Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

EU calls for coordinated exit plan

by

-The Commission wants member states to collaborate on easing coronavirus restrictions. But with disparate national responses to COVID-19, there’s no one-size-fits-all solution. Bernd Riegert reports from Brussels/

By Bernd Riegert/*

EU Commission President Ursula von der Leyen is unveiling on Wednesday her road map for lifting coronavirus restrictions across the bloc. In a 14-page document laying out her ideas, von der Leyen says that “although it is clear that the path back to normalcy will take a long time, it is also obvious that we cannot maintain these extraordinary restrictions indefinitely.” 

She says lockdowns across the continent had proven effective, yet also precipitated a tremendous economic shock and placed a heavy burden on public life. EU officials estimate that the eurozone economy could shrink by 10 percent this year — a drop in economic productivity not seen since the global economic crisis of the 1920s.

Avoiding tensions between member states

Ursula von der Leyen urges all 27 EU member states to coordinate their lifting of restrictions and to continue coordinating their approach to tackling the pandemic going forward. She warns that “insufficient coordination in the lifting of restrictions poses the risk of creating negative effects for all member states and most likely increases tensions between them.” She admits there is no one-size-fits-all solution, but that member states should strive to inform each other of steps taken.

At the onset of the coronavirus outbreak, various EU members states had closed their borders, or imposed travel restrictions, without giving each other advance warning. Ursula von der Leyen now hopes that the re-opening of borders over the coming weeks and months will happen in a more systematic fashion.

Infections could surge again

The EU Commission says three conditions must be met for coronavirus restrictions to be eased. Brussels says that curfews could be lifted once national health care systems are no longer under such extreme strain, once infections rates have dropped off, and once particularly vulnerable groups are able to be provided with extra protection. Brussels does not, however, propose a specific time plan for this.

The paper recognizes that this is fraught with danger: “It is certain that such a gradual lifting of restrictions will lead to new infections.” This is why, it states, developments must be closely monitored and new, possibly even more draconian measures will have to be imposed. Von der Leyen writes that “we will have to live with the virus until a vaccine has been developed.”

Member states are autonomous actors

Some EU states, like Austria and Denmark, have already announced plans to lift some restrictions on daily life. Countries like France and Spain, meanwhile, are keeping strict measures in place.

And while some states have isolated themselves, others are still permitting international flights to operate. Roughly half of all member states have declared a state of emergency, whereas Sweden, in contrast, has kept restrictions to a bare minimum. In Germany, meanwhile, there is no universal approach among its 16 federal states to fighting the virus outbreak. In the state of Bavaria, for instance, all DIY stores have been closed to help contain the virus, while in neighboring Baden-Württemberg they’re free to stay open.

Revised with caution

The bloc’s heads of the states and governments had prompted Ursula von der Leyen to draw up an exit strategy for the bloc. She had been ready to unveil her road map last week, yet was called back by concerned governments demanding she revise the paper.

The amended paper now has a more cautious wording, and makes suggestions, instead of demands. It appeals to all states to gradually reactivate the common market and ease travel restrictions. EU members states, meanwhile, are still to reign supreme with regard to managing public health and disease control. 

EU plans economic stimulus package

At the end of the document, Ursula von der Leyen pledges to draw up a plan to kick start the bloc’s economy, which was been hit hard by the coronavirus. She says demand and production must be stimulated, and taxes possibly lowered. The paper states that “the Commission will develop a recovery strategy that builds on a new medium-term budget plan, and a reworked 2020 action plan.”

Next week, the EU’s heads of state and government will discuss the possibility of creating a European “Marshall Plan” to stimulate the bloc’s economy recovery. Commission President von der Leyen plans to pump hundreds of billions of euros into into the recovery effort.*DW

KALOFSH PËRTEJ TË NJËQINDAVE PIRO MANI!

by

NGA PELLUMB KULLA/*

Nuk mund të mos fillonte 14 prilli pa këtë urim për Piro Manin, dekanin historik të regjisurës shqiptare, endsin e magjishëm të spektakleve më të bukur që kanë parë skenat e vendit tonë. 
Sot Piroja mbushi 88!
Për shkak të angazhimeve tona në fushën e regjisurës, unë artistin e madh kam patur rast ta bashkoj, të shkëmbejmë mendime, ta njoh nga afër… Por kurrë nuk am ndenjur me të më shpesh dhe më gjatë se sa në vitet tanë të përbashkët të Amerikës.
Kam shkruar për mikun tim disa herë. Në këtë ditë po sjell vetëm disa ekstrate nga një artikull i gjatë që më nxiti një porosi nga Tirana. Ka qenë një 14 prill dhe ai. Edhe atëhere i urova njëqind vitet, normën e zakonshme. Sot, megjithë shpirt, i uroj atij dhe familjes Mani që ta kenë kreun e familjes edhe përtej të njëqindave! Por ta kenë të shëndetshëm. Pa sa për të lumtur, lumturinë e ka në gen ai!
………………………………………………

ME PIRO MANIN, NËPËR NJU JORK
Jo rrallë unë shkoj aty ku banon Piroja, që të marr kolegun tim të shquar dhe të vemë t’i pijmë kafetë në periferi të qytetit, ose tej nga Fresh Pondi, në lokalet e shqiptarëve. 
Pres deri sa ashensori e zbret plakun flokëbardhë, që del në trotuar e nuk thotë mirmëngjes pa u rehatuar në sediljen përkrah shoferit, që në këtë rast jam unë. Zëri i tij është po ai i pari, ai që mbahet mend me Edi Karbonen, me Protopapën e me figura të tjera të paharrueshme që krijoi ai.
Me që ra fjala, e njoh qytetin e madh më mirë se Piroja. Nuk harroj asnjëherë ta shpie përmbi urën e Bruklinit, aty ku gjysëm shekulli më parë bënte shëtitjet e përditëshme Artur Mileri, dramaturgu i madh i këtij vendi, që sodiste nga lartësi e urës, punën e hamejve emigrantë italianë në portin e dikurshëm. Ato soditje më pas i dhanë letërsisë dhe teatrit “Pamjen nga Ura”, dramën e Edi Karbones, atë dramë të pavdekshme mbi dritëhijet e nënvetëdijës njerëzore që Frojdi ka marrë përsipër të na i shpjegojë shkencërisht dhe ky zotëria në sedilen përbri, djalë i ri i porsakthyer nga studimet e Moskës, pat përveshur mëngët t’i trupëzonte në skenën e teatrit të Korçës. Korça qe një qytet province në kuptimin gjeografik, por mbeti një nga kryeqytetet e teatrit shqiptar, më së shumti për meritë pikërisht të këtij individi, që bash nga vendi i origjinës nisi rrugën e mundimshme drejt majave me dritë. 
Ai djalosh i dikurshëm pas një jete me vazhdë të ndritëshme prapa, ka avancuar në moshë tashmë, dhe mirënjohja e bashkëkohësve me vështrim nga kalendari, nuk harron të nderojë 14 prillin, ditën që regjisori i shquar erdhi në jetë në atë vit të largët 1932, në Korçën e bukur.
………………………. 
Piro Manin e kishte puthur fati në ballë. Në laboratoret e teatrit korçar pati nën urdhrat e tij regjisorialë aktorë të klasit të parë, si Pandi Raidhin, bashkëshortët Dhorka dhe Dhimitër Orgocka, Thimi Filipin, Stavri Shkurtin, Aleko Prodanin e të tjerë, që Piroja s’i heq nga goja dhe i ka të pranishëm, jo vetëm në bisedat jubilare, si këto të këtyre ditëve. 
…………………………………………………
Është interesante se si historia e vendit tonë do mund të lexohej edhe nëpërmjet historisë së teatrit. Aty shfaqet qartë se si shtrëngimet dhe lëshimet në repertor, përkonin me dritëhijet në trurin e diktatorit të sëmurë nga paranoia. Historia edhe më dramatike e dramave të anulluara e atyre që fituan kurora dhe u shkurorëzuan, e dramave që u bënë shkak përleshjesh të kryekrerëve, drama që u bënë shkas për internime, transferime dhe burgime autorësh, regjisorësh e piktorësh; e dramave pa vlerë që përfituan e dolën në dritë nga këto lloj përleshjesh, mund ta tregojë fare mirë, në gjuhën e vet, historinë e Shqipërisë në gjysmën e dytë të shekullit XX. 
Sukseset e ndritëshme të Korçës, e sollën Piro Manin në teatrin qëndror të vendit, në Tiranë. Gjatë kësaj kohe që iu qasëm Piros në kërkimet e përbashkëta e në konkurime, ne, nxënsit e tij, vumë re rritjen e hovshme të personalitetit të një regjisori, që të godet me të parën me imazhin e veprës, që operon me guxim e brutalitet bashkë, gjetjet e reja, atë që kërkon me këmbëngulje karakteret e paparë, që e tërheq llastikun e groteskut deri aty sa t’i thua se do t’i këputet në dorë. Në studjot dhe në skenën e teatrit, për një çerek shekulli u pa një njeri që nuk u ndal kurrë në kërkimet e tij që rezultuan, në më të shumtën, suksese për t’u patur zili. Si të mos i kishe zili një vepër alegoriko-satirike si “Arturo Ui” e Brehtit, ku bashkë me atë të regjisorit, ndritën gati të tërë yjet e aktrimit të angazhuar atje. Arturo Ui ishte personifikimi i karrieristit mizor, i diktatorit të pandalshëm para asgjëje në ngjitjen e tij, i demagogut populist, që është moskokëçarës nëse e besojnë apo jo, në ato që thotë. Ne, në Shqipëri, e kishim një të tillë. 
Tamam në ato vite shënohen krizat më të mprehta e dramat më të mëdha njerëzore, që si për të përqeshur artin e skenës, nuk do të ngjiteshin dot kurrë mbi një skenë teatri. Tamam në atë kohë morsat e persekutimit mbërthyen dy nga regjisorët më të talentuar, Spahivoglin dhe Luarasin. Por kjo ngjarje nuk la pa tronditur edhe sigurinë e Piro Manit edhe të tjerëve të cilët e ndjenë fshikullin. Ne të gjithë ndjemë vërshimin dhe përmbytjen e skenave me vepra që u lexohej fundi që në faqen e parë. Edhe në varfërinë e gjatë dramaturgjike, Piro Mani tregoi se qe një regjisor me vlera të papara gjer atëherë dhe që nuk ia gjen shokun as sot në bollëkun e pakufishëm repertorial. Ai rendi dhe me mençuri ngjiti në skenë vepra si “Cucën e Maleve”, “Fytyrën e Dytë”, “Epoka para Gjyqit”, “Gjeneralin e Ushtrisë së Vdekur”, që ofronin hapësira të bollshme për të frymëzuar regjisorin dhe interpretët, për të kënaqur dhe spektatorët e llozhës dhe ata të platesë.

BISEDAT ME PIRON

Piroja ka mendimin se shkolla ruse e teatrit është një shkollë e përparuar me baza të shëndosha të mjeshtërisë së aktrimit… 
“Pra ti, Piro, e quan veten me fat që u edukove në atë shkollë?”
“Pa as më të voglën lëkundje! Gorçakovi, pedagogu im ka qenë dishepull i
Stanislavskit. Po i tillë ka qenë dhe Zavadski, udhëheqësi artistik i Kujtim Spahivoglit. Ishte shumë e vlefshme praktika jonë në teatrin dhe shkollën ruse, pasi shihnim se si artistë të shquar iu përshtateshin kushteve. Edhe në binarët e hekurt stalinistë, ata arritën të realizojnë një pjesë të ambicjeve të tyre artistike.”
“Po në binarët e stalinizmit tonë ç’ndodhte?” e ngacmoj unë. 
Me keqardhje, të dy sjellim ndërmend se censura ndaj teatrit rrinte me tre turne në majë të karakollit. 
“Ti Piro,” vazhdoj unë, “ke qenë në qendër, ke qenë më i shquari ndër regjisorët, dhe detyrimisht të ka rënë barra të ngjitësh në skenë edhe vepra që kundërmonin orientime komitetoqendroriale. Buzëplasur, buzëplasur, por e ke gjetur pajtimin me to…”
“Mos harro të thuash se kam qenë edhe më i vëzhguari dhe më i monitorizuari!” 
E pastaj, mendueshëm, regjisori shton: “Pajtimin me to… Si të them?… Ti e kupton se edhe në dramën më të keqe, do të gjesh se s’bën një qoshkë të bukur frymëzuese, një motiv të paprekur, një karakter interesant, apo një të thënme me vlerë… Do të gjesh, me siguri, një gozhdë ku lidhet kënaqësia estetike, frymëzimi i artistit. Pastaj artisti e zhvesh frutin e ëmbël nga lëvozhga ideologjike dhe arrin ta shijojë. A nuk e frymëzon artistin një vajzë që u mëson shoqeve shkrim e këndim? A nuk të duket frymëzues dhe i shtrenjtë një partizan 19 vjeçar që jep jetën duke luftuar e nuk e merr vesh kurrë më, se gjaku i tij u përdor për një skllavëri tjetër më të egër se okupimi?”
“Le të ndërrojmë temë, profesor…”
“Le të mos e ndërrojmë edhe për ca minuta më shume,” kundërshton Piroja. “Ca njerëz mund të më gjykojnë për spektaklet që kanë parë nga unë, spektakle, që më së shumti i ka reklamuar kritika zyrtare. Por një nga shfaqjet më të bukura të mia, unë mbaj “Rrethimin e Bardhë” të Naum Priftit, por ata nuk kanë mundur ta shohin. S’e panë, ngaqë atë e rrëzoi vetë Enver Hoxha në një nga vizitat e tij në Korçë. Fabula ishte mbi rezistencën njerëzore në kushtet e rrethimit nga dëbora dhe mendohej se do të kalonte me pasaportën e temës së rrethimit kapitalisto-revizionist. Unë u dashurova pas veprës. Sapo pata ardhur nga Moska, ku destalinizimi po shkrinte çdo lloj akulli. Në tërë katet e universitetit Lomonosov kërciste rockenrolli nga gëzimi i hapjes së horizonteve. Kurse tek ne… Unë arrita që tërë këtë përjetim ta plazmoja në atë dramë. I Pari i vendit e kapi menjëherë nostalgjinë time dhe e fundosi atë spektakël aq të ndjerë që pa u shfaqur ende… Sinqerisht, ka qenë një nga punët më të bukura që kam bërë. Pra, i dashur, teatri ka qenë një bashkëpunim i gjërë: për ngjarjet e shënuara vepra orientohej nga shumë lart; në organizatën bazë shtrohej akuza delikate “Piro Mani nuk u jep role komunistëve”, gjë që nuk ishte e vërtetë aspak, pasi shumë nga komunistët ishin aktorë vërtet të paarritshëm. Por komunistët mediokër, aktorët pa vlera, me këtë akuzë, jo vetëm që nuk e linin udhëheqësin artistik t’i dëbonte nga teatri, por deshin që ai t’u jepte të luanin dhe Hamletin! Hajde të harmonizoje kërkesat e Shekspirit me ato të organizatës bazë të partisë të Teatrit Popullor!… Mund ta ndërrojmë temën tani!… (2007)(Marre nga Faqja e Pellumb Kulles(fb)

MË E KEQJA KA KALUAR, POR DUHET TË RRIJMË ZGJUAR…

by

MË E KEQJA KA KALUAR, POR DUHET TË RRIJMË ZGJUAR…

Pak a shumë kështu e përcolli mesazhin e tij gjatë ditës së Hënë guvernatori Cuomo. Por ai e vendosi kumtin e tij në fjali kushtore: Më e keqja ka mbaruar nëse vazhdojmë të jemi zgjuar’!Pra, hapni sytë, beteja nuk ka mbaruar. Qëndroni në shtëpi!

Dhe pas asaj fjalie kushtore, ai pohoi realitetin përmes shifrave: njerëzit akoma po vdesin dhe ne po shohim shifrat e tmerrshme, ndërkohë që numri i vdekjeve në rang shteti i tejkaloi 10 mijë, shifër kjo që përbën rreth 43 për qind të totalit të vdekje në SHBA(23 mijë 640), ndërsa numri i të infektuarëve 195 mijëe 655, nga 586 mijë e 866 që është shifra e përgjithshme e të infektuarëve në SHBA(të dhenat e mbrëmjes së vonë të Universitetit John Hopkins). E dhimbshme!

Optimizmin e tij guvernatori e mbështeti tek fakti se numri i të shtruarëve në spitale është ulur nën 19 mijë, ndërkohë që numri i të shtruarëve të rinj është në ulje, ndërsa numri i të shëruarëve ka ardhur në rritje.

Kryetari i Bashkisë Bill de Blasio tha të Hënën se niveli i rasteve të koronavirusit, shtrimet në spitale dhe rasteve të ICU në New York City janë ulur të gjitha. 

       Si zyrtarët e Shtetit ashtu dhe ata të New York City-t e vlerësuan pozitivisht situatën nëpër spitale dhe e përcollën këtë si shenjë shpresë për javët pasuese. Guvernatori tha se situate do të ishte në kontroll përsa kohë që njerëzit do të vazhdojnë të ndjekin kufizimet e qëndrimit në shtëpi. Do të mjaftonte një kthim i vogël pas, dhe ata numra, që ne pamë në ditët e kaluara mund të kthehen shumë shpejt.

6 SHTETE, BASHKËPUNIM PËR HAPJEN GRADUALE TË EKONOMISË 

Gvernatori i shtetit të New Yorkut njoftoi të Hënën se gjashtë shtete do të bashkëpunonin me njëri-tjetrin me qëllim që t’i bëhet ball bashkërisht COVID-19 dhe të rihapet ekonomia.

     Bashkëpunimi ndërshtetror përfshin New York-un, New Jersey, Connecticut, Pennsylvania, Delaware dhe Rhode Island. Cdo shtet do të emërojë një zyrtar të shëndetit publik dhe një zyrtar të zhvillimit ekonomik, dhe shefat e personelit të guvernatorve dhe menjëherë do të fillojë të funksionojë si një grup i përbashkët pune për të dalë me një plan të rihapjes ekonomike bazuar në të dhënat më të fundit.

 Cuomo raportoi se numri i viktimave gjatë ditës së Hënë ishte 671(nga 758 që ishin të vdekurit të Dielën e Pashkës). Kjo bëri që numri i të vdekurve në shtetin e New York-ut arriti në total 10.056. “Ne do të ri-kalibrojmë atë që është thelbësore,” tha guvernatori duke njoftuar rihapjen e ngadaltë të ekonomisë. Ai bëri thirrje për më shumë testime dhe më shumë masa paraprake. 

Departamenti i Edukimit në New York njoftoi të Hënën me 13 Prill se 21 mësues, në mes të 50 punonjësve të arsimit në shkollat publike, kanë humbur jetën nga Coronavirusi.

Në deklaratën e Departamentit të Edukimit theksohet keqardhja për humbjet e jetëve dhe solidariteti me familjet e mësuesve dhe punonëjsve të tjerë të shkollave publike. 

Ndërkohë që debatet mes Governatorit dhe kryebashkiakut për shkollat, të hapen a të mbyllen, vazhduan në fundjavë, Presidenti Donald Trump, tha të hënën, se ai është vendim marrësi përfundimtar për përcaktimin se si dhe kur do të rihapet vendi i goditur nga koronavirusi.Në fakt vendimet për mbylljen e bizneseve jo thelbsore, shkollave etj. janë marrë nga qeveritë lokale. Sipas Kushtetutës, shëndeti dhe siguria publike janë kryesisht në juridiksionin e zyrtarëve shtetërorë lokalë. Dhe shumë prej liderëve të shteteve kanë shprehur shqetësimin se plani i Trumpit për  të kthyer vendin në jetë normale më shpejt, do të kushtojë jetë të humbura, dhe do të rrisë kohëzgjatjen e Pandemisë.

Presidenti u shpreh: Disa po thonë “se është vendim i Guvernatorëve për të hapur ekonominë, jo i Presidentit të Shteteve të Bashkuara dhe Qeverisë Federale. Le të kuptohet plotësisht se kjo është e pasaktë … është vendimi i Presidentit, për shumë arsye “. Ai shtoi: Administrata dhe unë po punojmë ngushtë me Guvernatorët, dhe një vendim nga unë në bashkëpunim me guvernatorët do të merret së shpejti!(Dielli)

*** 

Media po merret gjithnjë e më shumë me viktimat e panumëruara nëpër shtëpitë e pleqëve.Raporti më i fundit vjen nga Associated Press. Më shumë se 3,300 amerikanë kanë vdekur në shtëpitë e pleqve nga COVID-19 – por ekspertët thonë se kjo është vetëm maja e ajsbergut. Ekspertët thonë se numri i lartë i vdekjeve në institucionet e kujdesit afatgjatë ka të ngjarë të vazhdojë të rritet.

Mbledhja e shifrave prej Associated Press vijnë nga raportet e mediave dhe departamentet e shëndetit. 

Sidoqoftë, ekspertët parashikojnë se, sipas  përllogaritjeve të ndryshme të mbajtura nga disa burime lajmesh, ka të ngjarë që këto shifra të jenë “maja e ajsbergut” e numrit të vërtetë të COVID-19 në këto Shtëpi Pleqsh.

Në shumë shtete që ende përpiqen të kenë qasje të gjerë në testime, vdekjet e lidhura me koronavirusin në këto institucione ka të ngjarë të mos raportohen.

Sidoqoftë, pas presionit të dy senatorëve demokratë, qeveria federale ka filluar ta bëjë këtë raportim.

Në fakt ky nuk është  një problem i ri, as i panjohur. Media edhe më herët e ka trajtuar dhe ka hedhur akuza për mosdeklarimin e vdekjeve të ndodhura në shtëpitë e kujdesit. Me 11 Prill psh NBS NEWS njoftonte se kishin vdekur më shumë se 2 mijë e 200 pacientë prej koronavirusit në shtëpitë e pleqve dhe përcillte një raport të detajtuar nëpr shtete të ndryshme. Koordinatorja e Shtëpisë së Bardhë për Koronavirusin Dr. Deborah Birx tha të Hënën se testimi për të moshuarit duhet të jetë një përparësi.

Pergatiti per Diellin:Dalip greca

KRYETARI ELMI BERISHA: Në SHBA ka shumë viktima, edhe shqiptarë, izolohuni!

by

Ju mund ta ndiqni te plote intervisten ne youtube ne linkun qe keni poshte fotos…

Foto-Dielli arkiv-Nga Mbledhja e Keshillit te Vatres.
https://www.youtube.com/watch?v=tHgUP9s8n8s&feature=youtu.be

KRYETARI BERISHA: “Kosova s’e ka luksin për krizë politike në kohë pandemie”, kreu i “Vatrës” kritika për politikanët, thirrje qytetarëve: Në SHBA ka shumë viktima, edhe shqiptarë, izolohuni!

Kreu i Shoqatës shqiptare në SHBA “Vatra”, Elmi Berisha, në një lidhje me “Skype” për News24 duke folur për situatën e rëndë të krijuar në SHBA, dhe kryesisht në Nju Jork, për shkak të përhapjes masive të koronavirusit, deklaroi se Shqipëria, Kosova dhe vendet e tjera të rajonit duhet të marrin mësim nga Nju Jorku dhe të respektojnë me përpikmëri masat, pasi janë vende të vogla dhe e kanë më të lehtë.

Ai falënderoi qeveritë shqiptare për masat e deritanishme, ndërsa shtoi se qytetarët nuk po tregohen të ndërgjegjshëm.

Kreu i Shoqatës Vatra kritikoi ashpër politikanët kosovarë, të cilët janë në krizë për krijimin e qeverisë, pikërisht në këtë periudhë të vështirë të pandemisë.

Berisha tha se shqiptarët e SHBA janë shumë të zhgënjyer me politikanët e Kosovës, të cilët sipas tij, nuk e kanë luksin të merren me çështje që mund të zgjidhen edhe më vonë.

Pjesë nga intervista:

Si është situate në Nju Jork?
Situata është shumë e rëndë, por po bëhet një punë e jashtëzakonshme për të ruajtur shëndetin dhe për të ndalur këtë pandemi të madhe.

Çfarë po bëni ju si shoqatë në funksion të komunitetit shqiptar?
Po luan një rol të rëndësishëm. Në mesin e Vatrës kemi persona, mjekë, inxhinierë, doktorë, që po punojnë 24 orë duke i shërbyer komunitetit shqiptar, por edhe qytetarëve amerikanë. Të moshuarve dhe atyre që nuk kanë shërbim të mirë, Vatra po koordinohet me mjekët për t’iu shërbyer, duke bërë një punë të jashtëzakonshme. Kemi viktima të mëdha, ka dhe shqiptarë, që nuk mund t’i përmend, por ka një numër të jashtëzakonshëm të shqiptarëve të prekur, edhe të atyre që janë në gjendje të rëndë, si dhe të atyre që janë shëruar fatmirësisht.

Vatra aktualisht ka lënë numra telefoni në dispozicion të shqiptarëve atje?
Vatra është në lidhje të drejtpërdrejtë me të gjithë ata shqiptarë dhe me organizata të tjera, që veprojnë në Amerikë, por edhe me organizata në vende të tjera të botës, me të cilat shkëmben informacione, që ndihmojnë për të luftuar këtë pandemi. Jemi në lidhje të vazhdueshme duke ndihmuar, kontribuuar dhe dhënë informatat, që do na shpëtojnë jetën.

Si e shihni situatën në Shqipëri, Maqedoninë e Veriut dhe Kosovë?

Lexova që Kosovës po i rritet numri i të infektuarve, kjo është për shkak të mos respektimit të kërkesave. Duhet të izolohemi, pasi është e vetmja mënyrë për të ndaluar këtë sëmundje të rrezikshme. Nëse e duam veten, familjen dhe të tjerët, sigurisht që do të jetë e lehtë të vendosim të vetëizolohemi. Nju Jork është në krizë, vetëm për faktin se densiteti i njerëzve është shumë i madh, kurse në Shqipëri, Kosovë e vende të tjera duhet ta marrin si mësim dhe të kuptojnë se e vetmja mënyrë për të kaluar këtë sfidë është vetëizolimi. Shqipëria po bën një punë shumë të mirë. Respektimi nga qytetarët duhet të jetë pak më dinjitoz, sepse qeveritë e vendeve tona po bëjnë një punë të jashtëzakonshme.

Kosova u përfshi në debate të forta politike në mes të pademinsë, sa ra dhe qeveria. Cili është mesazhi juaj?

Jemi shumë të shqetësuar për situatën në Kosovë, posacërisht në kohën kur gjithë bota po lufton një virus vdekjeprurës, që ka marrë qindra mijëra jetë, gjen luksin që shteti më i ri në botë të merret me çështje që mund të zgjidhen edhe më vonë. Nuk ndihemi fare mirë. Sikur mos të ishin shqiptaro-amerikanët do ishte shumë e vështirë të pranohej ky kufi që është tani, Shqipëria.

Edhe më vonë u bënë përpjekje për të sensibilizuar shtetin e Kosovës. Ne ndihemi shumë të parespektuar dhe nuk ndihemi mirë, sepse në situate të tilla duhet të mobilizohet populli shqiptar për të kaluar kriza, që kanë kapluar botën. Duhet të respektohet Kushtetuta në Kosovë. Por, shëndeti i qytetarëve është dhe duhet të jetë i pari, pastaj qeveria. Uashingtoni kërkon një unitet, që do të ishte përfundimtar për përfundimin e konfliktin me Serbinë. Në vend që të përgatitemi për këtë, ne humbim energji me gjëra dytësore.
Cili është mendimi i Vatrës ndaj politikës së Presidentit Trump në Ballkan dhe mes Kosovës e Serbisë?

Të gjithë shqiptarët e Amerikës kemi shumë arsye që ta besojmë Uashingtonin, Kongresin, Senatin, Pentagonin. Jam shumë i relaksuar për faktin që Presidenti Trump është duke investuar shumë për njohjen reciproke të Kosovës dhe Serbisë. Mendojmë se asnjëherë Amerika nuk do të bënte dicka që nuk është e mirë për shqiptarët. Bisedimet mes Prishtinës dhe Beogradit duhet të bëhen transparente sa më parë. Mungesa e transparencës e ka sjellë deri këtu situatën. Edhe liderët e Kosovës duhet sa më parë të koordinohen, të ulen së bashku, të bashkojnë forcat, të koordinohen me SHBA dhe të përfundojnë këtë ankth, që qëndron ende te shqiptarët.

Proceset e Vatrës vazhdojnë?

Më 19 janar të këtij viti mbajtëm takimin zgjedhor, ku u zgjodha kryetar I Vatrës për dy vitet e ardhshme. Unë e kam quajtur si Vatra e shekullit 21, do hapim dyert për të gjithë shqiptarët, do krijojmë një atmosferë atraktive për gjeneratat e reja dhe do krijojmë një bazë të fuqishme, që Vatra të vijojë qindra vite në vijim.(Pjese nga Intervista e dhene me 13 Prill 2020 per Televizionin News 24, publikuar me video edhe ne Balkanweb, Gazeta Panorama etj)

Papa Francesku: Nuk është koha e egoizmit…

by

… e përçarjes, por e solidaritetit /

Pas Meshës Shenjte, Papa Françesku dha bekimin e ditës së Pashkëve. Në mesazhin drejtuar Romës e Botës kërkoi përsëri armëpushimin global dhe ndalimin e menjëhershëm të fabrikimit të armëve. Duke iu lutur Krishtit të ngjallur, kujtoi krizën shëndetësore dhe një mori emergjencash të harruara.

R. SH. – Vatikan/

Pas Meshës Shenjte, Françesku dha bekimin apostolik të Ditës së Pashkëve të Krishtit. Në mesazhin drejtuar Urbi et Obr – Romës e Botës  kërkoi përsëri armëpushimin global dhe ndalimin e menjëhershëm të fabrikimit të armëve. Duke iu lutur Krishtit të ngjallur, kujtoi krizën shëndetësore dhe një mori emergjencash të harruara. Më poshtë, mesazhi i Françeskut drejtuar Romës dhe botës:

“Sot jehon në mbarë botën kumti i Kishës: “Jezusi u ngjall!- “Vërtet u ngjall!”.

Si një flakë e re ky Lajm i Mirë flakëroi nëpër natë; natë e një bote, prej kohe e zënë me sfidat epokale e tani e shtypur nën barrën e pandemisë, që po e vë në provë të rëndë familjen njerëzore. Në këtë natë rijehoi rishtas zëri i Kishës: “Krishti, shpresa ime, u ngjall!” (Sekuenca e Pashkëve).

 Është një “pandemi” tjetër, kjo, që “ngjitet” nga zemra në zemër – sepse çdo zemër njerëzore e pret këtë Lajm të Mirë. Pandemia e shpresës: “Krishti, shpresa ime, u ngjall!”. Nuk është formulë magjike, që i bën të zhduken problemet. Jo, kjo nuk është ngjallja e Krishtit! Ngjallja e Krishtit është fitorja e dashurisë mbi rrënjën e së keqes, fitore, që nuk i “lë pas” vuajtjen e vdekjen, por i kapërcen, duke marrë rrugën drejt  honit e duke e shndërruar të keqen në të mirë: vulë, që e ka vetëm pushteti i Zotit!

I Ngjalluri është i Kryqëzuari, askush tjetër. Në korpin e Tij të lumnueshëm mbart plagët e pashlyeshme: plagë që bëhen frëngji shprese. Kah Ai i drejtojmë sytë tonë, duke iu lutur t’i shërojë varrët e njerëzimit të plagosur.

Sot mendimi im shkon posaçërisht tek ata, që u goditën drejtpërdrejt nga koronavirusi: tek të sëmurët, ata që vdiqën e familjarët, që qajnë për humbjen e të dashurve, të cilëve shpesh nuk arritën as t’u japin lamtumirën e fundit. Zoti i jetës i marrtë për dore të vdekurit në mbretërinë e tij; i dhashtë ngushëllim e shpresë atij, që vijon të jetë në provë, posaçërisht pleqve dhe njerëzve të vetmuar! Premtoftë të mos u mungojnë ngushëllimi  i Tij e as ndihmat e nevojshme njerëzve, që jetojnë në kushte vështirësish të veçanta,  si  atyre që punojnë ndër spitale, ose që jetojnë në kazerma e ndër burgje! Për shumëkënd janë Pashkë vetmie, të jetuara në zinë e mjerimin, që po shkakton pandemia, duke nisur nga vuajtjet fizike, tek problemet ekonomike.

Kjo sëmundje ngjitëse na la jo vetëm pa ngrohtësinë njerëzore, por edhe pa mundësinë që ta ndjejmë personalisht ngushëllimin, i cili gurron nga Sakramentet, posaçërisht nga Eukaristia e nga Sakramenti i Pajtimit. Në shumë vende nuk ka qenë e mundur të merren, po Zoti nuk na la vetëm! Duke mbetur të bashkuar në lutje, jemi të sigurt se Ai na e mban dorën mbi krye  (krh Ps. 138,5), e na përsërit me forcë: mos ki frikë! U ngjalla e jam përgjithmonë me ty!” (krh Meshari Romak)

 Jezusi, Pashka jonë, u dhashtë forcë e shpresë mjekëve e infermierëve, që po japin kudo dëshmi kujdesi e dashurie ndaj të afërmit, deri në shterrimin e forcave e, jo rrallë, edhe me flijimin e shëndetit! Tek ata, ashtu si edhe tek njerëzit e tjerë, që punojnë me zell për të garantuar shërbimet kryesore, të nevojshme për bashkëjetesën civile, tek forcat e rendit e tek ushtarakët, që në shumë vende dhanë ndihmesën e tyre për t’i  lehtësuar vështirësitë e vuajtjet e popullsisë, shkon mendimi ynë e mirënjohja jonë.

Në këto javë, jeta e miliona njerëzve ndryshoi krejt papritur. Për shumë, ngujimi në shtëpi ishte rast për të reflektuar, për t’i ndalur ritmet e ethshme të jetës, për të ndenjur me të dashurit e për të shijuar shoqërinë e tyre. Për shumë të tjerë është edhe kohë shqetësimi për ardhmërinë, e cila duket krejt e paqartë; për punën, që rrezikohen ta humbasin e për pasojat e tjera, që sjell kriza. Inkurajoj ata që kanë përgjegjësi politike të bëjnë çmos në favor të së mirës së përbashkët të qytetarëve, duke u siguruar mjetet dhe instrumentet e nevojshme, që u krijojnë të gjithëve mundësinë  të  kalojnë një jetë dinjitoze e të favorizojnë, kur e lejojnë rrethanat, rifillimin e  veprimtarive të përditshme.

Nuk është kjo koha e indiferencës, sepse mbarë bota po vuan  e duhet  ta ndjejë veten të bashkuar në përballimin e pandemisë. Krishti i ngjallur u dhashtë shpresë gjithë të varfërve, atyre që jetojnë në periferi, refugjatëve  e të pastrehëve! Nuk duhen lënë vetëm këta vëllezër e motra më të ligësht, që popullojnë qytetet dhe periferitë në të katër anët e botës. Të mos lejojmë t’u mungojnë gjërat më të nevojshme, që gjinden me vështirësi  tani, kur shumë veprimtari janë të mbyllura; ashtu si dhe ilaçet e, sidomos, mundësia për asistencën e duhur shëndetësore. Duke pasur parasysh rrethanat, u lehtësofshin dhe masat ndeshkimore ndërkombëtare, të cilat i frenojnë mundësitë e vendeve të ndëshkuara për t’u dhënë mbështetjen e duhur qytetarëve të tyre e për t’u krijuar të gjitha shteteve, posaçërisht më të varfrave, kushtet për t’i bërë ballë nevojave më të mëdha të çastit, duke ua reduktuar, nëse nuk mund t’ua falin, borxhin që rëndon mbi buxhetet e tyre.

Nuk është kjo, koha e egoizmave, sepse sfida që po përballojmë na bashkon të gjithëve e nuk bën dallime ndërmjet njerëzve. Ndërmjet të gjitha zonave të botës, të prekura nga koronavirusi,  i drejtoj një mendim të veçantë Evropës. Pas Luftës II Botërore, ky kontinent i dashur mundi të rilindej falë frymës konkrete të solidaritetit, që e ndihmoi t’i kapërcejë rivalitetet e së kaluarës. Është më urgjente se kurrë, posaçërisht në rrethanat e sotme, që këto rivalitete të mos e ngrenë më kokën, por të gjithë ta kuptojnë se janë pjesë e një familjeje të vetme e ta mbështesin njëri-tjetrin. Sot Bashkimi Evropian është përballë një sfide epokale, nga e cila varet jo vetëm ardhmëria tij, por edhe ajo e mbarë botës. Nuk duhet humbur rasti për të dhënë një provë solidariteti, edhe duke kërkuar rrugëzgjidhje të reja. Alternativa është vetëm egoizmi i interesave të veçanta dhe tundimi i rikthimit të së kaluarës, me rrezikun e vënies në provë të rëndë të bashkëjetesës paqësore dhe të zhvillimit të breznive të reja.

Nuk është kjo, koha e përçarjeve. Krishti, paqja jonë, i shndritët ata, të cilët kanë përgjegjësi në konfliktet, të marrin guximin  e t’i përgjigjen thirrjes për armëpushimin global e të menjëhershëm në të katër anët e botës! Nuk është kjo, kohë për fabrikimin dhe trafikun e armëve, kohë për të shpenzuar kapitale shumë të mëdha, që do të duhej të përdoreshin  për të mjekuar njerëzit e për të shpëtuar jetë. Është, ndërkaq, koha për t’i dhënë fund luftës së pafundme, që gjakosi Sirinë, konfliktit në Jemen e tensioneve në Irak, ashtu si edhe në Liban. Qoftë kjo, koha e rifillimit të dialogut ndërmjet Izraelitëve e Palestinezëve, për të gjetur një rrugëzgjidhje të qëndrueshme, afatgjatë, që u krijon të dyja palëve kushtet për të jetuar në paqe! Përfundofshin vuajtjet e popullsisë,  që jeton në zonat lindore të Ukrainës dhe sulmet terroriste kryer kundër një mori njerëzish në vendet e Afrikës.

Nuk është kjo koha e harresës! Kriza, që po përballojmë, mos na bëftë të harrojmë një mori emergjencash të tjera, që sjellin me vete vuajtje të rënda për shumë njerëz! Zoti i jetës qoftë pranë popullsive të Azisë e të Afrikës, që po kalojnë kohë krizash humanitare, ashtu si edhe në rajonin e Kabo Delgado, në veri të Mozambikut! Ua ngrohtë zemrën  refugjatëve e të shpërngulurve të shumtë, për shkak të luftërave, të thatësirës e të zisë së bukës. I mbrojtët migrantët dhe refugjatët e panumërt, shumë prej të cilëve janë fëmijë, që jetojnë në kushte të padurueshme, posaçërisht në Libi e në kufirin ndërmjet Greqisë e Turqisë!  Premtoftë që në Venezuelë të gjinden rrugëzgjidhje konkrete e të menjëhershme, të cilat synojnë të pranohet kërkesa për ndihmë ndërkombëtare ndaj popullsisë, që vuan nga shkaku i krizës së rëndë të koniukturës politike, shoqëroro-ekonomike e shëndetësore.

Të dashur vëllezër e motra

 ndiferenca, egoizmi, harresa nuk janë fjalët që dëshirojmë t’i dëgjojmë në këtë kohë. Madje duam t’i zhdukim nga të gjitha kohët! Ata duket sikur mbizotërojnë, kur në shpirtin tonë jetojnë frika e vdekja, domethënë, kur nuk e lëmë të fitojë Zotin Jezus në zemrën tonë e në jetën tonë. Ai, që e mundi vdekjen duke na hapur udhën e shëlbimit  të amshuar,  i davaritët terrinat e natyrës sonë njerëzore e na priftë në ditën e lume, që nuk njeh perëndim!