Featured – Page 477 – Dielli

VATRA NE WORCESTER PROMOVOI “FAIK KONICA- DRITËHIJET E NJË DIPLOMATI”

October 8, 2017 by dgreca

PROMOVIMI I LIBRIT “FAIK KONICA DRITËHIJET E NJË DIPLOMATI” TË STUDIUESIT AGRON ALIBALI/

-Kronikë nga Thanas GJIKA/*

Në NUOVO RESTORANT, Worcester MA më 23 shtator gjatë drekës u organizua prej degës së shoqërisë Vatra promovimi i librit “Faik Konica dritëhijet e një diplomati” ARGETA LMG, Tiranë 2016, shkruar prej Agron Alibalit. Ishin të ftuar nderi: autori i librit, prof. Nikolla Pano (folës kryesor), z. Van Christo Konsull Nderi i R.SH. në Massachusets dhe zonja Kostandina Lukes këshilltare e Bashkisë së qytetit.

Mbas ngrënies së drekës, z. Frank Zdruli, një nga organizatorët, e hapi takimin duke prezantuar me emra shumë prej pjesëmarrësve. Më tej e mori fjalën z. John Lito, kryetar i degës së “Vatrës”. Ky pasi përshëndeti pjesëmarrësit dhe falenderoi pronarët e restorantit, zotin dhe zonjën Gjoçaj, për bujarinë e tyre dhe gatimet e shijshme; tha se krijimi i degës së shoqërisë “Vatra” në Worcester MA gjatë vitit 2016 ishte një shprehje e mirënjohjes ndaj asaj që ka bërë e bën kjo shoqëri atdhetare për mëse 100 vjet ndaj popullit shqiptar kudo ku ky jeton. Dega jonë ka gati 30 anëtarë, por shpresojmë të shtohemi, sepse gjithnjë e më shumë shqiptaro-ameriaknët po e kuptojnë se sa më i organizuar të jetë një komunitet, aq më i vlefshëm është për diasporën dhe atdheun. Një nga detyrat tona si degë është të vlerësojmë personalitetet e shquar që e kanë drejtuar “Vatrën” dhe komunitetin shqiptar në SHBA. Pikërisht këtë synon edhe takimi i sotëm duke bërë të njohur e duke i vlerësuar materialet e shumta që ka mbledhur dhe interpretuar z. Alibali në librin e tij kushtuar veprimtarisë diplomatrike të Faik Konicës.

Nga ana ime mund të them se përfitova mjaft nga leximi i këtij libri duke mësuar fakte të rinj lidhur me jetën dhe veprimtarinë e Konicës, Fan Nolit, Kristo Kirkës, Kostandin Çekrezit, etj.Në të ardhmen mendojmë të organizojmë dhe takime të tjera për të vlerësuar krijimtarinë e shkrimtarëve të shquar Visar Zhiti, Pëllumb Kulla, Gazmend Kapllani, etj, që jetojnë në SHBA, si dhe punën studimore të prof. Robert Elsie-t, albanolog i shquar kanadez, që jeton e punon në Gjermani. (Për fat të keq prof. Elsie vdiq disa ditë mbas kësaj ceremonie, më 2 tetor)

Prof. Nikolla Pano, studiues i njohur i historisë sonë kombëtare dhe pedagog në disa Universitete të SHBA-ve lexoi anglisht një material pesë faqesh, të cilin e quajti variant të papërfunduar për botim. Ai dha vlerësime për jetën e Faik Konicës dhe librin e z. Alibali. Ai tha se e kishte pëlqyer studimin e ri, prandaj mori rrugën e gjatë për të erdhur këtu nga Çikagoja e largët.Ky studim i ri, vijoi prof. Pano, nuk është një biografi, por sjell fakte nga jeta e Konicës si diplomat dhe i vlerëson. Faiku ishte diplomati i parë zyrtar midis Shqipërisë dhe SHBA-ve. Ai ishte një personalitet kompleks. Libri që kemi sot ka sjellë shumë informacion nga jeta e kolonisë shqiptare në Amerikë në vitet 1909 – 1942 kur veproi Konica këtu.

Ky studim nxjerr në dukje shumë vlera të panjohura të Faik Konicës si njeri, si diplomat e atdhetar, por njëheresh ai tregon dhe anët e dobëta të tij, ato që autori i quan hije. Aty njihemi dhe me shumë ngjarje konkrete që ngjallin interes për lexuesit në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane të viteve 1926-1942.

Interesante është se këtu sillen fakte të cilat nga një anë dëshmojnë modestinë e Faikut, por nga ana tjetër dhe mendjemadhësinë e tij. Për shembull, Faiku u tregua modest kur u pyet prej një botuesi anglez i Fjalorit Biografik për ta futur emrin e tij midis diplomatëve të shquar. Ai iu përgjigje se në atë fjalor nuk duhej futur ai, por vëllai i tij, Mehmet Konica, diplomat kariere që në kohën e Perandorisë Osmane, kur ishte 19-vjeçar. Mirëpo më tej ky intelektual modest i tha për veten e tij se mund ta them pa e tepruar që unë jam themeluesi i lëvizjes shqiptare ashtu sikurse dhe autori më i mirënjohur në gjuhën shqipe, por kjo nuk ka të bëjë me diplomacinë. Pra një formulim i tillë për vendin dhe rolin e tij në lëvizjen kombëtare shqiptare, konkludoi Pano, nuk ka si të mos na krijojë idenë se Faik Konica ishte në të njëjtën kohë dhe mendjemadh, njeri që e mbivlerësonte rolin e vet.

Ky vit, viti 2017 është vit përkujtimor, sepse 75 vjet më parë ndodhi vdekja e Faik Konicës (15 dhjetor 1942).

Faik Konica dhe Fan Noli ishin dy drejtuesit kryesorë, dy personalitetet më aktivë dhe më me influencë midis shqiptarëve të Amerikës, të cilët bashkëpunuan ngushtë me njëri tjetrin për një kohë të gjatë si intelektualë të kulturës letërsisë dhe politikës së kësaj kolonie. Ata e ndërtuan veprimtarinë atdhetare duke krijuar tre institucione themelore: 1. Kisha Orthodokse Shqiptare, ku Noli dha ndihmesën kryesore duke u shuguruar prift e duke përkthyer librat e liturgjisë. Faiku, ndonëse me origjinë myslimane ndihmoi dhe ai në mëkëmbjen e këtij institucioni. 2. Gazeta “Dielli”, të cilën së pari e drejtoi Noli e pastaj Konica e më tej dhe gazetarë të tjerë të talentuar, të cilët me shkrimet e tyre e kthyen atë në një tribunë ku u rrahën problemet e lëvizjes kombëtare shqiptare. 3. Shoqëria “Vatra” të cilën e krijuan të dy bashkë me disa shokë, e cila luajti rol të madh sidomos gjatë viteve të Luftës së Parë Botërore e më vonë e vijon të jetë ende një qendër e rëndësishme kulturore e patriotike, që po merr zgjerim në ditët tona si mori këtu në Worcester me krijimin e degës së re.

Mirëpo pas dështimit të Revolucionit të Qershorit 1924, Konica i drejtoi Nolit një varg kritikash lidhur me gabimet që ky bëri gjatë qëndrimit në pushtet si kryeministër i qeverisë. Më tej Konica vijoi ta kritikonte Nolin për përqafimin e ideve komuniste në vitet 1926-1932. Madje ai jo vetëm e kritikoi, por dhe si diplomat i Shqipërisë në SHB kërkoi që qeveria amerikane të mos e lejonte Nolin të kthehej në Amerikë, si element me bindje komuniste. Këto Alibali e quan ndër dobësitë dhe hijet më të errëta të Konicës, që unë i jap të drejtë.

Duke qenë Noli e Konica dy personalitetet më të rëndësishëm të komunitetit, bashkëpunimi dhe grindjet midis tyre nuk kalonin pa pasoja midis shqiptaro-amerikanëve të asaj kohe. Grindjet e tyre sollën përçarjen e anëtarëve të shoqërisë “Vatra”. Përkrahësit e Nolit krijuan një degë të re të kësaj shoqërie me qendër në Detroit MI, kurse përkrahësit e Konicës mbajtën shoqërinë e vjetër që ishte krijuar në Boston.

Më tej referuesi theksoi: “Unë nuk kam asnjë ngurrim që të shpreh se ky libër padiskutim është një punim tërësor i mbështetur në studimin e dokumentacionit të punës dhe karrjerës diplomatike të Faik Konicës dhe misionit të tij në Uashington. Unë e përgëzoj autorin për punën këmbëngulse duke u futur në arkivat shqiptare, si dhe të fundit të gjetura përmes Ministrisë së Punëve të Jashtëme të Italisë. Rezultatet vlejnë për përpjekjet e bëra. Këto materiale sigurojnë edhe informacione ndihmese përtej njohjes së deritanishme apo që janë përdorur rreth jetës dhe karrjerës së Faik Konicës. Në zbulimet e reja më të fundit autori ka qënë në gjendje të përmbledhë fushën e veprimtarisë së Konicës. Një gjë që mua mu duk interesante dhe që edhe juve mund ta gjeni të tillë kur ta lexoni librin ku janë tregime, letra të shkruara dhe korrespondenca, përmbledhje të ndryshme nga shqiptarë dhe të huaj që e pyesnin dhe donin qendrime mbi çështjet si femrën shqiptare, gjuhën, kulturën, turizmin pra ca pyetje si ato që edhe z. Van Kristo përballet nganjëherë nduke qenë në rolin e tij si konsull nderi i shqiptarëve në Boston”…

Në këtë pikë unë desha t’ju tregoj diçka që Faik Konica Dëmtoi me shërbimin e tij si konsull ku ju kundërvu rikthimit të Fan S. Nolit nga azili në Europë deri më 1932”.

Më tej prof. Pano tregoi se pas ardhjes së Nolit në SHBA të dy atdhetarët bashkëpunuan për të mirën e Shqipërisë, sidomos pas pushtimit të atdheut prej Italisë Fashiste. Kjo ngjarje solli bashkimin e gjithë emigrantëve ashtu si gjatë periudhës së Luftës së Parë Botërore.

Zotin Alibali e përgëzoj edhe për kërkimin këmbëngulës dhe gjetjen e 276 librave të bibliotekës së Faik Konicës të cilat i shpuri në Bibliotekën Kombëtare Tiranë, punë e cila përbën kapituj më vete në këtë studim.

– Nuk më mbetet tjetër veçse t’ju këshilloj ta blini e lexoni këtë libër dhe autorit t’i uroj suksese të metejshme.

Më tej e mori fjalën autori i librit, z. Agron Alibali, i cili pasi falenderoi organizatorët dhe pjesëmarrësit, tregoi si i lindi ideja e kërkimit të librave të bibliotekës së Faik Konicës dhe e studimit mbi veprimtarinë e tij diplomatike. Ai tregoi se ideja i lindi gjatë kohës kur ndiqte studimet në Universitetin Harvard ku u njoh me dosjen e ish studentit Faik Konica, që ishte regjistruar si shqiptari katolik. Lexova pastaj dhe dosjet e ish studentëve të tjerë shqiptarë të kësaj shkolle, si Fan Noli, Kostë Çekrezi, Koço Tashko, Hamdi Sulçebe, etj. Më vonë u njoha me dëshirën gojore të Konicës, sipas së cilës librat e tij duhej t’i dërgoheshin Bibliotekës së Shqipërisë, dëshirë që u ishte thënë miqve të tij si Vasil Pani.

Gjatë kërkimeve hap pas hapi, ky studiues mundi që nga 3000 (tre mijë) librat e paketuar në 32 arka prej të dërguarve të Vasil Panit në Vashington DC mezi gjeti katër. Pastaj djali i atdhetarit Antony Athanasi, z. Pol Athanas, e njoftoi se në një nga ambjetet e familjes Athanas ruheshin dhe 272 copë të tjera, të cilat mund t’i merrte. Kjo pasuri u shpu vitin e kaluar në Bibliotekën Kombëtare të Tiranës, sipas vullnetit të Konicës.

Ndjekja e punës diplomatike nëpër arkivat e Ministrisë së Jashtme të Italisë dhe të SHB-ve e ndihmoi studiuesin të gjente një korrespondencë të pasur të Ministrit shqiptar Faik Konica me Ministrinë e Jashtme të shtetit shqiptar dhe me Departamentin e Shtetit amerikan. Kjo korrespondencë, vuri ai në dukje, nuk gjendet në Arkivin Qendror të Shtetit të R. SH., por qenden vetëm në Arkivin e Ministrisë së Jashtme Italiane dhe asaj amerikane. Pasuria e kësaj korrespondence është e madhe. Aty del qartë madhështia e punës së këtij diplomati përmes ndihmës që ai u dha shtetit shqiptar dhe shumë shqiptaro-amerikanëve. Mirëpo, shtoi Alibali, këtu dëshmohen dhe gabimet e hijet e tij si diplomat e politikan, mbasi ai luftoi disa veprimtarë të shquar si Fan Nolin, Kristo Kirkën, etj.

Në mbyllje, z. Alibali tha se ishte i interesuar të dëgjonte dhe sugjerime e vërejtje, sepse synonte që të bënte një ribotim të librit.

Fjalën e mori z. Frank Zdruli, i cili e përgëzoi autorin për zbulimin e shumë fakteve të reja lidhur me jetën jo vetëm të Konicës e Nolit, por edhe të veprimtarëve të tjerë si Kostë Çekrezi, Vasil Pani, Kristo Kirka, të Mbretit Ahmet Zogu, etj. Lidhur me Kostë Çekrezin ai shtoi se duhej vlerësuar më shumë krijimi prej tij i shoqërisë “Shqipëria e Lirë” e cila u krijua në vitin 1942 dhe synonte të krijonte një qeveri shqiptare në emigracion, të cilën pranoi ta njihte Departamenti i Shtetit. Kjo qeveri duhej dërguar në Shqipëri në mënyrë që t’i priste rrugën krijimit të ndonjë qeverie tjetër ose kthimit të Mbretit Zog. Mirëpo me këtë ide nuk ranë dakord Konica dhe Noli të cilët shprehën mendimin se në fund të Luftës në Shqipëri do të ishte më legjitime të kthehej Mbreti i dëbuar dhe pastaj populli të vendoste me votën e tij llojin e regjimit…

– Unë mendoj se mospramini i mendimit të Kostë Cekrezit, ishte një gabim i Konicës dhe Nolit, sepse ajo qeveri e mbështetur prej qeverisë amerikane do t’i kishte mbyllur rrugën ardhjes së forcave komuniste në pushtet, than në mbyllje folësi.

Më tej e mori fjalën, prof. Thanas L. Gjika, i cili pasi e përgëzoi autorin për punën disavjeçare nëpër arkivat ameriakne e italiane, mbështeti mendimin e autorit për nevojën e përgatitjes së një botimi të ri të studimit më të përmbledhur, të shkarkuar nga disa kuriozitetet me pak vlerë. Meqenëse autori shprehu dëshirën për sugjerime e vërejtje unë, tha folësi po ndalem vetëm në disa sugjerime e vërejtje. Një prej tyrë është nevoja për të cituar jo vetëm arritjet e prof. Jup Kastratit e Nasho Jorgaqit, por dhe ato të studiuesve të tjerë seriozë si Ilir Ikonomi, Fotaq Andrea, Beqir Meta, etj që kanë sjellë kontribut të shquar në studimet e jetës e veprës së Faik Konicës dhe të shoqërisë Vatra. Për variantin e ri duhet të shfrytëzohen edhe shumë shkrime të Konicës botuar në gazetat “Dielli”, “Shqiptari i Amerikës”, etj.

“Zoti Alibali, ashtu si unë dhe studiues të tjerë, vijoi Gjika, ishim edukuar gjatë rinisë sonë, që ta vlerësonim kalimin e Fan Nolit në vitet 1926-1927 nga pozitat e një demokrati në pozitat e një prokomunisti, si një ecje përpara, si një meritë botëkuptimore të tij. Kurse qëndrimin antikomunist të Faik Konicës dhe të demokratëve e nacionalistëve, ta dënonim e kritikonim si qëndrim jopërparimtar. Mirëpo krimet e shumta që kryen diktaturat komuniste dhe dështimi i komunizmit në plan botëror si ideologji dhe si sistem shoqëror, na tregoi se të tilla vlerësime ishin të gabuar dhe se ne duhet të çlirohemi nga politizimi dhe t’i vlerësojmë veprimtarët e historisë sonë me objektivitet dhe nën dritë të re. Pra ne, dmth dhe z. Alibali, nuk duhet ta kritikojmë Konicën për qëndrimin e tij konsekuent antikomunist, për kritikat që ai i bëri Nolit si prokomunist dhe as për letrat që ai i dërgonte si Ministër i Shqipërisë Departamentit të Shtetit dhe Ministrisë së Jashtme të SHBA-ve për të penguar ardhjen në Amerikë të Nolit prokomunist.

Kur Noli shpalli se nuk do të merrej më me politikë (1932-1933), Konica kërkoi lejimin e tij në SHBA dhe rifilloi bashkëpunimin me të për çështjen kombëtare, bashkëpunim që vijoi deri në vdekjen e Konicës. Pra Konica nuk gaboi dhe nuk luajti rol përçarës, por i qëndroi besnik botëkuptimit të tij antikomunist.

Ndërkohë Faik Konica, i cili gjatë Rilindjes Kombëtare mbajti një qëndrim proasustriak dhe në vitet 1919-1942 mbajti qëndrim proamerikan, përkrahu politikën e këtyre vendeve, i informoi ato për gjendjen e lëvizjes kombëtare shqiptare, etj, nuk duhet quajtur “agjent” e “spiun” sepse këto fjalë në gjuhën shqipe kanë marrë një përmbajtje pejorative, fyese, kurse kjo marrëdhënie me këto dy fuqi proshqiptare nuk ka pasur asnjë përmbajtje spiunimi antishqiptare”.

Puna për kërkimin e librave të bibliotekës së Faik Konicës ka rëndësinë e vet dhe autori bëri mirë që u përpoq të gjente sa mundi, por më i rëndësishëm është kërkimi edhe i dorëshkrimeve të këtij autori, që kanë mbetur pa u botuar e që urojmë të mos kenë humbur. Midis këtyre veprave dëshmohen në gazetën Dielli katër: 1.Komedia “Mustaqet”, që ishte luajtur në skenë nga grupi tetral i qytetit Malburough MA., 2. Një përmbledhje me skica e tregime me titull “Kondili i kuq”, 3. Një novelë me titull “Tryeza e fshirë – një përrallë sociale dhe filozofike” dhe 4. “Themelet e gjuhës shqipe” një studim sintezë për gjuhën shqipe. Persnalitete si Noli dhe Qerim Panariti që hapën arkat me libra dhe dorëshkrime të Faik Konicës, zgjodhën dhe botuan vetëm një nga dorëshkrimet, dorëshkrimin anglisht të veprës “Shqipëria kopësht shkëmbor i Europës Jug-Lindore”. Ata kanë përgjegjësinë që veprat e tjera në dorëshkrim nuk i botuan të paktën në gazetën Dielli si nënfletë leteare. Të tjerët më vonë ose i nënvleftësuan e i hodhën diku, ose dikush i mori me synim që t’i ruante, por sot nuk dihet ku janë.

Më tej folësi tha se mosndodhja e letërkëmbimit të Konicës me qeverinë Shqiptare e atë amerikane në Arkivin Qendror të Shtetit në Tiranë e ka burrimin tek krimi i madh që kreu Enver Hoxha në dhjetor 1944 – janar 1945 kur sapo mori pushtetin, u dha të dërguarve të Beogradit gjithë arkivin e jashtëm të shtetit shqiptar të viteve 1922 – 1944. Eshtë rasti që kjo tradhëti kombëtare të vihet në dukje në një libër të tillë, mbasi ky krim jo vetëm varfëroi dokumentacionin e shtetit tonë, por, si ka treguar studiuesi Kastriot Dervishi, ndihmoi zbulimin jugosllav për të gjetur shumë emra patriotësh shqiptarë që vepronin në Jugosllavinë e vjetër kundër politikës antishqiptare. Këto të dhëna shpunë në eleminimin fizik të 50.000 (pesëdhjetë mijë) patriotëve shqiptarë në Jugasllavinë e Titos brenda viteve 1945-1948.

Së fundi, Gjika shtoi se studiuesi Alibali para se ta dërgojë për shtyp variantin e ri, është mirë t’ua japë dy specialistëve të cilët duhet ta lexojnë e të japin me shkrim vlerësimet e tyre, të cilat duhen botuar brenda librit si parathënie, ose në kapakun e prapmë të librit.

Më tej e mori fjalën z. Sotir Pani, djali i Vasil Panit, mikut të Konicës dhe ish kryetar i Vatrës së Bostonit, i cili tha se humbja e librave të Faikut ka ndodhur gjatë qëndrimit në depot e kryekishës së Shën Gjergjit dhe gjatë transferimit të qendrës së shoqërisë Vatra nga Bostoni në New York, pra në vitet 1956 – 1992.

Zonja Neka Doko dhe z. Artur Vreka vijuan diskutimet, kurse Julia Gjika lexoi disa prej fjalëve të arta të Faik Konicës nxjerrë nga libri i studiuesit Fotaq Andrea “Faik Konica – Përlindësi modern Fletore Koniciane” ZENIT Tiranë 2016.Mbas këtij takimi profesor Pano i shoqëruar prej zotërinjve Zdruli dhe Steffon bëri një vizitë te Kisha Shqiptare “Fjetja e Shën Mërisë”, ku mysafiri shprehu kënaqësi për pikturat murale të piktorit të talentuar Dhimitër Çika, si dhe për pastërtinë e ambjenteve të godisë së pensionistëve “Illyrian Gardens”.

***

Shënim i Diellit: Autori i librit informoi redaksine se në aktivitetet për promovimin e librit “Faik Konica – Dritëhijet e një Diplomati” të zhvilluara në Bibliotekën Kombëtare të Shqipërisë dhe në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Republikës së Shqipërisë në Tiranë u mbajtën recensione nga Prof. Dr. Aleks Luarasi dhe Prof. Dr. Pëllumb Xhufi, të cilët e patën lexuar librin në bocet. Të dy profesorët e nderuar u shprehën pozitivisht për përmbajtjen dhe cilësinë e veprës, për risitë dhe kontributin që sjell, si dhe për trajtimin e aspekteve diplomatike, kushtetuese-juridike etj. të aktivitetit shumëplanësh të Faik Konicës në Shtetet e Bashkuara. Lidhur me opinionet e z. Gjika për Fan S.Nolin si kinse “prokomunist” sqarojmë se dokumente arkivore tregojnë se Peshkop Fan S. Noli ka qenë nën vëzhgim të gjatë dhe të vazhdueshëm të organeve të specializuara amerikane. Nga shqyrtimi i dokumentacionit përkatës del në pah se, në përfundim të këtij procesi të gjatë dhe të imtë, akuzat ndaj Nolit rezultuan të pabazuara. Fan S. Noli, përkundrazi, u trajtua deri në fund të jetës me respekt dhe nderim të veçantë.”

***

NJE REAGIM I THANAS GJIKES PAS SHTESES SE AUTORIT TE LIBRIT, AGRON ALIBALI

Z. Alibali, në diskutimin tim edhe unë vura në dukje arritjet e reja që sjell libri juaj, por që të mos përsërisja ato që thanë parafolësit u ndala të shpalos disa sugjerime dhe kritika për t’ju ndihuar për një botim të ri. Këto sugjerime e kritika ju i pranuat gjatë promovimit dhe nuk reaguar në sallë, përkundrazi më falenderuat. Tani në gazetë përmes një informimi, e hidhni poshtë opinionin tim ndaj botëkuptimit të Fan Nolit prokomunist në vitet 1925-1932 dhe e quani “kinse prokomunist”.

Po pse nuk e pranoni ju faktin që Noli ka qenë gjatë dy periudhave, në vitet 1925-1932 dhe 1944-1957 një prokomunist?

Për periudhën e parë e luftoi Faik Konica me të drejtë kurse ju e quani këtë një gabim, njëhije të Faik Konicës diplomat.

Po a nuk ishte Noli ai që më 1925 u lidh me Kominternin dhe dërgoi në Moskë shokët e tij Sejfulla Malëshova, Koco Tashko, Zai Fundo, etj për të studiuar e për t’u bërë komunistë dhe ata u bënë të tillë e punuan për komunizmin derisa i eleminoi Enver Hoxha?

A nuk ishte Noli ai që shkoi në Moskë në nëntor të vitit 1927 dhe mori pjesë në festimet e 10-vjetorit të Revolucionit të Tetorit dhe shkroi me entusiazëm për përparimet e qeverisë sovjetike?

A nuk ishte Noli i viteve 1926-1927 ai që shkroi poezitë “Anes Lumenjve” dhe “Rent or Marathonomak” poezi revolucionare me ndikime idesh komuniste?

Për periudhën e dytë 1944-1957 mund t’i mohoni ju z. Alibali lidhjet e simpatitë e Nolit me qeverinë komuniste shqiptare dhe me diktatorin Enver Hoxha?

Ju lutem z. Alibali të rilexoni me kujdes veprën biografike të prof. Nasho Jorgaqit për jetën e Nolit gjatë këtyre viteve.

Fan Noli për fat të mirë u largua nga idetë komuniste, herën e parë më 1932, gjë që e ndihmoi të hynte në SHBA dhe pastaj herën e dytë më 1957 kur e pa se Enver Hoxha po ia hante shokët e tij dhe po shtypte popullin si diktator i pamëshirshëm. Kjo tërheqja e dytë nga pozitat e një prokomunisti, bëri që të mbylleshin hetimet e fshehta ndaj tij dhe të vdiste si një personalitet i nderuar.

Me respekt,

Thanas L. Gjika

AKADEMI PERKUJTIMORE PER MITHAT FRASHERIN NE DAGLLASTON,NY

October 8, 2017 by dgreca

Te Shtunen, me 7 Tetor 2017,dega e Federates Panshqiptare te Amerikes “Vatres” ne Queens, New York, organizoi ne Dagllaston takimin perkujtimor kushtuar Apostullit te Shqiptarizmes, Mithat Bej Frasheri. Ky ishte takimi I dyte perkujtimor ne kufijte kohore te nje jave, organizuar nga kjo dege e vatres, per te perkujtuar pervjetorin e vdekjes se Mithat Frasherit….

1 Murtezani ok Takimi i pare u perkujtua me 3 tetor 2017, ne hotelin Lexinton, aty ku nderroi jete me 3 tetor 2017 Mithat Bej Brafheri.

Ne takimin e 7 tetorit 2017 te zhvilluar ne Dagllaston,mori pjese edhe sekretarja e Federates Panshqiptare te Amerikes zonja Nazo Veliu si dhe Shefi i Kabinetit te Kryetarit te Vatres zotit Dritan Mishto, dr. Pashko Camaj. Fillimisht ka pershendetur dhe ka mbajte fjalen e hapjes dr. Pashko Camaj qe foli ne emer te kryetarit z. Mishto per ta pershendetur kete perkujtimore. Pastaj, drejtori i Shkolles shqipe ne Astoria, z. Kristaq Papa informoi te pranishmit dhe foli per rendesine e shkolles shqipe ne komunitet dhe pastaj fjala i kaloi kryetarit te deges dr Skender Murtezani i cili theksoi dhe vleresoi figuren e Mithat Frasherit.
Takimi u karakterizua nga bashkebisedimi i te ardhureve te cilet kesaj radhe e kishin mbushur sallen, e cila ishte mbushur me portrete te Konices, Nolit dhe sigurisht qe edhe portreti i Mithat Frasherit. Organizatoret kishin marr masat per nje pritje te ngrohte duke vene ne dispozicion pije freskuese, kafe dhe embelsira te ndeyshme.

VATRA- Dita e pare e shkolles ne Clearwater Florida

October 8, 2017 by dgreca

Shkolla shqipe “Vatra”-Tampa Bay zhvillon ceremonine e hapjeas se vitit te ri shkollor 2017-2018./

Diten e shtune date 7 Tetor, 2017, Shoqata Vatra-Tampa Bay zhvilloi ceremonine e hapjes se vitit te ri shkollor 2017-2018 te shkolles shqipe “Vatra”.

Ne ceremonine e organizuar me kete rast merte pjese kryetari i shoqates Vatra-Tampa Bay Z. Tasim Ruko si dhe pjesa me e madhe e anetareve te bordit dhe anetareve te tjere te shoqates. Sigurisht qe pjesa me e madhe e te pranishmeve ne ceremini ishin nxenesit dhe prinderit e tyre. Te binte menjehere ne sy gezimi dhe krenaria e femijeve per te filluar nje vit te ri shkollor, per tu thelluar me tej ne mesimin e gjuhes letrare shqipe, te kultures dhe trashegimise historike te vendit te origjines, Shqiperise se tyre te dashur. Ne ambjentin e shkolles se dekoruar si per feste, mbizoteronin ngjyrat Kuq e Zi. Ne nje vend te dukshem ishin vendosur prane njeri tjetrit Flamuri yne kombetar dhe Flamuri i vendit mikprites SHBA.

Fjalen ne ceremonine e organizuar e mbajti Z. Tasim Ruko, i cili pershendeti ne vecanti prinderit dhe femijet per deshiren e tyre ne mesimin e gjuhes dhe kultures shqipe. Nje falenderim i vecante ju adresua mesueseve te kesaj shkolle zonjave: Yllka Bejo dhe Iba Gjilani qe me perkushtim dhe devotshmeri adhe kete vit ofrojne sherbimin e tyre vullnetar ne drejtim te mesimdhenies dhe veprimtarive te tjera pedagogjike te shkolles. Z. Tasim gjithashtu pati rast te falenderoje sponsoret e shkolles, qe me donacionet financiare bejne te mundur mbulimin e shpenzimeve financiare: Zonjat Iva Nallbani dhe Eva Keta, Zoterinjte Ed Suci dhe Piro Poloska dhe shume te tjere qe vazhdojne te kontribojne financiarisht, por edhe me kontributin e tyre direct ne procesin e edukimit dhe mbarevajtjes se shkolles, ku nje kontribut teper te vecante ka znj. Zamira Rubjeka, e cila me passionin qe e karakterizon, ka qendruar prane dhe eshte kujdesur hap pas hapi cdo dite ne aspekting e organizimit, te ambjenteve, stafit pedagigjik dhe komunikimit me prinderit.

Ne ceremoni foli edhe Mesuesja Yllka Bejo e cila falenderoi te gjithe pjesemaresit duke i siguruar se punen e saj ne edukimin e femijeve ne komunitetin shqiptar do ta vazhdoje me me kembengulje dhe seriozitet, per te realizuar programin dhe objektivat e kesaj shkolle per kete vit shkollor. Nje vend te vecante kete vit do te zere edhe programi special per mesimin nga femijet te valleve tradicionale shqiptare me pikesynimin e krijimit te grupit folklorik te kengeve dhe valleve shqipe te shkolles “Vatra” ne Tampa Bay. Me pas ne nje ambjent teper te ngrohte dhe festiv, u zhvillua ora e pare e mesimit.

Ne fund femijet kaluan caste te tjera te bukura sebashku, duke shijuar picat speciale te NY Pizza, ofruar nga biznesmeni dhe dashamiresi i shkolles shqipe, Z. Klarenc Novaku. Duke perfituar nga rasti i urojme shkolles shqipe “Vatra” suksese te metejshme ne vitin e ri shkollor 2017-2018.

Shkruar nga: Piro Poloska dhe Zamira Rubjeka

Zamira Rubjeka

KRYETARI I VATRES TAKOI Z. RICHARD CROCK, DREJTOR KOMBETAR I DEA SBF

October 6, 2017 by dgreca

Kryetari i Vatres takoi Drejtorin Kombetar te DEA SBF z. Richard Crock/

Kryetari i Federates Panshqiptare Vatra z. Dritan Mishto, i shoqeruar nga anetari i kryesise z. Sokol Bejleri ishin te ftuar me nje darke pune me Drejtorin Kombetar te DEA SBF z. Richard Crock.

Gjate takimit, kryetari i Vatres shprehu mirenjohjen e thelle per sakrificat e medha dhe vetemohuese qe agjentet, mbeshtetesit, oficeret dhe tere korpusi i zbatueshmerise ligjore ben ne luften kur krimit dhe droges, jo vetem ne SHBA por kudo ne bote, deri edhe ne humbjen e jetes me betejat me strukturat kriminale.

Komuniteti shqiptar mbeshtet fuqimisht çdo iniciative dhe hap qe ndermerret per te pasur ambjente sociale pa droge, shkolla te sigurta dhe jete sa me te shendetshme per te rinjte, sa me larg perdorimit te narkotikeve, – u shpreh z. Mishto.

Ne emer te Federates Panshqiptare Vatra dhe me gjere, perfaqesuesit e Vatres premtuan mbeshtetje sa me te madhe per organet ligjzbatuese dhe angazhim serioz per lufte pa kompromis kunder droges, trafikanteve dhe klaneve kriminale.

Nga ana e tij, Drejtori Kombetar Crock falenderoi perzemersisht perfaqesuesit e Vatres dhe shprehu bindjen per mbeshtetjen e sigurte nga komuniteti shqiptar ne SHBA.

Perfaqesuesit e Vatres u ndalen edhe ne situaten shqetesuese ne Shqiperi, sa I perket rritjes se larte te perdorimit dhe tregtimit te narkotikeve.

DY DEKADA TË TV KULTURA SHQIPTARE

October 6, 2017 by dgreca

Asllani Portret-66

Nga Asllan Bushati/Ishte prilli i vitit 1998. Problemet ne Kosovë po zjenin . Gjak shqiptarësh po derdhej nga shtypja, dhuna e reprezaljet e skadroneve ushtarako-policore të Milloshevicit. Diaspora ishte ngritur në këmbë në SHBA, Europë e kudo në mbrojtje të Kosovës. Fondacioni “Vendlindja thërret” bënte dy mitingje në dite (si edhe organizma të tjerë të diasporës), për të ndërgjegjësuar komunitetin vecanërisht në tri shtetëshin NY, NJ dhe Kenerika, e për të mbështetur me të gjitha mënyrat e mjetet, formacionet e ardhëshme ushtarake të Kosovës. Në kuadër të kësaj veprimtarie në disa zyra në Artur Avenue në Bronx dhe në mjediset e Royall Regency Hotel në Yankers të NY, së bashku me disa kolegë të tjerë, i ishim futur punës për ngritjen dhe stërvitjen e “Batalionit Atllantiku”. Aty erdhën shumë reporter televizionesh të cilët donin të filmonin dhe të merrnin intervista, por ne për të mbrojtur punën tonë nga ndonjë keqbërës, nuk pranuam të publikonim atë që po bënim (me përjashtim të të autorizuarve të Shtetit Amerikan). Ne si shtaf drejtues , kishim autorizuar( për efekt arkivi) Zotin Gani Bllaka të bënte foto-portretin e cdo pjesëmarësi të Batalionit Atllantiku dhe të filmonte disa pjesë të ngritjes e stërvitjes së Batalionit, filmime të cilat do ti shërbenin historisë së ardhme së UCK-së.

Por ndërkohë që po punonim ,erdhi të na takonte edhe Zoti Adem Belliu , cili kishte filluar që në 1997, një program televiziv një orësh në gjuhën shqipe i njohur me emrin” TV Kultura Shqiptare” . Ishte hera e parë që e takoja dhe përnjëherësh më krijoi përshtypjen e intelektualit e atdhetarit të formuar me idetë dhe prakticitetin e kohës, e larg slloganeve e steriotipeve të së shkuarës. Pasi shkëmbyem disa mendime me Zotin Adem, ramë dakort se do të ishte një gjë e mirë për të ardhmen që edhe TV-ja Kultura Shqiptare ta filmonte këtë veprimtari. Ashtu u bë, dhe që nga ajo kohë e deri më sot po bëhen dy dekada që shohim, ndiejmë e shijojmë gjithë programet e TV Kultura Shqiptare së bashku me familjarët, miqt, shokët, vatranët dhe gjithë bashkatdhetarët në SHBA. Ai tashmë midis nesh është një “familjar” shtesë cdo ditë e cdo natë.

Programi i ketij TV, nisi si një program kulturor një orësh në javë, por në këto njëzet vite, ai ka pësuar një evolucion të vërtetë zhvillimi. Ai ka ardhur duke u shtuar në orë transmetimi, është pasuruar në përmbajtje, është përsosur figura, dritëhijet, portreti, këndi i shikimit, titrat, zëri, transmetimi etj. Eshtë bërë jo vetëm kulturor por dhe informues, është bërë jo vetëm hulumtues por edhe arenë debate për problemet shqetësuese të komunitetit madje dhe të Kombit.Eshtë bërë promovues i sukseseve në biznes,por edhe shumë argëtues për të gjitha moshat e njerëzve të komunitetit shqiptar. Ëshë bërë mjet i pa zëvëndësueshëm për fëmijët e komunitetit që ata ta mësojnë e mbajnë gjallë gjuhën e bukur shqipe. Por, mbi të gjitha arkivi i TV Kultura Shqiptare në këto njëzet vite, i hedhur në shirita e CD, është një enciklopedi e gjallë e jetës dhe e veprimtarisë së komunitetit shqiptar në SHBA.

Me këtë rast , specifikisht do të theksoja se të gjitha aktivitetet kryesore të Vatrës në këto njëzet vite si : Kuvendet e Vatrës, formimi i disa degëve të reja, festimet e Ditës Pavarsisë së Shqipërisë e Kosovës,përvjetore për Nolin, Konicën, Arshi Pipën, Mithat Frashrin,Abas Kupin, Mark Krasniqin, Musine Kokalarin, promovime librash etj, janë filmuar e transmetuar nga TV Kultura Shqiptare. Kjo ka qenë për ne vatranët ( e vecanërisht drejtuesit), një ndihmesë shumë e madhe në përcielljen para vatranëve e gjithë komunitetit të problemeve, shqetësimeve dhe ideve të Vatrës për të ardhmen. Nuk ka patur aktivitet madhor të Vatrës që drejtuesit e saj të mos jenë ftuar para mikrofonit të TV Kultura Shqiptare e intervistuar, duke përciellë kështu nëpërmjet këtij ekrani, jo vetëm frymën e vendimeve të marra, por edhe ndiesitë shpirtërore e qytetare të të zgjedhurve në organet drejtuese. Dhe sic është vepruar me Vatrën, është vepruar edhe me të gjitha shoqatat, organizmat dhe institucionet e tjera të komunitetit. Kam bindjen se Shoqatat: Liga Civile shqiptaro-amerikane, “Motrat Qirjazi”, ”Kosova”, “Cameria”, “Dibra”,” Malsia”etj ,do të kishin vënë në dukje më specifikisht shumë detaje të punës së mbrekullueshme e të pa lodhur të këtij televizioni.

Tematika rreth ceshtjeve e shqetësimeve të mëdha kombëtare ka qenë jo vetëm e pranishme në TV Kultura Shqiptare , por ka qenë boshti dhe strumullari i pjesës më thelbësore të emisioneve të transmetuara. Forcimi i demokracisë dhe i shtetit ligjor në Shqipëri e Kosovë, zgjedhjet e lira, punësimi, rritja e mirëqenies, frenimi i emigrimit, zhvillimi i arsimit,kulturës, shëndetsisë , e lufta kundër kriminalitetit, janë trajtuar me përparësi nga vetë TV Kultura Shqiptare (Zoti Adem Belliu) e gazetarët Dalip Greca, Marjana Zeneli Bulku etj dhe personalitetet e komunitetit. Po ashtu me shume vemendje janë trajtuar edhe problemet e shqiptarëve në trojet e tyre etnike në Maqedoni, në Camëri, Mal të Zi, Luginën e Preshevës etj.

Reportazhet e TV Kultura Shqiptare kanë patur si dimension hapsinor nga NY në Kaliforni e nga Alaska në Florida. Madje kohët e fundit edhe nga gjithë trojet etnike shqiptare. Por mbledhja e informacionit në këto distance, përpunimi i të dhënave, përgatija dhe transmetimi, kanë qenë e janë një punë voluminoze dhe shumë e lodhëshme për Zotin Adem Belliu, bashkshorten e tij Mimoza, vajzën Vera, e djalin Gertold. Për të cilët komunitetit në këtë njëzet vjetor, shpreh ndjenjat e konsideratës me të lartë. Kudo e kurdoherë është përdorur një fjalor i zgjedhur, gjuhë e kulturuar, larmëni shprehjesh e frazash të dialekteve te ndryshme, por pa cënuar aspak versionin zyrtar të gjuhes njesuar . E tashme ky TV pothuaj i ka kaluar brezit te dyte, sepse Vera Belliu pothuaj drejton nentedhjete perqind te emisioneve.

Shumë politikanë, njerëz të artit e kulturës, nxënës e student nga Shqipëria , Kosova, diaspora dhe trevat etnike, kanë patur rastin të ftohen e ta përdorin mikrofonin e TV Kultura Shqiptare, që ndiesitë dhe shqetësinet e tyre t’ja përciellin komunitetit shqiptaro-amerikan e më gjërë. Kjo e ka bërë këtë TV një mik më të mirë e më të besueshëm, të të gjithë shqiptarëve pa dallim krahine, krahu politik, feje a dallimi tjetër.

Dhe së fundi, është e pa mundur që në një copëz shkrimi në përvjetorin e njëzetë të jetës së TV Kultura Shqiptare, të rroket e të vihet në dukje gjithë ajo punë kolosale që është bërë, e cila po të hidhej në letër do të ishte mijra faqesh. Pa ashtu, është dashur që organizma përfaqësues të komunitetit, në këtë përvjetor ti propozinin Presidentëve të Shqipërisë dhe Kosovës, dekorimin e këtij televizioni si institucion dhe të Drejtorit të tij Zotit Adem Belliu me medalje e urdhera të nivelit të merituar. TV Kultura Shqiptare është mjet i fuqishëm i komunikimit dhe edukimit e si i tillë ka nevoje edhe per përkrahjen jo vetëm morale por edhe financiare të biznesmenëve e organizmave të tjerë të komunitetit. Dhe më e vogla gjë që mund të bëjmë është që më 29 Tetor të marrim pjesë në mbrëmjen gala të njëzet vjetorit të tij.