• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kur Zoti e mallkon kombin – Çannakale 1915 !

June 4, 2015 by dgreca

Nga Fahri XHARRA-Gjakove/
Kur Zoti e mallkon kombin – Çannakale 1915 !


Bugün Sırbistan ve Karadağ sınırları içerisinde kalan ve nüfusunun büyük çoğunluğunu Boşnakların oluşturduğu Sancak, yaklaşık 15 bin Müslüman, Osmanlı’yı, İslam’ı ve Osmanlı’yı savunmak için Çanakkale Savaşı’na katıldı
(Sot , të mbetur brenda kufijve të Serbisë dhe Malit të Zi shumica dërrmuese e të cilëve janë boshnjakë si dhe popullata e Sanxhakut , rreth 15 milionë myslimanë , iu bashkuan osmanëve në luftën e Galipolit për të mbrojtur Islamin dhe Perandorinë Osmane )



Perandoria osmane na pushtoi, bashkëjetoi apo na mbrojti nga trysnitë e shteteve fqinje? Kjo është pyetja në të cilën po vërviten mendimet e studimet e akademikëve shqiptarë dhe turq. Akademikët në Turqi thonë se ka ardhur koha, kur termi pushtim të hiqet, duke e argumentuar me faktin se Perandoria Osmane nuk mësyu në Shqipëri për të shkatërruar gjithçka, por ka investuar edhe nga taksat e mbledhura.
“Dhe akademikët turq thonë se në arkivat e shtetit të tyre gjenden një sërë materialesh të pa publikuar ndonjëherë, të cilat dëshmojnë më tepër këtë marrëdhënie 1000-vjeçare mes Shqipërisë dhe Turqisë”. Hajde , bre hajde-thotë një këngë e kohëve të fundit në Kosovë

”Kur osmanët erdhën në Shqipëri, vendi juaj ka qenë në trysninë e Italisë, Greqisë dhe Serbisë. Pra, nuk ishte një popull i lirë. Osmanlinjtë e mbrojtën Shqipërinë dhe nuk mund të themi e pushtuan”, transmeton AS. “Nëse themi pushtim, do të thotë të marrësh gjithçka dhe ta çosh në Turqi, kjo nuk ka ndodhur asnjëherë. Që nga koha e sulltan Mehmetit deri në kohën e Ataturkut ka pasur 36 kryeministra shqiptar që kanë udhëhequr Turqinë. Ky nuk është pushtim. Gjithashtu Sami Frashëri, autor shqiptar ka shkruar enciklopedinë turke dhe po ashtu një tjetër shqiptar ka krijuar himnin tonë. Këto janë faktet dhe tezat që ne mbrojmë”, shprehet Akademiku, Nexhat Demir nga Rurqia , dhe ne verbazi i besojmë ; e falëmnderojmë dhe prap me turkun e vazdhojmë vallën e arushës.

Büyük çoğunluğu Sancak bölgesinden olmak üzere Çanakkale’deki savaşa 15 binin üzerinde Boşnak’ın katıldığı belirtilirken, bu kimselere halk arasında Rumeli’den gelen gönüllüler anlamına gelen “curumliye (đurumlije)” deniyordu.

Pjesa më e madhe e luftëtarëve në Dardanele , ishin vullnetar nga Rumelia, ( nga popujt gjurumli ) duke përfshirë edhe rajonin e Sanxhakut ku mbi 15 mijë boshnjakë morën pjesë ,


“Turkogluve, këtyre ministrave turqë, ua ka ënda prapë Ballkanin ilirik. Ata duan, thënë më mirë, Shpendin Shqiponjë Shqipërinë ti mësojnë asaj atë gjuhën turke, me të cilën e (për)dhunuan  pesë shekuj. Sapo shqiptarët vunë mbarë historinë e të ardhmes së tyre evropiane, nxjerin kokën nga ferra turkotersët, pra turqit e rinj. Shqiponja legjendë, e zënë rob dikur, arrin t`i  shpëtojë robërisë e të kthehet përsëri te familja e saj. Mirëpo robëruesi i ka vënë shqiponjës një unazë në kthetra. Është kjo shenjë që e bën shpendin e arratisur të huaj për rracën e vet, Evropën. Shqiptarët ndejtën gjate para portave  të Evropës , pa mundur të fshehin dot shenjën që u ka lënë në trup e ndërgjegje perandoria otomane. Tani Turqit e rinj erdoglu, ata që dikur na dogjën këmbën e na bënë me shenjë,  që na përdhunuan e robëruan për shumë shekuj , kanë mall tani t´na kenë në gjuhën e tyre. Alarm, duhet të bjenë këmbanat, rrezik i vjetër “filozofia e robërisë,, troket ! – thotë I.Kadare në qindra intervista, shkrime e publikime që bën ai për çështje themelore të kombit shqiptar. Atë që Perandoria Otomane nuk e bëri dot për shekuj me radhë, fshirjen e gjuhës shqipe nga gojët e shqiptarëve , kërkojnë ta bëjnë sot  Otomanët e rinj turkoerdoglu, kinse  shqiptarët janë zbutur tashmë e ndoshta kanë ,,mall për Anadoll”, apo debulesë për  gjuhën e robëruesëve të dikurshëm të tyre.” – thot kadare
Otomanizimi i Ballkanit shqiptar është rreziku më me urgjencë sot për sot, me të cilin duhet të përballemi prerë e me revolte të drejtpërdrejtë, pa i hedhur asnjë pikë diplomacie, mundësisht me përbuzje e urrejtje edhe ndaj mbartësve të kësaj filozofie: ” E dua robëruesin, anadollakun që më ka (për)dhunuar dikur”.




Novi Pazar’daki “Ras” Arşivi’nde yer alan belgelere göre, Çanakkale’deki savaşa katılım çağrısı ilk önce Novi Pazar’da sonra bölgedeki diğer şehirlerde yayınlanmış ve halktan yoğun ilgi görmüştü. Arşiv sorumlusu Doç. Dr. Hivzo Goloş, döneme ait fotoğraflarda Boşnak etnolojisinin ve askere alım yöntemlerinin açık bir şekilde görüldüğünü vurguladı. 
(Nga Arkivi i doc.dr. Hivzo Goloş , në muzeun “Ras “ të Novi pazarit , shifen vullnetarët boshnjak , në një rekrutim të hapur .)


Pushtimi osman nuk i ka mbrojtur shqiptarët nga sllavët Sipas kësaj teorie, “pushtimi osman ka pasur diçka pozitive për kombin shqiptar, sepse e ka mbrojtur kombin shqiptar nga një rrezik më i madh që ishte rreziku sllav”. Por kjo, sipas Kadaresë është e gjitha krejtësisht e pavërtetë. Kjo është një fantazi makabër, shpifje, një doktrinë e sajuar.

 Se sa e vertetë ,është kjo që e thot Kadare , e shikuat në fotot e mësipërme , ku 15 mijë shqiptarët e Sanxhakut të Novi Pazarit që shkuna në Galipol , në luftën e turpit për ne ; as nga vendasit e sotëm të kesaj tokeje shqiptare e as nga gazetat turke nuk përmneden së paku si shqiptar


“İslam’ı, Osmanlı’yı savunmak için gittiler”
(” Islami , shkoi për të mbrojtur Perandorinë Osmane ” )

“Të gjithë popujt e Ballkanit pësuan një dramë të përbashkët dhe në këtë dramë nuk ka pse populli shqiptar të bëjë befas një përjashtim, sepse nuk ka pasur kurrfarë përjashtimi në fatin e tij. Populli shqiptar ka qenë më i ashpri kundër Perandorisë Osmane, për vetë faktin se shqiptarët u bënë pengesë kryesore për depërtimin e Perandorisë Osmane deri në Itali. Sllavët vetë ishin për faqe të zezë, gjendja e tyre ishte më e defavorizuar se e shqiptarëve. Atëherë: nga cilët sllavë na mbrojti Perandoria Osmane? Si na mbrojtën ne turqit nga sllavët? Kjo është e pabesueshme, nga ana logjke, nga ana psikologjike. Për mua e gjitha është groteske, e paimagjinueshme, nga fillimi deri në fund”, shtoi Kadare.
( Fotot dhe dhe spjegimet ne teo jane nga shkrimi “Çanakkale’de “İslam ve Osmanlı için” savaştılar | Doç. Dr. R. Şkriyely “

Fahri Xharra,04.06.15 
Gjakovë

Filed Under: Featured Tagged With: Cannakae, Fahri Xharra

Fitorja e trefishtë e Elbenita Kajtazit në Riva del Garda

June 2, 2015 by dgreca

Nga Flora Nikolla/
Sopranoja e njohur kosovare e cila ka idhull Ermonela Jahon tregon suksesin e saj në Itali-
– Sopranoja e njohur kosovare, Elbenita Kajtazi, është nderuar me çmimin e parë në konkursin operistik “Riccardo Zandonai XXII ” në Riva del Garda, Itali, ku kanë marrë pjesë këngëtarë nga e gjithë bota . Në Edicionin e 22 -të të kësaj gare ndërkombëtare , këngëtarja ka fituar edhe dy çmime të tjera speciale duke fituar dy kontrata pune me dy shtëpi të mëdha operistike, në Sao Paolo në Brazil e cila quhet “Sao Pedro” dhe në teatrin operistik të Daegut në Korenë e Jugut. Ajo tregon në këtë intervistë se ndihet mirë që do të vizitojë dy shtëpi të mëdha operistike të famshme duke qënë pjesë e tyre si soliste. Por po ashtu Elbenita do të njihet me një pjesë të kulturës braziliane dhe koreane dhe kjo është dicka që e pret me padurim. Zakonisht eksperiencat e Elbenita Kajtazit, në gara janë gjithmonë të bukura, me shumë ethe pritje, më shumë prova paraprake dhe me paraqitje të paharrueshme në skenë. Këtë here nata finale për sopranon e cila punon në DeutscheOperBerlin(Gjermani ), ka qenë e paharruar dhe e përkryer. Ajo thotë se kur emri i saj u shpall bë Riva del Garda , si fituese e trefishtë i këtij evenimenti, çdo gjë ishte e mrekullueshme dhe plot me emocion . Në DeutscheOperBerlin , Elbenita ka patur fatin të interpretojë në skenë me këngëtarë shumë të famshëm e të suksesshëm si Anja Harteros , Elina Garanca , Roberto Alagna , Olga Peretyatko , Rolando Villazon , Saimir Pirgu , Gëzim Mushketa , Leo Nucci , e shumë e shumë tjerë , nga të cilët gjithmonë mëson shumë. Por ka dhe një ëndërr tjetër Elbenita , të performojë në skenë me yllin e skenës në botë, Ermonela Jahon . “Interpretimi dhe prezantimi i Ermonelës në skenë është e lidhur me zemrën dhe ofron emocion të paharrueshëm tek publiku”, thotë Elbenita , për të cilën skena ku interpreton muzikën operistike është shtëpia e saj e sa , është vendi ku ajo shpreh çdo gjë që ka në zemrën e saj, duke mundur t’u ofrojë emocion e kënaqësi shumë njerëzve. Por Elbenita është shqiptarja e parë që ka performuar në Filharmoninë e Berlinit vitin e kaluar në operën Dinorah , dirigjuar nga Enrique Manzola , organizuar në fillim të sezonit operistik në DeutscheOperBerlin. Shfaqja eshte organizuar në sallën e madhe te Filarmonisë së Berlinit, aty ku gjithmonë ka ëndëruar të ineterpretoj. Ka qënë dhe do të mbetet njeri nga momentet më të rëndesishme të jetës se sopranos se njohur.
F.N : Elbenita Kajtazi ju sapo keni marrë pjesë në konkursin operistik “Riccardo Zandonai XXII “, në Itali ku keni dalë fituese e trefishtë e këtij audicioni…
E.K :Kjo ka qenë hera e tretë e pjesëmarrjes sime në këtë garë dhe them se ishte tashmë koha të merrja çmimin e pare. Në një farë mënyre e kam pritur ketë vlerësim, ndërkohë që për dy cmimet tjera nuk mendoja se do t’i arrija. Kam qenë e fokusuar tek çmimi i parë dhe me këtë qëllim shkova në Itali. Dy çmimet tjera ishin vetëm dy arsye më shumë për tu gëzuar.
F.N : Çfarë do të veconit nga organizimi i këtij konkursi me vlera ndërkombëtare ?
E.K : Në këtë garë prestigjioze vlerësoj seriozitetin e punës dhe mënyrës se si trajtohen artistët. Janë shumë transparentë dhe të drejtë në zgjedhjen e solistëve dhe jam shumë e kënaqur me përfundimin e garës. Këtë e them jo sepse e kam fituar vendin e parë. K am marre pjesë edhe dy herë tjera ku jam ndarë me çmime të veçanta, dhe prapë kam pasur te njejten përshtypje.
F.N : Si ndihet Elbenita para sfidave që ju ofroi ky konkurs ?
E. K : Ndihem e përmbushur, dhe krenare për atë çfarë kam arritur. Jam pak e lodhur sepse jam ndarë nga puna në Operën e Berlinit për këtë garë, mirëpo ajo çfarë me gëzon është që arrita qëllimin tim.F.N : Ju do keni dy role në dy shfaqje operistike, në Brazil e tjetra në Korenë e Jugut…
E.K : Këto janë dy çmimet tjera që kam fituar në këtë garë. Disa shfaqje operistike në Brazil dhe të tjera në Korenë e Jugut. Jam shumë e lumtur sepse fillimisht do të mundem të vizitoj dy shtëpi të mëdha operistike shumë prestigjioze dhe të jem pjesë e tyre si soliste. E dyta, do të njihem me një pjesë të kulturës braziliane dhe koreane dhe kjo është dicka që po e pres me padurim.
F.N : Çfarë do të veçonit nga kjo eksperience ?
E.K : Zakonisht eksperiencat e mia në gara janë gjithmonë të bukura, me shumë ethe pritje, me shumë prova paraprake dhe me paraqitje të paharrueshme në skenë. Kësaj here nata finale ka qenë e paharrueshme për mua, gjithcka ishte e përkryer dhe kur u tha emri im si fituese e trefishtë, ishte moment i mrekullueshëm dhe plot me emocione . Jane kujtime të paharruara.
F.N : Cilat janë disa rolet që ju keni interpretuar dhe që doni të veçoni në këtë intervistë ?
E. K : Rolet që kam interpretuar gjithmonë më kanë fjetur në zemër dhe duket sikur janë krijuar vetëm për mua, Ato janë roli i Lucias në operen Lucia di Lammermoor – Donizeti , Pamina nga opera Zauberflöte. Në zemër kam dhe shumë role tjera të mëdha që më presin në të ardhmën e që do ti interpretoj me pjekurinë e zërit , hap mbas hapi !
F.N : Po këngëtarët që keni interpretuar ?
E.K : Në DeutscheOperBerlin kam pasur fatin të interpretoj në një skenë me këngëtarë shumë të famshëm e shumë të suksesshëm si Anja Harteros , Elina Garanca , Roberto Alagna , Olga Peretyatko , Rolando Villazon , Saimir Pirgu , Gëzim Mushketa , Leo Nucci , e shumë e shumë tjerë , nga të cilët gjithmonë mësoj shumë ! Por kam një ëndërr tjeter , të performoj në të njëjtën skenë me yllin tonë Ermonela Jahon !F.N : Cilat janë sopranot tuaja të preferuara dhe pse i veconi?
E. K : Sopranot që vecoj për zërin, tekniken dhe paraqitjen e tyre janë Ermonela Jaho për arsye se ajo këndimin dhe paraqitjen e saj në skenë e ka direkt të lidhur me zemrën duke ofruar emocion të paharrueshëm tek publiku. Vecoj gjithashtu Anja Harteros sepse ka një qëndrim të jashtëzakonshēm në skenë dhe repertori që ajo këndon më pëlqen shumë . Por veçoj këtu edhe teknikën e mrekullueshme që ajo ka.
F.N : Roli që ju ëndërroni dhe se keni interpretuar ende ?
E.K : Roli që pres me padurim ta interpretoj është roli i Mimis nga opera La Boheme e Puccinit , e kam patur ëndërr që nga studimet , dhe mendoj që është rol që do mund ta realizoja ne një mënyrë të veçantë , e ti jepja edhe pjese nga zemra ime.
F. N :Cfarë është muzika operistike për ju ?E.K : Muzika operistike për mua është jeta ime! Skena ku interpretoj këtë muzikë është shtëpia ime , është vendi ku unë shpreh çdo gjë që kam në zemrën time , dhe në këtë mënyrë u ofroj emocion e kënaqësi shumë njerëzve tjerë. Operat e mrekullueshme të kompozuara nga kompozitorë të ndryshëm botërorë gjithmonë të japin një mesazh edhe pse janë kompozuar shumë vite më parë ! Muzika operistike është muzikë që sdo vdesë kurrë. Do te veçoja interpretimin Filharmoninë e Berlinit vitin e kaluar në operën Dinorah , dirigjuar nga Enrique Manzola , organizuar në fillim të sezonit operistik në DeutscheOperBerlin. Shdaqja u organizua në sallën e madhe te Filarmonsë së Berlinit, aty ku gjithmonë kam ëndëruar të interpretoj. Ka qënë dhe do të mbetet njeri nga momentet më të rëndesishme të jetës time.
F.N : A mund të kujtoni në këtë intervistë si lindi tek ju dëshira për të qënë këngëtare lirike ?
E. K : Dëshira për të qenë këngëtare lirike më ka lindur që kur kam qenë nxënëse e shkollës së mesme “Tefta Tashko”, Mitrovicë , aty edhe ku mora hapat e parë në këndim . Profesorët e mi të dashur që kisha në atë shkollë, besuan tek une që në fillim që do bëhem këngëtare e muzikës lirike. Që në momentin që mësova si të impostoj zërin, unë u lidha me këtë lloj interpretimi. Ata pastaj më mësuan se kush është Maria Callas ,Pavarotti etj. Dhe unë i thashë vetes , kjo është mënyra më e mirë të jap shumë emocion e ndjenjë nga Zemra ime !F.N : Dhe sa e vështirë ka qënë kjo për ju ?
E. K : Duke qenë se unë nuk rrjedh nga një familje muzikantësh, për mua hapat e parë kanë qenë të vështirë sepse nuk e kam ditur se çfarë më priste . Rruga për te arritur diçka të madhe e të veçantë është gjithmonë e vështirë , por me punë vullnet e pasion ja del gjithmonë. Unë tani , nuk i kujtoj vështirësitë që i kam pasur , sepse kane qenë ndoshta më shumë se sa duhet !
F.N : Ju jeni një sukses në operan botërore tashmë , kujt ka dedikoni këtë sukses ?
E.K : Këtë sukses ja dedikoj fillimisht prindërve, motrave e vëllait që gjithmonë kanë qenë të pranishëm për të më mbështetur sa herë kam dalë në skenë, por dhe dashurisë sime të jetës, të fejuarit tim Ardianit i cili më ka qëndruar afër prej shtatë vitesh. Ai jo vetëm më ka mbështetur gjithmonë në çdo vendim timin, por ka qënë dhe kritiku im më i madh duke qenë njohës i muzikës klasike.
F.N : Si i shihni ju sot shqiptarët në botë ?
E.K : Shumë shqiptarë që njoh në botë janë të suksesshëm, janë të gjithë të famshëm dhe janë njerëz të ngritur. Shqiptarët në botë janë njerëz që ndihmojnë njëri tjetrin dhe nuk kanë zili njëri tjetrit. S’mund të them të njëjtën për njerëzit që jetojnë në trojet shqiptare. Ndoshta pse është vend i vogël dhe nuk ka mundësi për shumë njerëz të arrijnë suksese.
F.N : Sa e lidhur jeni me Kosovën , vendlindjen tuaj ?
E. K : Kam familjen në Kosovë dhe duke qenë familje e madhe gjithmonë ndjehem e përmalluar për të gjithë. Jam më e madhja nga fëmijët dhe motrat më mungojnë se ende janë duke u rritur. Mirëpo sa i përket anës profesionale e kam gjetur çdo gjë që kam dashur në Berlin.

Filed Under: Featured Tagged With: Elbenita Kajtazi, Fitorja e trefishte, Flora Nikolla

Albumi “Këngët e Atdheut” u dhurohet Fëmijëve shqiptarë në Britaninë e Madhe

June 2, 2015 by dgreca

LONDER, 2 Qershor/- Në natën e tretë të Javës së Kulturës shqiptaro – britanike që është duke u mbajtur në Londër u organizua ceremonia e dorëzimit të albumit muzikor “Këngët e Atdheut”.
Ky album muzikor është një dhuratë e muzikantëve, Adelina Hoxha dhe Robert Radoja të përkrahur nga botuesi Flamur Hudhri, enkas për fëmijët e shqiptarëve në Britaninë e Madhe.
“Një sipërmarrje kaq bujare tërhoqi interesin e një audience të gjerë në Ambasadën Shqiptare në Londër.
Dhjetëra mësues dhe nxënës morën pjesë në këtë aktivitet të bukur”, është shprehur ambasadori i Shqipërisë në Britani të Madhe, Mal Berisha.
-Promovohet libri i Enver Bytycit në Londër-
Dita e Dytë e Javës së Kulturës Shqiptaro Britanike u mbyll me promovimin e librit të Dr Enver Bytyci, “Coercive Diplomacy of NATO in Kosovo”, botuar nga Cambridge Scholars Press në gjuhën angleze.
Veprimtaria u zhvillua në selinë e Ambasadës së Republikës së Kosovës në Londër.
Në këtë event morën pjesë diplomatet e dy ambasadave, studjues britanikë, lexues, shkrimtarë, dashamirës të historisë, miq të ambasadave të Shqipërisë dhe Kosovës, bashkatdhetarë me banim në Britaninë e Madhe, drejtues shoqatash shqiptare, etj.
Në promovimin e librit ishte i pranishëm edhe antari Parlamentit Britanik, Mark Prichard. Moderator ishte diplomati Arjon Krasniqi i cili e prezantoi autorin e librit dhe pjesëmarrësit.
Dr Enver Bytyci e mori audiencën në një udhëtim historik të shkurtër që nga periudha otomane e deri në shpalljen e Kosovës shtet i pavarur.
Në takim fjalën e mori edhe z Mark Prichard i cili foli për çështjen e Kosovës dhe politikën britanike ndaj saj.
Më pas vijuan pyetjet nga audienca dhe një recepsion në mjediset e ambasadës.(Almarina Gegvataj)

Filed Under: Featured Tagged With: femijeve, Kenget Atdheut, Londer, Mal Berisha, shqiptare

Dita Ndërkombëtare e Fëmijëve u festua edhe në Guci

June 2, 2015 by dgreca

Dita Ndërkombëtare e Fëmijëve u festua edhe në Guci.Fillimisht fëmijët shqiptar janë tubuar te shkolla ,pastaj kanë defiluar ne qytet duke shëtitur nga shkolla gjer tek Shtëpia e Kulturës se Gucisë Fëmija kane qenë te veshur me rroba te ndryshme disa me veshje kombëtare, ndërkaq disa fëmijë me ne rroba moderne. Gjate mbajtjes se këtij aktiviteti salla e shtëpisë se kulturës ishte e mbushur përplot me prindër dhe fëmijë.
Kjo ditë është kthyer jo vetëm në një ditë festive, por edhe në një ditë sensibilizimi, për t’i thënë jo dhunës dhe abuzimit ndaj fëmijëve. Është dita kur vetë fëmijët ngrenë zërin për të drejtat e tyre, por në ndryshim nga të rriturit, protesta e tyre bëhet me lojëra festive. Një kontribut te shkëlqyer për organizimin e sotëm ne Guci dhanë mësuesit e shkollës ne gjuhen shqipe Arbenita Vukaj , Afërdita Lecaj, Arbnore Rugova, Shkresa Hasangjekaj ,Veton Prelvukaj dh edukatorja e çerdhes Gjyke Novaj.
Në fakt 1 Qershori e ka origjinën nga Shtetet e Bashkuara dhe Kinë. Në vitin 1925, konsulli i përgjithshëm kinez në San Francisko mblodhi së bashku një numër të konsiderueshëm fëmijësh jetimë kinezë të festonin në festivalin e Anijes se Dragoit. Kjo gjë koincidoi të ishte në të njëjtën ditë me konferencën në fjalë.
Festa e 1 Qershorit filloi të festohet pas dy vitesh. Shumë vende të botës e kanë pranuar atë si festën ndërkombëtare të fëmijëve dhe realizojnë festime të cilat kanë si qëllim të rrisin vëmendjen në drejtim të mirëqenies se tyre.(E dergoi per DIELLIN Esad Gjonbalaj)

Filed Under: Featured Tagged With: Dita nderkombetare, e femijeve, Guci

E KALUARA E VËRTETË E ARQIPESHKVISË SË TIVARIT

June 1, 2015 by dgreca

BOTIM KRITIK ME VLERA SHUMËDIMENSIONALE/*
Nga Dr.Nail Draga/
Nga viti 2004 kur botoi studimin dy vëllimësh SHESTANI-studim filologjik gjithëpërfshirës, Gjokë Dabaj deri më tash ka botuar një numër të konsidruar librash, kryesisht nga fusha e letërsisë por edhe të zhanrëve tjera. Kohë më parë opinionit iu prezantua më një botim i cili mban titullin E kaluara e vërtetë e Arqipeshkvisë së Tivarit, botuar nga Art Clubi në vitin 2014.
Është ky një botim i veçantë qe dallohet për nga përmbajtja dhe qasja e tij, sepse kemi të bëjmë me një kritikë, ndaj një libri me autor Ivan Jovoviq me titull IZ PROSLOSTI DUKLJANSKO-BARSKE NADBISKUPIJE(Nga e kaluara e Arqipeshkvisë Dokleato-tivarase), botuar në Tivar në vitin 2004..
Ndonëse një botim i tillë kishte dhjetë vite qe kishte dalur në qarkullim, jemi dëshmitar se ka munguar reagimi kritik, qoftë në formë vështrimi apo recensioni nga autor të ndryshëm shqiptarë, qofshin ata historianë, klerikë apo publicist. Por, po qese ky libër do të ishte botuar në kohën e monizmit, diçka e tillë ka munddur edhe të arsyetohet, sepse pak kush ka pasur guxim të merret më çështje të tillë, sepse pasojat kanë qenë evidente për autoret përkatës. Por, një qendrim i tillë nihilist tash në pluralizëm nuk mund të arsyetohet më asgjë, sepse ekziston liria e të shprehurit dhe e të shkruarit, ku nuk bejnë përjashtim as çështjet konfesionale, apo të institucioneve përkatëse sikurse është Arqipeshkvia e Tivarit.
Pikërisht, duke e parë këtë çështje me vështrim kritik e cila meritonte një përgjigje dhe qasje profesionale, ishte Gjokë Dabaj, i cili u angazhua profesionalisht dhe opinionit i dhuroi një botim të veçantë me titull E KALUARA E VËRTETË E ARQIPESHKVISË SË TIVARIT.
Duke lexuar këtë libër nuk ka dilemë se është për admirim angazhimi i autorit, në lidhje me një temë interesaante për të kaluarën e një institucioni të klerit katolik që ka luajtur një rol të rëndësishëm në ketë mjedis. Por, them pa hezitim se autori kishte guxim intelektual të merrej me një temë të tillë e cila kryesisht iu takon klerikëve apo historianëve sepse janë më kompetent për çështje të tilla. Por Gjokë Dabaj, duke qenë intelektual i guximshëm bëri një avancim personal dhe moral duke trajtuar një temë të veçantë e cila nuk është trajtuar në diakroni dhe sinkroni deri më tash nga asnjë autor shqiptar. Ky botim më vlerë paraqet një polemikë, apo më mirë të themi një përgjigje ndaj autorit I.Jovoviq, i cili e ka botuar në gjuhën serbe në vitin 2004.
Në përgatitjen e këtij botimi autori e ka trajtuar këtë çështje duke u bazuar në literaturë profesionale, botimet publicistike por edhe kujtesen popullore, duke qenë autokton nga ky mjedis i cili është në kuadër të Arqipeshkvisë së Tivarit. Pra, autori me ketë mjedis është i lidhur në mënyrë emocionale, sepse është pjesë e botës shiprtërore katolike e cila i ka sfiduar rrethanat e kohës, duke mbetur i vetmi institucion katolik në këtë mjedis.
Në sajë të përvojës profesionale autori nuk ka mbetur rob i referencave dhe burimeve të ndryshme shkencore të cilat i ka përdorur në këtë libër por ai i analizon dhe komenton ato në mënyrë analitike, duke sjellë përfundime logjike dhe të argumentuara. Eshtë pikërisht analiza e autorit e cila demaskon autorin Jovoviq, duke ndriçuar pa paragjykime të kaluarën e Arqipeshkvisë së Tivarit, dhe rolin qe ajo ka pasur në te kaluarën e deri në ditet tona për popullatën vendore shqiptare të konfesionit katolik, në të kaluarën e deri në ditët tona.
Gjokë Dabaj cekën qartë se dekompozimi i Siujdhesës Ilirike meqe më vonë quhet më emrin e që e mban edhe sot-Ballkan, fillon me pushtimin nga ana e Perandoriës romake, por moment kritik paraqet shek . VII, kur perandori i Bizantit Irakliu, me dekret perandorak lejoj vendosjen e sllaveve në Iliri. Autori jep të dhëna me interes për periudhën njëmijëvjeçare të Arqipeshkvisë së Tivarit nga koha e themelimit të saj 1089 e deri në ditët tona, madje duke paraqitur edhe regjistrin e arqipeshkve të cilët kanë shërbyer këtu. Ndërsa dekompozimi i fundit dhe më tragjik është bërë në vitin 1878, ku në sajë të vendimeve të Kongresit të Berlin it, Tivari dhe rrethina i jepen Malit të Zi, dhe nga ajo kohë kemi shkeputjen e Arqipeshkvisë së Tivarit nga Shkodra. Ishte ky një veprim politik i kohës, duke anashkaluar faktin se kisha katolike është ekumenike, e cila nuk mund të parcializohet në sajë të kufijve politik të shteteve të ndryshme. Por, një veprim i tillë u legjitimua me 13.3.1886, në sajë të nënshkrimit të Konkordatit të Vatikanit me Malin e Zi, qe paraqet një akt të turpshëm diplomatik, nga del në mënyrë transparente politizimi i fesë për qellime politike. Autori, është kritik, për këto veprime absurde të kohës, të cilat kanë pasur pasoja në vitet në[ vijim për arqipeskvinë dhe popullatën e konfesionit katolik në ketë mjedis.
E dhëna se nuk është lejuar mbajtja e meshës në gjuhën shqipe, si pjesë dërmuese e popullsisë së pjesëtarëve të konfesionit katolik në ketë arqipeshkvi e dëshmon më së miri një konstatim të tillë. Një gjendje vazhdon edhe sot në sistemin pluralist, gjoja të barazisë qytetare dhe nacionale, nga del qartë, politika asimiluese dhe sllavizuese ndaj shqiptarëve të përkatësisë katolike në kuadër të këtij institucioni edhe në ditët tona. Andaj, me të drejtë konstaton autori, se një politikë e tillë ka ndikuar qe një numër i konsideruar i shqiptarëve katolikë të deklarohen në aspektin kombëtar në malazez apo kroat, duke mohuar ate shqiptare qe janë rreth 90% të pjesëtarëve të kësaj aeqipeshkvie, qe është rast për hulumtim dhe apsurd i për kohën tonë.
Gjokë Dabaj, këtë libër nuk e shkruan më subjektivizëm apo me qellim për të fyer autorin Jovoviq, por e kundërta, ai është i matur dhe me kujdes prezanton pikëpamjet e tia me argumente, duke hjedhur poshtë tezat e Jovoviqit të cilat nuk përkojnë me realitetin etnik e demografik në të kaluarën dhe në ditët tona të hapësirës gravituese të Arqipeshkvisë së Tivarit. Madje autori Dabaj cekën qartë se duhet ndarë qartas së ç është historikisht e pranueshme dhe ç është prodhimi i fantazisë krijuese apo letrare. Dabaj po ashtu është i qartë dhe kategorik kur ceken se ilirët pasi ranë nën sundimin romak, mbeten ata qe ishin por nën pushtetin e një perandorie. Pra, popullsia romane ishin ilirët edhe pse ka pasur administrator, zejtarë, tregtarë e qeveritarë të ndryshëm, sidomos në qytetet bregdetare të Ilirisë, por popullsia dominuese ishte ilire, ndërsa sllavet janë vendosur vonë si ardhacak në krahinat e ndryshme të Ilirisë, ku është bërë një simbiozë me popullsinë autokone-ilire, që më së miri dëshohet pikërisht në Mal të Zi. Pra e meta parësore e botimit të I.Jovoviqit cekën me të drejt Dabaj së është mungesa e trajtimit dhe injorimi i popullsisë iliro-arbërore në këtë mjedis gjeografik.
Si më parë edhe tash për libra të ndryshëm kemi pasur rast të lexojmë, vështrime apo recensione nga disa faqe, por jo sikurse kemi ketë rast ku ndaj një libri shkruhet një libër tjetër. Është ky një rast i veçantë për kohën tonë dhe ky libër polemizues është unikat dhe si e tillë do të jetë edhe për një kohë të gjatë.
Por, me duhet të them edhe një faktor tjetër qe ka qenë motiv i reagimit të tillë polimezues.Është pikërisht largimi i tij nga vendlindja në moshë të re pa e parë ate për rreth tridhjet vite(1962-1991). Ndonëse ka jetuar larg saj në Shqipëri, vendlindjen e kishte në zemër. Madje nuk thuhet kot se vendlindjen më së shumti e duan ata qe janë larg saj.
Autori Gjokë Dabaj, meriton respekt të veçantë, ku them me bindje të plotë se pas monografisë kushtuar Shestanit, kjo është vepra e tij jetësore, e cila nderon autorin dhe botimet albanologjike.
Ulqin , 23.5.2015
*Gjokë Dabaj, E KALUARA E VËRTETË E ARQIPESHKVISË SË TIVARIT, Botoi: ART CLUB, Ulqin 2014

Filed Under: Featured Tagged With: E KALUARA E VËRTETË E ARQIPESHKVISË SË TIVARIT, Nail Draga, Ulqin 2014

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 648
  • 649
  • 650
  • 651
  • 652
  • …
  • 900
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • SHBA, Ligji për Autorizimin e Mbrojtjes Kombëtare (NDAA) dhe Aleancat në Ballkanin Perëndimor
  • Shqipëria, Kosova dhe Boshti Shqiptar si Gurthemeli i NATO-s dhe i Strategjisë Amerikane
  • MORGENAVISEN (1931) / RRËFIMI I PIKTORIT HUNGAREZ MÁRTON HOSSZÚ : “GJASHTË JAVË NË OBORRIN MBRETËROR TË SHQIPËRISË PËR TË REALIZUAR PORTRETIN E MBRETIT ZOG I…”
  • “Histori e vajzës rebele”
  • Festat e fundvitit u mbyllën me këngë e valle shqiptare nga Shkollat Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit, New York
  • Pjeter Logoreci: “Jeta dhe vepra e Aleksandër Moisiut asht nji shëmbëlltyrë pune, kulture, vullneti e karakteri”
  • “Metamorfoza”
  • Trifon Xhagjika (20 prill 1932 – 23 dhjetor 1963)
  • POETIKA E MUNGESËS DHE KUJTESËS APO ËNDRRA SI METAFORË E IDENTITETIT LIRIK
  • Umberto Eco për librin si nevojë, jo si konsum, për bibliotekën si kabinet i mjekësisë së shpirtit
  • QERIM VRIONI DHE FOTOGRAFËT QË SHKRUAN HISTORINË
  • Çamëria, kur e vërteta kërkon shkrim, përgjegjës dhe afat!
  • Dhurata, buzëqeshje dhe urime në shkollën shqipe “Skenderbej”
  • ROLI I PRESIDENTES OSMANI NË RIKTHIMIN E BESIMIT DHE BASHKËPUNIMIT TË KOSOVËS ME SHBA-NË DHE BE-NË
  • WHEN KOSOVA WORKS, AMERICA SPEAKS

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT