Featured – Page 733 – Dielli

SAMI FRASHËRI, I BIRI DHE MASHTRUESI ERMEN MIHRAN…

February 20, 2014 by dgreca

“Shqipëria ç`ka qenë,çèshtë,ç`do të bëhet”(-Për çdo format të enciklopedisë merte një çerek mexhite/

*Varri i gruas me mermer,djali kontribues në sportet turke/

NGA GËZIM LLOJDIA*/

1.Samiu me diturin “Shqipëria ç`ka qenë,çèshtë,ç`do të bëhet”( 1889). Po të shtroheshin vargjet e tij të kapej e të bëhej litar,të niste në gurin e parë kilometrik, ajo do tu binte dy tre herë rreth e rrotull,trojeve shqiptare.Stambolli si një nga qendrat e perandorisë otomane ,këtu janë vendosur ,kanë jetuar dhe janë shuar shumë jetë shqiptarësh. Një lagje e këtillë kryeqendra e perandorisë jetoi Naimi dhe shkencëtari Samiu. R Mitrovica i cili ka bërë edhe një vizitë,në varrezat publike përball xhamisë Sahrai, Gedite ku ishte shtrirë në arkë-morti trupi i shkencëtarit Sami Frashëri. Në një studim për shkencëtarin Frashëlli R.Mitrovica në vitin 1950 botuar tek Flamuri,faqe 45 shprehet se për të gjithë këto shuma e të hollave që ai mori nuk i kalonte të 100 lira turke ar. Aty thuhet se ishte një ermen nga Kajseria me emrin Mihran që e shfrytëzonte. Ky paskësh qenë një spekulant, që ai vetë Samiu e kishte nxjerr befasisht në dritë, në fillim si nëpunës me pagesë dhe më vonë radhues dhe kryeradhës në fletoren e vet “Sabah”. Ky njeri djallëzor në thelb dhe në shpirt gjen një mënyrë që të blejë të drejtën e fletores nga greku Papadopulos dhe te bëhet pronar duke e paguar tashmë vetë sa të dëshironte ai shkencëtarin e varfër të dërmuar nga sulltani dhe të sëmurë.

Të dhënat që i ka bërë publike në vitin 1950 Mitrovica thuhet se për çdo format të enciklopedisë,njeriu me shpirtin djallëzor Mihrani i jepte një çerek mexhideje. Një lirë turke mbante 4 mexhide. Madje është thënë se të hollat e fundit për një vëllim të enciklopedisë nuk ia kishte paguar .Shikoni se cfarë shpirti ,afritë dritësim i jepte Sami Frashëri punës së enciklopedisë sa që të mos mbetej mangët vepra e tij,pjesën e fundit e ka dhënë pa para Për këtë vepër kolosale shprehet Mitrovica ai prishi 12 vjet të jetës nga 1888-1889,kurse pagesa për 12 vjet mundim ka shkuar tek 300 lira. Kështu ky shkencëtar I shquar që ka lënë këtë trashëgimi ka bërë një jetë modeste. Më 4 maj 1884 martohet me me të bijën e Kadi Asqer Sadedinit Efendiut dhe kështu shkon të jetoj në shtëpinë e vjehrrit të vetë në Kandilli,për një periudhë kohe që zgjat nga 8-10 vjet. Ndërkohë nga klima ai bëhet shiatik dhe kërkon ndërrimin e shtëpisë dhe shkon në Eren Koy ku me shumë halle dhe borxhe kishte ngritur një kioskë. Kjo shtëpi e bukur zbukuruar sipas planit të vet Saimut ishte e hipotekuar në arkën e sigurimit. Mbas vdekjes së shkencëtarit ajo nuk kishte ndonjë vlerë të madhe dhe u shit nga arka e sigurimit me një çmim të hollë tek ministri i oborrit Ragip Pashai.

Nga kujtimet që ka lënë Zaim Brahimi (ditari i Zaim Brahimit- libri im, G.Llojdia)thuhet se vdekja e dy vëllezërve të fundit frashëllinjë ndodhi në 4 vjet të njeri-tjetrit. Në 18 qershor,ditën e shtune te vitit 1904 Samiut me moshë 54 vjeç ju këput shpirti dhe varri ishte në varrezat publike kundrejt Xhamisë Sara Guditë në Stamboll. Pranë varrit të tij që ishte vetëm dhe pa gurë ishte varri i Emnesë me mermer.

Duke paranderë largimin nga jeta,ngase ditët e numëruara,po i fironin, pak përpara se të vdiste Halid Frashëri ka shkuar dhe i ka kërkuar klerikut Alush Frashëri të birit të Dalib Frasherit, fëmijët ti edukonte. Frashëllinjte ishin shquar për inteligjencë, pra arsimi i tyre duhej plotësuar. Nga arka e teqesë dolën të hollat për të shkolluar Abdylin dhe më pas të tjerët. Në vitin 1862, Emine Myteveli, gruaja,që u dha jetë fëmijëve mbartës të mbiemrit Frashëri,bie në gjumin e amshuar,në moshën 48 vjeçare.

Pronat e Frashëllinjëve ju shitën kaninjotëve.Mbledhësi vlonjatë i historisë F. Shaska,përmend një ligjërim folklorik lab,që ai vet e ka dëgjuar nga i ati XH.Shaska,që këndohej në ziafete dhe dasma labërishte. Lebërit e ruanin zakonin e hershëm për ti vendosur në këngë,ngjarjet ,që në një farë mënyre kështu të përjetësoheshin,në kohëra.

Përmbajtja e kësaj kënge shfaqet kështu:Avdul ç’mënde pate?/Shite çifligje e irate/Shite Kallmin në Myzeqe/Mustafa Begës ja dhe/Qysh e dhe o derëzi/Për një karroqe flori/E dhashë për Shqipëri/Që të mos e marrë njeri/As grek,sërb e Mal i Zi/Avdul Frashëri,Avdul Be/Po Zvrënecin kujt ja dhe /E bleu Dalan Kanina/Për dy karroqe stërlina…

Kështu pronat e frashëllinjëve të krijuara brez pas brezi shkuan për çështjen e madhe shqiptare. Trashëgimia e tyre pasurore shkoi për zgjedhjen e çështjes së kombit të tyre.

Enciklopedia britanike ka shkruar këto radhojë për Sami Frashrin.

Shamsuddin Sami Frasheri , i quajtur edhe Shamsuddin Sami Fraser ose Sami Frashëri , i (i lindur më 1 qershor 1850 , në Fraser , Shqipëria , Perandoria Osmane – vdiq më 18 qershor 1904 , Stamboll ) , autor dhe lexikograph -së i cili ishte një figurë udhëheqëse të shekullit të 19 .I lindur në një familje myslimane shqiptare , u arsimua në shkollën greke të Janinës i dhe ju dha edhe mësime në gjuhën turke , persiane dhe arabe nga tutorët privat . Pas lëvizi në Stamboll , ai filloi një karrierë në gazetari dhe ishte gazeta mëngjes ( ” mëngjesit ” ) në vitin 1875 . Ai gjithashtu i lidhur , por shkrimtarëve turke BEC . Ai përktheu vepra nga frëngjisht dhe shkroi disa romane dhe drama , sidomos Taaşuk -i Talat dhe fitnet ( 1872 ), një roman që dënon zakonet e martesës turq , dhe tre luan , Besën , Sidi Yahya . Shfaqja e fundit , e cila ishte konsideruar shumë i hapur , çoi në një mërgim dy- vjeçare në Afrikën e Veriut .Pas kthimit të tij , Frasheri duke punuar në atë që janë konsideruar kontributet e tij më e madhe , lexicographical tij punon Kamus – i Fransev është , një frëngjisht – anglisht , anglisht – frëngjisht dictionary , Kamus – i- Alam ( ” Fjalori Universal ” ) , një punë enciklopedike në gjashtë vëllime dhe Kamus – i Turki ( ” Dictionary Turkish ” ) , ne dy volume . Puna e fundit është veçanërisht interesante si një përpjekje për të pastruar gjuhën turke. Shumë projekte të tjera shkencore kanë mbetur të papërfunduara nga vdekja e tij .

Djali iu shkencëtarit nga Frashëri.Ali Sami Yen(1886-1951).Jeta e djalit të Samiut.

I lindur në Kandillit , Stamboll, Turqi më 20 mars, 1886, Ali Sami Yen është më i njohur si themelues i Galatasaray Sports Club . Emri i tij fillestar ishte Ali Sami dhe ai ishte i biri i Semseddin Sami Frashëri , një nga shkrimtarët më të famshëm osmane – shqiptare , filozofët dhe dramaturgët . Pas hyrjes në fuqi të ligjit për emrat e familjes në vitin 1934, Ali Sami Yen mori mbiemrin , e cila fjalë për fjalë do të thotë ” mundi ! ” .Ali Sami ishte student në prestigjioze Galatasaray Lycée në Stamboll . Në tetor 1905 ai vendosi me disa nga shokët e tij studentë për të krijuar një klub të futbollit . Në fillim ,qëllimi i deklaruar ishte: ” Për të luajtur së bashku si anglezët , që të ketë një ngjyrë dhe një emër , dhe të mundë ekipe të tjera jo turke ” . Yen ishte presidenti i parë i klubit ( për 13 vjet ) në mes të 1905 dhe 1918, dhe përsëri për një magji të shkurtër në 1925 .Përveç themelues i Galatasaray SK , Ali ka bërë kontribute të shumta të tjera për sportet turke . Ai ishte president i Komitetit Olimpik Kombëtar turk në mes tëviteve 1926 dhe 1931. Ai ka trajnuar ekipin kombëtar turk në ndeshjen e saj të parë ndërkombëtar në vitin 1923 kundër Rumanisë .Ali Sami Yen vdiq në vitin 1951 .Si themelues dhe president i parë i Galatasaray SK , Ali Sami Yen i dha emrin e tij në stadium Galatasaray -së . Me një kapacitet prej 25.000 vendesh ,”Stadiumi “ Sami Yen është i vendosur në qendër të Stambollit , në Mecidiyekoy .

Krijimtaria e Sami Frashrit ,njw pjesw e saj:Novels

Ta’aşşûk-ı Tal’at ve Fitnât (Albanian: Dashuria e Talatit me Fitneten –English: The Love Betëeen Talat and Fitnat, 1873)

Drama[edit]Besâ yâhut Âhde Vefâ (Albanian: “Besa ose Mbajtja e Fjalës” – English: Besa or The Given Ëord of Trust, 1874).

Is a melodrama aiming Besa as a subject, but in a very tragic situation; the father kills his son to keep the given ëord.

· Seydi Yahya (1875)

· Gâve (1876)

· Mezalim-i Endülûs (Never printed)

· Vicdân (Never printed)

Dictionaries and Encyclopedical Works[edit]

· Kamûs-ı Fransevî (1882–1905, French-Turkish dictionary)

· Kamûs-ı Fransevî (1885, French-Turkish dictionary)

· Küçük Kamûs-ı Fransevî (1886, French-Turkish dictionary)

· Kamûs-ül Â’lâm (6 volumes, 1889–1898, Encyclopedia of General Science, knoën to be the first Encyclopedia printed in Turkish)

· Kamûs-ı ‘Arabî (1898, Arabic-Turkish dictionary, unfinished)

Kamus-ı Türki (2 volumes, dictionary of the Classical Ottoman Turkish language, still ëidely used as a reference as of today, 1899–1900, reprints and facsimiles in 1978 and 1998)

Scientific Ëritings[edit]

Şemseddin Sami also did a series of scientific ëritings in Albanian such as Qielli (Sky), Toka (Earth), Njeriu (Human Being), Gjuha (Language), and many more.

Educational Ëritings in Albanian[edit]

· Allfabetarja e Stambollit (Alphabet of Istanbul, 1879),

· Abetarja e Shkronjëtoreja (Grammatical Ëork, 1886).

Other[edit]

In Turkish in his “Pocket Library” collection, he published small scientific booklets on subjects as Astronomy, Geology, Anthropology, History of Islam and the Islamic civilization, Ëomen,Mythology and Linguistics. He also published a small compilation of Humor named Letâ’if in tëo volumes, a compilation of Proverbs and Quotes named Emsâl in four volumes, and a series of reading-oriented educational books for schoolchildren.

Sami Frashëri together ëith Jani Vreto supported the idea that the Albanian alphabet should be based on the Greek alphabet, since according to them, Albanians and Greeks have the same ancestors, the Pelasgians.^[6]

Linguistics[edit]

· Usûl-ü Tenkîd ve Tertîb (1886, Orthography of Turkish)

· Nev’usûl Sarf-ı Türkî (1891, Modern Turkish Grammar)

· Yeñi Usûl-ü Elifbâ-yı Türkî (1898, Neë Turkish Alphabetical System))

· Usûl-ü Cedîd-i Kavâ’id-i ‘Arabiyye (1910, Neë Method for Learning Arabic)

· Tatbîkât-ı ‘Arabiyye (1911, Exercises in Arabic)

Political Work

· Shqipëria ç’ka qenë, ç’është e çdo të bëhetë (Albania – ëhat it ëas, ëhat it is and ëhat it ëill be, 1889).

*Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane te Arteve

Protesta e PD: Rama, dëgjo zërin e qytetarëve ose Largohu!

February 20, 2014 by dgreca

*“Surpriza” e protestës, djali i ish-presidentit Mejdani kundër Edi Ramës, ne mitingun e PD/

Mbyllet pas më shumë se 45 minutash protesta e Partisë Demokratike e zhvilluar në Bulevardin “Dëshmorët e Kombit” në Tiranë. Ora 14:00 e pasdites së 20 Shkurtit, e ka gjetur Partinë Demokratike dhe mbështetësit e saj në sheshin “Skëndërbej”, aty ku 23 vite më parë do të rrëzonin bustin e Enver Hoxhës. Mbështetësit me pankarta në duar ku shkruhej “Konsensus jo tritol”, “Respektoni Gjykatën Kushtetuese të rikthehemi në punë” , “E duam Shqipërinë si gjithë Europa”, ‘Rilindja doli rrenë”, “Rama mashtruesi” e nisën marshimin nga sheshi “Skënderbej”, për të vijuar më pas drejt bulevardit dhe për të ndaluar para godinës së Këshillit të Ministrave.Protesta e opozitës është zhvilluar e qetë në formën e një marshimi ku kanë marrë pjesë përkrahës të PD-së që kanë mbërritur në kryeqytet nga të gjitha anët e vendit.

Pikërisht përbara selisë së Kryeministrisë, pjesëmarrësit në protestë kanë ndalur për të zhvilluar një tubim të shkurtër. Tubimi është shoqëruar me dy fjalë hapëse të mbajtur nga dy të rinj dhe më pas e ka marrë fjalën kryetari i Partisë demokratike, Lulzim Basha.

Kreu i PD-së ka akuzuar qeverinë se nuk ka mbajtur premtimet e dhëna në fushatën elektorale për zgjedhjet e 23 qershorit 2013. Basha deklaroi se ky është mitingu më i madh që është zhvilluar në historinë pluraliste të Shqipërisë dhe i bëri thirrje qeverisë të reflektojë nga ky mobilizim I opozitës shqiptare.

Basha u shpreh se, “sot 23 vite më pas vendi është në një udhëkryq të rrezikshëm, po zhbëhen, cënohen nga Rama-Meta vlera të rëndësishme, vlera pa të cilat nuk ia vlen të jetohet, si liria e drejta, vota e lirë, shteti ligjor e demokracia. Përkeqësimi është ulur këmbëkryq në çdo shtëpi që kur erdhën këeta. Me këta horizonti i Shqipërisë vetëm mbyllet ditë për ditë.

“Kaq shumë sot këtu, më shumë seç ka parë ky shesh në vitet e luftës për demokraci. Jemi sot këtu para se e keqja të prekë fundin, para se të humbasim sërish statusin në qershor. Ja ku jemi, hapni sytë, barrikadë vendimtare kundër oligarkisë, kundër blerjes së pushtetit nga mafja dhe oligarkët e rinj, kundër kthimit mbrapa”, tha Basha në fjalën e tij.

Pas fjalës së Bashës, mitingu ka vijuar me shpërndarjen e qytetarëve duke u kthyer drejt sheshit “Skënderbej” Protesta nisi rreth orës 14.10 ku përkrahës së opozitës kanë nisur një marshim nga sheshi “Skënderbej” drejt selisë së Kryeministrisë.

“Surpriza” e protestës, djali i ish-presidentit Mejdani kundër Edi Ramës

Protesta e Partisë Demokratike nuk ka kaluar pa surpriza, në radhët e qytetarëve të cilët demostruan pakënaqësite për qeverinë, ishte dhe djali i një prej figurave historike në të majtën shqiptare, ish-presidentit Rexhep Mejdani.Një foto, evidenton praninë e Denion Mejdanit në radhët e protestës, ndërsa i kontaktuar nga Ora Neës, ai thekson se kjo pjesmarrje është shprehje e solidaritetit në përkujtimin e rrëzimit të komunizmit, por në të njëjtën kohë dhe protestë për veprimet tendencioze, arrogante e anti ligjore të segmenteve të caktuara të kësaj qeverisje, të cilat sipas tij po pengojnë integrimin e vendit.Denion Mejdani, ka mbajtur post drejtues në Adminsitratën Shtetërore, gjatë qeverisjes Berisha, teksa muajt e fundit u bë mjaft mediatik falë përplasjeve me Drejtoreshën e Doganave, çka solli dhe shkarkimin e tij nga puna.

Venizelos i uron Kosovës integrim, por nuk e njeh si shtet të pavarur

February 19, 2014 by dgreca

Kosova ka perspektivë evropiane dhe duhet të vazhdojë rrugën e integrimit euroatlantik – ka qenë mesazhi kryesor i ministrit të Jashtëm të Greqisë, Evangelos Venizelos, njëherësh kryetar i Këshillit të Ministrave të Bashkimit Evropian, gjatë vizitës së tij në Kosovë. Pasditen e së mërkurës, 19 Shkurt, ai është takuar në Prishtinë me kryeministrin e Kosovës, Hashim Thaçi.

Në konferencën për media, pyetja kryesore e gazetarëve ka qenë se kur do ta njohë Greqia pavarësinë e Kosovës. Në këtë, ministri grek është përgjigjur duke thënë se “integrimi evropian i Kosovës është qëllimi kryesor”.
“Ky është një projekt me shumë sfida. Gjatë periudhës së tranzicionit, do të kemi kohë të shqyrtojmë të gjithë hapat e nevojshëm”, ka thënë Venizelos.
I pyetur nëse kjo do të thotë se Kosova mund të integrohet në BE edhe nëse nuk njihet, ai është përgjigjur:
“Në bazë të të ashtuquajturave kritere të Kopenhagës, integrimi i vendit të ri në BE do të thotë pranim i ‘acuqis’-it (struktura ligjore e BE-së). Në kuadër të ‘acquis’-it evropian, kemi mundësi t’i zgjidhim të gjitha problemet”.
Në nivelin dypalësh, Venizelos ka thënë se takimi me Thaçin ka qenë një mundësi e mirë për “freskim të marrëdhënieve”.
Thaçi, në anën tjetër, ka falënderuar Greqinë për ndihmën e deritashme dhe ka paralajmëruar se Kosova, në të ardhmen e afërt, do të hapë zyrë ndërlidhëse në Athinë.
“Ne do të hapim së shpejti në Athinë edhe zyrën ndërlidhëse të Kosovës, në mënyrë që të kemi një komunikim edhe më të shpejtë dhe më produktiv. Po ashtu do të kemi prezencën e shumë investitorëve grekë në Kosovë që kanë pasur sukses të plotë. Ne do të thellojmë bashkëpunimin tonë bilateral në mes të Kosovës dhe Greqisë”, është zotuar Thaçi.

STATUJA E PERDHOSUR QE KA ZEMRUAR SHQIPTARET

February 19, 2014 by dgreca

Nuk po e publikojmë statujën e përdhosur për të mos u shërbyer me naivitet prodhuesëve bastardë, sic ka vepruar një pjesë e medias shqiptare apo në rrjetet sociale/

Statuja e Skënderbeut e përdhosur ku shfaqet me bisht është krjuar nga një skulptor i cili akoma nuk është arrestuar, ndërkohë Policia ka identifikuar pronarin e tokes ku u gjet statuja. Ruhi Valiasi është shtetasi në pronën e të cilit u gjet statuja e deformuar e Heroit Kombëtar, Skënderbe. Por ai ka mohuar te kete lidhje me kete gje. Valisi ku u gjet statuja e Skënderbeut sqaron se skulptura u hodh nga një kamion që vinte nga Dogana e Tiranës. “Sapo pashë bustin e deformuar njoftova policinë, ndalova madje njerëzit që ta fotografonin bustin e deformuar. Policia bllokoi bustin, unë dhashë deponim”.

Ndërkaq hetimet e policisë janë shtrirë për gjetjen e skulptorit që ka krijuar statujën e Skënderbeut me bisht.

Fotoja e kësaj statuje e publikuar nga arkitekti Artan Shkreli ka ngjallur shumë zemërim, ndërsa fillimisht u mendua se ishte vjedhur dhe ishte shkatërruar më pas. Satuja e dyshimtë u gjet në anë të rrugës automobilistike në zonën e njohur si ‘Qafë-Kashar’ në Tiranë. Statuja, rreth 3 metra e lartë, është konstatuar mbrëmjen e djeshme, ndërsa policia ka mbërritur në Qafë-Kashar dhe ka nisur punën për zbardhjen e ngjarjes. Statuja i përket figurës së Skënderbeut dhe mendohet të jetë shkulur nga diku e më pas është hedhur në rrugë. Policia nuk ka lejuar mediat të afrohen në vendin e ngjarjes, ndërsa e ka zhvendosur statujën nga rruga. Ekspertë të policisë pritet të zbardhin detaje të tjera rreth ngjarjes, të cilat do të bëhen publike më pas edhe për mediat

Akuzë e re kundër Fatmir Limajt

February 19, 2014 by dgreca

Për të dytën herë me radhë zoti Limaj, ish ministër i transporteve dhe telekomunikacionit akuzohet nën dyshimet për korrupsion/

Misioni i Bashkimit Evropian për sundimin e ligjit në Kosovë, ngriti edhe një akuzë kundër deputetit Fatmir Limaj, lidhur me veprimtarinë e tij në kohën kur ishte ministër i transporteve dhe telekomunikacionit në qeverinë e Kosovës.
Në një njoftim të këtij misioni thuhet se “një prokuror ndërkombëtar nga Prokuroria e Posaçme e Kosovës ka ngritur aktakuzë kundër ish-Ministrit të Transportit dhe të Postë-Telekomunikacionit dhe katër personave të tjerë të bashkë-akuzuar për vepra të ndryshme penale përfshirë – krim të organizuar, përvetësim, lidhje të kontratave të dëmshme, keqpërdorim të detyrës zyrtare ose të autoritetit, marrje e mitës dhe vepra të tjera të lidhura me korrupsionin”.
Sipas prokurorit, “këto vepra janë kryer në ndodhën më 2008 kur njëri prej të pandehurve punonte si Ministër i Transportit. Prokurori pretendon se buxheti i kësaj ministrie është dëmtuar për së paku 890 mijë euro”, thuhet mes tjerash në njoftim.
Kjo është akuza e dytë e ngritur ndaj zotit Liamj nën dyshimet për korrupsion. Vitin e kaluar atij i qe konfirmuar një akuzë për shpërdorim të pozitës ose autoritetit zyrtar dhe marrjes së ryshfeteve si dhe për mosdeklarimin e parave në kohën që konkurronte për zgjedhjet komunale të Prishtinës në vitin 2007.
Akuzat ndaj zotit Limaj pasuan një periudhë të gjatë hetimesh që filluan në prill të vitit 2010, nën dyshimet për korrupsion në Ministrinë e Transporteve dhe Telekomunikacionit, ministri që ishte përgjegjëse për ndërtimin e rrugëve, përfshirë edhe autostradën që lidhë Kosovën me Shqipërinë.
Në shtator të vitit të kaluar, zoti Limaj që shpallur i pafajshëm për të dytën herë nga akuzat për krime lufte. Ndërsa në vitin 2005 ai qe shpallur i pafajshëm edhe nga Gjykata Ndërkombëtare për krime lufte në hapësirat e ish Jugosllavisë.
Fatmir Limaj, aktualisht deputet në Parlamentin e Kosovës, ishte një nga bashkëpunëtorët e ngushtë të kryeministrit aktual Hashim Thaçi dhe nënkryetar i Partisë Demokratike të Kosovës. Pak ditë më parë ai shpalli largimin e tij nga kjo parti dhe paralajmëroi krijimin e një force të re politike bashkë me kryetarin aktual të Parlamentit të Kosovës, Jakup Krasniqi.(VOA)