• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dalin në dritë fakte të reja për shqiptarët përmes mbishkrimeve osmane

May 13, 2017 by dgreca

Rreth 132 mbishkrime, që janë gjetur në mure, dru dhe gurë sjellin të dhëna për jetën shqiptare  dhe përbëjnë një kontribut për fushën studimore, veçanërisht për studimin dhe vlerësimin e ndërtimeve gjatë periudhës së Perandorisë Osmane./

1 Turku

Nga Jolanda LILA/Me praninë e personaliteteve të rëndësishme të kulturës e shkencës në Tiranë u promovua libri “Corpus of Ottoman Inscriptions from Albania and Montenegro” (“Korpusi i mbishkrimeve osmane nga Shqipëria dhe Mali i Zi”), i studiuesit dr. Mehmet Tytynxhu, publikuar së fundi në anglisht dhe që së shpejti, pritet të publikohet edhe në gjuhën shqipe nga Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam (AIITC), institut i cili organizoi edhe veprimtarinë promovuese në mjediset e Hotel Imperial, ditën e premte, në Tiranë/

2 Turku

Në fjalën e hapjes së veprimtarisë, drejtori i AIITC-së, Dr. Ramiz Zekaj theksoi rëndësinë e këtij botimi për kulturën e shkencën shqiptare dhe nxori në pah disa nga vlerat kryesore dokumentare që bartin këto mbishkrime.  Sipas tij, “Mbishkrimet që gjenden në monumentet e kulturës islame në trojet shqiptare janë një aspekt i veçantë, që ka ardhur si trashëgimi e kulturës islame shqiptare deri në ditët e sotme. Ato rrokin një hark të gjerë kohor gati pesëshekullor, duke filluar nga viti 1466 dhe përfundojnë në vitin 1942 dhe hedhin dritë në disa momente të rëndësishme të historiografisë shqiptare. Nëpërmjet tyre njihemi edhe me jetën dhe veprën e disa personaliteteve shqiptarë si vezirë të mëdhenj, pashallarë, udhëheqës, kryengritës që luajtën rol të rëndësishëm në historinë e popullit shqiptar. Në shumë mbishkrime të tjera jepen informacione mbi kohën kur kanë filluar dhe ushtruar veprimtarinë e tyre personalitete të rëndësishëm dhe misionarë të besimit islam si: myftinj, imamë, hatibë, myezinë, dervishë, baballarë, vaisë dhe teologë. Njëkohësisht në këto mbishkrime gjenden të dhëna edhe për protagonistë të rangjeve e natyrave të ndryshme, përmenden emra mirëbërësish që një pjesë të pasurisë së tyre e përkushtuan në vepra bamirësie, përmenden emra dijetarësh islamë dhe mësuesish që në kohën kur jetuan rrezatuan kulturën dhe dijet islame, përmenden emra vjershëtorësh, vizatuesish kaligrafë, kronikanësh dhe mjeshtërish të mirënjohur, që ndër vite derdhën talentin e tyre në to”. Dr. Ramiz Zekaj, në fund të fjalës së tij, njoftoi të pranishmit që libri “Corpus of Ottoman Inscriptions from Albania and Montenegro” do të jetë së shpejti në duart e lexuesve shqiptarë, sepse ka nisur puna për përkthimin në shqip nga Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam (AIITC), institut i cili prej 2 dekadash promovon zhvillimet më të rëndësishme në sferën e kulturës dhe të qytetërimit islam.

Libri më i ri i studiuesit Mehmet Tytynxhu zbulon dëshmi të reja mbi botën shqiptare përmes qëmtimit të të dhënave të mbishkrimeve osmane në monumentet e kulturës islame në Shqipëri. Libri me 311 faqe botuar në anglisht, përmban 132 mbishkrime, shumica të zbuluara në terren, por edhe në arkiva dhe është konceptuar në tre pjesë kryesore, ku dy të parat i dedikohen Shqipërisë dhe një Malit të Zi. Pjesa e parë – “Periudha e parë e sundimit osman”  përfshin 24 mbishkrime të viteve 1447-1670; Pjesa e dytë – “Mbishkrime nga qytetet”  paraqet  90 mbishkrime nga vitet 1732-1913 dhe Pjesa e tretë -“Mbishkrime nga Mali i Zi”  ka 18 mbishkrime, si dhe 4 nga Koleksioni Marubi. Veç tyre Korpusi paraprihet nga një hyrje që tregon objektin dhe kriteret e studimit dhe paraqitjes së mbishkrimeve, si dhe ka në fund Bibliografinë e literaturës së përdorur dhe abstrakte të shkurtra në gjuhët shqipe, serbo-kroate e turqisht.

Vetë autori i librit, gjatë fjalës së tij, rrëfeu përvojën hulumtuese dhe theksoi disa nga zbulimet kryesore që kishte përftuar me punën e vet. Ai prezantoi fakte interesante rreth historisë së themelimit të disa qyteteve shqiptare dhe kalave të ndërtuara në to, qysh në kohën e Skënderbeut, por edhe në periudhat e mëvonshme. Ai nënvizoi domosdoshmërinë e angazhimit të autoriteteve shkencore shqiptare për gjetjen e disa mbishkrimeve të humbura, si për shembull mbishkrimi i xhamisë Hasan Balizade në Elbasan etj. Njëherësh, ai përmendi faktin se një pjesë e madhe e mbishkrimeve të gjetura u dedikohen femrave. Sipas tij, është koha që t’u jepet fund debateve mbi rolin e Perandorisë Osmane dhe të mos identifikohet kjo Perandori vetëm me kombin turk, por të shihet roli i të gjitha kombeve që kanë qenë pjesë e saj, sidomos shqiptarëve. Këta të fundit duhet ta shohin veten si pjesë integrale të Perandorisë Osmane, përderisa kanë kontribuuar në zhvillimin e jetës politike, kulturore e më gjerë të kësaj Perandorie. Kujtojmë se shumë shqiptarë kanë shërbyer si vezirë dhe kanë pasur ofiqe të larta drejtuese në këtë Perandori. Gjithashtu, shumë autorë shqiptarë, ku përmendim Sami Frashërin e kanë përndritur kulturën turke e më gjerë.

Në fund të fjalës së vet, ai falënderoi të pranishmit dhe u zotua se do të vijojë hulumtimet për zbulimin e mbishkrimeve të tjera osmane në Shqipëri.

Më tej, fjalën e mori, studiuesi Aleksandër Meksi, i cili vlerësoi punën skrupuloze të Mehmet Tytynxhu, duke e konsideruar librin e tij si një skedë të plotë shkencore. Sipas tij, ky libër është një kontribut i madh për njohjen e jetës dhe të shoqërisë shqiptare. Për nga funksioni i tyre, autori dallon në qenien e tyre të ndryshme dy grupe: mbishkrimet ndërtimore dhe ato të gurvarreve (gjithsej 52, nga të cilat 11 në Muzeun arkeologjik të Tiranës dhe 15 nga qyteti i Shkodrës). Duhen përmendur për vlerën dhe rëndësinë e tyre historike 6 mbishkrime sulltanore (dy të Sulltan Mehmetit të Dytë dhe tri të Sulltan Sulejmanit). Kështu mbishkrimet ndërtimore janë dokumente me rëndësi të dorës së parë për vendosjen në kohë të ndërtesave. Ato lidhen me data, personalitete e deri dhe me shkruesit e tyre. Disa prej tyre janë dëshmi e ndërtimeve të zhdukura ndërkohë.

Autori ka qëmtuar me këmbëngulje  në terren dhe në literaturën shkencore dhe sot studiuesit shqiptarë dhe kushdo që është i interesuar për historinë e vendit ka në dorë një Korpus që ofron të dhëna të pakundërshtueshme e autentike për krijime, ndodhi, persona e ndërtime deri dje në harresë, ose të shpjeguara me vështirësi për shkak të mangësive për të dhëna të sakta.

Në fund të aktivitetet pati shumë diskutime ndër të pranishmit, ekspertë të fushës, të cilët përgëzuan studiuesin Mehmet Tytyxhu për punën hulumtuese të trashëgimisë Kulturore Osmane në Ballkan, ku njëherësh ai është dhe kryetar i Qendrës Kërkimore për Botën Turke dhe Arabe në Holandë.

Filed Under: Kulture Tagged With: Dalin në dritë fakte të reja për shqiptarët përmes mbishkrimeve osmane, Jolanda Lila

Shpallen fituesit e edicionit të 9-të të Çmimit AIITC

November 4, 2016 by dgreca

1-jolindaNdahen cmimet vjetore për tre kategori kryesore: shkencë, pikturë dhe krijimtari artistike. Si studiuesit më të mirë të vitit vlerësohen Hasan Bello, Shaban Sinani dhe Eduart Caka; në zhanrin e pikturës vlerësohet peisazhi i Sefedin Stafës, ndërsa për krijimtarinë artistike vendin e parë e fiton shqiptarja nga Mitrovica, Fjolla Spanca./

2-jolinda-lila

Nga Jolanda LILA/

3-jolindaEdicioni i 9-të i Çmimit AIITC, kurorëzoi aktivitetet e tij me ceremoninë e shpalljes së fituesve, e cila u organizua sot në mjediset e Hotel Tirana International. I themeluar në vitin 2007 nga Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam, ky çmim ka si motiv qendror të stimulojë krijuesit shqiptarë për të sjellë prurje artistike e shkencore të niveleve të larta, me qëllim pasurimin e fondit të artë të kulturës shqiptare. Për këtë arsye, ai ndahet në tre kategori: libri më i mirë, peizazhi më i bukur dhe krijimtaria më e arrirë nga moshat e reja. Veprat dhe punimet e paraqitura për konkurrim në periudhën kohore prej një viti, vlerësohen nga juritë përkatëse të secilës kategori.

Ceremoninë festive e ndoqën përfaqësues nga institucionet shtetërore, akademike e kërkimore në vend, përfaqësues të trupit diplomatik të akredituar në Shqipëri, studiues, shkrimtarë, artistë dhe intelektualë të shumtë. Mes tyre ishin të pranishëm Kryetari i Akademisë së Shkencave, Myzafer Korkuti, shkrimtari Besnik mustafaj, piktori dhe kritiku i artit Dr. Abaz Hado, Rektori i Universitetit BEDËR, Dr. Ferdinand Gjana, shkrimtari i letërsisë fantastiko-shkencore në botën arabe, Taleb Omrah etj.
Në përshëndetjen e rastit të mbajtur nga Drejtori i AIITC-së, Dr. Ramiz Zekaj u theksua se Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam (AIITC) qysh në gjenezën e tij, ka vënë si një nga qëllimet madhore të veprimtarisë së vet, që të japë kontribute cilësore në zhvillimin e kulturës shqiptare, e veçanërisht në lëvrimin e kulturës dhe të artit islam, me bindjen se në trungun e kulturës sonë kombëtare, përveç atdhetares, heroikes dhe estetikes, është ngjizur e trupëzuar edhe shkenca, kultura e arti religjioz. Në shërbim të këtij qëllimi madhor, AIITC ka zhvilluar ndër vite veprimtari të shumta studimore botuese e promovuese, në mesin e të cilave spikat çmimi AIITC në fushën e shkencës, artit dhe kulturës islame. Pasi bëri një rezyme të cmimit dhe fituesve ndër vite, ai theksoi se vitet e ardhshme ky cmim do të shtohet edhe me kategori të tjera konkurruese, në mënyrë që të bëhet më gjithëpërfshirës. Më pas fjalën e mori nënkryetari i Bashkisë së Tiranës, Dr. Abaz Hado, i cili theksoi rëndësinë e këtij evenimenti dhe domosdoshmërinë që ka për jetën artistike dhe krijuese të artistëve shqiptarë. Ai falenderoi organizatorët dhe pjesëmarrësit në këtë konkurs dhe iu uroi suksese në vijimësi.

Mbrëmja vijoi me ndarjen e çmimeve në kategorinë e librit më të mirë të vitit që trajton tema nga kultura dhe shkenca islame. Kryetari i jurisë së librit, prof. dr. Emil Lafe shpalli fitues të Çmimit të parë studiuesin Hasan Bello me monografinë “Marrëdhëniet shqiptaro-turke 1912-1939”. Përveç z. Bello, u vlerësuan me çmime të dyta studiuesit Shaban Sinanaj me librin “Berat, Beratinus, Buhara” dhe Eduart Caka me librin “Dialogu ndërfetar”. Ndërsa studiuesve Xhemal Balla dhe Elez Ismaili iu akordua çmimi i tretë, përkatësisht për monografinë “Vexhi Demiraj” dhe antologjinë poetike “Shllimet e shpirtit”.

Për kategorinë “Peizazhi më i bukur nga penelat e piktorëve shqiptarë”,  kryetari i jurisë së artit pamor z. Buron Kaceli shpalli fitues të çmimit të parë piktorin Sefedin Stafa, me pikturën e tij “Pamje nga Xhamia e Madhe e Durrësit”, e cila me peizazhin e saj plot dritë përçon mesazhe paqeje shpirtërore. Në kategorinë e krijimtarisë letrare nga moshat e reja, poeti Alban Bala shpalli fituese të vendit të parë studenten Fjolla Spanca, për vëllimin e saj poetik, me tematikë “E bukura në shpirt dhe në jetë”. Me çmim të dytë dhe të tretë u vlerësuan përkatësisht nxënësja Sexhda Kura dhe studenti Alban Tufa, për krijimet e tyre në prozë e poezi.

Ceremonia e ndarjes së “Çmimeve AIITC” u finalizua me një koktej, në sfond të të cilit ishin të ekspozuara disa nga pikturat më të vlerësuara të këtij edicioni.

Filed Under: Komunitet Tagged With: fitusit e edicionit, Jolanda Lila, te 9-te te cmimit AIITC

Agim Vinca nderohet me çmimin “Azem Shkreli”

February 20, 2014 by dgreca

Nga Jolanda LILA/

Në një ceremoni të organizuar në Ministrinë për Kulturë, Rini dhe Sporte, ministri i Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sporte, Memli Krasniqi ka ndarë çmimet e letërsisë, ku pos Agim Vincës, me çmime janë shpërblyer edhe: Drenusha Zajmi-Hoxha, Sabit Rrrustemi ,Adem Gashi, Merxhan Avdyli, Flamur Maloku i Izet Sylaj.Agim Vinca është shpallur fitues i çmimit “Azem Shkreli”, çmim i ndarë për vepër jetësore, e ndarë nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sporte, në mesditën e së premtes. Ky çmim është ndarë me vendim të jurisë profesionale në krye me Osman Gashin, ndërkaq, çmimin për vepër jetësore e ka ndarë i pari i MKRS-së, Memli Krasniqi, i cili, sikurse Agim Vincës dhe fituesve të tjerë në kategori të ndryshme u ka uruar për shpërblimet.

Në këtë ceremoni, më të mirët në letërsi kanë dalë: në kategorinë e romanit, Drenusha Zajmi-Hoxha, për romanin “Krrokama”, në kategorinë e poezive juria ka vendosë që këtë çmim ta ndaj për dy autorë: Sabit Rrrustemi për përmbledhjen me poezi “Murale shpirti”, dhe Adem Gashi për veprën “Nuk ka kthim lejdi”. Kurse në kategorinë e kritikës poashtu juria ka ndarë këtë çmim për dy autorë: Merxhan Avdyli për “Dritësime letrare”, dhe Flamur Maloku për librin “Polisemia e Veprës”. Ndërkohë, në këtë vit është ndarë edhe çmimi për përkthimin më të mirë, çmim që i është ndarë Izet Sylaj, për romanin e përkthyer Mathias Wnard.
Fituesi për vitin 2013 në çmimin Kombëtar Letrar për Vepër Jetësore “Azem Shkreli”, Agim Vinca, u shpreh të jetë i kënaqur me marrjen e këtij çmimi që mbanë emrin e njërit nga shkrimtarët më me zë në Kosovë, Azem Shkrelit.
“Librat e Azem Shkrelit i kam lexuar qysh se isha fëmijë, nën dritën e llambës në vendlindjen time. Qysh atëherë ende më kujtohet disa nga vargjet e poezisë së tij. E them sinqerisht se Azemi është një nga shkrimtarët që më ka ngjallur dashuri për letërsinë. Veprat e tij ende vazhdojnë t’i rezistojnë kohës. Të marrësh një çmim të tillë, aq më shumë në prag të përvjetorit të gjashtë të Pavarësisë së Kosovës, idenë e të cilës e frymëzuan pikërisht njerëzit e penës, shkrimtarë dhe intelektualë është nder dhe krenari, por edhe një ndjenjë ngadhënjimi”, u shpreh Vinca.
Nga ana tjetër, Ministri i Ministrisë së Kulturës, Memli Krasniqi, duke iu uruar suksese për këto çmime laureatëve të sivjetshëm, ka deklaruar se të shkruash në këtë kohë është goxha sfiduese, sepse teknologjia është duke e sfiduar në vazhdimësi letrën.
“Ajo që neve na bën të lumtur si ministri dhe mua personalisht si ministër është fakti që në këto vite ne kemi bërë përpjekje të rëndësishme që kemi arritur të institucionalizojmë vlerësimin dhe respektin për artistët dhe krijuesit përmes çmimeve vjetore për letërsi dhe në fusha të tjera kulturore”, u shpreh ministri Krasniqi, duke shtuar më tutje se “Libri po ballafaqohet me sfida por ne viteve të fundit jemi munduar që bashkërisht, duke gjetur edhe përkrahjen e nivelit më të lartë qeveritar, që të rrisim mbështetjen për librin. Këtë vit kemi vazhduar trendin e rritjes së fondit të librit, duke e rritur në 100 mijë euro fondin për botimin e titujve të rijnë”. Kurse, Osman Gashi, udhëheqësi i jurisë profesionale, i ka propozuar Ministrisë së Kulturës që të vazhdojë të ndajë këso çmime edhe në vitet e ardhshme.
“Jam shumë i sigurte që prurjet e sivjetme kanë qenë jashtëzakonisht të mira dhe ne si juri kemi pasur kënaqësi t’i lexojmë dhe vlerësojmë ato shkrime konkurrente. Ne si juri propozojmë që të vazhdohet me ndarjen e këtyre çmimeve edhe në të ardhmen”, tha ai. Për ndarjen e çmimeve në letërsi pos Osman Gashit në juri kanë qenë të përfshirë edhe Binak Kelmendi, Sabile Keçmezi – Basha, Adem Zejnullahu dhe Bagzad Baliu.  Çmimi për vepër jetësore ka edhe vlerën monetare prej 5 mijë eurove, kurse çmimet pasuese nga 2.500 euro.

Fjala e Prof.Agim Vincës në ceremoni:

Familjarë të Azem Shkrelit,
Zoti Ministër i Kulturës,
Miq dhe kolegë!
E ndiej veten të nderuar që më jepet Çmimi “Azem Shkreli” jo vetëm pse është çmimi më i lartë letrar në Kosovë, por edhe për shkak se mban emrin e shkrimtarit ndaj veprës së të cilit kam ushqyer gjithmonë një konsideratë të veçantë, poetit, prozatorit, dramaturgut dhe publicistit Azem Shkreli.
Librat e Azem Shkrelit i kam lexuar qysh si fëmijë, nën dritën e llambës, në vendlindjen time. Isha ende nxënës i shkollës fillore kur më ranë në dorë Bulëzat (1960) dhe Karvani i bardhë (1961) e, pak më vonë, edhe Engjujt e rrugëve (1963). Qysh atëherë i mbaj mend vargjet: “Gëzimi, thonë, nuk matej kur jam le/ Nji natë fresku me hanë./ Nana n’krye tim s’ka ba kurr be – / Paç mbet pa nanë./ Me ‘i tubë delesh n’sukë heret jam rreshkë,/ Kur isha ende vocrrak./ Shtëpinë e kam atje ndër curra, n’bjeshkë,/ Dhe kangën e gurit mbi prak”. Me këto vargje hapet poemthi Këngë për vete, në të cilin subjekti lirik, malësori i ri poet, që zbret në qytet, shpalos botën dhe unin e tij pa kurrfarë kompleksi: “N’qytet kam ardhë me ‘i gjysë opinge. E dij/ N’përulje s’mundem m’u kotë./ Lavdet ua fali tjerëve. Mos me pi/ Betue jam – në gotë./ Zotnit s’i njof. As s’lodhem pse Krishti s’rruhet./ (Ferrin me mëkate kam m’e fikë!)/ E kur zgërdhihet jeta, ndojherë – duhet/ Venë Khajami, nji pikë!/”, për ta përmbyllur, pak a shumë, rrëfimin me një porosi, që peshon rëndë, sa gurët e vendlindjes: “Prej këshillës s’nji miku mbaj mend dy urti:/ N’këndove – këndo për jetën./ Poetët duhet ta kenë nji perëndi/ Dje tjetër s’ka: T’VËRTETËN”.
Sado të thjeshta, në mos edhe naive që mund të duken sot këto vargje, të shkruara në fillimet krijuese të poetit, ato shprehin frymën e artit poetik të Azem Shkrelit, por edhe thelbin e misionit të poetit: të kënduarit për jetën dhe të besuarit në një nga vlerat e saj më sublime: Të Vërtetën.
Volteri i madh thoshte se E vërteta, Liria dhe Virtyti janë tri gjëra për të cilat e vlen të jetohet dhe të luftohet, ndërsa bashkëkombësi i tij më i ri, Romen Rolani, nënvizonte se puna krijuese është “gëzimi i jetës” dhe se të krijosh do të thotë “ta vrasësh vdekjen”. (Créer, c’est tuer la mort).
E them sinqerisht se Azem Shkreli është një nga shkrimtarët tanë, të këtij krahu, që tek unë ka ngjallur dashurinë për letërsinë: dëshirën për të lexuar dhe dëshirën për të shkruar. Dhe tok me këtë dëshirë, sa të bukur, aq edhe të vështirë, edhe pasionin për fjalën, ndjenjën, mendimin, por edhe për heshtjen e bukur, heshtjen që flet, që është e kundërta e fjalamanisë dhe llomotitjes. E, Azem Shkreli, poeti i E di një fjalë prej guri dhe Nga Bibla e heshtjes, si rrallë ndonjë krijues tjetër yni, mund të shërbejë si shëmbëlltyrë nga ky aspekt. Përgjegjësia ndaj fjalës në përgjithësi dhe ndaj fjalës së shkruar në veçanti është një nga mesazhet më të fuqishme të veprës së tij.
Azem Shkrelin e kam njohur fillimisht nëpërmjet librave, por më vonë do të më lidhë me të një miqësi e gjatë dhe e frytshme ndër vite e dekada. Sa e sa ndeja e biseda, sa e sa udhëtime nëpër Kosovë dhe në viset e tjera shqiptare, pjesëmarrje në manifestime kulturore, në tribuna publike, në orë letrare, në promovime librash, në aksionin e madh për pajtimin e gjaqeve etj.
Dua të veçoj me këtë rast një episod, që nuk e kam evokuar në kujtimet që kam shkruar për të.
Unë jam bërë anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës në kohën kur Azem Shkreli ishte kryetar i saj. Sapo kisha botuar librin tim të dytë me poezi, Bregu i mallit (1975), recensentë të të cilit kishin qenë Fahredin Gunga e Azem Shkreli, kurse redaktor Anton Pashku. Asnjëri nga ata fizikisht nuk është më në mesin tonë, por vepra e tyre dhe standardet që krijuan, vazhdojnë t’i rezistojnë kohës. Në recensionin e shkurtër, me të cilin mbështeste botimin e librit, Azemi, ndër të tjera, shkruante: “Mendoj se ka në të vargje të bukura, lirikë të hollë, motive dhe ide interesante. Mund të përmenden edhe kualitete të tjera të kësaj poezie”. Kaq mjaftonte nga ai, nga pena e tij, që libri të botohej. E të botoje libër në atë kohë, aq më tepër duke qenë krijues i ri e i panjohur, nuk ishte punë e lehtë, ndërsa të anëtarësoheshe në Shoqatën e Shkrimtarëve atëbotë ishte më vështirë se të hysh sot në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës. Por edhe më nder, gjithsesi.
Dhe ja tek jemi sot, pas kaq shumë vitesh. Ai në amshim me Aliun, Dinin e të tjerë, kurse unë Laureat i Çmimit që mban emrin e tij –  për Vepër Jetësore.
Të marrësh një çmim si ky, aq më shumë në ditën e Pavarësisë së shtetit tënd, idenë e të cilit e frymëzuan para së gjithash njerëzit e penës, shkrimtarët dhe intelektualët, është nder dhe krenari, por edhe një ndjenjë ngazëllimi e rezignimi bashkë. Thuhet se çmimet letrare zakonisht kanë kuptim në moshë të re, sepse nxisin energjitë dhe vullnetin për punë krijuese. Me një fjalë janë stimuluese. Te unë dhe kolegët e mi që me këtë çmim janë nderuar para meje dhe tek ata që do të nderohen më pas, ky çmim mund të jetë stimulues në një kuptim tjetër: për rrumbullakimin e veprës dhe përfundimin e projekteve, që presin dorën dhe mendjen e krijuesit. Njeriu, pavarësisht nga mosha, gjithmonë mendon se veprën e vet më të mirë do ta krijojë në të ardhmen. Po të mos ishte kjo bindje, as që do të kishte kuptim puna krijuese.
Çmimet letrare, sikurse edhe mirënjohjet e tjera publike, as nuk e rrisin dhe as nuk e ulin vlerën e një vepre (në kuptimin e opusit krijues), por ato e kthejnë për një çast vëmendjen e publikut kah ajo; i bëjnë jehonë asaj. E kjo s’është pak dhe as e parëndësishme në kohën tonë, kur njerëzit janë tjetërsuar në masë të madhe prej vlerave shpirtërore, që janë të përhershme e tejkohore, duke i zëvendësuar shumë herë ato me vlera të përkohshme e efemere. Më kot qortimi i poetit: “Sa poshtë paskam rënë duke u ngjitur këtij Olimpi të rrejshëm” dhe besimi, qoftë edhe iluzor, se botën do ta shpëtojë bukuria: “Mësojeni kohën të mos i hajë të vetët/ Ç’u shemb shëmtie do ta ngrenë poetët”.
Dhe, krejt në fund, më lejoni që, siç është zakon në këso rastesh, të bëj edhe disa falënderime.
Falënderoj së pari nominuesin, Shoqatën e Shkrimtarëve “Jakup Ceraja” nga Mitrovica, e cila më ka propozuar për Çmimin “Azem Shkreli” për Vepër Jetësore, duke e shoqëruar propozimin e saj me një arsyetim të denjë për adresën që i drejtohej;
Falënderoj Jurinë, e cila, në një konkurrencë të fortë, u përcaktua për mua, duke vlerësuar punën dhe krijimtarinë time;
Falënderoj Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe njeriun që është në krye të saj, ministrin Memli Krasniqi, i cili, tok me stafin e tij, kanë dëshmuar se dinë t’i çmojnë vlerat që janë krijuar në Kosovë në të kaluarën, në kushtet e robërisë e të censurës dhe që vazhdojnë të krijohen në liri e pa censurë në Republikën e Kosovës, e cila këto ditë shënon 6-vjetorin e lindjes së saj si shtet.
Njëherësh shfrytëzoj rastin t’i përgëzoj kolegët e mi fitues të çmimeve për veprat më të mira letrare nga fusha e poezisë, e prozës, e kritikës letrare dhe e përkthimit letrar të botuara gjatë vitit 2013 dhe t’u uroj suksese të reja në të ardhmen.
Ju falemnderit për durimin dhe mirupafshim në raste të tjera të ngjashme!

 

Filed Under: Featured Tagged With: agim Vinca, Azem Shkreli, cmimi, Jolanda Lila

Një çmim special për përkthimin e Kuranit në gjuhën shqipe

August 6, 2013 by dgreca

Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam organizoi ceremoninë e Çmimit AIITC – Edicion Special, për të vlerësuar përkthimin e Kuranit në gjuhën shqipe dhe autorin e tij, teologun Hasan ef. Nahi./

Nga Jolanda Lila/

Çmimi AIITC, i cili zhvillohet për të shtatin vit radhazi, u kurorëzua me ceremoninë e shpalljes së fituesit të tij, ditën e hënë, datë 05 Gusht 2013 në mjediset e Hotel Sheraton në Tiranë, për të vlerësuar kontribuesin më të shquar në fushën e literaturës, shkencës dhe kulturës islame ndër vite.

Të pranishëm në këtë eveniment ishin: Kryetari i Komunitetit Musliman të Shqipërisë, Haxhi Selim Muça, përfaqësues të trupit diplomatik të akredituar në vendin tonë, përfaqësues të shoqatave dhe organizatave të ndryshme, politikanë, gazetarë, artistë, si dhe miq dhe bashkëpunëtorë të ngushtë të Institutit Shqiptar të Mendimit dhe të Qytetërimit Islam.

Ceremonia u hap me fjalën përshëndetëse të Drejtorit të AIITC, Dr. Ramiz Zekaj, i cili pasi paraqiti një ekspoze të shkurtër mbi historikun e Çmimit AIITC ndër vite, shpjegoi dhe arsyet se pse këtë vit ky konkurs dijesh vjen si një edicion special.

Ndër të tjera, Dr. Zekaj tha: “Këtë vit, Çmimi AIITC vjen me një edicion special, për të vlerësuar  një vepër e cila i kalon kufijtë e kohës dhe nuk mund të kufizohet në një vit të caktuar. Bëhet fjalë për përkthimin e Kuranit të Madhërishëm në gjuhën shqipe”. Më pas ai shpalli dhe fituesin e këtij ediconi special të Çmimit AIITC, Hasan ef. Nahin, duke i akorduar titullin “Mjeshtër i Madh i Përkthimit të Kuranit në Gjuhën Shqipe”, me motivacionin: “Kontribut i shquar në fushën e literaturës, shkencës dhe kulturës islame”. Pastaj shtoi se Çmimi AIITC iu akordua Hasan ef. Nahit, sepse ai ishte dhe mbetet jo vetëm njëri ndër përkthyesit më të mirë të kuptimeve të Kuranit në gjuhën shqipe, por edhe një nga pedagogët, hoxhallarët dhe intelektualët më të shquar në fushën e shkencës dhe kulturës islame gjatë shekullit të kaluar.

I pranishëm për të tërhequr këtë çmim ishte i biri i Hasan ef. Nahit, Faik Nahi. Çmimin dhe medaljen e dorëzoi Kryetari i Komunitetit Musliman të Shqipërisë, Haxhi Selim Muça, i cili përshëndeti për organizimin e këtij eventi unik në vendin tonë.

Programi i ceremonisë vijoi me shfaqjen e një dokumentari të përgatitur nga AIITC, rreth Kuranit Famëlartë. Mes të tjerash, dokumentari prezantoi fakte rreth historikut të përkthimeve të Kuranit në gjuhën shqipe, duke theksuar se përpjekjet e para në këtë drejtim janë bërë që në shek. XVII, e më pas kanë vijuar në periudhën e Rilindjes nga autorë të tillë si Naim Frashëri, Ilo Mitkë Qafëzezi etj., të cilët kanë bërë përkthime të pjesshme. Ndërsa përkthimet e plota të Kuranit janë realizuar vetëm në vitet ’80 të shekulli XX, në Kosovë.

Aktiviteti u mbyll me shtrimin e një darke iftari, siç e kërkon tradita e muajit të Ramazanit dhe të pranishmëve iu dhurua versioni më i fundit të publikimit të Kuranit në formë libri dhe DVD-je.

 

Filed Under: Kulture Tagged With: cmim special, Jolanda Lila, per perkthimin, shqi te Kuranit

PUBLIKOHEN SHKRIMET KRITIKE PER KRIJIMTARINE E PROF.AGIM VINCES

February 6, 2013 by dgreca

Me rastin e 65-vjetorit të lindjes dhe 40-vjetorit të krijimtarisë e të kontributit të shumëfishtë në letërsinë shqipe, botohen recensionet, studimet dhe vlerësimet që i janë bërë ndër vite veprës së krijuesit të pandalur, Prof. Dr. Agim Vinca/ Nga Jolanda Lila/

Revista periodike “Fjalë e valë” nga Mitrovica i ka kushtuar një numër tematik të mbushur me shkrime, vështrime, recensione e studime, të botuara nga studiuesit shqiptarë e të huaj rreth veprës poetike e studimore të Prof. Agim Vincës. Ky numër tematik vjen me rastin e tre jubileve të rëndësishëm në jetën e prof. Agim Vincës, siç janë: 65-vjetori i lindjes së tij, 40-vjetori i fillimit të punës si pedagog në Universitetin e Prishtinës dhe 40-vjetori i botimit të librit të tij të parë. Për shkak të simbolikës së përvjetorit të lindjes, në këtë revistë janë përzgjedhur 65 shkrime nga studiuesit dhe kritikët më të njohur shqiptarë e të huaj, si Robert Elsie, Stephan Sigg, Iolanda Malamen, Rusana Bejleri, Rexhep Qosja, Bajram Krasniqi, Nasho Jorgaqi, Jorgo Bulo, Bashkim Kuçuku, Ardian Marashi, Roland Zisi, Hysen Matoshi, Visar Zhiti, Anton Papleka, Sali Bytyçi etj.  

Revista hapet me një cikël poetik nga vetë autori, Agim Vinca dhe më tej pasohet nga kapitulli me shkrimet që të tjerët kanë bërë për poezinë e Agim Vincës, përfshirë edhe poetë të njohur si Din Mehmeti, Ali Podrimja, Natasha Lako, Beatriçe Balliçi, Adem Gashi etj. Kapitulli i dytë u dedikohet shkrimeve për kritikën dhe studimet historiko-letrare, ndërsa kapitulli i tretë përmban shkrime për publicistikën dhe veprimtarinë intelektuale të autorit. Në fund, janë publikuar disa nga vargjet, që poetët shqiptarë i kanë dedikuar Agim Vincës, ku vlen të përmendim vargjet e Dritëro Agollit, të Koçi Petritit, të Visar Zhitit, të Milanov Kallupit dhe të poetit boshnjak Husein Tahmishçiq.

Revista përmbyllet me një Kronologji të jetës dhe të veprimtarisë së Profesor Agim Vincës, të hartuar nga studiuesi Mr. Miftar Kurti, i cili, së bashku me poetin Sabit Idrizi, janë ideues dhe përpilues të saj.

Në këtë botim është paraqitur një pasqyrë e plotë e mendimit kritik e publicistik për dy frontet e punës së Prof. Vincës, në kërkimin letrar dhe në krijimin letrar, fronte në të cilat ai ka vënë vulën e origjinalitetit krijues dhe risues në letërsinë dhe studimet shqiptare. Ai konsiderohet si një figurë poliedrike, me kontribut të shquar në fushën e poezisë, të kritikës letrare, të historisë së letërsisë, të publicistikës, antologjisë, përkthimit dhe eseistikës. Është autor i më shumë se 25 veprave dhe i qindra shkrimeve letrare e publicistike në shtypin periodik shqiptar, duke u renditur kështu si një ndër intelektualët më aktivë, jo vetëm në çështjet profesionale, por edhe për reagimet shoqërore dhe problemet e kohës.

Shkrimet për veprimtarinë krijuese dhe intelektuale të Profesor Agim Vincës janë të shumta, por në revistën “Fjalë e valë” janë përzgjedhur vetëm 65 të tilla, të botuara ndër vite nëpër libra studimorë dhe në shtypin periodik. Kjo përzgjedhje sasiore përligjet me simbolikën e 65-vjetorin e lindjes së autorit dhe paraqitet si një lloj koncentrati për thelbin e krijimtarisë së këtij autori.

Merita e tij më e madhe në fushën e shkencës është përçimi i koncepteve shkencore e abstrakte në formën më të thjeshtëzuar e të qartë, meritë që vetë autori ia dedikon përvojës së mësimdhënies universitare dhe bashkëbisedimeve të vazhdueshme me studentët e tij. Ndërsa në fushën e poezisë, ai konsiderohet si një ndër emrat më të rëndësishëm të risimit të vargut shqip që në vitet ‘70, të frymëzimit të natyrshëm prej lëndës shqiptare dhe prej pasurimit të fjalorit poetik, gjë që shpërfaq edhe nivelin e lartë dhe njohjen e thellë të gjuhës shqipe nga ana e autorit.

Numri 23 i revistës letrare “Fjalë e valë” u vjen në ndihmë të gjithë studentëve, studiuesve të letërsisë dhe lexuesve, të cilët duan të zgjerojnë hapësirën e tyre kulturore përmes njohjes së veprës së shumëfishtë të Profesor Agim Vincës, por edhe më gjerë, njohjes së modelit të krijuesit skrupuloz dhe intelektualit të mirëfilltë shqiptar, i cili me fjalën dhe veprën e tij është i pranishëm në mbarë hapësirën shqiptare.

 

 

 

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Jolanda Lila, publikohen shkrime kritike, te Agim Vinces

  • 1
  • 2
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NË VEND TË NJË KARTOLINE, SOT NË DITËLINDJEN E TIJ
  • ASOCIACIONI I PROPOZUAR E SHNDËRRON KOSOVËN NË FUÇI BARUTI 
  • GJASHTË KUSHTET E KRYEMINISTRIT KURTI JANË TË ARSYESHME
  • VACE ZELA ( 7 prill 1939 – 6 SHKURT 2014)
  • NJË BIBLIOTEKË PËR QYTETIN E ALFABETIT SHQIP
  • Hapja e shkollave të para shqipe në vitet 1941 – 1944, ngjarje e rëndësishme, kyçe në historinë e Kosovës
  • Ekspozita “Gjergj Kastrioti Skënderbeu-kalorësi i lirisë së shqiptarëve”
  • TECHNOLOGY REVIEW (1981) / ÇFARË ËSHTË NJË FOTOGRAFI? — PËRGJIGJJA E FOTOGRAFIT SHQIPTAR ME FAMË BOTËRORE GJON MILI DHE NJË KOMENT PËR LIBRIN E TIJ “FOTOGRAFI DHE KUJTIME”
  • Rreth rëndësisë së përkthimit në gjuhën angleze të librit “Koja në rrjedhën e kohëve” të autorit Fran Gjeloshaj
  • Kryeministri Kurti priti në takim ambasadorët e akredituar në Kosovë
  • THE SIX CONDITIONS OF PRIME MINISTER KURTI ARE REASONABLE
  • Momenti që drejtësia në Shqipëri që të tregojë se sa është e pavarur
  • MISIONI I VATRAVE SHQIPTARE NË SHBA. NË VEND TË NJË URIMI…
  • Pentagoni godet dhe rrëzon balonën ‘spiune’ kineze. Po tani ?
  • Tërmeti në Turqi, Vatra shpreh solidaritet dhe lutet për viktimat e të plagosurit

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT