Piramida e Diellit e ndërtuar nga ilirët tregon një moshë prej: 29.200 vjet + / – 400 vjet

October 9, 2013 by dgreca

Osmanagich beson se malet ishin të riformuar(ndërtimi i piramidës) nga populli ilire , që banonin në Gadishullin Ballkanik para se fiset sllave e pushtuan atë rreth viteve 600 pas Krishtit/

Nga Gëzim Llojdia*/

Përcaktohet mosha e Piramides së Diellit. Lajme nga:” Lugina boshnjake të piramidave”. Nën këtë okelio në një Email të dërguar në adresën time nga Email:newsletter@neësletter.piramidasunca.ba) jepet njoftimi për përcaktimin e moshës të “Piramidës së Diellit”.Njoftimi i shoqëruar nga dy fotografi dhe një e tretë e cila përmbante rezultatet e testimit shkencor.

Konferenca ” historia e fshehur “: Në Sarajevë në “Dielli” ( Vogoscë ), nga 4 deri 7 shtator 2013 mbajti Konferencën e Katërt Ndërkombëtare mbi piramidat boshnjake e quajtur ” Historia e fshehur ” . Ajo u organizua nga Fondacioni: ” Park arkeologjik boshnjak : Piramida e Diellit “, një bashkë -organizator i Universitetit Amerikan në Bosnjë dhe Hercegovinë. Morën pjesë në 23 folës nga SHBA, Britania e Madhe, Zelanda e Re, Gjermania, Bosnja , Serbia , kroate, Austri , Holandë dhe Kanada. Midis tyre ishin njohur piramidale studiuesi Dr profesorët J.J. Hurtak , etj Desiree Hurtak (USA ) , etj Carmen Boulter (Kanada ) , etj Meg Blackburn ( USA) , Klaus Dona ( Austri) , etj Eberhart Baumann ( Gjermani) , etj Lee Pennington ( SHBA) dhe shumë studiues të Piramidat e Bosnjës të cilët prezantuan rezultatet e analizave , testeve. Mendimi unanim se qëllimi i strukturave piramidale boshnjake kanë të bëjnë me energjinë globale , dhe aspektet shpirtërore të terapive. Programi i kësaj konference :

• Prof.dr. J.J.Hurtak: “Bosanske piramide mijenjaju definiciju piramida”

• Arheolog Tim Moon: “Precizna starost Bosanske piramide Sunca”

• Održana Međunarodna naučna konferenicja o bosanskim piramidama

• “TV1” o piramidama u Visokom

• Izložba Fondacije u Zavičajnom muzeju u Visokom

• Jesen s dr. Semirom Osmanagićem

Egjiptologu Prof.dr. J.J.Hurtak : ” Piramida e Bosnjes ndryshon përkufizimin e piramidës ” : Një nga studiuesit kryesorë të botës së piramidave egjiptiane dhe meksikane Ph.D. J.J. Hurtak mori pjesë në simpoziumin e katërt ndërkombëtare mbi piramidat e Bosnjes.

Duke shqyrtuar tërësisht statusin e punës arkeologjike mbi labirintin prehistorike dhe piramidat nëntokësore dhe rezultatet e analizave , matjes.

Egjiptologu Hurtak tha në një konferencë për shtyp në 7 shtator në Sarajevë në “Dielli” , ” egjiptologji , pas zbulimit të piramidave boshnjake , duhet të zgjerojnë përkufizimin e një piramide ! ” Dr Hurtak mori doktoratën e tij në Universitetin e Minesotës dhe Kaliforni , është autor i shumë librave dhe u bë i famshëm 35 vjet më parë pas eksperimenteve brenda piramidës së Keopsit . Konferenca kishte një lektore Dr gruaja e tij Desiree Hurtak ,bashkëshortja e Prof.dr. J.J.Hurtak.Arheolog Tim Moon,shpall rezultatet Piramida e Diellit .

Në qershor 2013t në Zelanda e Re, Fondacioni Arkeologjik menaxher Tim Moon dhe ekipi i tij gjeti materiale organike në anën veriore të Piramidës së Diellit, në mes në rreshtin e parë ( e sipërme) dhe të dytë (më të ulët ) e blloqeve të betonit .

Mostrat dërgohen në analizë në Kiev ( Ukrainë) , dhe rezultatet e radiokarbonit janë prezantuar në konferencën e përfunduar vetëm takimin shkencor mbi piramidat boshnjake .

Rezultati: 29.200 vjet + / – 400 vjet

Kjo është periudha e ndërtimit të sipërfaqes të mbuluar të piramidës. Por kjo është e mjaftueshme që të bëhet e qartë se hulumtimi i Fondacionit në zemër të Bosnjë ka spostuar moshën e qytetërimeve të përparuara për 20.000 vjet. Tim Moon ka dekada përvoje në projekte arkeologjike në Paqësor , Indi, Spanjë dhe Itali .

Gjatë konferencës shkencore janë filmuar pesë dokumentarë në lidhje me piramidat në Bosnje , autor nga Kanadaja , SHBA, Gjermanisë , Kroacisë dhe BiH.

Në fund të sezonit arkeologjik të këtij viti ,Fondacioni, në bashkëpunim me Muzeun e Trashëgimisë së Lartë , do të përgatisë një ekspozitë muze të quajtur ” kulturë parahistorike në luginën e Visoko “, e cila do të jetë e hapur orën 11 të mëngjesit të shtunën e 21 shtator 2013 e ambientet e muzeut lokal.Refereruesit pjesëmarrësit e konferencës konferencë shkencore Dr Eberhard Baumann( Gjermani) , arkeologu Timothy Hëna (Zelanda e Re ) , etj J.J. Hurtak ( USA)Dr Carmen Boulter (Kanada ) , etj Semir Osmanagiç ( BiH)

Vlerësimi i Dr Sam Semir Osmanagich në lidhje me zbulimin e piramidës

Dr Sam Semir Osmanagich shkruan:Në prill të vitit 2005, unë udhëtova së pari në qytetin e Visoko , 20 milje në veriperëndim nga Sarajeva ,kryeqyteti i Bosnjë -Hercegovinës . Vëmendja ime ishte kapur nga dy kodra rregullisht formë , të cilat më vonë i kam quajtur Piramidat boshnjake e Diellit dhe Hënës . Për mijëra vjet vendasit kanë konsideruar ato kodra të jenë fenomene natyrore , sepse ata ishin të mbuluara me vegjetacioni . Megjithatë , kur kam parë fytyrat e tyre trekëndësh , qoshet e dukshme dhe orientimin drejt pikave kardinale , e dija se ato duhej të ndërtohej nga një forcë tjetër përveç natyrës . Unë kam qenë hetuar piramidat për dekada të tëra , unë e dija se piramidat e gjetura në Kinë , Meksikë , Guatemala dhe El Salvador kishin të njëjtin llojin e tokës dhe mbulimi bimësisë. Në vitin 2005 , ka nisur puna për këtë projekt dhe kompanitë e ndërtimit, gjeologët janë paguar (nga xhepi im) për të bërë shpimet core dhe analizë gjeomorfologjike . Ne pastaj të njoftuar për konferencën e shtypit , se piramidat e para në Evropë ishin zbuluar .Menjëherë pas kësaj kemi themeluar Park arkeologjik boshnjak jo -fitimprurëse boshnjak : Piramida e Diellit Fondacionit dhe që nga ajo kohë e hetimet piramidale në Bosnjë janë bërë projekti ndërdisiplinor më i madh në botën arkeologjike .Ne kemi shpenzuar mbi 340,000 n -orë në gërmimit arkeologjik , testimi i mostrës dhe radio-karbon në periudhën prej vitit 2005 deri 2011. Ne kemi vendosur Lugina e piramidave boshnjak përbëhet nga pesë piramida të zbuluara deri më tani që unë i kam quajtur : Piramidat boshnjake e Diellit , Hëna , Dragon,Nëna Tokë dhe Dashuria . Site gjithashtu përfshin një kompleks të tumës dhe një labirint të madh nëntokësor .Ky zbulim është historik dhe njohuritë e ndryshon historinë e hershme të Evropës për disa arsye: Këto janë piramidat e para të zbuluara në Evropë. Site përfshin struktura më e madhe piramidale në botë, Piramida Boshnjake e Diellit me kulmin e saj e mbi 220 metra është shumë më e lartë se Piramida e Madhe e Egjiptit ( 147 metra) . Piramida Boshnjake e Diellit ka sipas Institutit boshnjak për Gjeodezi ,orientim më të saktë në drejtim të veriut kozmike me gabimit prej 0 gradë, 0 minuta dhe 12 sekonda. Piramida Boshnjake e Diellit është e mbuluar krejtësisht nga blloqe drejtkëndëshe konkrete. Përberja e betonit , duke përfshirë ngurtësisë së skajshme ( deri në 133 ) dhe absorbimit të ulët të ujit ( rreth 1 %) , , sipas institucioneve shkencore në Bosnje , Itali dhe Francë , shumë më superior ndaj materialeve moderne konkrete. Piramidat janë të mbuluara nga toka e cila është, sipas Institutit Shtetëror për Agro- pedologji , përafërsisht : 12.000 vjet të vjetra. Radiokarbon daton nga tarracae shtruar mbi boshnjake( Piramida e Hënës) , të kryer nga Instituti i Fizikës së Silesian Institutit të Teknologjisë nga Gliëice ( Poloni) ka konfirmuar se tarracë u ndërtua 10,350 vjet më parë ( + / – 50 vjeç ) . Këto materiale të gjetura konfirmojnë se Piramidat boshnjake janë gjithashtu piramidat më të vjetra të njohura në planet .Luginën boshnjake të piramidave nuk është një tunel nëntokësor të gjerë dhe të rrjetit të Odës i cili shkon për një total prej më shumë se dhjetë milje. Skulptura qeramike janë zbuluar në labirint nëntokësor me një masë deri në 20.000.

Piramida Boshnjake e Diellit ( Visoko , Bosnjë – Hercegovinë)

Lista e mrekullive në arkeologjinë boshnjake nuk përfundon këtu . Në afërsi , kemi zbuluar tumë të lartë në botë : 61 metër të lartë . Konkurrenti i tij më i afërt , Sillbury Hill në Angli është 60 metra e lartë . Tuma boshnjake përbëhet nga dy shtresa tarraca megalitike, shtresa balte dhe shtresat artificiale konkrete.Një ekip i fizikanëve ka zbuluar një rreze e energjisë që vjen përmes majë të Piramidës e Diellit së Bosnjës . Rrezja e rreze është 4,5 metra me një frekuencë prej 28 kHz. Trare është i vazhdueshëm dhe forca e saj rritet ,ajo lëviz lart dhe larg nga piramidës. Ky fenomen bie ndesh ligjeve të njohura të fizikës dhe teknologjisë.Kjo është prova e parë e jo- herzian teknologjisë në Planet.Duket se ndërtuesit piramidalekanë krijuar një makinë të përjetshme me lëvizje një kohë të gjatë më parë dhe kjo “makinë energji” është ende duke punuar .Në labirint nëntokësor , në vitin 2010 , ne kemi zbuluar tre dhoma dhe një liqen të vogël blu . Shqyrtimit energjisë tregon se niveli i ionization është 43 herë më i lartë se jashtë përqendrimi mesatar që i bën edhe dhomat e nëndheshme në ” dhomat shëruese”.Zbulimi i mëtejshëm elektromagnetik në vitin 2011 konfirmoi se nivelet e rrezatimit negativ përmes rrjetet e Hartman , dhe Shnajder janë të barabarta me zero në tunele . Nuk kishte asnjë rrezatim teknike (nga linjat e energjisë ose teknologji të tjera ) gjenden në tunelet dhe pa radioaktivitetit kozmike . Skulpturat qeramike janë pozicionuar mbi rrjedhat ujore nëntokësore dhe energjia negative është shndërruar në pozitive. Të gjitha këto eksperimente tregojnë për labirint nëntokësor si një nga ndërtimet më të sigurta nëntokësore në botë dhe kjo e bën atë një vend ideal për përtëritje të trupit dhe rigjenerimin .Dyqind vjet egjiptologji nuk ka prodhuar një përgjigje të kënaqshme pyetjes se cili ishte qëllimi i vërtetë për piramidat më të vjetra dhe më superior .Në vetëm gjashtë vjet , hulumtimet tona në Bosnjë kemi aplikuar metoda shkencore ndërdisiplinare , të shikojmë në këtë kompleks , përmes dimensioneve fizike energjike dhe shpirtërore. Ne kemi pasur rezultate pioniere e cila ndikon në të gjithë sferën e dijes dhe shkencës P . Historia jonë po ndryshon me çdo zbulim i ri. Dr Sam Semir Osmanagich është Anëtar i Jashtëm i Akademisë ruse të Shkencave të Natyrës dhe profesori i Antropologjisë në Universitetin Amerikan në Bosnje-Hercegovinë.

Kush i ka ndërtuar këto piramida dhe sa e vjetër janë ato?

Osmanagich beson se malet ishin të riformuar(ndërtimi i piramidës) nga populli ilirë , që banonin në Gadishullin Ballkanik para se fiset sllave e pushtuan atë rreth viteve 600 pas Krishtit. Pak dihet rreth ilirëve,por Osmanagich mendon se ata ishin sofistikuar me shumë ekspertë.

Shtrirja e Visoko

Qëndra e komunës eponymous në Bosnjën dhe Herzegovinën në kantonin Zenica-Doboj.

Dikur ishte qendra e shtetit mesjetar të Bosnjës. Faqet më të rëndësishme që lidhen me periudhën e qytetit të lashtë, rrethinat e saj është Podvisoki qendër,

Mile si vendi kurorëzimin e mbretërve të Bosnjë .Pushtimi i Bosnjës nga ana e Perandorisë Osmane humbet rëndësinë e saj dhe më së shumti merr nahija me ndryshime të vogla në të gjithësundimin. Themeluesi i lartë moderne konsiderohet Ayas Beut. Sipas regjistrimit 1991 në komunën e Visoko kanë jetuar 46.160 banorë, prej të cilëve jetonin në qytetin e Visoko 13.663banorë. Gjeografia e saj:mbulon një sipërfaqe prej 231 km ² dhe ndodhet në pjesën qendrore të Bosnjës dhe Hercegovinës. Ajo kufizohet me komunat e Kiseljak, Busovacë Kakanj, Vares,Breza, Ilijas dhe Ilidza. Komuna është e vendosur në drejtim të multi-modale të korridorit Vc transportit të rrugëve në veri dhe rajonale me komunat fqinje, dhe hekurudhën në drejtim të DetitAdriatik. Burimet natyrore në dispozicion për komunat janë tokë bujqësore, pyjet, ujë dhe mineraleve të tilla si argjila, gipsi, qymyrit dhe llojet e ndryshme të shkëmbinjve. Mjedisi natyror ikomunës është përcaktuar nga luginat e lumenjve të Bosnjës dhe Fojnicka .Qarku arrin një lartësi relativisht të ulët, nga 399 në 1050m mbi nivelin e deti.

Qyteti është i vendosur në lartësi prej 422 m.Në fushën e komunës Visoko janë regjistruar vazhdimësinë e të jetuar gjatë në mënyrë që në këtë rajon gjurmët e para të jetës daton në 4000 p.n.e. Për shkak të luginave pjellore nëpër të cila trrjedhin lumenj , ,zona e komunës së Visoko ishte e banuar gjithmonë nga faqet neolitike janë gjetur në brigjet e lumit – vende si Arnautovic Poshtme Moštre , Okolišta, Dvor dhe kështu me radhë . Me fshatra të tëra janë gjetur mjete të ndryshme , mjeteve, dhe sende të tjera që janë të lidhura me këtë periudhë .Zona Visoko ( Bosnjë qendrore ) është e banuar nga fisi ilir Desidijati . Rajoni Visoko dhe komuna u bë pjesë e Perandorisë së fuqishme Romake. Kalatë Dëshmitë gjithashtu tregojnë se romakë në Kralupi , Hamletit dhe Mokronozi dhe burimeve të shkruara rrugët romake që kaluan nëpër këtë zonë .

Amra Šačić (Sarajevo) në një studim të sajën thotë:Historiografia bashkëkohore e lashtë

mban qëndrimin se për ilirët nuk mund të flas për kuptimin e një kombi, por vetëm në kontekstin e grup etnik që bashkon shumë njerëz të ndryshëm, dhe se ishte në një historiografie mëhershëm e përcaktuar si fiset ilire .Prandaj konkludojmë se ajo mund të jetë

Bosnja dhe Hercegovina e sotme. Periudha ranoantičkom ishte e populluar me

më shumë njerëz ilire, në mesin e të cilëve ishin nares,siç dëshmohet nga burimet helene dhe romake të shkruara.

*Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

Histori: Çfarë ndodhi më 8 tetor?

October 8, 2013 by dgreca

Nga Astrit LULUSHI*/

314 – Perandori romak Licinius mposhtet nga homologu i tij Konstandin, në betejën e Cibalaes, dhe humbet territoret evropiane. Konstandini është quajtur i Madh, sepse shënoi një epokë të veçantë në historinë e Perandorisë Romake. Ai ndërtoi një vendbanim të ri perandorak në Bizant dhe e quajti Nova Roma, Roma e re (Deutera Rhoma, Roma e Dytë, është një tjetër variant); megjithatë, për nder të Konstandinit, romakët i dhanë emrin Konstandinopojë, Qyteti (i ri) Kostandin, që më vonë do të bëhej kryeqyteti i Perandorisë Bizantine deri më 1453, kur u pushtua nga otomanët. Disa thonë se krijimi i qytetit nga Kostandini, është edhe shkaku që shpesh mendohet se ai themeloi Perandorisë Bizantine, krijimi i së cilës, në fakt ishte proces, jo punë e një njeriu të vetëm, dhe as brenda ditës, madje as Roma nuk u ndërtua në një ditë, thotë epigrami. Emri i Bizantit përmendet që në vitin 660 pes., dhe mendohet se është eponym, emër personi që quhej Byzas. Tradita e lashtë greke i referohet një mbreti me këtë emër si udhëheqës kolonistësh. Megjithatë, historianë bashkëkorë kanë dalë me idenë se emri Byzas (Biza, Bicaj) ka prejardhje trake ose ilire, dhe është përdorur shumë kohë para kolonizimit grek. Plini i vjetër në Natural History thotë se para se të quhej Byzas, qyteti njihej me emrin Lygos. Konstandini (Flavius Valerius Aurelius) lindi më 27 shkurt 280 në qytetin ilir Naissus, Nish i sotëm, nga prindër; e ëma kamariere, i ati ushtarak e më pas Cezar (zv/perandor). Vetë Konstandini do të bëhej i Madh; Perandori i 57-të i Romës dhe i pari Perandor i krishterë. Ai la pas 3 djem që u bënë perandorë; ndërsa nëna e tij e kanonizuar nga Kisha do të njihej si Shën Helena. Sa për Kostandinopojën, qyteti vazhdoi të ruajë rëndësinë e tij edhe pas rënies së perandorisë bizantine. Ndryshimi i emrit në Istambul (Stamboll) ishte gjithashtu process; Disa thonë se Istambul është shprehje që rrjedh nga greqishtja mesjetare “is tim bolin”, që do të thotë “për në qytet”, siç përgjigjej tregëtari kur i pyesnin “ku po shkon?”. Më 1930, qyteti u emërtua zyrtarisht Istanbul.

1912 – Fillon Lufta e parë Ballkanike midis Perandorisë Osmane dhe Lidhjes Ballkanike. Sipas historianëve, Perandoria Osmane nuk ishte në gjendje që të reformohej, qeveriste keq , ose s’mundi të zgjidhte problemet e nacionalizmin në rritje mes popujve të saj. Së dyti, Fuqitë e Mëdha grindeshin aq shume mes tyre sa që dështuan për të siguruar që otomanët të kryenin reformat e nevojshme. Këto probleme bënë që shtetet e Ballkanit të imponojë zgjidhjen e tyre, duke krijuar Lidhjen e Ballkanit (Bullgari, Greqi, Serbi e Mal i Zi). Por ishte edhe arsyeja tjetër; deri në fillim të shekullit të 20-të, këto vende kishin arritur pavarësinë nga Perandoria Osmane, por duke parë se ajo po dobësohej e së shpeti shpërbëhej, donin të merrnin pjesët që do të mbesnin, siç ishin trojet shqiptare ende nën perandori. Brenda këtij konteksti duhen kuptuar edhe thirrjet e atdhetarëve brenda e jashtë, që shqiptarët në këtë luftë të qëndronin në anën e Perandorisë; ndërkohë që Ismail Qemali shpejtonte drejt Vlorës me sigurimet ndërkombëtare për pavarësinë që u arrit më 28 nëntor, kur Lufta e pare Ballkanike ndodhej në kulmin e saj. Lufta përfundoi në korrik 1913 me nënshkrimin e Traktatit të Londrës dhe pas 5 shekujsh, Perandoria Osmane humbi pothuajse të gjitha zotërimet e saj në Ballkan. Pastaj erdhi Lufta e Dytë Ballkanike, që filloi pa mbaruar ende e Para. Shkaku ishte pakënaqësia e Bullgarisë lidhur me ndarjen e Maqedonisë, që u bë në fshehtësi nga ish-aleatët e saj, Serbia dhe Greqia. Si rrjedhim, Bullgaria sulmon, por ushtritë serbe e greke kundërpërgjigjen më ashpër; Bullgaria sulmohet edhe nga Rumania dhe Perandoria osmane – lufta përfundon me Traktatin e Bukureshtit, dhe Bullgaria humbet shumicën e territoreve që kishte fituar në Luftën e Parë Ballkanike.

1918 – Në luftën e parë Botërore, në Argonne të Francës , tetari amerikan Alvin York vret i vetëm gjatë një beteje të vetme 28 ushtarë gjermanë dhe 132 të tjerë i kap robër. Kur e pyetën se si ishte e mundur, York tha se kishte ndjekur të njëjtën taktikë me atë që kishte përdorur në jetën civile gjatë gjyetisë për gjela të egër – në pyjet e fshatit të tij Pall Mall, Tenesi – duke qëlluar në fillim gjelin e fundit në radhë, e pastaj të tjerët që nuk shihnin se ç’ndodhte pas tyre.

1929 – Në Shqipëri, 34 vjetori i ditëlindjës së Mbretit Zog festohet me një paradë madhështore në Tiranë, që u filmua nga Fox Movietone News. Kjo kompani amerikane gjithashtu filmoi Mbretin gjatë kohës që mbajti fjalimin përshëndetës, duke u bërë i pari film dokumentar me zë në Shqiperi. Gjatë cermonisë, parada ushtarake u shoqëruar nga parakalimi i grave e vajza të veshura me kostume kombëtare. Shumë gra myslimane shqiptare për herë të parë dolën me fytyra të zbuluara këtë ditë. Rrugët e Tiranës ishin zbukuruar me sende ngjyrash festive dhe flamujt kombëtarë valviteshin nga çdo ndërtesë.

1962 – Revista gjermane Der Spiegel boton artikullin “Bedingt abwehrbereit ” (Përgatitje e kushtëzuar për mbrojtje), në lidhje me një manovër të NATO-s të quajtur ” Fallex 62 “, e cila zbuloi se ushtria gjermano-perëndimore ishte e papërgatitur për t’u përballur me kërcënimin komunist nga lindja në atë kohë. Revista u akuzua për tradhti.

Mendim i ditës

“Një udhëheqës, një popull, nënkupton një pronar dhe miliona skllevër.”

Albert Kamus

Kortezi VOA

KOMITETI I MBROJTJES KOMBËTARE TË LUFTËS SË VLORËS, 1920

October 8, 2013 by dgreca

KUJTESA DHE HARRESA SOCIALE. RINGRITJA NGA SHËRBIMI QË I VLEN KOMBIT/

Nga Albert HABAZAJ*/ studiues/

12 anëtarët e Komitetit “Mbrojtja Kombëtare” të Luftës së Vlorës, 1920, ose “12 komisjonë”, siç i mban mend kujtesa sociale e komunitetit e siç u këndohet kënga:

Osman Haxhiu, kryetar; Sali Bedini, Hamit Selmani, Duro Shaska, Hazbi Cano, Beqir Sulo, Ali Beqiri, Alem Mehmeti, Hysni Shehu, Qazim Kokoshi, Murat Miftari, Myqerem Hamzaraj, si dhe dy komandantët e Luftës së Vlorës: Major Ahmet Lepenica (nga fillimi i saj deri në marrjen e garnizonit të Kotës) dhe kapiten Qazim Koculi (nga Kota deri në fitoren e epoppesë së Njëzetës.

Arsyet e vërteta që emrat e KMK t’i merrte harrimi memorial dhe zvetënimi historik.

Me fillimin e erën së re demokratike, për Shqipërinë po shkonte, të paktën, haka morale tek i zoti që i takon. Por prapë zhurmënajë, mjegullnajë, rrëmujhane në vlerësime, në fjalime, në botime, në klasifikime. Tirrej e tirrej filli e s’po i vihej pika mbi ì personave historikë të lënë në errësirë e më keq akoma, të quajur armiq të popullit. Parë me syrin e kohës që lamë pas, jo vetëm anëtarët e KMK, por edhe luftëtarë të tjerë të shquar në LV, në personalitetin e tyre kanë patur dritë, por kanë patur dhe hije. Dje iu hoq drita, ju retushuan vlerat, u la vetëm profili i errët i tyre, i theksuar, i avancuar. Sot ju hoq hija, errësimi dhe iu la vetëm ndriçimi i qenësishëm, deri në dritë pa limit. Shumë i çuditshëm na duket ky qëndrim, kjo metamorfozë që dëmton e nuk bën mirë. Na duket se, për këto gjëra kemi të bëjmë me probleme karakteri, se të kalosh nga ekstremi në ekstrem, sipas erës që fryn, nuk ëshët cilësi pozitive. As rrumbullakosja, suvatimi e patimimi i dritave apo hijeve në personalitetin e figurave të LV nuk është i dobishëm për kurrkënd. LV, me historinë e saj të shkruar na dha heroin historik. LV, me ciklin e këngëve të EHLV, me folkorin e saj të kënduar, na dha heroin kulturor.

Albumi i Fahri Shaskës për të ashtuquajturit “armiq të popullit”, që vijnë nga Lufta e Vlorës

Dhjetë nga dymbëdhjetë familjet e anëtarëve të KMK të LV u shpallën “armiq populli”. Shpëtoi vetëm familja e Sali Bedin Armenit dhe Murat Miftar Tërbaçi, se ishte xhaxhai direkt i Hysni Kapos, që, gjithsesi, për hir të së vërtetës, mbeti në hije. Këtë fakt e lexojmë dhe e interpretojmë kështu: Nuk iu përmend emri fare, as për mirë, as për keq, se, edhe pse xhaxha i H. Kapos, ai kishte miqësi e rrethana me Qazim Koculin e të tjerë burra të rëndë kazaje. Ky qëndrim, domethënë, hesht ti, xha Murat, se vërtet ke atë, po miqtë e tu sikur i di ku janë, ndaj…Luftëtarë të tjerë të rëndësishëm, që ishin gjallë më 1945, patën këtë fat: Qazim Kokoshi, anëtar i komisionit vdiq në burg; Avdul Kuçi, prokuror i luftës, deputet, u gjykua nga gjykatat pa jurist u dënua me vdekje dhe u pushkatua më 1945; Hasan Hysua, luftëtar dhe komandant i çetës së Velçës, oficer i Zogut, komandant i BK, njeri me autoritet dhe influencë, s’ ia kishte nevojën askujt, pasi nuk kishte as ambicione, një jetë e kulluar e panjollë, pa bërë keq as mizës, kur thonë, vritet nga komunistët në Krujë më 31. 12. 1944; Tahir Hoxha, Feim Çelo Kallarati etj., u burgosën. Të vrarëve u vihej damka “armik”, “spiun”, “fashist”, “tradhëtar’, “borgjez”, “grabitës” etj.

Edhe Hysni Lepenica, që u dallua në LV dhe u vra në Gërhot nga fashistët italianë “armik” u quajt. “Ndërmjet luftëtarëve që u mblodhën në Beun, ku u vendos për çdo fshat, derë e pushkë për luftën, ishte dhe Hysni Lepenica. Ai e çmonte shumë Ahmet Lepenicën dhe u radhit si luftëtar në çetën e Lepenicës dhe luftoi me trimëri në Qafën e Llogorait, në llogoret e istikamet e Vlorës. Në sulmin e çetës së Lepenicës në rajonin e fortifikuar të qafës së Llogorait H. Lepenica pa me sytë e tij se si luftëtarët Sheme Jazo, Mehmet Foga, Rushit Birçe e mësuesi Selam Musa Hitaj u hodhën mbi fortifikimet e mitralozët e armikut. Poeti popullor këndon: “Kota, Gjormi, Llogoraja,/ Tri beteja të mëdhaja,/ Dhanë fitoren në dorë,/ Hapën rrugën për në Vlorë”. Në betejën e Llogorait, u vra si luan komandanti i çetës së Lepenicës, Sheme Jazo. Mbi varrin e tij, H. Lepenica mbajti një fjalim të zjarrtë: “Ju ratë theror për lirinë e Vlorës e të vatanit për të shporrur zaptuesin barbar. Betohemi se do ta shporrim zaptuesin breshkaxhi, nga Vlora jonë. Në llogoret e LV, në 1920, ai mësoi edhe lajmin që tronditi botën: “Avni Rustemi kishte qëlluar në mes të Parisit, Esad pashë Toptanin për vdekje”. Emri i H. Lepenicës u shënua, krahas emrave të tjerë, në protestat e shqiptarëve në mbrojtjtje të atdhetarit Avni Rustemi në Paris. Mbas LV, 1920, kundër pushtuesve italianë, Qeveria Shqiptare gradoi oficerë të titulluar Dhimitër Balën, Hazis Çamin toger, ndërsa Osmën Tetovën, H. Lepenicën, Ismail Hakiun e Rrapo Çelon – oficerë. Pas fitores së LV, disa herë Hysni Lepenica u interesua në Katundarinë e Vlorës dhe në gazetat “Politika” e “Mbrojtja Kombëtare” për të ndihmuar familjet dhe fëmijët e dëshmorëve të kësaj lufte legjendare. Siç dëshmojnë bashkëfshatarët, në vjeshtën e v. 1920, në shtëpinë e Ahmet Lepenicës u shtrua një darkë, ku erdhën edhe Ali Asllani, Shtjefën Gjeçovi, Jani Minga, Dom Mark Vasa, Mihal Peço, Muço Delo etj., të gjithë luftëtarë të Njëzetës, të gjithë të nderuar me luftën që bënë për Vlorën dhe krahinat e saj. Sipas dokeve e traditave të Labërisë, kur mblidheshin miqtë rreth oxhakut të vatrës, i zoti i shtëpisë ngrohej nga nderi që i bënin miqtë dhe ia niste këngës e cila ndizej e merrte flakë: “O bobo, o bobo, seç qënkej Kota…!”. Hysni Lepenica, Fejzo Tafili, Selam Musa Hitaj ishin protogonistët e këngëve e valleve për therorët e lirisë në atë verë të Njëzetës. Këngët e tyre epike, sidomos kur mori Hysniu atë për Sheme Jazon, tundën muret dhe drithëruan xhamat e odës së miqve. Shtjefën Gjeçovi interesohej për traditën e kulturën e Labërisë. Në këtë darkë H. Lepenica zhvilloi një bisedë të shtruar me Ali Asllanin për hallet e Labërisë.”[1]

Fahri Shaska është një bartës i admirueshëm i memories sociale, ruajtës dhe përdorues racional i dokumentit original. Ka një bibliotekë të pasur ku gjen informacione të rralla me shumë vlerë historike dhe pothuaj të papublikuara më parë. Ai është lindur në Bari të Italisë, më 1937 dhe pas dy vjetësh ka ardhur përgjithë jetën në Shqipëri, në Vlorë, në Kocul, atje ku shënohet vendorigjina e tij. Është njohës i italishtes dhe i frëngjishtes, qysh në rini, me arsim të mesëm (biografia!), i dallueshëm për një kujtesë fenomenale jo vetëm për historinë e Koculit, krahinës së Fëngut (Treblovës) dhe Vlorës.

Sipas tij kemi këto gjykime: Osmën Haxhiu, i pari i LV, u la në hije sepse Myedin O. Haxhiu, djali i Osman Haxhiut, edhe pse qe kryetar bashkie, iku nga Shqipëria dhe u etiketua “I arratisur politik”. Djali tjetër i tij, Galip O. Haxhiu, u arratis më 1944. U kthye e vdiq në Vlorë më 1993. Qazim Kokoshi ka qenë firmëtar i Aktit të Shpalljes së pavarësisë, 1912. Kryesoi LV më 1920, deputet e kryetar bashkie. Vdiq në burgun e Vlorës më 1948. Qazim Koculi – Komandant i Përgjithshëm në LV, 1920, senator, deputet, ministër, kryeministër. U vra nga italianët, më 02. 01. 1943. U shpall “armik i popullit”.

Duro Shaska, me pasuri e shpirtin e sakrificës, që me Ismail Qemalin për atdhe, u anatemua, sepse edhe Sadik Duro Shaska, i biri i Avdurrahmanit, ishte oficer i I. Qemalit. Katër herë deputet i Zogut, kryetar i qarkorit të BK. U arratis më 1944. Vdiq në Itali. Hakim D. Shaska, djali tjetër i Duros, i internuar në Sazan, më 1920, komandant çete i BK, arratisur më 1944. Vdiq në SHBA. Hekuran Sadik Shaska, nipi, djali i djalit të patriotit, luftoi si nacionalist dhe antikomunist. U arratis në nëntor 1944. Vdiq në Kanada. Tajar Mehmet Shaska luftoi si nacionalist. U arratis, vdiq në SHBA në v. 1997. U varros në Kocul (ishte amaneti i tij). Xhelal Shaska kreu doktoraturën për diplomaci në Firence, 1927. U dënua me grupin e deputetëve me 15 vjet burg. Po kështu dhe 5 Shaskaj të tjerë: Filo, Enver, Irfan, Safet e Fiqiri, duke patur mendim ndryshe, po atdhe Shqipërinë. Nga që nuk e deshën sistemin e kuq, u quajtën me biografi të zezë. “Dhe sakën se përmendej emri i Duros! Le të kishte qenë patriot! Po këta?…”, na perifrazon z. Fahri batutën e hidhur të kohës dhe na rrëfen “Librin e Shtëpisë”, një llahtar tjetër, gati i pabesueshëm, por të qëndrojmë në temë. Azis Çami, komandant i Grupit të Artilierëve në luftën e Njëzetës humbi, sepse u ekspozua si komandant i Ballit Kombëtar, pasi ra Hysni Lepenica. Alem Mehmet Tragjasi pati djalin aktivist të BK. Ushtarak me gradën kapiten. Arratiset më 1944. Vdes në Australi. Po kështu Emin Mehmeti, Dino Mehmet Alemi, Alem Mehmet Alemi, u dënuan si djemtë e Mehmet Alemit, po Alem Mehmeti i Parë i historisë i kishte nipër, kështu që Ali Beqiri, me kapital të madh dhe atdhetar bujar, një nga të Dymbëdhjetët, kishte djalë Kujtim Beqirin, inxhinier me medalje të artë në Zvicër. Dënohet dhe vritet më 22.11. 1946, në Maliq të Korçës. Kujtesa e largët fëminore na e sjell si vagëllimë të tjetërsuar, shkruar nga optika e letërsisë së angazhuar socpseudorealiste tek romani “Këneta” i Fatmir Gjatës. Ndërsa Mehmet Ali Beqiri u arratis. Po kështu, edhe krijues të këngëve të Njëzetës, njëkohësisht luftëtarë të dalluar të saj “me dyfekë e me këngë” si Rrapo Meto Premti nga Vranishti, plagosur në Luftën e Janinës dhe në LV, u vra, padrejtësisht dhe pabesisht gjatë LDB, ndërsa Sheme Sadiku me emër, i Dukat, s’u përmend, sepse i biri, Enver Sheme Kondi, qe i bugosur politik. Ago Agaj u diplomua në Austri, punoi për bashkimin e Kosovës me Shqipërinë. Qe ministër i Bujqësisë së Shqipërisë gjatë LDB, u emërua prefekt i Mitrovicës, njihej dhe si “kosovari nga Vlora”. U arratis për t’i shpëtuar diktaturës komuniste. Mbylli sytë në moshën 97 vjeçare në Florida, më 1994, kur po vinte koha që edhe ëndrrat e tij të bëheshin realitet dhe realiteti ëndërr. Sipas Visar Zhitit epopeja në prozë “Lufta e Vlorës” është kryepuna e tij, një enciklopedi e trimërisë, e portreteve të luftëtarëve, e diplomacisë së asaj kohe, e dokumentacionit, e përzgjedhjes së folklorit, ku nuk mungojnë as largpamësia dhe as dhembja, por edhe grotesku e dialogu natyrisht, vdekja dhe pasvdekja, që së toku, e bëjnë veprën të lexohet dhe si roman i fatit kombëtar, përshkruar nga dashuria e dëshpërimi për vendin e të parëve si dhe nga një krenari fisnike. Këto janë të vërtetat e papublikuara më parë, për arsye nga më të ndryshmet, të cilat s’mund t’i quajmë kurajoze e civile, por të ngarkuara nga kompleksiteti parak: “O shkëlqim absolut, o damkën, që të mos ngrihet më”, që të mos bëjë më kurrë maj’, siç thoshin pleqtë e Lumit të Vlorës.

Në kërkim të gjurmëve folklorike për figurat e ndaluara

Në kërkim të gjurmëve folklorike për këto figura të ndaluara apo të harruara, të lënë në hije nga historia e shkruar apo nga jetëshkrimi i kënduar, që kalon gojë më gojë, me valle a me këngë, shkuam në Kocul të Vlorës, atje ku ka vendlindjen Q. Koculi dhe Avdurraman Shaska, që në popull njihet me emrin Duro Shaska. 78 vjeçari Fahri Shaska, që takuam atje dhe biseduam gjatë me të, i veçantë për një kujtesë fenomenale (gjë që e verifikuam nga shumë informatorë nga ai komunitet, ku po shënojmë vetëm 3 burime: plakën 93 vjeçare Hateme Hasanaj (Piluraj), plakun Faslli Latifi, 91 vjeç, plakun Nuri Hysenaj, 87 vjeç etj.). I boton edhe Fatos Mero Rrapaj këto vargje, që sipas tij, janë regjistruar në Brataj, Vlorë, më 1955: “Kush e prishi Italinë?/ – Osmëni me dy Qazimë,/ Bimbash Ahmet efendinë”. Emrat që përmenden janë Osman Haxhiu, Qazim Koculi e Qazim Kokoshi, si dhe Ahmet Lepenica. Me katër vargje na le Ago Agaj një regjistrim për Qazim Koculin: “Zoti Qazim trashamani/ I thot’ vilajetit: – Ç’bëni?!/ Dhe vilajeti dëgjuan,/ Morën dyfeqet e shkuan”.[2] Këtë këngë e gjejmë dhe tej libri i A. Osmanit “Do na bënet Shqipëria?…”, me ndryshime të pa rëndësishme, sepse varianti që ai paraqet është ky: “Zoti Qazim trashamani/ I thot’ vilajetit: – Ç’bëni?!/ Dhe vlonjatët – ë dëgjuan,/ Muarr dyfeqet e shkuan”.[3] Na duket, se kënga jep një përshkrim të vërtetë; shumë bukur që është e shkurtër, por tepër të thata vargjet, s’kanë lëng, s’vërejmë art poetik. Nuk shikojmë pasqyrimin artistik të personazhit historik të shprtit popullor të krijuesit të kësaj njësie folkorike. Ka dhe një tjetër këngë të regjistruar më 1970, në Matogjin, Vlorë, sipas tij: “Në Kalldrëm, nën – ë Kaninë/ Vranë ‘talanët Qazimë/…O Qazim, o yll i rrallë,/ Lazëmxhiu për vatanë,/ Trim i njëzetës me famë…”. Mund të ketë qarkulluar kjo njësi, por sot nuk bën jetë folkorike në Matogjin, pasi kemi gjurmuar foklorin aktiv në këtë trevë gjatë vjeshtës së tretë, 2012 dhe, jo vetëm s’këndohej, por s’gjendeshin as dëshmi gojore, se s’kishte njerëz që ta mbanin mend si tekst. Mbetet e diskutueshme, a është lënda, e ardhur nga burimi? Na kujtohet një pasazh nga një shprehje e prof. M. Çamit, kur argumenton se dëshmitë e pohimet që vinë në kundërshtim me të vërtetat [historike apo folklorike], nuk mund të cilësohen ndryshe veçse thjesht spekulime politike të diktuara (ose jo) nga koniukturat politike të kohës, të djeshme dhe të sotme, por përgjegjësia bie më shumë mbi ata që i servirin këto të pavërteta. Raste të tilla objektivisht shpien në shpërfilljen e vlerave patriotike të popullit tonë që shkëlqyen gjatë LV.[4] Nga Stafa Pashaj, një banor thjeshtë nga Koculi, kemi këtë regjistrim: “Çetat e Fëngut, nga qenë/ Në Beun e bënë benë./ Që nga Vlora, Risili,/ Komandant Muço Ali,/ Luftoi me Itali,/ Luftoi me italjanë,/ Se na shtypën e na vranë,/ Jalla’, a paçin belanë,/ E mo gjeçin dhoga për varrë!/ Komandant Muço Ali,/ Të keshëm dhe ca si ti!” [5] Sipas Stafait, kjo këngë tani ka rifilluar të këndohet, këto 20 e ca vite, sepse vërtet Muço Aliu qe trim e me pesë shokë, siç thonë, por qe dhe nip i Duro Shaskës. Ky motivacion mjaftonte për ta lënë figurën e tij në heshtje.

*) drejtor i Bibliotekës Qendrore “Nermin Vlora Falaschi”,

Universiteti “Ismail Qemali”, Vlorë, ALBANIA.

[1] HABAZAJ, Albert, “Hysni Lepenica, monografi”, Naim Frashëri, Tiranë, 1996, f. 23 – 26.

[2] AGAJ, Ago, “Lufta e Vlorës”, vep. e cit., f. 325.

[3] OSMANI, Adem, “Do na bënet Shqipëria? Do na bënet në e do!”, Pavarësia, Vlorë, 2010, f. 177.

[4] ÇAMI, Muin, “Lufta e Vlorës”, Toena, Tiranë, 2000, f. 96.

[5] REGJISTRIM gjatë ekspeditës vetiake, e mërkurë, 19. 06. 2013, në Kocul, Vlorë, bartës Stafa Pashai, 69 vjeç, me arsim të mesëm.

Histori: Çfarë ndodhi më 7 tetor?

October 7, 2013 by dgreca

Nga Astrit LULUSHI/

3761 p.e.s – Dita e parë e botës – anno mundi, viti i botës – sipas traditës hebraike, në të cilën Perëndia nga asgjëja krijoi Kohën, Ekizistencën, Materien, Errësirën dhe Dritën. Të gjashtën, Zoti krijoi Adamin dhe Evën; kjo ndodhi në vitin 3760 p.e.s, ose Rosh Hashanah, Viti i ri hebraik.

1492 – Kapiteni i anijes Pinta, Martin Pinzon i sugjeron Kristofor Kolombit për të ndryshuar drejtim; ata kishin disa javë që lundronin në ujra të panjohura, dhe ende asgjë. Kolombi jep urdhër për ndryshimin e drejtimit dhe 5 ditë me vonë, me 12 tetor, vrojtuesi në majën e direkut thërret “tokë!, tokë!” – ai kishte parë ishujt Bahamas – spanjisht “baja mar” “det i cekët” “det u ulët” ose “det pa dallgë”.

1571 – Forcat detare otomane e të krishtera përleshen në Betejën e Lepantos. Pas 4 orë luftimesh, flota otomane shpartallohet. Me këtë fitore, Lidhja e Shenjtë e Krishterë shkurajon shtrirjen kontrollit otoman në anën evropiane të Mesdheut. Disa historianë vlerësojnë se një fitore turke mund të kishte sjellë rrënimin e Evropën Perëndimore, siç kishte ndodhur me Perandorinë Bizantine më shumë se një shekull më parë.

1908 – Austria anekson Bosnje Hercegovinën duke krijuar shkëndijën për fillimin e krizës ballkanike.

1933 – Në Vienë të Austrisë, Eqrem Çabej, 25-vjeçar, përfundon doktoraturën me tezën “Studime italo – shqiptare” dhe kthehet në Shqipëri prej nga ishte larguar para 13 vjetësh. Pas një periudhe pune si mësues në shkolla e qytete të ndryshme nga veriu në jug; me shkrime e kërkime në fushën e gjuhës, historisë e folklorit, Çabej shpejt bëhet emër i njohur në rrethet intelektuale. Në shtator 1942, atij i ofrohet anëtarësia në Institutin e sapo krijuar të Studimeve Shqiptare, por për arsye politike nuk pranon t’i bashkohet. Disa burime thonë se gjatë periudhës së pushtimit gjerman, Çabej gjithashtu refuzoi postin e ministrit të Arsimit në qeverinë e Rexhep Mitrovicës. Por në “A Biographical Dictionary of Albanian History” 2013, Robert Elsie thotë se “Çabej ishte ministër i Arsimit në administratën e qeverisë së Rexhep bej Mitrovicës nga 5 nëntor 1943 deri më 7 shkurt 1944 dhe ishte në Romë deri korrik 1944.” Për hollësitë që sjell, konstatimi është i bindshëm; ndërsa burimet e para duket se i referohen ende një historiografie të politizuar dikur. Më 1947, profesor Eqrem Çabej bëhet anëtar i Institutit të Shkencave, pararendës i Universitetit të Tiranës; nga viti 1952 – 1957 ai jep mësim si profesor i historisë së Shqipërisë dhe i fonologjisë historike të shqipes. Në vitin 1972, profesor Çabej bëhët anëtar themelues i Akademisë së Shkencave. Pavarësisht se jetoi e veproi në një periudhë izolimi të rreptë stalinist, Çabej, u bë i njohur e i respektueshëm brenda e jashtë vendit si shkencëtar albanolog i mirëfilltë. Mund të thuhet se ai është i pari shkencëtar abanolog shqiptar i renditur si i barabartë mes albanologëve të huaj me famë si Kretschmer, Patsch, Jokl etj, të cilët kishin qenë edhe profesorët e tij. Eqrem Çabej vdiq më 1980, në një klinikë në Romë ku ishte dërguar për trajtim mjekësor. Gjirokastra e quan atë birin e saj dhe Universiteti atje, mban sot emrin Eqrem Çabej. Një nga bashkëpuntorët e tij të afërt, profesor Emil Lafe, thotë diku se edhe Çabej “për Gjirokastrën, kishte mall dhe dashuri të veçantë. Ndonëse në të vërtetë kishte lindur në Eskishehir të Turqisë më 6 gusht 1908, si vendlindje shënonte gjithnjë Gjirokastrën. Herë pas here kishte dëshirë të vinte në dukje qytetarinë e gjirokastritëve, seriozitetin, përmbajtjen, mirësjelljen, dinjitetin vetjak dhe familjar, ndjenjën e jetës shoqërore, dëshirën për të nxënë, aftësinë për t’i bërë ballë jetës.” Eqrem Çabej është autor i mbi 200 publikimeve; la pas shumë shkrime e studime mbi letërsinë e folklorin; si dhe dy veprat madhore: botimin studimor prej dy vellimesh “Meshari i Gjon Buzukut, 1555“, dhe“Studime Etimologjike në fushë të shqipes”. Shumë prej punimeve të tij janë përmbledhur në 9 vëllime “Studime Gjuhësore” – Nga gjithë kjo, ajo që lë mbresë është idea që krijohet, sipas së cilës; gjuha shqipe është si aisberg, më e thellë e më e lashë sesa duket.

1940 – Diktatori nazist gjerman Adolf Hitler pushton Rumaninë si pjesë e strategjisë së tij të Luftës së Dytë Botërore për të krijuar një front të pathyeshëm lindor kundër Bashkimit Sovjetik.

1945 – Krijohet në Tiranë Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve (LSHA) – me vetëm 70 anëtarë, më pas numri i tyre erdhi duke u shtuar. Si kryetar i saj u zgjodh Sejfulla Maleshova; president nderi, Fan Noli – i pari nuk qëndroi gjatë në krye dhe për bindjet e tij u internua, brenda vendit; i dyti nuk arriti të bindej për të mos qëndruar jashtë dhe për ndonjë arsye nuk pranoi të kthehej. LSHA ka kaluar shumë kohë e sprova të vështira dhe në statutin e saj ekzistues thuhet:LSHA është një institucion i lirë dhe i pavarur, një bashkësi krijuesish profesionistë, i hapur për çdo shoqatë tjetër letrare dhe artistike, i pakushtëzuar nga bindjet politike, rrymat dhe platformat artistike. Sot LSHA ka rreth 1300 anëtarë.

1949 – Shpallet krijimi i Republikës Demokratike gjermane (Gjermania Lindore) në zonën e kontrolluar nga Bashkimi Sovjetik. Kjo ndodhi më pak se 5 muaj pasi Britania, Shtetet e Bashkuara dhe Franca kishin themeluar Republikën Federale gjermane (Gjermania Perëndimore). Afërsisht sa gjysma e Gjermanisë Federale, Gjermania Lindore, në varësi thuajse të plotë të BRSS-së përbëhej nga 5 shtete gjermane, dhe nga gjysma e ish kryeqytetit Berlin. Kjo gjendje vazhdoi deri në vitin 1990, kur vendi u ribashkua.

Mendim i ditës

“Anno Mundi, a më dëgjon?
Mund të më thuash ku është lavdia?
Kalëro ditën e lundro natën
Dhe përgjigjen do t’a gjesh
Në rrjedhën e shiut që bie.”

Popullore

Histori: Çfarë ndodhi më 3 tetor?

October 3, 2013 by dgreca

Nga Astrit LULUSHI/

1226 – Vdiq Giovanni di Pietro di Bernardone, i njohur me emrin Françesku (francezi), dhe më pas Shën Françesku i Assisit, themelues i Urdhërit Françeskan. Lindi në një familje të pasur, por e humbi shijen e mirëqenies për veten kur pa rreth tij shumë njerëz vuanin nga varfëria dhe luftrat – madje ai shkoi deri në Egjipt për të bindur Sulltanin që t’i jepte fund konfliktit të kryqëzatave. Françesku themeloi 3 shoqata fetare, përfshi Urdhërin Françeskan. Në vitin 1224, në trupin e tij filluan të shfaqeshin “stigmata”, duke u bërë i pari person i regjistruar që mbarte plagët e Krishtit. Më 16 korrik 1228, Papa Gregorio IX e shpalli atë Shenjtor. Urdhëri Françeskan ka qenë i pranishëm në Shqipëri që në fillimit e tij. Për shembull, studiuesi Lutfi Alia, duke iu referuar arkivave françeskane në Romë, thotë se në vitet e para të shekullit XIII Shën Françesku ka vizituar Shqipërinë, ku themeloi dy manastire; Manastirin Shën Martini në Kunavia (Martanesh) dhe manastirin Shën Maria në Lezhë.
1863 – Presidenti amerikan Abraham Linkoln shpall të enjten e fundit të nëntorit, si Ditën e Falenderimeve në mbarë vendin. Lincoln shpalli këtë ditë të njësuar për të nxitur një ndjenjë bashkimi mes shteteve veriore dhe jugore. Për shkak të luftës së civile dhe refuzimit të Shteteve jugore për të njohur autoritetin e Linkolnit, Dita mbarëkombëtare e Falenderimeve nuk u realizua deri në përfundim të fazës së Rimëkëmbjes në vitin1870.
1923 – Moska dërgon në Tiranë një agjent të saj për të biseduar me kryeministrin Ahmet Zogu mbi vendosjen e lidhjeve diplomatike sovjeto – shqiptare dhe për nevojën e hapjes së një dege të Kryqit të Kuq sovjetik në Shqipëri. Por kryeministri Zogu refuzoi vendosjen e marrëdhënieve diplomatike derisa BRSS të njihej nga shumica e fuqive të mëdha. Ai besonte se lidhjet me Moskën dhe prania e Kryqit te Kuq sovjetik në Tiranë ishin hapa të planifikuara nga Moska për të çuar përpara kauzën e saj komuniste.
1929 – Mbretëria e Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenëve, ndryshoi emrin duke u quajtur zyrtarisht Mbretëria e Jugosllavisë. Ajo ishte krijuar që në vitin 1918, pak pasi mbretëria e Malit të Zi ishte bashkuar me Serbinë, ndërsa rajonet e Kosovës, Vojvodinës dhe Maqedonisë së Vardarit ishin pjesë e Serbisë që para bashkimit. Në prag të pushtimit nazist, më 1941, familja mbretërore jugosllave iku në Londër, ku krijoi një qeverisë në mërgim , e cila u njoh nga Britania dhe fuqitë e tjera aleate. Në vitin 1944, nën presionin e kryeministrit britanik Winston Churchill , Mbretëria e njohu Federatën Jugosllavinë si pasues të saj, nëpërmjet traktatit të nënshkruar në Viç nga Ivan Subasiç (në emër të Mbretërisë) dhe Josip Broz Tito (në emër të partizanëve jugosllavë ).
1990 – Gjermania Lindore dhe Gjermania Perëndimore bashkohen në një Gjermani të vetme, 45 vjet pas ndarjes në dy shtete në fund të Luftës së Dytë Botërore. Me një përvojë të kaluar naziste, një nga hapat e para të Gjermanisë së re për të shëruar plagët e shkaktuara nga regjimi komunist ishte përcaktimi i fatit të dosjeve së ish-sigurimit gjermano-lindor, Stasi. Legjislacioni i miratuar i vuri këto dosje në dispozicion të të gjithë gjermanëve që donin të ballafaqoheshin me të kaluarën.
1995 – Presidentit i Maqedonise Kiro Gligorov bëhet objektiv i një tentative për vrasje me makinë bombë në Shkup. Ndërsa udhëtonte nga shtepia per në zyrën e tij, automjeti i Gligorovit u hodh në erë nga shpërthimi i një makine të parkuar, duke vrarë shoferin e presidentit dhe plagosur disa kalimtarë. Gligorovi u plagos rëndë në syrin e djathtë dhe menjëherë u dërgua në spital. Që nga koha e incidentit, jane kryer shumë hetime rreth fajtorëve të mundshëm, por pa çuar në ndonjë arrestim. Kiro Gligorov vdiq natyrshëm në shtëpinë e tij më 1 janar 2012 në moshën 85 vjeçare.

Mendim i ditës
“I grabituri që buzëqesh, fsheh diçka nga vjedhësit.”
William Shakespeare