Shkup, 27.01.2022 – Sot Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, shënoi 27 janarin – Ditën Ndërkombëtare të Holokaustit, datë kjo që përkon me përvjetorin e çlirimit të kampeve të vdekjes Auschvitz-Birkenau nga forcat sovjetike në vitin 1945. Për t’i dhënë kuptim më fundamental shënimit të kësaj dite, sivjet Departamenti për Hulumtimin dhe edukimin e Holokaustit në kuadër të ITShKSh-së, u përcaktua që të trajtojë një temë të dhimbshme, por mjaft të rëndësishme që ndërlidhet me fatin tragjik të gruas hebreje në kampet naziste. Moto e këtij pëkujtimi ishte saga e të mbijetuarave të Holokustit “Ato sfiduan vdekjen – mbollën farën e jetës”, ku morën pjesë studiues dhe përfaqësues të dhjetëra ambasadave në vend.

Drejtori i Institutit, Skender Asani, tha se gjeografia e dhembjeve njerëzore është shumë hetergjone, kurse vetëm solidariteti ndaj atyre dhembjeve mund të jetë homogjen, ashtu siç po provojmë edhe ne sot në këtë Akademi përkujtimore kushtuar viktimave dhe të mbijetuarve të Holokastit. “Fundja, ne po trasojmë një traditë pozitive të solidaritetit që ishte demonstruar pikërisht këtu në Shkup, kur dhjetra familje hebreje u evakuan falë ndihmës me plot rreziqe të familjeve bujare nga ky qytet. Jemi me fat që ne si institut arritëm të intervistojmë dhe të komunikojmë me disa nga të mbijetuarit e Holokastit, me ç’rast ne edhe përgatitëm disa libra, të cilat tani janë pjesë e bibliotekave publike e private këtu te ne dhe në botë”, u shpreh Asani.

Para një jave Kombet e Bashkuara miratuan një rezolutë që dënon mohimin e Holokaustit, kurse njëri prej kontributorëve që kjo rezolutë të miratohet ishte edhe Ministri i Punëve të Jashtme të Izraelit, Yair Lapid, i cili pati një paraqitje virtuale enkas për ITShKSh – në. Ai duke përkujtuar Holokaustin, bëri thirrje për paqe, duke thënë se nëse nuk mund ta ndryshojmë të kaluarën, kemi mundësi për ta ndryshuar të ardhmen tonë për të mirë.

Në këtë akademi përkujtimore, gjithashtu virtualisht u paraqit Ita (Drita) Bartuv, një e mbijetuar e Holokaustit, por edhe mike e Institutit tonë, e cila u shpreh e lumutur që bashkëpunimi me të nxori në pah shumë detaje të panjohura mbi fatin e grave dhe vajzave hebreje gjatë ditëve të vështira të golgotës së tyre.

Një fjalë rasti pati Rachael Cullins, këshilltare për liri politike dhe fetare nga Ambasada amerikane në Maqedoninë e Veriut, kurse nga ambasada gjermane në Shkup, tubimit iu drejtua atasheu Florian Träger-Steintjes. Ndërsa, nga Izraeli u paraqit virtalisht një mikeshë e Institutit, dr. Rachel Shelly Levi Drummer, nga Bar Ilan University. 

Dhe në fund, Maja Susha – udhëheqëse e Departamenti për hulumtimin dhe edukimin e Holokaustit, foli për përvojat jetësore familjare, konkretisht për sagën e vuajtjes së gjyshes së saj si e mbijetuar e Holokaustit. 

Pjesë e kësaj akademie përkujtimore ishte edhe një insert muzikor me temë nga filmi ‘Lista e Shindlerit’, që u ekzekutua nga Duo Scupi në flautë dhe violinë.

Ilir Levonja/

Në një studio televizive pashë që po grindeshin për futjen e gjuhës turke në shkollë. Duhet apo nuk duhet? Kështu e ashtu etj. Na lidh kjo apo ajo me Turqinë etj. M’u kujtua breznia ime që u dërrmuam pas rusishtes sikur të kishim gjetur parajsën aty. Si përfundim një brezni e tërë e djegur për faktin se prirjet tona ishin nga gjuhët e Perëndimit. Por jo vetëm ne, sa e sa breza para nesh. Dhe kjo u vertetua me rënien e diktaturës. Rusishtja sot është një relike në kujtesën tonë. Në fakt turqishtja është strategji e pushtimit ekonomik që Erdogan e ka për rajonin duke investuar në rikthimin e Perandorisë Otomane në sensin ekonomik. Dhe këto inisiativa nuk janë asgjë tjetër veçse përkulja e kurrizit për shkak të atyre gjoja investimeve, pasi qeveritë e deritanishme kanë dështuar në ekonominë e tregut. Shqiptarët nuk kanë paga të mjaftueshme të vetndërtojnë, nuk kanë të ardhura të mjaftueshme të financojnë apo të marrin kredi bankare. Nëse i kanë, përqindja e popullatës është shumë e ulët në raport me të tërën. Kjo edhe për shkak të informalitetit, korrupsionit, rryshfetit. Para se të shkumoseni tani duke u bërë palë, se duhet apo turqishtja në shkollat tona? Bëni diçka tjetër, reformoni arsimin. Binanë, në mënyrë të atillë që studenti shqiptar të jetë i barabartë me atë europian. Pasi sot shqiptarët nuk dinë sa duhet gjuhën shqipe. Madje e kanë bastarduar atë. Huazimet kanë arritur kulmin. Reformoni karabinanë se rrezik 60% e mësidhënësve kanë diploma të rreme, ose fallso. Nuk e kanë idenë se çfarë është pedagogjia. U vini veshin prirjeve të të rinjëve se aty është ezistenca shqiptare. Jo tek tekat e Edi Ramës që do t’i bëj qejfin Erdoganit. Apo tek ekstaza e Berishës dikur mbi dashurinë kineze. Dhe e fundit, arsimi nuk ka të bëj as me lidhjet fetare apo mendësitë fetare, është laik, i pavarur.

Gjeneral Piro AHMETAJ/

Së pari, privilegj dhe përgjegjësi të ndiqja video-konferencat e Atlantic Counsil of Washington DC; mes Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s me Presidentin e USA, Autoritetet e UK, France, Gjermani,  Poloni, Itali dhe BE; në NATO HQ dhe Munich Security Conference mbi: 

“Vlerësimet e rrezikut, qëndrimet, përpjekjet diplomatike dhe prezencën në terren për ta ndalur ose përballur me kërcënimet kibernetike dhe makinerinë ushtarake të Rusisë në përpjekjet për pushtimin e Ukrahinës si dhe dominimin e hartës gjeopolitike jo vetëm në këtë rajon“!

Nga ana tjetër strategjistët mendojnē se Putini ka shkuar shumë larg dhe përtej mundësive reale që ka Rusia për të pushtuar nje “shtet sovran” si dhe sprovuar Aleancën Transatlantike  me embicjet e tij për të  “rivendosur/zgjeruar” kufijt e influences gjeopolitike në Ukrainë, Detin e Zi dhe me gjerë ! Kështuqē përtej përfitimeve afatshkurtra që ka arritur, do tē dështojë dhe dale i humbur në planin afatgjatë. 

Së dyti, e gjithë bota ka shtangur me sytë nga pasojat e një agresioni ushtarak që do ishte një përballje fatale jo vetëm për fatet integritetit teritorial të Ukrahinës, por do të zgjerohej të sprovonte unitetin, kredibilitetin, status-quonë dhe interesat gjeopolitike të USA, NATO-s, BE, vendeve Balltike, të Detlit të Zi,  Europës Juglindore, Kosovë, Bosnje Hercegovinë dhe jo vetëm. 

Së treti, mbetem besimplotë se jo vetëm supermacia ushtarake e aleancës së USA & NATOs, por fuqia e paqes, solidaritetit, kohezionit, angazhimeve dhe vlerave të përbashkëta Euroatlantike do të përballen dhe triumfojnë mbi këtë rrezik si dhe ndaj çdo kërcënimi tjetër.

Së fundmi, nuk ka asnje mëdyshje se në këtë përballje, Republika e Shqiperise do të rreshtohet jo vetëm me solidaritet dhe kohezion të pakushtëzuar në krah të ShBA dhe NATO-s por edheo te kontibuoje me kapacitete shtesë në mbrojtje të sovranitetit, stabilitetit demokratik, interesave dhe vlerave demokratike në Ballkan dhe më gjerë. 

Zoti e bekoftë partneritetin strategjik te RSh me USA si dhe Aleancën Transatlantike (NATO) !

Dritan Demiraj, Ph. D./

Vitet e fundit Rusia, Kina dhe Irani e kanë rritur ndjeshëm bashkëpunimin me njëri-tjetrin dhe së bashku në disa raste haptazi në shumë raste të tjera fshehurazi, kanë rritur përdorimin e metodave, taktikave dhe njësive të luftës së parregullt (Irregular Warfare), me qëllim rritjen dhe kundërshtimin e SHBA-ve dhe Aleatëve të saj Europianë. Që të kuptojmë se çfarë është lufta e parregullt do të duhet një kohë e gjatë për ta spjeguar ndofta një libër, por meqënëse gjasat janë se jemi afër pushtimit tjetër të paligjshëm, anti-demokratik, anti-amerikan, anti-euroatlantik të pjesshëm të Ukrainës në lindje të saj nga Rusia, po bëj një analizë të shkurtër të situatës se si u pushtua në muajin shkurt 2014 dhe faktet tregojnë se një skenar i njëjtë mund të ekzekutohet javën e parë të muajit shkurt 2022 përsëri në Ukrainë. Gjenerali Valery Gerasimov është një nga liderët ushtarakë më me influencë në Rusi, i cili së bashku me presidentin Putin, ministrin Shoigu, ministrin Lavrov dhe një grup të vogël të zgjedhur të politikës ruse kanë ndikuar në rritjen e objektivave strategjikë të politikës së jashtme të Rusisë, duke synuar me anë të përdorimit të të gjithë llojeve të luftës ose të ashtuquajturës arsenali rus i agresionit ku mund të përmendim: rritjen e kapaciteteve dhe fuqisë luftarake të ushtrisë ruse, luftën hibride, luftën kibernetike, luftën ekonomike, luftën informative, propagandën e rreme (Sputnik, Russia Today dhe jo vetëm) luftën e gjeneratës së re, luftën e parregullt, luftën e konfliktit të ulët, etj të cilat Rusia po i aplikon me sukses jo vetëm në Ukrainë, Bjellorusi, Moldavi, në Kaukaz por edhe në Latvia, Lituani, Estoni, Poloni, Finlandë, Suedi, Serbi, Republikën Serbska, Bullgari madje deri diku edhe në Gjermani, Francë dhe Greqi. Por le të analizojmë shkurtimisht pushtimin e vitit 2014 të Gadishullit të Krimesë. Në datën 22 shkurt 2014 presidenti i Ukrainës i zgjedhur dhe i mbështetur me të gjithë format nga Putini, Viktor Janukoviç u largua nga frika në Rusi.Në mbrëmjen e datës 22 shkurt 2014, presidenti Putin realizoi një mbledhje 10 orë me Këshillin e Sigurisë Kombëtare të Rusisë, duke diskutuar kurset më të mira të veprimit për pushtimin e Gadishullit të Krimesë.Në orën 7 të mëngjesit të datës 23 shkurt 2014, Putini deklaroi se: “Duhet të fillojmë operacionin për kthimin e Krimesë tek Rusia. Ne nuk mund ta lëmë terroritorin dhe popullin e saj në fatin e tyre”. Me qëllim marrjen e kontrollit të Krimesë, gjenerali Gerasimov dhe drejtuesit e tjerë të ushtrisë u mbështetën kryesisht tek Forcat e Operacioneve Speciale Ruse, forcat jo konvencionale duke e kthyer atë në një fushatë të ‘Luftës së Parregullt’. Në datën 23 shkurt 2014, Rusia transportoi nëpërmjet ajrit tre batalione të forcave Speciale VDV në Krime. Në datën 24 shkurt me mbështetjen nga Moska, këshilli i qytetit Sevastopol emëroi kryetarin e ri të bashkisë të qytetit Sevastopol. Shtabi i Përgjithshëm Rus dërgoi nga Kubinka në Sevastopol, Repartin 45 të Forcave Speciale dhe disa kompani nga Brigada e Këmbësorisë Detare të cilët ishin të stacionuar në Krime. Ata dolën nga reparti me mjete të blinduara, bllokuan dhe morën kontrollin e qëndrës së qytetit Krime. Në datën 25 shkurt, anija ushtarake amfibe “Nikolai Filchenkov” me 200 forca speciale në bord u infiltrua në bazën detare në Sevastopol. Në datën 26 shkurt, 40 avionë transporti ushtarak “Ilyushin Il-76” u zhvendosën nga baza ajrore ruse “Ulyanovsk” me shumë forca speciale në bord, të cilat u dislokuan në lindje të Krimesë në Anapa.Ndërkohë që zhvilloheshin të gjitha këto aktivitete, nëpërmjet bisedimeve intensive telefonike, drejtuesit e Rusisë i kërkuan ndihmë Kinës për mbështetjen e këtij operacioni dhe në shkëmbim të këtij vendimi për pushtimin e këtij territori të Ukrainës, Rusia i premtoi Kinës se do të mbështeste përpjekjet e saj për fituar kontrollin në territoret e Detit të Kinës Jugore.Në datën 27 shkurt 2014, më shumë se 50 forca speciale ruse nga komanda e forcave speciale në Moskë KSSO, të veshur si trupa të milicisë së vetëmbrojtjes morën kontrollin e ndërtesës së Parlamentit të Krimesë dhe ngritën flumurin rus. Po atë mbrëmje, forcat speciale ruse morën kontrollin e bazës ajrore ‘Belbek’, i cili është aeroporti kryesor ushtarak në Krime. Në datën 28 shkurt 2014, tre helikopterë transporti MI-8 dhe tetë helikopterë sulmi MI-35M kaluan kufirin në Ukrainë gjatë natës, me objektiv neutralizimin e mjeteve të blinduara të njësive të ushtrisë së Ukrainës. Po këtë ditë, forcat ruse morën me forcë kontrollin e aeroportit civil ‘Simferopol’ dhe anulluan të gjitha fluturimet lokale dhe ndërkombëtare.Në datën 1-2 mars 2014, Rusia dërgoi përforcime ushtarake në Krime nëpërmjet anijeve amfibe, të cilat me shpejtësi morën kontrollin e të gjithë bazave ushtarake në Gadishull. Marrja e kontrollit të Gadishullit të Krimesë zgjati më pak se dy javë, duke zënë në befasi SHBA-të dhe NATO-n, duke bërë që pushtimi i saj të konsiderohej një sukses i madh i strategjisë ushtarake të Putinit dhe Gerasimovit. Rusia më në fund kishte ‘kopjuar’ pushtimin Amerikan të Afganistanit në muajt tetor-nëntor 2001 me forca speciale dhe të inteligjencës, duke përdorur me sukses në mënyrë klandestine forcat e operacioneve speciale së bashku me njësitë e inteligjencës ushtarake GRU. Në këtë mënyrë, gjenerali Gerasimov kishte zbatuar më së miri mësimin e strategut të lashtë ushtarak Sun Zu: “Të nënshtrosh armikun pa luftuar, është kulmi i aftësisë ushtarake”. Si përfundim, kjo ofensivë, rimarrja e territoreve në vendet fqinje si psh ofensiva tjetër e pritshme në tre provincat lindore të Ukrainës javën tjetër, rritja e influencës në rajon, Azinë Qëndrore, vendet Baltike, vendet e Ballkanit, vendet Skandinave, në vendet e Europës lindore, Lindjen e Mesme, Egjipt, Algjeri, Libi, etj angazhimi rus në Siri, rritja e bashkëpunimit ekonomik dhe ushtarak, stërvitjet e përbashkëta në Oqeanin Paqësor midis tre ushtrive Rusi-Kinë-Iran, aleanca e fundit me presidentin kinez Xi Jinping, takimi i fundit para disa ditëve me presidentin radikal Iranian Ebrahim Raisi dhe jo vetëm, në gjykimin tim janë një këmbanë alarmi që SHBA-të, vendet e NATO-s përfshirë dhe Shqipërinë duhet të rrisin bashkëpunimin dhe kundërshtimin e influencës ruse në rajon dhe me gjerë me të gjitha mjetet e mundshme demokratike, politike, diplomatike dhe ekonomike. Mbështetja e Ukrainës, e qeverisë dhe e ushtrisë së saj në këtë moment është një nga sfidat dhe detyrimet më të mëdha të perëndimit, e cila nëse nuk do të bëhet në kohën, mënyrën, mjetet dhe fuqinë e duhur do të krijojë precedent dhe konseguenca të mëdha për rajonin dhe Europën në të ardhmen. Dritan Demiraj, Ph. D. Ish Ministër i Brendshëm i RSH.

Dr. Hasan Bello/

Një nga historitë më interesante të “filantropëve” që kanë ardhur në Shqipëri në vitet 30-të është ajo e Xhon de Kej, i cili përfaqësonte një korporatë amerikane. Ai do t`i ofroi qeverisë shqiptare 10 milion dollarë, që t`i kthente borxhet Italisë dhe si shpërblim kërkoi prej saj disa koncensione. Në fakt, ky mashtrues dhe aventurier ndërkombëtar ishte një “personalitet” i njohur për shërbimet sekrete. Kjo, sepse, edhe vetë shërbimi sekret amerikan e mbante nën vëzhgim për shkak të implikimit të tij të hershëm kundër xhonturqve, si përhapës të ideve socialiste, si autorë i librit “Paraja e popullit” dhe si posedues i disa pasaportave, gjermane, meksikane, etj. Sipas të dhënave të Departamentit të Shtetit, ai kishte marrë pjesë në lëvizjen meksikane kundër SHBA në vitet 1913-1914 dhe ishte detyruar të fshihej për shkak të implikimit në disa operacione të kundraligjshme bankare apo si i përfshirë edhe në kontrabandë në Irlandë. Për të mikluar autoritetet shqiptare, ai ndoqi një skemë që rëndom praktikohet edhe 30 vitet e fundit. Ai i dërgoi një letër Sanije Zogut, motrës së Mbretit, e cila ishte Kryetare e Kryqit të Kuq, sipas së cilës, do t`i dhuronte kësaj organizate 100.000 franga shqiptare. Pas ndërtimit të imazhit publik, Xhon de Kej, në tetor të 1930 do të filloi tentativat për të lidhur një marrëveshje me Ministrinë e Ekonomisë, për formimin e një konsorciumi të kapitalistëve amerikanë me një kapital 200 milion dollarë. Sipas të dhënave, me ndihmën e këtij kapitali, ai kishte deklaruar se do të ndërtonte tre porte, një rrjet hekurudhor, kanale vaditëse për bujqësinë, shfrytëzimin e minierave, lumenjve, dhe themelimin e dy bankave, një industriale dhe një tregtare. Për këto “investime” ai do t`i jap Bankës Shqiptare një çek të pa mbuluar prej 350.000 frangash ari. Në tetor të 1933, shtypi i kohës shkruan se, Banka e akuzonte atë si “aventurierin dhe mashtruesin e njohur”. Për këtë arsye, autoritetet shqiptare Xhon de Kej-in dhe kolegun e tij Jozef Shipler-in nga Zvicra do t`i dënojnë me dy vite e gjysëm burg. Kjo histori shihej me kërshëri nga diplomatët italianë, të cilët i raportonin Ministrisë së Jashtme në Romë se, “filantropi” amerikan i kishte bërë një shërbim të madh politikës italiane, sepse “shqiptarët besojnë në çudinë se disa filantropë të huaj do ta shpëtojnë Shqipërinë”.