• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Komisioni Evropian propozon heqjen e vizave për qytetarët e Kosovës

May 4, 2016 by dgreca

-European Commission proposes visa-free travel for the people of Kosovo/

Thaci e Veseli urojne qytetaret e Kosoves;Dite Historike/

Foto Gazeta DIELLI – Behlul Jashari: Kryeqyteti i Kosoves, Prishtina ne mbremjen e 3 majit 2016/

Nga Behlul Jashari/

Bruksel-Prishtinë, 4 Maj 2016/ Komisioni Evropian i propozoi sot Këshillit të BE-së dhe Parlamentit Evropian heqjen e vizave për qytetarët e Kosovës duke e transferuar Kosovën në listën e vendeve pa viza për qëndrim afatshkurtër në zonën Shengen. Propozimi është bërë së bashku me vlerësimin pozitiv të Komisionit që konfirmon se Kosova ka përmbushur kriteret e udhërrëfyesit për liberalizimin e vizave.Komisioneri për Migrim, Çështje të Brendshme dhe Shtetësi, Dimitris Avramopoulos tha: “Sot ne po vazhdojmë me përkushtimin tonë për propozim të udhëtimit pa viza në BE për qytetarët e Kosovës me pasaporta biometrike – duke lehtësuar kontaktet mes njerëzve dhe duke forcuar lidhjet biznesore, sociale e kulturore ndërmjet BE-së dhe Kosovës. Ky është rezultat i punës së madhe dhe përpjekjeve të suksesshme të autoriteteve të Kosovës në bërjen e reformave të gjera dhe të vështira në fushën e drejtësisë, punëve të brendshme dhe më gjerë, që kanë ndikim në fusha të tilla si sundimi i ligjit dhe reformat në drejtësi. E di sa i rëndësishëm është për popullin e Kosovës udhëtimi pa viza dhe jam shumë i kënaqur me progresin e arritur. Shpresoj që Parlamenti Evropian dhe Këshilli do ta miratojnë shumë shpejtë propozimin tonë”.

Në raportin e sotëm të progresit, Komisioni konfirmon se Kosova ka përmbushur të gjitha kriteret e udhërrëfyesit të saj për liberalizim të vizave, që nënkupton se deri në miratimin e këtij propozimi nga ana e Parlamentit Evropian dhe Këshillit, Kosova do ta ketë të ratifikuar marrëveshjen për kufirin me Malin e Zi dhe ta ketë të forcuar regjistrin e të dhënave në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.

Zbatimi i vazhdueshëm nga ana e Kosovës i të gjitha kritereve të përcaktuara nga katër blloqet e udhërrëfyesit për viza, si dhe riintegrimi dhe riatdhesimi, do të monitorohen përmes mekanizmit monitorues të pas liberalizimit të vizave, procesi i Stabilizim Asociimit, dhe nëse paraqitet nevoja, përmes mekanizmave përcjellës ad-hok.

Në momentin që propozimi miratohet nga Parlamenti Evropian dhe Këshilli, qytetarët e Kosovës me pasaporta biometrike nuk do të kenë nevojë për vizë kur udhëtojnë për qëndrime të shkurtra deri në 90 ditë në vendet anëtare të BE-së me përjashtim të Irlandës dhe Mbretërisë së Bashkuar, si dhe në katër vendet jo-anëtare të BE-së të përfshira në Shengen (Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicëra). Përjashtimi i vizave parasheh vetëm udhëtim të shkurtër deri në 90 ditë për çfarëdo periudhe 180 ditore për qëllime biznesi, turistike ose familjare. Qytetarët e BE-së tashmë mund të udhëtojnë pa viza për në Kosovë.

Kushtet tjera për hyrje në zonën Shengen do të vazhdojnë të aplikohen, duke përfshirë nevojën për të dëshmuar mjete të mjaftueshme financiare dhe arsyen e udhëtimit. Përjashtimi i vizave nuk ofron të drejtën për punë në BE.

Si për të gjitha ato që janë të listuara në Aneksin II të rregullores së vizave dhe qytetarët e të cilave mund të udhëtojnë pa viza në Evropë, klauzola mbrojtëse e shtuar në fillim të vitit 2014 do të zbatohen për udhëtimin pa viza për qytetarët e Kosovës. Duke marrë parasyshë diskutimet e fundit me Shtetet Anëtare për politikën e vizave të BE-së si tërësi, Komisioni sot ka propozuar të forcojë këtë mekanizëm pezullimi që ta bëjë më të lehtë për Shtetet Anëtare të njoftojnë për rrethanat që çojnë te një pezullim i mundshëm dhe t’ja mundësojë Komisionit ta aktivizojë këtë mekanizëm me vet iniciativë.

Historiku/

Komisioni Evropian e lansoi dialogun për liberalizim të vizave me Kosovën më 19 januar 2012. Në qershor 2012, Komisioni i dorëzoi autoriteteve të Kosovësudhërrëfyesin për liberalizimin e vizave, i cili identifikoi masat legjislative dhe institucionale që Kosova do duhej t’i miratojë dhe zbatojë për të përparuar drejt liberalizimit të vizave.

Udhërrëfyesi paraqeti një listë gjithëpërfshirëse të reformave që Kosovës i kërkohej t’i zbatojë, me qëllim që të përparojë drejt liberalizimit të vizave, duke përfshirë riintegrimin dhe riatdhesimin, sigurinë e dokumenteve, menaxhimin e kufijve dhe migrimin, azilin, luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit dhe të drejtat themelore që kanë të bëjnë me lirinë e lëvizjes.

Komisioni paraprakisht ka miratuar tri raporte për progresin në Kosovë në kuadër të dialogut për viza: i pari më 8 shkurt 2013; i dyti më 24 korrik 2014; i treti më 18 dhjetor 2015 dhe i katërti më 4 maj 2016. Këto raporte përmbanin vlerësimin e progresit të bërë nga Kosova, rekomandimet për autoritetet e Kosovës dhe të dhënat për ndikimin e migrimit dhe sigurisë në regjimin pa viza. Raporti i tretë konkludoi se vetëm tetë kritere mbetën të papërfunduara dhe se sapo Kosova t’i përmbushë këto kritere të mbetura dhe të dëshmojë se masat e ndërmarra për të parandaluar një fazë të re migrimi në BE janë efektive, Komisioni do të propozojë heqjen e obligimit të vizave për qytetarët e Kosovës.

Në Këshill, vendimi për propozimin e Komisionit do të merret me shumicë të kualifikuar.

Për më shumë informata

Propozimi për të transferuar qytetarët e Kosovës në listën pa viza për qëndrime të shkurtra në shumicën e Shteteve Anëtare të BE-së

Raporti i katërt për progresin nga Kosova në përmbushjen e kërkesave të udhërrëfyesit për liberalizimin e vizave

Dokumenti i punës i personelit të Komisionit që shoqëron raportin e katërtë mbi progresin e Kosovës në përmbushjen e kërkesave të udhërrëfyesit për liberalizimin e vizave

 

European Commission/

Press release/

Brussels, 4 May 2016/

European Commission proposes visa-free travel for the people of Kosovo/

The European Commission is today proposing to the Council of the European Union and the European Parliament to lift the visa requirements for the people of Kosovo by transferring Kosovo to the visa-free list for short-stays in the Schengen area. The proposal is presented together with the Commission’s positive assessment confirming that Kosovo has fulfilled the requirements of its visa liberalisation roadmap.

Commissioner for Migration, Home Affairs and Citizenship, Dimitris Avramopoulos said: “Today we follow up on our commitment to propose visa-free travel to the EU for the people of Kosovo with biometric passports – facilitating people-to-people contacts and strengthening business, social and cultural ties between the EU and Kosovo. This is the result of the hard work and successful efforts of the Kosovo authorities in achieving far-reaching and difficult reforms in the Justice and Home Affairs area and beyond, impacting areas such as the rule of law and justice reform. I know how important visa-free travel is for the people of Kosovo and I am very satisfied with the progress achieved. I hope that the European Parliament and the Council will adopt our proposal very soon.“

In today’s progress report, the Commission confirms that Kosovo has met all the requirements of its visa liberalisation roadmap, on the understanding that by the day of adoption of this proposal by the European Parliament and Council, Kosovo will have ratified the border/boundary agreement with Montenegro and strengthened its track record in the fight against organised crime and corruption.

The ongoing implementation by Kosovo of all requirements set out in the four blocks of the visa roadmap, as well as reintegration and readmission, will be monitored in the post-visa liberalisation monitoring mechanism, the Stabilisation and Association Process and, if necessary, through ad hoc follow-up mechanisms.

Once the proposal has been adopted by the European Parliament and the Council, the people of Kosovo with biometric passports will no longer require visas when travelling for short stays of up to 90 days to all EU Member States except for Ireland and the UK, as well as the four Schengen associated countries (Iceland, Liechtenstein, Norway and Switzerland). The exemption concerns only short-stay visas valid for up to 90 days of travel in any 180-day period for business, tourist or family purposes. EU citizens can already travel to Kosovo visa-free.

Other entry conditions for access to the Schengen area will continue to apply, including the need to be able to prove sufficient financial means and the purpose of travel. The visa exemption does not provide for the right to work in the EU.

As for all those listed in Annex II of the Visa Regulation and whose people can travel visa-free to Europe, the safeguard clause introduced in the beginning of 2014 will apply to visa-free travel for people of Kosovo. Taking into account recent discussions with Member States on the EU’s visa policy as a whole, the Commission has today proposed to strengthen this suspension mechanism to make it easier for Member States to notify circumstances leading to a possible suspension and enabling the Commission to trigger the mechanism on its own initiative.

Background

The European Commission launched a visa liberalisation dialogue with Kosovo on 19 January 2012. In June 2012, the Commission handed over a roadmap on visa liberalisation to the Kosovo authorities, which identified the legislation and institutional measures that Kosovo needed to adopt and implement to advance towards visa liberalisation.

The roadmap sets out a comprehensive list of reforms that Kosovo has been requested to implement, in order to advance towards visa liberalisation, including reintegration and readmission, document security, border/boundary and migration management, asylum, the fight against organised crime and corruption and fundamental rights related to the freedom of movement.

The Commission has previously adopted three reports on progress by Kosovo in the visa dialogue: the first one on 8 February 2013; the second on 24 July 2014; the third on 18 December 2015 and the fourth on 4 May 2016. These reports contained an assessment of the progress made by Kosovo, recommendations to the Kosovo authorities and data about the expected migratory and security impacts of the visa-free regime. The third report concluded that only eight outstanding requirements remained and that as soon as Kosovo fulfilled these last benchmarks and provided that effective measures remain in place to prevent new migratory flows to the EU, the Commission would propose lifting the visa obligation for the people of Kosovo.

In the Council, the decision on the Commission’s proposals will be taken by qualified majority.

***

Kosovë-Thaçi: Javë historike

Prishtinë, 4 Maj 2016/ Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi shkruan: 

Pas dekadave të izolimit, nuk do të ketë më pritje para ambasadave, nuk do të ketë refuzime. Nuk kemi fituar dhuratë, por kemi merituar liberalizimin me punën tonë të përbashkët. Kur punojmë bashkë, asnjë kufi nuk na ndal. Urime liberalizimi sot, urime edhe për UEFA-n dje. Javë historike. 

***

Veseli uron qytetarët

-Me rastin e dhënies së rekomandimit për liberalizimin e vizave/

-Veseli: Kjo ngjarje na jep një arsye më shumë për t’u ndjerë qytetarë të denjë e krenarë të Evropës/

Pas rekomandimit të Komisionit Evropian për liberalizimin e vizave për qytetarët e Kosovës, kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli, ka uruar të gjithë qytetarët e vendit për këtë të arritur të madhe të Kosovës.“Urime të gjithëve për rekomandimin e liberalizimit të vizave, një lajm ky historik për Kosovën! Së shpejti do të mund të udhëtojmë të lirë e pa viza në kontinentin tonë, duke u afruar më shumë se kurrë me Brukselin. Përgëzime për Ministrinë e Integrimit Evropian dhe të gjitha institucionet e tjera shtetërore që kanë mundësuar përmbushjen e kritereve të vështira që na mundësuan këtë rekomandim. Kjo ngjarje na jep një arsye më shumë për t’u ndjerë qytetarë të denjë e krenarë të Evropës”, ka thënë Veseli në urimin e tij.

*

Filed Under: Komente Tagged With: Behlul Jashari, e kosoves, Komisioni Evropian propozon heqjen e vizave, për qytetarët

Kosovë-Krerët e shtetit, mesazhe në Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit

May 4, 2016 by dgreca

Foto Gazeta Dielli: Presidenti i Kosoves, Hashim Thaçi me korrespondentin ne Kosove te Gazetes Dielli, Behlul Jashari/
– Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi: Për Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit, takova ata që me punën e tyre bëjnë që shoqëria jonë, institucionet tona të jenë më të përgjegjshme/

-Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës zotohet se të vazhdojë angazhimin maksimal në mbrojtjen e të drejtave-

 Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 3 Maj 2016/ Në Kosovë, në Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit krerët e shtetit drejtojnë sot mesazhe për mediat dhe gazetarët. Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, në mbrëmje organizoi pritje për përfaqësuesit e ftuar të mediave, ndërsa mesazhe gazetarëve u kanë drejtuar edhe kryeministri Isa Mustafa e kryeparlamentari Kadri Veseli.“Për Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit, takova ata që me punën e tyre bëjnë që shoqëria jonë, institucionet tona të jenë më të përgjegjshme”, u shpreh Presidenti Kosovar Thaçi.

 Kryeministri Mustafa, në Ditën Ndërkombëtare të Lirisë së Shtypit, ka theksuar rëndësinë jetike që ka liria e shprehjes për fuqizimin dhe demokratizimin e mëtejmë të shoqërisë kosovare.
Ai thotë se këtë instrument të rëndësishëm e sheh si shtytës për qeverisje të përgjegjshme dhe nxitës të përmbushjes së standardeve të përafrimit euroatlantik të Kosovës.“Si kryeministër, unë zotohem t’i përkrahë gazetarët në përpjekjet e tyre të vazhdueshme për të qenë të lirë e të pavarur. Në këtë ditë të veçantë për të gjithë gazetarët dhe mediat, unë i mbështesë të gjithë ata në përkushtimin e tyre që të kryejnë misionin për të cilin janë përcaktuar. Qeveria që unë drejtoj dëshiron partneritet me median në funksion të përmbushjes së obligimeve që kemi të dyja palët karshi publikut”, thekson kryeministri Mustafa.

Kryetari i Kuvendit, Veseli me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Lirisë së Shtypit shpreh urimet e sinqerta për të gjitha gazetarët, analistët, botuesit dhe punonjësit e ndryshëm të mediave që veprojnë në Kosovë. 

“Mediat e lira, të paanshme dhe profesionale luajnë një rol vendimtar e të pazëvendësueshëm në konsolidimin e demokracisë dhe sundimit të ligjit në vend. Prandaj unë i uroj punë të mbarë dhe i siguroj se do të mbetem një mik i vërtetë i tyre”, shprehet kryeparlamentari Veseli. 

Në aktivitetet tjera të ditës do jetë prezantimi  në Prishtinë i  një sondazhi dhe një tryezë diskutimi për besueshmërinë e mediave në Kosovë.

Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës në një deklaratë pak më parë shprehu shqetësim për keqësimin e gjendjes së lirisë së shtypit në Kosovë.

Në Ditën Ndërkombëtare të Lirisë së Shtypit, AGK rikujton se të bërit gazetari në Kosovë po bëhet gjithnjë e më e vështirë pasi gazetarët po përballen me presion të shtuar dhe ngushtim të hapësirës së veprimit të lirë.

Vetëm gjatë viteve 2014 dhe 2015 në AGK janë raportuar 27 respektivisht 24 raste të sulmeve, kërcënimeve, presioneve, fyerjeve dhe pengimit në punë të gazetarëve, që tregon për rritje të numrit krahasuar me rastet e raportuara në vitet paraprake ku kanë qenë 15 deri 18 raste.

AGK rikujton se përveç sulmeve kërcënimeve dhe presionit të jashtëm nga politika, grupet e interesit dhe institucioneve të tjera, gazetarët janë të privuar nga të drejtat elementare të punës.

Deklarata thekson se, sipas statistikave, nga rreth 400 anëtarët e AGK-së, 30 përqind e kolegëve gazetarë punojnë në medie pa kontrata pune dhe paguhen jo dinjitetshëm për punën që bëjnë. 

Bazuar në raportet ndërkombëtare për lirinë e medies, Kosova vazhdon të mbetet një shtet gjysmë i lirë me liri të pjesshme të të shprehurit dhe ambient të pa favorshëm për ushtrimin e profesionit të gazetarisë.

Duke marr parasysh këtë gjendje, AGK kërkon nga institucionet e Kosovës që t’i zbatojnë mekanizmat ligjor për mbrojtjen e gazetarëve dhe krijimin e një ambienti të përshtatshëm për zhvillimin e lirisë së shprehjes, si një ndër elementet fundamentale të demokracisë.

AGK konsideron se mungesa e zbatimit të ligjit dhe mosfunksionimi i institucioneve të drejtësisë ka inkurajuar të pakënaqurit me punën e gazetarëve që ta marrin drejtësinë në duar. 

Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës zotohet se të vazhdojë angazhimin maksimal në mbrojtjen e të drejtave të garantuara të gazetarëve dhe krijimin e hapësirës që mediat në Kosovë, të jenë të lira dhe të pavarura në punën e tyre.

Në raportin “Liria e Shtypit në Botë 2016” të “Freedom House” Kosova radhitet në vendin e 96-të dhe hyn në listën e vendeve “pjesërisht të lira”, një përmirësim shumë i vogël nga pozita e 98-të, në të cilën radhitej vitin e kaluar.

Filed Under: Komente Tagged With: Behlul Jashari, krerët e shtetit, mesazhe, ne diten boterore, te Lirise se shtypit

Historike: UEFA në Kongres pranon Kosovën

May 4, 2016 by dgreca

Budapest, 3 Maj 2016/ Kosova u pranua sot me shumicë votash në Federatën Evropiane të Futbollit, UEFA, gjatë Kongresit të 40-të në Budapest, Hungari. Ditë historike për futbollin e Kosovës ky 3 maj 2016.

Në Kongres votuan 54 shtetet anëtare, nga të cilat 28 votuan pro, 24 kundër e dy fletëvotime ishin të pavlefshme. Votimi ishte i fshehtë. Në Kosovë po festohet.

***

Presidenti i Republikës, Hashim Thaçi shkruan në ‘facebook’: Kosova në UEFA! Lajmi më i mirë i mundshëm për tifozët e panumërt në Republikën tonë. Tash e tutje do të luajmë në kampionate ndërkombëtare – disa lojë do t’i fitojmë, disa do t’i humbim, por kurrë më s’do të na ndalin nga fusha e gjelbër. Urime Fadil Vokrrit dhe federatës, urime lojtarëve të kombëtares sonë, urime të gjithë qytetarëve. 

Kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, i cili gjendet në Budapest,  shkruan: Ndihem shumë i lumtur dhe krenar që shteti ynë sapo arriti edhe një sukses kulminant historik.Futbolli kosovar nga sot është anëtar i familjes evropiane të futbollit, UEFA-s. Shumë shpejt edhe i FIFA-s. Kosova po përjeton një periudhë të sukseseve të jashtëzakonshme.

Rezultatet kulminante, produkt i përkushtimit tonë dhe përkrahjes së miqve ndërkombëtarë, do të vazhdojnë në ditët në vijim. Të ndihemi krenarë me Atdheun tonë! 

Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, shkruan:

Dita e shumëpritur e daljes së futbollit tonë nga izolimi i padrejtë dhe i tejzgjatur, më në fund erdhi. Urime të gjithëve për këtë fitore të madhe për Kosovën! Tanimë jemi anëtarë me të drejta të plota në UEFA dhe futbollistët tanë mund të shpalosin talentin e tyre nëpër stadiumet më prestigjioze ndërkombëtare.

SHALA: FUTBOLLI I KOSOVËS NË FAMILJEN E MODERNE TË FUTBOLLIT 

 Ministri kosovar i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Kujtim Shala, pas pranimit të Federatës së Futbollit të Kosovës në UEFA, uron futbollistët e Kosovës dhe gjithë ata që kanë kontribuar për këtë sukses historik të vendit tonë. Më ketë rast, ministri Shala u shpreh se pranimi i Kosovës në shtëpinë e madhe të futbollit evropian është ngjarje madhore për futbollin në veçanti dhe për sportin e Kosovës në përgjithësi, por edhe shenjë e dëshmi domethënëse e suksesit të shtetit të tonë.Me këtë rast, ministri Shala përgëzoi drejtuesit e Federatës së Futbollit të Kosovës për punën e palodhshme që kanë bërë që futbolli i Kosovës të shënoi këtë sukses historik. Ai u shpreh se pranimi i Kosovës në UEFA është një akt historike dhe i jashtëzakonshme për sportin e Kosovës, dhe një nxitje e fuqishme për zhvillimin e mëtejmë të këtij sporti, meqë Kosova ka talent të shkëlqyer, të cilët mund ta prezantojnë Kosovën dhe vlerat e saj në arenën ndërkombëtare. Me këtë rast ministri Shala uroi veçmas futbollistët e Kosovës, të cilët do t’i mbrojnë ngjyrat e shtetit tonë.

Kjo është një mundësi e jashtëzakonshme për prezantimin dhe njohjen e vlerave të Kosovës në botë, shtoi Shala dhe u shpreh se Kosova ka talent të shkëlqyer të cilët mund t’i kontribuojnë vlerave të futbollit Evropian.Ministri Shala këto ditë ka qëndruar për vizitë zyrtare në Budapest, ka zhvilluar takime me zyrtarë të lartë të këtij shteti, dhe ka përcjellë nga afër zhvillimet rreth pranimit të Kosovës në UEFA. Ai gjatë gjithë kohës u ka dhënë mbështetje të fuqishme drejtuesve të FFK-së, të cilëve u ka premtuar përkrahje të mëtutjeshme në krijimin e kushteve më të mira për zhvillimin e garave të Kosovës./b.j/

Filed Under: Komente Tagged With: Historike: UEFA në Kongres, pranon Kosovën

AUTOBIOGRAFI E SHKRUAR ME VËRTETËSI DHE STIL LETRAR

May 3, 2016 by dgreca

Vlerësime për veprën Jetë në Diktaturë, të Hasan Kostrecit/
nga Thanas L. GJIKA/
Hasan Kostreci b
ën pjesë midis krijuesve të përvuajtur, të cilët e fituan të drejtën e përdorimit të penës si shkrimtarë mbas kapitullimit të diktaturës. Madje rasti i tij ndryshon disi dhe nga kolegët e këtij grupi, sepse ai e rifilloi krijimtarinë letrare jo menjëherë pas kapitullimit të diktaturës, por 15-17 vjet mbas shpërnguljes në SHBA, kur i kishte kryer detyrimet e domosdoshme familjare si përshtatja në atdheun e ri, rritja dhe edukimi i dy vajzave të vogla dhe dalja në pension. Ai filloi të botojë së pari disa tregime në gazetat shqiptaro-amerikane Illyria dhe Dielli, të cilat i mblodhi më 2009 në vëllimin Dimër në luginën e Drinit. Më 2011 botoi autobiografinë Jetë në Diktaturë, për të cilën dhanë vlerësime Astrit Lulushi, Kostaq Xoxa, Reshat Kripa, Iliaz Gogaj, etj. Ne po ndalemi në botimin e dytë (Shtypshkronja KLEAN, Tiranë2012, 248 f.) të pajisur me parathënie nga Skënder Shkupi. 
Talenti i lindur i këtij autori shfaqet në përshkrimet e goditura të ngjarjeve, në riprodhimin e prototipave dhe në krijimin e disa personazheve, dukuri të cilat e ngrejnë karakterin e veprës nga një vepër thjesht me kujtime në një vepërhibride që qëndron midis veprave memuaristike dhe romanit autobiografik.
Subjekti i veprës Jetë në Diktaturë shtjellohet në 33 kapituj në linjë kronologjike ku janë futur herë pas here dhe disa digresione. Aty tregohet jeta e familjes Kostreci në vitet e diktaturës komuniste. Kjo familje përbëhej nga pesë persona: dy prindrit, dy djemtë dhe halla, motra e babait e cila ishte një vajzë miope e pamartuar. Kryetari i familjes, Fuat Kostrecit, ishte formuar në Stamboll. Ai ishte nip i politikanit Mehdi Frashëri. Në Shqipëri kishte punuar drejtor i zyrës së doganës. Pa pasur ndonjë aktivitet politik kundër Partisë Komuniste u arrestua më 1946 dhe u dënua me burgim të përjetshëm kur bashkëshortja ishte shumë e re dhe me dy djemt 3 dhe 7 vjeç. Që nga kjo ngjarje familja u fut në listën e “armiqve të pushtetit” dhe si e tillë e kishte të vështirë të jetonte në Korçë ku e njihnin punonjësit e Sigurimit e të partisë. Për t’i shpëtuar përndjekjes nëna u detyrua të ndërronte vendbanimin nga Korça në Qafëzes të Kolonjës, ku ajo kishte disa prona e farefis. Më tej për të mos i lënë fëmijët vetëm me shkollimin 7-vjeçar të atij fshati, nëna e shpërnguli familjen në Tiranë, por pas një viti cfilitjesh u detyrua të rishpërngulej në Elbasan. Këtu, falë karakterit tolerant të popullit ndaj politikës së partisë, kjo familje gjeti një ambjent jo shumë armiqësor.
Kujtimet autori i fillon që në moshën e tij të njomë me një skenë tronditëse. Pesë muaj mbas arrestimit, pa e nxjerrë ende në gjyq, babain vijonin ta torturonin në birucat e hetusisë. Nëna me djalin e vogël shkuan ta takonin për t’i dhënë disa ushqime e ndërresa. Lanë të hynte brenda vetëm Hasanin 3-vjeç e gjysëm. Në qilarët e hetusisë ai pa një burrë gjysëm të zhveshur të shtrirë me duar e këmbë të lidhura që kishte rënë në kllapi e nuk përmendej. Ky burrë nuk kishte asgjë të ngjashme me babain bjond simpatik e simpatik, portretin e të cilit Hasani e mbante te komodina. Rrëfimi vijon:
–Babuç, i thirra me zë të ulët, por ai nuk m’u përgjigj.
Nga poshtë këmbëve ndjeva lagështirën e bodrumit si dhe një erë të keqe, të rëndë që më bllokoi frymën. Ktheva kokën, por qikllopi [polici] nuk ndodhej më aty. Një rrënqethje ndjeva në shpirt dhe lot të nxehtë më rrëshqitën faqeve. U orvata t’i flas, por nuk munda, goja m’u pre dhe isha gati të rrëzohesha. Iu ngjita me një frymë shkallëve, dola jashtë dhe iu hodha mamasë në krahë.
Përmes kësaj skene traumatike u ballafaqua Hasani fëmijë me tragjedinë e familjes së tij, skenë që e riprodhon plot ngjyra mbas 63 vjetësh si t’i kishte ndodhur dje. Prekëse dhe trondistëse janë dhe shumë ngjarje të tjera, midis të cilave vdekja e nënës, e kësaj heroine që i përballoi me nder gjithë persekutimet: arrestimin e burgimin e burrit, mundimet e rritjes së dy djemve, burgimet e djalit të madh, pleqërimin e kunatës e të burrit, sëmundjet e saj, etj.
Në vepër riprodhohen ngjarje, biseda, emocione, mendime e meditime për ngjarje që i ndodhën autorit e familjes së tij jashtë burgut, në atë që quhej “jetë e lirë”. Mirëpo familjet me biografi të keqe, ku bënin pjesë familje me njerëz të dënuar si ajo e autorit, jetonin në një gjendje gjysmëskllavërie, me mungesa të mëdha dhe varfëri poshtëruese. Egërsia e pushtetit ndaj kësaj shtrese jepet duke treguar momente nga përndjekja politike dhe shkatërrimi ekonomik. Në Tiranë familja u detyrua të mbijetonte duke ngënë gjatë gjithë ditës vetëm një vaft të pamjaftueshëm e një gotë çaji në darkë, duke u strehuar në një dhomë pa zjarr, pa banjë e pa ujë brenda. E me gjithë këto kushte të vështira ekonomike e politike, pjesëtarët e kësaj familjeje nuk u prishën nga morali, qëndruan të gjithë si pasardhës të denjë të klasës së tyre, të asaj klase që ishte formuar gjatë brezave përmes punës. Edhe pse bijtë e kësaj klase të përmbysur u shtypën keq për gjysëm shekulli, ata moralisht gjithnjë mbetën superiorë ndaj shtypësve të tyre, të cilët duke punuar me pasion si vegla qorre të atij sistemi, shkonin çdo ditë e më poshtë drejt humbjes së vetive morale e humane. 
Heronjtë kryesorë të veprës janë treshja heroike: nëna Nuko dhe dy djemtë Hasani e Urani. Natyrisht vendin qendror e zë autori, sepse ai shkruan për ato që ka parë e ka jetuar vetë, por nëna dhe vëllai janë gjithashtu protagonistë kryesorë, jeta e të cilëve ndihmon në shtjellimin e ngjarjeve. Duke zbërthyer karakterin zemërgjerë, të dhimbsur e shumë të durueshëm të nënës, kuptojmë dhe faktin pse Hasani që i ngjante asaj, i kaloi gjithë vuajtjet e presionet me durim e pa rënë në grackat e sistemit që përpiqej ta burgoste dhe atë si babain e vëllain e vet. Urani, duke qenë djali i madh e vuante më thellë dramën e familjes. Jeta e tij jepet ashtu si ishte, jetë e një njeriu impulsiv që revoltohej ndaj shtypjes e padrejtësive, njeriu që e vuajti dy herë burgun dhe pastaj dhe internimin.
Për të mbijetuar të dy vëllezërit, që të vegjël filluan të shërbenin si hamenj te stacioni i trenit në Tiranë. Hasani u ndërgjegjësua që 17 vjeç për rolin që ai duhej të luante për mbijetesën e familjes. Pa e mbaruar shkollën e mesme ai kërkoi të fillonte punë si mësues në fshatrat e largët të Gramshit dhe duke punuar studjoi e dha provimet e maturës së gjimnazit dhe të shkollës pedagogjike. Mbasi kreu shërbimin ushtarak në një brigadë pune, Hasani për t’u ndodhur pranë prindërve të mplakur, kërkoi të largohej nga arsimi, filloi punë si motorist, ndoqi shkollën mekanike pa shkëputje nga puna dhe si mekanik punoi poshtë e lart në një brigadë riparimi automjetesh. 
Urtësia e maturia të trashëguara prej prindërve dhe përgjegjësia që ai ndjente për t’ua lehtësuar prindërve sadopak vuajtjet e shkaktuara nga përmbysja politiko- ekonomike dhe shoqërore e familjes, i jepnin forcë këtij djaloshi të duronte mundimet dhe ngacmimet. I jepnin forcë që të ishte gjithnjë një person i shkueshëm me të gjithë. Kitara që ai mësoi gjatë moshës shkollore, bëri që Hasanin ta donin jo vetëm kolegët arsimtarë, por dhe shefat e logjikshëm. 
Ky shkrimtar i përvuajtur, shquhet dhe per humanizmin e tij, ashtu si At Zef Pëllumbi, Visar Zhiti, etj. Ai e riprodhon jetën ashtu si e pati jetuar, pa e nxirrë atë. Hakmarrja për Kostrecin është e huaj. Me ngjarjet kryesore shkrimtari zbulon tragjedinë shqiptare: Lufta e PKSH-së / PPSH-së për sundimin dhe ndryshimin e Shqipërisë solli shkatërrimin e moralit të atyre shqiptarëve që iu bindën dhe i shkuan pas. Por krahas veprimeve e sjelljeve të ulta të shërbëtorëve të regjimit, ai tregon dhe mirësinë e drejtorit të ndërmarrjes, i cili i dha autorizimin për një apartament të ri banimi, kurse dhomën ku jetonte Hasani ia dha Uranit të sapodalë nga burgu. Në vitet e jetës si arsimtar në fshatra të thella të rrethit të Gramshit tregohet se arsimtarët, populli dhe nxënësit përpiqeshin ta jetonin jetën brenda mundësive me ndonjë mbrëmje tematike dëfrimi, me ndonjë darkë pas pune a ndonjë flirt dashurie. Jetë e cila u keqësua pas vitit 1973 me mbajtjen e Plenumi i IV i PPSH-së që thelloi luftën kundër shfaqjeve të huaja e liberalizmit borgjez.
Vepra shquhet për pasurinë e prototipave të jetës që sillen nga shumë sfera e shtresa të jetës. Aty përshkruhen marrëdhëniet e ngrohta e njerëzore me shokë, miq, kushërinj, komshinj, punëtorë e fshatarë, të cilët mbi politikën vinin sjelljen njerëzore. Midis këtyre prototipave ndritin dy femra kurajoze: halla Nurie dhe Flutura Toptani.
Halla jepet në shumë episode, mbasi ajo jetoi me familjen e autorit gjatë atyre viteve. Karakterizimi që ajo u bëri pushtetarëve komunistë që në fillim me epitetin sojsëzë, epitet të cilin ajo e përsërit herë pas here si refren, është një karakterizim i goditur për gjithë ata njerëz që përmes luftës së klasave shkatërruan mijëra familje me synimin që të ngjallnin në popull frikë e tmerr për të sunduar sa më lehtë.
Flutura Toptani, e cila nga ana e nënës ishte mbesa e Abaz Kupit, është vajza e re me të cilën e lidhi jeta autorin. Kjo lidhje nuk u krijua gjatë marrëdhënieve të punës dhe as nga ndonjë dashuri me një të parë. Shkak i njohjes u bëprezantimi me anën e një shoku të tij, i cili ishte kunati i vajzës, pra një njohës i mirë i dy të rinjve. Lidhja e tyre ndonëse përshkruhet me pak faqe, është një njohje që u forcua natyrshmëm midis dy njerëzve të pjekur, që kishin pasur fat të ngjashëm nën regjimin komunist. Flutura e manifestoi zgjuarësinë, karakterin dhe edukaten e saj fisnike shumë shpejt. Kur nëna e Hasanit u sëmur me eshemi cerebrale, kjo vajzë diti të përcaktonte se kishte arrdhur momenti kur njohja midis tyre duhej të kalonte në martesë, sepse shërbimi i saj ndaj të nënës se paralizuar ishte i domosdoshëm. Një vendim i tillë e preku heroin e veprës dhe ndonëse ai nuk e përshkruan, nënkuptohet se në zemrën e tij u ndez zjarri i një dashurie të fuqishme që nuk ushua më. Një dashuri që lindte në momente vuajtjesh e sakrificash të përbashkëta i fisnikëronte dhe i shenjtëronte njerëzit e përvuajtur. Këtë lloj dashurie të mbrujtur me sakrifica, që e përjetojnë këta të rinj nuk e përjetonin dot njerëzit e përkëdhelur të diktaturës, të cilët në lidhjet martesore, si në çdo hap të jetës, vinin mbi të gjitha karierën politike dhe fitimin material.
Karakterin letrar veprës ia përforcon krijimi i Kudretit, një personazh alterego e autorit. Në kapitujt e fundit të romanit, kur po ndjehej kapitullimi i diktaturës, autori shpreh shpresa se jeta do të ndryshonte pozitivisht, se ish-pushtetarët mund të evoluonin. Kudreti ia kundërshton të tilla mendime autorit me mosbesim. Mendimet e këtij personazhi shprehin mendimet e autorit 20 vjet mbas kapitullimit të diktaturës, kur entusiazmi romantik i lëvizjes demokratike ishte shuar, sepse ishte parë qartë së në Shqipëri e djathta e vërtetë ishte asfiksuar prej politikanëvemashtrues.
Mikhail Gorbachevi gjatë takimit me presidentin e SHBA-ve George Bush në Maltë më 2-3 dhjetor 1989 shpalli kapitullimin e sistemit diktatorial komunist. PPSH-ja, partia shtet e Shqipërisë gjatë vitit 1990 mori masa për ta pastruar Shqipërinë nga familjet e përndjekura, që ato të mos ndodheshin në atdhe kur të shpallej pluralizmi e të formonin një parti vërtet opozitare antikomuniste. Ajo, gjoja se po tregohej zemërgjerë ndaj familjeve Kupi, Gjonmakaj, Pervizi, Merlika, Kostreci, Korça, etj, u propozoi që të lidheshin me fisin e tyre jashtë shtetit dhe po t’i praninin, shteti do t’i pajiste me pasaporta e viza për të shkuar tek të afërmit. Mbas persekutimit gjysmëshekullor këto familje nuk mund të mos e shfrytëzonin një mundësi të tillë për të shpëtuar nga ferri ku ishin cfilitur aq gjatë. Kështu dhe familja e autorit ashtu si familjet e tjera të përndjekura e pranoi largimin, si rrugë shpëtimi. Ky largim nuk dëshmonte braktisje të atdheut, por gjetjen e një zgjidhjeje për të siguruar një të ardhme më të mirë për fëmijët.
Vlen të theksojmë se familja Kostreci bashkë me shumicën e familjeve të përndjekura, kur u larguan nga atdheu më 1990, u larguan si fitimtarë ndaj diktaturës së cilës nuk iu nënshtruan kurrë. Ato ishin përtërirë si përbërje, prindërit e vdekur i kishin zëvendësuar me fëmijë të bukur e të zgjuar…
Kapitulli i fundit i veprës është një sintezë e jetës shqiptare të viteve 1985-1990. Aty bëhet analizë e diktatorit të dytë shqiptar, Ramiz Alisë, i cili hiqej si liberal, por në fakt ishte po aq kriminal sa babai i tij shpirtëror. 
Mjeshtëria e përshkrimit artistik të ngjarjeve arrin kreshendon e vet në përshkrimin e ankthit dhe të emocioneve që përjetoi autori në realizimin e largimit të familjes nga atdheu. Pas shumë mundimesh Hasani arriti të siguronte vizat. Shiti gjithë katandinë e shtëpisë për të siguruar shumën prej dyqind dollarësh për të blerë biletat nga Tirana në Romë, ku do t’i priste fisi i Fluturës. Mirëpo biletat ishin shitur, viza skadonte, kështu ai u detyrua t’i besonte një punonjëseje bjonde të aeroportit e cila ia mori paret duke i premtuar se do t’i siguronte biletat për më 14 nëntor 1990. Në orën e caktuar pasagjerët hipën të gjithë dhe vajza bjonde nuk po dukej gjëkundi. Familja Kostrevci, sidomos Hasani po ngurosej. Po rrezikohej ëndrra e shpëtimit nga kalvari komunist, po dukej sikur Sigurimi që i kishte ndjekur e munduar gjithë jetën po ndërhynte përsëri. Si një somnambul ai u nis me dy valicat e rënda drejt shkallëve të avjonit. Ngjiti një… dy… tre… shkallë e vajza bjone nuk po dukej. Nuk dinte si të sqarohej me stuardesen te dera… Në këtë moment djersët po e mbulonin, zemra sikur po pushonte së rrahuri… Kur ja u shaq vajza bjonde. Familja hyri në avjon me gjak të ngrirë. Zemra e Hasanit filloi të rrihte normalisht kur pa poshtë avjonit ujrat e detit Adriatik, gjaku i shkriu dhe çehreja i erdhi në vend… 
Veprat dinjitoze që kanë shkruar e po shkruajnë në emigracion Lek Pervizi, Eugjen Merlika, Mërgim Korça, Makinsen Bungo, Gjon Markagjoni i Ri, Hasan Kostreci, etj, etj dëshmojnë se këta bij të denjë të popullit nuk e kanë braktisur atdheun, por po e ndihmojnë atë që ta njohë në të gjitha dimensionet krimin komunist dhe ta dënojë atë, sepse te dënimi i tij qëndron shpëlarja e ndërgjegjes së inkriminuar shqiptare.

Filed Under: Komente Tagged With: të Hasan Kostrecit, Thanas L Gjika, Vlerësime për veprën Jetë në Diktaturë

Presidenti Nishani uron Festën e Pashkëve

May 1, 2016 by dgreca

Presidenti Nishani uron të gjithë besimtarët ortodoksë shqiptarë me rastin e Festës së Pashkëve/

Presidenti i Republikës, Sh.T.Z. Bujar Nishani nëpërmjet një mesazhi të bërë publik, u shpreh urimet më të përzemërta të gjithë besimtarëve ortodoksë shqiptarë me rastin e Festës së Pashkëve ortodokse.

“Të dashur besimtarë ortodoksë shqiptarë, kudo ku ndodheni!

Në cilësinë e Kreut të Shtetit dëshiroj që me rastin e kësaj Feste të shenjtë, t’ju uroj nga zemra ‘Gëzuar dhe përshumëvjet Pashkët’!

Festa e Pashkëve është dita e madhërishme e ringjalljes së Krishtit, dita e ripërtëritjes së përdëllimit dhe e rifreskimit të besimit të palëkundur tek i Plotfuqishmi!

Le të na shërbejë kjo ditë simbolike e kremtimit të ringjalljes së shpirtit hyjnor dhe besimit fetar për të reflektuar si dhe për të përsosur sadopak veten, të dashurit tanë, bashkësinë ku jetojmë, marrëdhëniet dhe solidaritetin njerëzor, por dhe për të konsoliduar e nxjerrë më shumë në pah vlerat e patjetërsueshme dhe tradicionale të bashkëjetesës e harmonisë fetare të shqiptarëve!

Përfitoj nga kjo Festë e madhërishme të uroj gjithashtu më shumë lumturi, fat të mbarë, mirëqenie, begati e harmoni jo vetëm për besimtarët ortodoksë shqiptarë, por edhe një të ardhme sa më të begatë e të ndritur për mbarë popullin tonë!

Gëzuar Pashkët!”

Filed Under: Komente Tagged With: Festën e Pashkëve, presidenti Nishani, uron

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 305
  • 306
  • 307
  • 308
  • 309
  • …
  • 479
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT