Më 12 dhjetor 2021 është mbajtur në Romë Asambleja Vjetore e Këshillave Ndërfetarë të Evropës, ku mori pjesë dhe Këshilli Ndërfetar i Shqipërisë, si institucion anëtar i këtij unioni, i njohur ndryshe si “Religions for Peace-Europe”. KNFSH përfaqësohej nga Kryetari i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë H. Dede Edmond Brahimaj dhe Sekretari i Përgjithshëm Dr. Genti Kruja.Takimi është hapur nga Presidenti i “Religions for Peace-Europe” Dr. Luigi de Salvia dhe më pas është bërë prezantimi i përfaqësuesve të këshillave ndërfetar nga e gjithë Evropa, të cilët kanë bërë dhe një pasqyrë të punës dhe aktiviteteve të secilit institucion që përfaqësonin. Asambleja ka diskutuar gjithashtu dhe ndryshimet statuore të RfP Europe, qendra e të cilës është regjistruar në Berlin.Disa nga përfaqësuesit e këshillave ndërfetare kanë marrë pjesë online, në platformën e së cilës kanë përshëndetur Prof. Azza Karam, Sekretare e Përgjithshme e “Religions for Peace-International” me qendër në SHBA, Dr. Thomas Wipf, President i Këshillit të Liderëve Fetarë Evropianë (ECRL), si dhe znj. Kaveri Cantoni, kryetare e Rrjetit Ndërfetar të Grave në Evropë.Pjesë e “Religions for Peace-Europe” janë tashmë 15 këshilla ndërfetarë të Evropës, në të cilën bën pjesë edhe Këshilli Ndërfetar i Shqipërisë, i themeluar në vitin 2007 nga krerët e komuniteteve fetare tradicionale në vendin tonë me mbështetjen e “Religions for Peace”.

Dr. Hasan Bello

Ne vitin 1831 valiu i Egjiptit me origjine shqiptare Mehmet Ali Pasha filloi kryengritjen dhe perpjekjen per tu shkeputur nga Perandoria Osmane. Kjo e fundit e frikesuar tej mase, ne vitin 1832 dergoi ne Londer si ambasador te jashtzakonshem Mehmet Namik Pashen, me qellim per te siguruar nga Britania e Madhe mbeshtetje ushtarake. Por pavaresisht ketyre bisedimeve, Londra preferoi ta linte shtetin osman ne panik, per te shtuar ndaj tij koncensionet politike dhe ekonomike. Kete situate e shfrytezoi Rusia, e cila kundrejt ndihmes karshi Mehmet Ali Pashes i imponoi perandorise nenshkrimin e nje marreveshje politike-ekonomike me 8 korrik 1833 ne Hunkar Iskelesi. Kjo e beri xheloze Britanine, qe per te thyer influencen ruse tek osmanet dhe per te kontrolluar rruget tregtare te Lindjes e shtoi presionin ndaj perandorise. Ne pranvere te 1838 filloi te qarkullonin fjale se Mehmet Ali Pasha do te mesynte drejt Stambollit. Perandoria Osmane e trembur sepse nuk mund t’i bente dot balle ushtarakisht nje sulmi te tille, u detyrua qe per te fituar mbeshtetjen britanike te nenshkruante me te me 16 gusht 1838 marreveshjen e Balta limanit. Kjo u pasua me shpalljen e reformave te Tanzimatit me 3 nentor 1839, qe pati nje ndikim te madh ne fushen e ekonomise. Ne kete periudhe (1839-1846) ajo nenshkroi me disa shtete europiane marreveshje tregtare. Nje gje e tille beri qe tregu osman te permbytej nga mallrat e huaj te ketyre vendeve. Nderkoh qe eksporti i saj drejt europes ishte minimal. Ne vitin 1854, 16 vite nga marreveshja me britaniket ekonomia osmane ishte ne krize dhe per kete arsye, per here te pare filloi te merrej borxh i jashtem. Por per shkak te keqmenaxhimit brenda pak vitesh 51% e te ardhurave vjetore do te shkoi per te paguar kete borxh. Aq sa 21 vite me pas, ne vitin 1875 shteti osman shpalli falimentin financiar. Pjesa tjeter e historise eshte e ngjashme me nje te moshuar, te cilin borxhlinjte dhe femijet perpiqen ta mbajne gjalle, deri sa t’i marin firmen dhe te bien dakord per ndarjen e trashegimise.

Prishtinë, 10 dhjetor 2021

Nuk ka marrëveshje me Serbinë pa u zgjidhur çështja e të zhdukurve me dhunë, tha Kryeministri i Republikës së Kosovës në pritjen e organizuar nga Komisioni Qeveritar për Persona të Zhdukur, në kuadër të Zyrës së Kryeministrit, në shënim të Ditës Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut. Kryeministri tha se ka respektuar kërkesën e familjarëve për t’ju qasur çështjes së të zhdukurve me seriozitet të plotë, duke ushtruar ndikimin te mekanizmat vendorë e ndërkombëtarë.“Unë besoj që e keni përcjellë edhe ju që personalisht kam qenë tejet i zëshëm dhe në secilin takim publik e jo publik me akterët relevantë ndërkombëtarë e kam ngritur çështjen e personave të zhdukur me dhunë si çështje edhe me prioritet e urgjencë”, tha kryeministri.Ai theksoi se për të si kryeministër dhe për Qeverinë e Kosovës është me shumë rëndësi që prioritetet t’i kemi të qarta.“Megjithatë është njësoj e rëndësishme që t’i flasim zëshëm pengesat që i kemi, e jo që secila ngecje është rezultat i mos përpjekjes sonë. E them këtë vetëm për të qenë të sinqertë me njëri-tjetrin në të gjitha veprimet tona”, tha kryeministri Kurti, duke uruar që takimet si ky i sotmi të mos duhet t’i mbajmë edhe gjatë. “Shpresojmë, sepse punojmë, që të arrijmë të bëjmë më të mirën për t’ju mbyllur plagët e hapura edhe juve, e besa edhe neve”, shtoi ai.Puna e institucioneve të Republikës së Kosovës, sfidat dhe bashkëpunimi me partnerët vendorë dhe ndërkombëtarë gjatë vitit 2021, në proceset lidhur me zbardhjen e fatit të personave të zhdukur me forcë gjatë luftës në Kosovë, u prezantuan nga z. Andin Hoti, Kryesues i Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur në kuadër të Zyrës së Kryeministrit, njëherësh Kryetar i Delegacionit për Bisedime për Çështjen e Personave të Zhdukur.Gjatë vitit 2021, Komisioni Qeveritar për Persona të Zhdukur, Instituti i Mjekësisë Ligjore, Prokuroria, Policia e Kosovës dhe institucionet e tjera relevante, së bashku me shoqatat e familjarëve dhe partnerët ndërkombëtarë, janë angazhuar me përgjegjësi dhe përkushtim në hulumtimin, identifikimin dhe zgjidhjen e rasteve, duke insistuar njëkohësisht në dy parime themelore: dinamizimin dhe humanizimin e procesit, tha z. Hoti.Gjatë këtij viti, është trajtuar me prioritet lokacioni i varrezës masive në Kizhevak të Serbisë. Gërmimet e filluara atje që në vitin 2015, pesë vjet më vonë kishin konfirmuar ekzistimin e varrezës masive me gjetjen e disa mbetjeve mortore në nëntor 2020. Gërmimet, që kanë përfunduar më 26 maj 2021, kanë rezultuar me gjetjen e mbetjeve mortore të 9 viktimave të luftës: shtatë identifikime të reja dhe dy raste ribashkimi me eshtrat e viktimave të zhvarrosura në lokacionin e Rudnicës, një varrezë tjetër masive në rajonin e Rashkës.Pas identifikimit përmes analizës së ADN-së është konfirmuar se mbetjet mortore iu përkasin viktimave të masakrës së Rezallës të kryer më 5 prill 1999. Riatdhesimi i viktimave në Kosovë është bërë më 30 shtator, ndërsa u janë dorëzuar familjeve për rivarrim më 9 tetor.Përtej vështirësive dhe pengesave nga zvarritja e gërmimeve, gjetja e mbetjeve të dy personave në lokacione të ndryshme, dëshmon po ashtu qasjen dhe tendencën e Serbisë për të fshehur dhe për t’i zhdukur gjurmët e krimit.Ndërkaq, në territorin e Republikës së Kosovës gjatë këtij viti janë kryer gërmimet në 9 lokacione të ndryshme: varrezat në lagjen Brekoc të Gjakovës; varrezat në lagjen Arbanë të Prizrenit; varrezat e besimtarëve muslimanë në veri të Mitrovicës; varrezat e Qytetit në Shtime; varrezat në fshatin Petrovë të Shtimes; varrezat në fshatin Marinë të Skenderajt; një lokacion në fshatin Strellc të Deçanit; një lokacion në fshatin Planej të Prizrenit, si dhe lokacioni në fshatrat Dreth e Kalludër të Zubin Potokut, në dy prej të cilave janë gjetur dhe zhvarrosur mbetjet mortore të dy personave, një në Brekoc dhe një në Arbanë.Sa i përket hulumtimit të lokacioneve të dyshuara në Kosovë, gatishmëria e institucioneve vazhdon të sfidohet në masë të madhe prej informatave jo të besueshme nga Serbia. Megjithatë, tashmë janë lëshuar edhe 5 urdhëresa nga gjykata për gërmime në lokacione të ndryshme, lidhur me të cilat jemi në fazën e koordinimit për fillimin e punimeve.Bazuar në procedurat ligjore dhe në respektim të kërkesave e traditave familjare, gjatë këtij viti u janë dorëzuar familjeve për rivarrim mbetjet mortore të 25 personave, prej të cilave 21 raste të reja, 4 raste ribashkimi dhe 1 rast asistence, duke përfshirë 5 nga komuniteti serb. Me kërkesë të familjes dhe në prani të Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur të Serbisë njëri prej tyre është rivarrosur në Pejë, ndërsa 3 të tjerë i janë dorëzuar Komisionit të Serbisë në Merdar më 24 shtator.Ndërkaq, ceremonitë e rivarrimit janë organizuar me përkrahjen e Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur, Departamentit të Mjekësisë Ligjore, zyrtarëve komunalë dhe shoqatave të familjarëve të këtyre personave.Në Ditën Ndërkombëtare të të Drejtave të Njeriut, së bashku me Ambasadën e Zvicrës u lansua edhe fushata mediale për promovimin e linjës telefonike 038 8000 1600, për familjarët e personave të zhdukur, e cila do ta ndihmojë procesin përmes informatave nga qytetarët dhe ndërveprimit të vazhdueshëm me familjarët. Linja është pa pagesë dhe të gjitha komunikimet do të jenë plotësisht konfidenciale.

VOA

Zëvendës Ndihmës Sekretari i Shtetit i SHBA për Çështjet Europiane dhe Euroaziatike dhe i Dërguari i Posaçëm për Ballkanin Perëndimor Gabriel Escobar shkeli sot në zyrën e kryetarit të Partisë Demokratkike, Lulzim Basha, në një moment kritik për këtë parti dhe vetë zotin Basha.

Vendimi i muajit maj i Departamentit amerikan të Shtetit, për t’i ndaluar hyrjen në SHBA, ish kryeministrit Sali Berisha e familjes së tij, duke e futur atë në listën e zyrtarëve “të përfshirë në korrupsion në nivel të lartë”, ishte një goditje e rëndë për forcën kryesore të opozitës. Ndërsa vendimi që pasoi në shtator, nga zoti Basha, për ta lënë ish kreun e partisë jashtë grupit parlamentar, nxiti një lëvizje të ashpër ndaj tij. Prej atij moment zoti Berisha ju drejtua bazës së partisë në një përpjekje për të rimarrë drejtimin e PD. Pasnesër ai dhe mbështetësit e tij kanë thirrur një Kuvend të demokratëve, i cili megjithatë nuk njihet nga zoti Basha, që po ashtu ka njoftuar mbajtjen e Kuvendit, një javë më pas, më 18 dhjetor.

Takimi i sotëm me zyrtarin amerikan ishte parë gjerësisht si një shenjë mbështetje ndaj tij, dhe në fakt zoti Escobar e shprehu hapur një gjë të tillë, kur në përfundim të takimit ai zgjodhi dhe të japë një deklaratë të shkurtër për mediat, përmes së cilave paralajmëroi një vizitë të ardhshme të kreut demokrat në Uashington. “Pres me kënaqësi të vijojmë marrëdhëniet me Partinë Demokratike, e po ashtu të shihemi me zotin Basha në Uashington, sa më shpejt që ai ta ketë të mundur”, u shpreh i Dërguari i Posaçëm për Ballkanin Perëndimor.

Pas tij, zoti Basha konfirmoi se po planifikonte një vizitë në Shtetet e Bashkuara e po ashtu dhe faktin se gjatë takimit ishte folur dhe për rastin e zotit Berisha. “Padiskutim që çështja e pandëshkueshmërisë sikundër politikat e sanksioneve “non grata”, ishin pjesë e diskutimit”, tha ai në përjigje të një pyetjeje nga gazetarët.

Zoti Escobar po zhvillon dhe një takim me ministren e Jashtme Olta Xhaçka, ndërsa më vonë do të bisedojë dhe me kryeministrin Edi Rama. Siç edhe njoftonte dy ditë më parë ambasada amerikane në Tiranë, temat e bisedimeve me përfaqësuesit shqiptar do të ishin ndër të tjera “rikonfirmimi i mbështetjes së palëkundur të Shteteve të Bashkuara për demokracinë e Shqipërisë, integrimin në BE, bashkëpunim më të fortë në mbrojtje dhe mundësi për tregti e investime. Ashtu siç shkruhet në Urdhrat Ekzekutivë të Presidentit Biden, Escobar do të diskutojë gjithashtu edhe mbi vendosmërinë e Shteteve të Bashkuara për të luftuar korrupsionin, pandëshkueshmërinë dhe përpjekjet për të minuar demokracinë në Ballkanin Perëndimor”.

Nga ana e tij zoti Escobar ndërsa vuri në dukej “përpjekjet tona të forta kundër korrupsionit, përfshirë dhe sanksionet”, nënvizoi se kjo “kërkon një angazhim të vazhdueshëm nga institucionet shqiptare që ta bëjnë atë një realitet”.

Mehdi Frashëri

Konspektoi Bardhyl Selimi, 4 dhjetor 2021

Para disa ditësh, shoku im, Ing. Fisnik Kruja, më dha për ta lexuar këtë libër që m’u duk interesant. Pasi e lexova, m’u kujtua një mallkim i madh i shqiptarëve “Ia kërkofsh të drejtën tënde të huajit dhe mos ta dhëntë!”. Vërtet, ngjarjet që përshkruhen edhe në këtë libër provojnë se kombi ynë ishte fatkeq, pasi trojet e tij u bënë plaçkë tregu për të kënaqur ambiciet ekspansioniste të sllavëve dhe grekëve me idetë e tyre të “Malit të Zi të Madh”, “Serbisë së Madhe”, “Bullgarisë së Madhe” dhe “Greqisë së Madhe”. Në fakt ata i plotësuan ndjeshëm idetë e tyre. Sidomos Serbia! Nga ana tjetër, i qortojnë shqiptarët për kinse idenë e “Shqipërisë së Madhe”. Sa mirë do të ishte që rrëfimet e Mehdi Frashërit të përfshiheshin në tekstet e Historisë sonë, sepse ato janë vërtet dokumentare. Ato tregojnë se edhe atëhere, pa përjashtim,  Fuqitë e Mëdha ndiqnin interesat e tyre afatshkurtëra dhe afatgjata. Në këtë libër gjen shumë fjalë të reja të pastërta shqipe si “vetëdashës” për vullnetar, “paravajtës” për avangard, “ujdhesë” për ishull, “siujdhesë” për gadishull e plot të tjera që, mjerisht, u bjerrën më pas nga vetë ne, shqiptarët.

Shkëputa disa fragmente nga ky libër.: Demonstracioni i Ulqinit dhe dorëzimi për malazezë, në parlamentin e Ingliterrës dhe të Italisë provokoi biseda të gjata dhe simpathike për Shqipërinë. Joseph Covain, një nga parlamentarët idealist të Ingliterrës, me këtë rast, foli dy fjalime të shquara, njërin në shtator 1980 në parlamentin e Anglisë dhe tjetrin më 3 kallnor 1981 në Bashkinë e Newkastelit. Ndër të tjera tha: “Malazeztë janë të rrethuar nga një tjatër popull, i cili asht aq trim sa dhe ata dhe historia e tij humbet në brymën e kohës. Shqiptarët janë më i vjetri komb i Orientit, ishin atje më parë se grekërit e vjetër. Shqiptarët kanë legjenda, gjuhë dhe karakteristika të veçanta. Kanë disa cilësi që ndryshojnë krejt nga ato të malazezve, por janë aq trima si edhe ata. Dhe dashuri e tyre për liri, as u vu, as mund të vihet në dyshim. Plani i Pushteteve është që të marrin një copë të Shqipërisë dhe t’ia japin Mali të Zi, pa I pyetur shqiptarët”. Padrejtësia në dam të shqiptarëve, bashkimi, energjia dhe patriotizma e tyre bëri bujë edhe në Parlamentin e Italisë, një kohë kur Krispi, një shqiptar nga të Italisë, ndodhej në fuqi. I ndershmi deputet Marchese Rafaeli Kapelli, më 16 korrik 1980 bëri një interpelancë duke pyetur se “Konferenca e Berlinit ( qe u mbajt pas Kongresit të Berlinit- shënimi im-B.S.) a i mori parasysh të drejtat e shqiptarëve, a deshi t’i mpronte ato, apo jo?”. Përsëri, i ndershmi deputet Rugero Bonghi shtoi këto fjalë: “Të drejtat e shqiptarëve duhet të nderohen, dhe është e dëshirueshme që fisi shqiptar të ruajë një tokë për veten e tij!”. I ndershmi deputet Maurici më 19 korrik e mori fjalën dhe tha: “si në shqyrtimin e kufisë greke, ashtu edhe në caktimin e Ulqinit për Mal të Zi, u bë fjalë për të futur në zgjedhë popullsi të huaja, të ndryshme nga raca e besimi.” Giuseppe Massari , duke marrë fjalën, shtoi edhe këto: “popullsi e Ulqinit është shqiptare dhe nuk mund të shtrëngohet, pa dashur të bëjë pjesë në Mal të Zi!”. Medero Savini tha: “dorëzimi i Ulqinit Malit të Zi u vendos prej gjithë Pushteteve, kjo është një arsye e tmerrshme parapushteti, simbas kësaj theorie, lipset të aqë-vlejë sa edhe e drejta!” Lirija dhe indipendenca që gëzojmë sot mund të themi se është konsekuenca vazhduese e Lidhjes së Prizrenit. Në luftën e fundit të Ballkanit më 1912, sado që intelektualizma shqiptare me atq të 1878, ishte mjaft e përparuar, por karakteret ishin mjaft të dobësuara. Në këtë luftë shqiptarët, po të kishin atë krenarinë e parë, mund të bashkoheshin dhe të deklaronin independencën shqiptare së bashku me deklaratën e Luftës Ballkanike. Në vend të Ismail Qemalit të ndodhej një Abdyl, dhe në vend të Esadit një Hodo Pashë dhe në vend të Bibdodës një njeri si Vaso Pasha. Shqipëria e Re  nën një triumvirat që përfshinte gjithë Shqipërinë, do të ishte e zonja të mpronte kufijtë natyralë të saj. Por koha  ndryshon  dhe karakteret dhe njerëzit!

Konspektoi Bardhyl Selimi, 4 dhjetor 2021