Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

George W. Bush me 24 portrete liderësh botërorë!

by

NJU JORK– George W. Bush, si fushë të re ku të eksperimentojë ka zgjedhur pikturën, me përfundimin e 24 portreteve të liderëve botërorë, të cilat do të jenë në qendër të një ekpozite të llojit instalacion, në Librarinë e tij Presidenciale në Dallas,Texas.

Tablotë, që prezantohen publikisht nesër në një reportazh ekskluziv në NBC, do të paraqiten në Librari si pjesë e një ekspozite të re të dedikuar prodhimtarisë artistike të ish-kreut të Shtëpisë së Bardhë, ku përfshihen edhe autoportrete, panorama dhe tablo me kafshë.
Ndër liderët, të cilve u është realizuar një portret nga ish-presidenti, janë Tony Blair, Vladimir Putin dhe Dalai Lama, sipas një reportazhi të NBC.
Bush i ka deklaruar vajzës së tij Jenna, e cila drejton një program në rrjetin amerikan, që askush prej të interesuarve nuk i kishte parë ende tablotë.
Portrete të personaliteteve të tjera mund të jenë Silvio Berlusconi, Jacques Chirac, Angela Merkel.
“Besoj se do të mbeten të habitur. Me sigurinë që e dinin që po realizoja këto punime, por shpresoj të kuptojnë frymën me të cilën i kam realizuar”, u shpreh Bush.
”Kjo është një frymë miqësie dhe admirimi dhe një përpjekje që njerzit të kuptojnë çfarë mendoj për ta”, theksonte Bush./

Mike Dusi :” Jam edhe më krenar se kurrë më parë që jam shqiptar !”

by

Filmi i ardhshëm Mike Dusi  “The Path – Shtegu “/

Nga BEQIR SINA, New York City/

NEW YORK CITY : Mike Dusi, aktori shqiptar në Amerikë, me origjinë nga Gjakova, me t’u kthyer nga vizita në vendorigjinën e tij – prindërve të tij Maria dhe Zefi, është magjepësur me këtë vizitë, si tregojnë prindërit e tij – por, edhe vetë ai në fecebook. Mike, me këtë rast duket se nuk ka mundur t’a fsheh dotë dashurinë dhe mallin për mëmedhun Shqipërinë, Kosovën dhe trojet shqiptare në Ballkan.  Në faqen e tij sociale të internetit gjatë vizitës në Memorialin e Adem Jasharit, ai shkruan se :” Duke menduar përsakrificën e fundit të Adem Jasharit, familjen e tij, dhe ushtarët e UÇK -së – jam Mirënjohës për atë çfarë kan bërë – kaq shumë në këtë ditë të pavarësisë,  përpara për gjëra më të mëdha dhe në të mirë për Kosovën dhe Shqipërisënëpër botë!” shkruan ai.

Në një intervistë të gjatë për portalin “Prishtinapress” ai rrefen planet e së ardhmes së tij – të cilat janë motivuar dhe frymëzuar nga ndenja shqiptare si shpjegon ai duke marrë shkas shumë nga vizita e fundit në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni.

Duke iu përgjigjur pyetjes mbasi ai ka promovuar me komedinë “Mikeboy” në një platformë ndërkombëtare që mbas SHBA do të udhëtonte edhe në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni, se  “Cilat kanë qenë disa nga përvojat të paharrueshme? që do të donte për të ndarë ai me lexuesin. Mike Dusi, thotë se :” Përvoja ime më e paharrueshme, është tek pritja e ngrohtë e mikpritjes dhe bujarisë shqiptare, që kam marrë nga kjo vizitë gjaku shqiptar në të gjitha vendet që ai shkojë . “Kam shumë përvoja të mahnitshme për të folur në lidhje me këtë vizitë, dhe në mënyrë specifike . Unë për fat të mirë mund të them se pas vizitës në Europë ” jam edhe më shumë se kurrë më parë krenar që jam shqiptar”, e cila për njerëzit të cilët e më njohin mua – është paksa e vështirë të besohet “.
Komunitetet dhe njerëzit atje rrefen Mike Dusi, në këtë intervistë ishin shumë mikpritës dhe të çiltër, ndërkohë që ai vetë tregon se ka qenë i ngazëllyer për të marrë pjesë në ngjarjet kombëtare – festën e pavarësisë së Shqipërisë.     Mike Dusi thotë se ” Jeta ime ka qenë gjithmonë nën “mikroskop” që paraqet një imazh të caktuar për familjen time, e cila sipas definicionit do të thotë jam shqiptar dhe nga Gjakova- Kosova. Prindërit e mi ishin pronarët e bizneseve lokale dhe kishin përgjegjësi që brenda komunitetit për ne fëmijët që ne gjithmonë të bëjmë gjënë e duhur dhe më të mirën . Ne u rritëm në qytetin Queens – New York, i cili është qyteti më i perzier nga kombësi të ndryshme në Amerikë , ku të gjithë janë të përcaktuar nga kultura e tyre .  Familja ime është përfaqësuar gjithmonë në imazhin më të mirë dhe të mundshme të një familje shqiptare në kurbet. Miqtë dhe komuniteti ynë shqiptar reflekton në filmin Mikeyboy, me të njëjtën mënyrë që ne kemi bërë në jetën reale . Filmi sipas definicionit është një medium i madh për të marrë mesazhin e emigrantit shqiptarë në Amerikë, dhe unë ndjehem krenar dhe i lumtur që kam qenë jashtëzakonisht i suksesshëm në përcjelljen e mesazhit të vendit tim me të gjithë vlerat argëtuese, shqiptarin.”

Aktori Dusi shprehet se është rritur me traditën dhe kulturën shqiptare, ndaj dhe tregimi në filmin Mikeboy, është shqiptar. “Mike Boy” është fëmijëria ime, është një tregim shqiptar. Mund të mos jetë tregim për të gjithë, por është i imi. Jam rritur me traditën dhe kulturën shqiptare. Prindërit e mi më kanë thënë gjithnjë se duhet të martohesh, të bësh jetën tënde. Pra, kështu rrjedh jeta, duhet ta bësh atë më “funny”, t’i bësh të gjitha këto”, pohon aktori Dusi.

Megjithatë, aktori shqiptar tregon se ëndrra e tij është ta realizojë dhe një film për heroin kombëtar Skënderbeun. “Kam disa ëndrra. Një prej tyre është filmi për Skënderbeun. E kam lexuar një libër për Skënderbeun dhe nuk doja që të përfundojë libri. Aty shihja shumë tregime që mund të trajtoheshin. Mjafton të shkosh në studio, tek ndonjë producent dhe të fillosh punën”, pohon aktori Mikel Dusi.

Ai, megjithëse, aktualisht është në shtëpin e tij në Los Angeles duke punuar me fotografitë me kompaninë tij, shikojmë sipas rrëfimeve të tij, se në planet që Mike ka përpara  zënë vend disa projekte të mëdha të filmit, të bëra gadi për tu paraqitur, të paktën si thotë ai brenda këtij viti para publikut, në intervistë.

Një nga projektet e mëdha të Mike Dusi – (Dushit ) është si tregon ai në intervistën për “Prishtinapress” filmi i realizuar pikërisht mbas vizitës ngallëzyese në vendorigjinën – filmi me titull “The Path – Shtegu”
” Unë nuk jam lloji i personit që projektet pa i bërë realitet, ose të jem i sigurt se jam shumë afër tyre nuk flasë kurrë”, thotë Mike Dusi, duke iu refruar me këtë rast projektit që ai po realizon me filmin “The Path – Shtegu”

“Unë jam gjithmonë në ballë të projekteve dhe kam disa projekte shumë interesante , por unë nuk do të doja për të diskutuar ato derisa ato të jenë afër përfundimit. Jam duke punuar në projektin e ri me një realizim që përfshin disa emra të mëdhenj të kinematografisë shqiptare si Robert Budina, Xhevat Limani, Adriana Matoshi, Besart Sllamniku, Edona Rehitaj, Agon Latifi, Dafina Berisha, May-Linda Kosumiviç, Blerim Gjoci dhe Blin Budakova.

Në ndërkohë, për, Mike Dusin, producenti shqiptar Robert Budina, është një vlerë absolute regjisori, gjithnjë yll që ai e konsideron një mik të ngushtë personal . Takimet dhe njohja e tij me Robert Budinën në Kosovë, duket se ka qenë një përvojë e mrekullueshme . Mbasi, Mike Dusi tani është aktori kryesor në projektin e Robertit, i cili është një bashkëpunim i mrekullueshm me atë të cilët e ndihmuan Robertin në projektin në Kosovë, dhe ata janë : Mrika Krasniqi , Blerim Gjoci , Halil Budakova dhe Alban Budakova.
” Ne jemi duke pritur për të përfunduar filmin “Path – Shtegu ” dhe shpresojmë se do të shfaqet publikisht në mes të vitit 2014″ thotë Mike Dusi.

“Mike Boy”, është filmi më i mirë i aktorit me orgjinë shqiptare nga Gjakova, që jeton dhe ushtron profesionin e tij në Hillivud – Kaliforni – SHBA. Mikel Dushi – alias Mike Dusi, me këtë film mori pjesë edhe në festivalin e Kanës, njëri prej festivaleve më të famshëm në botë. Aktori Dusi, ka pranuar se ai është rritur me traditën dhe kulturën shqiptare, andaj dhe tregimi në film, është i motivuar nga një histori shqiptare.

Filmi i zhanrit komedi “Mike Boy”, i aktorit shqiptaro-amerikan, Mikel Dusi mbas Nju Jorkut të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, vitin e kaluar filmi mbrrit në kinemanë Imperial të Tiranës, Prishtinës e Shkupit.

“Mike Boy”, është filmi më i mirë deri tani i aktorit me origjinë shqiptare nga Gjakova, Mikel Dusi

Film ky që edhe, e përditshmja amerikane ”Daily News” ka shkruar rreth aktorit hollivudian me origjinë shqiptare, Mikel Dusi, ylli i filmit ”Mikey Boy”, premiera e të cilit u shfaq në Nju Jork muajin e kaluar

Ajo shkruante se filmi gjysme autobiografik, tregon se talenti dhe vullneti i madh i tij e shndërroi në një nga picierët legjendarë shqiptaro-amerikanë. Në film paraqitet çiltërsia, humori dhe përzemërsia e Mikelit, duke nxjerrë kështu në pah disa nga karakteristikat kryesore të kulturës shqiptare.

Sipas gazetës njujorkeze ”Daily News” filmi ka tërhequr vëmendjen e të gjithë shqiptarëve në Amerikë, të cilët e pretën me padurim shikimin e premierës së tij. Mikel Dusi është shprehur për ”Daily News” se që i vogël ka ndihmuar prindërit në picerinë që kishin hapur në Amerikë, duke i bërë ata të ndiheshin gjithnjë e më krenarë për djalin e tyre.
“Ajo çfarë e karakterizon më së shumti këtë film, sipas ”Daily News” është se dalin në pah elementë pozitivë të shqiptarëve, pasi në përgjithësi filmat e realizuar nga të huajt për Shqipërinë, si për shembull ”Taken”, kanë errësuar imazhin e Shqipërisë duke i përshkruar shqiptarët si rrëmbyes dhe kriminelë.Mikel Dusi është takuar edhe me Presidentin e Shqipërisë, Bujar Nishani, dhe nuk habitet aspak nga mbështetja e shqiptarëve, pasi kështu është natyra e vërtetë e tyre” ka shkuar gazeta e New Yorkut ”Daily News” .

Filmi gjysmë autobiografik “Mike Boy”, tregon se talenti dhe vullneti i madh i tij e shndërroi në një nga picierët legjendarë shqiptaro-amerikanë. Në film paraqitet çiltërsia, humori dhe përzemërsia e Mikelit, duke nxjerrë kështu në pah disa nga karakteristikat kryesore të kulturës shqiptare.

 

DUKE HEDHUR SYTË NGA E SHKUARA

by

Nga Petrit DERRAJ, professor i gjuhës dhe letërsisë shqipe*/Lepenica është një fshat i Labërisë, që shtrihet rrëzë malit hije rëndë të Quramëngës, në anën e majtë të lumit të Vlorës, ku shtëpitë e reja të ndërtuara me kujdes e shije prej banorëve vendas ngjajnë nga larg si një qëndisëm e blertë. Ky vendbanim i lashtë, i vendosur rrëzë malit, nga larg  të duket si një fole shqiponjash.Përpara fshatit, shtrihen fushat e gjera, që përshkohen mes për mes nga lumi i Vlorës, që duket si një fjango e kaltër e cila rrjedh vrullshëm e me rrëmbim në dimër dhe që i lodhur bie në qetësi në pranverë e verë, përmes kodrave të buta.

Në këtë fshat të vogël por me tradita të mëdha patriotike ka lindur në vitin 1872, Ahmet Canaj, ai që në histori do të hynte me emrin Ahmet Lepenica, patriot dhe luftëtar deri në frymën e fundit për liri e Pavarësi Kombëtare.Mësimet e para i mori në plotoren e Vlorës  dhe më pas ushtar i Perandorisë Osmane, ku kreu në Stamboll edhe një kurs dy vjeçar me rezultate të shkëlqyera dhe u gradua oficer. Në luftë në tokat e gjera të Perandorisë, për vleftë trimërie u gradua jasht radhe dhe arriti shumë shpejt gradën kapiten i parë.Atje, në tokat e Perandorisë, u lidh me Ismail Qemalin dhe rrethet patriotike dhe filloi të mendojë për lirinë e atdheut të tij.Sapo u shpall Pavarësia Kombëtare u arratis prej trupave turke dhe shërbeu në shtetin shqiptar deri sa dorëzoi shpirtin e tij të bardhë më 1941.

*      *      *

Këto të vërteta të vështira, jetën dhe veprën heroike të Ahmet Lepenicës, ka marrë përsipër të na i tregoi, bazuar mbi dokumenta e burime arkivore të shumta, Enver Memishaj – Lepenica  me veprën voluminoze “Major Ahmet Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare në Luftën e Vlorës 1920”, botuar me rastin e 100 vjetorit të Pavarësisë Kombëtare.Historiani, publicisti dhe studiuesi Enver Memishaj – Lepenica, me këtë libër kushtuar këtij patrioti të shquar të historisë sonë, ka hedhur dritë mbi këtë figurë të madhe të Labërisë, e lënë në harresë jo pa qëllim nga regjimi që lamë pas.Autori përshkruan me një gjuhë tërheqëse, veprimtarinë e kapiten Ahmet Lepenicës në qeverinë e Ismail Qemalit, si patriot e ushtarak i talentur punoi pa u lodhur për ngritjen e ushtrisë dhe xhandarmëtrisë dhe për mbrojtjen e shtetit të ri, i kërcënuar nga jashtë dhe prej çakejve të brendshëm.

Në vitin 1914, kur bandat greke, dogjën e shkretuan Jugun e Shqipërisë, vlonjatët u hapën vëllezërve të tyre të shpërngulur andej, dyert e shtëpisë dhe të zemrave. Gratë me plaçka ngarkuar, me fëmi në duar e me shpirt ndër dhëmbë ecnin të lemerisuar pa ditur se ku shkonin.

Janë këto skena çnjerzore që ua ndezën edhe më shumë zemrat vlonjatëve, që ua shtuan urrejtjen dhe i ngritën në këmbë për të mbrojtur tokat e tyre dhe vëllezërit e tyre Kurveleshas. Autori librit ka treguar, bazuar në fakte dhe dokumenta të shumta se në krye dhe në udhëheqie të forcave shqiptare për mbrojtjen e tokave të Jugut u vu Ahmet Lepenica që i udhëhoqi ato forca me trimëri aftësi dhe i çliroi krahinat jugore të Shqipërisë. Nën komandën e tij luftuan edhe 400 ushtarët e Isa Boletinit.

Kapiten Ahmet Lepenica iu gjend atdheut të tij edhe në katrahurën e vitit 1914, pas rënies së qeverisë së Ismail Qemalit, kur rebelët e Haxhi Qamilit me flamurin turk përpara e mbytën Shqipërinë në gjak dhe lot. Trimi dhe patrioti Ahmet Lepenica u dolli përpara në Vjosë dhe i theu rebelët anti shqiptar. Kaq e vlerësuar kjo fitore sa qeveria e Turhan Pashë Përmetit e gradoi për vleftë trimërie me urdhër ekstra me gradën major, gradë të cilën e mbajti me nder gjithë jetën e tij.

Deri këtu major Ahmet Lepenica ka luftuar për mbrojtjen e shtetit shqiptar nga lakmitë e fqinjëve dhe tradhëtarët e vendit.

*       *       *

Autori e ka dhënë veprimtarinë e major Ahmet Lepenicës, sipas kritereve historike,  kronologjikisht, tashmë nga viti 1915, atij do t`i duhej të luftonte kundër një pushtuesi të huaj, Italisë që kishte zbarkuar në Vlorë me trupa të shumtë më 24 dhjetor 1914.

Merita e autorit qëndron në faktin se e ka dhënë veprën e majorit të pa shkëputur nga kuadri historik: vrasja e Sali Nivicës më 11 janar 1920, kryeredaktor i gazetës “Populli”, vrasja e Abdyl bej Ypit po në janar 1920, vrasja e Shuko Dalipit etj., vepra frikësimi nga agjentë të qeverisë së Durrësit nën nxitjen e pushtuesit italian, për të penguar Kongresin shpëtimtar të Lushnjës.

Patriot si Ahmet Lepenica nuk u trembën dhe nuk u tërhoqën përpara rrezikut, ai vrapon në Lushnje dhe së bashku me shumë patriot të tjerë e mbrojtën me armë atë kongres që ishte shpresa e vetme e shqiptarëve për të shpëtuar Shqipërinë nga copëtimi.

Pra, autori e ka dhënë figurën e Ahmet Lepenicës si dorë e fortë që ishte gati dhe iu gjend atdheut në momentet më të vështira.

Me ngjyra të gjalla dhe mbështetur në dokumenta të shumta, ka dhënë autori lavdinë e major Ahmet Lepenicës: aktiviteti për organizimin dhe udhëheqien e Luftës së Vlorës më 1920.

Në Lepenicë në shtëpinë e tij u mblodh paria e fshatarve të Lumit të Vlorës, atje ata pritën edhe një mik të nderuar të Ahmet Lepenicës, kryeministrin patriot Sulejman Delvinën, që kishte ardhur fshehtas për të bërë thirrje për luftë kundër Italisë, për të shpëtuar Vlorën.

Me një përshkrim të bukur dhe emocionues por real është dhënë nga autori Kuvendi Barçallasë i mbajtur më 29 maj 1920. Kuvend burrash që bëri thirrje për luftë.

Autori na ka dhënë me hollësi organizimin e forcave vullnetare fshatare për luftë me një perandori të madhe siç ishte Italia, që kishte dalë edhe fitimtare nga Lufta e Parë Botërore.

Në libër përshkruhet me hollësi edhe ngritja e organeve të luftës:

Komiteti “Mbrojtjes Kombëtare” me 12 burra në krye të të cilëve qëndronte Osmën Haxhiu dhe shtabi u luftës në krye të të cilit u emrua major Ahmet Lepenica dhe në malin e Beunit më 4 qershor 1920, ai u emërua edhe Komandat i Përgjithshëm i Trupave Kombëtare, një detyrë siç shkruhej në urdhërin e emërimit “ e rëndë dhe e shenjtë”

Në këtë faqe të lavdishme të jetës së këtij patrioti të shquar autori librit është ndalur më gjatë pasi këtë detyrë të major Ahmet Lepenicës e quan me të drejtë: lavdia e tij.

Autori na tregon pas këtyre përgatitjeve, zhvillimin e luftës, me dokumenta, me emra fshatrash dhe njerëzish, me emocione të veçanta pasi luftohej për jetë a vdekje.

Autori është ndalur në faktin që ngre lart shqiptarët: trimat vlonjatë, kishin të drejtë të sulmonin pabesisht sepse edhe ashtu edhe ishin pushtuar, por ata nuk i lejonte besa, burrëria dhe veç kësaj ata donin që lufta të merrej vesh e të njihej edhe nga bota e jashtme dhe për këtë ata i dërguan Komandës italiane ultimatum me një trim nga të Labërisë, Mehmet Selim Mallkeqin.

Pasi nga Komanda italiane nuk erdhi ndonjë përgjigje, forcat e dragojve shqiptarë u hodhën në sulm më 5 qershor 1920. Ishin vetëm një grusht trimash, të pa veshur, të pa armatosur mirë, kishte edhe luftëtar me një shkop apo me një kosor, këta trima ishin hedhur në luftë kundër një fuqie të madhe të armatosur deri në dhëmbë.

Këto pamje rrënqethëse autori na i ka dhënë me detaje me një gjuhë të bukur por edhe me vërtetësi sa që lexohen me një fryme, e të bëjnë krenar për emrin shqiptar, se me të vërtetë e kemi fituar lirinë me gjak.

Në këtë luftë vlonjatët, tepelenasit, dhe pas datës 10 qershor 1920, shqiptarët shkruan një faqe të lavdishme, më të lavdishmen pas luftarve të Skënderbeut thotë Ago Agaj.

Autori librit, qëndron pastaj të analizojë, duke iu referuar shumë historianëve dhe studiusve të historisë se Lufta e Vlorës e vitit 1920, vulosi me gjakun e 400 dëshmorëve vendimet e Kongresit të Lushnjës dhe rishpalli Pavarësinë e Shqipërisë, të harruar e të përmbysur nga Lufta e Parë Botërore, pasi Shqipëri ishte ndarë ndërmjet fqinjëve më 15 prill 1915.

Pikërisht në rëndësinë e kësaj lufte qëndron edhe pesha dhe rëndësia e veprës së major Ahmet Lepenicës të cilën autori ka ditur ta paraqes me mjeshtëri, trimerinë e tij, aftësinë si strateg e ushtarak, patriotizmin, sakrificën, në çdo fazë të luftës  deri sa vijmë ne fitoren e sajë me 2 gusht 1920, e që festimi u bë më 3 shtator 1920.

Edhe pas Luftës së Vlorës major Ahmet Lepenica iu gjend atdheut, atje ku ishte rreziku më i madh: ai luftoi dhe çliroi krahinat e Veriut nga pushtuesi serb nën komandën e kolonel Ahmet Zogut, si Qarkkomandant i Gjirokastrës, si udhëheqës i revolucionit të qershorit të vitit 1924, kur edhe i dha fund kariekës tij ushtarake dhe u tërhoq në vendlindjen e tij ne Lepenicë. Ai vdiq i nderuar më 14 janar të vitit 1941, zemërdjegur sepse vendin e la prapë nën pushtimin e Italisë.

*     *    *

Autori librit Enver Memishaj, ka meritën sepse për herë të parë na ka përshkruar me detaje zhvillimin e Luftës heroike të vitit 1920, analizon imtësisht rrethanat, ngjarjet,  dhe nëpërmjet tyre vë në dukje dhe zbulon aftësitë dhe cilësitë e çmuara dhe talentin e një strategu që shfaqi Komandanti i Përgjithshëm i kësaj luftë major Ahmet Lepenica.

Autori me durim ka gjurmuar e zbuluar gjithë problematikat që iu shfaqën major Ahmet Lepenicës në udhën e vështirë për të mbrojtur lirinë dhe për të bërë shtetin dhe aftësitë e zotsinë e tij për t`i kapërxyer vështirësitë dhe për t`u orjentuar drejt udhës së drejtë dhe të ndershme.

Rëndësia e kësaj vepre qëndron në faktin se autori u ka dhënë lexuesve nje vepër historike, duke afirmuar veten si një studiues serioz që shikon larg e thellë në çdo situatë dhe me të drejtë kjo vepër u vlerësua nga profesorati historisë dhe u promovua nga Akademia e Shkencave dhe Ministria e Mbrojtjes.

Autori ka meritën e madhe sepse ka trajtuar një fakt historik determinues në fatin e Shqipërisë, të pa përmëndur qëllimisht nga historianët komunistë, por të nënvleftësuar edhe në ditët tona, se ata që bënë Luftën e Vlorës: Osmën Haxhiu, Duro Shaska, Alem Mehmeti, Ali Beqiri, Ahmet Lepenica etj., e bënë luftën me mallin e gjënë e tyre, me pasurinë e tyre dhe ky fakt duhet thënë se pa atë pasuri ajo luftë nuk bëhej e Shqipëria do të ishte coptuar ndërmjet fqinjëve.

Autori me fakte, prova e dokumenta ka hyrë në polemikë dhe ka hedhur poshte mendimet e disa autorë edhe të njohur si Gjergj Fushta etj., të cilët janë munduar ta zbehin Luftën heroike të Vlorës

Figura e major Ahmet Lepenicës është parë e plotë, nga ana njerzore, ushtarake, atdhetare, folkorike, me këngë të shumta nga folklori dedikuar atij, si një shembull për brezat e ardhëshëm.

Enver Memishaj – Lepenica  i cili ka botuar vetëm gjatë viteve të demokracisë sepse më parë nuk i lejohej ( !? ), është shquar për nxjerrjen në dritë të shumë figurave të shquara dhe qëllimisht të mbuluara me harresë, me vlera kombëtare edhe kësaj radhe ai i dha lexuesit një figurë të ndritur të historisë sonë atë major Ahmet Lepenicës.

*Mendime Rreth veprës së Enver Memishaj – Lepenica “Major Ahmet Lepenica … “, Tiranë 2012.Vepër e vlerësuar nga profesorati historisë dhe e promovuar nga Akademia e Shkencave dhe Ministria e Mbrojtjes.

SHOQATA KULTURORE SHQIPTARE”ALEKSANDËR MOISIU”NË AUSTRI-TË NJËZËSHËM NË PUNËN E TYRE

by

 Shkruan:Shaban Cakolli/ Në Austri sot ka shqiptarë thuajse në çdo qytet austriak,madje edhe në disa qytete të vogla ku më parë nuk mund të bëhej fjalë për këtë,raste të rralla para viteve të 90-ta,do të jenë vendosur këtu individ të shtyrë nga motivet ekonomike.Presioni  i pushtuesit sërb mbi shqiptarët me qëllim të ndryshimit të strukturës etnike në Kosovë,në dobi të elementit sërb,mbyllja e të gjitha institucioneve kulturore e shkencore,pozita e vështirë ekonomike e sociale,mobilizimi i dhunshëm  në ushtrinë sërbe,bënë që në shumë shtete të  Evropës Përendimore të vendosen shumë shqiptarë të përndjekur nga regjimi pushtues sërb.Edhe  Austria është vendi ku nga vitet 90-ta janë vendosur shumë shqiptarë.E rëndësishme ishte dhe mbetet,se shqiptarët e strehuar në Austri nuk ndejën duarkryq,ata kishin aftësitë e nevojshme,bindjet e drejta,vullnetin dhe guximin për të shtruar çështjen shqiptare para popullit mik austriak,madje duke ngritur lart vetitë e mira të karakterit të tyre,kulturës e traditës kombëtare shqiptare.Padyshim çdo shqiptarë i strehuar atje ka bartur me vete një copë malli për atdheun e vet në të cilin kanë nisur rininë e tyre.Ky mall venitej gjithnjë e më shumë, andaj mërgimtarët tonë në Austri nuk e patën të lehtë të kalonin këtë piramidë dhimbjesh,për ta u desht një punë e mundimshme,vetdijësim i  gjeneratave të mërguara,vendosje e njerëzve të aftë e veprimtarë në krye të kësaj piramide,punë e rreshtur për organizim,internacionalizim të çështjes kombëtare para popullit austriak,organizimin e  hapjeve të shkollave shqipe atje,mbrojtëjen e gjuhës,kulturës dhe traditës kombëtare,ndihmën e atdheut,etj…Shqiptarët këtu e kuptuan me kohë se kishin vetëm dy rrugë;njëra ishte të punosh shumë punë krahu,i pa përfillur nga askush,pa liri e dinjitet,llustragji i rrugëve të huaja,kurse rruga tjetër ishte e mundimshme por e drejtë,e kjo ishte aktivizimi i çdo shqiptari këtu për çështjen e vet kombëtare,një organizim i fuqishëm me veprimtarë e intelegjent në krye të organizimit,pra këtë e zgjodhën shqiptarët e mërguar në Austri.Shqiptarët në Austri dolën të pregaditur mirë,të organizuar nëpër dhjetëra klube e shoqata,duke mos kursyar mund as lek,sepse vetëm kështu mund të realizonin qëllimin final.Rreth këtyre Qendrave Kulturore  Shqiptare „A MOISIU“ në Austri edhe sot e kësaj dite me zell punojnë veprimtarë të dalluar, të cilët premtojnë  se këto vatra kulturore te mërgimtarëve, e themeluar ndër të parat me përcaktim kombëtarë në diasporën shqiptare në Austri, do të vargoj suksese të mëtejshme në të gjitha sferat e veprimit. Vazhdimësia e traditës shumëvjeçare të punës ka rëndësi të veçantë edhe aktualisht, mbase numri i klubeve shqiptare jo vetëm në Austri po pakësohet,në vend të tyre po themelohen Qendra të ndryshme kulturore,Lidhje shkrimtaresh e artistesh,organizime të fuqishme,me njerëz intelegjent veprimtarë e atdhetarë të shquar të kombit,të cilët pa hezitim i ndjek pas mërgata jonë.Në Austri lindin nisma, dije, aksione e aktivitete nga më të ndryshmet dhe të rëndësishme kombëtare. Ndaj, me të drejtë thuhet se aktivitetet   këtu nuk kan të ndalur.Në Vjene  dy vite më parë është themeluar shoqata kulturore „Aleksander Moisiu“. Anëtaret e shoqatës vijnë nga treva të ndryshme shqiptare si: Kosova, Shqiperia  e Maqedonia. Kryetar i saj u zgjodh Besim Xhelili.Qëllimi i formimit të kësaj shoqate, sipas anëtarëve të kryesisë, është promovimi i kulturës shqiptare në Austri si dhe bashkimi i krijuesve të  rinjë shqiptarë që jetojnë në kryeqytetin Vienez.E kujtoj kur kjo Shoqatë me veprimtarë të zgjedhur shprehu dëshira për të bashkëpunuar me mërgimtarët shqiptarë kudo në Evropë dhe më gjërë,ku bashkëpunimin e parë e nisi me ne Lidhjen e Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve Shqiptarë nëGjermani (LSHAKSH).Ishte një moment gëzimi e kënaqësie kur u takuam dhe u njohëm me ta,mbase ajo çka zgjoi interesimin tonë ishte se kjo shoqatë e sapo krijuar kishte realizuar një mori aksione e aktivitete me rëndësi kombëtare.Takuam burra  të mençur e veprimtarë të cilët për punën e tyre i njihnim si emra, por nuk i kishim njohur për së afërmi si:Hazir  Mehmetin një mësues  i shkollës shqipe në Austri,gazetar i cili na njihte në faqet e shtypit rregullisht rreth aktiviteteve të mërgimtarëve tanë në austri,Anton Markun,një njeri i ngrohët,intelektual e veprimtarë,poet,Besim Xhelilin,Dan Kosumin, Ragip Dragushen,e shumë të tjerë.Edhe sot pas dy vjetësh njohëje me ta,ndajë mendimin se në asnjë qytet tjetër atje nuk mund të gjejmë shqiptarë më të organizuar,më të bashkuar ,më të njëzëshëm në punën e tyre se kjo Lidhje Shkrimtaresh”Aleksandër Moisiu”.Aleksander Moisiu,aktori i madh shqiptarë i cili ngriti lartë vetitë më të mira të karakterit,traditës e kulturës shqiptare para botës,sikur dëshmohet me sukseset dhe organizimet e këtyre veprimtarëve atje,të cilët lidhjen e tyre e pagëzuan”A.Moisiu”.Një veprimtari e tyre mjaft e frytshme e me ndikim,ka kontribuar që shqiptarët të kenë imazh të mirë tek autoritetet austriake.

Lidhja e Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Austri “Aleksandër Moisiu” (LSHKSHA) , po arrin suksese të vazhdueshme në afirmimin e krijimtarisë artistike e letrare. Fryti kulmor ishte antologjia “Illiricum” e cila u promovua me sukses me rastin e 100 vjetorit të shtetit shqiptarë, duke krijuar një interesim tek vendorët dhe shoqatat kulturore të kombeve tjera. Kjo solli aktivitet e shumta në kontaktet dhe leximet letrare në disa qytete në Austri dhe jashtë saj. Njëra nga sukseset e fundit ishte kontakti me Shoqatën e Shkrimtarëve P.E.N-Club me seli në Vjenë.Në fakt, kjo shoqatë e mirënjohur në Austri dhe jashtë saj në ruajtjen, mbështetjen dhe afirmimin e krijuesve nga popujt e mundësoj promovimin e “Illiricum”-it i përkthyer në gjuhën gjermane. Ishte hera e parë që krijuesit shqiptarë po mbanin promovim dhe lexim në lokalet e P.E.N-Club-it. Kryetari i saj, shkrimtari i njohur në botë z. Helmuth A. Niederle e hapi mbrëmjen. “Është kënaqësi që po hapim sonte një mbrëmje promovimi të krijuesve shqiptar këtu në Austri. Ne do jemi të gatshëm në përkrahjen e aktiviteteve dhe pjesëmarrjen në shfaqjet në vazhdimësi”.

Illyricum – gjermanisht -shqip.Padyshim gjuha dhe kultura  kombëtare,janë ura që lidhin shqiptarët me kultura të popujve tjerë,andaj botimi të cilin bëjnë shqiptarët atje në gjuhën gjermane është shumë i rëndësishëm për kulturën tonë.

Kryetari i Lidhjes… “Aleksander Moisiu” në Austri z.Besim Xhelili ,në një takim me LSHAKSH;falemnderoi për pritjen dhe përkrahjen në aktivitetet e përbashkëta. Ai foli edhe mbi historikun e Lidhjes “Aleksandër Moisiu”. “Lidhja e jonë ka një histori të shkurtër, më pak se dy vjet, por kemi bërë hapa të mirë në bashkimin e krijuesve nga shumë lëmë krijimi dhe nga disa qytete të Austrisë. Para pak muajsh ishim 18 anëtarë të rregullt tani në “Illiricumi” në gjermanisht jemi 26 anëtarë. Shpresojmë se Lidhjes sonë do i bashkëngjitën edhe krijuesit tjerë nga gjithë Austria.

Ne jemi të hapur edhe për krijuesit shqiptarë, e të tjerë, nga shtetet tjera.” Rreth botimit në gjermanisht foli z.Anton Marku, duke i  falënderuar të gjithë krijuesit dhe donatoret, në veçanti përkthyesin. Z. Kurt Gostenschnigg, përkthyes, në fjalën e tij shprehu kënaqësinë që ndihmon në ofrimin e lexuesve austriak një antologjie të krijuesve shqiptarë në Austri. Ne jemi të hapur edhe për krijuesit shqiptarë, e të tjerë, nga shtetet tjera.”kështu pat thënë kryetari i LSHKSHA,z.Besim

Xhelili një vit më parë në mesin e LSHAKSH në Gjermani,e cila tani gjashtë muaj më parë është bërë realitet.Më 23-24 nëntor 2013,në Koblenz të Gjermanisë me nismën e LSHAKSH e cila bashkoi të gjithë krijuesit shqiptarë të mërguar kudo në botë,organizoi kuvendin themelues të krijuesve shqiptarë në mërgatë,ku si rezultat i këtij kuvendi doli LKSHM.Ne mërgimtarët kudo që jemi të strehuar këtë themelim të LKSHM e kemi pritur me shumë gëzim,sepse koha na kërkon më të bashkuar, më të dijshëm,më të fuqishëm,nga se intelektualët shqiptarë,krijuesit tanë sidomos në mërgatë duhet të jenë vetëm në shërbim të kombit,intelegjenca jonë thërret gjallëri e shpërthim ,jo vetëm të krijuesve që tani kanë bërë emër,por nevojë urgjente është në gjirin tonë të i bashkoj të rinjët e mërguar,të i aftësojmë ata,të i afirmojmë, pregadisim dhe shpëtojmë nga asimilimi.Të presish kohë më të mira se tani për të bashkuar zërin dhe dijen,mund të vonohemi.Duhet të bashkohemi sado më shumë që është e mundshme të përfaqesohemi para botës ku jemi strehuar si shqiptarë të dijshëm,të përfaqësojmë çështjen tonë,kulturën tonë,duke punuar me përkushtim të madh  me rininë tonë,e cila është e ardhmja jonë.Rinia jonë e mërguar është si pema me rrënjë të dobëta,për të cilën po nuk u përkujdesëm ashtu si duhet,nuk do jep fruta.Mos vetdijësimi i rinisë,sjell deri te asimilimi,i cili vite më vonë do të bëjë të vetën,kohën kur asimilimi do të mbisundonte kjo nuk do të jetë vetëm klithmë e rinisë sonë,do të jetë klithma e vet kombit,urojmë që rininë tonë të e mbajmë sa më larg asimilimit.

 

Bukurite e natyres shqiptare: Syri i Kaltër, aty ku natyra mplekset me legjendën

by

Nga Nikolla Lena/Syri i kaltër është një vend turistik shumë i bukur që ndodhet pranë rrugës midis Sarandës dhe Gjirokastrës. Është një luginë shumë piktoreske ku nga një burim i kaltër me origjinë karstike nga Mali i Gjerë del një ujë i kristaltë. Nga thellesia e burimit uji merr ngjyrën e kaltër nën rrezet e djellit dhe hijes së pemëve. Eshtė burimi mė i madh dhe mė interesant ndėr 18 burimet qė shpėrthejnė rrėzė malit tė gjerė. Eshtė shpallur monument natyre. Forma e tij ėshtė ovale e ngjashme me formėn e njė syri, shpėrthen nga toka i errėt nė mes dhe i kaltėr anash. Thellėsia e tij ėshtė tepėr e madhe arrin deri nė 45 m thellėsi. Ndodhet pėrballė fshatit Krongj, 45 m nėn nivelin e luginės sė Drinos dhe ėshtė shkarkim kryesor i malit tė gjerė. Eshtė burim me ujėra tė freskėta dhe tė ėmbla i rrethuar me bimėsi tė dendur dhe me gjelbėrim tė pėrhershėm.

Burimi i lumit të Bistricës, që përshkon një pjesë të jugut të Shqipërisë, i shëmbëllen vërtet një syri të madh rrumbullak me diametër afro dhjetë metra. Bebja e syrit, një gropë e thellë pus, nga ku uji ngjitet lart si në një kazan që sapo ka filluar të vlojë ka një ngjyrë blu në të zezë. Ajo vjen e rrethohet pastaj nga pjesa e kaltërt e syrit që bëhet e tillë ngaqë thellësia e burimit aty është më e pakët.

Bukuria e kërkuar nga shumë prej nesh gjendet pikërisht  aty buzë rrugës nacionale Sarandë-Delvinë-Gjirokastër.Nëse udhëtimi ndjek të kundërtën e rrjedhës së Bistricës, arrin në burimin e Syrit të Kaltër, aty ku gjelbërimi shkrihet në ujërat që rrjedhin.

Tabela ftuese shënon ”Syri i Kaltër, mirë se vini”. Një ndalesë e vogël për të hyrë në parkun që administrohet nga ndërrmarrja pyjore Delvinë, në një rrugë gjarpëruese, paralel me basenin e madh të burimit..Gjithë uji i ëmbël i burimit rrethohet nga një bimësi e shumëllojshme. Kënga e zogjve, aromat e gjelbërimit dhe fëshfërima e rrepeve mbetet grishëse.Këtu vizitorët e huaj ndalen, fotografojnë, shijojnë ujin e burimeve që rrjedhin, si dhe gatimet në dy lokalet turistike. Madje mund të zgjedhin të zgjohen aty, në shtëpizat e drunjta hotelerike.Klima  e veçantë dhe afërsia me Sarandën dhe detin Jon, Delvinën e pasur dhe pak më tej Muzinës, me Gjirokastrën, e bën të kërkuar burimin me prurjen nga nëntoka. Një habitat i pasur zogjësh e insektesh, rendin mbi petalet e  luleve, ndalen në gjethet e rrepeve dhe vazhdojnë vallen marramendëse në ajër. Autobuzat me vizitorë parkohen në hyrje të parkut dhe mysafirët përhapen në shtigjet e gjelbërta, drejt burimit magjik, bashkë me gurgullimën e ujërave që shprishin qetësinë, me zërat e njerëzve dhe në pasthirrma habie në gjuhë të ndryshme, ku fitojnë më së shumti fjalët mister dhe magjepës.

Për Syrin e Kaltër, një nga 18 burimet karstike të Malit të Gjerë, ka në rrjedhën e kohës rrëfimet për një dragua dhe vashat e bukura.

Në vitet e ndërtimit të puseve të naftës, një inxhiner e përafroi me sytë e të dashurës ngjyrën e ndryshueshme të burimit, e kështu historia e një dashurie u bë refreni i një pastërtie ujërash dhe kthjelltësie marramendëse.

Sipas legjendës në ato zona sundonte një dragua që rrëmbente vajzat, ndalte ujin dhe ua kishte bërë tejet të vështirë jetën banorëve. Derisa më në fund e vranë dhe, kur e vranë, nga syri i dragoit buroi ky ujë i kulluar që vazhdon të rrjedhë teposhtë në formën e lumit të Bistricës duke ushqyer atypari një bimësi të rrallë për nga dendësia e forca dhe duke dhënë më tej dritën që ndriçon qytetet dhe fshatrat e Jugut.

Një dragua që ndal ujin dhe rrëmben vajzat është i urryer, kurse fakti që syri i këtij dragoi të vrarë shndërrohet në burim jete sikur të çorienton emocionalisht duke shkrirë në një të vetme të mirën dhe të keqen. Megjithatë, kuptimi i kësaj legjende, si i shumë të tjerave të ngjashme me dragua, është i qartë. Ajo simbolizon përpjekjen e njeriut për të mposhtur të keqen, apo forcat e  natyrës dhe për t’i hapur rrugën jetës; por edhe varësinë e tij prej natyrës. “Ne nisi parendo vincitor” (nuk mund ta nënshtrosh veçse duke iu nënshtruar) thotë Bekoni për natyrën.

Syri i Kaltërt me gjithçka përreth tij është tamam një tempull natyror që i kushtohet misterit të jetës, luftës së njeriut për të mbijetuar në natyrë dhe njëherësh pandashmërinë e tij prej saj. Një tempull ku në vend të kolonave prej guri, rreth altarit (syrit), ngrihen rrepet e lartë qindravjeçare që e marrin fuqinë nga uji. Gjithcka aty përreth të imponohet me forcën e asaj që shpesh e quajmë “e shenjta” e cila herë shfaqet me nuanca magjike, herë me misterin dhe frikën që të ngjall, herë me respektin dhe madhështinë, por gjithmonë me forcën për ti qëndruar pranë.

Veç natyrës së bukur,është edhe mikëpritja e vendasve,gastronomia karakteristike e krahinës,qetësia e natyrës që  e detyrojnë vizitorin të ndalet e të kërkoj paqe për disa orë në këtë parajsë natyrore