Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Aparencat dhe të pathënat e një miqësie

by

Nga Arjan Th. Kallço/

100 vjet më parë, në agimet e shekullit të ri, kur Europa po parapërgatitej ethshëm për Luftën e parë, më 7 nëntor 1913, lindi Albert Kamyja, filozofi, shkrimtari, dramaturgu dhe eseisti i madh francez që mori Çmimin Nobel për Letërsi në vitin 1957. Mes formave të shumta të ekzistencializmit, si p.sh njeriu krijues i thelbit, ai mund të konsiderohet me të drejtë babai i një ekzsitencializmi të shekullit të 20-të, jashtë kontureve të atyre të mëprashëm, pra i atij ateist dhe agnostik. Tregimtaria e tij filozofike mori shkas nga konfuzioni i madh ideologjik, filozofik dhe estetik në dekadat e para të shekullit të kaluar dhe pështjellimet ekzistenciale ku lëkundej shoqëria europiane në kufijtë tragjikë midis dy luftrave.

Kamyja i bën analizën e duhur  shoqërisë së asaj kohe dhe gjen tek ajo një koncept tejet absurd të jetës, i pasqyruar tek individi: një njeri absurd në një shoqëri absurde. Absurdi nuk ishte më një kërkim jashtë jetës në rrethanat përjashtuese të ekzistencës, në faktorë të mbinatyrshëm përtej reales, por midis njerëzve, kjo përbën dhe thelbin e filozofisë  së tij, absurdi i njeriut – si gjendje e huaj dhe reale. Miti i Sizifit është ideja kyçe e absurdit të shoqërisë që nuk ka shpëtim, nëse Sizifi lihet i vetëm në sipërmarrjen e tij të pashpresë. Dhe në fakt ai (njeriu) nuk do ta vuante problemit ekzistencial që sipas tij kërkon një zgjidhje dhe për ta zgjidhur duhet gjetur një kurë efikase të cilën ai e shihte vetëm tek solidariteti njerëzor, pasi është i vetmi në gjendje që mund ta prodhojë. Por një shoqëri kapitaliste që bazohet tek paraja, a mund ta themelonte përsëri vetveten dhe të krijonte premisat për një ndryshim? Atëherë ishte tepër e vështirë, për të mos thënë e pamundur që ky parim i natyrshëm dhe i brendshëm i shoqërisë të gjente zbatim. Mjafton vetëm ta përmendim fjalën luftë dhe ia kemi hequr përfundimisht natyrën humane dhe solidare shoqërisë. Kamyja e shihte një fije shprese që e thënë më qartë gjendet vetëm përmes procesit të ndërgjegjësimit, i cili do të na hapte horizonte të reja dhe kjo shihej si një stimul intelektual i rëndësishëm. Mund tw themi se i vetmi qëllim i jetës dhe punës së tij ishte lufta kundër padrejtësive në shoqëri, si dhe shprehja e humanizmit të pakët në të, ai i dënimi me vdekje. Motoja e tij mund të shprehet tek mendimi : “Nëse natyra e dënon njeriun me vdekje, të paktën njeriu të mos e bëjë atë”.

Përballë tij një tjetër gjeni e kishte formuar mendimin filozofik, Jan Pol Sartri, filozof, shkrimtar, kritik letrar dhe dramaturg. Kishin shumë gjëra të përbashkëta për nga profesioni, por krejt të kundërt në mendime, duke filluar nga idetë politike që më vonë u bënë shkas për debatet e tyre tashmë të njohura qw çuan deri nw njw mospajtim tw pwrhershwm. Nëse duam të japim pikëndarjet mes tyre, mjafton të shohim pikëpamjet apo këndvështrimet: Kamyja e shikonte tw realizueshme mundjen e absurdit, duke iu drejtuar revoltës së brendshme dhe solidaritetit, ndërsa Sartri mendonte se gjithçka varet nga njeriu qw wshtw dy herë i lirë : i lirë dhe i lirë në zgjedhjet e veta. Njeriu është e vetmja qënie që i jep kuptim botës dhe mund ta përmirësojë me punën e vet, por pa e mohuar edhe revolucionin. Ndarja e tyre nënkupton më parë një shoqëri, miqësi, takime të shumta dhe përplasje idesh për problemet e mendimeve, pasi nuk mund ta kuptosh atë pa një njohje të mëparshme. Së fundmi u gjend një letër që miku ia drejton mikut, një mesazh tipik i shkurtër mes dy njerëzve që detyrimisht e kërkonin njëri-tjetrin, e frekuentonin njëri-tjetrin, i pabotuar më parë.  Albert Kamyja i shkruante Sartrit një ftesë takimi, si dy njerëz që kishin diçka për të komunikuar, larg koncepteve tw papajtueshwmrisw me kundwrshtarin dhe prej saj shohim se hidhet dritë mbi marrëdhëniet reale mes dy filozofëve. Letra përmban emrin e qytetit dhe këto fjalë hyrëse:

Paris

“I dashuri im Sart (…) më njofto kur të kthehesh dhe do të kalojmë bashkë një mbrëmje të çlirët”.

Kjo letër tepër e vyer, edhe pse kanë kaluar kaq vjet, u gjend midis faqeve të një libri që një koleksionist e bleu nga disa librashitës të Orleansit. Disa autorë që u morën me studime për jetën dhe veprën e tyre kanë shkruar edhe për marrëdhëniet mes tyre, por letra konfirmon se Sartri dhe Kamyja kishin marrëdhënie shumë të mira miqësie. Dorëshkrimi ishte lidhur në vitin 1966 bashkë me bocën, që më pas u botua në 60 kopje nga Sartri, vetëm pak kohë pas vdekjes së Kamysë. Letra nuk ka të dhëna datore, por mendohet se mund t’i përkasë periudhës 1943 – 1948 kur u njohën dhe kur marrëdhëniet e tyre u prishën.

 

 

Rubrika e Diellit: Tingellime vendemrash Ilire:ÇAJUPI

by

Nga e mori mali këtë emër?/

NGA NELSON ÇABEJ/

 Një nga majat më të njohura të maleve që rrëthojnë lugnën e Drinos në rrethin e Gjirokastrës është maja e Çajupit. Duke u lartësuar ne formën e një piramide  mbi vargmalin e Lunxhërisë, kjo majë arrin një lartësi prej 1530 metrash, duke zotëruar pamjen, posaçërisht në anën veriore të luginës së lumit Drino.

Si një objekt natyror gjeografik, Çajupi ka zënë një vënd të veçantë në vetëdijen dhe botën shpirtërore të banorëve të zonës e përtej saj. Ai është bërë symbol i madhështisë natyrore dhe i dlirësisë, i klimës  gjallëruese dhe i ujit të ftohtë, që siç i këndon populli “nuk është ujë për të pirë, por ilaç për të sëmurë’.

Në folklorin gojor të zonës, Çajupi është rrënjosur edhe si strehë e luftëtarëve për lirinë dhe pavarësinë e Shqipërisë, si strehë dhe kamp malor i çetës së Çerciz Topullit e Mihal Gramenos dhe si “jatak i Bilbil Hajdutit”. Poeti ynë kombëtar, Andon Zako, e zgjodhi emrin e këtij mali si pseudonimin (akronimin) e vet letrar. Më së fundi, Çajupi, ashtu si dhe disa maja të tjera të larta të Shqipërisë (Tomor, Gramoz, Korrab, Shkëlzen, Sharr, etj.) përdoret edhe si emër njeriu.

Ne dimë se, si një trashëgim i kulturës fillestare të përbashkët indoevropiane, ndër ilirët, si dhe popuj të tjerë indoevropianë, malet, sidomos ato me forma të theksuara ngjitëse, me majat e tyre të mbuluara me borë, janë adhuruar si perëndi (Andon Zako (Çajupi) e quante malin e Tomorit “fron i Perëndisë”). Megjithatë, nuk dimë që në folklorin lokal të jetë ruajtur deri në ditët tona ndonjë funksion mitologjik i Çajupit.

Ne nuk jemi në gjëndje ta lidhim arsyeshëm emrin e kësaj maje me ndonjë fjalë të leksikut të sotëm të shqipes për të nxjerrë kuptimin e mundshëm ose prejardhjen e vëndemrit Çajup. Kjo na detyron të kthejmë vështrimin nga faza e lashtë e gjuhës shqipe, nga ilirishtja, si një pjesëtare e familjes së gjuhëve indoevropiane.

Shqyrtimi në këtë rrafsh kronologjik ilir duket shpresëdhënës. Nga kjo pikëpamje, duket se ky vëndemër është një emër i përbërë. Forma e rikonstruktuar ilire mund të ketë qënë *skaiop, që mund të zbërthehet në *skai ‘i ndritshëm, i shkëlqyer’ + op ‘pamje, sy’, në kuptimin “pamje e ndritur, e shkëlqyer’. Përbërësi i dytë -up mund të ketë dalë nga rrënja indoeuropiane *okw ‘shoh, sy’. Shndërrimi okw> op është bërë regullisht sepse, sipas Pokornit, mutacioni k >p ndër gjuhët indoeuropiane është karakteristik vetëm për ilirishten dhe greqishten1. Në shqipen e sotme rrënja indoeuropiane okw> op ruhet, ndër të tjera ne format e së kryerës së thjeshtë pashë, pe, pamë, patë, panë2.  Nga pikëpamja kuptimore kjo përputhet mirë me pamjen e shkëlqyer të malit nga Gjirokastra dhe lugina e Drinos, sidomos kur mali është i mbuluar me borë .

Evolucioni i emrit të këtij mali mund të përfytyrojet si më poshtë: Skaiop > Çaiop > Çajup. Shndërrimet sk > ç dhe o > u  janë karakteristike për shqipen (kështu ka dalë fjala çerdhe nga rrënja  indoeuropiane *skerdh ose çalë nga *skel).

Në mbështetje të kësaj hamendjeje vjen edhe fakti që në po këtë rajon rrënja -op- del  edhe në emrat e  dy maleve të tjerë, Merop dhe Aerops, që përmënden në burimet e lashta, e që mendohet se gjënden përballë njeri tjetrit në grykën e Këlcyrës në të dy anët e lumit Vjosa3.

Referimet

1. Pokorny J. (1959). Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern : Francke, 1959-1969.

2. Çabej, E. (2002). Studime Etimologjike në Fushë të Shqipes VI. Akademia e Shkencave të Republikës së Shqipërisë, Tiranë, f. 152-153.

3. Leake, W.M. (1835). Travels in Northern Greece, I, London, J. Rodwell, New Bond Street, f. 385 and 389.

Kulti i gjarpërit na qenka Iliro-Serb?

by

Shkruan: Fahri XHARRA/Gjakovë/

 ”Vetë emri ilir, siç kemi theksuar edhe më parë, është i lidhur për një kafshë toteme – gjarpërin, ndërsa legjendat antike të cilat rrëfejnë për lindjen dhe prejardhjen e të parit të fisit të gjinisë ilire, Illyriosit mitologjik, tregojnë për lidhjen e ngushtë të këtij erosi me gjarpërin. Të përsërisim këtu se prindërit e Illyriosit, Kadmi dhe gruaja e tij Harmonia – edhe vetë janë shndërruar në gjarpërinj.”-Aleksandër Stipqeviç – Ilirët/

Kur të kaluarën tonë e gjuajmë me gurë sikur dikushdreqin pas kodrës, dhe ajo e kaluar nuk largohet nga ne se prap duhet që në vitin tjetër ta gjuajmë , e kjo zgjatë me qindra e qindra vjet, atëherë jemi në një perpetuum mobile . Por këtu e kemi një ndryshim në mes të djallit të paskodrës dhe të kaluarës sonë. Ne të kaluarën e shofim në gjuhën që e flasim  , në dokomentat që flasin ,në nëntokën dhe nënujin tonë , kurse Dreqi i paskodrës është një imagjinatë së cilës duhet tí frigohemi dhe kështu duhet vazhdimisht ta gjuajmë me gurë.A duhet hedhur gurë mbi të kaluarën tonë ? Prap po viejme deri te një një përfundim bipolar, deri sa Djallin e përmendur e gjuajmë dhe e gjuajmë­ , ate askush nuk e përvetëson  ai ritual i mbetet gjithmonë atyre ,kurse historinë dhe të kaluarën tonë duke e gjuajtur me gurë, duke e mohuar , duke e nemur dhe duke e mospërfillur atë e përvetësojnë të tjerët. Ajo (historia e jonë )ishte , ajo i shkruante rrjedhat   jetës , ajo preket  , ajo shijohet dhe është një terësi jo virtuale e cila kur nuk ”kullandriset” nga pronarët atëherë të tjerën e bëjnë si të vetën; sepse ata kan nevojë për histori ata kanë nevojë për mjë mbështetje. Një popull pa mbështetjën e së kaluar ai është një komb i shpifur.  Ai nuk ka ardhmëri. Ç´po ndodhë me ne ? Neve nuk na duhet historia, se atë e gjejmë në Europën e Bashkuar!. Jo, as Europa nuk të do ,nuk të pranon nëse je i pa histori ,nese nuk e ke një CV (curriculum vitae) së të kaluarës.

Një mik më shkruan:”I nderuari zotëri Fahri Xharra e kam një pyetje ? pse historianët dhe akademia e shkencave heshtin ose nuk ndermarrin diçka rreth ketyre fakteve të shumta historike që i kemi !!! me aktin e heshtjës ose të pasivitetit neve indirekt po i ndihmojmë “fqinjeve” qe ta shkruajnë historinë e tyre ne dëm te gjenezëz Shqiptare !!! pse po ndodh kjo ?”(I.Sh.) .Sipas të gjitha gjasave  tek ne heshtja paguhet- iu përgjegja.

 

Serbët e kanë një aftësi copy-paste ,që historinë tonë e përvetësojnë lehtë, e kanë për nder që të përshkruhen  me të kaluarën tonë , e kanë për nder që t´i thurrin hymne te ”kaluarës” së tyre , dhe krenohen me atë që nuk është e tyre. Sa vështirë që nuk ka ligj kundër plagjiaturës së historisë , dhe ne sipas të gjitha fakteve duheshim ti padisnim . Por kush ?  kur heshtja nuk flet ajo nuk të mbronë ajo nuk ta zbardhë fytyrën.Me siguri që duelin gjugjësor do ta humbnim. Në këso rastesh avokati më i mirë mbrojtës është libri ,janë librat ,janë dokumentet që flasin  se faket janë në duart tona. Botës duhet t´ia mbushim bibliotekat , internetit duhet bërë që të flet shqip.
E dëgjuat nga titulli i shkrimit se fjala është për kultin e gjarpërit që paska pasë folur serbisht që moti , që nga ilirët e deri sot. Gjarpëri mitik ilir e  paska folur  gjuhën e parë në botë ,gjuhën serbe.

 

Sipas serbëve: ” Ilirët ishin një grup i fiseve Indo-Europiane, të cilët e paskan banuar një pjesë të Ballkanit Perëndimor  si dhe brigjet jug-lindore të gadishullit të Italisë. Territori i banuar nga ilirët u bë injohur si Iliria nga autorët grek e romak, territore këto që ishin tokat e ish-Jugosllavisë (Serbisë, Bosnës dhe Kroacisë, dhe popujt serbë ,boshnjak dhe kroat i paskan rrënjët nga Ilirët)”

Pastaj vazhdohet.” Mitologjia dhe religjioni i Ilirëve është i njohur vetëm nëpërmjet përmendjes së perendive të ilirëve në Perandorinë Romake.. Në Ilirinë jugore  si i shenjt njihej gjarpëri i biri i Drakut dhe Drakenës. Vetë emri Ilir  në përkthim do të thot i lirë dhe është i shoqëruar me gjarpërin. Sipas legjend­ës Kadmusi me anën e Enkelejve u martua me Harmoninë dhe iu lindi djali Ylirosa, të cilit gjarpëri i dha fuqi dhe forcë magjike,kështu ai do të bëhët lindësi i Ilirëve.”

”Totemismi  ( sistem i besimit ku njerëzit, thuhet të jenë  në lidhje familiare ose marrëdhënje mistike me një qenje-shpirti të një bimeje apo gjalleseje..Totemi apo terësia thuhet që kanë bashkëvepruar më    një grup familiar apo një individ duke iu shërbyer si emblemë apo  simbol) duket që ka luajtur një rol të madh tek rrënjet tona (Illyrians Snake (OldSerbian Roots) , tek Ilirët. Ngajshmëria e emrave të disa fiseve serbe-ilire me objekte natyrale apo shtazë e sajon argumentin shumë të fortë për besimin e tyre totem. E rëndësishme është që itek Ilirët ( rrënjët e serbëve) ishin dy kulte ; ” kulti i diellit ” në veri dhe ”kulti i gjarpërit në Ilirinë Jugore. Gjarpëri është konsideruar si simbol i pjellëshmërisë , rotarë i shtëpisë dhe pasurisë dhe i pavdekshmërisë nëpërmjet ringjalljës .”

Një gjë ta kemi të sigurt që serbët e njofin historinë tonë shumë më mirë se ne.

Të vërtetat për pellazgët, ilirët ,luftërat tona , mbijetesën tonë dhe shqiptarët  i gjenë shumë më  mirë të shkruara në librat serb  se sa në ”historitë ” tona.

Që të jem më i qartë , nëse lexoni diçka mbi të kaluarën parahistorike dhe historike të serbëve  , vetëm aty ku shkruhet serb lexoni  shqiptarë dhe e keni historinë në duar.

Serbët janë të aftë për manipulime historike ; i kanë mbushur bibliotekat e Europës me trilogjitë e tyre , me ” të kaluarën ” e tyre , me ” vuajtjet” e tyre gjatë historisë. E ne ?

 

 

U NDA NGA JETA PUBLICISTI ADNAN ABRASHI

by

Në vend të përkujtimit për mikun dhe bashkëpunëtorin e Agjencionit Floripres:Vdes publicisti i shquar Adnan Abrashi/

Papritmas  më datën 3 nëntor 2013 vdes publicisti i shquar shqiptar, Adnan Abrashi. Ai ishte njeri ndër publicistët më aktiv dhe më në zë kundër dukurive negative./

Njëherësh, publicisti Abrashi mbetet në kujtimet tona, si njeri me virtyte të larta njerëzore e kombëtare. Vdekja e z. Adnan Abrashit ka prekur zemrat e të gjithë shqiptarëve.
Njëherësh, publicisti Abrashi mbetet në kujtimet tona, si njeri me virtyte të larta njerëzore e kombëtare. Vdekja e z. Adnan Abrashit ka prekur zemrat e të gjithë shqiptarëve.

Adnan Abrashi u lind më 21.12.1957 në Prizren. Shkollën fillore dhe atë të mesmen e kreu në vendlindje, ndërsa më 1982 diplomon në Fakultetin Juridik të Universitetit të Prishtinës. Me të diplomuar, përkatësisht që nga viti 1982, punon si referent juridik e me pas sekretar i ndërmarrjes grafike-botuese “Ramiz Sadiku” në Prizren. Për shkak të bindjeve të veta politike, në vitin 1992, largohet nga puna si politikisht i papërshtatshëm për regjimin e asaj kohe.

Që nga vitet e shkollës së mesme, si amator i pasionuar, është marrë me analizën e fenomeneve të ndryshme metafizike dhe paranormale. Që nga kjo kohë, përmes artikujve analitik nga kjo fushë specifike, ka bashkëpunuar me shumë revista të kësaj natyre: Ishte njëri prej themeluesve të parë të revistës mujore “Astra”, që botohej në Prizren, e vlerësuar si revistë e parë gjithëshqiptare e specializuar për trajtimin e temave psikologjike, filozofike, parapsikologjike, metafizike… Po ashtu, një kohë të gjatë, me mjaft sukses ka bashkëpunuar edhe me revistat: “Kosovarja” që editohej çdo dy javë në Prishtinë, si dhe revistën “Horoskopi”, që dikur botohej në Prizren. Ka qenë editues i faqes shumë të suksesshme elektronike personale në internet: www.syri3.com, e cila po ashtu trajton tema të kësaj natyre.

Ishte bashkëpunëtor i rregullt i agjencisë Floart,Floart-Press dhe Floripress, por edhe i shumë mediave të shkruara dhe elektronike shqiptare.
Ka marrë pjesë në mjaftë kurse, ligjërata dhe seminare nga këto fusha.
Përveç artikujve të shumtë eseistik, deri më tash ka botuar edhe dy vepra: “Paratheniet e Nostradamusit” dhe romanin: “Ne vorbullën e jetes“.
Ka punuar si producent në Televizionin “Opinion” me seli në Prizren.

Pak orë pas finalizimit të librit “Në vorbullat e jetës”, vdiq më 3 Nëntor 2013.

Sworn Virgins, an Albanian Social Construct: Perspectives from Uruci and Alika

by

By: Ermira Babamusta/

 In the following interview director Roland Uruci and writer Blerta Alikaj talk about this practice “Sworn Virgins – Burrneshat” that has been an Albanian tradition since 1400s and stems from the Albanian culture. For centuries sworn virgins were viewed as respected figures, equally dignified as men. Director Uruci features this topic in his movie “The Superintendent” that tells the story of Shota who “makes the ultimate sacrifice and reveals the most precious secret to a mere stranger”.

In your movie “The superintendent” you bring up a topic that may be unheard of in the western world or not as popular “burrneshat” (sworn virgins). What interested you about this topic and why did you choose it for your movie/script?

Roland Uruçi: This has always been an interesting topic for me especially since it is a very unique phenomenon within the Balkans, especially northern Albania.

Blerta Alikaj: I started writing and entertain my friends with a horror story for Halloween, but it went in a different direction. I wanted the readers to think the story was going one way, then another, and be caught off guard. I also thought it would be interesting to show what a sworn virgin does when she comes face to face with the realization that she is in a different country, where her sacrifice is not necessary, understood or appreciated.

Tells us a little bit more about the origins of Burrneshat (Sworn Virgins)

Roland Uruçi: To me this choice has more of a social weight than the choice of sexual orientation.  It is living a life or the perception of a specific life as a gender.  It is accepted by others and once it is out there it is simply there.

How do you make the distinction between sworn virgins and sexual orientation? What are some of the principles that define both terms?

Roland Uruçi: Sexual orientation does not require a gender shift.  You can remain within your gender. With a Burrnesh there is a gender shift.  It has to be a shift for it to hold.  It is an oath to never look back to what you were.

Blerta Alikaj: The story of “The superintendent”  is not about sexual orientation at all, but about two women rediscovering parts of themselves again and sort of helping each-other. In a way it is about unlikely friendships. Sworn virgins are men for all intents and purposes. They are the way highland society deals with an unusual situation. Being called a man is a compliment. “This woman is shouldering such a hard responsibility, she is now a man, part of an exclusive club. She enjoys all male freedom as long as she keeps within the man frame and smothers her female side.”

A woman with a different sexual orientation who chooses to emulate men, or even change gender is at the other end of the spectrum. She has understood and accepted herself, and she is true to what she perceives to be her nature. She might look, dress and act the same as a sworn virgin, but for completely different purposes.

What is the social context behind “Burrneshat”. What drives the choice of a woman to become man? What are the causes for this phenomenon? What are some of the social pressures if any for women to become men?

Roland Uruçi:  My own perception of the root cause is the struggle of the Balkans through out history combined with a male dominant culture.  Wars, blood feuds and the like had the Balkans with men sometimes not reaching their 30s.  To keep that social norm going women needed to step into the perceived man’s role and this was what came out of that.

Blerta Alikaj: Most women are selfless, compassionate and caring, so if becoming a man is the only way to keep the family together, clothed, fed and alive, they do it. In the highlands, becoming a man was the only way to keep property in the family of women, escape an undesired marriage, or pursue a blood feud. Modern life is not much different. Any woman who rushes off to work in pants, square shoes and sans eyeliner every morning, feels the pressure.

Are there traces of Sworn Virgins today? Is it still practiced today and where?

Roland Uruçi: From what I understand there are still some in Northern Albanian populated areas including areas in Macedonia, Montenegro and Kosova.

How do you view the role of gender in Albanian society and how has the gender role shifted over the years? In what areas have you seen improvement? 

Roland Uruçi: I think gender roles have changed with more contact with other cultures. I know growing up there was a great deal of respect for women and that their opinions mattered.  Older women were sought out for their help in resolving issues within families.  There was pride in working together in making a family which meant both husband and wife worked hard together.  How this changed I think happened with a false sense of modernization where ideas of independence seem to be forgotten.  Can we have a Shota Galica today? I am not sure we could allow that even thinking that the role of women has improved.

Blerta Alikaj: It is a well-known fact that women have gained a lot of ground. There are prominent women in all fields of life, and many are able to bring food to the table and get recognized for that fact alone.

 

 

What does the concept of “Burrnesha” say about the gender role, rights and social equality?

Roland Uruçi:  There will always be struggles for equality between genders, sexual orientation, religion and class structure.  People are social creatures that tend to divide by nature.  I do feel that the concept of a Burrnesh allows for people to see things from a different point of view.  That someone can be seen as they wish to be seen without a negative connotation associated to that specific choice.

Blerta Alikaj: To me “The Superintendent” is a story of unlikely friendships and of self-discovery.

What is the status quo in Albanian society about Burrneshat? How is this concept of Sworn Virgins accepted in the Albanian culture, by the society and men?

Roland Uruçi: Again from my understanding they are accepted as equals to men.  They work jobs that are preferred by men and there is no real doubt of their ability to perform as their chosen gender.  Is that 100 percent… I feel that with a world culture gaining ground in Albanian culture this will change.

 

 

After the screening of “The Superintendant” what feedback did you receive from the American public? What interesting conversation came up regarding this topic?

Roland Uruçi:  When people saw our short film there were a sense awe in something so different.  It is a thinking persons film.  It brings a different point of view to gender that people have not thought about before.  One of the best compliments I received was that I respected the character in the story and the concept of the story itself.

How is this notion of Sworn Virgins understood in United States? How does it fit in with the social context, cultural context and the psychology of self/identity?

Roland Uruçi: It is not understood clearly with there still being an idea that it is really a choice of sexual orientation rather than a choice or perception and how one fits into a society.  It is a mental transformation that does not require a physical change.  I think here in the US it would be accepted more but, even here people find it more exotic than anything else.

What are some of the assumptions people make in United States about Sworn Virgins. How do those perceptions change after they see the movie “The Superintendent”?

Roland Uruçi: Here there is the concept of gender as always chained to sexuality and in Albanian culture gender is more connected to social standing.  It is is something that makes people think more than just accept.   That is what films and art should do for people.  It all should make people think and reevaluate what perception is as we as a world evolve into a global culture.

What’s next for you?

Roland Uruçi: Currently I am trying to get a feature film into production.  The film is based on the real experiences of my friend, Julian Biba, in Greece in the 1990’s.  This was during the Albanian Civil war and economic breakdown.  His desire to find a better life in Greece was met by a harsh experience that no one should have to live through and some did not.   The title is Paftuar (uninvited) and we hope to shoot in Albania in the next year.

While I am working on getting  Paftuar on its feet I am shooting another Albanian themed short that I plan to shoot in the next couple of months.  I do not want to talk about the subject matter but, I will say that it is very topical with its subject matter. (www.rolanduruci.com)

Blerta Alikaj: Currently collaborating on the Albanian-American Success Stories project, an excellent private opportunity to present ourselves in a good light. Occassionally, you will also find a few of my works at www.bletebzz.wordpress.com.

Caption: Qamile Stema, Sworn Virgin, Photo by Johan Spanner