LETERSI – Page 247 – Dielli

Gabriel Garsia Markez-DO T’U JEPJA VLERË GJËRAVE…

April 23, 2016 by dgreca

Gabriel García Márquez – 1927- 2014./

Gabriel García Márquez (Gabriel Garsia Markez, i njohur Edhe ju Gabo), shkrimtar i njohur kolumbian. Lindi më 6 mars 1927 ne Arakataka, një fshat i Vogel pranë maleve të Karaibeve kolumbiane. Vdiq, më 17 prill 2014./

DO T’U JEPJA VLERË GJËRAVE…/

Do t’iu jepja vlerë gjërave jo për aq sa vlejnë/

por për domethënien e tyre./

Do të flija pak, do të ëndërroja më shumë./

Di se për çdo minutë që mbyllim sytë

humbim 60 sekonda dritë çokollate.

Po të më jepte një copëz jete, Perëndia,

i veshur me rroba të thjeshta, do të shtrihesha në diell

dhe do të lija lakuriq në diell, jo vetëm trupin tim

por edhe shpirti im.

Perëndia ime, po të kisha zemër, do të shkruaja urrejtjen time mbi akull

dhe do të prisja që të ngrihej dielli.

Do të pikturoja yjet me një ëndërr të Van Gogut.

me një poemë të Benedetit, një këngë të Serrait

kjo do të ishte serenata ime hënës.

Do të njomja me lotët e mi trëndafilat

Për të ndjerë dhimbjen e gjembave

dhe puthjen portokalli të petaleve.

Perëndia ime, po të kisha ende një copë jetë

nuk do të lija të kalonte as edhe vetëm një ditë

pa u thënë njerëzve se unë i dua, i dua njerëzit.

Do të bindja çdo burrë dhe çdo grua

të cilët janë favorite e mi

dhe do të jetoja i dashuruar me dashurinë.

Dhe do t’iu dërgoja njerëzve se sa shumë gabojnë

kur mendojnë të ndalen së dashuruari mes tyre

kur plaken pa e ditur se ata po plaken

kur ndalen së dashuruari mes tyre.

Do t’i japja krahët çdo fëmije

por do ta lija që të mësonte, të fluturonte vetë.

Pleqve do t’u mësoja se vdekja

nuk vjen me moshën, por me harresën.

Kam mësuar shumë gjëra nga ju, nga njerëzit …

Kam mësuar se të gjithë, në botë,

duan të jetojnë në majë të malit

pa e ditur se lumturia e vërtetë

qendron në atë se si ngjitet shpati.

Kam mësuar se kur një i porsalindur kap,

për herë të parë, me dorën e tij të vogël,

gishtin e babait, do ta mbajë të burgosur përgjithmonë.

Kam mësuar se një njeri

ka të drejtë të shohë një tjetër njeri

nga lart poshtë, vetëm kur e ndihmon të ngrihet.

Janë të shumta gjërat që kam mundur të mësoj nga ju

por s’do të më duhen me të vërtetë shumë më shumë

sepse kur ata do të shohin në këtë valixhen time,

fatkeqësisht unë do të jem duke vdekur.

Përktheu: Faslli Haliti

ANTON CEFA- Në kërkim të Fjalës së Urtë

April 23, 2016 by dgreca

ANTON CEFA/

Në kërkim të Fjalës së Urtë/

Me nji shkallë qi m’çon jashtë kohe

Ngjitem shtat fill mbi qiell

Në kërkim të Fjalës së Urtë,

U ngjall apo s’u ngjall

U mbrue apo s’u mbrue ai brumë i urtë i fjalës

E zbres shtat pash nën dhe, e zbres e ngjitem

Në kërkim të fjalës së urtë

E zbres e ngjitem në nji shkallë qi m’çon jashtë kohe,

Po fjalën e urtë nuk e shqipton askush,

Fjalën e urtë qi dhemb në gjoks

E ther mendimin, atë ma të fismin

E ther mendimin e plagës qi lëngon mu n’zemër të tokës sonë.

A thue nga alkimi e kohës së pakohhë,

E asaj kohe të çmendun

I ka humbë pesha urtisë së gurtë të fjalës,

A thue nga alkimi e kohës së pakohë

I ka humbë pesha gurit t’urtisë së malit ?

***

Ju orakuj qi më rrini

Te kambët e kohës sonë të çoroditun

E më flisni me za Kasandre pa pushim

E shpallni me zhurmë e bujë

Se frut i urtë i fjalës ka ra

Siç bie nji frut i kalbun nga degë e pemës

Se guri nuk qenka ma i randë n’ vend të vet

E ai nuk qenka i randë as në dhe të huej

Shporrnju u tham, si Edgard Poe dikur korbit të zi

Mbi bustin borë të bardhë të Palladë Atenës,

Shporrnju nga busti i bardhë i fjalës e i kohës.

Po rishtas zani i tyne, ai za Kasandre

Gjimon kërcnues e ndjell kumbonët e vdekjes

E kumbonët bien në nji anë përzishëm

Përzishëm bien për vdekje të fjalës së urtë

Qi ra e bie nga pema si frut i kalbun

Kur unë në zgrip të fjalës sime, mu në zgrip

Pres se po bie nga pema frut i pjekun

I fjalës së urtë, i fjalës së ringjalljes

Për ty, o toka ime e djegun.

A thue nga alkimi e kohës së pakohë

I ka humbë pesha gurit të urtisë së fjalës

I ka humbë pesha gurit t’urtisë së malit?

Ju orakuj qi shpallni me zhurmë e bujë

Se s’ka ma peshë urtia e gurtë e fjalës,

Nuk mbin ma bar mendimi t’pjekun

E thahet bima e fisme e fjalës

E urta bimë e fjalës.

Shporrnju prej vargut tim, shporrnju që këtej

E qafën thefshi në kapërcyell të shtegut të lig të kohës,

Se mue urtinë e fjalës ma mësoi nji plak i bardhë

Me dy kokrra gruni në çdo qelizë të fjalës.

“Ç’do komb, – tha ai, – shkon udhës së kalvarit

E zbret e ngjitet prap, Sizif mundimesh të pathana,

çohet e rrxohet golgotave të kohëve

E atje pret kryqzimin e mbas çdo kryqzimi

Vjen fjala e urtë e ngjalljes, bekimi urtë i saj.

Kështu edhe për ty, o Tokai me e djegun

O toka ime e idhtë, o toka ime e ambel,

Do të rritet nji ditë bima e urtë e ngjalljes,

Bima e urtë e jetës.

LETERSI-Rudyard Kipling, NOBELISTI V 1907

April 19, 2016 by dgreca

NOBELISTI V 1907/

RUDYARD KIPLING 1865 – 1936/

Rudyard Kipling (Bombay sotMumbai, 30 dhjetor 1865 – Londër, 18 janar 1936), shkrimtar anglez

Në fëmijëri e mësoi gjuhën hinduse, vazhdoi shkollën ushtarake në Devonshire, ndërsa më 1882, u kthye në Indi dhe punoi si gazetar.

Në vitin 1907 fitoi Çmimin Nobel për Letërsi.

MOTIVACIONI:

«Duke pasur parasysh fuqinë e vëzhgimit, origjinalitetin e imagjinatës, fuqinë e ideve dhe talentin e shquar për transmetimin të cilat karakterizojnë krijimet e këtij »

______________________________________________

NËSE …

Nëse do t’arrish të mos hutohesh, kur të gjithë

rreth teje hutohen, duke ta hedhin fajin ty;

nëse do t’arrish të kesh besim te vetja, kur të gjithëte vetja dyshojnë,

dhe duke llogaritur edhe dyshimin e tyre;

nëse ti do t’arrish të presësh pa u lodhur nga pritja,

nëse ti i përgojuar, s’do të humbësh kohë me përgojime,

apo nëse i urryer, ti nuk do të merresh me urrejtje,

pa kërkuar të dukesh shumë i mirë, apo tepër i urtë;

nëse ti do t’arrish të ëndërrosh, pa e bërë ëndrrën padronen tënde;

nëse ti do të arrish të mendosh, pa e bërë mendim qëllim.

Nëse ti do t’arrish të përballesh me suksesin dhe dështimin

duke i trajtuar këta dy mashtrues njëlloj,

në se ti do t’arrish të dëgjosh të vërtetën të deformuar

nga mashtrues që dan të të fusin në kurth si një naiv,

apo të shohësh tëshemben gjërat për të cilat ti jep jetën

dhe të kërrusësh shpinën për t’i mbledhur ato me mjete të përshtatshme;

nëse do t’arrish të mbledhësh të gjitha fitimet e tua

dhe t’i rriskosh ato vetëm duke hedhur zarin,

të humbësh dhe të fillosh përsëri, krejt nga fillimi

pa marr kurrë frymë dhe mos thuaj asgjë për humbjet;

nëse ti do t’arrish të shtrëngosh zemrën, nervat dhe muskujt,

megjithëse i rraskapitur për ca kohë, për t’u shërbyer qëllimeve të tua,

dhe të mbahesh fort, kur asgjë s’mbetet më tek ty

përveç vullnetit që thotë: «mbahu fort!»;

nëse do të arrish të flasësh me turmat duke ruajtur virtytet e tua,

ose të shetisësh me Mbretin dhe të mos e humbësh e tua të zakonshme;

nëse as armiqtë apo miqtë e shtrenjtë s’do t’arrijnë të të godasin

nëse të gjithë kanë rëndësi për ty, por askush tepër;

nëse ti do t’arrishd të përjetosh minutën e pamëshirshme

dhe t’i japësh vlerë secilit nga të gjashtëdhjetë sekondave

atëherë bota do të jetë jotja, me gjithçka që ajo përmban,

dhe- ajo çka vlen më tepër, ti do të jesh Njeri, biri im!

Ati që këshillon dhe biri që dëgjon

Përktheu: Faslli Haliti

NOBELISTET: 1901-2015- NOBELISTI IV 1906 Giosue Carducci

April 17, 2016 by dgreca

Giosue Carducci 1835- 1907- NOBEL 1906/

GiosueAlexandër Joseph Carducci (Valdicastello di Pietrasanta, 27 korrik, 1835 – Bolojë, 16 shkurt 1907) ishte një poet dhe shkrimtar italian.Ky ishte italian i parë që fitoi Çmimin Nobel në letërsi në vitin 1906.

MOTIVACIONI:

«Jo vetëm në njohjen dhe mësimet e tij të thella e hulumtim kritik, por mbi të gjitha një haraç i energjisë krijuese, pastërtinë e stilit dhe të forces lirike që karakterizojnë kryeveprën e tij poetike». ______________________________________________

VAJTIM ANTIK

Pema që i zgjasje

Dorën fëminore,

Shega gjelbërore

Plot me lule flakë,

Në kopështin e shkretë

Bleron gjithçka tani,

Qershori e ringjall

Me drit’ e ngrohtësi.

Ti lule e pemës sime

E tharë e fshikulluar

Pa dobi tani në jetë,

Je lule e vetmuar,

Je në dhé të ftohtë,

Je në dhé të të zi;

As dielli s’të gëzon

As un’s’të zgjoj tani.

KAU

Të dua, o ka i devotshëm; një ndjenjë të butë

force dhe paqeje, më derdh në zemër, ti

që solemn si një monument,

Sheh fushat e lira dhe pjellore, pa kufi.

Edhe nën zgjedh duke u përkulur i kënaqur

I gatshëm, ti mbështet punën e rëndë të njeriut:

Ai të nxit e të shpon dhe ti i përgjigjesh

Me rrotullimin e ngadaltë të durueshëm të syut.

Nga flegra e gjërë e zezë, e lagësht

Del avulli yt dhe si një himn i gëzuar

Pëllitja jote humbet në qiellin e pastër;

Dhe në ëmbëlsinë e rëndë të syrit, të rreptë,

Pasqyrohet gjërë dhe e qetë heshtja

Hyjnore e fushës së blertë.

Përktheu : Faslli Haliti

Galaktika Poetike “ATUNIS” e ARIANITA HOXHES

April 13, 2016 by dgreca

Poetët janë paraprijës të agimeve zbardhëllim, janë muza dhe shpirti i ëndrrave shpresërim, janë fryma dhe muzikaliteti i fjalës shenjtërim, janë koloriti më i ndritshëm i qënësisë tonë qytetërim!Arianita Hoxha ka lindur në qytetin e Tiranës. Që në fëmijërinë e saj të hershme përjetonte me gëzim perëndimet mahnitëse të diellit buzëmbrëmje, qartësinë e malit të Dajtit në ditët e kthjellta të dimrit dhe entusiazmin e pa harruar të festave vjetore. Me nostalgji kujton sot ngrohtësinë e familjes së saj, një familje që e quan të bekuar prej fatit ku mbretëronte dashuria e pa fund . Kujton sot kur teksa priste të ikte mamaja në punë, i ulte motrat në divanë e bëhej modele me veshjet e mamasë. Ëndërronte të bëhej piktore, por shpejt u bind se mes vizatimit të saj nuk lindi ai filing i bukur si premtim për të ardhmen. Por shpejt ëndrra e saj do të merrte jetë nëpërmjet poezisë. Poezia ishte mrekullia që iluminoi kujtimet e Anitës. Poezia e saj e parë ” Për ty nëna ime “ fitoi çmimin e parë në konkursin e poezisë mes shkollave të kryeqytetitpër moshat 11-12 vjeç. Në vitet që do të pasonin poezia e saj do të ngrihej dhe do të prekte të tjera konfiguracione letrare. Ajo thotë me gëzim se janë 73 shtete nga të gjitha kontinentet dhe ku për çdo shtet janë me dhjetra qytete nga ku artëdashës të poezisë lexojnë rregullisht poezitë e saj. Shpesh mrekullohet ! Sapo i poston poezitë në blog, shikon të hyjnë vizitorë edhe deri në pesë shtete të ndryshme në botë në të njëjtën minutë. E gjitha e gëzon,i shton ndjesinë dhe ndërgjegjësimin se poezia sot është mënyra më e mirë për të komunikuar idetë me njerëz që nuk i njohim personalisht.

Poezia për Arianitën është dëshmitare e ditëve, orëve, stinëve dhe netëve të saj . Poezia është mrekullia që i krijon mundësinë të ndodhet kudo dhe në çdo moment, mundësia për të thënë një fjalë të vetme, një fjalë e njohur dhe e përbashkët për të gjithë por që askush nuk mundet ta thotë më bukur dhe më fort se poezia. Poezia është shtëpia e saj e dytë diku thellë një pylli të bukur ku ajo shpesh e ndjen veten fëmijë, herë prind e herë mik! Shpesh mendon si do të ishte jeta e saj pa poezinë dhe përgjigjen e gjen gjithmonë tek poezia.

Komunikumi saj behet nëpërmjet bllogspotit http://anitahoxha.blogspot.com.