Dr. Paulin Marku/

Kristo Floqi, lindi më 24 Maj 1876 në Korçë. Ai ishte një personalitet i shquar që spikati në fusha të ndryshme gjatë gjysmës së parë të shek. XX. Për të përshkruar figurën dhe veprimtarinë e Kristo Floqit duhet të analizojmë botimet e tij dhe të bashkëkohësve të Floqit. Ai spikati në disa fusha të ndryshme brenda dhe jashtë Shqipërisë. Kristo Floqi dëshmoi se ishte një atdhetar, politikan, jurist, editor, letrar e dramaturg i spikatur që dha një kontribut të çmuar edhe për letërsinë e kulturën shqiptare në përgjithësi. Kristo Floqi ishte i diplomuar në fakultetin e  drejtësisë me rezultatë të larta por arritjet e tij janë në fusha të ndryshme, si: politike, juridike, gazetarisë, letërsisë e dramaturgjisë. Kristo Floqi njihte disa gjuhë të huaja. Ai lexonte vepra të ndryshme botërore për të pasur formim sa me të plotë, jo vetëm në fushën juridike por dhe politike, letrare e dramaturge. Trashëgimia e tij në fushën e letërsisë e dramaturgjisë, botuar brenda dhe jashtë Shqipërie është e madhe. Mund të përmendim disa prej tyre, si: Për bashkimin e shoqërive “Dielli” Boston 1912; Federata Pan shqiptare Vatra “Dielli”, Boston 1912; Bashkimi i shoqërive mori fund “Zëri i Popullit”, Nëw York 1913;  Fe e Kombësi, Sofje 1914; Liria Kombëtare, Gjenëve 1929; Dëshmorët e Rilindjes, Tiranë 1935; etj, etj … 

Në Historinë e Popullit Shqiptar, Vëllimi III, botime Toena 2007 e cilësojnë Floqin si një prej dramaturgëve më me zë. Kristo Floqi botoi, me 1938 në Korçe dramën me katër aktë “Triumfi i Lirisë”. Dramaturg i talentuar, ku njeri prej tyre ishte dhe Kristo Floqi, se bashku me Et’hem Haxhiademi, Ndre Zadeja, Vicens Prendushi, etj., patën kulturën historike që t’i referohen lashtësisë, që për nga tëmatika dhe filozofia e përdorur mund të përkonte me mendësitë e kohërave modern të botës shqiptare, e cila kërkonte rilindje dhe përtëritje në mënyrë që vepra të jetë sa më e plotë në të mire të zhvillimit të letërsisë. 

Kristo Floqi është autor i shumë veprave dhe artikujve të ndryshme, si: letrare, dramaturgjike e komike, të karaktërit politik e juridik me kontribut të çmuar në fushën e drejtësisë për të drejtën konstitucionale.

Aktiviteti i tij në Shtetet e Bashkuara të Amerikës është një tjetër moment i rëndësishëm për të lenë gjurmë në fushën e gazetarisë. Ai pati takime me shqiptarët e diasporës dhe arriti të krijoje lidhje dhe të organizojë takime të ndryshme me shoqatat shqiptare në ShBA. Ftesa që i erdhi për të drejtuar gazetën “Dielli” ishtë një vlerësim që i bëhej atij, si dhe një mundësi e mirë për të njohur nga afër shoqata të ndryshme shqiptare dhe komunitetin shqiptar. Pasi mori ftësën më 20 shtator 1911, nga Shoqëria Besa-Besën për të marre gazetën “Dielli” ai pati mundësi të shpalostë idenë me synimin që shqiptaret të evitonin ndasitë dhe përçarjet krahinore. Floqi i mëshontë faktit se vetëm në qoftë se shqiptaret janë të bashkuar, siç ndodhi pak me vonë me bashkimin e shoqërive të ndryshme shqiptare në “Federatën Pan-shqiptare Vatra” dhe forcim e gazetës “Dielli” dhe të “Vatrës”, komuniteti shqiptar do të shfaqej më i bashkuar për të shpërndarë frymën kombëtare në ShBA. Zoti Floqi e mori Diellin më 21 shtator 1911 deri me 18 korrik 1912. Paraardhësi i tij, Efthim Natsi kishtë drejtuar Diellin deri 14 shtator 1911. Ndërsa pas Floqit, gazetën e drejtoi Faik Konica për periudhën 1 gushti 1912 deri me 8 korrik 1913. Ajo që evidentohet gjatë kësaj periudhe, kur ishte editor edhe Floqi është fakti se ditoret e Diellit ndryshonin shpesh.

Në vitet 1920-1925 një ndër komponentët kryesor për zhvillimin dhe konsolidimin e shtetit shqiptar ishte edhe zhvillimi i arsimit në rang kombëtar. Gjatë kësaj periudhe u zhvilluan tri kongrese arsimore për të diskutuar idetë e ndryshme për zhvillimin e sistemit arsimor në Shqipëri. Në këtë periudhë shërbyen personalitete të shquara në fushën arsimore, si: Sotir Peci, Kristo Floqi, Aleksander Xhuvani, Rexhep Mitrovica, etj… .

Floqi ishte ministër Arsimi në kabinetin e formuar dhe drejtuar nga Iliaz Vrioni. Një ndër përparësitë që pati kjo qeveri, edhe pse për një periudhe relativisht të shkurtër, 15 nëntor 1920 – 1 korrik 1921, ishte zhvillimi i Arsimit që iu besua Kristo Floqit. 

Kristo Floqi ishte dy herë deputet, një herë në qarkun e Dibrës dhe herën tjetër në Korçë. Më 5 prill 1921 përfunduan zgjedhjet e parakohshme në Shqipëri. Kristo Floqi fitoi mandatin e deputetit në qarkun e Dibrës. Gjatë periudhës ndërmjet vitëve 1921 deri në vitin 1925 në Shqipëri kemi ndryshime të shpeshta të qeverive, të cilat nuk arrinin të përmbushnin një mandat të plotë në legjislaturën parlamentare. Për periudhën që flasim, kemi ndryshime të shpeshta në kabinet dhe në qeveri, të cilat qëndruan në pushtet me periudha kohore të shkurta, si ato disa ditore, javore apo disa mujore. 

Kristo Floqi merr mandatin e dytë të deputetit në Korçë, në zgjedhjet politike që përfunduan, më 17 maj 1925. Ai ishtë deputet në Parlamentit e Shqipërisë për periudhën 1925-1928.

Kristo Floqi ishtë diplomuar në fakultetin e drejtësisë në Athinë, Greqi. Aktiviteti i tij shtrihej dhe në fushën e drejtësisë, duke mbuluar funksione të ndryshme, përfshirë dhe si avokat në qytete të ndryshme. Ai u kthye në vendin e origjinës për të punuar si avokat. Pas disa konsultimesh me të afërm dhe miq, vendosi të haptë një studio avokatie në Korçë. Në një hark kohor relativisht të shkurtër emri tij po konsolidohej gjithnjë e më shumë. Falë zotësisë, ai arriti të fitonte disa gjyqe dhe emri i tij filloi të përhapej me shpejtësi dhe konsiderohej si një prej avokatëve më të zotët në Korçë. Po ashtu ai ushtroi profesionin e avokaturës dhe në qytete të tjera si Vlora, Shkodra, etj… .

 Regjimi komunist ishte i ashpër edhe për Kristo Floqin ashtu si ndodhi me shumë intelektualë të tjerë, me persekutime, burgosje e internime. Ai ndërroi jetë në vitin 1951. Përgjatë periudhës komunistë vepra dhe aktiviteti i Kristo Floqit u la në pluhurin e harresës. Duhet thënë, edhe sot që ne flasim studimet rreth figurës së Kristo Floqit janë të pakta. Botimi i librit të profesoreshë, Jonela Spaho, “Kristo Floqi, Koha dhe vepra e tij letrare”i botuarnë vitin 2020 është një kontribut i çmuar për lexuesit dhe plotëson një boshllëk të madh rreth figurës dhe krijimtarisë së Floqit. 

Në përfundim mund të thuhet se, veprimtaria e Kristo Floqit është e gjërë dhe ekzistojnë shumëllojshmëri temash dhe argumentësh ku mund të lëvrohet jeta, figura dhe karriera e shumanshme në shërbim të çështjes kombëtare, letrar-dramaturge si dhe profili i tij politik e juridik. Kristo Floqi informonte shqiptarët e diasporës në SHBA nëpërmjet shkrimeve të botuara në gazetën Dielli ku ishte edhe editor i saj. Ai trajtonte tema të ndryshme si ato historike, letrare e kulturore që lartësonin vlerat kombëtare. Veprimtaria e gjërë dhe e larmishme e Kristo Floqit në politikë, gazetari, në fushën e drejtësisë, letërsisë e dramaturgjisë janë një kontribut i çmuar dhe me rëndësi të madhe për shqiptarët dhe për brezat e ardhshëm. 

by Rafaela Prifti/

The unquestionable integrity and message of a trailblazer continue to reverberate today. Kristo Floqi’s time at Vatra and Dielli, however short, is incredibly significant. 

Jonela Spaho’s monograph of Kristo Floqi proposes to shed light on “the influential thinker of the first half of the 20^th century”. The Professor of Literature at Korca University wrote her PHD thesis on Floqi’s exceptional role particularly as a playwright in the years of Albania’s Independence era throughout the start of WWII. The publication of the 2021 monograph provides as much a historical contextualization as an appreciation for a “multifaceted personality” and offers compelling insights sourced by the subject’s own autobiography, according to Dr. Spaho’s introduction. 

Dr. Paulin Marku, one of the leading scholars on Albania’s Independence Period, told Dielli that “Kristo Floqi’s figure stands out for his influence in the political and legal sphere. As a Doctor of Jurisprudence and a law practitioner, he was a pioneer of the judicial system in Albania and its first Chief Justice. During the 20s and 30s, as a legislative representative of two districts, Dibra and then Korça, a State Council member, Minister of Education in Isuf Vrioni’s administration, Floqi was a distinguished figure well-deserving of respect and appreciation. Above all, the unifying role of Floqi to advance the national movement for Albania’s independence cannot be overstated,” said Dr. Marku. 

In the realm of the literary world, Dr. Spaho’s claim is that Kristo Floqi is not only one of the most prolific Albanian writers but as author of two dozen comedies,  “he is a founder of the genre”. A gifted author, public speaker and journalist, Floqi is a remarkable pioneer and publicist of the Albanian word.  Much of his hard-working nature and perseverance shine through since the early years of his life particularly in reference to his pursuit of self-improvement and education. Born in Korce, Villayet of Manastir, in the Ottoman Empire, he moved from school to school due to family circumstances. He learned Albanian through sheer determination, great writers and kind-hearted mentors. At one point, a 14 year-old Floqi started a personal correspondence with Naim Frasheri, who was so impressed with the writings, the national poet affectionately called his pen pal ‘the little La Fontaine’   

Vatra and Dielli are both well served by the publication of the monograph by Jonela Spaho. In a real sense, they both owe their existence to Kristo Floqi’s relentless efforts and unifying style of leadership. He became editor of the Albanian weekly Dielli (The Sun) in September 1911. The national program published by Dielli and later adopted by Vatra illustrate his qualifications as a visionary with incredible foresight. Driven by the idea of unifying the Albanian community under one organization, Kristo Floqi led numerous conferences around the country laying the groundwork for what would be later known as Vatra. Floqi rallied Albanian émigrés around the flag and was a prominent leading voice for merging numerous organizations at the time. Alongside Fan Noli and Faik Konica, he is one of the main contributors for the founding of the Pan-Albanian Federation of America Vatra in Boston. Due to disagreements with the editor, Floqi resigned his position with Dielli in April 1912.  During the winter of 1912-1913 he moved to New York City where he started a newspaper titled Zeri i Popullit (‘Voice of the People’) Though it attracted quite a number of subscribers, it was a short lived periodical. 

Kristo Floqi’s time at Vatra and Dielli, however short, is incredibly significant. 

Throughout Kristo Floqi’s personal life, academic education, political career and literary work, there is one constant thread which is his unquestionable integrity and patriotism. Having lived through some regime changes, there has been no shortage of twists and turns, ups and downs, more of the latter especially in communist Albania in the late period of Floqi’s personal and professional life. Yet, he reappears now in the monograph Kristo Floqi: His time and Works by Dr. Spaho. Whether it will serve as a call for scholars of the co-founder of Vatra and editor of Dielli, time will tell. In that context, Wednesday’s book presentation at Vatra’s headquarters in New York would be a hopeful sign of inviting historians and researchers to explore Kristo Floqi’s figure in all its dimensions.       

Prishtinë, 24 mars 2022

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti bashkë me kryetarin e Kuvendit të Republikës së Kosovës, Glauk Konjufca, kanë bërë homazhe te busti i ish Sekretares së Shtetit amerikan, Madeleine Albright, e cila dje ndërroi jetë. Pas nderimit që i bënë mikes së madhe të popullit të Kosovës, kryeministri Kurti tha se politika, diplomacia dhe historia vështirë se kombinohen në një mënyrë më të përsosur sesa te personaliteti i jashtëzakonshëm i Sekretares Madeleine Albright.“Dija e saj e thellë, mendja e mprehtë, dashuria e paepur për të drejtat dhe liritë e qytetarit në republikë, orientimi i saj për demokracinë sociale dhe gjithashtu edhe njohuritë e jashtëzakonshme për gjeopolitikën, e bëjnë një personalitet i cili do të kumbojë gjatë jo vetëm në politikën dhe qeverisjen në Shtetet e Bashkuara të Amerikës e te ne në Kosovë po edhe në shumë vende tjera të botës”, tha kryeministri Kurti.Para mediave, kryeministri Kurti ka potencuar se ndërhyrja e NATO-s për të ndalur gjenocidin në Kosovë me bombardimet kundër Jugosllavisë dhe Serbisë së Millosheviqit, padyshim që mbanë vulën e zonjës Albright dhe për këtë ne do të jemi përjetë falënderues e mirënjohës.Prononcimi i kryeministrit Kurti para mediave:Politika, diplomacia dhe historia vështirë se kombinohen në një mënyrë më të përsosur se sa te personaliteti i jashtëzakonshëm i zonjës Sekretare, Madeleine Albright. Ajo në politikë ishe historiane, në histori ishte diplomate ndërkaq në diplomaci ishte politikane. Kur kemi parasysh edhe përvojën e saj jetësore si emigrante hebreje në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, e cila fëmijërinë e ka kaluar gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe më pastaj është shkolluar në vendin tempull të demokracisë e është bërë Sekretarja e parë e Shtetit amerikan grua, natyrisht që kemi të bëjmë me një figurë e cila nuk i takon vetëm shekullit 20, por edhe atij 21.Çdo herë kur fliste, vepronte ose shkruante ishte aq profesionale në secilin prej asaj çfarë bënte e thoshte, sa që nuk mund të quhej profesioniste për shkak të qenies së saj të gjithanshme. Dija e saj e thellë, mendja e mprehtë, dashuria e paepur për të drejtat dhe liritë e qytetarit në republikë, orientimi i saj për demokracinë sociale dhe gjithashtu edhe njohuritë e jashtëzakonshme për gjeopolitikën, e bëjnë një personalitet i cili do të kumbojë gjatë jo vetëm në politikën dhe qeverisjen në Shtetet e Bashkuara të Amerikës e te ne në Kosovë po edhe në shumë vende tjera të botës.Ndërhyrja NATO-s për të ndalur gjenocidin në Kosovë me bombardimet kundër Jugosllavisë dhe Serbisë së Millosheviqit, pa dyshim që mban vulën e zonjës Albright dhe për këtë ne do të jemi përjetë falënderues e mirënjohës.

---

ZERI I AMERIKES/

Ish sekretarja amerikane e Shtetit, Madeleine Albright, ndërroi jetë të mërkurën në moshë 84 vjeçare.

Familja e saj tha në një njoftim se Madeleine Albright, vdiq nga pasojat e kancerit.

“Ajo ishte e rrethuar nga familjarët dhe miqtë”, thuhet në deklaratën e shpërndarë në rrjetet sociale.

E lindur si Marie Jana Korbelová, zonja Albright iku nga nazistët si fëmijë nga vendlindja e saj, Çekosllovakia gjatë Luftës së Dytë Botërore, për t’u bërë më vonë gruaja e parë Sekretare amerikane e Shtetit.

Ajo u zgjodh në këtë post më 1997 ku shërbeu deri në vitin 2001. Zonja Albright luajti një rol të jashtëzakonshëm në procesin e paqes në Kosovë dhe mbështeti fushatën e bombardimeve të NATO-s kundër Serbisë, që i dhanë fund luftës në Kosovë.LEXONI EDHE KËTËZbulohet busti i ish sekretares amerikane Madeleine Albright

Në qendër të Prishtinës ngrihet busti i saj si shenjë nderimi për rolin e saj në çlirimin dhe pavarësimin e Kosovës.

Zonja Albright, para se të behej sekretare e Shtetit shërbeu si ambasadore e SHBA-së në Kombet e Bashkuara.

Prishtinë, 22 mars 2022

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, zhvilloi takim virtual me kongresistët nga Grupi për Çështje shqiptare në Kongresin amerikan, Ritchie Torres, Darrell Issa dhe Robert Aderholt.

Kryeministri e falënderoi kongresistin Torres, njëherit bashkëkryesues i Grupit për Çështje shqiptare në Kongresin amerikan, dhe kongresitët për avokimin e tyre për Republikën e Kosovës, dhe vlerësoi deklaratat publike në mbështetje të anëtarësimit të Kosovës në NATO dhe Bashkim Evropian.

Merita të mëdha për suksesin e Kosovës kanë mbështetësit e fortë në Kongresin Amerikan, tha kryeministri Kurti, duke shtuar se Kosova ka fatin e mirë që tani ka edhe kongresistët nga Grupi i Çështjeve shqiptare si aleatë në Kongres.

Kryeministri Kurti theksoi se ka një sërë fushash në të cilat mund të thellohet e zgjerohet bashkëpunimi në interes të Kosovës, duke veçuar avokimin për anëtarësimin e Kosovës në Bashkimin Evropian dhe NATO, si dhe për rritjen e investimeve amerikane në Kosovë.

Kongresistët amerikanë ritheksuan se Shtetet e Bashkuara të Amerikës nuk kanë aleat më të madh se Kosova në Evropë, dhe është koha që Republika e Kosovës të pranohet në NATO. Ata vlerësuan pozicionimin e Kosovës dhe angazhimin e përbashkët në avancimin e parimeve demokratike. Po ashtu, theksuan domosdoshmërinë e ripërtëritjes së angazhimit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për t’u siguruar që Kosova, shtet mik e aleat i ShBA-ve do të marrë trajtim të drejtë.