Fakulteti i Shkencave Shoqërore, Departamenti i Letërsisë, nën kujdesin e pedagoges Elindë Dibra, dhe në bashkëpunim me dy klubet studentore “Arshi Pipa” dhe “Ernest Koliqi”, organizoi një takim me z. Pashko Camaj, sekretarin e përgjithshëm të Federatës Panshqiptare Vatra dhe autorin e librit “Porosia e Kullës”. Identiteti, trashëgimia, jeta në shtetin amerikan, emigracioni si dukuri, integrimi dhe rikthimi në atdhe ishin temat kyçe të bashkëbisedimit.

Pedagogia Ledri Kurti, duke analizuar veprën, vuri theksin te elementet sa letrare, aq edhe identitare që e formësojnë atë. I pranishëm në takim ishte edhe përkthyesi i veprës, z. Nikoll Camaj, njëkohësisht nënkryetar i Parlamentit të Malit të Zi. Fragmente nga vepra u sollën nga studenti Marjo Gjini.

Të pranishmit u mirëpritën nga rektori Gjuraj. Gjatë takimit u diskutua mbi mundësinë e bashkëpunimit mes Universitetit “Luigj Gurakuqi” dhe Federatës Panshqiptare Vatra.

*Marrë nga faqja zyrtare e Universitetit “Luigj Gurakuqi”

Nga Keze Kozeta Zylo/

Fillimi i mbarë është gjysmë e punës kanë thënë të moçmit dhe ne këtë mjaltë të mënçurisë popullore e kemi frymëzim dhe moto në përvojën tonë 18 vjeçare të Arsimit Shqip në Diasporë.

Java e kaluar ishte një Ditë Historike në Albany, në kryqytetin e Nju Jorkut, ku për herë të parë në historinë e Diasporës Shqiptaro Amerikane në Albany hapet një shkollë e parë shqipe nga “Alba Life” Ambasador i Kombit, rrjeti më i madh i shkollave Shqipe në Diasporë.

Java e dytë ishte frytdhënëse, pas suksesit të radhës të hapjes së shkolles ku morën pjesë personalitete të shquara nga Parlamenti dhe Senati i Nju Jorkut, superitendenti i shkollave amerikane në Albany si dhe Principli i Shkollës amerikane “Sand Creek Middle School” ku zhvillohet mësimi shqip. Kjo javë e frytshme më kujton shkrimtarin e shquar botëror, amerikanin Mark Twain i cili thotë: “Sekreti për të ecur përpara është fillimi.”

Mësuesit dhe nxënësit i mirëpritën me shumë kënaqësi ardhjen e nxënësve nëpër klasa të cilat u mbushen plot e përplot dhe zhvilluan mësimet përkatëse sipas një programi të detajuar profesional. Kështu mësuese Era Shkembi Çorbaxhi, njëherazi dhe koordinatore e Shkollës shqipe “Alba Life” në Albany e filloi orën e mësimit me një bashkëbisedim në lidhje me ceremoninë e hapjes së Shkollës së parë shqipe. Mbasi shkruajtën 6 fjali me shkronjën A të cilën e mësuan në klasë, mësuan se kur mund të përdoren kush, çfarë, ky dhe kjo. Pas përsëritjeve dhe ushtrimeve në klasë, në gjysmën e orës së fundit mësuan Himnin e shkollës dhe u përgatitën për valle tradicionale shqiptare që do t’i performojnë në skena të ndryshme sipas programit të Shkollave Shqipe “Alba life” në gjithë Nju Jorkun dhe në Online.

Mësuese Edvina Belishta iu mësoi nxënësve të grupmoshës së më të vegjëlve shkrimin e Shkronjës së madhe A dhe të shkronjes së vogël a.

Ata u pyetën se si kishin kaluar javën dhe pastaj në monitor Smart Board panë tregimin e shkronjës A ku u drejtuan shumë pyetje për tregimin, personazhet dhe mesazhet që përcollën. Ata punuan në grup për modelimin e shkronjës A me fletë punëdore. Në pjesën e aktivitetit në klasë ata u njohën me këngën Himn “Gjuha Shqipe, Gjuha jonë”.

Duke përdorur këto metaoda dhe strategji të mësimdhënies doemos që do të kenë

efikasitet në mësimin e gjuhës shqipe në Diasporë. Nëpërmjet teksteve dhe materialeve të miratuara nga dy ministritë e arsimit të shtetit shqiptar dhe të Kosovës ndikojnë pozitivisht në zhvillimin e aftësive dhe të folurin në grup në klasë.

Gjatë aktivitetit praktik dhe mësimor nxënësit mësojnë vallet, këngët dhe nxiten për të parë me tej traditat dhe historinë e mrekullueshme të rrënjëve të tyre. Nxënësi mendon dhe mundohet ta trasmetojë apo ta mësojë në shtëpi lëvizjet për një valle, të këndojë tekstin e marrë dhe ndërton përvojën për t’u aftesuar në të ardhmen.

Në këto klasa publike janë të gjitha kushtet moderne dhe tradicionale duke i përdorur të gjitha mjetet me efikasitet të plotë. Më duhet të theksoj se çdo shkollë e “Alba Life” i kryen mësimet në shkollat publike amerikane ligjërisht dhe të mbrojtura me siguracionin shëndetësor përkatës dhe natyrshëm ky është një sukses ku flet për seriozitetin, profesionalizmin dhe përgjegjësine për këtë program dhe Mision Kombëtar të siguruar nga themeluesi z. Qemal Zylo. Mësueset punuan fort me muaj të tërë me themeluesit e shkollës në trainime dhe diskutime së bashku në të mire të mësimdhënies në këto klasa. Ky program dinjitoz i udhëhequr nga mësueset në shkollë duke përdorur teknika ndërvepruese, zhvillon aftësitë, shkathtësitë, dhe çon në formimin e gjithanshëm të personalitetit të nxënësve. Përvoja jonë 18 vjeçare ka dhënë suksese dhe sigurisht duhet të falënderojmë prindërit e mrekullueshëm që na kanë besuar fëmijët e tyre në bangat e shkollës “Alba Life” dhe ne doemos i ruajmë si sytë e ballit. Mjaft prindër shprehin mirënjohjen dhe dashurinë për hapjen e kësaj shkolle pasi jo vetëm që mësohet gjuha shqipe, por është dhe jeta sociale me njeri tjetrin si shqiptarë dhe që në këto kohra mjerisht po humbet jeta sociale dhe fëmijët tanë po bëhen më të vetmuar nëpër I-Pade ose lojëra kompjuterike që shpesh janë shkatërruese për moshën e tyre.

Dita e dytë ishte mbresëlënëse, e begatë dhe shpresëdhënëse për të ardhmen e mësimit shqip në Albany, pasi fillimi i mbarë është gjysma e punës.

Shqipja do të vazhdojë përjetësisht sa te ketë shqiptarë mbi dhe, sepse siç thotë Himni:

Gjuha Shqipe, Gjuha jonë/ Oh sa bukur tingëllon/ Larg Atdheut dhe pse jemi/ Ne në shpirt atë e kemi.

26 Janar, 2025

Albany, New York

Akademik Vasil S. Tole/

Në këtë ditë të mbrame, kujtojmë se përkushtimi i Kryepiskopit Anastas për ringritjen e Kishës sonë është në thelb një shërbim dhe adhurim i pastër ndaj Zotit dhe Perëndisë, aq edhe ndaj besimtarëve të cilët nuk mund të jetojnë vetëm me bukë, e përgjithësisht ndaj popullit, që përmes ringritjes, befas nga errësira ashtu siç thoshte profetit Isaia: … panë një dritë të madhe dhe për ata që ishin në vendin e hijes së vdekjes zbardhi dita!

Etimologjia e emrit Anastas kupton jetën e çmuar të rifituar pas vdekjes, pra ngjalljen e saj, ashtu si në të vërtetë ndodhi edhe me ringritjen e Kishës Orthodhokse nga gërmadhat, e drejtuar nga Hirësia e Tij, Anastasi, që për fat të mirë e RINGRITI atë duke lartësuar njëherazi edhe emrin e Tij, në jetë të jetëve.

Ngushëllime për Kishën Orthodhokse të Shqipërisë, Sinodin e Shenjtë dhe mbarë komunitetin orthodhoks!

▪︎ U prehtë në paqe!

Amin!

______________________

#anastasjanullatos

▪︎ RESTED IN THE LORD, HIS BEATITUDE ARCHBISHOP ANASTASIOS JANULATOS!

On this final day, we remember that Archbishop Anastasios’ dedication to rebuilding our Church was fundamentally a pure service and worship of God and the Lord, as much as it was to the faithful who cannot live by bread alone, and generally to the people, who, through revival, suddenly saw light in the darkness, as the prophet Isaiah said: … they saw a great light, and for those who were in the shadow of death, the day dawned!

The etymology of the name Anastasios signifies the precious life regained after death, meaning resurrection. This is precisely what happened with the revival of the Orthodox Church from its ruins, led by His Grace Anastasios, who, fortunately, REBUILT it while also elevating his name for eternity.

Condolences to the Orthodox Church of Albania, the Holy Synod, and the entire Orthodox community!

▪︎ May he rest in peace!

Amen!

Intervistë me profesor Vaxhid Sejdiun, mësimdhënës i Shkollës Shqipe në Zvicër, anëtar i Këshillit Koordinues të Diasporës (KKD)/

Vaxhid Sejdiu, është mësues i shkollës shqipe në Zvicër, i cili me punën e tij si mësues dhe koordinator në hapjen e pikave të reja shkollore në Zvicër ka qenë dhe është shembulli më i mirë se si punohet në shërbim të gjuhës dhe kulturës kombëtare. Me punën tij ka dëshmuar gjatë këtyre tri dekadave se është ndër mësuesit e veçantë të shkollës shqipe, i cili në vazhdimësi ka ngritur flamurin e gjuhës shqipe lart e më lart. Viteve të fundit është dalluar me angazhimin e tij në organizmin e pikave shkollore në mbarë Zvicrën. Janë hapur dhjetëra e dhjetëra pika shkollore, të cilat dëshmojnë një rritje të dukshme të fëmijëve shqiptarë në orët mësimore. Me të njëjtin përkushtim ka punuar dhe vepruar edhe si kryetar i KKAD-së nga viti 2020-2023 duke qenë bartës i kërkesave të mësuesve në takime, konsultime dhe kuvende të ndryshme me Shoqatat, Lidhjet e Mësuesve apo me Institucionet.

Intervistoi: Anita Duriçi:

Z. Sejdiu, së pari ju falënderojmë që pranuat të jepni intervistë për faqen tonë zyrtare (faqen e KKAD-së) me rastin e fillimit të Vitit të Ri 2025.

Cili  ishte misioni kryesor i Këshillit Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë (KKAD) gjatë periudhës së funksionimit të këtij këshilli, me ju kryetar?

Fakt është se KKAD, fillimisht u nis me iniciativën e profesoreshës së nderuar Adriana Fishta – Bejko, e cila pas një këshillimi në kuadër të Këshillit Koordinues të Diasporës filloi t`i kontaktojë mësuesit në pjesën më të madhe të shteteve, ku mësimi në gjuhën shqipe tani më ishte histori suksesi. Kështu, pas një bashkëbisedimi me disa prej mësuesve u pajtuam që të formojmë një Këshill të Mësuesve, me qëllim që të komunikojmë zyrtarisht me institucionet tona, pikërisht për njësimin e shkollave shqipe në mërgatën shqiptare, natyrshëm edhe për fuqizimin e fjalës së mësuesit dhe prezantimit të kërkesave tona në shërbim të një organizimi sa më të mirë të mësimit plotësues në diasporë.

Fillimisht e pagëzuam KMSHD (Këshilli i Mësimit Shqip për Diasporën) dhe pastaj pas shumë takimeve, këshillave dhe të një bashkëpunimi të frytshëm me QBD-në (Qendrën e Botimeve për Diasporën), me Znj. Mimoza Hysa, me ministrin Pandeli Majko, u pajtuam që Këshilli të quhet Këshilli Koordinues i Arsimtarëve të Diasporës (KKAD).

Misioni kryesor ishte njësimi i shkollave shqipe, përgatitja e teksteve shkollore nga institucionet tona për fëmijët e diasporës, për këtë lloj mësimi, organizimin e takimeve, konsultimeve apo kuvendeve të punës në mes të mësuesve dhe institucioneve tona përkatëse të Republikës së Shqipërisë dhe të Republikës së Kosovës, me qëllim të gjithëpërfshirjes si dhe të prezantimit sa më të gjerë të ideve, mendimeve, vërejtjeve, kërkesave, kështu që  ky lloj mësimi të gjejë rrugën e vet, jo vetëm në disa shtete të Evropës, por kudo ku shqiptarë.

Pra, ideja kryesore ishte për ndërgjegjësimin tonë, duke filluar nga vetja, nga mësuesit për rolin që kemi në shoqëri, së pari, te mërgimtarët dhe mbi të gjitha, kishim pikësynimin tonë që kërkesa jonë kryesore të gjente miratimin te institucionet tona, për ta jetësuar misionin tonë. Misioni ynë ( i KKAD-së) ka qenë dhe është për të marrë mbi vete përgjegjësinë, së bashku, me institucionet tona përkatëse të arsimit, për njësimin e shkollave shqipe, duke e shoqëruar këtë me jetësimin e gjitha kërkesave të tjera, për t’u bërë faktor i rëndësishëm dhe i domosdoshëm në funksionimin e  mbrojtjes së gjuhës shqipe dhe identitetit kombëtar, kudo që jemi.

Për herë të parë arritëm të organizojmë Kuvendin e parë të Mësuesve, një kuvend pune ku ishin përfaqësues nga pjesa kryesore e shteteve ku zhvillohet mësimi në gjuhën shqipe. Më se 30 mësues së bashku me përfaqësuesit e Institucioneve tona nga Republika e Shqipërisë, nga Republika e Kosovës dhe nga Republika e Maqedonisë së Veriut arritëm bashkërisht t`i bashkërendisim të gjitha kërkesat e nevojshme, me qëllim që ky lloj mësimi të marrë formën e vet të duhur, të nevojshme duke i ndarë detyrat në mes veti.

Z. Sejdiu: – Cilat kanë qenë sfidat më të mëdha me të cilat jeni përballur për të promovuar dhe mbrojtur gjuhën shqipe në Zvicër?

– Bazuar në statistikat zyrtare, në Zvicër ka një numër mbi 40 mijë fëmijë të moshës shkollore që i përkasin diasporës shqiptare.  E kemi thënë dhe e themi, ndër vite, se përfshirja sa më e madhe e nxënësve në procesin arsimor për mësimin e gjuhës shqipe ka qenë problematik. Mungesa e reformave brenda shoqatës ekzistuese, pra LAPSH-it, është tejet i dukshëm në Zvicër, ku në 15 vitet e fundit, numri i nxënësve që mësonin gjuhën shqipe pësoi një rënie tepër të madhe, ku në 16 kantone të Zvicrës, nga 26 të tilla, nuk mbeti asnjë nxënës.

– Pra thjeshtë në katër – pesë vitet e fundit nën logon “Shkolla Shqipe” arritëm të bëjmë një përpjekje për ta ndryshuar gjendjen, në të cilën ndodhej mësimi në gjuhën amtare dhe sot mund të themi padyshim, se arritjet tona  janë një histori e mirëfilltë suksesi, është një vlerë e shtuar, sepse edhe sot që po flasim, pas bashkimit të këtyre dy organizimeve nën emblemën e Lidhjes së Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë  “Naim Frashëri” shohim në bazë të dhënave të përbashkëta  se puna jonë 4-5 vjeçare ka qenë dhe mbetet një histori suksesi, ku gjysma  e pikave shkollore, e numrit të përgjithshëm të nxënësve apo gjysma e mësuesve që punojnë në kuadër të këtyre shkollave është rezultat i këtyre përpjekjeve që ta ndryshojmë gjendjen e rëndë në të cilën ndodhej dikur LAPSH në Zvicër.

– Një nga sfidat më të forta ishte dhe mbeti ndërgjegjësimi i prindërve shqiptarë me qëllim që t’ i orientojnë fëmijët e tyre drejt klasave ku zhvillohet mësimi në gjuhën shqipe, motivimi i tyre që ta mësojnë dhe ta ruajnë gjuhën amtare si dhe përhapja e pikave shkollore në mbarë vendin, në mbarë Zvicrën. Kemi menduar dhe mendojmë se funksionimi i klasave në gjuhën shqipe nuk mund të mendohet pa prindërit shqiptarë, edhe pse ne nuk i ndajmë, ne i përfshijmë të gjithë mërgimtarët shqiptarë, kudo ku janë, sepse shkolla shqipe është e të gjithëve dhe si e tillë shumë e rëndësishme për vazhdimësinë tonë, ruajtjen e gjuhës dhe kulturës kombëtare, identitetit kombëtar në vend të huaj. Thirrja jonë “ejani ta bëjmë shkollën shqipe” ju drejtohet të gjithëve pa dallim, sepse vetëm në këtë mënyrë mund të shëmbëllejmë me arbëreshët tanë, të cilët mund të merren si shembulli më i mirë i përkushtimit për ruajtjen e gjuhës dhe kulturës kombëtare.

Z. Sejdiu: – Si ka ndihmuar KKAD në bashkëpunimin mes mësuesve shqiptarë në diasporë dhe institucioneve shqiptare?

– Këshillin Koordinues të Arsimtarëve në Diasporë e kanë përberë dhe e përbëjnë një grup mësuesish të dalluar në mërgatën shqiptare. Mësuesit si: Anila Kadija në Londër, Teuta Tabaku në Turqi, Miradije Berisha në Austri, Mustafë Krasniqi dhe Isuf Bytyçi në Gjermani, Mira Shehu në Kanada, Aurela Konduri në Greqi, Dritan Mashi në Itali, Arta Emiri në Suedi, Anita Duriçi në Zvicër etj., në vazhdimësi kanë qenë dhe janë të dalluar në përpjekjet e tyre në përhapjen e diturisë në gjuhën amtare jo vetëm në vendet ku punojnë dhe veprojnë, por edhe më gjerë.  Një grup mësuesish vullnetarë, të cilët mundohen me çdo kusht të përballen me sfidat e njëpasnjëshme në shërbim të gjuhës dhe kulturës kombëtare.  

Në rrugëtimin tonë trevjeçar dëshmuam vlerë profesionale, vlerë kombëtare duke fituar besimin dhe respektin e shumë institucioneve, e shumë veprimtarëve, e shumë e shumë kolegëve, në mbarë botën shqiptare.

Në rrugëtimin tonë detektuam një mori problemesh të mësimit plotësues në diasporë, duke sensibilizuar, pothuajse, të gjithë faktorët në Atdhe dhe në diasporë. Idetë tona për njësimin e shkollave shqipe, për tekstet e përbashkëta, për një program të njëjtë mësimor u bënë pjesë e rendit të punës të institucioneve tona, e takimeve, e konsultave dhe programeve të ndryshme.

Z. Sejdiu: – A keni bashkëpunim me institucionet tona, të Shqipërisë dhe Kosovës dhe ku ishin synimet e juaja si KKAD?

– Puna për mësimin e gjuhës shqipe në diasporë bazohet në strategjinë e përbashkët të mësimit të gjuhës shqipe në diasporë nga ana e qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe asaj të Kosovës, si dhe akteve ligjore e nënligjore

Një bashkëpunim shumë i dobishëm shihet me Ministritë përkatëse dhe veçanërisht me Qendrën e Botimeve për Diasporën.

Padyshim qëllimi ynë është që me punën tonë, me këshillat tona, në shërbim të njësimit të shkollave shqipe, të jemi aty ku ka nevojë, siç është rasti në Tiranë dhe në Prishtinë, në takimet apo konsultat, të cilat trajtojnë tema rreth organizimit të mësimit në diasporë.

Por, sa i përket bashkëpunimit me institucionet tona mund të shtojmë që ndihmesa, përkushtimi dhe bashkëpunimi me ambasadën e Republikës së Shqipërisë në Zvicër, është ajo që duhet të jetë me të gjitha institucionet tona. Ambasada e Shqipërisë, jo vetëm që e ka vënë stafin e saj në dispozicion të “Shkollës Shqipe” në Zvicër, por mundohet në të gjitha pikëpamjet të na ndihmojë.

Institucionet tona e kanë vëzhguar me kujdes punën tonë, por edhe Qendra e Botimeve për Diasporën, kërkesat tona i ka prezantuar në të gjitha shkallët e mundshme të vendimmarrjes, rezultat i së cilës janë tani më tekstet shkollore të nivelit të parë dhe të dytë, të cilat nxënësit i kanë tani më në duart e tyre dhe presim që këtë vit shkollor t`i kemi edhe tekstet e nivelit të tretë.

Z. Sejdiu: – Çfarë roli luan arsimi në ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar për brezat e rinj në diasporë?

– Përhapja e diturisë në gjuhën amtare ka qenë dhe mbetet një nga dëshirat e mia kryesore në jetë. I lindur në një qytet, në Kumanovë, ku gjuha dhe mësimi shqip në vazhdimësi ka qenë i shënjuar nga aparati shtetëror i atëhershëm dhe i tashëm maqedonas, kështu që, si shumë bashkëveprimtarë të mi, jam munduar që gjuhës shqipe t`i bëj vend aty ku jam, apo thënë më mirë aty ku janë shqiptarët, duke pasur  qëllimin e shenjtë  që fëmijët e tyre të mësojnë gjuhën amtare. Asnjëherë nuk jam pajtuar me kryesinë e Lapshit për Zvicër, për shpirtngushtësinë për pasivitetin brenda shoqatës e duke mos hapur rrugën të gjithëve për të kontribuar në sensibilizimin e prindërve shqiptarë në mërgatën shqiptare, me qëllim që një ditë të kemi sa më shumë shkolla, sa më shumë nxënës dhe natyrisht gjuha shqipe të jetë në vendin e saj të duhur, atje ku shqiptarët gjallojnë.

Këta fëmijë që lindin dhe rritën larg atdheut, mund të themi se rritën në sistem të përsosur arsimor, siç është Zvicra, por pa gjuhën shqipe ata mbesin analfabetë në gjuhën amtare, për gjuhën e nënës, që lenë shumë për të dëshiruar. Ndaj gjuha shqipe është ajo që i ruan dhe i mbron fëmijët, në kuptimin e qenësisë shqiptare, i ruan dhe i mbron për çdo ditë, si ai “ushtari i mirë që e ruan dhe e mbron vendin” , duke mos llogaritur asnjëherë sakrificën. Pa sakrificë nuk bëhen gjërat mirë, çdo gjë në jetë kërkon përkushtimin e vet dhe kur bëhet fjalë për gjuhën amtare ne duhet të jemi njëzëri, të veprojmë në kohë sa nuk është bërë vonë dhe të punojmë natë e ditë për të. Gjuha është një pasuri kryesore që na e mbron,  në çdo kohë dhe në çdo vend, identitetin kombëtar të të gjithë neve. Humbja e identitetit kombëtar është një thyerje e madhe që nuk mund të ngjitet dot. Me të drejtë poeti ynë kombëtar Filip Shiroka duke folur për gjuhën do të thotë: “Kurrë nuk kemi të drejtë të quhemi komb i qytetëruar, sado gjuhë të huaja të mësojmë, sepse kombi nuk qytetërohet vetëm duke mësuar gjuhë të huaja, por, së pari, duke e mësuar  gjuhën e vet”.

Z. Sejdiu: – A mendoni se gjuha shqipe po ruhet si duhet në Zvicër, dhe çfarë mund të bëhet më shumë për të përmirësuar këtë situatë?

Fakt është se Zvicra ka qenë dhe mbetet një nga shembujt më të mirë të organizimit, por kjo nuk mjafton. Siç thashë, më herët, duke e pasur parasysh numrin e madh të shqiptarëve, hapësirën gjeografike të Zvicrës apo afërsinë e saj, ku mund të kalohet për 4-5 orë nga njëri skaj në skajin tjetër të vendit dhe një mori  faktorësh të tjerë na obligojnë që të punojmë më shumë në përhapjen e gjuhës shqipe në shkallë e këtij vendi. Ajo që duhet përmirësuar është, me patjetër, të lartësohet  niveli kombëtar i ndërgjegjësimit të prindërve shqiptarë për ruajtjen e gjuhës shqipe, apo thënë më qartë,  në familjet shqiptare, kryefjalë duhet të jetë  ndërgjegjësimi i përgjithshëm mbi domosdoshmërinë e edukimit në gjuhën amtare…

Të bëhemi bashkë dhe të veprojmë në mërgatë dhe në Atdhe në shërbim të gjeneratës së re, me qëllim që mijëra fëmijë shqiptarë të mos mbeten nesër pa gjuhën e nënës. Komunikimi me prindërit për të dërguar fëmijët e tyre në shkollat shqipe të jetë i përditshëm duke e luftuar

një mentalitet të gabuar sipas të cilit fëmijët pengohen (mbingarkohen) në procesin e integrimit te tyre, se fëmijët janë të lodhur, se fëmijët kanë edhe kurse tjera  e kështu me radhë. Asnjë kurs nuk  mund ta zëvendësojë gjuhën e nënës.

Z. Sejdiu: – Si e shihni të ardhmen e mësimit të gjuhës shqipe në Zvicër dhe në diasporë në përgjithësi?

E ardhmja e mësimit të gjuhës shqipe në Zvicër varet vetëm nga ne. Sa më shumë që punojmë aq më shumë do të kemi suksese, sa më pak punojmë në këtë drejtim dëmi do të jetë dëshmi  e kohës. Për këtë arsye thirrja ime dhe e kolegëve të mi ka të bëjë me kohën. Sot, sepse nesër bëhet vonë për të gjithë ne. 

Shpresoj që në të ardhmen edhe mësimi online t`i bashkëngjitet atij me prezencë. Nëpërmjet këtij lloj mësimi mund të depërtojmë aty ku nuk kemi arritur deri më tani. Pastaj krijimi i klasave online është shumë më i thjeshtë mund të grumbullohen fëmijë nga disa shtete apo nga disa qytete dhe të krijohet një klasë. Por ajo që kërkohet është, padyshim, plani mësimor, një plan i detajuar dhe i prezantuar në mënyrë bindëse me mësues të dëshmuar në këtë fushë. Shpresoj që do të rrisim interesimin e prindërve shqiptarë, kudo në botë dhe njëkohësisht interesimin e fëmijëve shqiptarë për gjuhën e prindërve të tyre.

Ne në kuadër të Këshillit Koordinues të Diasporës ia kemi dërguar projektin tonë Institucioneve në Tiranë, Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe asaj të Arsimit dhe shpresoj që Institucionet në Tiranë dhe në Prishtinë do ta vënë këtë, në rend dite, për të mirën e fëmijëve shqiptarë.

Z. Sejdiu: – Cilat janë arritjet më të rëndësishme të KKAD gjatë kohës që ju keni shërbyer si kryetar dhe cilat janë disa projekte, të cilat do të dëshironit t’i shihnit të realizuara në të ardhmen?

E thashë edhe më lartë se një nga sukseset e KKAD-së janë padyshim tekstet shkollore.

Tani, më është filluar me licencimin e mësuesve shpresojmë, që të vazhdojë me një intensitet të përshpejtuar licencimi edhe i kolegëve të tjerë, sepse koha nuk pret.

Një nga sukseset më të mëdha i të gjithë neve, veçanërisht i KKD-së, por që llogaritet edhe si i KKAD-së është organizimi i Kuvendit të punës që u mbajt në Mynih me datën 9-10 mars 2024. Të gjitha propozimet presin dhe dëshirojmë të gjithë së bashku që të realizohen, sepse vetëm me realizimin e këtyre propozimeve, mund të themi, se tani më kemi një mësim mirë të organizuar.

Propozimet janë të hartuara së bashku me QBD-në dhe janë të ndara dhe të shkruara sipas nevojave. Siç janë këto propozime për çështjet organizative të mësimit plotësues në diasporë e mërgatë, marrëveshjet ndërinstitucionale për lehtësimin e kushteve të mësimit të gjuhës shqipe, binjakëzimi i shkollave në diasporë me shkollat në Shqipëri dhe Kosovë, pajisja me dokumentacion të përbashkët pedagogjik për të gjithë mësimdhënësit në diasporë dhe mërgatë, ngritja e një platforme on line për mësimin e gjuhës shqipe, ndërgjegjësimi i prindërve në mërgatë për rëndësinë e mësimit të gjuhës së prejardhjes, furnizimi me tekste didaktike të paktën  në dy periudha të vitit etj.

Z. Sejdiu: – Dhe fare në fund, një mesazh drejtuar prindërve shqiptarë apo mërgimtarëve nëpërgjithësi?

Mësimi i gjuhës amtare për fëmijët e diasporës shqiptare nuk është diçka i thjeshtë, për ta lënë pas dore apo për ta lënë për “kur të kemi kohë”. Gjuha amtare është detyrim moral e kombëtar, i cili ndikon drejtpërdrejt  në formimin e fëmijëve dhe i bën ata më të aftë për t’u integruar në kulturën e vendit pritës. Një njeri i cili, nuk njeh rrënjët e veta është shumë vështirë të integrohet e të hedhë rrënjë në një mjedis të huaj. Me të drejtë gjuhëtari i mirënjohur danez ka thënë se “Gjuha shqipe është i vetmi mjet i ndriçimit dhe i përparimit moral. Ajo është një gjuhë e fuqishme dhe e bukur që duhet të jetë krenaria e folësve të saj dhe një mjet i shenjtë për zhvillimin kulturor dhe intelektual të kombit të vjetër shqiptar”

Dhe fare në fund, e kemi thënë dhe do ta themi në vazhdimësi se gjuha shqipe, gjuha amtare, ruajtja e saj, është detyrim moral dhe kombëtar, është gjuha e zemrës.

Nga Keze Kozeta Zylo/

Ditë historike në Albany, në kryqytetin e Nju Jorkut.

Edhe në Albany jeton një komunitet i madh Shqiptaro Amerikan që deri tani duket sikur ka qenë i “pazbuluar” për publikun si në Diasporë dhe në Mëmëdhe. Dhe ja erdhi dita e dielltë që ky zbulim dhe lidhje vëllazërore të bëhet në kuptimin figurativ nga Alba Life e konkretisht nëpërmjet Gjuhës Shqipe që është dhe identiteti ynë kombëtar. Duke qenë kaq pranë tyre fizikisht dhe me abetare në dorë në mendje më vinte thënia e një prej autorëve të Abetares së parë shqipe sipas alfabetit të Manastirit dhe e himnit të tij, e para femër shqiptare autore e një projekti arsimor, Mësueses së Popullit, Parashqevi Qiriazi.

Ajo ka thënë dhe po e sjellë në ligjëratë të drejtë si: “Arësimi e mpron Lirinë më mirë se sa një ushtëri”.

Per herë të parë në historinë e Diasporës Shqiptaro Amerikane në Albany hapet një shkollë e parë shqipe nga Alba Life Ambasador i Kombit, rrjeti më i madh i shkollave Shqipe në Diasporë.

Ishte krenari e ligjshme të shikoje prindërit, gjyshërit, mësuesit dhe nxënësit të mbushnin korridorin dhe të drejtoheshin në auditorium aty ku do të zhvillohej ceremonia e hapjes së Shkollës së Parë Shqipe në Albany. Ja një prej gjysheve të nxënësve të shumtë pasi më puthi duart më thotë: “Mësuese, kije kujdes nipin tim, dua të mësoj të flas shqip, unë kam një muaj që kam ardhur këtu, por vetëm me shenja komunikojmë më së shumti. E dua pafund nipin tim, por dua t’ja shpreh në shqip këtë dashuri, vazhdoi gjyshja me lot në sy”.

Unë bisedova me shumë prindër të tjerë dhe pjesëmarrës, ku me emocion më takoi dhe mësuese Elvira e cila e ka ushtruar profesionin e saj në Atdhe dhe na uroi me zemër për ta vazhduar përgjithmonë këtë Mision Kombëtar.

Kryeqyteti I Nju Jorkut na ka dhënë një ndjesi mikpritjeje të jashtëzakonshme, kemi qenë disa herë deri të ftuar në Parlament dhe në Senatin e shtetit të Nju Jorkut. Para se të fillonte ceremonia z. Qemal Zylo u mirëprit duke i uruar mirëseardhjen nga Drejtori i Shkollës Amerikane Sand Creek Middle School, Dr. Michael Marohn in Albany NY, ku do te zhvillojë mesimin Shqip Alba Life. E lum kush lë këtë gjurmë të shndritshme mirëseardhjeje me fjalë dhe me vepra si në rastin në fjalë.

Ceremonia e hapjes së dites së parë, 17 Janar, 2025

Në auditoriumin e Shkollës publike amerikane Sand Creek Middle School u mbajt ceremonia zyrtare e hapjes së Shkollës së parë Shqipe.

Para hyrjes dy tavolina kuq e zi ndriconin mjedisin ku mësueset, koordinatore Era Shkembi Çorbaxhi, mësuese Edvina Belishta dhe asistentet Lusiana Bardhi, Breana Bardhollari mirëprisnin prindërit dhe nxënësit të cilëve iu vendosnin nga një kapele në kokë me fjalët shqip Një tavolinë tjetër mbante mbi 40 çanta kuq e zi me ushqime bio shqiptare dhuratë për mësueset dhe nxënësit e regjistruar nga sipërmarrësi i suksesshëm Adrian Golemi i cili kishte udhëtuar që nga Bronxi per ta përshëndetur këtë nismë tejet atdhetare-patriotike duke dhuruar me gjenerozitet në shenjë simbolike dhe respekti Shkollën Shqipe.

Ceremonia u moderua nga Kozeta Zylo dhe Laura Leka, nxenese brilante e Shkollës Shqipe “Alba Life” në Staten Island e cila së bashku me nënën e vet Denisa Leka një suportuese e madhe e Alba Life udhëtuan nga Nju Jorku për të ardhur në Albany.

Ceremonia u hap me urimin e madh: Ju faleminderit të dashur bashkatdhetarë, prindër dhe ju nxënës të Shkollës Shqipe “Alba Life” Ambasadori i Kombit që do të uleni për herë të parë në bangat e shkollës në Albany në kryeqytetin e Nju Jorkut, një ndër metropolitanet më të mëdha në botë. Kur e filluam këtë nismë këtu në Albany rruga nuk ka qenë e shtruar në dafina, por me përpjekje të mëdha, durim, vullnet, inteligjencë, sacrificë arritëm që të vinim deri këtu në këtë ditë historike për Diasporën Shqiptaro Amerikane pasi për herë të parë hapet një shkollë e re shqipe në Albany. Kjo ka qenë një endërr e kahershme e Themeluesit të TV Dhe Shkollave Shqipe “Alba Life” vizionarit Qemal Zylo, i cili duke sjellë përvojën e madhe midis dy kontinenteve si Shef Katedre dhe professor I lëndëve inxhinierike në Akademinë Ushtarake “Skenderbej” në Tiranë si dhe pedagog i lëndëve kompjuterike në kolegj në Manhattan e solli përvojën në mënyrë ekselente. Më duhet të falënderojmë publikisht dy bashkëpunëtorët e parë dhe fort të ngushtë që në fillimet e nismës si Era Shkembi Corbaxhi sëbashku me bashkëshortin e saj patriot Gerti Çorbaxhi dhe vazhduan të punojmë me korrektësi. Duke mos i takuar fizikisht vetëm në Google Meet në fillim që në takimin e parë ne lidhëm besa besëqë të mos i iknim programit duke iu referuar porosisisë së Kryeheroit, Skënderbeut që aq shumë jua mësojmë nxnësësve në shkolla. Natyrisht këtë besë ja kemi kërkuar përjetësisht dhe do të jetë përherë, sepse ne kemi model Motrat Qiriazi, kemi model shkollën e parë shqipe në Korçë, Korcën tuaj dhe Korçën tonë dhe Korçën e Kombit. Ne do te punojme siç thote Gjerasim Qiriazi:

“Do punoj për mëmëdhenë ,

Gjithë jetën sa të rronj,

Do të zgjonj dhe ata që flenë,

Kështu jetën do mbaronj”.

Një çift tjetër që dua të falënderoj nga thellësia e shpirtit është mësuese Edvina Belishta së bashku me bashkëshortin e saj atdhetar Bedion Belishta të cilët iu bashkuan Misionit tonë Kombëtar. Ata qëndruan pranë nesh me hallet, punët, përpjekjet ku të dyja me koordinatore Erën bashkëpunuan fort për të arritur në këtë ditë të madhe.

Moderatorja ftoi të gjithë pjesëmarrësit të çoheshin në kembë për të interpretuar Himnet Kombëtare të Amerikës dhe të Shqipërisë.

Nga fjala e Themeluesit dhe Drejtorit të Shkollave Shqipe z. Qemal Zylo

Z. Qemal Zylo themelues dhe drejtues i TV dhe Shkollave Shqipe “Alba Life” në gjithë Nju Jorkun dhe në Online, i cili mban titullin e lartë Kombëtar “Kalorës I Urdhrit të Flamurit” dhënë nga Presidenca e Shqipërisë përshëndeti të gjithë të pranishmit. Ai tha:

Në emër të Bordit të TV dhe Shkollave Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit më lejoni t’ju falënderoj për pjesëmarrjen sot në këtë Ceremoni të hapjes së Shkollës së parë Shqipe këtu në kryeqytetin e Shtetit të NY-ut, që është një Degë e Re e rrjetit të Shkollave Shqipe ‘Alba Life” që funksionojne prej 18 vitesh në të gjithë NY-un dhe në Online po ashtu.

Le të mirëpresim në fillim anëtarin e Asnamblesë z. Phil Steck që përfaqëson Distriktin Shkollor të Kolonisë Jugore këtu në Albany.

Dua të falënderoj Drejtorin Legjislativ Z. Justin Devendorf që përfaqëson anëtarin e Asamblesë John Zaccaro Jr.

Dua të falënderoj znj. Samantha Moore të Distriktit Shkollor të Kolonisë Jugore që na ndihmuan shumë për miratimin e lejeve në shkollë. Falënderoj biznesmenin e suksesshëm e mikun e TV dhe Shkollave Shqipe “Alba Life” z. Adrian Golemi, që ka ardhur të marrë pjesë në këtë ceremony e t’ju dhurojë të gjithë fëmijëve dhe mësuesëve nga një pako në shenjë urimi e falënderimi për hapjen e Shkollës Shqipe “Alba Life” këtu në Albany.

Falënderoj koordinatoren dhe mësuesen znj. Era Çorbaxhi dhe bashkëshortin e saj z. Algert Çorbaxhi për përkushtimin e koordinimin e punëve të shumta për hapjen e kësaj shkolle.

Falënderoj mësuesen Edvina Belishta për gadishmerine për t’ju bashkuar stafit në misionin tone dhe punën përgatitore që ka bërë po ashtu.

Falënderoj kameramanin e AlbaPro z. Shug Dule që na ka ndihmuar kohët e fundit për eventet e Shkollave Shqipe “Alba Life”.

Falënderoj po ashtu znj. Kela Papa që erdhi në takimin e parë që patëm me stafin e disa prindër në muajin Dhjetor dhe u tregua e gatshme të bashkëpunojë ku shpresoj të na sjelli nxënës të rinj.

Falënderoj të gjithë prindërit një për një që janë këtu në sallë dhe që na kanë përkrahur e mbështetur duke regjistruar fëmijët e tyre dhe që do të fillojnë sot mësimin.

Pa dashur të zgjatem në historinë 18 vjeçare të rrjetit të shkollave shqipe “Alba Life” desha të theksoj se para 18 vitesh ne filluam me 6 nxënës në Fidanishten e Shkollave në Staten Island dhe vazhdoi duke u shtrirë në të gjithë NY-n. Vlen të theksoj se në Shkollat “Alba Life” kanë mësuar gjuhën shqipe me mijëra nxënës. Disa prej tyre kanë mbaruar studimet e larta apo i vazhdojnë ato dhe kurrë nuk e kanë harruar shkollën “Alba Life” që u ka mësuar për herë të parë ABC-në e gjuhës sonë të bukur shqipe.

Shkolla “Alba Life” ka funksionuar çdo fundjavë pa ndërprerje si program pas-shkollor, ndersa në kohën e pandemisë të Covid 19, Shkolla “Alba life” ishte e para shkollë në Diasporë, që filloi mësimet në Online dhe përgatiti e trainoi Këshillin e Arsimtarëve të Diasporës dhe mjaft mësues të tjerë për mësimin e gjuhës shqipe në Online. Në kohën e pandemisë numri i nxënësve u rrit në mënyrë të konsiderueshme dhe shkollës tone iu bashkuan mjaftenxënës nga Amerika e Europa ku shkollat e tyre u mbyllën në kohën e pandemisë. Na kërkuan dhe mbuluam nevojat e shkollave shqipe në Halifax të Kanadasë e të Shkollës në Chikago, pasi edhe u mbyllën gjatë kohës së pandemisë.

Shkollat Shqipe “Alba Life” udhëhiqen nga Rilindasit e mëdhenj se ashtu siç ka thënë Sami Frashëri: viktimat e gjuhës janë më të shumte se viktimat e shpatës.

Shkolla Shqipe “Alba Life” është laureuar me Titullin e lartë Ambasador i Kombit nga Shteti Shqiptar dhe me dy rezoluta të veçanta nga Shteti I NY-ut po ashtu, që janë vlerësim shumë i lartë jo vetëm për ne, por gjithë Kombin Shqiptar sepse Gjuha Shqipe është identiteti i Kombit Shqiptar.

Nuk dua të zgjatem në prezantimin e punës së stafit të Shkollave “Alba life” gjatë këtyre 18 viteve, pasi flasin vetë vlerësimet e prindërve dhe rezultatet e mijëra studentëve që ka nxjerrë ky rrjet me i madh i shkollave tona shqipe, por dua të theksoj se hapja e Degës së Shkollës Shqipe “Alba Life” në Albany me gati 40 nxënës do të jetë një qendër tjetër e re institucionale e mësimit të Gjuhës Shqipe dhe kulturës shqiptare, por edhe një institucion që do të ndihmojë në organizimin e bashkimin e komunitetit shqiptar.

Duke përfunduar i uroj fillim të mbarë Shkollës Shqipe “Alba life” në Albany dhe suksese të gjithë nxënësve dhe mësueseve Eranda Çorbaxhi e Edvina Belishta që iu bashkuan këtij Misioni Kombëtar!

Me shumë respekt dhe duartrokitje u mirëprit anëtari i Ansamblesë në Parlamentin e Nju Jorkut z.Phil Steck që përfaqëson Distriktin Shkollor të Kolonisë Jugore këtu në Albany. Z. Phil Steck uroi themeluesit, mësueset dhe nxënesit për një fillim të mbarë të punës. Ai frymëzoi me fjalët e tij që ta vazhdojmë këtë Mision sepse rrënjet tuaja nuk duhet t’i harroni kurrë.

Të nderuar ishim te kishim midis nesh superitendtin e gjithë shkollave të South Colony School District Dr. David Perry. Me një dashamirësi të madhe dhe krenari uroi të gjithë pjesëmarrësit për këtë nismë të mrekullueshme dhe për hapjen e shkollës së parë shqipe. Duke qenë këtu pranë jush dhe duke dëgjuar për hapjen e kësaj Shkolle Shqip, une do të mësoj më shumë për kulturën shqiptare, historinë, traditat që ju do t’i mbani gjallë dhe këtu në Albany.

Në këtë ceremony të ditës së parë nderonte me pjesëmarrjen e tij Z. Justin Devenddorf i cili është drejtor legjislativ në kabinetin e ansambleistit John Zaccaro Jr. dhe që përfaqëson rrethin tonë në Bronx NY, i cili punoi shumë që Rezoluta Legjislative për Shkollën Shqipe “Alba Life” të diskutohet dhe të miratohet nga Ansambleja dhe Senati i NYS. Z. Devenddorf nje politikan me plot kulturë, dashamirësi duke i njohur mirë shkollat Shqipe “Alba Life” përfaqësuesit, mësuesit dhe nxënësit të cilët i ka takuar në Parlament dhe në Senat foli me fjalë miradie për këtë punë kolosale që ka bërë Alba Life dhe afroi mbështetjen e plotë për t’i çuar akoma më përpara.

Nxenesija Laura Leka intepretoi poezinë “Mësuesi” shkruar nga shkrimtarja K.Z. si:

Si zogj mblidhemi rreth shkollës shqipe/ Luajmë dhe qeshim të gjithë bashkë/ Shqip ne flasim në çdo orë mësimi/ Bëhemi kurorë e një miqësie të artë. Unë jam Laura nga Nju Jorku/ Oh sa e dua GJUHEN SHQIPE/ Dhe Shkollën e famshme “Alba Life”/ Që janë foleza të zemrës sime.

Sytë e tyre shkrepin zjarr/ Kur ABC-në ne mësojmë/ Në Amerikë ndizet një far/ Si Hënë e plotë ne ndriçojmë.

Koordinatorja dhe mësuesja e Shkollës Era Shkembi Çorbaxhi përshëndeti të gjithë të pranishmit dhe premtoi se do të punojë fort që kjo shkollë te eci mbarë dhe të vazhdojë rregullisht mësimin. Mësuese Era falënderoi themeluesit e kësaj shkolle z. Zylo dhe ndihej krenare që i ishte bashkuar Misionit Kombëtar.

Mësuese Edvina Belishta me një përvojë të pasur nga Mëmëdheu ynë foli me emocion që do ta rivazhdonte këtë profesion dhe në Albany. Ajo tha se është një ditë e bukur për mua dhe ndihej e privilegjuar dhe e nderuar që ishte pranuar nga çifti Zylo gjatë intervistës që ajo kishte dhënë enkas për këtë Mision.

Sipermarrësi i suksesshëm z.Adrian Golemi Themelues dhe Drejtor Menaxhues në Alb-Usa Enterprises Inc. falënderoi të gjithë nxënësit, prindërit, mësuesit, themeluesit të cilët hapën këtë shkollë kaq të munguar për këtë komunitet të madh në Albany.

Ai u përshëndet me duartrokitje dhe ishte frymëzues për fjalën e tij.

Mësuese Kozeta Zylo duke mbyllur ceremoninë ftoi me tringëllimen e ziles në dorë të gjithë nxënësit dhe mesuesit të shkonin nëpër klasa dhe të fillonin mësimin Shqip.

Klasat komode dhe të mbushura plot me gati 40 nxënës të regjistruar ndrinin nga kjo ditë e bukur, e bekuar dhe ndriçuese. Mësueset iu uruan mirëseardhjen nxënësve dhe ata të gëzuar vazhdonin udhëzimet sipas mësuese Erës dhe Edvinës. Ja më thotë mësuese Era të lutem dua një foto me këtë nxënësen që më ka sjellë buqetën me lule, se unë në këtë profesion e marr për herë të parë dhe nuk do ta harroj kurrë. Mësuese Era ka mbaruar Filologjikun për gazetari dhe histori, por si e re që ishte emigroi në Albany dhe nuk arriti ta ushtronte atje, por ndihej e privilegjuar që u pranua nga Bordi i Alba Life dhe u vlerësua siç e meritonte.

Disa amerikanë që kujdeseshin për shkollën, na përshëndetën me fjalë miradie dhe ngelën të befasuar dhe të mrekulluar që po dëgjonin për herë të parë shqip në këtë shkollë.

Një prind shembullor si Arjana Delia pas ditës së parë më shkruajti si: “Kur e pyeta djalin e madh se çfarë kishte mësuar në Shkollën Shqipe ditën e parë? Ai ishte përgjigjur: Mami gjëja e veçantë që më ndodhi ishte se unë kam shkruajtur për herë të parë shqip”! Kjo më lumturoi pamasë shkruan mami Arjana se djali ishte tejet krenar për hapjen e kësaj shkolle. Ajo ua kishte dërguar gjyshërve çfarë kishte shkruajtur djali dhe ata ishin gëzuar e lumturuar.

Nxënësit dhe prindërit u shpërndanë të gëzuar dhe të lumtur dhe natyrisht mezi e presin të premten tjetër për të ardhur nëpër klasa dhe për të mësuar Shqip. Ishte një ditë e bukur, ndriçuese, e paharrueshme, historike, pasi për herë të parë u hap Shkolla e parë Shqipe “Alba Life” në Albany në kryeqytetin e Nju Jorkut.

Punë të mbarë Shkolla e parë Shqipe “Alba Life” në Albany!

Bashkohuni me ne në këtë Mision Kombëtar!

Mos e harroni Gjuhen Shqipe! Ajo është identiteti ynë kombëtar kudo që të jemi!

Mos ta harrojme kurre historinë shqiptare, pasi dhe rrënjët e një peme nuk shihen, por ato rrenje e mbajnë fort në tokë.

Autorja e shkrimit është shkrimtare, autore e tetë librave, publiciste, mësuese dhe bashkëthemeluese e Shkollave Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit në gjithë New York-un dhe në Albany si dhe ka marrë titullin e lartë: Kalorës i Urdhrit të Flamurit nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë.

17 JANAR 2025

Albany, New York