Kryetari i Vatres dr. Gjon Buçaj, pas udhtimit ne Boston per te filluar procesin e hapjen e nje dege atje, shkoi edhe ne Michigan, ku u takua me degen e atjeshme. Takimi me kryesine e deges u be diten e djele me 5 tetor, ne restorantin Andiamo ne Sterling Heights. Dr. Buçaj u pershendet me grupin vatran dhe u percolli atyre edhe pershendetjet e Kryesise se Vatres nga New York-u. Kryetari i Deges, zoti Alfons Grishaj paraqiti Vatranin e ri, zotin Lush Popaj, nje businessman i suksesshem, i cili me entuzjazëm shprehu mirenjohjen qe eshtë pranuar ne Vatër dhe premtoi se do te ndimoje pa kursim per te miren e saj, ne sherbim te interesit kombetar. Pastaj z. Grishaj informoi kryetarin e Vatrës mbi mbarevajtjen e deges dhe mbi sfidat e saj ne komunitetin shqiptar te shtetit Michigan. Përveç zotit Grishaj, edhe pjesemarresit e tjere ne takim u interesuan mbi aktivitetet e Kryesise dhe mbi gjendjen e Vatres ne pergjithesi. Zotrinjtë Ilir Kadiu, Kujtim Qafa, Pjeter Jaku, Julian Çefa dhe Mondi Rakaj, biseduan rreth Kuvendit te ardhshem qe do te mbahet ne Jacksonville, Florida, mbi ecurine e aktiviteteve ne pergjithesi, mbi mundesite e rritjes se numrit te antareve dhe te degeve, mbi gjendjen e nderteses se Vatres ku eshte e vendosur qendra me zyrat, me arkivin dhe biblioteken dhe mbi nevojen e fondeve per te furnizuar ato me mobilje te pershtatshme. Ata shprehen deshiren qe komunikimi te jete me i shpeshte me dege ne Michigan dhe me deget tjera ne pergjithesi. Dr. Buçaj shprehu besimin se pjese e mobiljeve te zyres do te jete edhe instalimi i nevojshem per videokonference, qe keshtu te gjithe antaret e Keshillit Drejtues te kene mundesine e pjesemarrjes direkte, pa qene fizikisht prezent. Kryetari gjithashtu theksoi nevojen qe dega ne Michigan te studjoje mundesine dhe menyrat e zgjanimit te saj, per te perfshire nje numer me te madh te bashkatdhetarevet qe jetojne ne ate shtet. U vendos qe qe te organizohet nje takim i vatraneve te Michigan-it, i hapur edhe per publikun me te gjere, duke e lajmeruar takimin me kohe, ku duhet te vije edhe nje delegacion nga Kryesia., e Federates. Ne kete udhtim dr. Buçaj ishte i shoqeruar nga zonja e tij Nikoleta dhe nga i biri, Leka, i cili eshte aktiv ne Degen Washington DC.(Korresp i Diellit)
PËRKRAHJE VËLLEZËRVE TË KOSOVËS LINDORE NË TAKIMIN E SOTËM NË MONROE COLLEGE
*APEL PËR NDIHMË: TË PARANDALOJMË SHPËRNGULJET NGA KOSOVA LINDORE/
*”TË NDËRTOJMË, TË SHPËTOJMË, TË PARANDALOJMË”!/
Sot, e Dielë 12 Tetor, në orën 1.pm, në Monroe College, një dërgatë nga mërgata shqiptare në Zvicër , përfaqësues të Fondit Humanitar të Kosovës Lindore- Preshevë, Bujanoc-Medvegjë, do të takohen me shqiptarët e New York-ut dhe do t’i apelojnë diasporës shqiptare në SHBA, që t’i përkrahë në nismën Gjithëkombëtare:”TË NDËRTOJMË, TË SHPËTOJMË, TË PARANDALOJMË”!
Ky është një aksion Kombëtar që kërkon të lehtësojë jetësën e vëllezërve tanë të Kosovës Lindore- Preshevë, Bujanoc-Medvegjë, të cilët jetojnë nën Serbi, përmes ndërtimeve atje-të parandalohen shpërnguljet, që Serbia ka me shume se 100 vjet që i nxit, të ndihmohen për shkollim të rinjët përmes fondeve të mbledhura me këtë aksion Kombëtar, të ndihmohen me kredi bujqërit, me qëllim që të mos marrin rrugët e ikjes e tua lënë tokat serbëve….
Të shtunën me 11 tetor, dërgata e Fondit Humanitar të Kosovës Lindore, u prit nga kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA”, dr. Gjon Bucaj, i cili shoqërohej nga anëtari i advisory board Zef Perndocaj dhe editori i Diellit Dalip Greca.
Dërgata e Fondit të Kosovës Lindore përbëhej nga, z. Xhelal Memeti-Kryetar; Adnan Imeri-sekretar, Skënder Ismaili-arkëtar. Ata shoqëroheshin nga kryetari i Shoqatës së Kosovës Lindore në NY, z. Entezam Veseli.
Kryetari i Vatrës, u uroi mirëseardhjen mysafirëve në Shtëpinë e Vatrës dhe i përgëzoi për nismën Kombëtare që i shërben qëndresës në trojet autoktone të shqiptarëve të Kosovës Lindore. Më pas ai i tregoi shkurtazi historinë e Federeatës Vatra, më e vjetra e mërgatës shqiptare. Dr. Bucaj bëri paralelizëm mes nismave Kombëtare gjatë 100 viteve të Vatrës, me ato të Fondit të Kosovës Lindore, që i bashkon cështja Kombëtare. Editori i Diellit, pwrshkroi dy aksionet mw tw rwndwsisihme tw Vartws, atw tw Shpwtimit tw Shqipwrisw, qw pat nisw nga Vatra me 3 Qershor 1917 dhe “Huaja Kombwtare e Vatrws” e vitit 1920. Kwto dy fushata edhe pse nw kushte tw ndryshme historike, mund tw shwrbejnw si model pwr Fondin e Kosovws Lindore. Fushata e parw e 3 qershorit grumbulloi 150 mijw dollarw dhe shwrbeu pwr mbrojtjen e Pvarawsisw gjatw Konferencws sw Paqes, ndwrsa e dyta, qw grumbulloi 197 mijw dollarw ndihmoi Qeverinw e dalw nga Kongresi i Lushnjws.
Kryetari i Fondit z. Xhelal Memeti, falenderoi për pritjen dhe më pas parashtroi platformën dhe kërkesat e Fondit Humanitar të Kosovës Lindore. Ai tha se: Gjatë funksionimit 16 vjecar të tij, Fondi Humanitar i Kosovës Lindore në Zvicër, i themeluar nga bashkëatdhetarë mërgimtarë të Kosovës Lindore, ka përcjellë me vëmendje, ngjarjet e rëndësishme në trojet shqiptare të cilat kanë shënuar historinë më të re të shqiptarëve, dhe për aq sa ka pasë mundësi, u ka ndihmuar mbarëvajtjes së këtyre ngjarjeve. Fillimisht, Fondi, ndihmoi popullatën shqiptare në Kosovë gjatë luftës clirimtare kundër Serbisë. Pastaj dha kontribut për UCPMB në Kosovën Lindore , dhe i ndihu Ushtrisë Clirimtare Kombëtare në maqedoni.
Pasi përfunduan luftrat në trojet shqiptare, Fondi i Kosovës Lindore, u përkujdes për jetimët, familjarët e dëshmorëve dhe invalidëve të Luftës, duke kontribuar për mjekimin, perkrahjen dhe shërimin e tyre; për të vazhduar me kontribute financiare në ndihmë të studentëve të kësaj Treve, kryesisht të atyre që vijnë nga familje me të ardhura të pakta. Prej disa vitesh ky Fond kontribuon me bursa studentore.
Kryesia e Fondit, duke parë se Trojet e Kosovës Lindore po boshatisen nga shpërngulja e shqiptarëve filloi të trokasë në dyert e zyrave të udhëheqësve të subjekteve të organizuara politike e shtetërore me qëllim të parandalimit të këtyre shpërnguljeve që boshatisin trojet autoktone shqiptare. Për këtë qëllim Kryesia e Fondit ka bërë takime me Kryetarët e Komunave dhe Kuvendeve Preshevë, Bujanoc e Medvegjë, Këshillin nacional për Kosovën Lindore, Kryetarët e subjekteve politike në Kosovën Lindore, si dhe me disa përfaqësues në Republikën e Kosovës. Mendimi i përbashkët i këtyre takimeve ishte moshumbja e kohës, por vazhdimi i aksionit Kombëtar për ndërtimin e shtëpive të banimit,-fillimisht të atyre që janë më keq.
Të mos harrojmë eksodet e më parshme në historinë e kombit tonë, si ai shpërnguljes dhe masakrave të Camërisë, apo Kosovës. Disa nga trojet Kombëtare i humbëm, me ose pa fajin tonë, por gjithësesi i kemi humbë dhe këto humbje i ndjejmë si plagë të rënda në trupin dhe shpirtart tonë. Dhe që këtij shpirti dhe trupi mos t’ia shtojmë edhe plagë të tjera, që gjiëthsesi kanë nisë të na therin trupin-; Fondi u bën thirrje të gjithë shqiptarëve, t’i bashkangjiten këtij aksioni Kombëtar.
Shqiptar të New York-ut dhe rrethinave, ejani sot në orën 1.00 në Monroe College dhe dëgjojini vetë misionarët e Kombit, që duan të parandalojnë shpërnguljen e Trojeve autoktone shqiptare.
Për ata që nuk kanë mundësi, për informata të shkojnë në websitin e Fondit dhe të marrin informacion se si mund të japin ndihmën e tyre. Adresa : www. fondihumanitar.ch(Ne foto:Nga takimi i se shtunes mes Vatres dhe Fondit te Kosoves Lindore)
VATRA E PAS LUFTES SE DYTE BOTERORE
Marrëdhëniet e Federatës Pan-Shqiptare “Vatra”me Shqiperine në vitet e para të pas Luftës së Dytë Botërore 1944-1947/
Shkruan: Erjon Dervishi-Doktoran prane Qendres se Studimeve Albanologjike,Tirane/
Abstrakt:Marrëdhëniet e federatës “Vatra” më Shqipërinë kanë qënë të lidhura ngushte që në momentin e krijimit të saj si organizatë më 1912. Kjo vinte nga fakti se themeluesit e kësaj organizate në pjesën më të madhe ishin njerëz të cilët kishin jetuar në Shqipëri dhe sepse ata mund të lëviznin shpesh herë nga Shqipëria në Amerikë. Lëvizja e shpeshtë krijonte mundësi që shumë emigrantë të tërhiqnin njëri-tjetrin për në Shtetet e Bashkuara. Komuniteti shqiptar i Amerikës ishte më i madhi në numër dhe më i rëndësishmi pasi aty jetonin dhe zhvillonin veprimtarinë e tyre figura të rëndesishme të nacionalizmit shqiptar. Gjtihashtu rëndësia e tyre dhe roli që u është caktuar gjatë historisë ka qënë tepër i rëndësishëm pasi ata jetonin në një vend të madh dhe demokratik si Shtete e Bashkuara të Amerikës ku në shekullin e XX u përqëndrua e gjithë vemendja e diplomacisë botërore. Pesha e tyre është ndjerë gjithmonë edhe në vitet më të vështira të Shqipërisë, kur vihej në pikëpyetje vetë ekzistenca e kombit shqiptar. Një mori letrash, telegramesh e memorandumesh u bënë pjesë e kancelarive perëndimore nga ana e Federatës “Vatra”, në një kohë kur shteti Shqipëtar e kishte të pamundur të angazhonte figura të denja si pasojë e brishtësisë financiare që kishte. Të gjitha këto projekte diaspora dhe veçanërisht “Vatra” i realizoi pa marrë ndonjë shpërblim të madh apo përfitime politike. Por me përfundimin e Luftës së Dytë Botërore kjo marrëdhënie ndërpritet, si pasojë e vendosjes së sistemit komunist. Vatra duhet të luftojë nga njëra anë për të fituar besimin e Shqipërisë, besim i cili ishte lëkundur si pasojë e filtrimit të Vatrës me qeverine e Zogut, ç‘ka për udhëheqjen komuniste ishte e papranueshme dhe më Italinë fashiste por njëkohësisht i duhet te punojë shumë për të afruar Shqipërinë me Shtetet e Bashkuara vend tek i cili ata banonin prej shumë vitesh. Nën dritën e burimeve arkivore Vatra do ta ketë shumë të vështirë ta realizojë këtë binom historik. Qëllimi kryesor është të vërtetojë në bazë të dokumentacionit arkivor vendosmërinë e Federatës Vatra për t’u afirmuar edhe një herë si një aktor kyç në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara.
Vatra dhe Shqipëria
Me përfundimin e Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri vijnë komunistët. Shteti shqiptar duhej të transformohej nga e para, me një sistem të ri, te panjohur më parë nga shqiptarët, me një qeveri të re dhe me aleatë të rinjë. Natyrisht që këto ndryshime u reflektuan edhe në kolonitë shqiptare të Amerikës si Federata Pan Shqiptare “Vatra” dhe “Shqipëria e Lirë”. Historia e Federatës “Vatra” është një histori suksesi. Ajo ka dëshmuar se qëndron në pararojë të patriotizmit shqiptar sidomos në gjysmën e parë të shekullit XX. Ndërsa në fillimet e Luftës së Dytë Botërore besimi i saj si një organizatë patriotike ishte lëkundur mjaft. Ahmet Zogu dhe veçanërisht diplomati i tij në Amerikë Faik Konica e kishin kthyer këtë organizatë dhe organin e saj “Dielli” në shërbim të pushtetit dhe propagandës së tyre politike.(Çekrezi, 2013, fq, 91). Por ajo që e kompromentonte më rëndë “Vatrën” ishin elozhet që i bëheshin Benito Musolinit gjatë kohës së miqësisë së ndritur italo-shqiptare.(Gazeta,“Dielli”, fq, 2). Për këto arsye “Vatra” duhej të merrte iniciativën e para për të treguar që ishte një organizatë në mbështetje të Shqipërisë dhe tërësisë së saj territoriale. Duke marrë parsysh nevojën e Shqipërisë për të patur sa më shumë aleatë, sidomos perëndimor, “Vatra” do t’i shërbente udheheqjes shqiptare mjaft mirë për interesat e tyre imediate.
“Vatra” kishte fare pak djeni për ngjarjet që po zhvilloheshin në Shqipëri. Të vetmet informata vinin nga Londra ku BBC transmetonte një emision shumë të shkurtër në gjuhën shqipe. Në një artikull të gazetës “Dielli” të datës 8 korrik 1944, “Vatra” shprehet se “Ç’do lajm që del nga Shqipëria kalon në dy çensura: Çensura Gjermane dhe ajo Aleate” (Gazeta“Dielli“ 1944 ,fq, 2). Dhe për këtë arsye lajmin e formimit të Kongresit të Përmetit, që hodhi bazat e sistemit komunist, ata e morën me rrugë të tërthorta. Por Federata “Vatra” ishte e vetëdijshme se vepronte në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe si rrjedhojë do të duhej të zhvillonte një politikë që përkonte me ato të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Gjatë gjithë periudhës së Luftës së Dytë Botërore “Vatra” këmbengulte që Amerika duhej të përkrahi një vend të vogël si Shqipëria. Gazeta “Dielli” shprehej me nota pozitive për kujdesin amerikan ndaj Shqipërisë. Ajo analizonte se Amerika konsiderohet nga kombet e vegjël të Evropës si shpëtimtare e tyre dhe ata e mirëpresin.(Gazeta, Dielli ,fq, 2). Për sa kohë që Shtetet e Bashkuara mbështesinin luftën antifashiste edhe “Vatra” nuk kishte arsye që të ishte kundër. Në mbledhjen e famshme të 23 qershorit 1944, të zhvilluar në Boston, në praninë e shumë atdhetarëve shqiptar dhe disa zyrtarëve amerikan Fan Noli dhe një pjesë e Federatës “Vatra” hoqën përfundimisht dorë nga Ahmet Zogu si përfaqësues i Shqipërisë pas lufte.(Çekrezi, 2013, fq, 71). Natyrisht e gjitha kjo mbledhje qe u zhvillua nën kujdesin amerikan tregon më së mëri orientimin e ri që duhej të merrte “Vatra”. Edhe pse në Shqipëri ishte forumar një qeveri komuniste, Fan Noli me një përgjigje te shpejt tha se “edhe ata djemtë tanë janë”.(Çekrezi, 2013, fq, 71). Kjo fjali e mbetur në histoirnë e Federatës “Vatra” dhe emigracionit shqiptar do të konfirmohej rreth dy vite më vonë nga vetë Fan Noli si një përgjigje për të shpëtuar Shqipërinë. Është e qartë se qeveria komuniste nuk mund të lintë pa shfrytëzuar këtë mundësi për të treguar se “Vatra” ishte një organizatë plotë ideale dhe patriotike.
Qeveria e Tiranës kishte kohë që vëzhgonte kolonitë shqiptare dhe sidomos ato amerikane, meqënëse ishte edhe më e madhja në numër. Por ata ishin të vetëdijshëm se ekzistonin shumë paqartësi për orientimin e “Vatrës” si një organizatë pro tyre. Në një raport të paraqitur nga Komiteti Qendror i Partisë Komuniste vihet re një element shumë i rëndësishëm: mungesa e njohjes së komunitetit shqiptar në Amerikë.(Arkivi Qendror Shteteror, [AQSH], 1946). “ Si reluzultat i analizës doli që: “Jashtë Shqipëria nuk njihet, ose dihet fare pak për të, që Shqipëria nuk është një faktor indipendent në politikën e jashtme, edhe kolonitë shqiptare janë të paqarta pse dijnë fare pak për Shqipërinë”(AQSH, 1946). Për këtë arsye në përfundim u vendos që për kolonitë, “Me dërgue material propagande e informata e letra nga miqtë dhe familjet e tyre, organizata antifashiste fronti, rinija e gruaja të mbajnë lidhje me ta dhe me dërgue delegacione.” (AQSH, 1946). Më pas raporti vazhdon me zhvillimin dhe forcimin e propagandës jashtë vendit. Sipas raportit të përpiluar me kujdes nevojitet që propaganda jashtë shtetit të mbështet mbi luftën dhe relaizimet e Shqipërisë. Mjetet kryesore të propagandës do të ishin: “Shtypi, të botonte ndonjë revistë e broshurë në gjuhë të huaja, të bëhen botime jashtë nga ambasadat tonë, të shkruhen për Shqipërinë në shtypin e jashtëm. Radioja të fuqizohet për me u ndegjue jashtë dhe të përgatiten emisione në gjuhë të huaja të posaçme.” (AQSH, 1946).
Pamvarësisht faktit që udheheqja shqiptare nuk kishte krijuar një profil të qartë për kolonitë, qeveria shqiptare merr iniciativën për të bashkëpunuar me “Vatren”. Kjo për faktin sepse në të ishte i pranishëm edhe Fan Noli, një figurë e fuqishme dhe mbrojtëse e ideve të majta në Shqipëri, pikërisht ai që kishte hedhur mbrapa krahëve Ahmet Zogun. Në një letër që Koço Tashko i dërgon Fan Nolit, pasi dikur kanë qënë miq të ngushtë, i shpreh mirnjohjen që kanë shqiptarët për të dhe që nuk e kanë harruar akoma. Ai i kërkon Nolit që Shqiptarët e Amerikës të japin përkrahjen e tyre në të mirë të atdheut dhe popullit. (Gazeta, Dielli, 1944, fq1). Nga ana tjeter regjimi u perpoq që me ane të një huaje te mbajë nën kontroll kolonitë e Amerikës. Sipas udhëheqjes shqiptare “shtrirja e huasë në këtë vend, përveç anës ekonomike ka edhe efektet e saj politike. Në këtë vend ndodhen afër 70.000 vetë me origjinë shqiptare të shpërndarë në mjaft qëndra të ndryshme”.(Arkivi i Ministrise se Puneve te Jashme [AMPJ], 1945). Më tej kjo fushatë synonte që të përdorej për t’u “vënë në dije shqiptarëve të emigruar përparësitë e mëdha që ka bërë vendi ynë në sajë të pushtetit të sotëm në të gjitha fushat ekonomike e të kulturës dhe perspektivat që ngrihen në të ardhmen, si rezultat do të bëhet e mundur shtimi i radhëve të bashkatdhetarëve që e aprovojnë dhe e mbrojnë pushtetin tonë të sotëm”. (AMPJ, 1945). Menjëherë “Vatra” angazhohet për t’i arrdhur në ndihmë Shqipërisë. Ndihmat e para do të ishin ne ushqime dhe në para. Më 1947 sekretari i “Vatrës” Qerim Panariti i dërgon një letër Ministrisë së Tregtisë në të cilën sqaron shumën e të hollave që po dërgohet dhe sasinë e ushqimeve. Shuma e përgjithëshme që zotëronte në ato momente “Vatra” ishite 10 mijë dollarë. Gjithashtu u mblodhën fonde të cilat do të shërbenin për të blerë ilaçet.(AQSH, 1947). Një fushatë e madhe u shtri në të gjithë Amerikën për t’u ardhur në ndihmë shqiptarëve të sapo dalë nga lufta. Shumat e mbledhura kishin arritur në gati 20,000 dollarë. (Gazeta, Dielli, 1945, fq,1).
Megjithësë ne dukje punët e “Vatrës” po ecnin mirë dhe pa pengesa në skenë del orgnizata tjetër në Amerikë, “Shqipëria e Lirë”. Kryetar i kësaj organizatë ishte Chostandine A. Chekrezi një anti-zogist i thekur. Në pamundësi për të analizuar biografinë e tij, sepse kërkon me tepër vend, është e nevojshme që të analizojmë arsyen e ngritjes së kësaj organizate e cila me kalimin e kohës do të kthehet në vasale të bindur të regjimit komunist. Në qoftë së “Vatra” u krijua nga një grup atdhetarësh dhe intelektualësh krejtësisht shqiptar, organizata “Shqipëria e Lirë” është një krijim me ndikim te theksuar amerikan.(Bland dhe Price, 1981, fq, 72). Çekrezi diti të shfrytëzonte mjaft mirë përçarjen e “Vatrës” dhe u ofrua si një kondidat i besueshëm për të krijuar bashkimin e të gjithë shqiptarëve të Amerikës. Por ndërsa “Vatra” kërkonte që bashkimi të bëhej me Zogun kryetar, këtë gjë Çekrezi nuk mund ta lejonte jo vetëm për të kaluarën e tij por edhe për faktin se fuqitë e mëdha (Amerika dhe Anglia) nuk e donin Zogun përsëri si udhëheqës. Në kujtimet e tij Çekrezi nuk e përmend mënyrën e kalimit nga kampi i Francës për në Amerikë por ndalon vetëm tek krijimi i organizatës “Shqipëria e Lirë”.(Cekrezi, 2013, 31). Duke qënë se “Shqipëria e Lirë” u krijua me ndihmën e Amerikës edhe programi i saj ishte tepër i qartë: “Bahkëpunim me aleatët dhe veçanërisht me Shtetet e Bashkuara”.(Çekrezi, 2013,fq, 13).
E rëndësishme është që të theksohet arsyeja e braktisjes nga ana e Çekrezit të këtij ideali demokratik duke u lidhur më Enver Hoxhën. Sipas tij arsyeja e largimit nga organizata “Shqipëria e Lirë” është së kjo organizatë mori pikpamje krejtësisht komuniste.(Cekrezi, 2013, 91). Kjo është pjesërisht e vërtetë. Kthesa kryesore vjen nga qëndrimi i ri amerikan kundrejt Shqipërisë. Tashmë Enver Hoxha ishte një aleat i luftës dhe nuk mund të mënjanohej kollaj nga skena politike shqiptare. Si rezultat i kësaj Çekrezi e kishte plotësisht mundësinë për t’u vetofruar si një përkrahës i palodhur i Shqipërisë. Më 8 prill 1945 Çekrezi i dërgon një letër të gjatë Enver Hoxhës nga Amerika në të cilën i shpreh përgëzimet më të thella për fitoren e pashembullt në histori. Më pas ai e njofton se “pas një sërë mosmarrëveshjesh midis pjestarëve të Komitetit Qëndror dhe Këshillit të Shqipërisë së Lirë, u vendos që organizata jonë t’i japë gjithë përkrahjen qeverisë s’uaj pa rezerva dhe pa kondita”. (AMPJ, 1945). Këtë gjë Çekrezi e bënte në emër të linçimit të tij si protagonist në jetën politike shqiptare sepse ai nuk mund ta pranonte që “Vatra” një organizatë nacionaliste të fitonte simpatinë e regjimit. Por siç do ta shohim më poshtë ngjarjet lëvizën në drejtim të kundërt me Çekrezin. Me pamundësinë për të qënë protagonist dhe me drejtimin e ri që mori organizata “Shqipëria e Lirë” më 20 maj 1945 Çekrezi largohet përfundimisht nga kjo organizatë duke e lënë rrugën e hapur që të penetronte agjentura komuniste.
Përçarjen midis “Vatrës” dhe “Shqipërisë së Lirë” e shfrytëzuan mjaft mirë komunistët shqiptarë. Megjithë besnikërinë e “Shqipërisë së Lirë” dhe “Vatrës” sigurimi komunist ishte në djeni se Çekrezi dhe disa anëtarë të “Vatrës” kishin simpatinë e Departamentit të Shtetit. Në fund të fundit ata aktivitetin e tyre e zhvillonin në Amerikë dhe për këtë sigurimi interesohej që këta të ishin krejtësisht besnik të qeverisë komuniste. Ministria e Jashtme i dërgon një letër Legatës sonë në Jugosllavi në të cilën kërkon të ruhet mirë Çekrezi dhe Fan Noli. Në këtë mënyrë do të dilte se kush ishte më besnik ndaj qeverisë së re. Sipas legates rezulton se “Komandanti ka marrë nga Qerim Panariti një letër në të cilën demaskon përpjekjet e Çekrezit për të mbledhur dhe organizuar gjithë “plehërat” kundër qeverisë s’onë. (AMPJ, 1945). Në këtë letër Çekrezi kërkon që të bindi Fan Nolin për bashkëpunim. Është tentuar që iniciativën ta mari vetë Fan Noli madje për këtë Çekrezi i është ulur edhe ne gjunjë.(AMPJ, 1945) Kjo letër është shkruar më 17 Janar 1945. Pikërisht pse dështoi kjo përpjekje Çekrezi u dëtyrua që t’i përulej Enver Hoxhës dhe të hiqte dorë përfundimisht nga “Shqipëria e Lirë”. Me tej raporti thote: “Natyrisht qëndrimi zyrtar i legatës duhet të jetë i njëjtë me atë që ka thënë komandanti, pra të aktivizohet grindja mes Fan Nolit dhe Çekrezit në mënyrë që të dalin të palarat e tyre dhe duke demaskuar politikën anglo-amerikane karshi Shqipërisë” (AMPJ, 1945).
Vatra dhe Shtetet e Bashkuara te Amerikes
Me largimin e Çekrezit dhe me nënshtrimin e “Shqipërisë së Lirë” kundrejt qeverisë komuniste e vetmja organizatë që mund të shërbente për të afruar Shqipërinë me Amerikën ishte “Vatra”. Për këta qëllim “Vatra” angazhoi të gjitha pontecialet e saj duke filluar me memorandumet, telegramet apo edhe letrat e shumta që u dergoheshin fuqive të mëdha për të njour qeverinë shqiptare dhe për të bërë të mundur antarësimin e saj në Organizatën e Kombeve të Bashkuara. Në kushtet kur qeveria shqiptare e Enver Hoxhës nuk u lejua të merrte pjese në Konferencën e Kombeve të Bashkuara në San-Francisko, Federata Pan Shqiptare “Vatra” i doli edhe një herë për zot vendit duke dërguar njeriun që i kishte kushtuar jetën Shqipërisë, pikërisht Charles Telford Erickson.(Berisha, 2012, fq, 282). Por sado që Erickson nuk përfaqësonte popullin shqiptar dhe Shqipërinë por thjesht një organizatë në emigracion ai punoi me vullnet të fort dhe të admirueshëm duke shfrytëzuar të gjitha lidhjet që kishte me zyrtarët amerikan. Nga ana tjetër po në emër të “Vartrës” u angazhua Fan Noli duke ndërmarrë udhëtime të shumta në të gjithë Amerikën dhe duke takuar shumë nga personalitetet e shteteve të mëdha dhe të vegjël. Për çdo informacion që merrte ai njoftonte Qeverinë Shqiptare dhe Legatën tonë në Jugosllavi. Noli shfrytëzoi edhe Kishën Ortodokse Shqiptare në Amerikë si një mundësi për të njohur Shqipërinë nga fuqitë perëndimore, duke organizuar çdo te diele mesha ne mbrojtje te Shqiperise dhe kufijeve te saj te cilat rrezikoheshin nga Greqia. Në vitin 1945 Kisha Ortodoksa Autoqefale Shqiptare në Amerikë i dërgon një letër udhëheqësve kryesor të Luftës së Dytë Botërore, midis tyre edhe Presidentit Roosevelt, ku i kërkon që: “Së pari , të njihni zyrtarisht qeverinë e formuar në Berat nën lidershipin e Kolonel-Gjeneral Enver Hoxha; së dyti, të lejohet kjo qeveri të dërgojë një delegacion nëpër kryeqytetet kryesore të Kombeve të Bashkuara për të prezantuar dëshirat dhe nevojat e popullit shqiptar; së treti, të ftohet qeveria shqiptare të dërgojë përfaqësues në Konferencën e Paqes; së katërti, të ndalohet copëtimi i Shqipërisë nga fqinjët e fuqishëm dhe të garantojnë integritetin dhe pavarësinë; së fundi, të lejohet ushqimi, veshmbathjet dhe ilaçet për në Shqipëri, këtij populli të cilët kanë vuajtur nga Italia dhe agresioni Gjerman që nga prilli 1939.” (AQSH, 1945).
Në një letër që Departamenti Amerikan i Shtetit i dërgonte Nolit shprehte mirenjohjen e tyre për Shqipërinë por theksonte së “në Konferencë janë ftuar vetëm guvernat anëtare të Kombeve të Bashkuara, pra ata që e kanë firmosur, dhe duke marrë parasysh këtë situatë, Departamenti beson se nuk do të jetë e udhës të këshilloj që ky vendim të shtrohet përsëri për duskutim” (Gazeta, Dielli, 1945, fq, 1). Nëpërmjet këtyre refuzimeve që i bëheshin “Vatrës” dhe Shqipërisë po vihej re një hije dyshimi në lidhje me qëllimet e vërteta të fuqive perëndimore karshi Shqipërisë. Ajo që kishte ndodhur ishin dalja në skenë e kufizimeve të reja nga ana e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për ta kushtëzuar Shqipërinë me zhvillimin e zgjedhjeve të reja demokratike dhe njohjen e të gjitha traktateve diplomatike të lidhura mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë përpara vitit 1939. Duke parë këto kërkesa të reja “Vatra” e kuptoi se çështja e njohjes ose jo të regjimit shqiptar tashmë nuk ishte në dorën e saj. Këtë e ka bërë të qartë edhe një tjetër delegat i “Vatrës” për çështjen shqiptar Charles C. Hart . Në një letër që i dërgon John Nasses anëtar i organizatës “Shqipëria e Lirë” ai shpreh “keqardhjen që paratë për çështjen shqiptare po shpenzohen kot. Megjithëse nuk jam në gjendje të jap këshilla mund t’ju them se Peshkop Noli dhe bashkëpuntorët e tij nuk e njohin situatën ndërmjet qeverisë Shqiptare dhe asaj Amerikane, për rrjedhojë ata po veprojnë në terren të rrezikshëm” (AMPJ, 1946).
Nga ana tjetër është kryetari i “Vatrës” Vasil Pani i cili i dërgon një letër sekretarit të Jashtëm Britnaik për të shprehur kënaqësin e fitores së aleatëve dhe për mundësinë e njohjes shumë shpejt të qeverisë shqiptare të kryesuar nga Enver Hoxha. (Gazeta, Dielli, 1945, fq, 3). Duke parë hapat e ngadaltë që po bëheshin në drejtim të marrëdhënieve shqiptaro-amerikane, Vatra po e kuptonte që shpresat për një pranim të Shqipërisë në OKB duheshin kërkuar jo vetëm tek Departamenti i Shtetit por edhe tek udhëheqja shqiptare. Rrjedhimisht proçesi i afrimit të Shqipërisë me perëndimin kishte ngecur. Askush nuk mund të deklaronte për ngjarjet që do të pasonin më tej. Vatra ka qënë shumë këmbëngulëse pranë Departamentit të Shtetit për njohjen e qeverisë së Enver Hoxhes. Por ridimensionimi i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe krijimi i dy blloqeve të Lindjes dhe Perëndimit nuk mund të linte pa prekur edhe Shqipërinë. Natyrisht shumë vite më vonë Enver Hoxha kishte qënë dakort që njohja e traktateve të bëhej pa probleme. Njohja e dokumentacionit arkivor vitet e fundit, sipas disa studiuesve të Luftës së Ftohtë, tregon se Enver Hoxha ishte ngurues për pikën që e bënte Shqipërinë “kombin favorizues” për Shtetet e Bashkuara, si rrjedhojë e presionit Jugosllav dhe atij Sovjetik. (Kaba, 2013, fq, 193). Këta të fundit e këshilluan qeverinë shqiptare që të mos i njihte të gjitha traktatet dhe marrëveshjet ndërmjet dy vendeve, por vetëm një pjesë të tyre, duke lënë mënjanë sidomos traktatin që i njihte SHBA si “komb të favorizuar”. (Kaba, 2013, fq, 193).
Por edhe vetë natyra e shtetit Shqiptar kishte ndryshuar. Ajo ishte bërë më e mbyllur dhe më mosbesuese dhe pasojat e saj do të ndiheshin edhe në koloninë shqiptare të Amerikës. Prania e shumë të arratisurve politik në Shtetet e Bashkuara dhe në Europë do të bënte që regjimi të ishte shumë i vëmendshëm ndaj veprimtarisë së tyre. Frika më e madhe është që asnjë ish-i arratisur të mos penetrojë në ambientet e “Vatrës” apo të “Shqipërisë së Lirë”. Nga legata jonë në Beograd vjen mesazhi se në “Amerikë kanë mbërritur dy agjent të vjetër të fashizmit, bashkëpunëtor të Ballit dhe Legalitetit dhe nën maskën e njerëzve të Frontit Demokratik të Shqipërisë përpiqen të mashtrojnë dhe spekullojnë Shqiptarët e Amerikës, si të tillë jemi të autorizuar të sqarojmë opinionin e Shqiptarëve të Amerikës se të tillë njerëz jo vetëm nuk përfaqësojnë Frontin dhe luftën tonë por kërkohen prej qeverisë për të dhënë llogari për veprtimatrinë e tyre.” (AMPJ, 1946). Në këtë mënyrë qevria shqiptare ishte e gatshme të hiqte dorë nga njohja e Amerikës dhe të mbyllej në vetvete se sa të lejonte që këto organizata të kapeshin nga të arratisurit dhe agjentet e perëndimit. Duke parë këto deklarata Fan Noli përpiqet që të fitoj terren në sytë e regjimit duke akuzuar anëtarët e organizatës “Shqipëria e Lirë” se “kjo organizatë ka qënë krijuar prej agjentësh provokatorë me famë të përbotshme dhe akoma sundohet prej tyre. Këta gangsterë duke pretenduar se janë besnik me qeverinë tuaj janë duke u korresponduar me emigrantët fashistë shqiptarë në Itali dhe Greqi.” (AMPJ, 1946).
1. Konkluzione
Si përfundim mund të themi që proçesi i njohje së Shtetit Shqiptar nga ana e Fuqive të mëdha ishte një proçes politik dhe i diktuar nga rrjedhat e kohës të cilat i diktonte Lufta e Ftohtë. Federata Pan Shqiptare “Vatra” nuk e humbi kurrë rëndësinë e saj por kishte kaluar një kohë shumë e gjatë që kur “Vatra” pati marrëdhënie të drejtpërdrejta me Shqiperinë. Në fund të fundit kjo ishte edhe synimi kryesor i regjimit, që t’i mbante sa më larg të ishte e mundur këta njerëz nga vendi i tyre dhe të përpiqej të krijonte tek ata imazhin e një Shqipërie të lumtur dhe demokratike. Në një promemorje të bërë nga Komiteti Qendror i Partisë Komuniste kjo iniciativë shfaqet qartë. Në promemorje thuhet se “E vërteta është se në kolonitë e Shtetve të Bashkuara, e cila është më e madhja e më e forta, në organet drejtonjëse egzistojnë edhe elementë armiqë, me gjithë që qëndrimi i tyre hë për hë është në favorin tonë”. (AQSH, 1949). Më tej promemorja vazhdon “ata presin sigurisht rastin e volitshëm kur me një kthesë, të tërheqin me vehte edhe masat e kolonisë”. (AQSH, 1949). Për rrjedhojë duke qënë se “Çështja e kolonive përbën një problem të rëndësishëm për shtetin t’onë pse rreth 350.000 njerëz të këtyre kolonive, përbëjnë një forcë politike të madhe si dhe një burim moral e material. Nga ana tjetër egziston edhe detyrimi për të mos e lënë këtë masë të bjerë në thonjtë e reaksionit ose të asimilohet dhe të humbasë.” (AQSH, 1949). Të gjitha sa u thanë më sipër tregojnë qartë angazhimin serioz të Qeverisë Shqiptare për të mos lejuar asnjë organizatë shqiptare në emigracion të ndërhyjë ne punët e brendshmë të Shqipërisë. Për këto qëllime u sakrufikuan shumë njerëz dhe u hoq dorë nga afrimi me perëndimin. Këto fakte me kalimin e kohës “Vatra” po i kuptonte dhe po fillonte të distancohej por “Shqipëria e Lirë” u mbajt peng për shumë vite duke paraqitur një realitet tjetër shqiptar, realitet të cilin ata vetë do ta preknin kur do të vizitojnë Shqipërinë.
Erjon Dervishi/
Doktoran prane Qendres se Studimeve Albanologjike, Tirane
09.10.2014
EKSPERTËT E ARKIVAVE TË KOSOVËS NË VATRËN E NGROHTË TË SHQIPTARËVE TË AMERIKËS
Federata “Vatra”, vatër e ngrohtë takimi midis ekspertëve të Arkivate të Kosovë dhe studiuesit të mirënjohur shqiptaro-amerikanë Idriz Lamaj/
Nga Klajd Kapinova/
BRONX, New York. Këto ditë një ekip ekspertësh nga Arkivat Qëndrore të Kosovës, zhvilloi takime me përfaqsues të ndryshëm të komunitetit shqiptaro-amerikanë në New York. Miqtë: Ramë Manaj Kryeshef Ekzekutiv i Agjensisë Shtetërore të Arkivave, Prof. Dr. Muhamet Shatri, zyrtar i lartë i Ministrisë së Diasporës për Grumbullimin e Lëndës Arkivore dhe Muzeale dhe njëherazi president i Shoqatës Mbarëshqiptare “Trojet e Arbërit”, Hamdi Bërbatovci, Sekretar i Përgjithshëm i Ministrisë së Diasporës, Dr. Ruzhdi Panxha, Drejtor i Drejtorisë për Veprimtari Arkivore të Republikës së Kosovës, gjatë gjithë kohës dy javore të qëndrimit në New York, u shoqëruan nga aktivisti i palodhur i komunitetit shqiptaro-amerikanë, studiuesi, publicisti dhe Sekretari i Përgjithshëm i Lidhjes se Prizrenit Tomë Mrijaj. Në vazhdën e traditës së tij mikpritëse bujare, me makinën e tij, studiesi Tome Mrijaj u ofroj delegacionit nga Kosova mundësi takimi me përfaqsues të komunitetit shqiptaro-amerikanë në New York.
Ekspertët e arkivave mirëpritën në Federatën Panshqiptare Vatra
Në orën 5:00 pm, delegacioni i ekspertëve të Arkivave Qendore të shtetit të Kosovës, u shoqërua gjatë gjithë kohës së qëndrimit nga aktivisti i palodhur i komunitetit shqiptaro-amerikanë, studiuesi Tomë Mrijaj, njëherazi Sekretar i Përgjithshëm i LShP.
Publicisti dhe autori i disa libra për komunitetin tonë z. Mrijaj, u dhuroi nga arkivi i tij përsonal Arkivit të Kosovës, dokumente të rëndësishme, që kanë lidhje më historinë e aktiviteteve patriotik të LShP, për cështjen shqiptare dhe të Dardanisë në vecanti.
Në zyrat e Federatës Panshqiptare “Vatra” (1912) në Bronx, delegacioni i miqve nga Kosova, u prit në ambientet e Vatrës nga kryetari i saj Dr. Gjon Bucaj dhe stafi i tij si dhe editori i gazetës “Dielli” gazetari Dalip Greca.
Në shtëpinë e rinovuar të Vatrës, në një atmosferë të ngrohtë dhe miqësore, u zhvillua takimi mes drejtuesve të lartë të Federatës Vatra dhe përfaqësuesëve të Arkivave të Kosovës.
Kryetari i Vatrës Dr. Bucaj, u uroi mirëseardhjen dhe bëri një përshkrim të historisë së arkivit të Vatrës nga vendlindja (Boston) deri në New York, dhe mundësitë, që ka organizata më e vjetër shqiptare në SHBA, për të dërguar kopje të dokumentacionit të saj arkivor.
Në takimin me vatristët, diskutuan miqtë: Ramë Manaj Kryeshef Ekzekutiv i Agjensisë Shtetërore të Arkivave, Prof. Dr. Muhamet Shatri, zyrtarë i lartë i Ministrisë së Diasporës për Grumbullimin e Lëndës Arkivore dhe Muzeale dhe njëherazi president i Shoqatës Mbarëshqiptare “Trojet e Arbërit”, Dr. Ruzhdi Panxha, Drejtor i Drejtorisë për Veprimtari Arkivore të Republikës së Kosovës.
Ata në mënyrë profesionale bënë një përshkrim të arkivave të Kosovës, gjendjen e tyre dhe mënyrën se si personeli i saj i kualifikuar i admnistron materialet dokumentare, që dhurohen (origjinale ose fotokopje) nga organizata, klube, individe, parti politike dhe shoqata të tjera në emigracion.
Editori i gazetës mujore, informative kulturore “Dielli” (1909) Dalip Greca, ekspozoi disa nga dokumentet origjinale, ndersa Kryetari Dr. Gjon Bucaj, dhuroi një dokument origjinal të vitit 1920, e njohur asokohe si “Huaja Kombëtare”, organizuar nga Federata Vatra, për t’i ardhur në ndihmë Qeverisë së Shqipërisë.
Gjatë bashkëbisedimit të kualifikuar, miqtë e ardhur nga vendlindja, u bënë thirrje individëve, grupeve, organizatave atdhetare, kulturore, politike etj., të cilët, kanë dokumentacion arkivor, shkresor apo fotografik, t’ia dhurojnë Kosovës, me qëllim që të vihen në dispozicion të studiuesve në mënyrë profesionale e institucionale.
Ajo që ishte e rëndësishme në mesazhin final të miqve ekspertë të arkivave dhe historisë ishte se ata garantuan ruajtjen dhe privatësinë e dokumentacionit të dhuruar nga grupe dhe individë nga emigracioni.
Studiuesi Idriz Lamaj dhe ekspertët e arkivave të Kosovës
Mbas një mikpritje të ngrohtë nga kryesia e Federatës “Vatra” me qendër në Bronx, New York, u zhvillua një bisedë e gjatë dhe profesionale, midis studiuesit të palodhur Idriz Lamaj dhe ekipit të arkivave të Kosovës.
Publicisti veteran i mirënjohur i komunitetit tonë Idriz Lamaj, është autor i disa librave: “Diplomatic Report Relating to Albanian-Montenegrin Conflict Over Plava and Gucia 1879-1880” (New York, 1999), “Komiteti Kombëtar “Shqipria e Lirë 1949-1956” (New York, 2000), “Ing. Xhafer Deva (1904-1978) Jeta dhe Vepra” (New York, 2000), etj.
Ish gazetari i Radios prestigjioze “Zwrit tw Amerikws” Lamaj, ishte i përgatitur shumë mirë pwr kwtw takim, kishte sjellë me vete disa kuti të mëdha, të mbushur me mbi 15,000 dokumente origjinale, të cilat me shumë interes u panë nga ekspertët profesionistë të Kosovës.
Më pas z. Lamaj tha, se ishte i gatshëm t’i ofronte këto dokumente të fotokopjuara, për Arkivin Qendror të Shtetit në Shqipëri dhe për Arkivin Qendror të Shtetit në Kosovë, duke lënë kopjen origjinale në New York.
Midis studiuesve shqiptaro-amerikanë dhe miqve nga Kosova, u bisedua për rrugën më të shkurtër, që këto dokumente me shumë vlerë të shkojnë në vendlindje. Në fjalën e tij publicisti Lamaj, tha se është mirë që të sigurohet një fotokopjatrice dhe një përson, qoftë ky edhe ekspert i arkivave të Kosovës apo Shqipërisë, të cilit, mund t’i vihen në dispozicion dhoma e punës, të gjithë dokumentet, duke i fotokopjuar një nga një. Ai qoftë me pagesë apo vullnetarisht si ekspert profesionist, e shikon konkretisht se cilët dokumente janë me shumë vlerë për arkivat e tyre respektive.
Miqtë, vlerësuan origjinalitetin e shumë dokumenteve, që ata i panë vetë më sy e tyre, duke falënderuar studiuesin Idriz Lamaj, për përkujdesin e vecantë, që ka treguar gjatë shumë dekadave, për t’i ruajtur të pademtuara si pasuri e madhe kombëtare për trojet etnike shqiptare.
Bashkëbiseduesit e lanë rrugën e hapur për takime të tjera, midis delegacionit të ekspertëve të Kosovës dhe përfaqsuesve të organizatave, që veprojnë prej shumë dekadash në Amerikë dhe posacërisht në New York, duke shpresuar se në të ardhmen e afërt, pasuria e madhe e dokumenteve, që ruhen prej dekadash, në arkivat e shqiptaro-amerikanëve të bëhen pronë e gjithë popullit shqiptar në trojet etnike.
Në arkivin e Komitetit Kombëtar “Shqipëria e Lirë”, përfshihen letërkëmbime të personaliteteve të shquara të diasporës shqiptare në SHBA dhe shtete të ndryshme të botës. Këto letra, foto, dorëshkrime, etj., janë ruajtur prej shumë dekadash në zyrat e Komitetit Kombëtar “Shqipëria e Lirë” me qendër në New York nga i apasionuari studiuesi i palodhur Idriz Lamaj.
Thesari që fle në Arkivin e pasur të Komitetit Kombëtar “Shqipëria e Lirë”
Ajo që suprizoi të gjithë të pranishmit, ishte një fond origjinal e i pasur arkivor, që kishte sjellë me vete studiuesi veteran i komunitetit ish gazetari i “Zërit të Amerikës” Idriz Lamaj.
Ai tha, se kishte sjellë për të parë ekspertët e arkivave të Kosovës, dokumente origjinale dhe se ata nuk janë i gjithë materiali i pasur, që ai disponon prej shumë dekadash nga ish zyrat e Komitetit, ku ai bënte pjesë.
Vatristi veteran Lamaj, u shpreh i gatshëm të bashkëpunoi me Arkivat Qendore të vendlindjes në Kosovë dhe Shqipëri.
Për lexuesit, është mirë të dijnë se cfarë përmbajnë një pjesë e dokumenteve: “Masakrat malaziase në Plavë-Gusi-Rugovë”, raporte origjinale nga Komiteti i Kosovës 1919-1921; “A chronology of events in Albania 1944-1952” (Free Euro Press); correspondence: letrat e Prof. Ernest Koliqit, Athanas Gegaj, Tahir Zajmi, Ing. Xhaver Deva, Raif Maliqi, Dervish Bajram Currit, Prof. Rexhep Krasniqit, Prof. Martin Camaj, Prof. Zef Nekaj, Imam Vehbi Ismaili (autobiografi); deklarata e mbylljes së KShL; Prof. Rexhep Krasniqi: “Qendresa e Kosovës kurrë nuk asht trajtue në historinë e Shqipnisë” (dorëshkrim); Xhevat Kallajxhiu “Zëri i Amerikës”; Vasil Germenji 1960 (raport); KShL Zyra e Kryesisë për vitet 1960, 1970, 1971 etj.; Letra të ndryshme dërguar Departamentit të Shtetit Amerikan gjatë viteve: 1960, 1969, 1970, 1971 etj.; KShL “Dita e Flamurit”, 1977, 1975, 1978, 1980, 1983 etj.; KShL Zyra e Kryesisë–korrespondencë 1957-1967, 1964-1965, 1984-1985 etj.; korrespondenca të ndryshme në gjuhën angleze; letërkëmbimet e Dr. Mons Zef Oroshit me juristin Kapidanin e Mirditës Ndue Gjomarkaj; Kolë Mirakaj, Njazi Sulca, Ëelfgang Tucks, Prof. Rexhep Krasniqi, Miss Melanie M. Sever, Shemshedin Kryeziu, Lec Shllaku (editor), Jonuz Ndreu, Ragip Frashëri, Joe Ëilkie, Shaban Gjura, Leo Cherna, Prof. Gjon Sinishta, Prof. Adem Hoda (editor i gazetës “Ndërgjegja”), Barbara Lopez, Dr. A Dema (Uriburu, Argentina 25.5.1984), Dori Male, Tahir Kolgjini, Skënder Zogu, Lt. Col. Eduardo Ressel (Rio de Janeiro, RJ Brasil); Mark Traboini, Mr. C. Barsh (The Hague The Netherlande), Dr. Sami Repishti, Emil Kastrati, Shaban Gjuro, Maria Lombardo, Rifat Kolgjini, Stephan Lipsiue; “Dosja e Trathtisë” (material tepër secret), Prof. Arshi Pipa, Isuf Uka Kelmeni, Prof. Rexhep Krasniqi (letrat e fundit, para se të ndërronte jetë…), 50-vjetori i Radios “Zëri i Amerikës”, Adem Hodo, Xhevat Kallajxhiu, letërkëmbimi i gazetarit Idriz Lamaj, me figurat e shquara të botës shqiptare në diasporë, Osnelda Deva, Mehdi Frashëri (raporti original i autopsisë), Memorandim për Këshillin e Komitetit “Shqipnia e Lirë”, Viktor Darragjati (Madrid, Spanjë), Këshilli i KShL për vitet 1958-1960, Organizatat Politike Shqiptare në Mërgim, etj., etj.
LIBRA NË SHTËPINË E VATRËS PËR SHKOLLËN SHQIPE NË JACKSONVILLE
Gjatë nëj vizite punë që bëri në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, zv/ Kryetari i Bashkisë së Kamzës, z. Gjovalin Pali i shoqëruar nga shefi i Kabinetit, Qemal Cejku, vizituan edhe Shtëpinë e Vatrës. Ata u pritën nga kryetari i Vatrës, dr. Gjon Bucaj , anëtari i kryesisë Marjan Cubi dhe editori i Diellit Dalip Greca. Mysafirët shoqëroheshin nga biznesmeni shqiptaro-amerikan Mehdi Lita.
Kryetari i Vatrës u prezantoi mysafirëve veprimtaritë më të fundit të Federatës Vatra, rruga e saj 102 vjecare si përpjekjet për fuqizimin e saj, duke synuar ngritjen e degëve nëpër shtetet e ndryshme të Amerikës së Veriut dhe në Kanada.
Po ashtu ai informoi mysafirët edhe me përpjekjet që po bëjnë disa nga degët për të kontribuar në ruajtjen e kulturës, gjuhës amtare dhe traditave kombëtare. Një shembull shumë të mirë po jep dega e Vatrës në Jacksonville me kryetar z. Adriatik Spahiu, e cila ka hapur edhe shkollën shqipe.
Me këtë rast mysafirët dhuruan një paketë me tekste shkollore që Vatra do t’ua përcjellë shkollës shqipe në Jacksonville.
Kryetari Bucaj i falenderoi mysafirët, të cilët dhuruan edhe disa dhurata simbolike Kombëtare. Mysafirët u ftuan në darkën që organizoi Vatra dhe organizatat e tjera të komunitetit shqiptar në Nju Jork, NJ, CT me rastin e vizitës së presidentit Bujar Nishani dhe delegacionit që e shoqëronte.(Dielli)
- « Previous Page
- 1
- …
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- …
- 121
- Next Page »