
Rafaela Prifti/
Dy njerëz, të cilët jetojnë në botë të ndryshme, të dhënë pas kërkimit të dashurisë papritur takojnë njëri tjetrin dhe së bashku përjetojnë mundësitë reale dhe imagjinare të braktisjes së vetmisë së tyre me përfundime të ndryshme. E thënë thjesht do ishte “Djali takohet me Vajzën, Vajza e Braktis Djalin, Vajza përfundon me Djalin (tjetër) vecse nuk është aspak e thjeshtë. “Net të Bardha” është produksion skenik me katër akte nga regjisori Bujar Alimani që po shfaqet në Producers Club në Manhattan, Nju Jork në dy fundjava të mesit të majit. Është adaptim skenik i tregimit me të njëjtin titull të shkrimtarit klasik rus të shekullit 19 Fjodor Dostojevski. Duke ndjekur dy të panjohurit në ulje-zbritje emocionale prej skutave të mjera të vetmisë drejt majave të ndritura të lumturisë bëhesh pjesë e zbulimeve të imta psikologjike dhe përsiatjeve filozofike, të cilat pena e Dostojevskit dinte t’i rendiste me aq mjeshtëri. Në skenë fuqinë e fjalës së shkruar e shpreh interpretimi i nuancuar dhe kompleks nga narratori dhe protagonisti ëndërrimtar (Herion Mustafaraj) dhe nga Ana (portretizuar me nivel nga Yllka Lota) protagonistja, e cila pas një pritje njëvjecare për atë që i ka rrëmbyer zemrën, është në prag të marrjes së një vendimi të rëndësishëm të natyrës romantike.
Për gjatë një ore në skenë dy protagonistët ndeshen me konfliktet e tyre të brendshme përmes një dialogu të ngjeshur dhe me plot ngjyrime gjuhësore, falë mjeshtërisë së regjizorit dhe ekipit të tij për ta përshtatur tregimin në dramë. Madje Bujarit i kujtohet ta ketë lexuar fillimisht të përkthyer në fillim të viteve ‘90 në Shqipëri. Në këtë adaptim, Alimani ka zgjedhur që, përvec rrëfimtarit pa emër (në stilin e Dostojevskit) të lërë si qytetin, ashtu edhe kohën e ngjarjes të papërcaktuar, sepse ngjarja mund të jetë sot në Nju Jork ndërsa ata të dy mund të jenë nje cift i ulur në një stol diku në park. Vërtet qyteti dhe sfondi i netëve të bardha janë personazhe aktive në dramë gjë që ka sjellë zgjidhje shumë të gjetura skenike në ndricim, zërim dhe efekte (Tan Kazazi, Ilir Dhamo) dhe vecanërisht në skenografi (Albulena Beqiri). Korniza sa gjithë skena, e punuar me dru dhe butafori krijon konceptin e ndarjes së dy botëve, atë reale dhe imagjinare dhe “idenë se gjithcka po ndodh brenda një kornize,” thotë Albulena Beqiri, e cila është edhe kostumografe e produksionit. Ndarëset portative me panele kanvasi, ku janë vizatuar qyteti, plazhi, gjyshja e Anës, djali (qiraxhiu) me të cilin është dashuruar Ana, janë ideale për maksimalizim të mundësive që ka një skenë e vogël. Mbyllja e dramës me zbulimin e portretit të gjallë të Anës (ku qëndron Yllka në sfondin e zi) teksa lexon (me zërin e incizuar) letrën që i ka shkruar ëndërrimtarit të saj, i kthyer tashmë në botën e tij të vetmisë, është sa praktike, aq edhe elegante. “Këto të gjitha krijojnë një përvojë imersive për publikun që është e rrallë në skenë,” thotë manaxheri i produksionit Damian Pervizi, përpara se të hyjmë në sallë për të parë natën e katërt të shfaqjes.
Metafora e Netëve të Bardha si moment kalimtar kur errësira bën dritë mund të interpretohet nga publiku në varësi të bagazhit, kulturës apo edhe dëshirës së tyre. Por për një grup artistësh, midis tyre edhe Asistent Kostumografe Dea Spiro Mustafaraj, që bisedonin pas shfaqjes së parafundit, ditën e shtunë, Netë të Bardha mund të jenë preludi i mirëseardhur i klasikes në teatrin tonë. Ndërsa producenti dhe bashkëpronari i kompleksit teatror Fredi Tolja këmbëngulte “në vlerësimin e munguar të sakrificave të artistëve, të cilët, të nisur vetëm nga pasioni i tyre fisnik, krijojnë art për publikun, violinisti dhe muzikanti profesionist shqiptar Arenc Leka tha: “Atëherë le të mendojmë për një projekt rreth kësaj teme.”
A do të ketë të tjera netë të bardha për teatrin dhe a i mirëpret ato publiku?