Search Results for: themistokli germenji

MBI NJË VEPËR TË PA NJOHUR TË ISUF LUZAJ

June 19, 2015 by dgreca

Nga Enver MEMISHAJ/

Në vitin 1996, ndërsa po punoja për veprën “Hysni Lepenica…”, në gazetën “Liria A”, gjeta poezin “Martiri”, me vlera ideo-artistike, kushtuar Hysni Lepenicën, sipas gazetës krijim i Musine Kokalarit.

Po në këtë gazetë, Makensen Bungo në artikullin “Një vepër e panjohur”, bënte të ditur se gjatë hulumtimeve të tij kishte gjetur në fondin e Musine Kokalarit poemën “Prosopopea”, pa emër autori, të pa njohur më parë dhe të pa botuar. Z. Bungo bënte thirrje që në se ndokush e dinte emrin e autorit të kësaj poeme ta publikonte atë.

Poezin, apo poemthin “Martiri”, e përfshiva në librin tim “Hysni Lepenica…”, që botova në vitin 2000, me këtë post shënim:

“Marrë nga “Zëri i Lirisë”, Tiranë, Organ i Partisë Socialdemokrate, dt.1 janar 1944. Ka mendime se autorja nuk është Musine Kokalari. Kur punoja me këtë libër u njoha me z. Hektor Kokalari, i cili ruan origjinalin e librit “Prosopopea”. Atë e posedonte i ati Vesim Kokalari para pushkatimit. Hektori pohon se babai tij këtë libër, ia ka marrë autorit të saj që është z. Isuf Luzaj që banon në Çikago, SHBA”. (“Hysni Lepenica…”, Geer, Tiranë 2000, f. 106 – 108, 175-176)

Pavarësisht nga këto infornacione, unë e botova poezinë si krijim të Musinë Kokalarit. Më pas gjatë hulumtimeve në fushën e historisë gjeta në Arkivin Qëndror të Shtetit, poemën “Prosopopea”, të plotë, e cila ashtu si edhe Makesen Bungos më tërhoqi vëmëndjen për vlerat e sajë ideo – artistike.

Aty gjeta se poezia “Martiri”, ishte pjesë e kësaj poeme dhe ishte nxjerrë prej sajë e botuar në gazetën “Zëri i Lirisë “, organ i Partisë Socialdemokrate, në Nr.1, datë 1 kallnor 1944 ditë e shtunë, nënshkruar me shkronjën L.

Përmbajtja e poemës dramatike “Prosopopea”

Vepra është daktilografuar me makinë shkrimi në 36 faqe të formatit të zakonshëm. Titulli është “Prosopopea”, që në shqip do të thotë libri i shenjtë, pjesë nga ungjilli. Autori nuk shënohet, ndërsa shënohet viti dhe vendi i përfundimit të poemës: Vlorë, fruer 1944.

Vepra është një poem epiko-lirike, ose poem dramatike. Autori i pa njohur ua kushton poemën: Dëshmorëve të Kombit me citimin: “Asnjeri gjatë jetës së tij nuk bën për Atdhe aq sa bën heroi në një çast”. Fjalë Varri.

Më poshtë shënohen personazhet veprues të poemës:

Plaku i Vlorës Ismail Qemali

Heroi i Dragobisë Barjam Curri

Pashai i Shkodrës Preng Bib Doda i Gjon Markaj

Bilbili i Frashërit Naim Frashëri

Martiri i Korçës Themistokli Gërmenji

Dervishi i Salarisë Selam Musai

Misionari Një misionar i Kryengritjes Kombëtare

Në këtë poemë janë himnizuar denjësisht heronjtë dhe dëshmorët që u dalluan në betejat për liri dhe pavarësi të popullit shqiptar që nga plaku Ismail Qemali e deri tek Selam Musai, duke mos harruar Bajram Currin, Preng Bib Dodën, Naim Frashërin e Themistokli Gërmenjin.

Vepra i bën jehonë heroizmit të popullit tonë në shekuj dhe veçanërisht vullnetarëve të lirisë gjatë Lëvizjes Antifashiste, 1939 – 1944. Poema dramatike, fillon me “Proemio”, ku autori i drejtohet Zotit:

Ndihmë o Zot në qoft` Kombi Shqiptar

Në udhë të vërtetë për të drejtën e tija

Ta fitojmë lirinë, e heronjëve mbi varr

Me shkronja shqip t`u këndohet trimëria.

Në poemë, nëpërmjet deklarimit të personazheve dhe përshkrimit të tyre prej autorit vihet në dukje krenaria e tyre për prejardhjen e lashtë të popullit shqiptar. Kështu Ismail Qemali thotë: Ne jemi një komb i vjetër, që kur nisi qytetaria,

Kur filluan qimekuqtë të dilnin tëhu nga Azia.

Ndërsa heroi i Dragobisë për Kosovën martire që vuante nën zgjedhën e egër të asaj kohe shprehet : Po njashtu si ta thotë zemra, burrë i mirë duhet përpjekur

Ta shpëtojë kët radhë Kosovën zgjedhës së serbit barbar.

Ngjarjet e poemës në një pjesë të madhe të saj, përfishijnë Lëvizjën Antifashiste të popullit shqiptar. Më tutje autori përshkruan luftën që bëjnë forcat e Ballit Kombëtar kundër pushtuesit fashit italian. Autorit i shfaqet një hije që është Palku i Vlorës i cili fillon t`i flas për historinë heroike të shqiptarëve dhe më tutje deri në fund përmbajtja e veprës zhvillohet nëpërmjet deklamimit të shtatë personazheve të renditura në hyrje të librit.

Gjatë gjith zhvillimit të veprës Shqipëria mendohet dhe deklamohet me Kosovë e Çamëri, që është në fakt edhe programi i Ballit Kombëtar. Misionari fillon të ngrejë himne për disa personalitete të historisë sonë, veçanërisht për veprimtarinë patriotike dhe sakrificat e komandantëve të Ballit Kombëtar:

Ndonjë këngë nga këto që janë lot e psherëtima

Ndonjë vaj të shokut t`onë që janë britm` e ulërima…

T`u këndoj duke vajtuar

Dy tri këngë burrash dëgjuar

Sa të kem guxim e lot…

Më tutje autori u ngre himne Qazim Koculit, Hysni Lepenicës, Safet Butkës, Neki Saliut:

Qazim Koculit

Ti ngjeshe shpatën e zjarrtë të Kastriotit

Besove burrërisë shqiptare dhe Zotit…

Hysni Lepenicës:

Njëzet vite mallkuar ta lanë shenjën në ballë

Kosova e Çamëria! Të dogji i shkreti mall…

Flamurin Kombëtar e shpure në fitore

Me bes e fjal e nder e burrëri arbërore

Do të qaj duke i kënduar një djepi e një varri.

Safet Butkës:

Si vigan përballove tmerr e shtypjes çnjerzore

Trim i ndjenjës kombëtare, bir i shqipes arbërore

Shpirt i fortë e i vendosur në një lufte me okupator…

Lumthi ti që i dhurove jetën çështjes kombëtare

Historisë emrin ia le, shembullin rinisë shqiptare

Punën tënde si apostull shkollës shqip për Shqipëri

Neve jemi shokë t‘vërtetë, shokë të lidhur besa besë

Kështu kombi si u përlesh, asnjë prapa nuk do mbesë

Pritna, se do vijmë me radhë vullnetarë për liri!

Neki Saliut:

Kujtoj fundin e betejës grirë flamuri e coptuar

Që kish qenë në vijë të parë e shtërngoje fort në duar…

Të qaj moshën aq të re të qaj ndjenjën e therorisë…

Pritna se do vijmë me radhë: Vullnetarë për liri.

Autori i kushton vëmëndje të veçantë katastrofës shqiptare, luftës vëlla-vrasëse të hapur nga Partia Komuniste, e të nxitur nga Miladin Popoviçi dhe Dushan Mugosha:

Janë thyer me çekan eshtra njerëzish për së gjalli

Janë nxjerrë foshnja nga barku me një thikë për së gjalli

Janë prerë vesh e hundë, janë nxjerrë sytë nga balli

Janë prerë pjes trupi që ka turp t`i shoh i gjalli

Janë prerë duar e këmbë, qënkej njeriu i shëmtuar

Në mes trungjesh me një sharrë është prerë trup burri

Është djegur femra e gjorë më i nxehtë ku ish furri.

Në vepër vihet re edhe ndonjë koregjim me dorë, që mendojmë siç do të provojmë më poshtë se këto koregjime nuk i ka bërë autori i poemës.

Nga kqyrja që i bëjmë poemës, përmbajtjes, idesë, vlerës artistike etj., arrijmë në përfundimin se vepra është shkruar nga një poet i talentuar, me figura letrare, me një varg të pa rregullt, kryesisht me strofa 16 rrokshe.

Poema është ndërtuar në strofa me gjashtë vargje të rimuar me skemën A_A,B_C_C_B. Vepra përshkohet fund e krye me figura të bukura letrare të ndërtuara me ndjenjë e mjeshtëri. Autori ka përdorur një gjuhë të pastër të krahinës së Vlorës dhe pa barbarizma.

Cili është autori kësaj vepre?

Kjo është pyetja e parë që lexuesi i bën vetes. Më poshtë do të mundohemi jo pa sukses që kësaj poeme t`i kthejmë autorsinë.

Nuk ka asnjë dyshim se kjo vepër është shkruar në Vlorë, nga një poet vlonjat, sipamtizant apo anëtar i Ballit Kombëtar, antikomunist, përfundim që arrihet nga:

– Gjuha e përdorur që është gjuha që flitet në Vlorë dhe krahinat për rreth sajë, nga ngjarjet kryesore të veprës që zhvillohen në Jug të Shqipërisë, kryesiht në Vlorë.

– Nga hollësitë që përshkruhen personazhet, p.sh. për Hysni Lepenicën, që në atë kohë nuk diheshin hollësi mbi veprimtarinë e tij atdhetare, Neki Saliun një patriot, komandant çete i Topalltisë, i Ballit Kombëtar, vrarë pabesisht nga komunistët në Gumenicë të Vlorë në dhjetor të vitit 1943, i cili pothuajse nuk njihej jashtë Vlorës.

– Autori poemës ka një kulturë të mirë në fushën e letërsisë dhe njohuri të mira për historinë tonë, pra është njeri i arsimuar dhe i kulturuar.

– Autorja nuk mund të ishte Musine Kokalari edhe për faktin se nuk njohim prej sajë asnjë poezi origjinale. (Shih: Musine Kokalari, Vepra, Vëllimi parë dhe i dytë, Geer, Tiranë 2009. Përgatitur nga Novrus Xh. Shehu)

Nisur nga sa sipër dhe nga argumentat që do të trajtojmë më poshtë arrijmë në përfundim se autori i kësaj poeme dramatike është Isuf Luzaj, lindur në Kaninë të Vlorës më HYPERLINK “http://sq.wikipedia.org/wiki/21_shkurt” \o “21 shkurt” 21 shkurt 1913, vdiq në Çikago më 7 nëntor 2000 dhe u varros në vendlindjen e tij. Isuf Luzaj është njeri nga ideologët dhe udhëheqës i Ballit Kombëtar, shkrimtar në prozë dhe poezi, autoritet i shquar i kulturës shqiptare.

Mendimin tonë e vë në dyshim një fakt që nuk mund të nënvleftësohet: Në shtypin e përditshëm është botuar lista e veprave të Isuf Luzajt, prej 100 titujsh, baras me 122 vëllime. Në këtë listë nuk figuron një vepër e titulluar “Prosopopea”

Isuf Luzaj në letrën e datës 9.2.1996, drejtuar botuesit të veprave të tija në Shqipëri shkrimtarit Xhevat Beqaraj, i dërgon atij listën e veprave të tij me 93 dorëshkrime, por edhe në këtë listë nuk përmëndet vepra e titulluar “Prosopopea”. (Arkiva e Xhevat Beqaraj, cituar nga Mimoza Hysa “Esenca dhe ekzistenca e Isuf Luzajt”, Ombra, Tiranë 2012, f. 8)

Po kështu edhe studjuesi Uran Butka, shprehet me dyshim për autorsinë e veprës: “Vepra “Prosopopea” është shkruar në Vlorë, në fruer të vitit 1944. Është dërguar në Tiranë për botim, por, për shkak të ngjarjeve të luftës, nuk u botua. Në këtë vepër nuk është shënuar emri i autorit. Mendoj që mund të jetë një i internuar politik nga Vlora, ndoshta edhe Isuf Luzaj, sepse në këtë poezi vendin më të madh e zë rezistenca antifashiste në ishullin Ventotene, ku kanë qenë internuar edhe Safet Butka edhe Isuf Luzaj e shumë patriot të tjerë”. (“Safet Butka”, Maluka Tiranë 2003, f. 729. Përgatiti Uran Butka)

Për këto arsye të vënies në dyshim të autorsisë së poemës duhet të vazhdonim kërkimet për të bërë të pa kundërshtueshëm autorin e poemit ”Prosopopea”.

I pari që ka pohuar se vepra është e Isuf Luzaj është Hektor Kokalari, djali Vesim Kokalarit, vëllai i Musine Kokalarit, nga Gjirokastra pushkatuar nga komunistët. Dihet se Musineja ishte bashkthemeluese e Partisë Socialdemokrate me Isuf Luzaj e Skënder Muçon, por edhe vëllai saj porofesor Vesimi ishte në krah të sajë dhe mik që nga viti 1932 i Hysni Lepenicës. Këto janë arsyet që poema e Isuf Luzajt u gjend në arkivin e Musine Kokalarit.

Makensen Bungo në shkrimin e vitit 1996, nuk kishte mundur të identifikonte autorin e kësaj poeme dhe nuk ka dhënë asnjë mendim për autorin e saj, por në vitin 1997 ai shkoi në Amerikë dhe atje pati korespodenc me Isuf Luzin për të cilin shkruan:

”Me të unë këmbeva vetëm tri letra. Kur i shkrova së pari, ai pranoi të bisedonte me mua me gëzim, me gjithëse nuk njifeshim…

Isuf Luzi, kur u largua nga Shqipëria dorëshkrimet e disa veprave që kishte bërë gati për botim nuk i mori me vete, i la në atdhe. Kështu më ka shkruar në njerën nga letrat që më dërgoi këtu në Amerikë. Fati tyre është për të ardhur keq se duhet të kenë humbur. Njëra nga këto më ka rënë mua në dorë rastësisht. U lidha me atë dhe me anë të një letërkombimi të thjeshtë mësova të dhëna mbi formimin e Partisë Socialdemokrate më 12 tetor 1943 dhe veç të tjerave edhe se kur ishte larguar nga Shqipëria Porf. Isuf Luzaj kishte lënë në Atdhe disa vepra të pabotuara, midis të cilave edhe një poemë titulluar “Prosopopea”. Nga ky letërkëmbim me Prof. Dr. Isuf Luzaj mësova se cili ishte autori i veprës ”Prosopopea” . ( Internet: Makensen Bungo në “Zemra shqiptare”: Bisedë për Prof. Dr. Isuf Luzaj, dt. 23. 10. 2011)

Edhe studjuesa Mimoza Hysa pohon autorsinë e Isuf Luzajt për poemën ”Prosopopea”, kur shkruan: “Pas kapitullimit të Italisë Isuf Luzaj kthehet në Vlorë i lodhur, i dërrmuar, i zhgënjyer nga politika e krerëve të Ballit Kombëtar. Me largimin nga radhët e Ballit përpiqet të realizojë ëndërrën e projektuar që në burg në Itali, krijimin e Partisë Socialdemokrate. Kësaj here ia arrin qëllimit së bashku me Musine Kokalarin, Vesim Kokalarin, Kujtim Koculin, Manush Peshkëpinë dhe Selami Çelën. Partia e posa krijuar e shtrin aktivitetin e sajë në Tiranë, Shkodër e Vlorë dhe nxierr gjithashtu shtatë numura të gazetës “Zëri i Lirisë”, ku profesori do të botojë me pseudonim, shkrime dhe krijime: programi i Partisë Socialdemokrate, artikuj edhe shkrime filozofike e vjersha, poezi për Hysni Lepenicën”. ( AQSH F. 270/7, V. 1944, D. 2/2, Gazeta “Zëri i Lirisë”, Tiranë, nr. 1-7; Mimoza Hysa “Esenca dhe ekzistenca e isuf Luzajt”, Ombra, Tiranë 2012, f. 22, 140, 150)

Ç`farë gjetëm në dosjen e Raile Muhamet Luzi ?

Për të mos lënë asnjë dyshim për autorin e veprës, pas këtyre të dhënave mendova të shfrytëzoja dosjen e Raile Luzit, motrës së vogël të Isuf Luzit, e cila ishte dënuar për motive politike.

Është me interes të mësojmë diçka më tepër për këtë vajzë të re 25 vjeçare që u burgos e persekutua egërsisht nga komunistët e Vlorës.

Raile Muhamet Luzi, kishte lindur në vitin 1928 në Kaninë dhe banonte në lagjen Uji i Ftohtë Vlorë, fshatare e mesme, shtëpiake, me arsim fillore pa triska fronti.

Ajo u arrestua më 29 janar 1953 dhe në proçesverbalin e kontrollit të banesës së kësaj date shënohen shumë materiale të sekuestruara. me interes historik si thirrje, Statut i Partisë Socialdemokrate, proçesverbal mbi formimin e kësaj partie, historik i ngjarjeve të luftës, etj., por që nuk u gjetën në dosje. Këto materiale ose janë marrë nga studjuesit komunist ose janë zhdukur për shkak të injorancës së hetuesve.

Pavarësiht nga shqetësimi im që materialet e sekuestruara nuk i gjeta në dosje më gëzoi fakti se në faqen 15-16 të dosjes gjeta dorëshkrimin e poezis “Martiri” që i dedikohej Hysni Lepenicës.

Po shënojme për interes të lexuesit se vajza 25 vjeçare Raile Luzaj u akzua dhe dënua se:

Familja e sajë ka ndihmuar deri në fund Organizatën e Ballit Kombëtar, vëllezërit e sajë Isuf dhe Ifrahim Luzi kanë qenë udhëheqës dhe organizator të Ballit Kombëtar, të arratisur jashtë shtetit në vitin 1944.

Ka pasur dijeni për Organizatën Rilindja Kombëtare dhe ka ndihmuar anëtarët e kësaj organizate si Dervish Hodon dhe Petref Bajramin, duke u dhënë atyre edhe një makinë shkrimi nga fundi i vitit 1948.

Ka bërë agjitacion dhe propogandë dhe ka kërcënuar qytetarët se kur të kthehen vëllezërit e saje do të hakmerren.

Ka bërë fushat për mbledhje ndihmash për të burgosurit e Burrelit dhe mbante në shtëpi një pushkë të të vëllait Ifrahim Luzit.

Gjyqtarët kriminel komunist e dënuam vajzën e re pa asnjë faj me 10 vjet burg.

Vendimi për arrestimine sajë e ka marrë Punëtori Operativ Ramadan Cano dhe është miratuar: prej Kryetarit të Degës n/kolonel Petrit Hakani, zv/kryetari i Degës Qëndër n/kolonel Dhosi Progri, Kryetarit i degës së Hetuesis n/kolonel Nevzat Haznedari.

Në përfundim të hetuesisë, hetuesit komunistë konkludojnë se: “Qëndrimi i Raile Luzit në Hetuesi ka qënë shumë i keq, është munduar të mashtronte organet e hetuesisë dhe të mohonte aktivitetin e saj armiqsor, i ka qëndruar deri në fund udhës së tradhëtisë, aktivitetit armiqësor të saj dhe të shokëve… E pandehura shoqërisht është shumë e rrezikshmë e vendosur në aktivitetin e saj armiqësor deri në fund dhe që nuk e ndryshon kurrë këtë rrugë”. (Arkivi i MPB, F. 1, D. 8682)

Kjo zonjë e nderuar pas daljes nga burgu u martua me patriotin dhe luftëtarin e pa lodhur për liri dhe demokraci, Ceno Caushin nga Mallakastra dhe vdiq e nderuar në Ujë të Ftohtë të Vlorës në vitin 2014.

Tani pasi u njohëm me vuajtjet e padrejta të kësaj zonje le të shqyrtojmë poezinë “Martiri”, që gjetëm në dosjen e sajë kushtuar Komandantit të Përgjithshëm të Ballit Kombëtar Hysni Lepenica.

Poezia është shkruar me shkrim dore në format të zakonshëm, po në atë format që është daktilografuar edhe poema ”Prosopopoea”. Nga krahasimi i kësaj poezie me atë të botuar në poemën ” ”Prosopopoea” dhe në gazetën ”Zëri i Lirisë”, të cituar më larte, del se është e njëjta poezi fjalë për fjalë.

Autori nuk e shënon emrin e tij në këtë poezi, por mendja vet-vetiu na shkon se ai s`është tjetër veçse Isuf Luzi, vëllai i Ralile Luzit.

Sipas hetuesve kriminel kjo poezi ishte kaq e rrezikshme sa që e kanë detyruar z. Raile të konfirmojë me dorën e sajë pas letrës format ku është shkruar poezia: ”Vërtetoj që u gjet në kontrollin që u bë në datën 26.1.1953. Firma”

Por për të mos lënë asnjë dyshim për autorin e kësaj poezie dhe për pasojë edhe të poemës ”Prosopopea”, dorëshkrimi i poezisë së bashku me një letër të Isuf Luzit datë 16.11.1992, drejtuar deputetit Ibrahim Vasiari në Vlorë, shkrimi iu nënshtruan një kqyrje dhe analize nga një specialist i Ministrisë së Brendshme.

Specialistit iu kërkua t`i përgjigjet pyetjes: Dorëshkrimi i poezisë tek e cila nuk është shënuar autori dhe letra e shkruar nga Isuf Luzaj a janë shkruar nga e njëjta dorë nga i njëjti person?

Përgjigja e z. Mitkolli A., ishte: “Po Poezia dhe letra janë shkruar nga i njëjti person”, gjë do të thoshte se autori poezisë dhe poemës “Prosopopea”, ishte pa asnjë dyshim Isuf Luzi.

Edhe një detaj tjetër duhet marrë parasysh se Raile Luzi ka disponuar një makinë shkrimi të cilën ia ka dhënë Petref Bajramit nga Vlora, të dënuar më vonë me pushkatim, për pjesmarrje në organizatën antikomuniste ”Rilindja Kombëtare”.

Ky fakt na bën të mendojmë se edhe poema “Prosopopea” është daktilografuar në shtëpinë e Isuf Luzit dhe Raile Luzit me këtë makinë shkrimi.

Rëndësia e poemës “Prosopopea”

Rëndësia e kësaj vepre qëndron në faktin se është vepër unike e shkruar gjatë luftës dhe për pasqyrimin e luftës që bëjnë shqiptarët për liri, pa harruar për asnjë moment Kosovën dhe Çamërinë si pjes të pa ndara të Kombit shqiptar.

Nuk ka asnjë vepër tjetër të shkruar gjatë luftës 1939-1944, që në mënyrë të plotë të evokojë të kaluarën e lavdishme të popullit tonë dhe të pasqyrojë heroizmin e luftëtarëve të Ballit Kombëtar, si pjesë e kryengritjes së përgjithshme që bën populli shqiptar.

Është një vepër letrare origjinale që paraqet mendimin politik të kohës me besnikëri dhe origjinalitet, veçanërisht të Ballit Kombëtar. Pikërisht në këtë këndvështrim duhet analizuar kjo vepër.

Vetëm kjo vepër hedh poshtë me neveri dhe përbuzje fallsifikimin e historisë prej komunistëve se Balli Kombatar nuk ka asnjë këngë!!!

Gjithashtu vepra paraqet ndjenjat atdhetare me qëllim që ngrejë ndërgjegjen e shqiptarëve në luftë për liri, por edhe në luftë kundër ideologjisë komuniste.

Vlerën e kësaj poeme duhet ta analizojmë në kontekst me kohën që është shkruar

dhe pse është shkruar.

Në studimin e sajë Mimoza Hysa nuk e ka parë të arsyeshme të ndalet në analizën e kësaj vepre. (Shih: Mimoza Hysa “Esenca dhe ekzistenca e isuf Luzajt”, Ombra, Tiranë 2012.)

PËR DINJITETIN KOMBËTAR

June 18, 2015 by dgreca

Nga Rasim BEBO/

Të dy kryetarët e partive kryesore në Shqipëri, PS – PD, hapin fushatën elektorale me parullat: “VOTONI ME DINJITET” dhe “PUNONI ME DINJITET. Këta të dy zotërinj dhe grupi deputetëve që u shkojnë pas, janë brumi më i përfolur, që përplasen me revole dhe para, janë aktualisht deputetët më pa dinjitet. Dinjiteti njerëzor është forcë gravitacioni, që i jep kuptim jetës. Ndërsa Flori Bruqi nënvizon: “Individ dinjitoz ështe ai, që ia del të jetë në paqe me veten dhe me të tjerët”. Një shoqëri që nuk kujdeset për lartësimin e dinjitetit të qytetarëve të saj, lëngon nga primitivizmi.

Komunizmi ka qenë armiku më i egër i dinjitetit njerëzor. Ai e kolektivizoi aq shumë personalitetin e çdo individi, sa jeta e secilit humbi veçantinë e saj. Komunizmi kënaqej me majmunërinë e turmave dhe i nxiste ato, të urrenin ata që ruanin me fanatizëm dinjitetin. Dinjiteti ishte një kërcënim i hapur për diktaturën. Burgjet dhe kampet e zeza të internimit ishin “mullinjtë” ku tirania bluante krenarinë shqiptare. Dinjiteti i të martirizuarve, nuk pranonte mëshirën. Kurse solidariteti i tyre, ishte avokati më i fortë edhe i dinjitetit të tyre. (L.M.)

Tendenca për të afirmuar dinjitetin njerëzor dhe qenien njerëzore si të padefinueshme, si të paçmuar, është një gjë e shenjtë edhe për vetë Zotin, pra, vlerë që nuk duhet diskutuar. Kjo dukuri i dha udhë njërës prej lëvizjeve më progresive që ka njohur historia njerëzore: Rilindjes evropiane.

Në pamje të parë, greva e urisë, mund të duket një akt i pastër dinjiteti. “Ju më hoqët nga puna, atëherë unë po ju tregoj se kam plotësisht të drejtë. Dhe për ta vërtetuar këtë, jam gati të shkoj deri në vetëflijim!”. Ky është pak a shumë sensi i çdo greve të urisë. (F.B.).

Rama dhe Thaçi “shuplakë” familjes së ISA BOLETINIT. ( “TEMA” 11-6-2015). A kanë këta zotërinj dinjitet me qëllim kombëtar? JO. U bë shumë mirë që u varros në Boletin, në Mitrovicë, që të dihet se Mitrovica ka qenë, është dhe do të jetë shqiptare. Vlorën nuk e rrezikon kush, por Mitrovica rrezikohet dhe varrosja e ISA BOLETINIT në Mitrovicë është gur i rëndë vetëm atje. Rama dhe Thaçi kishin biseduar më parë dhe si kryetarë të dy shteteve, vendosën që varrimi të behet në Vlorë… Kështu plotësohej dëshira e serbëve që nuk e duan në Mitrovicë varrin e tij të shenjtë. I nderuar Lexues : Peshoni DINJITETIN KOMBËTAR të këtyre kryetarëve të dy shteteve shqiptarë. Këshilli organizativ u bëri ftesa të gjithë organeve shtetërore, për të qenë të pranishëm në tubimin e ceremonisë së varrimit të eshtrave të ISA BOLETINIT. Asnjë nuk mori pjesë. Atëherë, ku është dinjiteti i kryeministrave të sotëm dhe i atyre që kanë qenë për gjatë dy dekadave e gjysmë, që nuk morën pjesë për të nderuar këtë figurë të madhe kombëtare dhe më keq akoma, mungoi edhe presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga.

Që të jesh pro i negociatave me serbët, për mos varrosjen e ISA BOLETINIT në Boletin të Mitrovicës, tregon se këta zotërinj: “e kanë hequr nga vetja e tyre dinjitetin, sikur ai të ishte zorrë qorre, a diçka tjetër e panevojshme”. (F. B.)

T’ju vijë turp, që jeni kuadër pa DINJITET, që jeni bërë një me politikën sërbe dhe greke, të cilët vendeve tona ua kanë vënë syrin me kohë, i duan pa figura të “Rilindasve Kombëtarë”: Mitrovicën pa ISA BOLLETININ, Përmetin pa NAIM FRASHËRIN, Korçën pa Themistokli Gërmenjin. U drejtohem juve, presidentë, kryeministra dhe ministra të kësaj kohe, nga viti 1990 deri sot; që nuk morët pjesë asnjë nga ju, në ceremoninë e rivarosjes së eshtrave të ISA BOLETINIT, kaq poshtë keni rënë nga DINJITETI KOMBËTAR?… Qofshi ju që jeni, se keni për t’u mbajtur mend në histori, si drejtuesit më negative të kombit Shqiptar…

Rexhep Shahu shkruan: “T’u shoftë jeta qeveri”. “A thua kanë ardhë në pushtet Rama e Meta me shpopullue Shqipërinë?… A mos i ka sjellë në pushtet ndonjë fuqi e huaj që i intereson të shprazet Shqipëria nga shqiptarët”. (Kur u mungon dinjiteti kombëtar, krahasoheni me Çubrilloviçin, që donte shpopullimin e Shqipërisë. (R. B.).

“Teksa endem nëpër qytet, më bëhet se shoh vetë Vaso Çubrilloviqin në Kukës, duke u knaqë … Më bëhet se Vaso Çubrilloviq fërkon duart e niset drejt meje sfidues. Unë marr pozën e krenarit. Ai me gishtin e madh të dorës së djathtë më tregon Ramën e Metën, që sapo u larguan dhe qesh me mua. Më fton për kafe. Unë refuzoj. Jam profet, më thotë nga larg. Shporru mut, i thërras unë. Jam në ju, thellë në ju, në shpirtin e qeveritarëve tuaj jam, më thotë me një zë të ultë Vaso… Kufoma ime endej nëpër Kukës. Dikur vonë foli : Rrofsh qeveri e mos të zantë sabahi” (Flori Bruqi, “Mbresa nga Kukësi 12-6-2015).

Hipokrizia e Janullatosit: Për çfarë dinjiteti flet ti Janullatos? Kur kurorëzimin e ke të vjedhur, kur ke zënë vendin e murgut Kozma, për të vendosur helenizimi në truallin shqiptar, kur vjedh kufoma shqiptarësh për ushtarë grekë, kur ti ke krijuar shtetin grek brenda shtetit shqiptar. Kur punën tënde e lavdëron kryeministri juaj grek hapur, se në Shqipëri punoni me Dinjitet për Greqinë.

Me këtë dinjitet të “Megali Idesë” kanë folur pararendësit e Janullatosit kundër Shqipërisë dhe gjuhës shqipe. Murgu Kozma punoi me dinjitet të madh për helenizimin, për Greqinë, por këtu gaboi, se ishte në truallin shqiptar dhe kryetari atëhershëm i vendit i dha dënimin me vdekje. Pikërisht në këtë kishë ortodokse, ku ju flisni kaq bukur për dinjitetin njerëzor, që e keni kthyer nga kishë shqiptare në kishë greke, brenda në shtetin Shqiptar. Këtu është ndryshimi, se murgu Kozma u vra, ndërsa ju, sigrek gëzoni “Poliharenë” nga krerët shqiptarë, bile të puthin edhe dorën.Kur në Katedralen “Ngjallja e Krishtit” nuk keni asnjë portret të priftërinjve dhe peshkopëve martirë që kanë gjetur vdekjen me masakra nga paraardhësit e tu. Ata kanë qenë me dinjitet të lartë, që u flijuan për gjuhën shqipe dhe Shqipërinë. Zëri, i Koto Hoxhit, Papa Kristo Negovanit, At Stath Melanit, Petro Ninit, Nolit, Xhuvanit, Kisit etj, na thërret orë e çast, për t’i kthyer dinjitetin e kishës shqiptare.

Janullatosi si pasrendës i peshkopëve grekë mbajti liturgjinë e shenjtëpër festën e pashkës: “Ftoi besimtarët të përpiqen për dinjitetin e njeriut, për mirësi dhe paqe në botë”. Prit Janullatos, ju flisni “për mirësi dhe paqe në botë”, dhe si peshkop grek që jeni, ju ruani ligjin e luftës për të mbuluar masakrën dhe genocidin e Çamërisë. A nuk është e padrejte dhe mëkat kjo që keni bërë? Dhe më tej, ju thoni: “Me ngjalljen e tij, Krishti lartëson dinjitetin e njeriut, të cilin e rrëzon padrejtësia, mekati dhe korrupsioni. Njeriu me dinjitet është i drejti, i vërteti”. Ju vetë, Janullatos, keni shpalosur pllakatin e padrejtësisë, mëkatit dhe korrupsionit. Ju merreni me të gjitha poshtërsitë dhe prapaskenat kundër kombit shqiptat. Ju me dinjitetin e kishës greke uzurpuat kishën Noliale dhe jeni futurë në luftën për të zhdukur Rilindjen Kombëtare Shqiptare. Por mëso se toka po të digjet nën këmbë!…

Ne shqiptarët, fesë katolike dhe drejtuesve të parë të saj, u jemi mirënjohës për dinjitetin që na e kanë ngritur lartë siç na takon.

PAPA PALI VI U PRONONCUA:
“Shqiptarë, do të realizohet testamenti i Skënderbeut, sërish do të shkëlqejë me Lavdi Atdheu Juaj …” (PAPA PALI VI (1897-1978)

Lind pyetja: Dhe sa kohë do presin shqiptarët?!… Dhe sa kohë trevat shqiptare do mbeten të robëruara?!…Dhe sa kohë shqiptarët do jenë viktima e politikanëve vendas?!… Kjo pyetje mbetet pa përgjigje, sepse jemi akoma të skllavëruar nga politikanët tanë, si në Shqipëri, Çamëri, Maqedoni, Kosovë dhe Mal të Zi.
Asnjëri nga politikanët tanë nuk e ngriti zërin dhe nuk mori guximin të negociojë me Vatikanin, që ky Testament të bëhet publik nga Selia e Shenjtë.

PAPA FRANÇESKU, në Tiranë tha: “Shqiponjat fluturojnë lart, shumë lart dhe Ju jeni bijtë e Shqiponjave”. (Zëri për drejtësi, 25 maj 2014).

Asnjë nuk mund të bëhet me kombësi tjetër, kur lë kombësinë tënde, mbetesh po tek e para. Janë dy shqiptarë që kanë braktisur Dinjitetin, njëri general dhe tjetri akademik. I pari don të bëhet grek dhe i dyti sllavo-serb. Në rrotullimin e të quajturës demokraci, nga viti 1990 Gjeneral Kiço Mustaqi braktisi dinitetin shqiptar, u arratis, shkoi në Greqi për t’u kthyer në grek dhe u kthye me forcat greke kundër atdheut të tij, Shqipërisë në vitin e katrahurës së 1997-ës . “Albanologu” shqiptar Kapllan Resuli, ua ka kaluar edhe historianeve dhe intelektualëve serb, për sa i përket mohimit të historisë shqiptare, pasi ai së fundi vetën e tij nuk e konsideron më shqiptar, por serb. Ndërsa romani i tij “Tradhëtia” përdoret në librat shkollore të Shqipërisë. Kjo është fatkeqësi, që braktisën Dinjitetin kombëtar Shqiptar. (“DITA “, 2 -6-2015).

Gjithë ato aspirata humane dhe hove shpirtërore do të shuheshin në plutonin e trekëndëshit, në burgun e kalasë se Gjirokastrës në mëngjesin e nëntorit të vitit 1937. Para se të shkonte me dinjitet të lartë drejt vdekjes, Ismet Toto, do të shkruante letrën e fundit, “De Profundis”, ku në mes të tjerash, do të shënonte fjalët: “BOTA NUK ËSHTË E ATYRE QË NGROHEN. BOTA ËSHTË E ATYRE QË DIGJEN “ Ka 105 vjet qe s’e ka prekur koha. Ja, pak krijimtari nga Ismet Toto: Një pyetje që më çjerr shpirtin: ku vemi kështu?

GËNJEJ?

Kur s’jam ai që dukem në të parë,

Kur qesh me zor – se më vjen për të qarë,

Kur flas pa dashur- se dua të mos flas,

kur ri i qetë dhe dua të bërtas,

Atëherë zëmra ime është gati të pëlcasë

Dhe shpirti më nxin, vuaj pa masë.

Dhe loti që pikon nga syri im,

Më siguron se s’ka asnjë shkëlqim.

Fati im, në këtë jetë pa mbarim.

15 maj 1929. (nga prof. Nasho Jorgaqi).

Ka 20 vjet që çdo kryetar partie thotë: “Votoni me dinjitet”, dhe japin premtime të hapura apo të fshehta, për të garantuar një punë në shtet. Është përsëritur e njëjta histori. Pala fituese largon palën humbëse dhe vendos të vetët në poste zyrtare. Deputetë të inkriminuar, hajdute, gënjeshtarë, të pa arsimuar, interesaxhi, kriminelë, vrasës. Një ndër këta deputetë, është Shpëtim Idrizi, që tërhiqet prej kapistallit, herë nga PD, herë nga PS, me 5 deputetë të partisë çame, herë bashkohen dhe herë ndahen. Dhe për votën e çamëve, Edi Rama heq Dulen dhe vendos Idrizin nënkryetar të parlamentit. Këtu nuk kemi të bëjmë me dinjitet, kur “Rezoluta Çame” rri akoma në sirtarët e tradhtuar nga vetë drejtuesit çamë, që nuk e kërkojnë me dinjitet, për t’ia kundërvënë rezolutës greke, që ka shpallur se “Çamëria nuk ekziston”. Zotërinj, kurrë do të DINJITIZOHENI, ju?…

Rasim Bebo, Addison, Çikago, qershor 2015.

Atje, në Mitrovicë e ka vendin Buletini

May 16, 2015 by dgreca

Nga Rasim Bebo-Çikago/
Janë tri figura të Rilindjes Kombëtare, që sërbo-greku nuk I duan të qëndrojnë në vendet që ata pretendojnë. Në very është Isa Buletini në Mitrovica e dhe në Shqipërinë Jugore Vorio-Epiri I quajtur nga greku, është Naim Frashëri në Përmet dhe Themistokli Gërmenji në Korçë.
Drejtori I pallatit të Kulturës “Naim Frashëri” në Përmet thotë: “Peshkopi Janullatos ka ngulur këmbë të prishet Shtëpia e Kulturës “Naim Frashëri” në Përmet. Athina kërkon ta lërë Përmetin pa një shtëpi kulture shqiptare”. Konflikti gjyqësor midis qendrës kulturore të Bashkisë Përmet dhe kishës ortodokse Përmet, filloi më 25 shtator 1947 dhe përfundoi më 5 maj 2004.Të tria shkallët e gjyqësorit vendosën: “Pallati I Kultures “NAIM FFRASHERI”, të mos tjetërsohet e të kthehet në kishë po të vazhdojë e të ngelet si tempull I kulturës në zëmër të Përmetit. Të tre vendimet e gjyqësorit u vlerësuan të regullta, nga Gjykata Kushtetuese me vendim nr. 66 datë 5-5-2004. Janullatosi nuk e njohu vendimin e Gjykatës Kushtetuese dhe e cilësoi pallatin e kulturës në Përmet, “kishë e Shën Mërisë” (që nuk ka qënë Kurrë kishë). Koloneli Peshkop Janullatos, si guvenator që njeh veten e tija në shërbim të grekut urdhëron agjentët grekë dhe shqiptaro-grekë, që godina e Pallatit të kulturës “Naim Frashëri” te shkatërrohet plotësisht, duke lënë vetëm muret rethuese, ndërkohë që në brëndësi të saj të ndërtohet kisha fshehura dhe natën. Punimet filluan , natën hynin dhe dilnin kamjonët për të ngritur kishën. Ish drejtori I pallatit të Kulturës në Përmet, Kastriot Bezati shton se kisha ortodokse kërkon të vrasë indetitetin dhe kulturën kombëtare, duke tentuar të istalojë në Përmet Helenizimin. Më në fund pas përplasjeve të ashpra me legenat e janullatosit u larguan si të dh…
Skandali në Korçë.
Shëmbet shtëpia e themistokli Gërmenjit, të shtunën më 11 gusht 2012 në mëngjes, u gjet e rrëçёnuar “Shtëpia e flamurit” e ngritur më 8 dhjetor 1916.
Kryetari I bashkisë së Korçës Niko Peleshi, tha se godina ku Gërmenji shpalli Korçën “Krahinë Autonome” u shemb gjatë natës me mjete të rënda (buldozerë).
Tani kthehemi në Very në Mitrvicë te Isa Buletini.Vendimi I Këshillit organizativ për rivarosjen e eshtrave të heroit kombëtar, ISA BULETINI, në Vlorë ka ngjallur reagime te familjarët e tij, të kryetarit të Komunes së Mitrovicës edhe tek ne këtu në Çikago.
Të alarmuar me vendimin, familjarët e Isa Buletinit dhe banorët nga fshati boletin, I kanë kërkuar Kryetarir të Komunës së Mitrovicës, Agim Bahtirit, që të mos lejojë largimin e eshtrave të ISA BULETINIT nga Mitrovica. “ISAI nuk ka luftuar për të shkuar e për t’u prehur atje, por ka luftuar për të qëndruar në Buletin. E kanë lutur duke I afruar pasuri në Turqi e gjithandej, por Isai ka thënë se më shumë do të kishte dashur një gur të Buletinit se sa gjithë pasurinë që do I jepnin, Dhe sot, nuk mund të lejojmë që ata ta marrin e ta dërgojnë në Vlorë, jo”, tha Skënder Buletini.
“ISA BULETINI është I Buletinit, I Mitrovicës, I Kosovës dhe I krejt Shqipërisë. Unë dhe gjithe familja buletini afrojmë përkrahjen e plotë për angazhimin dhe rivarosjen e eshtrave të ISA BULETINIT në Buletin”, tha Sadik Buletini, familjarë. “Nuk do të më ndalë askush. Nuk po dua të them të fundit, por mendoj se kryeministri do t’ia vejë gishtin kokës dhe do ta mendojë mirë, se kjo punë nuk do të mund të bëhet. … Se do të bëjmë gjithçka dhe ISA BULETINI do të varroset në vendin e vet. …”, tha Agim Bahtiri, kryetari I Mitrovicës. Kryetari I Gjilanit, nga radhet e KLD-së Lutfi Haziri tha se heroi kombetar ISA BULETINI duhet të pushoje aty ku I ka pritur topat kundër “mbretërisë” sërbo-kroate-sllovene. Edhe “Nisma për Kosovën” e sheh këtë si një vrasje të dytë të heroit, duke thënë se Vlora nuk eshte zgjedhur për ta nderuar, pasi kjo çështje është negociuar me sërbinë.
Vendi ku është parashikuar, që të bëhet rivarrimi I eshtrave të Isa Buletinit, ndodhet Brenda hapësirës së kullës së tij. Ai, bashkë me bashkëluftëtarët e tij janë vrarë më 23 janar 1916, në Podgoricë të Malit të Zi. (TOP ÇANNEL 14 – 5- 2015)
Shikoni si sinkronizohen grekët me sërbët për kundra rilindjes sonë Kombëtare. Pak kohë më parë Koloneli Janullatos doli hapur duke thënë: “Ne do të luftojmë kudra rilindjes kombëtare Shqiptare”. Shqipëria e Jugut që greket e quajnë Vorio-Epir, Janullatos e don të pastër pa figuta të rilindjes tonë kombëtare, prandaj ai u vu kundra figurës “Naim Frashëri” të shtëpisë së kultures dhe kundra shtëpisë muze të Themistokli Gërmenjit në Korç.
Ka figura të politikës Kosovare që kanë thënë se, rivarrosja e eshtrave të Buletinit kudo tjetër është gabim, përveç se në Kullën e tij.
Rasim Bebo Addison Çikago 15 maj 2015

VASIL PANI, NE KRYE TE TABORIT TE SHQIPTARIZMES

May 13, 2015 by dgreca

Në kujtim të 120-vjetorit të lindjes të atdhetarit të shquar dhe kryetarit të VATRËS për shumë vite, VASIL PANIT/
“Vasil Pani ka qëndruar kurdoherë në krye të taborit të shqiptarizmës”.- Fan Noli/
Nga Anton Çefa*/
Vasil Pani u lind në vitin 1895 në fshatin Dardhë të Korçës në një familje të fisnikëruar nga shqiptarizma e shenjtë e Rilindjes sonë kombëtare. Si shumë dardharë të tjerë, edhe Vasili me babanë e tij, patriotin Josif Pani, për arsye ekonomike emigruan në SHBA. Atëherë Vasili porsa kishte shkelur në të dymbëdhjetat. Qe tamam viti 1907, kur në saje të përpjekjeve të përfaqësuesve të mëdhenj të lëvizjes patriotike e demokratike shqiptare të dhjetëvjetëshit të parë të këtij shekulli, dardharit Sotir Peci, mësuesit martir Petro Nini Luarasi dhe kolosit Fan Noli, u themelua shoqëria “Besa – Besë” në Boston. Bashkë me dardharë të tjerë, në krah të kësaj tresheje madhore u vu edhe babai i Vasilit, Josifi, për të mos iu ndarë asnjëherë veprimtarisë patriotike, së cilës ai iu përkushtua jo vetëm si një emigrant i thjeshtë, por edhe si një intelektual i përgatitur.
Nën drejtimin e Josif Panit, nga shtatori i vitit 1917 deri në mars të 1918-s, në Worcester Mass., doli gazeta e përdyjavshmë politike e shoqërore “Sazani” në shqip dhe anglisht, e cila bëri një propagandë të gjerë për çështjen kombëtare, dhe i shërbeu bashkimit të shqiptarëve të Amerikës rreth Federatës Panshqiptare Vatra. Vetë titulli i gazetës është aqkuptimplotë: Sazani, ishulli më i madh shqiptar, është një nga viset tona që ka bartur më shumë peshën e rëndë të robërisë së huaj. Ai ka qenë i pushtuar nga venedikasit, turqit, anglezët, grekët, italianët dhe gjermanët.
Kur në vitin 1911, ende pa u formuar VATRA, shoqata “Besa-Besën” hapi një fushatë për të ndihmuar Shkollën Normale të Elbasanit, Vasili 15-vjeçar dhuroi një dollar, të mbledhur pak nga pak me kujdesin fëminor, duke dëshmuar zjarrin atdhetar që i ndizej në gji dhe ndjenjën e fuqishme të dashurisë për arsimimin e breznive të reja shqiptare.
Në vitet 1912-1914, bashkë me disa të rinj emigrantë, Vasili shkoi në Shqipëri për të luftuar me armë në dorë për mbrojtjen e Atdheut, dhe u rreshtua në çetën e luftëtarëve të kryesuar nga patrioti i madh Themistokli Gërmenji, e cila vepronte në krahinën e Korçës, në fillim kundër pushtuesve osmanë, dhe më vonë kundër grekëve dhe tradhtarëve vendas, që ishin në shërbimm të të huajit.
Me t’u kthyer në Amerikë, më 1914, ai vihet në dispozicion të Vatrës. Zgjidhet anëtar i Këshillit; pak më vonë, sekretar i Federatës dhe, më 1929, kryetar. Nga ky vit deri më 1936 dhe nga viti 1938 deri më 1946, Vasili qe kryetar i këtij institucioni, më i lavdishmi i shqiptarëve të Amerikës; dhe ia kushtoi asaj pjesën më të madhe të kohës së tij. Restorantin e vet në East Camberbbridge. Mass., Vasili e kishte bërë qendër të grumbullimit të shqiptarëve, ku bisedohej për hallet e Shqipërisë. Më të drejtë është thënë: “Ky restorant kishte vlerat e një instituti kombëtar”. Idealit atdhetar, Vasili i shërbeu edhe me shkrime.
“Dielli”, më 11 shtator 1936, shkruan: “Për zotin Pani çështja shqiptare ka qenë një fe mbi të cilën është falur që në kohën që erdhi në moshën të kuptojë. Dëshira dhe ambiciet e Vasilit kanë qenë: t’i shërbejë Atdheut, të bëjë sakrifica, të qenurit gati të mbrojë çështjen kombëtare. Ka çmuar më tepër pasurinë morale që rrjedh nga miqësia dhe vëllazërimi midis shqiptarëve se sa pasurinë materiale.”
Vasil Pani vdiq papritmas në vitin 1947 dhe u varros me nderimet më të mëdha nga diaspora e shqiptarëve të Amerikës. Me këtë rast, “Dielli” shkroi: “Vatra po të mos kishte qenë Vasili mund të kishte vdekur me kohë. Këtë e thonë miqtë e Vasilit dhe e pranojnë kundërshtarët e Vatrës.” Dhe: “Me vdekjen e Vasil Panit, Shqipëria humbet një burrë besnik, Vatra një figurë të shquar . . .”
Vatranët do të përulen gjithnjë me mirënjohje para kujtimit të ish-kryetarit të tyre të nderuar dhe të gjithë shqiptarët e Amerikës do ta kujtojnë me respekt emrin e këtij patrioti dhe veprimtari të palodhur, që siç e ka cilësuar Noli “ka qëndruar kurdoherë në krye të taborit të shqiptarizmës. Kurdoherë i pari në kishën kombëtare që në krijimin e saj si edhe në Vatrën.”
*Ribotim i redaktuar dhe i plotësuar
* Ne Foto:Ate e bir, Josif e Vasil Pani

JOSIF PANI-NJË NACIONALIST ME NDJENJA TË KTHJELLTA

May 4, 2015 by dgreca

Nga Fuat Memelli/
Kështu e ka përcaktuar Faik Konica patriotin dardhar, Josif Pani. Me veprimtarinë e tij , ai ka lënë gjurmë të pashlyera për çështjen kombëtare, sa në Amerikë, aq edhe në Shqipëri. Sivjet më 17 maj, mbushen 81 vjet nga ndarja e tij nga jeta. Le të jenë këto rradhë, një homazh për Josif Panin.
Pas fëminisë së shkuar në vendlindje dhe disa viteve emigrimi në Greqi, stacioni i tretë i jetës së tij , u bë Amerika, të cilën e shkeli në vitin 1903, kur ishte 35 vjet. Kontributet e para të Josifit, tok me dardharë të tjerë që kishin emigruar këtu, ishte për Dardhën. “Nuk duhet të harrojmë fshatin ku pamë për herë të parë dritën e diellit” theksonte ndër të tjera Josifi në gazetën “Kombi”, e para gazetë shqiptare në Amerikë , që nxirte patrioti tjetër dardhar, Sotir Peci. Josifi ndihmonte këtë gazetë, jo vetëm me shkrime, por edhe me shpërndarjen e saj , si dhe me leximin te shqiptarët që nuk dinin shkrim e këndim. Rrethi i tij shoqëror, sa vjen e zgjerohet. Në Boston ai njihet me Fan Nolin, Paskal Aleksin, Kristaq Kirkën, Petro Nini Luarasin, Bahri Omarin, Naum Ceren, Faik Konicën, Llambi Çitozin, Kolë Tromarën, etj. Ky grup , tok me shqiptarë të tjerë, luftonin për t’i dalë zot kombit, i cili ende nuk kishte fituar pavarësinë. Në vitin 1910, Josifi zgjidhet kryetar i Shoqërisë” Besa-Besën”, një nga shoqëritë kryesore të shqiptarëve të Amerikës, e cila ishte krijuar në vitin 1907. Në shtypin e kohës, , si gazeta “Dielli” “Kombi”,etj, Josifi boton mjaft shkrime, ku bie në sy theksi i tij kritik e ironik ndaj grekomanëve, sidomos atyre të fshatit të tij.”Zotërinj! Ne jemi shqiptarë e nuk bëhëmi grekë. Dhe vazhdonte:”Unë s’jam doç greku e gjakpirës. Kur i shkruaj ndonjë armiku të kombit shqiptar, ve nënëshkrimin se e kam faqen të bardhë si një shqiptar i kulluar”. Ai u dërgon letra bashkëfshatarëve të tij për të vendosur mësues shqiptar në shkollën greke të Dardhës. Me përpjekjet e Josifit e patriotëve të tjerë dardharë, anëtarë të Klubit “Përparimi”, në vitin 1917 , u çel shkolla e parë shqipe në Dardhë, me mësues patriotin, Leonidha Çika.
Duke luftuar për çështjen shqiptare, ai shkon tok me Faik Konicën në disa qytete të Amerikës, për të mbledhur të holla për gazetën “Dielli e flamuri” ( kështu quhej atëherë) si dhe për Shoqërinë”Besa-Besën”. Pas katër vjet mërgimi, ai kthehet në Shqipëri. Në këtë udhëtim qëndron në Korçë e takohet me miqtë e tij, patriotët Mihal Grameno e Themistokli Gërmenji. Sipas Skënder Luarasit,”Josif Pani tërhoqi pas Mihal Gramenon e Jorgji Sevon e mund të themi se ata plotësonin trion shqiptare në rrethin e social demokratëve të emigruar në Amerikë”. Pasi ndenji tre muaj në Dardhë, Josifi kthehet përsëri në Amerikë , ku mer me vete edhe djalin e tij, Vasilin, i cili atëhere ishte 12 vjet. Në takimet me shqiptarët e Amerikës si dhe në artikujt që botonte në shtyp, ai flet për gjendjen e Shqipërisë dhe rezikun e coptimit të saj nga fqinjët. Ai jo vetëm shkruante bukur, por edhe kishte një oratori të veçantë.”Shqiptari e ka prej natyre që t’i shkëlqejnë armët e t’i thyej kokën çdo armiku” theksonte ai. Kur Shqipëria rezikohej të cptohej, me nismën e Shoqërisë “Vatra”, u krijua një komision për dërgimin e vullnetërëve në Shqipëri.Në këtë komision, bënte pjesë edhe Josifi. Në vitin 1912, ai e nisi djalin e tij, Vasilin, atëhere 19 vjet, për të shkuar në mbrojtje të trojeve shqiptare.. Atëherë Naum Cerja, shkruante te gazeta “Drejtësia”: “Josifi nuk e kurseu djalin e tij ,për ta bërë theror në altarin e Atdheut”.(Te plote lexojeni ne Diellin e printuar)