Albert Z. Zholi – Page 2 – Dielli

Irini Qiriako: Maratona e Këngës Popullore është unike në gjithë rajonin

August 4, 2016 by dgreca

Intervista/ Flet Qirjako “Mjeshtre e Madhe”/

– Maratona e Këngës Popullore, është unike në gjithë rajonin/
– Maratona e këtij viti tregon se kënga popullore, është kënga e shpirtit të popullit/

– Maratonë vulosi atë që, populli gjithmonë e ka dashur këngën popullore/

– “Bejke e bardhë”.dhe “Ç’po qëndis moj Marigo” janë këngët më të pëlqyera/

– Maskilizmi është shumë i fuqishëm në Shqipëri dhe dominon/

– Të punoj dhe vë në skenë këngë të reja, ky është pengu im/

Nga Albert Z. ZHOLI

Edhe në këtë Maratonë të këngës Popullore, Irini është nga këngëtaret më të duartrokitura. Zëri i saj perfekt dhe melodioz, tekstet e veçanta, mënyra e interpretimit e kanë bërë atë një këngëtare që koha për çdo ditë e lartëson. Ajo dhe pse s’ka lidhje me Labërinë pasi është nga minoriteti grek i Sarandës, shpesh është identifikuar si këngëtare tipike e këngës së polifonisë labe. Irini është një dashamirëse e madhe e librit. Ajo së fundi mori pjesë në promovimin e librit publicistik të poetes Vitore Stefa Leka me titull “Publicistika që ka vetëm një emërtim kombi”. Edhe ën atë aktivitete ajo ishte e qeshur dhe interpretoi disa këngë me karakter patriotik. Irini thuajse i ka shëtitur të gjitha shtete Evropiane ku zëri i saj i veçantë por sidomos kënga e bukur labe e ka bërë të marrë miliona duartrokitje që nga Izmiri dhe deri në Paris. Nga jeta e saj artistike jashtë atdheut ajo ndan dy momente kyçe, herën e parë kur doli jashtë atdheut në Turqi dhe Festivalin e Dizhonit në Francë ku Asamble i Këngëve dhe Valleve shkëlqeu në mënyrë të befasishme.
– Ju si gjithmonë edhe këtë vit jeni pjesë edhe e Maratonës së Këngës Popullore. Cilat janë të veçantat e këtij eventi?
Unë kam marrë pjesë rregullisht në të gjitha vitet e zhvillimit të Maratonës së Këngës Popullore. Nga viti në vit ky event është bërë më i pasur, më i bukur, më i shtrirë dhe më profesional. Sigurisht eksperiencat e viteve të kaluara, vënia në pah e mangësive të viteve të kaluara, eksperienca e stafit realizues, ka bërë që ky event të jetë ndër më të suksesshmit dhe më të ndjekurit. Pse e them këtë? Pasi në këtë event marrin pjesë këngëtarët dhe këngëtaret më të mira shqiptare të gjitha kohërave dhe nga të gjithë trevat shqiptare. Pra ky event nuk ka kufizime moshe dhe gjeografie dhe është bërë pjesë e gjithë kombit shqiptar, për të përcjellë më së miri tek publiku këngën e bukur popullore shqiptare. Shihet se nga viti në vit është rritur pjesëmarrja, është rritur kërkesa ndaj pjesëmarrësve, por është rritur dhe numri I publikut. Madje do të thosha se në shumicën e rasteve publiku këndon ose kërcen gjatë gjithë interpretimit të këngëve. Maratona kalon dhe rrugëton cilësisht dhe emocionalisht në të gjitha trevat ku ka popullsi shqiptare që nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe deri në Sarandë. Pra ajo kalon në të gjitha qytetet e kombit tonë duke dalë jashtë kufijve të Shqipërisë. Pritja që na është bërë është e madhërishme dhe nuk mund të mos veçoj se në shumë raste jo vetëm që publiku këndon me ne por ka të veshur, veshje me motove kombëtare ku flamujt janë pjesë përbërëse e çdo koncerti. Këtu zbulohen talentet dhe këngëtarët e vërtetë. Maratona është shumë e lodhshme sepse duhet të bredhësh në të gjithë trevat shqiptare, jashtë atdheut, por është një lumturi e jashtëzakonshme. Sepse në çdo qytet që shkojmë mblidhen një mori njerëzish me mijëra njerëz. Atje shikohet se sa shumë e do populli këngën e vet. Në ato këngë është “geni i popullit”. Është vetë populli në këngë. Është jeta e tij në vargje. Është muzika e tij, gjithçka që ka një popull në poezi, histori, muzikë.
Po pesha më specifike e këtij koncerti, cila është?

Për mendimin tim pesha specifike është se ky koncert është unik në vendin e vet dhe nuk e ka kush nga vendet e tjera të rajonit. Pra as Greqia, as Jugosllavia, as Bullgaria apo Mali i Zi nuk e kanë të organizuar një event të tillë. Kjo ka bërë që të ndizet më shumë ndjenja patriotike, ajo ndjenjë e pastër që forcon miqësinë me fqinjët. Ju bashkëpunëtor kryesor si kompozitor keni Edmond Zhulalin?
Po! Në shumicën këngëve të mia në koncertet e Maratonës, këngët e mia janë kompozuar nga kompozitori me emër Edmond Zhulali, por në Maratonë këndohen dhe këngë të vjetra, për vetë specifikën e këngës popullore ku dalin thesaret e folkut popullor. Në Maratonë nuk është domosdoshmëri paraqitja me një këngë të re, por me një këngë me motive popullore që të ketë lënë mbresa. P.sh. në Maratonën para këtij viti kam kënduar këngën “Bejke e Bardhë” me vargjet e çmuara të Lefter Çipës. Bejke e bardhë/,Borë e pashkelur.
– Po kënga që të ka zgjuar më shumë kujtime vitet e fundit?

Ka qenë kënga e kompozuar nga Enver Shëngjergji dhe që kisha mbi 30 vjet pa e kënduar. Kjo është kënga “Ç’po qëndis moj Marigo”, të cilën e këndova para 5 vjetësh në TKOB në recitalin e kompozitorit Enver Shëngjergji. Gjithmonë
e kam pasur ëndërr që ta rivendosja përsëri në skenë. Unë këtë këngë e kam bërë për herë të parë në kohën e monizmit në vitin 1985. Kjo këngë pati një sukses të jashtëzakonshëm në publik sepse është këngë e bukur. Kjo këngë ka një ndjeshmëri të arrirë. Nuk e di pse nuk është kënduar asnjëherë kjo këngë në vitet e tranzicionit! Erdhi momenti që atë që doja unë u realizua. Enverin e vlerësoj dhe e respektoj si krijues. Ka një repertor shumë të madh, orkestral, koral, solistik, kjo është një domosdoshmëri që të gjithë këta kompozitorë që kanë një emër një karrierë duhet që e gjithë kjo veprimtaria e tyre të rijepet në skenë. Për të rikujtuar spektatorin sepse mosha e mesme i kanë të qarta dhe i dëgjojnë dhe lumturohen me këta kompozitorë. Aq më shumë për Enverin që është shumë muzikal me ndjeshmëri të jashtëzakonshme dhe po më bëhet shumë qejfi që ai po realizon dëshirën e tij dhe po e rifreskon dhe po e rishfaq për publikun që jam e bindur që do e dojë shumë këtë recital.

– Si je ndjerë me tekstin dhe muzikën e kësaj?

E mrekulluar. Kanë një harmoni perfektë. Teksti dhe muzika ecin si valë. Si puhizë. Kanë një ëmbëlsi që të befason. Bëhet fjalë për qëndistaren e flamurit. Kjo këngë i kushtohet pavarësisë së Shqipërisë kur u ngrit flamuri. Marigoja është qëndistarja e saj. Jam munduar ta këndoj me shumë dashuri këtë këngë. Jam lumturuar kur ma besuan ta këndoj. Ajo më jep forcë. E kam në imagjinatën time Marigonë. Atë femër vitale, të fortë, që me ditë e net të tëra qëndisi flamurin e pavarësisë. Ajo përjetësoi pavarësinë, por më shumë se aq, Pavarësia e bëri të pavdekshme atë. Lexo tekstin, dëgjo muzikën dhe shkon në qiellin e shtatë. E këndoj shpesh me vete këtë këngë, në shtëpi, në rrugë, kur jam në lëvizje… Ç’po qëndis moj Marigo, Nën qerpik të syrit, Në dorën e zemrës, Lule fushe e lule mali, Lule që një prill i fali, Shoqe moj, motra moj

– Kjo Maratonë e këtij viti a ka vulosur përfundimisht, se tashmë kënga popullore ka vendin e saj të padiskutueshëm tek populli dhe nuk mund të zëvendësohet nga tallavaja?

E padiskutueshme. Kjo Maratonë vulosi shumë gjëra. Populli gjithmonë e ka dashur këngën popullore. Ai e ka këtë këngë si ushqimi i përditshëm. Por ky tranzicion solli shumë gjëra të këqija, por me kalimin e kohës shumë gjëra po sqarohen. Kënga po zë vendin e saj të merituar. Pa këngë populli është si i heshtur. Këngën kur din t’ia servirësh popullit ai e rrëmben. Ai atë e ka të parën në jetën e përditshme. E ka relaks, e ka etje për qetësi.

– Ju jeni pjesë e shumë promovimeve të librave. Konkretisht ishit pjesë e promovimit të librit të Vitore Stefa Leka “Publicistika që ka vetëm një emërtim kombi”. Si jeni ndjerë në këtë promovim?

Në këtë promovim jam ndjerë se kurrë ndonjëherë për shumë arsye. Së pari se ajo është një grua e rrallë, një patriote e madhe. Ajo ka ndihmuar me qindra emigrant në Itali dhe me personalitetin e saj e ka ngritur lart emrin e Shqipërisë në sytë e popullit Italian. Në shumë aktivitete ku kam shkuar në Itali, Vitorja na ka pritur dhe na ka përcjellë duke na dhënë kurajë për të qenë sa më rezultativ. Pastaj ajo ka një jetë interesante. Një jetë të shumëvuajtur. Që fëmijë i pushkatuan babanë një patriot i madh. Vitorja ka qenë e internuar në disa vende dhe kurrë nuk është ankuar. Me ardhjen e demokracisë, ajo nuk vuri si qëllim në vetvete hakmarrjen por ecjen përpara, faljen, vëllazërimin. Këtë mund ta bëjë një grua me virtyte që del mbi kohën, del mbi veten dhe shikon larg. Janë të rralla gra të tilla që falin ata që e dënuan familjarisht. Kjo tregon qytetarinë, tregon emancipimin, tregon nivelin e lartë kulturor të kësaj grua heroike. Atë e shikon gjithmonë në lëvizje, në aktivitete me karakter kombëtar, e shikon në Kosovë, tek shqiptarët e Maqedonisë. Ajo ka qenë pjesë e luftës së Kosovës dhe njihet me të gjithë ish-drejtuesit ushtarakë të kësaj lufte heroike. Vitorja është një grua ikonë, zemërgjerë, patriote, e civilizuar. Gra si ajo janë të rrallë dhe unë e kisha për nder të këndoja në aktivitetin e promovimit të librit të saj aq të bukur dhe me titull domethënës.

-Mendon se femra shqiptare e ka zënë pozicionin e duhur në jetë?

Akoma nuk e ka zënë vendin e duhur në jetë, sepse maskilizmi është shumë i fuqishëm dhe dominon. Duhet akoma shumë. Femra duhet të jetë vetë e fuqishme. Unë si person nuk e ndjej vetinë e maskilizmit sepse e përballoj çdo gjë vetë sepse edhe skena më lartëson aq shumë saqë unë ndjehem në vendin tim të duhur. Ka shumë femra që janë shumë të talentuara që janë shumë të zonja por që nuk kanë mundësi. Fajin kryesor ia vë vetë femrës. Ajo duhet të luftojë. Në qoftë se ne nuk luftojmë vetë në maksimum.

– Kush është problemi më i madh që ka femra shqiptare sot?

Problemi më i madh është edhe punësimi. Nuk ka hapësira të nevojshme. Prandaj duhet të bëhen ligje të fuqishme siç i ka bota. Politikat janë gjithmonë në shërbim të vetvetes dhe jot ë femrës. Femra në çdo kohë vihet në plan të dytë.

-A ke ndonjë peng në këtë rrugëtim kaq të bukur?

Artisti ka shumë pengje dhe është shumë i pangopur, por unë kam realizuar shumë gjëra në drejtim të profesionit tim, por unë nuk do të rresht së punuari sa të kem zërin. Edhe tani në verë unë nuk kam bërë asnjë ditë pushim. Kam punuar me ditë të tëra dhe muaj të tërë dhe kam realizuar dy albume polifonike. Të punoj dhe të vë në skenë këngë të reja, ky është pengu im. Maratona 2016

Spektakli veror i Televizionit Klan, Maratona e Këngës Popullore është rikthyer sërish pas 4 vitesh mungesë duke na ri sjellë përsëri emocionet e këngëve folklorike të interpretuara nga artistët më të dëgjuar të muzikës popullore. Me prezantuese Klea Hutën, Maratona e Këngës do të udhëtoj në qytetet kryesore të Shqipërisë, duke gjallëruar jetën artistike të qytetit. Ndalesa e parë u bë në Elbasan, më 11 Korrik ku më pas qytetet e radhës që mirëpritën Maratonën ishin qyteti bregdetar i Vlorës më 14 Korrik dhe ai i Pogradecit më 18 Korrik. Spektakli është transmetohet gjithashtu edhe në TV Klan, dy herë në javë, të Mërkurën dhe të Shtunën ora 21.00.

30 këngëtarë pjesëmarrës

“Maratona e këngës popullore e qytetare” është një manifestim muzikor, që është në sezonin e 6 në RTV Klan. Ai është një spektakël udhëtues i interpretuesve më të suksesshëm të muzikës popullore e qytetare shqiptare. Ky spektakël ka linçuar përgjithësisht hitet e reja të muzikës popullore, gjatë sezonit veror. Janë rreth 30 artistë të këngës popullore të cilët po sjellin këngët dhe hitet më të famshme të Shqipërisë nga të gjitha trevat – Veri, Shqipëri e Mesme, Jug, madje dhe ato shqiptare në Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi. Kjo Maratonë ka karakterin e një feste që do të lëvizë në dhjetë qytete shqiptare. Ky është edicioni i 6-të i “Maratonës së Këngës popullore e qytetare”. Por këtë herë synohen të sillen emrat më të suksesshëm të kësaj gjinie siç janë –Eranda Libohova, Ramadan Krasniqi, Frederik Ndoci, Bujar Qamili, Irini Qirjako, Selami Kolonja , Endri&Stefi, Maya, Grupi i Beratit, Grupi “Pleqtë e Krujes”, Grupi i burrave të Kavajës, “Karafilat që ka Shkodra”, Fatmira Breçani, Liri Rasha, Grupi i Përmetit, Petrit Lulo, Rosela Gjylbegu,Ylli Baka, Grupi “Ali Pasha”, Grupi çam dhe Enkelejda Arifi etj. Këngët janë pjesë të historisë, emocione, melodi të kënduara me pasion dhe ndjenjë dhe ndoshta është e vështirë të cilësosh se cila është “Kënga e shekullit”.

VORBULLAT E POLITIKAVE GREKE NDAJ SHQIPËRISË

August 1, 2016 by dgreca

Nga Albert Z. ZHOLI/

U shkuam marëdhënieve shqiptaro-greke deri në pavarësinë e Shqipërisë. Caktimi i kufijëve nga Konferenca e Ambasadorëve e Londrës në vitin 1913, qënia e shtetit të brishtë shqiptar pa qeverisje, Ismail Qemali do të largohej atë vit për në Itali nga presioni i kundërshtarëve të tij) vendosja në vend i Komisionit të Vëzhguesve Ndërkombëtarë, Caktimi i Princ Vidit si Mbikqyrës i Shqipërisë, e kishin zhytur vendin në kaosin e përgjithshëm. Është shumë e njohur novella e Kadaresë “Viti i mbrapsht”dhe çorientimet e jetës shqiptare në ato kohëra. Kjo krizë, nostalgjia e qarqeve të caktuara për Turqinë e Madhe, lobi Proturk e anadollak, makinacionet diabolike të Esat Pashë Toptanit, etj, bënë që të përhapej idea e një rindarje të re të Shqipërisë edhe në ato pak troje që i kishin dhënë të huajt. I asaj kohe është i famëshmi” Protokoll i Korfuzit”. 75 vjet më vonë “Protokolli” doli përsëri në shesh. Në të vërtetë ai nuk ishte fshirë kurrë. Rënia e sistemit totalitar në Shqipëri, hapja e kufijëve greko-shqiptarë, dëshpërimi shqiptarë për këtë zhgënjim madhor që u kishin bërë politikat komuniste ndaj të ashtëquajturës botë kapitaliste. Lëkundi tek ata deri tek nocioni komb e atdhe. Nga ana tjetër organizatat e shumta që u krijuan në minoritetin grek të jugut, e që do të mblidheshin më pas në “Omonian”, ngritën dallgët e shpresave për një bashkim të mundshëm me Greqinë. Dukej se ishte koha. Por formulimet ndërkombëtare, paprekshmëria e kufijëve në Evropë, etj e reduktuan çështjen deri në kërkesën për autonominë e Vorio-Epirit. Kufijtë e Vorio-Epirit nuk u përcaktuan kurrë saktë. Për priftin e Konicës, Sebastianos, Vorio-Epiri shtrihej deri në Durrës, meqë sipas librit të tij të botuar në vitin 1992, Epidamusi i lashtë ishte koloni greke!Të tjerët e çonin këtë kufi deri në shkumbin, ndërsa vetë ‘Protokolli” përcaktonte si Vorio-Epir krahinat e Korçës, Gjirokastrës, Sarandës e Himarës.Nuk do të hyjmë në analizën e këtyre përcaktimeve, sepse këtë duhet ta bëjnë historianët e jo politikanët grekë e shqiptarë, por këto vorbulla do të përcaktonin në mënyrë të ndjeshme gjithë jetën e emigracionit shqiptar në Greqi, sikundër do ta shohim në faqet e ardhëshme.Por duhet theksuar, se ka pasur edhe një erë të mirë në politikat midis dy vendeve.Kjo i takon qeverisjeve të PASOK-ut kur rivlersuan marëdhëniet diplomatike midis dy vendeve, kur në Kakavijën e padepërtueshme për shqiptarët, ministri i atëkohshëm Papulias dhe homologu i tij shqiptar Rez Malile, kishin pirë nga një gotë për miqësinë e dy popujve. Pas kësajë zoti Papulias do ta kalonte disa herë kufirin. I njohur si mik i shqiptarëve, ngaqë ishte rritur në zonat pranëkufitare me Pagonin, ngaqë qysh në shkollën fillore kishte patur shokë e miq mjaftë shqipëtarë dhe i kishte dashur ata, Papuliasi do ta bënte Shqipërinë një nga preferencat e tij dhe do të luftonte për shumë vjet me radhë për ndryshimin e klimës së mosbesimit. E tijë konsiderohet shprehja se “…Vorio-Epiri është një kontekst gjeografik…”e cila lehtësoi shumë politikat shqiptare ndaj Greqisë. Por rënia e qeverisë së PASOK-ut pikërisht më 1990 dhe ardhja në pushtet e konservatorëve nacionalistë në kulmet e acarimeve politike në Shqipëri, ndërlikoi edhe një herë klimën e ngrohtë politike. Nuk jemi të sigurtë nëse kjo synonte vtëm goditjen përfundimtare të regjimit komunist i cili e kishte konsideruar bukur paprekshmërinë e kufijëve, apo një gjallërim të organizatave ekstremiste greke. Sidoqoftë vet dallga e refugjatëve shqiptarë kishte prishur diçka nga skema. Ajo ishte e papërmbajtëshme. Sado e dobësuar qeveria e Tiranës duhej të bënte edhe ajo diçka për ta ndaluar këtë dallgë. Ishte kjo arësyeja, që kryeministri Miçotaqis do të ndërmerte atë janar të ngrirë udhëtimin e tijë të parë drejt Tiranës. Më 13 janar 1991 ai do të pritej nga Ramiz Alia. Siç ishte Koha, shtypi shqiptar, i përbërë kryesisht nga gazeta proqeveritare i dha aq publicitet kësajë vizite sa jepte zakonisht. Nuk dihen hollësira. Por në dukje, kjo vizitë ngjante si një rritje e prestigjit të rënë të qeverisë së Tiranës. Pra vinte në drejtim të kundërt me situatat evropianolindore. Ai ishte i pari kryeministër grek që vinte në Shqipëri, dhe qeveria shqiptare i bëri shumë propozime. Mjaft I përmbajtur ,Micotaqis, dha disa premtime. Midis tyre ishin shtimi I ndihmave humanitare, të cilat duhet thënë se ishin të shumta por që u shpërdoruan në Shqipëri, sistemimin e refugjatëve shqiptarë me kusht mbrojtjen e kufijëve nga pala shqiptare e greke, fillimin e dhënies së vizave në masë, si edhe akordimi I 20 milion dollarëve ndihmë për Shqipërinë. Nuk u publikuan kurrë parashtrimet e kryeministrit grek në planin politik dhe të partipluralizmit. Koha do të tregonte se kjo trysni duhet të jetë bërë. Megjithë disa masa parandaluese që u morën nga pala shqiptare për të frenuar ikjen drejt Greqisë, vala nuk u shua më kurrë. Tani molepsja ishte totale. Madje edhe ushtarët shqiptarë merrnin rryshfet nga ikanikët nga 500 lekë të vjetra në mënyrë që ata të kthenin shpinën kur kolonat bënin tutje. Të dhëna zyrtare të publikuara disa vjetë më vonë bëjnë fjalë edhe për të vrarë në kufi nga pala shqiptare. Për këtë do të dilnin gjygjeve për genocidë disa drejtues të degëve të brendëshme të rretheve kufitare me Greqinë e do të merrnin dënime të rënda. Më 28 maj 1991 shkoi përsëri në Tiranë zëvendës sekretari i përgjithshëm i ministrisë së jashtëme greke Megallokonomi i cili vendosi në qendër të bisedimeve me homologun e tijë, parandalimin e eksodit të shqiptarëve drejt Greqisë. Edhe disa ndihma të reja humanitare u premtuan. Por askush nuk ishte i interesuar të mbante në këmbë regjimin komunist. Atë kohë, ishte ashpërsuar lëvizja sindikaliste antikomuniste dhe shumë shpejt do të binte qeveria Nano e ngritur pas zgjedhjeve të 31 marsit. Vendi do të formonte një qeveri koalicioni, e cila sipas analistëve dhe ngjarjeve që do të rridhnin më pas. Do të ishte qeveria më e kompletuar shqiptare, por që duke pasur në krye një president komunist dhe strukturat e pacënuara të shtetit totalitar, nuk do të pranohej nga perëndimi. Karta e tijë, Sali Berisha, një ish komunist, por që tani ishte vënë në krye të Partisë Demokratike, do ta prishte shpejt këtë qeveri për ta çuar në zgjerdhje të tjera. Por le të kthehemi te fati mijëra vetëve që kishin kapërcyer kufirin grek në fillim të vitit 1991. Pas një periudhe relativisht të shkurtër nëpër kampe, shumica e të ikurve shqiptarë u shtynë thellë në tokën greke.Popullimi me shqiptarë nisi nga zonat fshatare të Epirit e synoi drejt qyteteve të mëdha. Më shumë u vendosën në Janinë, si qyteti më i afërt me Shqipërinë, por edhe në Artë, Prevezë, Trikalla, Igumenicë, etj. E vërteta është se në shumicën e rasteve këtyre njerëzve iu rezervua një pritje e ngrohtë. Shtëpitë greke u hapën kanatë për këta njerëz të drobitur të cilët udhëtonin papushim, ditë e natë, për të mbërritur diku. Shpesh herë nuk dinin ku shkonin. Synimi: një portë e hapur. Të asajë periudhe janë tregimet për njerëz të mrekullueshëm grekë, për pronarë zemërgjërë, për kumbarë të rinj që pagëzonin fëmijtë shqiptarë, madje edhe për martesa të para.Lajmet nga Greqia të mbushnin me entuziazëm. Doza të mëdha gënjeshtrash i shoqëronin ato për një arësye krenarie, apo justifikimi për ikjen. Madje edhe pagat thuhej se ishin fantastike. Kur punëtori i arive merrte dy-tre mijë dhrami në ditë ai shkruante se merte pesë, madje pa punuar fare!. Është i njohur fakti se zonat kufitare midis shteteve janë më të indokrinuara me nacionalizëm. Kështu Epiri grek jo më kot kishte dishepujt e vet të nacionalizmit, sikundër edhe zonat came të Sarandës kishin armiqësi për grekët e përtej kufirit. Kështu ccdo shqiptar mysliman dhe ccdo grek i mirëfilltë shihej nga të dy anët e kufirit gati-gati si armik. Mirëpo, ngaqë në këtë kohë historike shqiptarët ishin të detyruar të lypnin punë e strehim në vendin fqinj, ata ishin më të ekspozuarit ndaj furisë grekomadhe. Kështu nisën të preferoheshin për punë vetëm të krishterët, madje mundësisht minoritarët. Pastaj rrethi u zgjerua:po të ishte vorioepirot, doemos ishte grek dhe njeri i mirë! Të detyruar nga kjo vështirësi e re shumë shqiptarë nisën të mohonin emrat e tyre. Ky nuk ishte një formalitet e aq! Dinakëria e pronarëve grekë nisi të kërkonte dokumenta. Kështu në shtetin e tronditur shqiptar nisi korrupsioni i madh antikombëtar. Mijëra e mijëra letër-njoftime, pasaporta, ccertifikata u shitën falco vetëm për pak dhrami. Nëpunësit e gjendjeve civile u bënë të pasur. Të pasur u bënë edhe policët e Degëve të Brendëshme në tregëtinë e pasaportave për jashtë, tregëti e cila do të arrinte kulmet e veta disa vjet më pas në ndërrimin e këtyre dokumentave nga shteti “demokratik”.Por edhe kjo është një çështje së cilës do t’i futemi më në thellësi ku fenomeni të bëhej tronditës. Lajmet e bujëshme nga Greqia e tronditën më shumë sistemin politik në Shqipëri. Flitej për një mashtrim të madh komunist i cili e kishte përshkruar Greqinë si vend të vuajtjeve të klasës punëtore, madje ekstremistët shkonin më tej. A nuk erdhën grekët në Shqipëri në vitet’40 dhe vuanin për një copë bukë? Ja pra, që në ato vite Shqipëria edhe Greqia kishin të njëjtin nivel jetese, por kështu sistemi komunist e varfëroi popullin shqiptar! Kjo logjikë, megjithë disa të vërteta, ishte shumë naïve. Në vitet ’40 Shqipëria dhe Greqia ndryshonin si nata me ditën. Zhvillimi i gjithanshëm arsimor dhe kulturor i Greqisë kishte nisur fill pas pavarësisë së saj në vitin 1821, ndërsa në Shqipëri fill pas vitit 1920.Në fillim të këtijë shekulli aristrokacia greke organizonte ballo dhe gratë kërcenin me fustane dekolte, ndërsa në Tiranën e viteve ‘50gratë mbanin akoma ferexhe. Në Athinën e viteve 20-30 lëviznin tramet e famëshme, ndërsa në Tiranë arabët me kuaj kockë dalë. Universitetet e Greqisë kishin një histori njëshekullore, kur shkolla e lartë e Tiranës i përkiste fundit të viteve ’50. Industria greke po lulëzonte kur në Tiranë quhej krenari ndërtimi i një fabrike cigaresh. Letërsia dhe arti grek me një trashëgimi botërore zhvilloheshin si në të gjithë Evropën, kur në Shqipëri numëroheshin me gishta librat e parë Emigracioni Grek, nga më të mëdhenjtë në Evropë, sillte të ardhura të tilla sa ndërronte jetën e familjeve, kurëse pesë dollarë të dërguar nga mërgimtarët shqiptarë të Amerikës, apo Argjentinës sa zinin një vrimë muri në shtëpitë përdhese. Natyrisht ishte edhe sistemi I ekonomisë së tregut që përcaktonte prioritete të tjera…Spekullimet nuk ishin aq të sakta !Ishte njësoj si të quaje Serajevën e viteve ’90 një qytet të prapambetur e të uritur vetëm e vetëm se atje plasi lufta dhe njerëzit u larguan për në vende të tjera!. Pavarësisht nga të gjitha këto, një fenomen përvijohej qartë e saktë, Shoqëria moderne greke e pranoi sfidën shqiptare. E pranoi ikjen e tyre masive nga trojet amtare dhe u hapi dyert e shtëpive, të punës e të mirëqenies. Greqia u tregua më zemërgjërë se cdo shtet i Europës. Politikat nisën të zvoglonin peshën e tyre të zymtë para bashkëjetesës së popujve.

Ëndrra Kovaçi realizon ëndrrën- Miss inteligjenca dhe Miss World Albania 2016

June 20, 2016 by dgreca

PERSONAZH/ Flet Miss inteligjenca dhe Miss World Albania 2016, Ëndrra Kovaçi: Më duhet akoma shume punë që të krijoj lirshmëri me kamerat/

– Vera është e vetmja pije alkoolike që mund ta pi me qef/

– Lexoj libra me ide Ekonomike, Politike , Filozofike , Psikologjike/

– Më tërheq Konfuci, Donald Trump me “Rruga drejt majës”./

-Nga letërsia kam lexuar Tolstoin, Zvajgun , Dostojevskin, Bokacion dhe Gollsuorthin/

– Gjatë provave merrja shume kritika pasi isha shume e ngrirë shkak ky edhe i tipit tim serioz/

-Lexoj me dëshirë Kongolin dhe Kadarenë, më tërheqin poezitë e Xh. Spahiut, F. Arapit dhe M. Ahmetit/

Nga Albert Z. ZHOLI/

Ajo ka një emër që gjithkush që e dëgjon për herë të parë shtanget, Ëndrra. I duket si emër artistik. Por jo, është emri i saj i vërtetë. Është studente e vitit të 3 bachelor në degën e Financës, fakulteti Ekonomisë në UT. Që në fëmini ndiqte me interes konkurset e bukurisë si dhe pasarelat por pa hequr dorë nga mësimet. Duke ndjekur nga afër çdo zhvillim në këtë fushë u rrit dhe me dëshirën për të studiuar në degën e ekonomisë. Një degë e vështirë por e bukur. Në konkurs bukurie mori pjesë për herë të parë në Miss Universe Albania 2016 ku fitoi dy çmime, Miss inteligjenca dhe Miss World Albania.

Shqipëria dhe modelingu?

-Shqipëria nuk të ofron mundësi në shumë fusha, jo veç në modeling dhe pse-ja kryesore mendoj se është moszhvillimi i potencialeve vendore e kombëtare.

Çdo dite has me agjenci modelingu dhe vajza që përgjithësisht bëjnë pjesë në to. Janë shumë vërtet. Mendoj se pa një ekonomi te forte dhe te qëndrueshme edhe tregu i modelingut do të jetë në vazhdim i vakët dhe ende shume i ngushtë, sepse konsiderohet si luks.

Kur daton konkurrimi parë dhe si do at cilësosh atë?

-Sfilata e parë ka qenë në kohën që unë u bëra pjese e konkursit Miss Universe Albania 2016. Ka qene shume e vështirë, pasi hera pare për këdo e tille është. Unë kisha shkuar atje te mësoja rreth modelingut e sfilatave për një botë që po më josh gjithnjë e më shumë. Mbaj mend që gjatë provave merrja shume kritika pasi isha shume e ngrirë shkak ky edhe i tipit tim serioz, por vetëm dëgjoja dhe përpiqesha te përmirësohesha gjithsesi unë e di që më duhet akoma shume punë që të krijoj lirshmëri me kamerat. Tek Missi isha mes shume vajzash që kishin përvojë në modeling, por me ngushëllonte fakti që kisha edhe konkurrente që merrnin pjesë për herë të parë në sfilata dhe konkurs bukurie.

Veshjet e preferuara?

– Veshjet e mia të preferuara janë ato sportive për vetë faktin se jam studente, por gjithmonë kujdesem t’i përshtatem mjedisit që frekuentoj.

Synimet?

Synimet u përshtaten objektivave afatshkurtra që vendos. Fillimisht dua të përfundoj me sukses studimet në financë, pasi jam ne përfundimet e nivelit bachelor dhe të përgatitem për Miss Ëorld 2016 që do të mbahet në këtë fundvit ne Angli. Gjithashtu sivjet pres të filloj studimet Master shkencor në degën informatike ekonomike pranë UET-it , sepse m’u akordua bursë studimi ngaqë fitova edhe çmimin Miss Inteligjenca në këtë kompeticion.

Mendoni se puna në të ardhmen do të jetë e sigurt?

– Shpresoj që mos ta kem të vështirë punësimin në profesionin tim si financiere.

Një përkufizim për dashurinë?

– I quaj me fat ato njerëz që ushqejnë dashuri reciproke për njeri-tjetrin dhe nuk mund të them me shume për diçka qe akoma s’e kam provuar.

Lidhjet me librin?

– Lexoj jo vetëm gjate pushimeve, por edhe kur gjej kohë të lirë lexoj. Përveç literaturës shkollore kam lexuar kolonën e botimeve “Pejad” me vëllimet 50 Ide Ekonomike, Politike , Filozofike , Psikologjike. Më tërheq Konfuci, Donald Trump me “Rruga drejt majës”. Nga letërsia kam lexuar Tolstoin, Zvajgun , Dostojevskin, Bokacion dhe Gollsuorthin. Lexoj me dëshirë Kongolin dhe Kadarenë, më tërheqin poezitë e Xh. Spahiut, F. Arapit dhe M. Ahmetit , kjo fale edhe ndikimit familjar, por për t’u çlodhur gjate stinës së verës shfletoj edhe romane të lehta e komerciale.

Më shumë keni shokë apo shoqe?

Kam shokë dhe shoqe. Kuptohet që ndihem mirë atje ku bisedat mes miqsh i përshtaten tipit tim, ku argëtohem dhe me përcjellin pozitivitet tek unë.

Një trup perfekt, mireni me sport apo mabni dietë?

-U bënë ca vite që merrem me palestër dhe kam filluar të ha shëndetshëm jo se mbaj dietë, frutat dhe perimet janë çdo dite. Nga ëmbëlsirat dhe brumërat nuk e privoj veten por me masë shumë pak.

Konsumoni pije alkoolike?

Vera është e vetmja pije alkoolike që mund ta pi me qejf.

Aleksandër Dragoti, piktori që penelin e ka kthyer në magji

June 5, 2016 by dgreca

Në ekspozitën e parë postkomuniste mori pjesë dhe e famshmja Anri Zhirardo, aktorja franceze që mbajti fjalën e rastit

Nga Albert Z. Zholi/

Lindi në Tiranë më 18 shtator ën vitin 1956 në Tiranë. Me origjinë është nga Tepelena, ku babai i tij Asaf Dragoti ka qenë Komandant i Brigadës së 8-të, Sulmuese. Studioi në Liceun Artistik për piktor dhe më pas vazhdoi studimet e larta në Akademinë e Arteve, Pas përfundimit të studimeve në këtë Akademi u emërua në Ndërmarrjen Artistike Migjeni. Pas disa vitesh transferohet në Kombinatin Josif Pashko si piktor dhe përgjegjës pikture në këtë Ndërmarrje të madhe. Në këtë Ndërmarrje merej me organizimin e koncerteve të majit si dhe propagandën piktoristike. Njëkohësisht ishte piktor dhe ilustrator i revistës “Fatosi” “Pionieri”, dhe “Yllkat”. Gjatë gjithë kësaj periudhe mirte pjesë në Ekspozitat e Nëntorit ku merrnin pjesë të gjithë piktorët e Shqipërisë të cilët kishin bërë emër. Gjatë gjithë periudhës së punës së tij si piktor (në periudhën e komunizmit) ka hapur mbi pesë ekspozita personale me piktura të gjinive të ndryshme. Në vitin 1993, tre vjet pas ardhjes së demokracisë ishte i pari që hapi ekspozitën personale në Muzeun Kombëtar dhe Piramida (ish-Muzeumi i diktatorit Hoxha) ku pati një sukses të jashtëzakonshëm. Në këtë ekspozitë mori pjesë dhe e famshmja Anri Zhirardo, aktorja franceze mbajti fjalën e rastit duke e vlerësuar për anën artistike dhe estetike këtë ekspozitë befasuese për kohën dhe vendin. Në këtë ekspozitë ku kishte shumë piktorë, skulptorë dhe artistë aktorja e famshme dha dhe një intervistë të gjerë për artin shqiptarë dhe artistët shqiptarë për TVSH. Kjo ekspozitë u ideua nga Ministria e Kulturës së Shqipërisë në lidhje me Ministrinë e Kulturës. Së Italisë. Fill pas kësaj ekspozite Aleksandri shkon në Itali (Romë) duke hapur të njëjtën ekspozitë e cila pati një sukses më të madh se në Tiranë. Televizionet prestigjioz “Rai Uno” dhe “Rai Due” dhanë kronikë speciale për këtë ekspozitë. Gjithë këtë ndërmarrje e investoi Fondacioni “Soros” i cili e përshëndeti hapjen e kësaj ekspozite të veçantë postkomuniste që sillte një këndvështrim të ri të pikturës shqiptare. Pas dy katër vjetësh pas hapjes së kësaj ekspozite, Aleksandër Dragoti emigroi në Greqi, për ti dhënë një frymë dhe mendim të ri pikturës së tij. Lëvizja është bota e brendshme e çdo piktori, ku në shëtitjen e vendeve të ndryshme, bota e tyre krijuese merr dimension dhe impuls të ri. Për vetë teknikën moderne të pikturës së tij, për botën boheme shpirtërore të tij, u interesuan shumë galeri dhe kisha greke për të bërë pikturimin, freskimin e afreskeve murale dhe të pikturave të ndryshme kishtare. Jashtë kohës së punës ai pikturonte kudo që mundte në Galeri prestigjioze, ku për pikturat e tij shfaqën interes personalitetet politike greke si Simitis, Papandreu, Venizelos, ku disa piktura të tij u bënë pjesë e zbukurimeve murale të shtëpive të këtyre personaliteteve. Peneli i tij u bë pjesë e diskutimeve të kritikëve më të mirë grekë të pikturës. Falë këtyre aftësive, përkushtimit, studimit selektiv, kujdesit ndaj zhvillimeve në fushën e pikturës konteporane, pikturat e Aleksandrit u bënë pjesë e galerive më të zëshme në Athinë dhe në tërë Greqinë. Aktualisht në Galerinë Ndërkombëtare të Athinës, ai ka tetë piktura nudo ku mori vlerësimet më të mira të kritikës europiane, ballkanase dhe greke. Piktura e Dragotit, është një labirint ndjenjash dhe figurash enigmatike, erotike, jetësore, ku ai kurë nuk përsërit vetveten, por të fut në një botë zhbiruese që duhet përqendrim, njohuri dhe filozofi në njohjen e abstraksionit e kombinuar me realen. Piktura e tij është një ngasje drejt modernes, për të njohur antiken, është një mistikë që tundon realen.

SHQIPTARI NGA AMERIKA

May 11, 2016 by dgreca

Nga Albert Z. ZHOLI/

E takuam në hollin e hotelit “La Mirage”. Miku im e kishte kushëri nga nëna. Shqiptaro-amerikani rridhte nga një familje me tradita patriotike. Dhe pse i lindur në Amerikë, ai e fliste shqipen si rilindës. Më solli ndër mend artistin e madh Sandër Prosi te “Udha e shkronjave”. Kish ardhur për punë tregëtie në Athinë, por kish interes të dinte për Shqipërinë. Fjala solli fjalën dhe biseda ndali te jeta e emigrantëve në Greqi.
-Jeni të organizuar këtu?-pyeti ai
-Kemi disa shoqata.
-Lëre, kuptova, si kudo ne shqiptarët. Por të paktën a e gjeni gjuhën?
E, herë e gjejmë, herë jo. Siç e thatë edhe vetë, kemi të gjithë dëshirën për të qenë kryetarë. Por kemi edhe njerëz që s’lenë fjalë pa thenë për të tjerët. Shpifin duke diskutuar se pse janë prishur 2000 dhrahmi për një aktivitet.
Dëgjo mor djalë, të donim njëri-tjetrin dhe punën më shumë se llafet, Shqipëria na mjaftonte e na tepëronte për të jetuar mirë. Por ja që kështu jemi… ju jetoni në Greqi, grekët i kini inat por jepu hakun. Lobi grek në Amerikë, kur është puna për të ndihmuar atdheun nuk i kursejnë paratë dhe nuk i zenë në gojë. Puna atdhetare, patriotike në megrim nuk matet me para. Ajo është e tejçmueshme. Ai që përgojon çdo inisjativë atdhetare në mërgim është i dyshimtë si njeri i asaj race, e i atij vendi. Bëni sa të mundëni për atdheun pa ka se kush iu a di për nder.