Nga Astrit LULUSHI- E madhe është frika, dhe e pandashme, sa e bënë edhe Zotin vazhdimisht thotë – “Mos kij frikë”. Por njeriu gjithnjë ka frikë. Nga kush? Është frika nga brenda vetes. Njerëzit janë njësoj. Lërini të lirë dhe ata e kuptojnë se janë skllevër të mbyllur në mjerimin e tyre. Vuajnë, por nuk e dinë. Shfrytëzohen, dhe ata kthehen e shfrytëzojnë të tjerë më të dobët. Është reagim zinxhir që nuk mund të ndalet.
Ndryshe ndodh me kafshët.
A e dini përrallën e ujkut?
Ishte një herë një ujk shumë i moshuar. Ai nuk mund të gjuante më dhe ujqërit e tjerë e përjashtuan nga tufa. Ujku plak e i uritur filloi të shkonte shtëpi më shtëpi për të vjedhur pula e dele. Fshati u tmerrua. Fshatarët u përpoqën ta vrisnin, por nuk ia dolën. Roje rrinin çdo natë. Vendosën kurthe e rrjeta …por ujku sikur të ishte i padukshëm. Njerëzit e urrenin. E imagjinonin të ishte i madh, i egër. Nuk mund ta dinin se ishte thjesht një ujk plak që çdo gjë e bënte nga uria. Qarkullonin fjalë mbi një njeri Shenjt që mund të fliste me kafshët. Fshatarët shkuan t’i luten për ndihmë. Shenjti pranoi të fliste me ujkun për të kërkuar armëpushim. Kështu u nis për ta gjetur. Eci e eci për një kohë të gjatë. Pastaj erdhi dimri. E zuri i ftohti, dhe uria. Por nuk pa asnjë shenjë ujku; nuk e dinte se edhe ujku ishte i uritur, dhe ishte vënë në gjurmët e tij për një kohë. Shenjti bie i rraskapitur në dëborë. Dhe këtu e gjen ujku, i cili i afrohet mpreh thonjtë dhe dhëmbët, gati për ta ngrënë, por ndjen një erë, diçka që nuk e kishte ndjerë kurrë më parë, dhe ndalet. E nuhati të gjithë. Ç’ishte kjo erë? Ishte aroma e njeriut të mirë. Nuk e ngacmoi dhe iku.
Anadollak modern
Nga Astrit LULUSHI/
Çfarë ka mbetur nga koha e shkuar?Gjithçka. Etërit e tyre ka vite që enden si engjëj-demonë në Ferr për të ngatërruar punët e Zotit, që fara e keqe që mbollën në tokë të vazhdojë të sundojë mbi barin e gjelbër. Dje, ata e konsideronin pronën private si një tigër grabitqar që duhej qëlluar për t’u vrarë, dhe e vranë, kryesisht – gjurmët ndjehen në mendësinë e shumicës; bijtë e tyre e shohin biznesin privat sot si një lopë që duhet mjelë për të pasuruar veten e tyre.
Sipërmarrja private është në fakt si kali i shëndetshëm që tërheq me guxim karrocën; qeveria që kanë është shpikje e shkëlqyeshme, të cilën të gjithë kërkojnë ta kapin për të jetuar në kurriz të të gjithë të tjerëve. Është e drejta e çdo individi, për të dhënë para, si të dojë, për bamirësi; por si anëtarë të qeverisë e parlamentit, askush nuk ka të drejtë të përvetësojë asnjë qindarkë të parave publike; e kundërta ndodh në Shqipëri në çdo hap të manaxhimit të pushtetit.
Deti është bërë kos. Populli trajtohet si të ishte ndonjë injorant, por dhe ky këtë konsideratë ia kthen ditën kur e voton si të përzgjedhurin e tij – anadollak modern, me veshje të modës nga Azia, me zare nëpër gishta dhe ‘batuta’ në gojë, ai shëtit rrugëve – si personazhi i një prej tregimeve – me brezin e lëshuar në tokë për të parë nëse dikush, qoftë edhe padashje, ia shkel.
SHQIPONJA
Nga Astrit Lulushi/
Vendi mbulohet me turp,/
Kur njerëzit, si ujqërit, luftojnë/
Pa plan, pa diell, pa ditë,/
Në dritë të zymtë të mjegullt/
Nuk shohin cilin godasin;/
Papritmas, mes tyre, dikush/
Flet me guxim për të Drejta/
Përfshihet në garën brutale/
Mes korbave që sulmojnë/
Shqiponjën, e cila bërtet/
Fytyrë-mpirë, pa gjak,/
Sy-mbyllur, përplas buzët
Në lutje – “Oh Zot, jam unë!” –
Në vite këto fjalë s’janë thënë –
Perëndia s’e njeh, dhe me një gisht
E hedh larg mijëra lega në det.
Ura
Astrit Lulushi
Nëse nuk do të kishte dimër,
Pranvera nuk do të ishte e ëmbël;
Nëse nuk do të provonim
Shijen e hidhur të fatkeqësisë,
Mirëqenia s’do të ishte e mezipritur.
Gabimi nuk është gabim;
Nuk janë gabime
Ngjarjet që i sjellim vetes,
Pa marrë parasysh sa tê pakëndshme,
Janë të domosdoshme
Me qëllim për të mësuar
Atë që duhet të mësojmë,
Çfarëdo hapash që hedhim;
Janë të nevojshme, si urat,
Për të arritur,
Ku kemi zgjedhur të shkojmë.
KUPTIM I RI
Shkruan: Astrit Lulushi/
Po tani, a do të mendojnë njerëzit se janë ndryshe nga sa kishin menduar se ishin? Shoqërisht ndoshta jo – mendësia e grupit ndryshon me vështirësi – por individualisht, po.
Një studim i ri i filogjenetikës tregon se kush jemi, çfarë jemi, dhe si ka evoluar jeta në planetin tonë. Studimi sjell disa surpriza. Një prej tyre është zbulimi i një krijesë anormale, më parë e panjohur, që shkencëtarët e quajtën Arkea.
Zbulimi i dytë është një mënyrë e trashëgueshme ndryshimi që ishte gjithashtu nuk njihej më parë shkencëtarët i vunë emrin GHR, akronim për Transferimi Horizontal i Gjeneve.
Dhe zbulimi i tretë që sjell studimi është se Njeriu ndoshta ka ardhur nga krijesa që, 40 vjet më parë, as që mendojej se ekzistonin.
Identifikimi i Arkeas, që ishte marrë prej kohësh si nëngrup bakteresh, zbuloi se jeta e sotme në shkallë mikrobike është shumë ndryshe nga ajo që shkenca kishte përshkruar më parë, dhe se historia e hershme e jetës është gjithashtu shumë ndryshe. Njohja e transferimit horizontal të gjenit (GHR) përmbys njohuritë e deritanishe që gjenet transferohen vetëm vertikalisht, nga prindërit te pasardhësit dhe nuk mund të dalin anash përtej kufijve të specieve. Zbulimi i Arkeas shpjegon se të gjitha kafshët, të gjitha bimët, dhe të gjitha krijesat e tjera komplekse të përbëra nga qeliza që mbajnë ADN brenda bërthamave kanë zbritur nga këto mikrobe të çuditshme. Është njësoj si të thuash që stër-stër-stër-gjyshi juaj nuk erdhi nga ndonjë rajon i Tokës por zbriti nga Marsi.
Të marra së bashku, këto tre zbulime ngrenë pasiguri të reja të thella dhe mbartin implikime të mëdha në lidhje me identitetin njerëzor, individualitetin njerëzor, shëndetin e njeriut. Ne nuk jemi pikërisht ata që menduam se ishim. Ne jemi krijesa të përbëra dhe prejardhja jonë duket se lind nga një zonë e errët e botës së gjallë, nga një grup krijesash për të cilat shkenca, deri kohët e fundit, nuk kishte asnjë njohje. Evolucioni është më i ndërlikuar, shumë më i ndërlikuar, sesa e kishim kuptuar. Pema e jetës është më e ngatërruar. Gjenet nuk lëvizin vetëm vertikalisht; ata gjithashtu mund të kalojnë anash përtej kufijve të specieve – nga burime jo primate, ose nga ekuivalenti gjenetik i një transfuzioni gjaku, ose nga një infeksion që transformon identitetin.
Zbulime të tilla e bëjnë njeriun të ndryshojë botëkuptimin; të sfidohet për të rregulluar kuptimet themelore se kush është, nga ka ardhur, si sillet apo si vepron.
Koha regjistron
Nga Astrit Lulushi/
Vetëm koha nuk ndalet/
Është ora e historisë,/
Që regjistron çfarë ndodh/
Nga 00 në 00 të ditës tjetër./
Regjistron misterin e errët,/
Nën thembra e tallje,/
Mbi lirinë është vënë/
Etiketa e skllavërisë./
Pas maskës një tjetër fytyrë
Fshihet nga abuzimet
Fazë delikate, por mbijetesa
Është më e rëndësishme,
Njeriu nuk ruan vazhdimësinë
Në qëndrim e mendje
Nuk mund të rrezikojë
Për një fat më të zi
Mijëra njerëz ikin e jetojnë,
Me frikë të vazhdueshme
Për jetën gati për t’u zhytur
Paguajnë pa blerë asgjë
Trajtim çnjerëzor dhe fyerje,
Ndarje dhe humbje të shtëpive,
Tokë e djegur, pyje në flakë,
Pa kursyer natyrën,
Akoma më shumë fajësojnë
Përpjekjet e qëllimshme
Për të luajtur lojën e trukuar.
Ende nuk humbin shansin
Për të folur dyfishtë,
Pushtojnë fqinjët më të dobët
Vendosin ligje që të mbytin
Fitojnë një luftë pa gjakderdhje
Mes të zezës dhe së bardhës
Ende mund të shohin
Rrezen e Shpresës, të zgjidhin misterin
Shkatërrim për të imponuar ideologjinë,
Akt çekuilibrimi për të prishur thelbin,
Duke detyruar njerëzit të përulen:
Numëroni më shumë të vdekur,
Ose mbeteni nën rregull – thonë.
Çdo orë kalon do të dëshmohet: Arrogancë më shumë,
mirësjellje e zhdukur,
Vrazhdësi gjithnjë dhe më pak butësi;
Ende ka shpresa për mirësinë në ngjitje.
- « Previous Page
- 1
- …
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- …
- 102
- Next Page »