-Bashkimi Evropian – Dielli

ÇËSHTJA E TUNIZISË DHE PLOGËSHTIA E KUSHTUESHME EVROPIANE

August 7, 2021 by s p

Nga ANGELO PANEBIANCO

“Corriere della Sera”, 2 gusht 2021 Përktheu: Eugjen Merlika

Çfarë do të duhej të na këshillonte kriza në vazhdim në Tunizi, Një Vend që, nga një çast në tjetrin, mund të zhytet në pështjellimin e luftës civile? Kriza tuniziane duhej të na shtrëngonte të hapnim sytë. Evropa ka një problem serioz të sigurisë, por nuk duket se e kupton. E dijnë profesionistët që në Vendet evropiane,në rangje të ndryshme, merren me të, por nuk e kanë kuptuar opinionet publike. Problemi i sigurisë s’Evropës mund të përmblidhet kështu: Nëna Amerikë duket se ka si synim t’i braktisë këlyshët e saj në fatin e tyre, nuk duket më e gatëshme t’i mbrojë nga rreziqet kërcënuese. Ka ndryshuar Amerika e kanë ndryshuar dhe rreziqet. Të shqyrtojmë Italinë, Vëndin më në pah të gjithshkaje ndodh në anën Jugore të kontinentit të Vjetër. Vizita në Libi e ministrit të Jashtëm Di Maio, që ndjek atë të kryeministrit Draghi të pak kohëve më parë, tregon kujdesin dhe shqetësimin e qeverisë sonë. Jemi në mëshirën e valëve të mundëshme mërgimtare të mëdha (nëse me të vërtetë lufta civile do të shpërthejë në Tunizi, do t’a marrim vesh shpejt) dhe Mesdheu është gjithënjë e më shumë një det i kontrolluar nga fuqi armike: Rusia, Turqia. Do të jenë ato në vitet e ardhëshme që do të mbikqyrin / mbarështojnë trafikun e qënieve njerëzore ndërmjet Afrikës dhe Evropës. Pas saj është rreziku terrorizëm: në Magreb, Tunizi e Libi në krye, si dhe në anë të tjera t’Afrikës, nuk numërohen xhihadistët që presin një rast për të futur duart. Prova që Italia, duke përjashtuar natyrisht qeverinë, nuk ka asnjë njohuri për rreziqet kërcënuese është lehtësisht e vërtetueshme: a ju duket se qoftë edhe vetëm një parti, të ketë rrjeshtuar, me bekimin e kryetarit, një politikan me autoritet dhe ekspert, t’aftë t’i flasë Vendit për problemet ndërkombëtare e të sigurisë, pa rënë në parulla dhe në propagandë të një shkalle t’ulët? Nuk do të gjeni asnjë. Nëse opinioni publik do t’ishte i alarmuar, nëse vetëdija e rrezikut do t’ishte e përhapur, partitë do t’ishin të shtrënguara të pajiseshin për të biseduar zgjuarësisht me zgjedhësit. Pjesa tjetër e Evropës nuk është më mirë. Për vite të tëra është zbavitur me parulla pa asnjë kuptim. A kujtohet ndonjeri për refrenin mbi Evropën “fuqi civile”? Ideja ishte që ne evropianët, në krahasim me pjesën tjetër të botës, ishim një shembull virtyti: “civil”, pra paqësor, e kundërta e atyre kawboysve të pagdhendur e të dhunshëm amerikanë. Ishte një përfytyresë vetëngushulluese. Evropa mund t’i lejonte vetes të zëvendësonte shpatën me diplomacinë dhe tregëtinë, sepse përdorte mbrojtjen amerikane, një mbrojtje që nuk qëndronte vetëm në çadrën atomike. Amerika na mbronte edhe sepse mbikqyrte të gjithë vëndet strategjike e, me gjasë, të rrezikshme për Evropën, në Lindje drejt Rusisë dhe Lindjes së Mesme. Pavetëdijshmëria evropiane për si qëndronin në të vërtetë faktet, arrinte deri aty sa ndërsa përfitonin nga mbrojtja e tyre, shumë prej nesh qortonin amerikanët sepse nuk kishhin krijuar një Shtet social të fuqishëm të tipit evropian. Duke lënë mënjanë ndryshimin e traditave kulturore, kishte një hollësi të vogël që Evropa, mbas luftës së Dytë botërore, kishte mundur të kishte lluksin e zhvillimit të sistemeve shoqërore të kushtueshme pikërisht në sajë të mbrojtjes amerikane, që i jepte mundësi të kishte burime t’ardhurash të cilat përndryshe do t’i kishte investuar në armatime e mbrojtje. A ka ende ndonjë gjë që me arsye mund t’a quajmë Perëndim? Duke e kuptuar në kah politik, natyrisht. Këshilloj të lexoni në Foglio, sa i përket Amerikës së re, syzimin e shkëlqyer e të dhimshëm, të frymëzuar nga ndërkombëtarizmi wilsonian, të Leon Wieseltier. Polemikave t’ashpra të Trump-it kundër Evropës, i a kanë zënë vëndin buzëqeshjet, shtrëngimet e duarve dhe rrahja e shpatullave e Biden-it. Po e pastaj? Në çastin nuk ka asnjë shenjë që të lerë të kuptohet (me përjashtim të një rifillimi të mundshëm të bisedimeve SHBA / Iran mbi bërthamoren) ndonjë ndryshim politike në krahasim me kohët e Administratës Trump përsa i përket Lindjes së Afërme e të Mesme. Zbrazësia e pushtetit e lënë nga amerikanët – e për të cilën Biden-i nuk duket i gatshëm t’a mbushë – është plotësuar nga të tjera fuqi (Rusia, Kina) që përforcojnë çdo ditë që kalon vendosjen e tyre dhe i lënë lirinë më të madhe të veprimit rish imperializmave, (Turqia, Irani). Nëse do të pranonim se përgjigja e pyetjes “a ekziston më Perëndimi?” është negative, nëse do të bëhej e qartë që as Biden-i nuk është në gjëndje të riafrojë Shtetet e Bashkuara dhe Evropën (së paku në lëndën e sigurisë), nëse do të vërtetonim pamundësinë për të patur një zotim të vendosur e të përtëritur amerikan në krahun tonë të Jugut në këmbim të një mbështetje evropiane në shemërinë ndërmjet amerikanëve e kinezëve, atëherë nuk mbetet tjetër veçse të shpresohet tek Evropa. Qeveritë e Vendeve më të rëndësishme, Gjermania, Franca por edhe Italia, duhet të marrin shënim për kushtet e ndryshuara ndërkombëtare, të zgjojnë opinionet publike përkatëse e të marrin vendime të bashkërenduara për të përballuar rreziqet e rinj. Por ka një por, madje shumë por. Nuk është vetëm fakti që Gjermania, Franca, e shpejt a vonë edhe Italia kanë fushata zgjedhore për të përballuar, gjë që priret të paralizojë nismat e qeverive. Nuk është vetëm që Gjermania, ende e burgosur e fantazmave të së shkuarës, nuk është e gatëshme të marrë vendosjen e drejtimit që i takon në lëndën e sigurisë. Ka edhe një tjetër faktor që ndihmon plogështinë evropiane, ose fakti që evropianët e përceptojnë rrezikun në mënyra të ndryshme. Me ndonjë përjashtim të rrallë: ndërhyrja italiane në Sahel në krah të Francës lind nga vullneti i përbashkët për të ndaluar, më parë se të përfaqësojë një kërcënim për të gjithë neve, rrënjosjen e skajshmërisë islamike. Por vendimi i papritur i Macronit për të tërhequr kontigjentin ushtarak francez nga Mali ngre dyshime mbi t’ardhmen e atij misioni. Zakonisht nuk ka një vlerësim të përbashkët të rrezikut: është m’e lehtë që sot në kryeqytetet e tjera evropiane të pëshpëritet: ”Lufta eventuale civile nw Tunizi mund të kërcënojë Italinë? T’a zgjidhin vetë italianët. Punë e tyre”. Duke mos patur një përceptim të njëjtë të rrezikut, prirja për më të shumtit është: secili për vete. Natyrisht, nëse në afate të mesme, një Vënd i rëndësishëm evropian do të binte në telashe, edhe pjesa tjetër e Evropës do të pësonte pasojat. Por demokracitë nuk interesohen për atë që mund të ndodhë në kohë afatmesme. Është vetëm afatshkurtëri që peshon. Ndoshta duhet shpresuar se, pavarësisht dukjeve të kundërta, përgjigja pyetjes “a ekziston Perëndimi?” të mbetet ende pozitive.

BASHKIMI EVROPIAN, MISION VËZHGIMI PËR ZGJEDHJET NË KOSOVË

September 12, 2017 by dgreca

-Shefi i Misionit nga Bashkimi Evropian prezanton raportin final mbi zgjedhjet legjislative të 11 qershorit 2017 në Kosovë, thekson nevojën për përmirësime para zgjedhjeve lokale/

-Alojz Peterle, anëtar i Parlamentit Evropian, do të vazhdojë rolin e Shefit të Misionit për misionin e ri të vëzhgimit të zgjedhjeve për zgjedhjet komunale të 22 tetorit, që zyrtarisht u hap sot/

PRISHTINË, 12 Shtator 2017-Gazeta DIELLI-B.Jashari/ Misioni për Vëzhgimin e Zgjedhjeve në Kosovë nga Bashkimi Evropian (EU EOM) sot prezantoi raportin final mbi zgjedhjet legjislative të 11 qershorit. Raporti përmban një vlerësim mbi procesin zgjedhor dhe ofron 26 rekomandime për përmirësimin e proceseve të ardhshme zgjedhore në Kosovë.
Misioni ishte i udhëhequr nga Shefi i Misionit, Alojz Peterle, anëtar i Parlamentit Evropian nga Sllovenia, i cili u kthye në Kosovë për dy ditë që t’ua prezantojë raportin autoriteteve në Kosovë, Komisionit Qendror Zgjedhor (KQZ), partive politike, shoqërisë civile dhe mediave.
Raporti final i EU EOM-it reflekton gjetjet e deklaratës preliminare, ku është gjetur se zgjedhjet ishin vërtetë konkurruese në pjesën më të madhe të Kosovës, por nevojitej vullnet politik për t’i adresuar dobësitë e vjetra si dhe problemet e frikësimit në zonat me serbë të Kosovës.
Duke theksuar nevojën për adresimin e frikësimit, Peterle bëri thirrje për “veprim më të vendosur” nga organet me ndikim, duke thënë se “votuesit nga të gjitha komunitetet meritojnë një proces të lirë demokratik.”
Peterle thekson nevojën për tu bërë përmirësime në kohë për zgjedhjet komunale. “Flas sidomos për edukimin e votuesve, trajnimin dhe caktimin e këshillit të vendvotimeve, transparencë në procesin e KQZ-së dhe rolin e Komisionit të Pavarur për Media. Inkurajoj autoritetet relevante t’i kenë parasysh këto rekomandime dhe t’i ndërmarrin hapat e nevojshëm për implementimin sa më të shpejtë të tyre,” tha Peterle. Ai vërejti se KQZ ka një Plan Veprimi të dizajnuar për implementimin e rekomandimeve afatshkurtëra nga Misioni në lidhje me punën e tyre me zgjedhjet komunale.
Peterle theksoi se nevojitet vullneti politik nga i gjithë spektri politik për adresimin e rekomandimeve afatgjate, të cilat përfshijnë përmirësimin e listës së votuesve, mbikëqyrje më të mirë mbi shpenzimet e fushatës, kohën e mjaftueshme për zgjedhjet e parakohshme, përmirësime në sistemin e votimit jashtë Kosovës, përmirësimin e mekanizmit të ankesave zgjedhore, eliminimin e boshllëqeve në rregullat mbi mbulimin medial të fushatës, si dhe pjesëmarrjen më të madhe të grave në procesin zgjedhor.
Prezantimi i Raportit Final përmbyll punën e Misionit për Vëzhgimin e Zgjedhjeve nga Bashkimi Evropian mbi zgjedhjet legjislative, që ishte në Kosovë nga maji deri në qershor, dhe vëzhgoi të gjitha aspektet e procesit zgjedhor. Peterle do të vazhdojë rolin e Shefit të Misionit për misionin e ri të vëzhgimit të zgjedhjeve për zgjedhjet komunale të 22 tetorit, që zyrtarisht u hap sot.

Kosova do thellojë reformat ekonomike dhe sociale me BE-në

May 26, 2016 by dgreca

Foto Gazeta DIELLI – Behlul Jashari: Kryeqyteti i Kosovës, Prishtina – Sheshi Skënderbej/

-Kosova është pajtuar që të themelojë një mekanizëm të pavarur për rishikim të politikës fiskale/

Bruksel/Prishtinë, 25 maj 2016/ Në një dialog ndër-ministror me BE-në, i mbajtur sot në Bruksel, Ballkani Perëndimor dhe Turqia janë zotuar se do të thellojnë reformat ekonomike dhe sociale për të fuqizuar stabilitetin makroekonomik dhe për të rritur konkurrencën dhe zhvillimin.

Në konkluzionet e aprovuara në këtë takim, u aprovuan rekomandimet për politika të secilit prej shtatë partnerëve në zgjerim, me një fokusim të veçantë në reformat strukturore.

“Një objektivë thelbësore e strategjisë së BE-së për zgjerim është rritja e zhvillimit ekonomik dhe social në të gjitha vendet tona partnere. Sot kemi fokusuar diskutimin tonë në mënyrën e zbatimit të reformave ekonomike, për të cilat jemi pajtuar me BE-në. Jam i kënaqur që të gjitha vendet në zhvillim kanë treguar angazhim të madh në këtë detyrë, përfshirë një fokusim më të madh në reformat strukturore dhe sociale”, tha Johannes Hahn, Komisioneri për Politikë Evropiane të Fqinjësisë dhe Negociata për Zgjerim, i cituar në njoftimin e dërguar sot nga Zyra e BE në Kosovë.

“Ne mbështesim plotësisht përpjekjet e vendeve në zgjerim drejt konsolidimit të mëtejshëm fiskal, veçanërisht duke pasur parasysh shqetësimet rreth niveleve të larta dhe ende në rritje të borxhit tek një numër i vendeve tona partnere. Në të gjitha vendet, besueshmëria fiskale dhe qëndrueshmëria fiskale do të përfitonin shumë nga një planifikim buxheti më transparent, nga korniza fiskale afatmesme më të fuqishme dhe paraqitje ose aplikimi konsistent i rregullave fiskale të përcaktuara mirë, të cilat mund të shpijnë tek pritjet”, tha Valdis Dombrovskis, Zëvendës President i Komisionit për Euro dhe Dialog Social.

“Në mes tjerash, Kosova është pajtuar që të themelojë një mekanizëm të pavarur për rishikim të politikës fiskale, për të siguruar se investimet publike mbahen mirë dhe zbatohen, dhe për të adresuar shkaqet themelore për normat e larta të interesit në kredi bankare. Autoritetet janë zotuar që do të zbatojnë planin e veprimit për ekonominë joformale dhe të rrisin sigurinë e energjisë, në veçanti përmes mbështetjes së masave për efikasitet të energjisë në sektorin e banimit. Kosova është pajtuar që të përgatisë një plan veprimi për të adresuar papunësinë e të rinjve, për të përmirësuar trajnimin e mësimdhënësve dhe pjesëmarrjen e femrave në tregun e punës si dhe për të fuqizuar Agjencinë e Punësimit”, tha Samuel Zhbogar, Shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë/Përfaqësuesi Special i BE-së.

Udhëzuesi i aprovuar i politikave të përbashkëta bazohet në Programe të Reformës Ekonomike, të cilat autoritet i përgatisin për çdo vit dhe ua dorëzojnë BE-së në fund të muajit janar. Këto programe zhvillohen për tre vjet. Ato përbëjnë një kornizë të politikës makroekonomike dhe asaj fiskale si dhe reformat strukturore prioritare për rritjen e zhvillimit dhe të konkurrencës. Këto reforma strukturore shtrihen prej liberalizimit të tregjeve të energjisë, transportit dhe telekomit, duke adresuar normat shumë të lara të papunësisë, rritjen e cilësisë së sistemit arsimor, përmirësimin e mjedisit afarist dhe tërheqjen e investimeve midis tjerash.

Kjo detyrë nënkupton që të ndihmohen partnerët në zgjerim të BE-së për të rritur zhvillimin e tyre ekonomik dhe social, dhe për t’i mbështetur ata në plotësimin gradual të kritereve ekonomike për pranim, thekson njoftimi./b.j/

Bashkimi Evropian nuk është i plotë pa Kosovën

May 17, 2016 by dgreca

Kosovë-Thaçi: Anëtarësimi në BE, qëllim me prioritet strategjik/

PRISHTINË, 17 Maj 2016/ Viti 2016 është vit evropian për Kosovën dhe anëtarësimi në Bashkimin Evropian mbetet qëllimi ynë me prioritet strategjik, tha sot Presidenti i Republikës, Hashim Thaçi. Ai foli në hapjen e Konferencës për Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit në mes të Bashkimit Evropian dhe Republikës së Kosovës, e cila i dedikohej mundësive të reja që sjell ajo për zhvillimin ekonomik.

“Shteti i Kosovës mishëron vlerat evropiane dhe Bashkimi Evropian nuk është i plotë pa Kosovën. Ne jemi Evropë, nuk jemi më vend i izoluar”, ka thënë presidenti Thaçi.

Ai ka thënë se me hyrjen në fuqi të MSA-së dhe rekomandimit për liberalizim të vizave, perspektiva evropiane për Kosovën nuk është vetëm një deklaratë, por një kontratë.

“Marrëveshja për Stabilizim-Asociim është një marrëveshje për të ardhmen e shtetit tonë. Nën këtë mesazh sot bashkohemi të gjithë pa asnjë dallim. Ajo paraqet një mundësi për zhvillimin ekonomik të vendit dhe krijimin e vendeve të reja të punës, sepse zgjeron marrëdhëniet tregtare ndërmjet BE-së dhe Kosovës me krijimin gradual të një zone të tregtisë së lirë”, ka thënë presidenti Thaçi, duke shtuar se MSA do të ndikojë edhe në rritjen e besimit të investitorëve të huaj, sepse siguron një mjedis më të parashikueshëm për të bërë biznes.

Krahas aspektit ekonomik, presidenti Thaçi ka thënë se MSA-ja i jep rëndësi edhe bashkëpunimit rajonal dhe në këtë drejtim qëndrimi ynë si shtet është i qartë.

“Ne jemi përqendruar në bashkëpunim afatgjatë e dialog, si dhe në dobitë që do të krijohen për të gjitha shtetet në rajonin tonë”, ka thënë presidenti Thaçi.

Gjithashtu, ai ka shtuar se bashkëpunimi midis institucioneve publike dhe shoqërisë civile duhet të forcohet edhe më shumë.

“Shoqëria civile duhet të jetë pjesë e procesit të zbatimit të MSA-së”, është shprehur presidenti Thaçi.

Me punën tonë, ai ka thënë se duhet ta rrisim besimin e qytetarëve tek shteti ynë.

Në konferencën për Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit në mes të BE-së dhe Kosovës, po marrin pjesë edhe komisioneri për Politikë Evropiane të Fqinjësisë dhe Negociata për Zgjerim, Johannes Hahn, kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, ministri i Integrimeve Evropiane, Bekim Çollaku, si dhe Presidenti i Këshillit Evropian të Investitorëve, Emmanuel Mitsou.

Si pjesë e kësaj konference, në mbështetje të zbatimit të MSA-së, gjatë ditës do të prezantohen edhe analiza dhe studime të ndryshme lidhur me reformat ekonomike, tregtinë dhe investimet në Kosovë./b.j/