Bisedimet – Dielli

PËRPARËSIA E BISEDIMEVE PRISHTINË–BEOGRAD

February 21, 2021 by dgreca

“Në krizat politike njeriu i ndershëm është i çoroditur, jo aq për

të kryer detyrën e tij, se sa për të kuptuar se cila është ajo.”

BONALD (1754 – 1840), shkrimtar politik francez/

SHKRUAN:EUGJEN MERLIKA/

Më 14 shkurt 2021 u zhvilluan në Kosovë zgjedhjet e parakohëshme kuvendore. Fushata zgjedhore u zhvillua në një periudhë të shkurtër prej 12 ditësh, e kushtëzuar nga pandemia, që nuk lejonte grumbullime të mëdha njerëzish. Votimet u kryen brënda një dite e përfundimet u shpallën të nesërmen. Nuk pati ankimime për parregullsi e humbësit pranuan përfundimin duke uruar fituesit.

I gjithë ky kuadër meriton një përgëzim të sinqertë, sepse dëshmon për një pjekuri të institucioneve, por edhe të qytetarëve të Kosovës. Është një dëshmi e qartë e një niveli të zbatimit dhe respektimit të parimeve të jetës demokratike në një shoqëri të formuar. Aq më shumë bëhet i detyrueshëm ky përgëzim nga ana e qytetarëve shqiptarë të cilët, prej një të katërt qindvjeti, janë të pranishëm në republikën e tyre në veprimtari zgjedhore, gjithmonë të vëna në diskutim si pasojë e parregullsive, të panjohura nga humbësit, që kurdoherë padisin fituesit për vjedhje votash e përfundime që zgjasin me ditë të tëra të bëhen të njohura. Kultura institucionale dhe qytetare e banorëve të Kosovës, e cila shpreh ndryshimin nga praktikat zgjedhore të Shqipërisë, i kushtohet jo vetëm mirërritjes qytetare të këtyre të fundit por edhe një nderimi për dukurinë themelore të një demokracie, që është ngulitur atje edhe nga organizmat ndërkombëtare, të cilët në 23 vitet e fundit kanë bashkëshoqëruar zhvillimin e Kosovës në rrugën demokratike.

Një tjetër risi e atyre votimeve të ditës së Shën Valentinit qe përfundimi i qartë të cilin zgjedhësit e Kosovës, në pothuaj se gjysmën e tyre, i dhanë votat një partie, Vetëvendosjes. Edhe në këtë përfundim zgjedhor, mendoj se arsyet në bazë të tij janë dy: e para, dëshira e pamohueshme e popullsisë, sidomos e pjesës së saj më të re në moshë, për një ndryshim cilësor që duhet të japë shpresë për zgjidhjen e shumë problemeve me të cilët përballohet Vendi i tyre, dhe e dyta zhgënjimi i pjesës më të madhe të zgjedhësve nga sistemi i ngritur në këmbë nga klasa politike e ish UÇK-së e cila, në përfytyresën e përgjithëshme njëjtësohet me korrupsionin e të tjera mangësi të jetës politike.

Kosova e brezit të saj të pasluftës ka vendosur t’i besojë fatet e saj një partie që kishte dalë në skenën politike shumë vite më parë, si një kundërpërgjigje e një pjese të shoqërisë, kryesisht e të rinjve, ndaj mbizotërimit të organizmave ndërkombëtare, përfaqësuese t’atyre Vendeve e atyre organeve shumëpalëshe të demokracive perëndimore që liruan Kosovën nga terrori sërb, nëpërmjet ndërhyrjes ushtarake të NATO-s në pranverën e verën 1999, duke i hapur rrugën pavarësisë së saj të mëtejshme. Gjatë gjithë këtyre viteve Vetëvendosja, “partia e majtë nacionaliste”, siç e kanë përkufizuar këto ditë shumë media evropiane, ka bërë rrugën e saj që përkon me atë të kryetarit të saj, z. Albin Kurtit, një gazetar që i është kushtuar politikës.

Nga “foshnjëria politike” e viteve të para, kur fuste bombat tymëse në Kuvendin e Prishtinës nëpërmjet femrave deputete, sot ajo ka mbërritur në një pjekuri, të cilën pritet t’a verë në zbatim në drejtimin e Shtetit, tani që populli i ka besuar në mënyrë bindëse detyrën e qeverisjes. A do të jetë në gjëndje dyshja politike Kurti – Osmani t’i kthejnë shpresën e besimin qytetarëve të zhgënjyer të Kosovës, duke bërë të mundur “vetëvendosjen” e pritshmërisë së tyre për një shoqëri të pastër moralisht e të begatëshme në nivelin e jetesës, në gjirin e një kontinenti të cilin shumica e tyre duan t’a kenë si shtëpinë e tyre? Pyetja i ngjet një mali të lartë e përgjigja bën t’i dridhen duart edhe një burri shteti me përvojë gjysëm shekullore, sepse të vështirësive të skajshme janë problemet me të cilët sot ballafaqohet Kosova e shkëputur nga dheu amë 108 vite më parë.

Por kryeministri i mundshëm është ndjellamirë e pohon se “Dëshirojmë t’a nxjerrim Kosovën nga kriza e shumë viteve dhe t’a vendosim në binarët e progresit”. Arritja e këtij synimi duhet të jetë dëshira e të gjithë shqiptarëve kudo në botë e urimi i njëzëshëm i tyre duhet të shoqërojë, në ditët e ardhëshme, nisjen e asaj sipërmarrjeje. Sot, sikurse pothuaj gjithë Vendet e tjera të botës, Kosova përballet me krizën shumë-planëshme të pandemisë që ka vënë në vështirësi shëndetin e popullsisë dhe financat e shteteve. Synimi i Qeverisë së re për të vaksinuar rreth 60 % të popullsisë shkon në drejtimin e duhur e kërkon një organizim të mirë të punës, si përsa i përket kontratave për të siguruar vaksinat ashtu edhe kushteve praktike të mbarëvajtjes së proçesit vetë.

Është pohenik mendimi për të bashkëpunuar me Vendet e rajonit, duke filluar nga Shqipëria, por bashkëpunimi duhet të jetë i frytshëm edhe me autoritetet kontinentale, që duhet të venë në planet e tyre vaksinimin e Vendeve të Ballkanit perëndimor, edhe se ata nuk janë ende antarë të mirëfilltë zyrtarë të Bashkësisë. Është detyrë morale e BE, madje edhe nevojë e tij që të marrë përgjegjësinë shëndetësore të Vendeve të kontinentit, ndërmjet tyre edhe të Kosovës në këtë gjëndje pandemie. Nëse nuk e ka bërë sa e si duhet deri tani, për vështirësitë e tij të furnizimit e të organizimit, mbetet një domosdoshmëri për t’ardhmen e afërt. Qëndrimi i ditëve të fundit i presidentit francez, mbi furnizimin me vaksina të Vendeve të varfëra, duke caktuar një sasi prej 5% të rezervave të tyre atyre, sigurisht do të mbajë parasysh edhe nevojat e Ballkanit. Këtij qëndrimi i bëri jehonë edhe mbledhja e nivelit të lartë të G7 që vendosi të verë në dispozicion të vaksinave për Vendet e varfëra 7,5 miliard dollarë. Kryetarët e shteteve e qeverive të shtatë Vendeve më të industrializuara të botës u shprehën njëzëri mbi nevojën për të paraqitur një front të bashkuar “e për të vepruar në mënyrë të tillë që vaksinat t’u shkojnë të gjithë atyre që kanë nevojë kudo qofshin në botë” wndrimi i bëri jehonë Qwq

Marrëdhëniet e Kosovës me botën, në larminë e tyre të detyrueshme, janë një tjetër vështrim i politikës kosovare në përmasat e saj normale. “Nuk mund t’i zëvendësojmë Shtetet e Bashkuara të Amerikës me asnjë partner ose aleat tjetër…” është shprehur ditët e fundit kryetari i Vetëvendosjes, z. Albin Kurti, që, me gjasë, mund të jetë kryeministri i ri i Kosovës. “Gjuha kocka s’ka por kocka thyen” thotë një fjalë e urtë shqiptare. Është e vërtetë që Kosova ka marrëdhënie të mira me SHBA, por ajo mbetet një Vend evropian e megjithë vështirësitë që has tani me mos njohjen e saj nga pesë Vende të BE, ajo duhet të synojë për sot e për t’ardhmen të jetë pjesë e tij. Duke i cilësuar si dy partnerë të kategorive të ndryshme SHBA dhe BE, të cilët punojnë me të njëjtin synim për normalizimin e marrëdhënieve të Kosovës me Sërbinë, nuk i shërbehet sa e si duhet interesave të Kosovës dhe as miqësive me të tjerët. Marrëdhëniet Kosovë – Sërbi përbëjnë një problem për diplomacitë evropiane dhe amerikane, mbasi një normalizim mes tyre, lejon një gjëndje më pak kundështuese në rajonin e Ballkanit, i cili ka qënë gjithmonë “fuçia e barutit” e Evropës.

Nëse Kosova, siç u tha më sipër, ka më shumë vështirësi me qëndrimet filoserbe të një pjese t’Evropës, mund të mbajë rezervat e saj në drejtim të tyre, por nuk është mirë të bëjë haptas shkallëzimin e parapëlqimeve të saj. Diplomacia ka ligjet e saj dhe i bën vetë shkallëzimet simbas rëndësisë e rolit të secilit shtet. Përvoja e vitit të shkuar e vetë Kurtit me të dërguarin e presidentit Trump, Grenell, duhet t’i ketë dhënë atij mësimet e duhura, ashtu sikurse duhet t’i ketë marrë edhe prej shkarkimit të zëvendësit të tij n’atë kohë, për një mendim të shprehur në kundërshtim me opinionin e atij vetë. Kosova gjindet në mes të një vorbulle situatash pa dashjen e vet, prandaj duhet të jetë shumë e kujdesëshme në deklarata lidhur me marrëdhëniet me të tjerët, qofshin këta kundërshtarë si Sërbia apo miq si SHBA dhe BE. Nëse vitin që shkoi pati ndonjë mospërputhje mes politikave evropiane e amerikane në lidhje me Ballkanin, këtë vit duken se ujrat janë qetësuar, me gjasë, qëndrimet janë afruar shumë. Mendoj se kjo gjëndje shkon në dobi të çështjes së Kosovës.

“Politika nuk është një shkencë, si e përfytyrojnë mjaft nga zotërinjtë profesorë, por një art” Kështu shprehej “kancelari i hekurt”, Otto von Bismark, në Raihshtagun gjerman më 15 mars 1884. Nëse është kështu atë art duhet t’a venë në zbatim më shumë të vegjëlit se të mëdhenjtë. Kosova ka të drejtën nga ana e saj, por asaj i kërkohet nga BE dhe SHBA të orvatet të gjejë një marrëveshje me Sërbinë, e cila ka pohuar disa herë se nuk do t’a njohë pavarësinë e saj. Këtu duhet të punojë diplomacia për të bindur të tjerët, në këtë rast aktorët e jashtëm të interesuar, se reciprociteti është rruga m’e mirë për të arritur përfundiimin e dëshëruar. Por për të bindur duhet biseduar në takime dypalëshe e shumëpalëshe duke shtjelluar argumentat. Por z. Albin Kurti ditët e fundit deklaroi se “Dialogu me Sërbinë nuk është prioritet”.

Mund të jetë ashtu për të dhe është e kuptueshme, kur drejtuesit sërbë e përjashtojnë njohjen e pavarësisë së Kosovës, por ajo shprehje tingëllon si beleg për kancelaritë e SHBA dhe BE që ngulin këmbë për t’a patur. Në këtë vështrim ajo dalje përbën një veprim të pamatur, të panevojshëm , madje shumë të dëmshëm. Politika në këtë rast nuk ka as paraqitjen e largët të artit që përftonte kancelari prusian, ndërsa me një qëndrim të mënçur në kërkesat e me përunjësinë e duhur mund të arrihet një rezultat i dëshiruar.

Qeveria e ardhëshme e Kosovës nuk duhet të lerë asnjë rast për t’i dhënë shkas kundërshtarëve të saj të çdo lloji t’i mëshojnë tezës se shteti i saj nuk e do marrëveshjen, se gjen çdo mënyrë për t’a hedhur poshtë atë, e sa të tjera profka për të cilat diplomacia sërbe është e një shkalle sipërore për të tjetërsuar të vërtetën e për t’a hedhur atë në tregun e politikës ndërkombëtare, duke fituar pikë të dobishme për të. Pjesëmarrja n’ata bisedime, të cilët porositen e përkrahen fuqimisht nga BE dhe SHBA është një kusht i domosdoshëm për t’arritur atë marrëveshje të dobishme për Kosovën, që do t’i bënte të mundur asaj sendërtimin e të gjithë projekteve të zhvillimit, në një botë që ende luhatet, në një pjesë të mirë të saj, t’i njohë asaj të drejtat e saj të pakundërshtueshme. Në lidhje me ata bisedime është për t’u përshëndetur e përkrahur qëndrimi i fundit i presidentit të SHBA, që flet për njohjen e ndërsjelltë të dy Vendeve.

N’ata bisedime, përsa i përket opinionit publik ndërkombëtar, që është një faktor tejet i rëndësishëm, deklaratat e fundit të presidentit sërb, Vuçiç e kryetarit të parlamentit Daçiç, mbi vendosmërinë e tyre për të mos njohur pavarësinë e Kosovës, janë armët më të fuqishme që ata, dashje pa dashje i japin palës kosovare. Ata dëshmojnë se Sërbia nuk ka asnjë farë sinqeriteti në marrëdhëniet e saj me Kosovën, se për të kjo e fundit mbetet “stara Serbia” e përrallave të tyre, se ata duan të këthejnë mbrapa historinë e njëzet viteve të fundit, të shkruar nga vullneti i botës perëndimore për të ndëshkuar genocidin e krimin shtetëror sërb në fund shekullin e shkuar, se ata nuk e duan paqen në Ballkan, e cila kalon nëpërmjet marrëveshjes mes sërbëve e shqiptarëve e bindjes së tyre për të respektuar të drejtat e dy kombeve e për të hapur një epokë të re në historinë e Ballkanit.

Kërkimi i këtij synimi është domosdoshmëri historike për të dy Vendet e prandaj edhe partnerët perëndimorë të shqiptarëve mundohen të ndikojnë me politikën e tyre në arritjen e qëllimit. Por kjo bie ndesh me një tezë të përsëritur ditët e fundit nga kryetari i Vetëvendosjes: “Pa një zhvillim të brendshëm ekonomik të Kosovës nuk do të ketë as marrëveshje me Sërbinë”. Është një tezë që nuk mund të kundërshtohet si koncept, por që në gjëndjen e sotme bie ndesh me domosdoshmërinë e shpejtimit të proçesit, mbasi e shtyn atë në kalendat greke, sepse kohët e zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik janë vështirësisht të parashikueshme. Madje ato mbeten si funksion i ndryshueshëm i vetë normalizimit të gjëndjes së Kosovës.

Mendoj se të gjithë përsiatjet që mund të ftillohen rreth çështjes sërbo – shqiptare vërtiten rreth domosdoshmërisë së bisedimeve të cilët kanë një mbështetje të fuqishme në drejtësinë e argumentave shqiptare, që duhen mbrojtur me aftësi diplomatike e besimin se koha punon për ne. Ata mund të jenë në rrezik dështimi, por jo për mungesën tonë, por për hipokrizinë mashtruese të qëndrimit sërb. Ne do t’a fitojmë këtë betejë me vërtetësinë dhe efektshmërinë e argumentave tona, deri sa ata të bindin fuqitë perëndimore se zgjidhja e vetme e problemit është në njohjen e së drejtës së Kosovës për të patur shtetin e saj të pavarur, ashtu sikurse u sanksionua edhe nga Gjykata Ndërkombëtare e Hagës vite më parë. Atëherë Perëndimi në tërësinë mendimit të sinkronizuar amerikano – evropian do të trysnojë Beogradin për të pranuar atë përfundim.

Shpresojmë se Qeveria e re e Prishtinës do të zotohet në këtë detyrë të rëndësishme, duke vazhduar punën e qeverive të mëparëshme, duke korigjuar ndonjë qëndrim jo fort të drejtë, por jo duke filluar çdo gjë nga e para. Proçeset e rëndësishëm politikë si ky, nuk kanë nevojë për revolucione, por për qëndrime të drejtpeshuara, largpamëse e të mënçura.

BISEDIMET KOSOVE-SERBI- O’BRIEN:ËSHTË DUKE U ARRITUR PROGRES…

September 3, 2020 by dgreca

–– Fedrata Panshqiptare e Amerikës “VATRA” , ashtu si gjatë të gjithë historisë së saj 108 Vjecare, është aty ku vendosen fatet e Kombit. Një ekip i Vatrës po i ndjek nga afër bisedimet: Kryetari Elmi Berisha dhe Presidenti i Nderit Agim Rexhaj me bashkëpunëtorët e tyre në Washington janë në kontakt të vazhdueshëm me delegacionin negociues të Qeverisë së Kosovës-

Këshilltari për Siguri Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Robert O’Brien, ka deklaruar të enjten se është arritur progres në ndërmjet dy liderëve, të Kosovës, Avdullah Hoti, dhe atij të Serbisë, Aleksandar Vuçiq. Takimi Hoti- Vuçiq është duke u mbajtur në Shtëpinë e Bardhë, në Uashington,raporton Evropa e Lire.

“Liderët e Serbisë dhe të Kosovës tash janë duke arritur progres. Diskutimet tona këtë mëngjes janë fokusuar në përforcim të lidhjeve ekonomike dhe në normalizim ekonomik. Në pritje për diskutime të mëtejshme këtë pasdite”, tha O’Brien në një postim në Twitter.

Ndërkaq, i dërguari i Posaçëm i presidentit amerikan për bisedimet Kosovë-Serbi, Richard Grenell, e ka përgënjeshtruar një medium, i cili ka raportuar se ai i ka paraqitur presidentit serb, Aleksandar Vuçiq, një dokument për nënshkrimin e njohjes së pavarësisë së Kosovës.

“E pavërtetë”, ka shkruar Grenell në profilin e tij në Twitter.

Më herët, ministri i Financave i Qeverisë së Serbisë, Sinisha Malli, i cili është pjesë e delegacionit të Serbisë në Uashington, u ka thënë gazetarëve që Serbia, gjatë bisedimeve, “po lufton për çdo fjali dhe për çdo fjalë”.

“Temat ekonomike, është e dukshme që nuk janë përparësi, ashtu siç kemi pritur. Pika e dhjetë e listës që na është prezantuar, flet për njohjen e ndërsjellë, ndërkaq të 16 pikat janë politike dhe jo ekonomike, të cilat i kemi pritur”, tha Malli.

Ai vlerësoi që presioni ndaj delegacionit serb është “i madh”.

“Deri më tash, ky është propozimi më i keq që e kemi parë në historinë e bisedimeve tona me shqiptarët. Por, nuk do të sprapsemi dhe do të luftojmë”, theksoi Malli gjatë një deklarate për gazetarë para Shtëpisë së Bardhë.

Në pyetjen se a mund të pritet që takimet të vazhdojnë edhe nesër, Malli ka theksuar që lidhur me këtë nuk dëshiron të spekulojë.

Përfundon pjesa e parë e takimit

Në Shtëpinë e Bardhë në Uashington është duke u zhvilluar takimi ndërmjet kryeministrit të Kosovës dhe presidentit të Serbisë, Avdullah Hoti dhe Aleksandar Vuçiq, lidhur me bashkëpunimin ekonomik mes dy vendeve.

Këshilltari amerikan për Siguri Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Robert O’Brien, si dhe i dërguari i Posaçëm i presidentit amerikan për bisedimet Kosovë-Serbi, Richard Grenell, janë nikoqirë të takimit.

Arritja e liderëve, të Kosovës dhe atij të Serbisë, ishte konfirmuar përmes një postimi në rrjetin social Twitter, nga Këshilli për Siguri Kombëtare i SHBA-së.

Para fillimit të bisedimeve të enjten, Grenell ka thënë se populli i Kosovës dhe ai i Serbisë meritojnë normalizimin ekonomik dhe mundësinë për të krijuar një ekonomi gjallëruese.

“Sot jam i përqendruar te të rinjtë që duan një karrierë, një punë të mirë dhe një lidhje me Perëndimin”, ka thënë Grenell përmes një postimi në rrjetin social Twitter.

Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, para takimit në Shtëpinë e Bardhë të enjten, ka deklaruar se asnjë diskutim tjetër nuk bëhet me Serbinë, përveç se për njohje reciproke.

“Unë besoj që marrëveshja e sotme që mund të arrihet për bashkëpunim ekonomik, është një hap më afër normalizimit përfundimtar mes dy vendeve që është vetëm njohja reciproke”, ka deklaruar Hoti.

“Sot fillojmë me shumë pozitivitet takimin në Shtëpinë e Bardhë bashkë me delegacionin për të diskutuar projektet e zhvillimit ekonomik në mes të dy vendeve. Pritjet i kemi jashtëzakonisht pozitive me komunikimet që kemi pasur deri më tash. Unë ju falënderoj për interesimin, do të keni informata sapo ta kryejmë raundin e parë të takimeve”, ka shtuar ai.

Ndërsa presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë se pala serbe do të bëjë çmos për të arritur një kompromis për çështje të rëndësishme ekonomike.

“Ne duam paqe, duam stabilitet, duam përparimin e Beogradit, Prishtinës dhe të gjithë rajonit tonë, dhe mbi të gjitha do të duhet të kujdesemi për njerëzit tanë në Kosovë”, ka thënë Vuçiq.

Ai i ka quajtur si arrogante deklaratat e zyrtarëve të Kosovës në lidhje me njohjen e Kosovës.

“Mesazhi im për të gjithë në Serbi është: Dorëzimi asnjëherë nuk ka qenë opsion”, ka thënë Vuçiq.

Të mërkurën O’Brien ka thënë se diskutimet në Shtëpinë e Bardhë, mes përfaqësuesve të Kosovës dhe Serbisë, do të çojnë përpara paqen përmes bashkëpunimit ekonomik.

Paraprakisht ishte bërë e ditur se diskutimet mes këtyre dy shteteve do të zhvilloheshin më 4 shtator në Shtëpinë e Bardhë. Për tash, nuk është e sigurt se bisedat do të vazhdojnë edhe pas 4 shtatorit.

“Do të kemi një diskutim të enjten, do të shohim se çfarë do të ndodhë. Nëse palët janë të interesuara të bien dakord mbi zhvillimin ekonomik, Shtetet e Bashkuara e dinë se si ta bëjnë këtë dhe ne jemi të gatshëm të ndihmojmë”, ka deklaruar, në kushte anonimiteti, një këshilltar i lartë i presidentit amerikan, gjatë një bisede me gazetarë të martën.

Është paralajmëruar se projektet infrastrukturore do të jenë temat e takimit të liderëve, të Kosovës dhe Serbisë, në Shtëpinë e Bardhë. Në kuadër të kësaj, pritet finalizimi i marrëveshjeve për transportin ajror, rrugor dhe hekurudhor mes Kosovës dhe Serbisë, çështjet mbi të cilat Kosova dhe Serbia në fillim të këtij viti kanë arritur pajtim me qëllim të normalizimit të transportit, me ndërmjetësimin e Grenellit.

“Ne jemi të përqendruar kryesisht në zbatimin e marrëveshjeve, për të cilat kemi rënë dakord tashmë – për linjën ajrore, hekurudhën dhe autostradën. Këto marrëveshje do të na lejojnë të ndërtojmë zhvillimin ekonomik “, ka thënë një zyrtar i administratës amerikane, duke shtuar se këto marrëveshje, të cilat nuk janë zbatuar ende, do të diskutohen këtë javë. Megjithatë, sipas tij, bisedimet do të zhvillohen për “çdo çështje” për të cilën palët bien dakord.

“Ne do të testojmë nëse ekziston dëshira nga ana e palëve për të folur në lidhje me këto çështje. Mendoj se do të paraqesim pothuajse çdo çështje, por do të varet nga ata nëse duan të shkojnë më tej”, tha ai.

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ka thënë se ka mirëpritur ftesën e Shtëpisë së Bardhë për takimin e ndërmjet përfaqësuesve të Kosovës dhe atyre të Serbisë ditën e enjte, “në kërkim të një marrëveshjeje për paqe”.

“E inkurajoj delegacionin e Kosovës për të bërë hapa të guximshëm drejt paqes, pajtimit dhe prosperitetit ekonomik”, ka shkruar Thaçi në Twitter.

Fedrata Panshqiptare e Amerikës “VATRA” po i ndjek nga afër bisedimet KOSOVË-SERBI-

– – Fedrata Panshqiptare e Amerikës “VATRA” , ashtu si gjatë të gjithë historisë së saj 108 Vjecare, është aty ku vendosen fatet e Kombit. Një ekip i Vatrës po i ndjek nga afër bisedimet: Kryetari Elmi Berisha dhe Presidenti i Nderit Agim Rexhaj me bashkëpunëtorët e tyre në Washington janë në kontakt të vazhdueshëm me delegacionin negociues të Qeverisë së Kosovës-

Federeata Panshiptare e Amerikës VATRA është duke i ndjekur nga afër bisedimet Kosovë –Serbi. Kryetari i Vatrës z. Elmi Berisha, I kontaktuar nga kryeredaktori I Diellit, tha nga Ëashingtoni se VATRA ka qenë afër delegacionit të Kosovës dhe ka pasë kontakte edhe para bisedimeve edhe përgjatë bisedimeve.Sot dhe nesër ekipi i Vatrës do të vazhdojë të qëndrojë në Washington.

Gjatë ditës së bisedimeve në Washington janë të pranishëm Kryetari Elmi Berisha, Presidenti i nderit Agim Rexhaj,nënkryetari Besim Malota, arkëtari Marjan Cubi, anëtari i këshillit të Vatrës Mehmet Kadrija e të tjerë. Ndërkohë ekipi i Vatrës ka pasë takime me miq amerikanë të interesuar për Kosovën. Në mbrëmje, vatranët me kryetarin e tyre Berisha e Presidentin e Nderit Rexhaj,do të jenë në një darkë pune me kryeministrin dhe delegacionin negociator.

NJË KËSHILL I PËRBASHKËT PËR BISEDIMET ME SERBINË

May 7, 2018 by dgreca

Nga Harry Bajraktari*/

Kosovën në muajt e ardhshëm e presin ditë të vështira rreth vazhdimit të bisedimeve politike në mes Prishtinës dhe Beogradit. Këto bisedime me ndërmjetësimin e Bashkësisë Evropiane në Bruksel, pritet të zgjidhin kontestet kryesore që ekzistojnë në mes të dy shteteve, Kosovës dhe Serbisë. Me Serbinë po negociohet më shumë se dy vjet, dhe për një mori çështjesh janë nënshkruar disa marrëveshje nga pala kosovare dhe ajo serbe. Problemi i këtyre marrëveshjeve të arritura, me ndërmjetësimin e Bashkësisë Evropiane, konsiston në faktin se Beogradi nuk po e bën implementimin e tyre, përkundër zotimeve që ka dhënë në Bruksel. Në anën tjetër akuzon Prishtininën për ngecjen e tyre, gjë që nuk është e saktë as e vërtetë. Politika serbe kur është në pyetje çështjeje e normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën, gjithnjë nxjerrë pretekste të ndryshme, të pa qena për të gjetur diçka që të refuzojë implementimin e tyre, duke i kushtëzuar ato me probleme të tjera të inskenuara.

Nisur nga fakti se dialogu në mes dy vendeve, Kosovës dhe Serbisë, duhet të ketë një fund, e jo zvaritje të pakufishme, tani Bashkësia Evropiane, si duket, do të ndërmerrë hapa më serioz që këto negociata të përfundojnë në vitin 2019, ku do të nënshkruheshin marrëveshjet përfundimtare për normalizimin e marrëdhënieve në mes Prishtinës dhe Beogradit.

Një gjë është e qartë se vazhdimi i dialogut në muajt e ardhshëm do të jetë shumë i vështirë dhe i kompiluar, duke i marrë parasysh pretendimet e Serbisë që të mos e njoh Kosovën si shtet, e në anën tjetër të bëjë përpjekje të hyjë në Bashkësinë Evropiane.

Dukue pasur parasysh situatën aktuale politike rreth dialogut në mes Kosovës dhe Serbisë, unë, me këtë rast, dua të shpreh opinionin tim për domosdoshmërinë për formimin e një Këshill të përbashkët nga të gjitha partitë politike parlamentare, ku do të merrnin përgjegjësinë politike rreth dialogut dhe marrëveshjeve të nënshkruara. Një Këshill të kësaj natyre e pat krijuar edhe ish presidenti i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova gjatë bisedimeve në Vjenë që zgjatën nga 2005-2007 nën hudhëheqjen e presidentit Athisari.

Mendoj se në këtë Këshill të përbashkët do të duhej të merrnin pjesë Presidenti, Kryeministri, Kryeparlamentari dhe të gjithë përfaqësuesit e partive politike shqiptare që janë sot në parlament. Vetëm me një pjesëmarrje të tillë do të jemi të fortë dhe të barabartë në bisedimet e zorshme me Serbinë në Bruksel, në të kundërtën, në çfardo mënyre që të nisemi për atje, do të jemi të dobësuar. Kur është çështja shtetëror e kombëtar, kapërcimi i interesave partiake, grupore dhe individuale, është i domosdoshëm. Me asgjë nuk mund të arsytohet refuzimi e ndonjë subjekti politik në këtë situatë.

Çështja e formimit të Bashkësisë së Komunave serbe, ku Bashkësia Europiane ka caktuar një afat, do të jetë ndër problemet e ndërlikuara të këtyre bisedimeve. Derisa Beogradi kërkon qe Asociacioni i Komunave serbe, të ketë kompetenca ekzekutive, Kosova duhet të jetë e prerë që kjo bashkësi komunash të krijohet sipas bazës kushtetuese të Republikës së Kosovës, e jo të lejohet që brenda saj të sajohet një Republikë sebe, si ajo në Bosnje, apo çfardo autonomije tjetër që pretendojnë serbët, veç asaj sipas ligjeve të Kosovës.

Pra ekipi i Kosovës, i formuar sipas kësaj skeme të përbashkët, garanton siguri dhe besushmëri para qytetarëve të Kosovës në këto bisedime me Serbinë, ku Beogradi për normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve, në fund të dialogut duhet ta njohë shtetein e Kosovës ndërkombëtarisht.

*Autori është veprimtar dhe bisnesmen i njohur i komunitetit shqiptaro-amerken dhe themelues i gazetës Illyria.

New York, 2018

Dialogu në Bruksel-Kosova vendos sistemin unitar të drejtësisë në veri në 10 janar 2017

November 30, 2016 by dgreca

PRISHTINË, 30 Nëntor 2016-B.Jashari/ Nga bisedimet në Bruksel mes delegacioneve të Kosovës e Serbisë njoftohet sonte se, me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian u arrit dakordimi për finalizimin e zbatimit të Marrëveshjes për Drejtësi me datën 10 janar 2017.

“Bisedimet në Bruksel për këtë çështje zgjaten dy ditë dhe para pak çastesh u arrit marrëveshja për obligimet zbatuese dhe dinamikat e zbatimit të kësaj marrëveshje”, thekson njoftimi i dërguar. Me këtë rast, ministrja për Dialog, njëherit kryenegociatore kosovare, Edita Tahiri, deklaroi se dakordimi i arritur sot në Bruksel për finalizimin e zbatimit të marrëveshjes për drejtësinë ka rëndësi të madhe për Kosovën sepse kjo marrëveshje mundëson shtrirjen e sovranitetit shtetëror në veri të vendit në fushën e drejtësisë. “Kjo Marrëveshje është e rëndësishme për shtetin dhe qytetarët e saj sepse institucionet shtetërore të drejtësisë me 10 janar 2017 do të fillojnë funksionimin tashmë në tërë territorin e shtetit tonë si dhe më në fund qytetarët do të mund të kërkojnë drejtësi nga institucionet shtetërore të Kosovës”, citohet ajo.

“Zbatimi i marrëveshjes së Brukselit për drejtësi mundëson krijimin e sistemit unik të drejtësisë së Kosovës në pjesën veriore të Kosovës, që po ndodh pas shumë vitesh dhe këtë e mundësoi dialogu i Brukselit, përkatësisht marrëveshja e Brukselit për drejtësi”, shprehet ministrja Tahiri.

Bëhet e ditur se, sipas marrëveshjes për drejtësi do të vendoset një gjykatë themelore dhe një zyrë prokuroriale në rajonin e Mitrovicës, ku përfshihen shtatë komuna ashtu siç përcaktohet me Ligjin për Gjykatat e Republikës së Kosovës.

Ligji për Gjykatat i Republikës së Kosovës përcakton se Gjykata Themelore e Mitrovicës me seli në Mitrovicë themelohet për territorin e Komunës së Mitrovicës Jug dhe Mitrovicës Veri, Leposaviçit, Zubin Potokut, Zveçanit, Skenderajt dhe Vushtrrisë. Sipas këtij ligji në Kosovë ekzistojnë gjithsejtë shtatë gjykata themelore.Kjo marrëveshje shuan strukturat paralele në sistemin gjyqësor që kanë vepruar në veri të vendit në mënyrë ilegale. Sipas marrëveshjes për finalizimin e zbatimit me 9 dhjetor 2016 Serbia do të shfuqizojë kontratat e punës dhe do të ndal pagat për gjyqtarët dhe prokurorët serb të cilët do të integrohen në sistemin gjyqësor të Kosovës.Serbia obligohet që ta njoftojë me shkrim BE-në, më së voni deri me 9 dhjetor 2016, se ka realizuar këto obligime zbatuese. Integrimi i tyre në sistemin e Kosovës do të bëhet me 10 janar 2017.

KONFERENCA E RAMBUJESË DHE BISEDIMET E BRUKSELIT

January 2, 2016 by dgreca

Nga Xhelal Zejneli/
Politika e përtashme e Serbisë në rajon është destabilizuese. Pretendimet hegjemoniste dhe ekspansioniste të saj ndaj ish-republikave të Jugosllavisë, nuk kanë pushuar fare.
– Me Kroacinë – është në konflikt permanent;
– Në Bosnjë dhe Hercegovinë, në kundërshti me Marrëveshjen e Dejtonit, mbështet tendencat separatiste të Republikës Serbe;
– Në Mal të Zi nxit veprimet destruktive të elementeve proserbe që i konsideron si kolonë të pestë, duke synuar ta shndërrojë atë në vasal të vet;
– Maqedoninë synon ta mbajë nën sferën e vet të ndikimit, ndërsa sllavo-maqedonasit i nxit kundër shqiptarëve. Para do kohësh vendosi në kufi tabelën me mbishkrimin Ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë, edhe pse e ka njohur atë me emrin kushtetues;
– Me shqiptarët është në konflikt historik;
– Ndaj Kosovës – ndjekë politikë agresive dhe luftënxitëse.
Serbia e sotme pra, ndjek politikë militariste. Ajo ka qenë dhe mbetet satelite politike e Rusisë dhe është përçuese e interesit rus në Ballkan. Një Serbi e tillë, e udhëhequr nga kryetari Tomisllav Nikoliq, nga kryeministri Aleksandër Vuçiq si dhe nga ministri i Punëve të Jashtme, Ivica Daçiq, ndjek politikë destruktive, destabilizuese, anakronike, retrograde dhe luftënxitëse.
Ideologjia kombëtare e Serbisë së sotme, është ajo e kohës së Ilija Garashaninit, e Vlladan Gjorgjeviqit, e Jovan Cvijiqit, e Vasa Çubrilloviqit dhe e Dobrica Qosiqit. Ideologjia kombëtare e Serbisë së sotme është ajo e Memorandumit të akademikëve serbë, të botuar në janar të vitit 1986, që u quajt nekrolog i Jugosllavisë së Titos.
Politika e sotme e Beogradit është vazhdim konsekuent i politikës serbomadhe, ekspansioniste dhe hegjemoniste të Nikolla Pashiqit, të karagjorgjeviqëve, të Aleksandër Rankoviqit, të Millosheviqit dhe të Vojisllav Sheshelit.
Më 1992 Serbia e nisi luftën në hapësirat e ish-Jugosllavisë: në Slloveni, në Kroaci, në Bosnjë e Hercegovinë dhe në Kosovë. Në këto luftëra, serbët vranë mijëra vetë. Mijëra të tjerë u plagosën, ndërsa një pjesë e popullsisë joserbe u detyrua të shpërngulet.
Ndaj shqiptarëve në Kosovë, në periudhën e viteve 1877-1999, Serbia ndoqi politikë kolonialiste, politikë gjenocidi dhe politikë aparteidi.
Për krimet e kryera në hapësirat e ish-Jugosllavisë në periudhën e viteve 1989-1999, përfshi dhe pastrimin etnik të territoreve, Serbia nuk u dënua sa duhet dhe si duhet nga bashkësia ndërkombëtare.
* * *
Serbia nuk i njeh bisedimet e Konferencës së Rambujesë të mbajtur afër Parisit, më 16.02.1999 dhe as Planin e Ahtisarit për Kosovën. Bisedimet në Bruksel midis Prishtinës dhe Beogradit:
– mohojnë bisedimet e Konferencës së Rambujesë;
– mohojnë Planin e Ahtisarit.

Qeveria e Kosovës nuk duhet të pranojë bisedime me Serbinë në Bruksel, për arsye se:

– në kushtetutën e Serbisë, Kosova vazhdon të figurojë si pjesë e saj;
– ato janë në kundërshti me bisedimet e Rambujesë;
– ato janë në kundërshti me Planin e Ahtisarit.

Plani i Ahtisarit parashikonte që serbët e Kosovës t’i kenë institucionet e tyre vendore dhe jetën komunale, me lidhje të vazhdueshme me Serbinë, por brenda kornizës së një Kosove multietnike. Me planin parashikoheshin edhe komuna të tjera me shumicë serbe – përfshi edhe Mitrovicën e veriut – me elemente të rëndësishme të vetadministrimit në lëmin e arsimit, të shëndetësisë dhe të çështjeve sociale, duke përfshirë edhe rolin në zgjedhjen e shefit të policisë vendore. Komunat do të kishin të drejtën e financimit të tyre, të bllokimit të granteve nga pushteti qendror dhe të financimit nga Beogradi. Mund të formonin asociacione me komuna të tjera, duke përfshirë edhe ato në Serbi. Serbëve në këto komuna u lejohej të jetonin në të njëjtën kohë, në Kosovë dhe në Serbi. Përcaktohej në hollësi edhe roli i pushtetit qendror të Kosovës ndaj Beogradit, rregullorja në fushën e arsimit etj. Me një fjalë, Plani i Ahtisarit, pakicave në Kosovë u siguron të drejta, duke përfshirë pjesëmarrjen në pushtetin qendror, vetadministrimin vendor, lidhjet ndërmjet komunave vendore me shumicë serbe si dhe lidhje me Beogradin.
Plani i Ahtisarit u implementua në jug të Kosovës, përfshi edhe disa komuna me shumicë jo-shqiptare. Veriu i Kosovës ndërkaq, mbeti jashtë institucioneve dhe Zyrës Civile Ndërkombëtare (ICO) ndaj plani aty nuk u jetësua.
Plani i Ahtisarit ishte një kornizë për zgjidhjen e konfliktit rreth veriut si dhe për ruajtjen e tërësisë tokësore dhe të sovranitetit të Kosovës. Me kërkesën e Sekretarit të përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki-moon dhe me mbështetjen e pesë shteteve perëndimore (KUINT) – ShBA-së, Britanisë së Madhe, Gjermanisë, Francës dhe Italisë, në periudhën e viteve 2005-2007, Planin e ndërtoi ish-presidenti i Finlandës – Marti Ahtisari.
Me gjithë këtë plan, serbët që përbëjnë rreth 5% të popullsisë së Kosovës, përsëri ishin të pakënaqur. Shqiptarët në Maqedoni përbëjnë rreth 30% të popullsisë së përgjithshme. Megjithëkëtë, gjuha shqipe vazhdon të jetë jozyrtare.
Degradimi i Planit të Ahtisarit filloi me lansimin e idesë Ahtisari plus, që nënkuptonte planin gjashtëpikësh të Sekretarit të përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki-moon. Kjo çonte në krijimin e një asociacioni serb në Kosovë, me të drejta dhe me kompetenca politike, juridike dhe ekzekutive.

Si mund të ketë bisedime me Serbinë në Bruksel:

– kur krerët politikë serbë vazhdimisht deklarojnë se ajo kurrë s’ka për ta njohur pavarësinë e Kosovës;
– kur ajo bëri çmos për ta parandaluar anëtarësimin e Kosovës në UNESCO;
– kur anëtarësimit të Kosovës në UNESCO, i dha dimension politik, edhe pse organizata e sipërthënë kryesisht ka karakter kulturor;
– kur ka rinovuar radarët e saj ushtarakë në Kopaonik, duke lëvizur kësisoj edhe vijën e kufirit që ndan Kosovën me Serbinë;
– kur në jug të territorit të saj ka përqendruar forca të mëdha ushtarake;
– kur gjatë krizës së Ukrainës, synon të sjellë Rusinë në Ballkan.

Krijimi i të ashtuquajturit asociacion i komunave me shumicë serbe në Kosovë, është projekt thellësisht antishqiptar, përkatësisht projekt kundër Kosovës. Me të cenohet tërësia tokësore e Kosovës dhe sovraniteti i saj. Pas një kohe të shkurtër, këtë farë asociacioni, Serbia do të tentojë:
– ta shndërrojë në entitet serb në Kosovë;
– entitetin serb ta shndërrojë më pas në një republikë serbe, si ajo në Bosnjë dhe Hercegovinë;
– një ditë, këtë farë entiteti fantomik, ta shkëpusë nga Kosova dhe t’ia bashkëngjisë Serbisë.

Me një fjalë, Serbia e Nikoliqit, e Vuçiqit dhe e Daçiqit, synon ndarjen e Kosovës, përfshi edhe uzurpimin e minierës së Trepçës.
Sapo arrihej një marrëveshje në Bruksel midis Prishtinës dhe Beogradit, Tirana zyrtare dhe opozita politike rendnin të dilnin me deklarata dhe me prononcime të llojit: “…përshëndesim marrëveshjen e arritur në Bruksel…”.
Mirëpo, protestat e bllokut politik opozitar të Kosovës – të Lëvizjes Vetëvendosje, të AAK-së dhe të NISMËS, të mbështetura edhe nga shumë qytetarë e Kosovës, tregojnë se jo çdo marrëveshje e arritur në Bruksel midis kryeministrit Isa Mustafa dhe zëvendëskryeministrit, përkatësisht ministrit të Punëve të Jashtme Hashim Thaçit, në një anë, si dhe Vuçiqit dhe Daçiqit, në anën tjetër, është për t’u përshëndetur.
Organet kompetente të Kosovës duhet t’i lirojnë të arrestuarit që i kundërshtuan marrëveshjet me Serbinë, përkatësisht me Malin e Zi që kanë të bëjnë me asociacionin dhe me demarkacionin. Protestat e opozitës politike të Kosovës dhe të qytetarëve të saj duhet të jenë të qeta dhe joviolente.
Nuk ka shqiptar në trojet etnike shqiptare në Ballkan, as edhe në diasporë, që e pranon të ashtuquajturin asociacion të komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Isa Mustafa dhe Hashim Thaçi, fare nuk është dashur të pranojnë bisedime për një asociacion të tillë. Bisedimet për një çështje të tillë janë në kundërshti të plotë me Kushtetutën e Republikës së Kosovës. Për një çështje të tillë nuk mund të organizohet as referendum. Për çështje të tilla nuk ka mandat të bisedojë apo të vendosë asnjë individ, qoftë ai kryetar shteti apo kryeministër. Çështjet e tilla janë punë kushtetute.
Rrjedhimisht, marrëveshja e Brukselit midis kryeministrit Isa Mustafa dhe atij serb Vuçiq për krijimin e këtij farë asociacioni, duhet të hedhet poshtë, të denoncohet, të abrogohet dhe të suprimohet. Me një fjalë, të mos miratohet, as të ratifikohet. Pas kësaj, nënshkruesi i marrëveshjes nga pala kosovare duhet të mbajë përgjegjësi politike, kombëtare dhe morale.
Serbia duhet t’i japë fund politikës së saj agresive ndaj Kosovës. Më parë se të kërkojë krijimin e një asociacioni serb në Kosovë, ajo duhet të lejojë krijimin e entitetit shqiptar në Kosovën lindore (Preshevë, Bujanovc, Medvegjë), të entitetit mysliman në Sanxhak, si dhe të rikthejë autonominë e suprimuar të Vojvodinës. Është bizare të kërkosh për vete atë, që nuk je i gatshëm t’ua njohësh të tjerëve.
Pushtetarët e Kosovës kanë gabuar edhe lidhur me shënimin e kufirit me Malin e Zi. Çështjet e tilla i tejkalojnë mundësitë e individit apo edhe të ekspertëve – jo mjaft të përgatitur profesionalisht. Të gjithë e dinë se shqiptarët në Ballkan kufizohen me vetveten. Me fjalë të tjera, kufijtë e tyre në rajon, janë kufij shqiptaro-shqiptarë.
* * *
Bisedimet e Brukselit midis Prishtinës dhe Beogradit dëshmojnë se faktori politik ndërkombëtar ka rënë nën trysninë e diplomacisë djallëzore, demonike apo satanike serbe – për bisedime shtesë, post Rambujesë. Beogradi ka marrë krah nga politika ekspansioniste pansllaviste e neostalinistit Vlladimir Putin. Beogradi duket sikur thotë: Do të mbrohen interesat serbe në rajon. Vice versa, do të keni Hanibal ante portas, d.m.th. Rusinë në rajon.
Duke e ulur udhëheqjen e Kosovës në tryezën e bisedimeve në Bruksel, qendrat politike ndërkombëtare të vendosjes, lëshojnë pe para diplomacisë agresive dhe politikës luftënxitëse serbe. Në këtë mënyrë, Uashingtoni synon ta dobësojë miqësinë midis Serbisë dhe Rusisë, ta parandalojë rënien e saj në sferën ruse të ndikimit, si dhe animin nga Moska.
* * *
Në anën tjetër, aleatët perëndimorë të shqiptarëve – për shumë arsye – janë të zhgënjyer me ta:
– Shqipëria, edhe pas 25 vjet pluralizmi politik, nuk ia del të ndërtojë shtet ligjor, shtetin e së drejtës, t’i zhvillojë proceset demokratike, të ndërtojë institucione demokratike, të bëjë çpolitizimin dhe departizimin e administratës publike, të organizojë zgjedhje të lira që nuk do të kontestohen nga pala humbëse;
– midis shumicës parlamentare dhe opozitës politike, edhe pas 25 vjet pluralizmi, mbizotëron një konflikt i ashpër politik, si në asnjë vend të rajonit;
– veprimet e paligjshme, abuzimet, korrupsioni, pasurimi brenda natës, si në Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë, ndodhen në shkallë brengosëse;
– që nga viti 1991 e këndej, në hapësirat shqiptare në Ballkan, e sidomos në Kosovë, më shumë rëndësi iu kushtua ndërtimit të objekteve dhe të tempujve fetarë, sesa ndërtimit të fabrikave apo të ndërmarrjeve prodhuese, që do të zbusnin papunësinë dhe varfërinë dhe do të parandalonin tendencat për shpërnguljen masive të të rinjve.
– në vitet e fundit dhe pas çlirimit të Kosovës nga Serbia, kudo në hapësirat shqiptare në gadishull, në segmente të caktuara të shoqërisë, filluan të paraqiten elemente të radikalizmit islamik. Një numër i caktuar shqiptarësh nga Shqipëria, nga Kosova dhe nga Maqedonia, iu bashkëngjitën radhëve të shtetit islamik.
Të befasuar, aleatët perëndimorë shtruan pyetjen: Shqiptarët gjatë kohës së Millosheviqit, kishin probleme fetare, apo problemin e sundimit serb?! Preokupim kishin, fenë që s’ua ndalonte kush, apo kauzën kombëtare, d.m.th. çlirimin nga zgjedha serbe?!
Shqiptarët duhet t’ua bëjnë me dije qendrave politike ndërkombëtare të vendosjes:
– se janë popull politik;
– se janë popull historik;
– se kanë kapacitet shtetndërtues;
– se janë popull properëndimor;
– se funksionojnë me sistem perëndimor të vlerave;
– se aleanca me ShBA-në dhe me Gjermaninë është interes strategjik i tyre.
Perëndimi ndërkaq, duhet të pushojë ta shpërblejë Serbinë e cila vazhdon të preokupohet me të ashtuquajturën çështje kombëtare serbe, këtë murtajë të zezë të Ballkanit.