bukuria – Dielli

SKULPTURA, FORMË E BUKUR E HAPËSIRËS

August 28, 2016 by dgreca

PERSE PER ZEQIR ALIZOTIN -SKULPTURA ESHTE FORMË E BUKUR E HAPËSIRËS/

Gëzim Llojdia/

Në Kuç të Vlorës kam parë një skulpturë, që jam befasuar. Ishte trimi Zenel Gjoleka në Shurrë të Kuçe/ me fustan mbi gju hajdutçe.. Kur pyeta vendasit këtë vjeshtë,:”Dora e kujt krijuesi është kjo vepër?Rëndë, rëndë lebrit mu përgjigjën:E Zeqirit të Çamërisë. Mirëpo po të gjezdisësh në qytetin e Flamurit do të ndeshësh në veprat e këtij krijuesi. Në pallatin e Sportit që gjendet diku aty nga Skela e Vlorës vëmendjen tënde mund ta tërheq ky basoreliev që i përket si kohë vitit’ 76.Edhe basorelievi tjetër i punuar tek stacioni i trenit që i përket vitit 1985 është pjesë dhe vepër e duarve të këtij krijuesi dhe sërish në Skelë përpara godinës së universitetit. Shtatorja e plakut I.Qemali në hollin e teatrit të qytetit busti i Petro Markos me të gjitha tiparet e tij. Këto të gjitha mund të quhen ekspozitë në natyrën e këtij qyteti. Ndërsa në studion e tij në një prej lagjeve në lindje të qytetit,ka befasira të reja. Skluptura të arrira të punuar me kujdes dhe finesë,që shprehin vepra arti të mirëfillta. Guri i kthyer në vepra arti,që flet vet,ka aty që nga nudo deri tek portrete e vajzave,ndërsa nudot jo për zhveshjen e femrës por për bukurin që mpiksje brenda ,vajza nudo që flinte pështetur përmbi gjunjë,e pafajshme sa vetë bukuria e saj e pastër si kristali,dukej se shprehte fjalët:”Mos e zgjoni,lëreni në pafajësinë e saj”.Malësori me lahutë ishte tipik banor i atyre viseve,kurse portrete vajzërore janë forma aktuale të përditshmërisë tonë. Alizoti është një krijues me tepër dinamizëm.Ai e merr gurin apo allcin e përpunon brenda parametrave që ja jep arti dhe sigurisht me duart e tij e bënë të flas,të eci të meditoj,të jetoj.Ë shtë një ndër krijuesit e pakët, që i kanë mbetur këtij qyteti në këtë gjini që punon pa u lodhur ditën,natën dhe nuk trembet se arti i tij do të humbas një ditë.Ska gjasa ,që kjo të ndodh,sepse a mund të ikën dhe të zhduken njerëzia e kësaj bote,kështu fare dhe papritur?

Mirëpo si i sintetizon punën e tij krijuesi Z.Alizoti?

“ Z.Alizoti… Skulptura, para se gjithash është një formë e bukur ne hapësire, Artisti me mjeshtëri dhe kulturë e ndërton atë me një ritëm personal. Ndjeshmen i jep asaj jete dhe plasticitet, potenca e fortës i jep force depërtuese tek vizitori

Vepra monumentale dhe ekspozita vetjake te autorit

1-Basorelievet ne pallatin e sportit ne Vlorë (1976, se bashku me K.B.)

2-Basoreliev ne stacionin e trenit ne Vlorë ( 1985, se bashku me P H.)

3-Ekspozite personale ne Vlore, 19904-Pjesëmarrje ne Bienalen ndërkombëtare ne gurin Lecez (1998)

5-Ekspozite personale ne Bordo, France (1999)

6-Grupi skulpturor “Borbardha dhe 7 xhuxhët” ne kompleksin turistik Llogora Vlorë viti (2002) 7-Shtatorja e “Marigo Posios” ne qytetin e Vlorës viti (2002)

8-Monumenti “Zenel Gjolekes “ne Kuç te Vlorës viti (2003)

9-Shtatorja e “Ismail Qemalit” para Universitetit me të njëjtin emër viti (2003)

Skulptori :Z.Alizoti

Erdhi në këtë jetën tonë ne qytetin Vlorës me 13.04.1950. Kreu mësimet ne Liceun artistik “Jordan Misja” ne Tirane (1966-1970), përfundoi studimet e larta ne Akademinë e Arteve, dega e skulpturës se aplikuar ( 1970-1974). Ka zhvilluar një veprimtari te gjere krijuese, duke marre pjese ne ekspozitat lokale e kombëtare te arteve, si dhe ne vende te ndryshme te Evropës. Shume vepra te këtij autori me karakter monumental janë vendosur ne fasadat e objekteve social kulturore te Vlorës dhe ne Galeria;e Kombëtare te Artit ne Tirane. Ka çelur ekspozita ne Itali, France, Greqi, etj. Punimet e tij janë te realizuara ne tekniken e qeramikës, bronzit dhe gurit. Ka patur vlerësime te shumta nga mendimi kritik e artistik brenda e jashtë vendit.

Bukuria-Papergjegjesia qe vret

January 25, 2015 by dgreca

Nga Sadik ELSHANI-FILADEFIA/
Pak dite me pare u gjet i vdekur nje bashkatdhetar i yne, i merdhire ne boren e ftohte, ne acar, larg shtepise, larg familjes se tij, larg vendit te tij, duke u munduar te kaloje kufirin e Serbise me Hungarine, per te kerkuar nje jete me te mire ne ndonje vend te Europes Perendimore. Kur degjon nje lajm te tille, jo vetem qe pikellohesh, ndien dhimbje njerezore, por edhe menjehere te bie nder mend skica e Migjenit, “Bukuria qe vret”. Dhe si dikur Migjeni qe ngriti zerin, edhe ne nuk duhet te heshtim, por duhet ta ngreme zerin:” Merrnje dhe conje ne qytet ket shtatore. Vendosnje ne nje shesh! Dhe si permendore kushtonja ndokujt! Kushtonja atij qe ka ma shume merita per ket vend. Po, ndoj ministrit o deputetit, o ndokujt tjeter…”
Koheve te fundit Kosova po ballafaqohet me nje dukuri te pakendshme e shume brengosese – largimin e mijera qytetareve te saj, kryesisht te rinj, qe ne menyre ilegale po ia mesyjne vendeve te Europes Perendimore, duke iu ekspozuar pasigurive dhe rreziqeve te shumta, shpesh edhe me rrjedhoja tragjike. I tille ishte edhe rasti i Ali Fetahut. Me siguri, veprime te tilla njerezit nuk i marrin nga deshira, por nga zori, nga nevoja per t’i siguruar familjes nje kafshate buke. Ne periudha te ndryshem te historise se saj te para clirimit, Kosova zbrazej nen kercenimin e tytave te policise, paramilitareve e ushtrise serbe, ndersa sot po zbrazet nen kercenimin e skamjes, mungeses se perspektives, humbjes se shpreses per nje te ardhme me te mire. Per fat te keq, njerezit e deshperuar, bejne veprime deshperuese qe shpesh perfundojne edhe ne tragjedi. Me mijera familje kosovare qe kane marre rruget e botes per nje jete me te mire, jetojne neper kampe refugjatesh ne kushte te mjerueshme dhe jo humane.
E cka bejne qeveritaret e Kosoves? Asgje konkrete, asgje domethenese. Ata sic duket nuk shqetesohen fare per hallet, mireqenjen e popullit te Kosoves, por vetem per pozitat, karrikat e tyre. Per gjashte muaj nuk ishin ne gjendje te formonin qeverine, thua se punet e shtetit kryhen vetvetiu. Ndoshta per ta cdo gje eshte mire, sepse ata vete dhe familjet e tyre jane mire. “Une jam mire kur ashte mire Shqypnia” – thoshte dikur Isa Boletini. Kjo eshte nje gjendje emergjente qe rrezikon sigurine dhe te ardhmen e Kosoves, prandaj kerkohet nderhyrja e menjehershme e qeverise per te zbutur sado pak kete gjendje te rende ekonomike, kete gjendje deshperuese, kete pesimizem qe e ka kapluar nje pjese te mire te popullates se Kosoves.
Eshte e vertete qe Kosova ka trasheguar mjaft probleme nga e kaluara e saj dhe nuk eshte e lehte te qeverisesh nje vend si Kosova, por duhet bere nje bashkerendim me i mire i punes me bashkite, organizatat joqeveritare vendore e nderkombetare, institucionet fetare, organizatat dhe fondacionet bemirese. Ajo qe brengos me teper, eshte mungesa e kujdesit, perkushtimit, kembengulja per t’u ballafaquar me sfidat qe po e rendojne shoqerine kosovare: varferia (ne shume raste e tejskajshme), papunesia e madhe, krimi, korrupsioni dhe problemet tjera sociale. Politikaneve tane nuk u vie turp dhe nuk i brene ndergjegja kur per ditelindje, apo pervjetore martesash shpenzojne me dhjetera mijera euro, ndersa nje pjese e mire e bashkeqytetareve te tyre nuk kane cka te hane. Kuptohet, edhe qytetaret i kane pergjegjesite e tyre, sepse qeveria nuk mund t’ua kryeje punet qe ata vete duhet t’i kryejne per veten dhe familjet e tyre.
Vdekja e ketij bashkatdhetari dhe shume bashkatdhetareve tjere me heret, te mos jete nje vdekje e kote, por te behet nje kembane zgjimi, te ngacmoje ndergjegjen e shoqerise kosovare, udheheqesve dhe politikaneve tane, qe te angazhohen me perkushtim per zgjidhjen e problemeve te qytetareve dhe shtetit te Kosoves. Me punen e tyre t’u tregojne qytetareve te Kosoves se, ata po mundohen t’i kryejne detyrimet e tyre brenda mundesive ekzistuese. Me ne fund, qytetaret e Kosoves le ta nshohin driten ne fund te tunelit te vuajtjeve te tyre shekullore, le t’i shohin shkendijat e shpreses per nje te ardhme me te mire. Te ndertojme nje shtet qe rrezaton vlera njerezore, nje shtet qe jeteson dhe pasqyron perpjekjet, synimet dhe endrrat e nje populli te vuajtur nder shekuj.

Gjendja e ploget qe po e karakterizon skenen politike kosovare te muajve te fundit, po reflektohet edhe ne marredhenjet rajonale dhe ato nderkombetare. Kete plogeti, si dhe percarjet, zenkat, joseriozitetin dhe papjekurine politike te udheheqesve dhe politikaneve kosovare, Serbia po mundohet ta shfrytezoje per qellimet e saj. Nuk eshte e rastesishme, qe koheve te fundit Serbia eshte bere shume e zhurmshme ne kerkesat e saj te padrejta ndaj Kosoves, duke e trajtuar ate si pjese perberese te saj. Keto dite ne Kosove ishte per vizite edhe kryeministri i Serbise Aleksander Vuciq, dhe ne vend se te kerkoje falje per krimet e Serbise ndaj popullsise shqiptare, ai vazhdoi me provokimet e tyre te zakonshme, beri deklarata e veprime te papranueshme per nje shtete sovran sic eshte Kosova. Nuk erdhi per te promovuar fqinjesine e mire, por per t’i mbajtur te ngrohta synimet e Serbise ndaj Kosoves. Ai vertet erdhi me leje te qeverise se Kosoves, por nuk u soll si nje mysafir – ai u soll tamam si zot shtepie, duke bere deklarata kercenuese e plot helm, duke peruruar objekte ne nje shtet tjeter pa pranine e perfaqesuesve te shtetit te Kosoves. Dhe vargjet e At Gjergj Fishtes duket se jane mjaft aktuale per nje situate te tille: ” Me luejte Shkjau harushe nder ne/Thue se s’ka Shqyptare mbi dhe.”
Komunat e banuara me shumice te popullsise serbe, artificialisht te krijuara, nuk jane oaza te Serbise, por jane toke e Kosoves dhe duhet te inkuadrohen ne rrjedhat politiko – shoqerore te Kosoves, te zbatojne ligjet e Kosoves, njesoj si te gjitha komunat tjera dhe te mos jene te varura nga Serbia. Heren tjeter, kur politikanet dhe udheheqesit e Serbise te vijne ne Kosove, duhet te sillen si mysafire dhe jo si zot shtepie. Perndryshe, t’u ndalohet hyrja ne teritorin e Republikes se Kosoves.
Per me shume se nje shekull, shqiptaret ben perpjekje mbinjerezore, lufte e qendrese te panderprere per ta shporrur njehere e pergjithmone sundimin e eger serb qe na ka shkaktuar njemije te zeza, duke kryer krime barbare, duke u munduar ne cdo menyre per te na zhdukur nga faqja e dheut. Kosova tani eshte shtet i pavarur, por Serbia nuk mund te permbahet pa e futur hunden (dhe jo vetem hunden) ne punet tona, sic eshte rasti i Trepces dhe shume ceshtje tjera. Trepca eshte ne Kosove dhe eshte pasuri e Kosoves. Ne te kaluaren Serbia mjaft ka perfituar nga Trepca dhe serbeve duhet bere e ditur se ato kohera kane perfunduar. Serbet nuk e cajne koken fare per “djepin” e tyre ne Kosove, por per pasurite e Kosoves dhe cmendurite e tyre nacionaliste e shoviniste. Edhe dicka, ministra si Jabllanoviqi nuk duhet te kene vend ne qeverine e Kosoves, madje edhe te asnje shteti tjeter demokratik.
Prandaj, ne keto caste delikate, eshte shume me rendesi, eshte ceshtje jetike, qe politikanet dhe udheheqesit e Kosoves, intelektualet dhe te gjithe veprimtaret tjere, te jene te bashkuar e te flasin me nje ze, te punojne dite e nate me plot perkushtim per te ndertuar nje shtet funkcional demokratik. T’i vene interesat e Kosoves para interesave te ngushta vetjake e partiake. Me punen e saj serioze, qeveria t’i trgoje popullit te vet se kane nje qeveri te afte qe kujdeset per mireqenjen e tyre, t’i tregoje miqve, partnereve nderkombetare, gjithe te tjereve se Kosova eshte nje shtet serioz qe e meriton pavaresine, dhe t’i trgoje Serbise se, ne jemi Zot ne token tone. Pune te mbare!

Sadik Elshani, Philadelphia, 24 janar, 2015

Bukurite Shqiptare-Shëngjini, bukuria detare e veriut tonë

May 13, 2014 by dgreca

Nga Nikolla Lena /-Rripi i gjërë i rërës së pastër, nga njëra anë kufizohet me detin dhe nga ana tjetër me pyllin e rrallë me pisha e drurë te tjerë. Një rrip i ngushtë rëre me bimësi, ndan ujrat e cekta bregdetare me lagunat.
Në plazhin e Shëngjinit dhe të Kunes, pushuesit gjejnë hotele, restorante e mjedise të tjera, të ngritura në përshtatje me kushtet dhe traditat e zonës, por edhe shtëpi tradicionale, me kopshte dhe lulishte të bukura. Kudo ofrohet kuzhina tradicionale, por edhe ajo e huaj, sipas shijes e kerkeses. Mbizoterojnë prodhimet e detit, shpendët e egër dhe mishi i zgarës. E, mbi te gjitha, shërbimi i standarteve bashkekohore.
Shëngjini si nyje e rëndësishme transporti, që nga kohët e lashta, ka pritur e percjellë shumë udhëtar e vizitorë, vendas dhe të huaj. Ndërsa turizmi masiv u zhvillua vetëm në fillim të viteve ‘60 të shek.XX, kur filluan ndërtimet në plazhin e Shëngjinit, i cili kishte kushte dhe mundësi për të pritur një numër të madh pushuesish.
Shëngjini, për vetë kushtet që ka, ofron si të veçantë edhe gjuetinë në rezerva të posaçme, si dhe peshkimin me natyrë sportive, por edhe për biznes, kryesisht në det, si dhe në ujrat e lagunave të Kënallës, Kunës, Merxhanit e Vain.
Shoqata e Gjuetarëve të Lezhës ka krijuar mardhënie të rregullta me shoqata gjuetarësh të vendeve fqinje, të cilët frekuentojnë gjithnjë e më shpesh Shëngjinin, gjë që tregon se kjo formë e turizmit është një mundësi tjetër për zhvillimin e kësaj zone me tradita në këtë fushë.Në Shëngjin vihet për diellin, për detin e rërën, për bukuritë e rralla, që natyra u ka dhuruar banorëve mikpritës e të shoqërueshëm.
Turizmi: Një qytet afër Lezhes, Shëngjini, 8 km në Veriperëndim, në bregun e Adriatikut. Jul Cezari, në veprën “Lufta Civile” e përmend emrin e këtij limani si Nymfeum në vitin 48 para Krishtit. Këtu erdhi Flota e Mark Antonit në fushatën e Cezarit kundër Pompeut. Emri Nymfeun lidhet me çetën e nymfave apo të zanave. Nymfeuni, është njohur në epokën romake, si një liman shumë i mbrojtur “Tutisimuss portus”. Në mesjetë ky liman njihet me emra të tjerë, quhet limani Meduo. Në një hartë të shek.XIII të Pjetër Viskontit njihet madje edhe me emrin Medea. Gjate mesjetës përmendet ky liman si “Portus”, “Medue”, “Porto di Medea”. Etimologjia e ketij emri ka mbetur ende pa u sqaruar. Sipas A.Majerit termi Medua, lidhet me emrin antik të qytetit Medeon – Meduni i sotem, në bregun dalmat.
Emri i Medeas është lidhur edhe me emrin e fshatit Mjedë. Gjithsesi ky toponim mbart një jehonë mitologjike të stërlashtë. Kurse Shëngjin është një kalk i emrit të shënjtorit Shën Gjin, ose i shënjtorit Shën Gjon Pagëzorit, që shkurtimisht ka dhënë fjalën Shëngjin. Pra, një simbiozë mendësishë mitologjike dhe fetare deri në kohën e sotme.

Limani i Shëngjinit ka qenë në të gjithë kohërat limani detar i Lezhës. Kjo lidhje nuk është zhdukur asnjëherë dhe në ditët tona është përjetuar një rol i ri i Shëngjinit, lidhur edhe me rrugët e lidhjes së Shqipërisë me Kosovën.
Limani i Shëngjinit është më i rëndësishmi liman detar në Veri të Durrësit.Rëndësia e Limanit të Shëngjinit u shtua mjaft vetëm pas vitit 1880, kur Ulqini, ky qytet shqipëtar ju dorëzua padrejtësisht Malit të Zi, në zbatim të vendimeve të Kongresit të Berlinit.
Plazhi i Shëngjinit përbën një nga resurset më të veçanta turistike detare, jo vetëm të Lezhës por edhe të Shqipërisë, sidomos duke patur parasysh parkun ekologjik të rrethinës.
Plazhi i Shëngjinit mbetet si plazhi më i përshtatshëm për zonat veriore të vendit duke përfshirë dhe Kosovën. Ndodhet në distance të afërta me qytetet Lezhë, Shkodër, Laç dhe me Tiranën.
Infrastruktura rrugore dhe ajo e shërbimit hotelerik është mjaftë komode dhe bashkëkohore