Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Dalip GRECA, -Ti shkrove për të gjithë…ike… dhe na le ne në borxh…

by

In memoriam

Nga Raimonda MOISIU 

Në historinë e kombit dhe të lidershipit tonë popullor, njerëzit që kanë bërë historinë meritojnë vendin e nderit në kujtesën dhe vetëdijen e identitetit kombëtar shqiptar. Të jesh gazetar, do të thotë; të njohësh dhe të të njohin shumë njerëz, të shndërrohesh në më shumë se një figurë popullore dhe vlerë qytetarie,  të meritosh vëmendjen dhe respektin e gjithkujt. Për herën e parë emrin e Gazetarit dhe Publicistit Dalip Greca e kam  lexuar në shtypin pluralist, ishin  fillimet e lëvizjes demokratike në Shqipëri, si Kryeredaktor i gazetës “Republika” dhe më tej si gazetar në gazetat e kohës. Më pas me Dalipin jemi takuar si dy mërgimtarë në aktivitete të ndryshme të komunitetit shqiptaro-amerikan në New York, Dalipi me statusin kryeredaktorit të gazetës historike fort të njohur të shqiptarëve të Amerikës, “Illyria”, dhe më pas kaloi kryeredaktor i gazetës historike “Dielli”. 

Dalip Greca i përket  brezit të artë të gazetarëve të lëvizjes “New Journalism” e kapërxyellit  të  shekullit  të kaluar – thënë ndryshe –e  dy epokave, që  i dhanë muzë, jetë dhe kuptim marrëdhënieve shoqërore, social-politike dhe kulturore, në fillimet e lëvizjes demokratike në vitet ’90-të, dhe bënë rrotacionin mediatik më spektakolar, profesional dhe historik të Gazetarisë Shqiptare  pas viteve ’90-t,  në vazhdim dhe deri më sot, -pra bënë historinë e Gazetarisë Shqiptare! 

Me stilin e tij publicistik, Dalipi ishte vet-kërkues dhe i vet-dijëshëm për c’ka shkruante, i vendosur dhe i vëmendshëm për “makinën” prodhimtare të mendimit të  maturur dhe të mëncur publicistik. Dalip Greca  na la pas një kontribut të freskët e të patjetërsueshëm për kujtesën e kohës që jetoi, ai   ringriti dhe trashëgoi ndër breza ato vlera kombëtare, atdhetare dhe patriotike të projektuara në idealin që vetë ai besonte, ai artikulonte me aftësi depërtuese dhe mjeshtërisht, me sinqeritet, entusiazëm dhe kredibilitet të cmuar, dëshmi këto të njerëzores dhe karakterit të një kryeredaktori dhe publicistiti fort të  njohur dhe profesionist sikundër ishte Dalip Greca.  

Pena publicistike e Dalip Grecës  tërhoqi vëmendjen jo vetëm të komunitetit shqiptaro-amerikan , por edhe të botës amerikane, dhe mbeti model  i ndjeshmërisë që e ka vendosur atë mes integrimit të  vlerave dhe e kanë shëndrruar në një figurë popullore, të dashur, të admiruar dhe të shquar në krejt Diasporën Shqiptare këndej e përtej Atlantikut  dhe Botën Shqiptare.  Dalip Greca ishte një nga intelektualët më në zë të Diasporës Shqiptare në Amerikë dhe -një nga “mbikëqyrës-it” më të mëncur dhe të respektuar që posedonte mjeshtërisht artin e publicistikës bashkëkohore shqiptare, publicist dhe gazetar fort i njohur këndej dhe përtej Atlantikut. Greca, kjo penë e spikatur e gazetarisë në momentet më të vështira të cështjes kombëtare të vendit, Kosovës dhe Camërisë, nuk u pajtua kurrë me paligjshmërinë e padrejtësinë, porse na befasoi me universin e tij profesional, publicistik dhe interesant, -historia u përsërit sipas ndryshimit dhe zhvillimit të “epokave” falë përkushtimit intelektual,  frymën e modestisë dhe të pjekurisë që e karakterizonte.  

Me bujarinë dhe mbështetjen e mërgimtarëve, gazetari dhe publicisti i njohur Dalip Greca projektoi: Rilindjen e Gazetës historike të Nolit e Konicës; DIELLI! 

Rilindja e kësaj gazete të themeluar nga mërgimtarët e hershëm historikë, në dekadën e parë të shekullit të kaluar, disi larg, porse afroi kufijtë mes historisë dhe krenarisë kombëtare, mes përjetësisë dhe lavdisë, pra-Vatra dhe Dielli në Amerikë! 

Me Rilindjen e Gazetës historike Dielli, jo se Dalip Greca kërkonte  famën, porse ai ishte unik, njerëzor, modest, dhe kreativ në rolin dhe përkushtimin e tij si publicist, studies, gazetar profesionist, analist, atdhetar, intelektual dhe vatran në respekt të parimeve, vlerave kombëtare dhe identitetit  të kombit të tij shqiptar. Dalip Greca meriton mirënjohje të thellë morale, shpirtërore dhe qytetarie nga bashkëatdhetarët, kolegët dhe krejt bota shqiptare, vecmas për Rilindjen e Gazetës DIELLI të Nolit e Konitzës, për dritën e veprave, shëmbujve e penës studiuese publicistike dhe dorëshkrimeve që ai na la pas.  Ai shkroi për të gjithë, solli në vëmendje dhe në kujtesë, gdhendi me respekt, mirënjohje dhe dashuri, figura historike dhe kombëtare që kanë bërë historinë, shkroi për vatranët e rinj, që me vullnet, guxim e dashuri punojnë e jetojnë, për integrimin e tyre, të vlerave kombëtare dhe historike ashtu si kanë bërë vatranët e vjetër me Nolin e Konitzën në krye. Dalip Greca shkroi për emigrantët e suksesshëm, ata të vjetër dhe të rinj të Diasporës dhe… iku në amëshim duke na lënë ne në borxh….

Dalip Greca ka shkruar dhe botuar me sukses mijra faqe publicistike në gazetarinë shqiptare dhe atë shqiptaro-amerikane, ka lëvruar të gjitha zhanret e publicistikës,  që nga kronika, shkrime dhe reportazhe, kolumna, intervista, esse, përsiatje, analiza dhe studime të hollësishme, historike dhe monografike; ka mbuluar rubrikën e politikës, redaktor dhe kryeredaktor gazetash, ku  dëshmohet qartshëm veprimtaria e tij e palodhur në shërbim të publicistikës dhe gazetarisë shqiptare. 

I pranishëm në median dhe shtypin shqiptar, shtypin shqiptaro -amerikan, në penën publicistike të Grecës lexohet plotësisht jeta dhe filozofia e saj, ndjeshmëria kombëtare dhe e identitetit shqiptar, e vlerave kombëtare dhe cështjes kombëtare,  guximi për ta shprehur dhe ruajtur atë. Erudicioni i Grecës si publicist, Kryeredaktor i Gazetave historike të shqiptarëve të Amerikës “Illyria” dhe “Dielli” ka hedhur dritë në shumë aspekte të jetës social-ekonomike e politike dhe kulturore të Diasporës Shqiptare, Kosovës dhe Shqipërisë, ka sjellë në fokus afër e larg jetën e shumë figurave popullore dhe njerëzve të shtresave të ndryshme, midis të mundshmes e të paparashikueshmes, një ndihmesë e domosdoshme dhe e pazvendësueshme për t’i sjellë në kohën e duhur dhe pasqyruar realitetin dhe jetën me të mirat e të metat e një shoqërie demokratike.  Me ritmin e pasur të krijimtarisë së tij dhe  me madhështinë e bukurisë së përditshmes njerëzore, Greca ndërtonte qartshëm të kaluarën, pasuronte të tashmen dhe i hapte udhë të ardhmes, dëshmi e një kontributi të freskët i njerëzores dhe shpirtërores, emocionuese dhe edukative, duke e vlerësuar  Kryeredaktorin Dalip Greca – si Ikona e MEDIAS SHQIPTARE NË AMERIKË! Teksa do të kthejmë kokën pas ndër vite , edhe ndër epoka; emëri i Kryeredaktorit historik dhe i Publicistit të njohur  të Gazetës Dielli , Dalip Greca, do të zerë vend në arkivën e  “Muzeut historik” të integrimit të vlerave kombëtare  dhe kockës së fortë intelektuale të mëncurisë e kujtesës jo vetëm të Diasporës Shqiptaro-Amerikane por edhe të kombit shqiptar në tërësi,  midis  editorëve historikë që themeluan e drejtuan Diell-in ndwr kohëra, që nga Noli dhe Konica, Qerim Panariti, Peter Prifti, Andon Frashëri, Dr. Athanas Gegaj, Bilal Xhaferi, prof. Arshi Pipa, Kristo Floqi, Anton Cefa, etj. 

 Mbase e kam vërtet të vështirë që në pak rreshta të përshkruaj kontributin e shquar të Ikonës së Medias Shqiptare në Amerikë, Dalip Grecës, i cili  na fali kohë nga koha e tij, i cili bashkërendoi ngjarjet, vitet, botimet e vjetra dhe të reja, si një  mbikëqyrës dhe punëtor i palodhur  i informacionit përkatës  i arkivës dhe  bibliotekës së Vatrës.

Dalip  Greca iku në amëshim pranë Nolit, Konicës, editorëve vatranë që tashmë janë në amëshim, mbase aty janë mbledhur bashkë, dhe Dalipi me atë sqimën e mëncur  u tregon historinë e paskëtaj të Vatrës, Diell-it dhe përjetësimit të vlerave kombëtare dhe identitetit kombëtar,  ashtu si patën  bërë “Ata”shumë patriotë dhe atdhetarë të tjerë dikur, Dalipi u tregon për kontributin e shquar të tyre  dhe 110 vjetorin e Vatres dhe Rilindjen e Gazetës Dielli!.

Prehu në Paqen e Amëshuar, Dalip ynë!

Ti kurrë nuk ke për t’u harruar! 

Të qoftë Dheu i Amerikës i Lehtë, Mik, Shok, Koleg, Baba, Bashkëshort Shëmbullor! 

Raimonda MOISIU

Author/Freelancer

Florida, USA 

In Memoriam Dalip Greca

by

Halit Daci/

In a beautiful sprouting and sprightly sunny spring day as I tried to recover and wake up from a dreadful melancholy I mused for a while. And having mused for a while, Jesus, I murmured and said to myself: Is Dalip Greca, the writer, the husband, the father, the grandpa, and the best friend of many unexpectedly conquered and left everything and everyone dear behind? 

Death be not proud that shrouded in dark and dreary darkness you ambushed Dalip, interrupted his life, and took him with you and:  

Left his proficient pen shy, the ink bottle dry, and the untold stories and memories for help cry. Didn’t he vow not so long ago to quit work, retire, and finally do what he liked most, enjoy and take care of his family and write the untold and unknown stories? Didn’t he vow that he will still help Vatra and Dielli? His dear baby, Dielli, will be dim and discontent.

Left Xhemilja without her dear lifetime husband and companion. Didn’t he vow to her that he was going to settle into his new house and take care of her, make her coffee and prepare her meals, and help her with her garden every day?

Left Alma, Elisabeta, and Dorian without their dear father. Didn’t he vow to them that he will be with them every step of their life, see them grow and prosper, partake and enjoy their life events.  

Left Kristina, Latif, and Edi without their dear father-in-law. Didn’t he vow to them to that he was not their father-in-law but their real father in every step of their life, help them in any way he could,  and even as soon as he will settle into his new house he was going to put out a big BBQ in the backyard soon. Didn’t he vow to Latif and Alma that he will take care of the property and with his daily touch-ups make it look pretty every day. 

Left all the grandkids, Ani and Danny, Kelvin and Nick, Blake and Jaxon, without their dear grandpa. Didn’t he vow to them that he will buy them gifts for their birthdays, buy them candies and goodies, enjoy and watch them grow and prosper in every step of their life? Death be not proud that no one will be able to explain your dreadful nature of undoing their grandpa’s life, that it will be hard for them to comprehend why you took their grandpa away.      

Death be not proud that shrouded in dreary darkness, unseen, uninvited, and unwanted, yet part of the ephemeral cycle of life, dreaded by everyone and, unavoidable by none, you stopped, and unheard by no one sneaked into his house, interrupted his dreams, woke him up from his sleep, took him away with you in your unexplainable, yet unavoidable, eternal journey to a supposedly better bed and sleep.

Oh yes scary isn’t to think of it, but, my brother was not scared of your dreary deed. Dear Dalip did not just give up without putting up a fight with you on the way to the unwanted unknown known. And on the way to the unwanted, yet unavoidable journey that humans are destined to take at some point in their life, just in his promised prime time, you took away my dear brother and friend of my family for over twenty years or so. Didn’t he vow to me that he considered my family part of his family, and even more in every event he made sure he had reserved the biggest table and set aside space for Mjafturie, Kleant, Kelvin, Sonila and I in the same table and shared his stories, food, drinks, and gifts with my family  just like he did with his family?   

Death be not proud. True you seem mighty and dreadful, or men of affairs may think of you so. You took unexpectedly Dalip to his everlasting abode. But death be not proud that you took him away. Dalip beats you badly, dreadful death, in every step of the way as he  left a beautiful and successful family behind, left many grandkids who are proud his name and legacy, left many friends, and even his new neighbors, who will remember him and share their stories with each-other, as our unbearable lightness of being slowly and transiently flows by in time and space. 

You will be dearly missed, all the time remembered,  yet never forgotten, Dear Dalip! 

Rest in Peace my Dear Brother!  

DALIP GRECA, NJERIU I URTË, EDITORI QË E RINGJALLI DIELLIN

by

Mbresa e kujtime nga takimet dhe bashkëpunimi me Dalip Grecën.

Më 16 maj u nda papritmas e parakohshëm Dalip Greca, gazetar e publicist që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në gazetarinë shqiptare, sidomos atë të diasporës shqiptaro – amerikane, si redaktor i gazetës “Illyria” dhe më vonë kryeredaktor i gazetës “Dielli”, organ i “Vatrës”. Është kjo një humbje e madhe për familjen, gazetarinë dhe komunitetin tonë shqiptaro – amerikan. Kam patur fatin e mirë që e kam njohur personalisht, kemi komunikuar herë pas here permes telefonit e postës elektronike. Emrin ia kam dëgjuar për herë të parë kur në vitin 1999 ai e mori detyrën e redaktorit të faqeve shqipe në gazetën “Illyria”. Që nga viti 1997 jam parapagues, pajtimtar (abonent) i kësaj gazete. Më 13 maj të vitit 2006 u bë përurimi i godinës së shoqatës “Bijtë e shqipes” në Philadelphia, dhe me këtë rast kishin ardhur edhe mjaft bashkatdhetarë nga Nju Jorku e Nju Xhersi, përfshirë edhe një delegacion të “Vatrës”, të kryesuar nga kryetari atëhershëm, z. Agim Karagjozi. Ishte i pranishëm edhe Dalipi, atëherë gazetar i “Illyrias”, i cili e bëri edhe një reportazh të zgjeruar për këtë ngjarje të rëndësishme për komunitetin tonë. Ky ishte takimi ynë i parë, ku patëm mundësi të njiheshim me njëri – tjetrin, të bisedonim për tema të ndryshme të ditës, shkrimet dhe angazhimet e gazetës për çështjet kombëtare, problemet me të cilat po ballafaqohej shoqëria shqiptare dhe komuniteti ynë shqiptaro – amerikan. Që në fillim më bëri përshtypje natyra e tij e qetë, mirësjellja, komunikimi i afërt, i drejtpërdrejtë dhe shumë i njerëzishëm. Një vit më vonë, me rastin e festimit të pesë vjetorit të themelimit të shoqatës sonë, Dalipi erdhi përsëri në mesin tonë, i shoqëruar nga poeti,Faslli Haliti, piktori, Zoi Shyti dhe gazetari, Beqir Sina. Edhe këtë radhë patëm mundësi të bisedonim gjërë e gjatë për shoqatën tone, komunitetin, cilësinë e shkrimeve të “Illyrias” dhe çështjet tjera kombëtare. Pastaj herë pas here jemi takuar nëpër veprimtari të ndryshme në Nju Jork e Vashington. Shoqata “Bijtë e shqipes” dhe udhëheqësit e saj gjithmonë kanë patur marrëdhënie të shkëlqyera bashkëpunimi me Dalip Grecën dhe gazetat “Illyria” e “Dielli”, të cilat vazhdimisht i kanë pasqyruar veprimtaritë tona në faqet e tyre përkatëse.

Në qershor të vitit 2014 shkolla jonë shqipe në Philadelphia festoi 10 vjetorin e themelimit dhe punës së saj të suksesshme. Me këtë rast u organizua edhe një simpozium ku u diskutua për shumë çështje e probleme të shkollave shqipe në diasporë. Edhe unë e mbajta një paraqitje të shkurtër për rolin e shkollave shqipe në ruajtjen e gjuhës, kulturës e identitetit kombëtar, që duhet të jetë detyrë parësore e diasporës shqiptare.. Disa ditë më vonë në Nju Jork u mbajt Festivali i Shkollave Shqipe, ku merrte pjesë edhe shkolla jonë. Aty e takova Dalipin dhe i tregova për festimin e përvjetorit të dhjetë të shkollës sonë dhe paraqitjen time të shkurtër. Ma dërgo këtë punim, më tha se, do ta botojë në “Dielli”. Ia dërgova dhe ai e botoi menjëherë. Më erdhi mirë që shkrimi ishte pritur mirë nga lexuesit. Po në qershor të vitit 2014 në Kosovë u mbajtën zgjedhjet parlamentare, por edhe pas 4-5 muajve pas zgjedhjeve ende partitë fituese nuk kishin arritur që ta formonin qeverinë. Thënë të drejtën kjo më shqetësonte, sepse nuk i jepte një pamje të bukur Kosovës. Me shekuj ishim përpjekur për liri e pavarësi, për t’i marrë në duart tona fatet e vendit e të popullit tonë dhe ja, tani në liri nuk jemi në gjendje të formojmnë një qeveri, të qeverisim vendin tonë të lirë. Një ditë i telefonava Dalipit, sepse kontaktet me “Vatrën” i kam mbajtur përmes Dalipit, dhe i kërkova që “Vatra” ta përdorë autoritetin e vetë e të delë me një qëndrim publik dhe t’u kërkojë partive politike që ta formojnë qeverinë, sepse me këtë zvarritje ishim duke i zhgënjyer edhe aleatët tanë më të ngushtë, ata që kishin investuar shumë për pavarësinë tonë. Prita edhe ca ditë, por nuk po shoh të botuar asgjë nga “Vatra”. Atëherë e mora përsëri Dalipin në telefon për të parë se si qëndronte puna për atë që kishim biseduar ditë më parë dhe ai më këshilloi që ta bëja letrën, thirrjen vetë dhe t’ia dërgoja se ai do ta botonte në “Dielli”. Meqenëse isha pak i mllefosur me politikanët tanë për papërgjegjësinë e tyre e thura një letër pak tepër kritike e me tone të ashpra, sepse ata, politikanët, po luanin poker me fatet e popullit, vendit tonë. Dalipi e botoi letrën menjëherë në “Dielli”. Të njejtën letër ia dërgova për botim edhe “Illyrias”. Po ashtu, kjo letër i ka rënë në dorë edhe presidentes së atëhershme të Kosovës, zonjës Atifete Jahjaga, përmes shokut tim të studimeve në Zagreb, Ramush Tahirit (tani i ndjerë), i cili ishte këshilltar politik i Presidentes. Pas pak ditësh qeveria u formua.

Me shkrime jam marrë si nxënës i shkollës së mesmë e më vonë edhe si student, por për një kohë të gjatë kam qenë i zënë më punë të tjera profesionale. Kam përgatitur shumë materiale për veprimtaritë që organizonim dhe ende organizojmë te “Bijtë e shqipes”, por atëherë nuk i kam dërguar për botim si shkrime të veçanta. Këto shkrime të nxitura e të botuara nga Dalipi më dhanë një shtysë që të merrem me shkrime publicistike, për të dhënë ndihmesën time të vogël për të ngre ndonjë cështje të rëndësishme kombëtare, për të bërë ndonjë ndryshim pozitiv.

Dalipi e mori drejtimin e “Diellit” në kohën kur “Dielli” herë botohej e herë nuk botohej, madje pati edhe një ndërprerje dyvjeçare. “Dielli” që nga viti i themelimit,1909, e gjer më sot ka patur mbi 20 editorë (redaktorë përgjegjës, kryeredaktorë), secili e ka marrë drejtimin e gazetës në çaste kritike, secili është shquar për diçka: Noli e Konica si themelues e drejtues të parë, Kostë Çekrezi për shndërrimin e “Diellit” në gazetë të përditshme, etj. Dalipi shquhet si njëri nga editorët më jetëgjatë të “Diellit” (afro 12 vite), si editor që e stabilizoi botimin, krijoi një qëndrushmëri dhe e bëri gazetë të përditshme Online, në përputhje me kërkesat bashkëkohore gazetareske. Thënë shkurt, e ringjalli “Diellin”. Dalipi u bë edhe një kujdestar e historian i “Diellit” dhe “Vatrës”, tërë kohën i pranishëm në selinë e “Vatrës”, duke pritur vazhdimisht vizitorë e duke organizuar veprimtari e tubime të ndryshme.

Ikja e parakohshme dhe e papritur e Dalipit do të lënë një zbrazëti në shtypin e diasporës shqiptaro – amerikane dhe në komunitetin tonë në përgjithësi. Por, ai si një mjeshtër i mirë e i përkushtuar e ka lënë “Diellin” në duar të sigurta të editorit të tanishëm, Sokol Paja. Ne gjithmonë do të kemi nevojë për një “Vatër” të ngrohtë atdhedashurie dhe për një “Diell” ku trajtohen çështjet madhore të kombit tonë – janë ura e vetme që ende na lidhë me periudhën e ndritur të Rilindjes sonë Kombëtare.

Dalipi u prehtë në paqe e “Dielli” ndriqoftë përherë!

Philadelphia, më 29 maj, 2022

Sadik Elshani është doktor i shkencave dhe veprimtar i bashkësisë shqiptaro – amerikane.

FAMILJA, MIQTË DHE BASHKËPUNËTORËT NDERUAN DALIP GRECËN

by

Familjarë, miq, shokë, bashkëpunëtorë të ngushtë, vatranë, dashamirës të familjes Greca si dhe pjesëtarë të komunitetit shqiptar në New York e më gjërë u mblodhën në vizita nderimi te Familja Greca me rastin e pritjes së vizitave ngushëlluese të organizuara nga familja. Në Royal Regency Hotel, me dhjetëra patriotë erdhën për ngushëllime në përkujtim të veprës, jetës e përkujtimit të përjetshëm të njeriut që i dha gjithçka Diellit, Vatrës e komunitetit shqiptar në New York e më gjërë. Dalip Greca do kujtohet gjithmonë prej të gjithë atyre që e njohën si profesionist, patriot, i ndershëm, i palodhur, familjar, gazetar e qytetar model. Familja falenderoi komunitetin shqiptar qe i qendroi prane gjate ketij momenti te dhimbshem të ndarjes së parakohshme nga i shtrenjti i tyre Dalip Greca. Familja shprehu mirënjohje secilit patriot që i lehtësoi dhimbjen për humbjen e pazëvendësueshme të njeriut tyre të shtrenjtë.I ndrittë shpirti në parajsë Dalip Grecës.

Dalip Greca dhe Misteri i Federatës Vatra

by

Nga Dritan Mishto

Ish Kryetar i Federatës Vatra 2017-2020

Ikja e Dalipit ishte e papritur dhe e beftë, si ato shpërthimet e tij kur nuk duronte ndonjë padrejtësi apo vendim të marrë nxitimthi. Por, Dalipi gjithmonë qetësohej dhe pas dallgës së shpërthimit duhet të kishe durimin të duroje valët e parreshtura të argumenteve të tij.

Dalip ishte i mirë. Kjo është një fjali e thënë thjesht, por nuk mund të gjesh në gjuhën tonë ndonjë vendosje fjalësh që të mund të përmbledhë aq shkurt cilësinë më të lartë të njeriut: Të qënurit i mirë.

Dalipi është i vecanti mes editorëve të Diellit, të cilët kanë bërë shumë në raport me kohën kur punuan. E themeluan Diellin, e vunë në majën e shpatës së kritikës në momente dhe epoka të rëndësishme të kombi tonë. Por, Dalipit tonë i ra në pjesë të ishte Editor i Ringjalljes, procesit më mistik që mund të hasë historia. Dalipi filloi Editor i një gazete, që ishte e mbyllur dhe që numrin e fundit nuk dihej kur e kish nxjerrë, ashtu si ai plaku i lagjes që del më të rrallë në gurin e portës, e që nuk dihet jeton a ka vdekur. Dalip Greca doli në rrugën e madhe të gazetarisë shqiptare dhe e ktheu sërish Diellin në shkëlqimin e tij, në një botë gazetareske ku ka shumë diej të rremë.

Dalipi ishte përparimtar, epitet ky që këto ditë, kur shqipja jonë për të cilën janë vrarë e prerë sa e sa gjuhëdashës, është mbushur plot me fjalë të huaja e moderne, mund të duket si një fjalë e pagjetur. Por, në fakt është e vështirë të jesh përparimtar dhe të tregohesh i tillë në momente kyce të historisë së jetës tënde. Dalipi, me një forcë të thellë karakteri e tregoi këtë cilësi, jo vetëm në hapjen e gazetës ndaj cilitdo apo forumeve të debatit, por edhe në vetë ngjarjet e Federatës Vatra, ku spikat përgatitja nga ana e tij e frymës për ndryshim dhe reforma të thella, që pasuan Kuvendin Historik të Federatës VATRA të vitit 2017, e ku të gjithë së bashku me anëtarët e simpatizantët e ngritëm Vatrën tonë në një nivel më të lartë, e ku të mëpasmit po e ngrejnë edhe më. 

Dalip ishte i fortë dhe na provoi se për të qenë i fortë nuk duhen muskujt, mustaqe, mjekra, xhamadan apo qeleshe. Duhet Fjala. Dalipi ishte njeri i fjalës së dhënë dhe të mbajtur, i bindjes dhe tërheqjes kur e shihte se argumenti tjetër qëndronte. Dalipin e kishe në krah kurdoherë që mbështetja e tij të duhej.  

Festimi i 110 vjetorit të Diellit më 2019 ishte një ngjarje e madhe, që u festua si e tillë falë Dalipit dhe nuk kaloi e mbyllur në muret e një salle, si ajo e dekadës së shkuar, por ushtoi në Kongresin Amerikan dhe në mbarë botën gazetareske shqiptare.  Ishte dita e Dalipit, dita e të gjithë editorëve ndër dekada, të cilët Dalipi i donte e vlerësonte pandarazi.

Kam bashkëpunuar prej afro pesëmbëdhjetë vjetësh, e së fundi si dy ish drejtues, unë i Federatës Vatra e Dalipi i Gazetës Dielli. E si ecën punët, sillnim gjithmonë ndërmend shprehjen, që u kthye në postulat jashtë vullnetit tonë: Është më e vështirë të jesh “ish” kryetar i Federatës Vatra dhe “ish” Editor i Diellit se sa të jesh Kryetar e Editor. Sepse duhet ruajtur dinjiteti i drejtuesit, për të cilin dinjitet sikur të mos kujdesesh përditë, e sheh tek të shket këmbëve pakthimurazi.

Gjithnjë në biseda mes miqsh shtrojmë pyetjen: Cfarë misteri ka Vatra, që vazhdon të jetojë dhe as ka ndërmend të shuhet? E ju mund të pyesni cfarë e lidh këtë mister me Dalipin tonë të dashur? Ai ishte njeriu i vetëm që kishte informacionin më të plotë për historinë e Federatës Vatra që nga themelimi e deri më sot. Kishte skeda, shënime, skema të detajuara për pothuaj cdo gjë. Dukej sikur zotëronte këtë sekret. Dalipi po punonte për botimin e një libri historik mbi jetën e punën e Editorëve të Diellit, të ndërthurur me periudhat e drejtimit të Vatrës nga kryetarët e saj. Do të ishtë një libër jo vetëm interesant, por i pashoq, që do të hidhte dritë edhe mbi Misterin e ekzistencës së Federatës Vatra. Fatkeqësisht, Dalipi iku  duke marrë me vehte edhe këtë mister. Duket si një provë që ky mister nuk do të dalë kurrë, ashtu sic Vatra e Dielli nuk do të shuhen kurrë.

I përjetshëm kujtimi i mikut tonë Dalip Greca!