Nga Marjana Bulku/

Kur më pyeti dikush se çfarë mendoni për shkollat shqipe në Diasporë përgjigja ime e menjëhershme ishte : është përpjekja më e bukur dhe patriotike që na bashkon përpos të gjitha tjerave që na ndajnë. Dhe kur dua ti shkoj më tej kësaj logjike imagjinoj fëmijët shqiptaro-amerikan të rritur që gjuhën shqipe e kanë po aq fluente sa edhe anglishten . Kjo është mëse e natyrshme për komunitetin rus , sepse patriotizmi apo nacionalizmi i tyre ka pasur doza më të larta krahasuar me ne , a ndoshta familja e ka ruajtur gjuhën si një pasuri e vendeve nga vijnë por sigurisht arsyeja primare është se ata kanë ndërtuar komunitete të forta në këtë tokë të shenjtë që larminë kulturore të vendeve nga ne vijmë e çmon dhe e vlerëson si pasuri.

Komuniteti shqiptaro-amerikan ka luksin por edhe sfidën jo fort të lehtë që pasuritë tonë letrare e kulturore, historike e gjuhsore ti shndërrojë në institucione të vërteta që pasuri të tilla tia trashëgojë brezave si një e drejtë që buron  nga maturimi me të cilën kultura jonë është edhe pasaporta jonë më e mirë .

Krahas adaptimit me jetën amerikane nuk ka investim më të bukur sesa ai gjuhsor për brezat që rriten këtu në mënyrë që ata të  munden të flasin shqip, shkruajnë, lexojnë e studjojnë gjigandët e kulturës shqiptare, historisë, , letërsisë e pse jo tja bëjnë ato prezente edhe këtij vendi që i nderon dhe do akoma më shumë komunitetet kur ato identifikohen përmes kulturës së tyre.

Imagjinata më lejon të shkoj vetëm pak dekada larg , tej , në katedra të shqipes, individualitete shqiptare, studime, publikime dygjuhëshe që jo vetëm do na lehtësonin integrimin por do ishin subjekte me vlerë për nxënës e studentë jo vetëm shqiptar. Rasti i Nanë Terezës, lidershipi i Skënderbeut, madhështia artistike e Ermonela Jahos,e mjaft ekzemplarë të tjerë vlerash shqiptare janë tashmë kauza tonat universale .

Gjërat e mëdha ndodhin brenda mjediseve të vogla, si libri , klasa, familja, shkolla media, televizioni.

A nuk i kemi këto hapësira?

Sigurisht që po.

Sa mundemi ne ti shfrytëzojmë gjithsejcilën prej tyre në funksion të konsolidimit të gjuhës ?!

Unë ndjehem vërtet mirë kur mblidhemi rreth botimeve shqip, personaliteteve shqiptare, që për fat të mirë nuk na mungojnë ,nuk ka emocion më të bukur se kur fëmijët ruajnë gjuhën e prindërve dhe ju flasin gjyshërve gjuhën që i lumturon ata, kur këndohen tingujt 7 notësh me gjuhën tonë 36 gërmëshe.

Nëse mendimet na bëjnë të ndryshëm , artikulimi shqip êshtë çka na bën ta kthejmë kokën drejt simbolit që ashtu si himni e flamuri identifikojnë qenësinë tonë kombëtare.

Janë dhjetra përpjekje fisnike që i kanë çelur tashmë dyert e klasave ku mbi tryeza ngjyrosin abetaret, është për tu falenderuar iniciativa e televizioneve shqiptare që komunitetin e shqiptarëve të Amerikës na e sjell në çdo shtëpi përmes ekranit, janë të panumërta veprimtaritë që shqiptarët zhvillojnë në gjuhën shqipe, por nuk ka mjedis më të sigurt se familja për ta mbajtur gjallë gjuhën shqipe. Familjet e reja këtë mbase e konsiderojnë sfidë por aty do të ishte shtrati më i sigurt që gjuhës do ti jepte garanci jetëgjatësie.E theksoj këtë sepse të rinjtë tanë kanë një avantazh disavantazhues; adaptimin e shpejtë në vendin pritës çka asimilon gjuhën e vendit nga vijnë. Nëse ky fenomen do prekte botën tonë prej pothuaj 550 mijë shqiptarësh që jetojnë në SHBA, tkurrja gjuhsore dhe pasojat e saj janë të imagjinueshme, por nëse libri, televizioni,individualitetet, shoqata, mediat ,familja por mbi të gjitha shkolla do ndërvepronin siç po duket a ndofta edhe më mirë sesa kaq përmasa gjuhësore e shqipes do të na rivitalizonte në kushtet kur edhe vendi ynë amë përjeton kohë të turbullta.

“I dashur mëmëdhe, të dua dhe kështu siç je , por kur të të shoh të lirë do të dua edhe më mirë”.

Ishin vargje të shkruara në murin e një ndërtese strugane në Strugën tonën dhe jotonën por që mua ma ushqyen mallin me ndjenja të veçanta teksa jetoja ditët e fundit të vizitës time në atdhe.

Marjana Bulku (maj 2018)