Nga Endri Mergjyshi/

Tashme nuk eshte nje gje e rralle te degjosh per Mit’hat Frasherin, te birin e Abdyl Frasherit i cili dedikoj 50 vitet e jetes se tij per atdhe per Shqiperine Etnike. Saktesisht mund te themi qe ai eshte Babai i Kombit Shqiptar me kontributin e tij qe nga Kongresi I Manastirit e deri mbas Luftes se Dyte Boterore.

Komuniteti-Shqiptaro Amerikan I New Jersey, New York, dhe Connecticut organizoj me daten 30 Shtator te 2013 si cdo vit me rradhe perkujtimoren e Apostollit te Shqiptarizmes Mid’hat Frasheri lindur me 25 Mars, 1880 ne Janine ne kryeqytetin e Epirit ne Jug te Shqiperise dhe nderroi jete me 3 Tetor, 1949 ne New York.

Ne Kujtese te Midhat Frasherit prane varrit te tij ku moren pjese bashk-atdhetare nga te gjithe trevat e Shqiperise Etnike, Cameria, Kosova, Mali I Zi, Maqedonia per te nderuar kete Apostull te Kombit Shqiptar qe eshtrat e tij jane lene ne harrese nga vendi ame.

Kete tubim e drejtoj nen kujdesin e tij zoti Pellumb Lamaj ish I burgosur Politik ne Spac nga diktatura e eger komuniste e Enver Hoxhes ku pasqyroj veprimtarine e jetes se Midhat Frasherit. Gjithashtu aty mori pjese dhe familja e Nderuar e zotit Qemal Lepenica nipi I heroit nacionalist Hysni Lepenica I cili u vra dhe u pre ne bese nga Komunistet e forcave partizane te Enver Hoxhes.

Veprimtaria e Midhat Frasherit permban nje seri te gjere politike dhe letrare qe I sherbeu Kombit Shqiptar ne arritje te Rilindjes se Shqiperise ku me vone u shuajt nga Sistemi Komunist qe solli Erresire ne Shqiperi.

Mid’hat Frasheri I biri I Abdyl Frasherit te nje politikani Shqiptar te Shekullit te 19-te( I cili filloi levizjen nacionaliste per pavaresine e Shqiperise nga Perandoria Osmane) dhe nip I poeteve dhe nacionalistave Naim Frasheri dhe Sami Frasheri.

Nga Stambolli,Frashellinjte filluan levizjen Nacionaliste Shqiptare. Duke punuar per administraten Osmane te viteve 1905-1908 ne Selanik, Midhati braktisi dhe studimet e tij shkencore per te filluar botimin e gazetes se tij javor me titullin “Lirija” ne Selanik e cila zgjati te publikohet deri me 1910.

Si nen-kryetar I delegacionit te Kongresit te Manastirit ne vitin 1908, Midhat Frasheri botoi nje reviste mujore me titullin “Diturija” e cila permblidhte artikuj, botime, kulturore, letrare te interesit Shqiptar.

Gjithashtu, Midhat Frasheri ishte deleguesi I 50-te I Kongresit te Alfabetit Mdern Shqiptar, dhe me vone u be nen-kryetar I ketij Kongresi.

Gjate lufterave Ballkanike karakteri I Midhat Frasherit mori nje shikim nacionalist me rrezimin e Perandorise Osmane dhe metej Shqiperia ishte e sulmuar me pushtimet e pa-epshura te fqinjeve rreth kufinjve.

Midhat Frasheri ishte nje nder te 83 lideret e Vlores ne Nentor te 1912. Ishte nje nga firmetaret e Deklarates se Shpalljes se Pavarsise, dhe u be Minister I Puneve Publike dhe me vone Konsul I pergjithshem ne Beograd. Me fillimin e Luftes se Pare Boterore, Midhati u arrestua ne Rumani dhe u internua per disa kohe dhe mbas lirimit jetoi ne Lozane me kushuririn e tij Mehdi Frasheri ku botoi nje seri artikujsh dhe gazeta. Ne vitin 1920 Midhati u emerua Kryetari I Delegacionit Shqiptar te Parisit I cili qendroi deri me 1922. Ne Paris ai vazhdoi gazetarine dhe botonte ne Frengjisht per rolin e Shqiperise ne Evropen drejt luftes frontale dhe restaurimin e saj.

Me vone Midhat ne vitet 1922-1926 ai u emerua Ambasador ne Greqi dhe Shtetet e Bashkuara te Amerikes. Kur me vone I jep doreheqjen e tij me note proteste ndaj qeverise se Vlores per mos kujdesin e tyre ndaj padrejtesive qe po iu benin popullit Shqiptar te Camerise qe po u shkembenin me Greket e Azise se vogel si turq per shkak te marreveshjes greko-turke.

Nderkohe ne regjimin e Zogut kur ai dha doreheqjen, hapi nje Bibloteke private ne Tirane dhe ai vete arriti te shtype pothuajse 20,000 vellime e cila ishte me e madhja ne Shqiperi asaj kohe te cilen Midhati ja dhuroj kombit Shqiptar dhe me vone me ardhjen e Komunizmit kjo pasuri Kombetare u konfiskua ne saj te propagandes Komuniste.

Me ardhjen e Luftes se Dyte Boterore dhe forcimin e Gjermanise lufta per Shqiperine ishte e pashmangshme Midhat Frasheri krijoj Ballin Kombetar per ta perdorur per Bashkimin e Trojeve Shqiptare gjate luftes.

Mbas Luftes se Dyte  Boterore, me ardhjen dhe fitoren e komunizmit, ne Shqiperi Midhati u largua per ne Italine e jugut. Gjate largimit te tij ne Perendim Midhati u perqendrua me teper per te krijuar nje koalicion anti-komunist kryesisht nepermjet Anglise dhe Amerikes.  Ne Gusht te 1949 ai u emerua Kryetari I Komitetit te Shqiperise se Lire. Mbas nje vizite ne Londer ku Midhati beri nje deklarate ne Radion e BBC per levizjen anti-komuniste ne Shqiperi me kthimin e tij ne Amerike ne Long Island, New York, Lexington Hotel, Midhati u gjet I vdekur ne dhomen e tim ku ai ishte helmuar.

Nje fragment I fjalimit te Midhat Frasherit gjate Pavaresise se Shqiperise ku ai thote:

“Deri tani Shqiptaret kane jetuar shume pak per veten e tyre; aktivitete e tyre; gjakun e tyre; talenti I tyre I ka perfituar komshinjve te tyre. Ata e kan perqendruar te miren e tyre per te miren e te tjereve.Tani ata duhet te punojne per veten e tyre, per Shqiperine e tyre”.

Gjate mergimit ai I drejtohet Enver Hoxhes Shqiptarit Komunist:

“Sherbetoret qe bashkpunuan me Titon”

“Keta Sherbetor nuk jan me Shqipetar. Keta kan harruar si te behen Shqipetar”.

Nderkohe gjate ketij tubimi e moren fjalen dhe atdhetare te tjere te Komunitetit Shqiptaro-Amerikan zonja Val Karanxha e cila permblodhi nje pjese te veprimtarise se Midhat Frasherit, zoti Arben Dedaj nje atdhetar I perkushtuar per Komunitetin Shqiptar ne Amerike. Fjalen e mori Rajmond Sejko I komunitetit te Camerise ish I perndjekur politik, zoti Aleksander Goro nga Himara ish I perndjekur politik, zoti Ylvi Buza nga Tirana, zoti Endri Merxhushi nga Krahina e Camerise, zoti Skender Pali nga Krahina e Kosoves, Alfred Tollja dhe shume te tjere.

Ne mbyllje te tubimit zoti Pellumb Lamaj citoj disa vargje ne shenje respekti per Babain e Kombit Midhat Frasherin:“Respekt,Nderim,Perulje prane varrit ku prehen eshtrat e Apostullit te Shqiptarizmes………..Edhe sa kohe do ti duhet kombit e popullit shqiptar te vendos ne panteonin e tij kete shqiptar te madh qe rralle e nxjerre shekulli dhe historia…..Edhe sa kohe eshtrat e Babait te Kombit do te prehen ne dhe` te huaj…….Edhe sa kohe bastardet dhe te shiturit e politikes do te tallen me historine tone kombetare….Edhe sa kohe shoqeria shqiptare do te mbaj mbi supe kete turp e krim historik…………Edhe sa kohe…………………………………………..”

Pergatitur nga:Endri Merxhushi