Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DR. IBRAHIM RUGOVA: KOSOVA NË MIQËSI TË PËRHERSHME ME SHTETET E BASHKUARA

by

Me rastin e 10-vjetorit të vdekjes/
Nga Frank Shkreli/
Ndonëse 21 Janari 2016 shënon dhjetëvjetorin e ndarjes nga kjo jetë të ikonës së pavarësisë dhe udhëheqësin e Dardanisë antike, Presidentin Ibrahim Rugova, prijësin e madh të kombit shqiptar dhe udhëheqësin e parë antikomunist në Evropën juglindore.
Deri në vdekje, Dr. Rugova mbeti mik i Shteteve të Bashkuara dhe i udhëheqësve të saj dhe antarëve të Kongresit të të dy partive kryesore të këtij vendi, qofshin ata republikanë apo demokratë. Prandaj nuk është për tu habitur që në ngushëllimet dërguar familjes Rugova dhe popullit të Kosovës, me rastin e vdekjes së të ndjerit Ibrahim Rugova, Presidenti i atëhershëm, George W Bush — në emër të popullit amerikan dhe të qeverisë së Shteteve të Bashkuara –u shpreh se “Jam tepër i pikëlluar nga vdekja e Presidentit Rugova, i cili për shumë vjetë udhëhoqi fushatën për liri, paqë e demokraci në Kosovë. Shtetet e Bashkuara, me vdekjen e Presidentit Rugova, humbën një mik me të vërtetë të madh, i cili njëkohsisht ka siguruar gjithashtu edhe respektin e mbarë botës, për qëndrimet e tij parimore kundër dhunës”. Duke shikuar nga e ardhëmja e Kosovës pa Presidentin Rugova, në mesazhin e tij të ngushëllimeve, udhëheqsi amerikan, ashtu siç kanë bërë edhe shumë zyrtarë amerikanë të niveleve të ndryshme gjatë viteve, ritheksoi atë që edhe sot është qendrimi zyrtar i Washingtonit se, “Shtetet e Bashkuara mbeten të angazhuara që të bashkpunojnë me popullin e Kosovës, për të siguruar për të një të ardhme të qëndrueshme, demokratike dhe e begatë.”
Ndërsa Sekretarja Amerikane e Shtetit, në kohën kur ndërroi jetë Presidenti Rugova, Condoleezza Rice në mesazhin e saj të ngushëllimeve, është shprehur se, “Madje edhe ndërkohë që ai luftonte sëmundjen që më në fund i mori jetën, Presidenti Rugova punoi për të siguruar unitetin në radhët e udhëheqsve të Kosovës dhe popullit të saj. Shtetet e Bashkuara kanë humbur sot një mik të madh, ndërsa populli i Kosovës ka humbur gjtihashtu një udhëheqës të madh”, ka theksuar Condoleezza Rice në mesazhin e saj dhjetë vjetë më par”. Kryediplomatja amerikane në atë kohë u zotua se Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë së punuari me mbarë popullin e Kosovës për ndërtimin e një shoqërie bazuar në parimet e demokracisë, të drejtave të njeriut dhe tolerancës, vlera që sipas saj, Presidenti Rugova i vlerësonte jashtzakonisht shumë.
Ai, siç është shprehur edhe Presidenti Bush, admirohej jo vetëm nga Shtetet e Bashkuara por edhe nga e gjithë bota. Për cilin udhëheqës tjetër shqiptar mund të thuhet një gjë e tillë? Me një krenari atdhedashurie si asnjë udhëheqës tjetër shqiptar i kohërave moderne, Presidenti Rugova me bashkëbiseduesit e tij, qofshin ata shqiptarë apo ndërkombëtarë, ofronte gjithmonë urtësinë, miqësinë e qëndresën, — vlera këto që gjatë shekujve kanë përbërë dhe kanë dalluar qenien shqiptare së bashku me besën, nderin e burrninë. Presidenti Rugova besonte se bota do të kishte respekt më të madh për ne shqiptarët në qoftë se u përmbahemi këtyre vlerave bazë të qenies arbënore. I frymëzuar nga këto virtyte, ai me durim, guxim e besim – filloi të rikthejë dinjitetin tonë kombëtar të nëpërkëmbur gjatë 50 vjetëve të fundit të shekullit të kaluar nga një ideologji krejt e huaj për qenien tonë. Me një ndërgjegje të thellë kombëtare, ai na vuri përsëri aty ku e kemi vendin, në radhë me popujt dhe aleancat perendimore. Fjala e jonë popullore thotë: “Burri i mirë me shokë shumë”. 10 vjetë më parë e humbëm Presidentin Rugova, por për hir të tij dhe vepërs së tij, Kosova dhe kombi shqiptar fituan shumë miq e dashamirës në të gjithë botën. Presidenti Rugova fliste pak, por jehona e mesazhit të tij u dëgjua anë e mbanë botës. Mesazhi i tij bëri që e gjithë bota të mësonte për hallet tona, dhe jo vetëm kaq. Mesazhi i Presidentit Rugova, sipas Bernard Kouchner, kryetarit të parë të misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë, e i cili e kishte takuar Rugovën për herë të parë në vitin 1991, ka qenë gjithmonë i njëjti, duke shtuar se, Ai ishte gjithmonë I qetë dhe kurrë nuk bërtiste” ka thënë Kouchner.
Presidenti Rugova bëri që e gjithë bota të jetë me shqiptarët. Siç ka thënë edhe Presidenti amerikan Bill Clinton – protagonisti kryesor i çlirimit të Kosovës – dhe i cili e kishte takuar Presidentin Rugova, se përsa i përkiste atij, “nuk kishte avokat që të shpjegonte më mirë hallet e kombit shqiptar dhe të drejtat e tij” se Ibrahim Rugova.
Presidenti Rugova i përket pra një grupi të vogël njerëzish, që me punën e tij për popullin e vet dhe për vlerat njerëzore, në të mirë të atdheut e të njerëzimit – lartësohen në atmosferat e universit — e që nuk mund të maten as nga koha e as nga hapësira. Në këtë 10-vjetor të ndarjes nga kjo jetë, Presidenti Rugova qëndron gjithnjë si një dëshmitar i punës dhe veprave të mëdha. Ndonëse sot është e lirë dhe e pavarur, Kosova, ndoshta si asnjëherë tjetër, ka nevojë për urtësi e fuqi mendore rugoviane dhe për frymëzim të vazhdueshëm për të dalë nga ngërçi politik që ka pllakosur vendin ashtuqë, Kosova dhe kombi shqiptar të kenë një të ardhme me ditë më të mira. I lutemi Zotit që në këtë përvjetor të kësaj humbjeje kaq të madhe, Kosova dhe udhëheqësit e saj të sotëshëm, në bashkëpunim me njëri tjetrin dhe duke pasur parasysh interesat e larta kombëtare – dhe duke lënë mënjanë ndryshimet politike dhe interesat ekonomike midis tyre, të shënojnë fitore të mëtejshme historike në avancimin e lirisë dhe demokracisë brenda vendit, por edhe njohje të mëtejshme në fushën ndërkombëtare, duke u frymëzuar nga kujtimi i Presidentit Rugova.
Si studiues i historisë dhe si atdhetar i vërtetë– që i dallonte mirë miqtë nga armiqtë e kombit shqiptar — Dr. Ibrahim Rugova, ishte i bindur se në Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të gjente miken dhe përkrahësen e të drejtave të shqiptarëve, ashtu siç ka ndodhur ç’prej përkrahjes së pavarësisë së Shqipërisë nga Presidenti Udrou Uilson e këtej. Ai ndërkombëtarizojë çështjen e Kosovës dhe njëkohësisht përforcoi edhe mëtej marrëdhënjet midis popullit amerikan dhe kombit shqiptar. Pas vizitës së tij të pare në New York dhe në Washington në vitin 1989, Kosova dhe kombi shqiptar kishin tani një zëdhënës ndryshe për hallet e veta. Ndonëse në rrethana shumë të vështira, ai ishte një zë i urtë që dëgjohej e respektohej nga të gjithë bashkëbiseduesit. Ishte një zë që fliste për të drejta të shqiptarëve në trojet e veta, për liri e demokraci për popullin e vet, dhe si asnjë person tjetër, siç ka thënë edhe ish-presidenti amerikan Bill Klinton, Dr. Rugova e shpjegonte çështjen shqiptare edhe nga nga pikëpamja historike dhe njerëzore. Si askush tjetër, Dr. Ibrahim Rugova i paraqiti botës përdhunimin historik të kombit shqiptar dhe komuniteti ndërkombëtar më në fund e ndëgjoi dhe filloi të interesohej për tragjedinë e Kosovës. Me urtësinë e tij të madhe, Dr. Ibrahim Rugova luftoi kundër pohimeve anti-shqiptare të të gjithë atyre që i paraqisnin shqiptarët si të egër, dhe si njerëz jo të zotët për vetqeverisje.
Si asnjë udhëheqës tjetër shqiptar, ai kishte një vizion të qartë për pavarësinë e Kosovës dhe për interesat kombëtare të shqiptarëve. David Binder, ish-korrespondent i gazetës New York Tajms i kishte thënë Zërit të Amerikës me rastin e vdekjes së Presidentit të Kosovës, se Ibrahim Rugova do mbahet mend për vendosmërinë e tij të palëkundur në promovimin e pavarësisë së Kosovës. “Ai zgjohej në mengjes duke predikuar pavarësinë e Kosovës dhe shkonte për të fjetur duke predikuar pavarësinë e Kosovës. Dhe sigurisht ai edhe endërronte për pavarësinë e Kosovës kur ishte në gjumë”, është shprehur për VOA-n ish korrespeondeti i New York Tajms
Si asnjë tjetër udhëheqës, ai ishte i bindur në rrugën që duhej të ndiqte kombi shqiptar për t’u radhitë ndershmërisht në radhën e kombeve të përparuara të perëndimit. Ai ishte i bindur në përkrahjen e perëndimit, e sidomos të Shteteve të Bashkuara të Amerikës për në rrugën e bashkimit dhe integrimit të kombit shqiptar me vendet perëndimore. E respektoja për bindjen e tij se komunizmi qe rreziku më i madh që i kishte ndodhur kombit shqiptar në shekullin e 20-të, si dhe për faktin se besonte me ngulm se kombi shqiptar duhej të ndërtonte bazat e ekzistencës së tij mbi vlerat dhe trashëgiminë shpirtërore dhe patriotike të rilindasve. Ai nuk mburrej me retorikë të zbrazët, por me ide e vizione për një të ardhme më të mirë të kombit të vet duke i dhënë një emër të nderuar gjakut shqiptar. E respektova Dr. Rugovën se ai nuk ishte i frymëzuar nga ideologjia komuniste si shumë nga ata të brezit të tij që ishin rritur e shkolluar në atë sistem. Në të vërtetë, këta janë ende ndër kundërshtarët më të fortë dhe përbuzësit më të mëdhej të Presidentit Rugova. E po të kishin këta kritikë të Ibrahim Rugovës të njëjtin respekt dhe tolerancë ndaj kundërshtarëve të tyre politikë që ai kishte për ta, politika shqiptare do të ishte në një nivel më të lartë qytetërimi dhe nuk do ishte në shpellën ku gjëndet sot. Ndryshe nga këta, Ibrahim Rugova kishte parime gjykuese dhe një kulturë e qytetërim njerëzor plot urtësi, të gërshetuara me traditat dhe vlerat më të mira shekullore të kombit shqiptar. Ai ishte i vetdijshëm se trimëria dhe pushka, natyrisht e kanë vendin dhe kohën e vet për t’u përdour në mbrojtje të interesave të kombit. Por me shëmbullin e tij, ai gjithashtu tregoi dhe e la trashëgimi se dashuria për popullin e vet dhe mbrojtja e interesave kombëtare dëshmohet gjithashtu – në bashkpunim dhe miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara, siç preferonte të deklarohej shpesh — duke i ruajtur nderin emërit shqiptar në botë, një mesazh ky shumë i përshtatshëm dhe tepër i nevojshëm për kohën dhe sidomos për politikanët e sotshëm në të gjitha trojet shqiptare në Ballkan. Këjo është trashëgimia dhe porosia e Presidentit Ibrahim Rugova në 10-vjetorin e vdekjes!

“BACË, NUK ËSHTË KRY!”

by

Nga Frank Shkreli/
Javën që kaloi në Kosovë u shënua 17-vjetori i masakrës së Reçakut, aty ku me 15 Janar të vitit 1999 forcat kriminele ushtarake dhe policore të Serbisë masakruan lartë nga 45 shqiptarë civilë të pa-armatosur. Ishte kjo një masakër që lau me gjak Recakun. Ish-ambasadori i Shteteve të Bashkuara, William Walker i cili në atë kohë kryesonte Misionin Verifikues të OSBE-së në Prishtinë, me të marrë vesh lajmin e hidhur të kësaj masakre, vajti në vendin e ngjarjes. Dëshmia e ambasadorit Walker për masakrën tragjike që kishte parë në Reçak, njëkohsisht tmerroi botën e qytetëruar dhe zgjoi ndërgjegjen e diplomacisë ndërkombëtare, sidomos asaj amerikane se diçka duhej bërë dhe shumë shpejt për të ndaluar masakrimin e një populli të tërë nga forcat kriminale të Millosheviqit në Kosovë.
Qeveria dhe populli i Kosovës me të drejtë nderuan Ambasadorin Walker me rastin e 17-vjetorit të masakrës në Reçak. Respekti dhe nderimi për William Walker javën që kaloi nga institucionet dhe nga populli i Kosovës nderon mbarë kombin shqiptar kudo. Duhet thekësuar nuk dihet se si do të kishin rrjedhë punët në Kosovë në vitin 1999 po të kishte qenë në Prishtinë një përfaqësues jo amerikan, si kryetar i Misionit të OSBE-së.
Kosova me të vërtetë nderoi këtë hero të drejtësisë, mbrojtjës i të drejtave të njeriut dhe mik i shqiptarëve, miqësi të cilën ai e dëshmon edhe tani pas 17 vjetësh, ndërkohë që nuk pushon së punuari për të mirën dhe mbarvajtjen e Republikës së Kosovës.
Ashtu si edhe në vitin 1999 kur ai alarmoi botën dhe diplomacinë perëndimore mbi masakrën e Reçakut dhe mbi politikën e Millosheviqit prej gjenocidi ndaj shqiptarëve në trojet e veta shekullore, William Walker, në vizitën e tij javën që kaloi në Kosovë për të shënuar 17-vjetorin e masakrës së Reçakut – nuk ngurroi të shprehte merakun e tij të madh ndaj gjëndjes aktuale politike atje duke bëri një thirrje prej miku dhe një paralajmërim ndërsa ka shprehur shqetësimin e tij të thellë me gjëndjen politike të Kosovës.
Ishte ky një paralajmërim prej një miku të madh të Kosovës dhe të shqiptarëve në përgjithësi. Besoj se dëshmitari i masakrës së Reçakut as nuk mund të paramendonte në Janarin e vitit 1999 se sot, 17-vjetë më vonë do të detyrohej të deklaronte se Republika e Kosovës — shtet i lirë dhe i pavarur pas aq shumë vuajtjesh e sakrificash njerëzore dhe humbjesh materiale prej dekadash, e udhëhequr nga vet shqiptarët — “Është në rrugën e gabuar.”
Për gjëndjen politike të krijuar gjatë vitit të kaluar, William Walker ia tha troç klasës politike në Prishtinë duke e ngarkuar atë me fajin më të madh për aktualitetin dhe për grindjet dhe mosmarrveshjet politike në vend, duke thekësuar se, “Klasa politike është një prej problemeve më të mëdha me të cilat përballet sot Kosova”, dhe si e tillë shtoi ai, “Kjo klasë politike nuk është e aftë të zgjidhë problemet me të cilat përballet Republika e Kosovës” dhe si përfundim sugjeroi ai, në atë vend duhet të ketë një ndryshim brezash politikë të cilët të jenë të aftë për tu përballur me sfidat e reja të Kosovës. Ndërkohë që ish-ambasadori Walker mbështeti protestat e fundit si një shprehje e lirisë dhe demokracisë në vend, duke iu referuar protestave të fundit dhe dhunës së përdorur, ai nënvijoi se nëqoftse ao “teprohen, atëherë diçka nuk është në rregull dhe është një problem që duhet të zgjidhet”. Por, ai deklaroi se problemet serioze me të cilat përballe sot Kosova, “nuk mund të “zgjidhen nga klasa e tanishme politike”, citohet nga media e Kosovës, të ketë thënë William Walker. Ai ka thënë se edhe qeveria i ka përgjegjësitë e veta në këtë mes, duke thënë se ajo mund të ishte sjellur më mirë gjatë protestave, citohet të ketë thënë Z. Walker.
Ambasadori Walker u shpreh se komentet e tija shqetësuese mbi gjëndjen në Kosovë dhe sidomos mbi klasën e tanishme politike atje, pasqyrojnë njëkohsisht edhe, “Mendimet e shumë shqiptarëve që jetojnë në Amerikë e me të cilët pajtohem”, ka pohuar ai, “se një prej problemeve më të theksuara në Kosovë është klasa politike, e cila mendoj unë, nuk po ndjekë një rrugë e cila do ta çonte Kosovën në drejtimin e duhur”, ka theksuar Walker. Ambasadori Walker dhe komuniteti shqiptaro-amerikan, që për dekada punuan dhe shpenzuan, madje dhe luftuan, për ta parë Kosovën të pavarur, të lirë dhe demokratike, janë të zhgënjyer nga ngjarjet e muajve të fundit në Kosovë, ngase duke marrë parasyshë historinë moderne të Kosovës, nuk prisnin kurrë krijimin e një situate si politika aktuale në Prishtinë. Shpresohej për një politikë dhe për politikanë ndryshe!
William Walker, gjatë qëndrimit të tij në Kosovë javën që kaloi, hodhi poshtë sugjerimet se problemet dhe grindjet e tanishme politike midis përfaqsuesve të kësaj klase politike, duhet të zgjidhen nga ndërmjetës ndërkombëtarë. Ai ka thënë për median se ndërkombtarët mund të kenë ndonjë rol tjetër, por jo rolin e ndërmjetësit në politikën e mbrendëshme politike të Kosovës.
Fatkeqsisht, në trojet shqiptare, qoftë në Tiranë, qoftë në Prishtinë ose në Maqedoni dhe në Mal të Zi, politikanët shqiptarë presin që — në grindjet dhe mosmarrveshjet e shumëta politike midis tyre, të cilat politikisht dhe ekonomikisht por edhe në fusha të tjera, kanë paralizuar botën shqiptare — ndërkombtarët të luajnë rolin e ndërmjetësit, me shpresë që të huajt të mbështesin qëndrimin e njërës ose tjetrës palë. E vërteta është se askush nuk mund dhe nuk duhet as të përpiqet të zgjidhë problemet politike të mbrendshme të shqiptarëve, as në Tiranë as në Prishtinë. Është kjo klasë politike në të gjitha trojet shqiptare që vet duhet të bëjë një gjë të tillë – me një dialog politik dhe tolerancë politike midis tyre — nëse me të vërtetë dëshirojnë të krijojnë shoqëri të lira e demokratike, pikëspari në frymën e vlerave dhe traditave jetike arbënore, për të cilat ndërkombëtarët nuk kanë asnjë ide, por edhe në përputhje me vlerat e botës moderne në të cilën jetojmë.
Ambasadori William Walker shprehi me këtë rast shqetësimet e tija për gjëndjen aktuale në Kosovë, por do të shtoja se edhe gjendja aktuale politike dhe grindjet e pafund midis partive në Shqipëri dhe kudo në trojet shqiptare, pasqyrojnë gjithashtu edhe shqetësimet e komunitetit shqiptaro-amerikan, e si përfundim edhe shqetësimet e shprehura nga politika zyrtare amerikane, se punët e shqiptarëve — 25-vjetë pas shëmbjes së Murit të Berlinit – nuk janë në rrugën e duhur.
Ne dëshirojmë që Atdheu i të parëve tanë — me këtë kam parasyshë mbarë trojet shqiptare në Ballkan — të realizojë një nivel të kulturës politike dhe një shkallë qytetërimi politik që do të siguronte një bashkjetesë kombëtare midis grupeve të ndryshme politike për të mirën, lavdinë dhe përparimin e të gjithë shqiptarëve. Për ndryshe, stuata e tanishme dhe ngërçi politik dhe bojkotet politike në mbarë botën shqiptare, sidomos në Kosovë dhe në Shqipëri, fatkeqsisht thonë disa se gjëndja e krijuar, vërteton pretendimet shekullore të armiqëve të kombit shqiptar se shqiptarët nuk mund të vetqeverisen. Sa i tmershëm do të ishte vërtetimi i këtij konkluzioni!
Sot për sot, fatkeqsisht, kombi shqiptar gjëndet në një udhëkryq. Falë kësaj klase politike, duket se shqiptarët nuk po dinë të gjëjnë rrugën e tolerancës dhe bashkjetesës kombëtare dhe politike midis tyre që do t’a çonte atë në udhën që ia ka caktuar Perëndia dhe historia — drejtë realizimit të idealeve kombëtare. Është e vërtetë se gjatë shekullit të kaluar, Shqiptarët u gjëndën, ndoshta si asnjë popull tjetër në Europë, i hudhur, i përbuzur, i shkelur e i harruar dhe i përsekutuar nga një ideologji e huaj e imponuar sllavo-aziatike dhe nga fqinjtë që kurrë nuk ia deshtën të mirën këtij kombi. Mirëpo, anë e mbanë trojeve shqiptare, për këtë situatë aktuale absurde mosmarrveshjesh e grindjesh të pafund të klasës politike — sot për sot — nuk mund të fajësohet komunizmi, as sllavi, as greku, as turku dhe as ndonjë tjetër, por vetë shqiptarët. Pa një ndjenjë dhe realizim për nevojën e doemosdoshme të bashkjetesës politike dhe kombëtare – pa një diskurs politik i denjë për shekullin 21 në radhët e klasës politike të shqiptarëve kudo, që do t’i jepte një hov të ri jetës kombëtare, politike, dhe ekonomike të shqiptarëve, sot për sot nuk mund të thuhet se, “Bacë u kry”, jo vetëm në Kosovë por askund tjetër në trojet shqiptare. Zemreku i orës së historisë së kombit shqiptar po pret gjithnjë të këthehet në rrugën e duhur. Kjo mund të arrihet vetëm nga vetë Shqiptarët.

FJALIMI I FUNDIT I PRESIDENTIT OBAMA MBI GJËNDJEN E VENDIT

by

Nga Frank Shkreli/
Presidenti i Shteteve të Bashkuara Barak Obama në fjalimin e tij të fundit të martën mbrëma mbi gjendjen e kombit, foli mbi arritjet dhe mbi sfidat me të cilat përballet vendi në politikën e mbrendshme ashtu edhe në politikën e jashtëme dhe ushtarake, duke thënë se cilat do qofshin problemet dhe sfidat, ato mund të zgjidhen nepërmjet debateve “ndërtuese dhe racionale”, ndërsa bëri thirrje për një atmosferë “politike më të mirë” në Washington.
Presidenti Obama në fjalimin e tij, që sipas tij ishte më i shkurtër se fjalimet e tija të mëparshme vjetore mbi gjëndjen e vendit, udhëheqsi amerikantheksoi se do fliste për katër çështje me rëndësi mbi të cilat, sipas tij, duhet të përqëndrohet vendi. Ai i tha Kongresit dhe kombit se ato janë: gjëndja ekonomike në vend, zhvillimi i teknologjisë, siguria e Amerikës dhe demokracia në vend. “A do t’u përgjigjemi ndryshimeve të kohës sonë duke u treguar të frikësuar ndaj të ardhmes duke e këthyer vendin në izolim dhe duke kundërshtuar njëri tjetrin,a po do të përballemi me të ardhmen me besim në vetveten tonë, me konfidencë në vlerat në të cilat ne besojmë, e që na dallojnë se kush jemi ne si popull, dhe në gjërat që mund të realizohen duke punuar së bashku”, tha Z. Obama.
Në fjalimin e tij ai natyrisht mbrojti përparimet që, sipas tij, ka arritur Administrata e tij gjatë 7 viteve të kaluara dhe shpalosi një agjendë me disa pika për vitin e fundit të administratës së tij, të një agjende politike e cila nuk ka giasë të realizohet gjatë këtij viti për arsye të zgjedhjeve presidenciale që do të mbahen më vonë këtë vit. Ndërsa bëri thirrje për zhvillimin e një “politike më të mirë” në Washinton, Presidenti Obama i tha Kongresit që dominohet nga republikanët, se një atmosferë e re politike nuk do të thotë se ne duhet të biemë dakort për çdo gjë, por shtoi ai, “Demokracia kërkon një lidhje besimi bazë midis qytetarëve të një vendi.”
Në një referencë kritike të tërthortë ndaj deklaratave të kandidatit republikan për president, Donald Trump, sidomos në lidhje me imigracionin, Presidenti Obama tha se gjatë historisë në Amerikë janë shfaqur pikëpamje të tilla ndërkohë që Shtetet e Bashkuara janë përballur në periudha të ndryshme me ndryshime politike, ekonomike shoqërore dhe me imigracionin.Gjithmonë, historikisht,nënvijoi ai, kur janë shfaqur frikësime dhe shqetësime për të ardhmen, çdoherë ky vend i katejkaluar ato me sukses.Ai u tha amerikanëve të mos kenë frikë nga e ardhmja.
Duke folur mbi gjëndjen ekonomike në vend ai mbrojti politikën e tij ekonomike nga kritikët e krahut të djathtë duke thënë se, “Kushdo që mendon se ekonomia amerikane është në rënie, vetëm përhapin trillime.”
Në pjesën e fjalimit vjetor mbi politikën e jashtme të vendit, Presidenti Obama hodhi poshtë akuzat e kundërshtarëve të tij politikë se, “armiqtë e këtij vendi pofuqizohen dhe se Amerika po dobësohet.”Ai tha se cilësimi i grupit terrorist të ashtuquajtur shteti islamik, ISIL si një “kërcënim ekzistencial” ndaj botës dhe deklaratat e disave se kjo është “Lufta e Tretë Botërore”, është e tepëruar dhe e pa vend ndërkohë që vetëm u shërben interesave propagandistike të terroristëve,tha Presidenti Obama. ISIL duhet të eliminohet, ka thënë Presidenti Obama, ngase përbën një rrezik të madh ndaj civilëve, por sipas tij, ai grup nuk përbën një “kërcënim ndaj ekzistencës tonë kombëtare.”
Presidenti Obama shtroi pyetjen para Kongresit dhe sfidoi se siduhet të “Mbrojmë sigurinë e Amerikës dhe njëkohsisht të udhëheqim botën, pa u bërë polici i saj?” Ai kërkoi miratimin e një rezolute nga Kongresi që do të autorizonte përdorimin e forcës ushtarake kundër shtetit islamik, por shtoi se Shtetet e Bashkuara kërcënohen “më pak nga perandoritë keqbërse dhe më shumë nga rreziqet që vinë nga shtete të dështuara.”Nëlidhje me këtë, Presidenti Obama parashikoi se nga këto shtete të dështuara do të dalin grupet e ardhëshme terroriste anë e mbanë botës.” Në lidhje me këtë, Z. Obamatheksoi se Shtetet e Bashkuara“nuk mund të marrin përsipër rindërtimin e çdo shteti të zhytur në kriza.”Mbi një pikë të politikës së jashtëme, ai i bëri thirrje Kongresit që tani pas lidhjes së marrëdhënjve të Amerikës me Kubën, të hiqet embargoja ekonomike kundër atij vendi, duke shtuar se, “Lufta e Ftohtë ka marrë fund”.
Në fund të fjalimit vjetor, Presidenti Obama iu drejtua anëtarëve të Kongresit duke bërë pyetjen se si ata së bashku mund të realizojnë që atmosfera politike të pasqyrojë ato që janë më të mirat dhe jo më të këqiat në radhët tona duke nënvijuar një pranim të jashtzakonshëm nga ana e tij, ndërsa vetë mori përsipër një pjesë të përgjegjësisë për atë që është cilësuar si mosfunksionimi politik në Washington.Për situatën politike dhe për grindjet partiake në Washington, ai shprehu keqardhjen e tij sepse siç tha ai, mosmarrveshjet midis partive jo vetëm që “nuk janë përmirësuar, por në të vërtetë janë keqësuar”,dhe për këtë ai tha se merr përsipër përgjegjësinë që i takon dhe premtoi se do të përpiqet që këto marrëdhënje midis partive të përmirësohen më shumë,përderisa ai të jetë në Shtëpinë e Bardhë.Në të vërtetë edhe Governatorja e Karolinës së Jugut, Nikki Haley, e cila mbajti fjalimin e palës Republikane, i mëshoi kësaj pike duke folur mbi mosmarrveshjet dhe grindjet politike në Washington, por duke ngarkuar me faj për situatën e krijuar të dypartitë kryesore, përfshirë Partinë Republikane.Ajo tha se “duhet të jemi të sinqertë me njëritjetrin dhe me vetveten”,shtoi ajo, duke theksuar se ndërsa “Demokratët mbartin përgjegjësinë më të madhe për problemet me të cilat përballet sot Amerika, kjo nuk është përgjegjësi vetëm e tyre. Ne Republikanët duhet të përballemi gjithashtu me të vërtetën”,theksoi ajo. “Ne duhet të pranojmë kontributin tonë ndaj erozionit të besimit të publikut ndaj institucioneve dhe udhëheqjes amerikane. Ne duhet të pranojmë se edhe ne kemi luajtur një rol në mosfunksionimin e qeverisë. Kjo situatë duhet të ndreqet”, përfundoi Governatorja e shtetit Karolinës së Jugut, Nikki Haley në përgjigjen ndaj fjalimit të Presidentit Obama, në emër të Partisë Republikane.
Si për çdo president tjetër para tij, fjalimi vjetor i Presidentit Obama mbi gjëndjen e vendit të martën mbrëma, ishte një rast për të pasqyruar arritjet e tij në fusha të ndryshme të politikës së brendshme dhe të jashtëme gjatë vitit të kaluar dhe të njoftonte programe të reja për vitin në vijim.Por, pa marrë parasyshë se ç’mendon ai për sukseset e Administratës së tij gjatë vitit që kaloi, sondazhet më të fundit në vend tregojnë se 65% e amerikanëve besojnë se vendi është në rrugë të gabuar dhe se për këtë situatë janë përgjegjëse të dy partitë kryesore, Partia Demokrate që kontrollon Shtëpinë e Bardhë dhe Partia Repulikane që kontrollon Kongresin.

NJË VIT TJETËR I KEQ PËR LIRINË E SHTYPIT

by

(Dhe darka gala e Kryeministrit Rama me Gazetarët)/
Nga Frank Shkreli/
Viti 2015 ishte një vit i dominuar nga sfida të mëdha botërore, ishte një vit i dominuar nga lufta, terrorizmi, nga shtypjet dhe kriza në shumë pjesë të botës. Siç duket, sa më e keqe të jetë situata botërore dhe sa më të ashpëra të jenë tensionet në marrëdhënjet ndërkombëtare, puna e gazetarit jo vetëm që bëhet më e vështirë, por edhe më e rrezikshme, për të mos thënë më vdekjeprurëse. Në këtë pikëpamje, as viti që kaloi nuk ishte një përjashtim. Në të vërtetë, sipas Komisionit për Mbrojtjen e Gazetarëve, (KMG) — një organizatë kjo e pavarur dhe jo fitim-prurëse e cila merret me mbrojtjen e lirisë së shtypit anë e mbanë botës – në një njoftim për gazetarët, të shpërndarë të mërkurën –thotë se viti 2015 ishte “viti i katërt më vdekjeprurës” për gazetarët ç’prej kohës që KMG-ja ka filluar të mbledhë të dhëna të tilla, duke filluar nga viti 1992.
Në njoftimin që dërgoi për mediat, Komisioni për Mbrojtjen e Gazetarëve thotë se gjatë vitit që posa kaloi — anë e mbanë botës — janë vrarë 71 gazetarë në krye të detyrës së tyre dhe 199 të tjerë janë burgosur vetëm e vetëm se kanë ushtruar profesionin e tyre. Këto shifra, sipas KMG-ës, e radhitin 2015 si vitin e katërt më të keq dhe më vdekjeprurës për gazetarët në pothuaj 25 vjetët e fundit.
Komisioni për Mbrojtjen e Gazetarëve thekson se gjatë vitit që kaloi, “30 prej gazetarëve ose 42 për qind e tyre, janë vrarë ose kanë vdekur në duartë e grupeve ekstremiste, siç është Shteti Islamik”. “Këto vrasje”, thuhet në njoftimin e KMG-ës, “kanë ndodhur ndërkohë që më shumë se gjysma e 199 gazetarëve të burgosur gjatë vitit 2015, kishin përfunfuar në birucë, nën akuza për veprimtari anti-shtetërore.” Kjo situatë, sipas KMG-ës, “tregon se si shtypi dhe pjesëtarët e medias në përgjithësi, duhet të ushtrojnë profesionin e tyre në një situatë të rëndë midis grupeve të terroristëve dhe qeverive që gjoja pretendojnë se luftojnë terrorizmin.” KMG-ja përmend rastin e kryeredaktorit të revistës mujore të pavarur Hentah, njëkohsisht dhe regjisor i filmave dokumentar mbi Shtetin Islamik, Z. Naji Jerf, i cili u vra në Turqi fund vitin e kaluar.
Por, megjithëse viti 2015 ishte një vit vështirsishë me të cilat u përballua shtypi në përgjithësi anë e mbanë botës, Komisioni për Mbrojtjen e Gazetarëve thotë se ka shënuar edhe sukses në fushën e lirisë së shtypit, ndërkohë që sipas organizatës, me veprimtarinë e saj në mbrojtje të gazetarëve dhe të lirisë së medias anë e mbanë botës, ka kontribuar në lirimin e të pakën 50-gazetarëve të burgosur. Drejtori i KMG-ës, Courtney Radsch, tregohet optimist, ndërsa citohet në njoftimin e shpërndarë nga kjo organizatë mbi lirinë e shtypit gjatë vitit që kaloi, të ketë thënë se, “Ndonëse gazetarët përballen gjithnjë me sfida të mëdha botërore, ka arsye për shpresë” theksoi ai, duke shtuar se “Gjatë vitit 2016 organizata e tij do të vazhdojë t’u bëjë presion qeverive anë e mbanë botës që të lejojnë gazetarët të kryejnë punën e tyre, të lirë dhe në rrethana sigurie.”
Ndërsa jemi duke folur për lirinë e medias dhe për marrëdhënjet e gazetarëve me pushtetarët gjatë vitit të kaluar, nuk po më durohet pa përmendur edhe darkën që Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama organizoi për drejtuesit dhe përfaqsuesit e medias shqiptare fund të dhjetorin e vitit të kaluar. Një darkë e tillë në Tiranë duket se kishte për qëllim të organizohej sipas modelit të darkës që mbahet në Washington prej vitesh, jo vetëm me gazetarë por edhe me përfaqsues të dalluar të shoqërisë në përgjithësi dhe lloj-lloj politikanësh, e që në të vërtetë është një rast për tu qeshur dhe madje edhe për tu tallur me njëri tjetrin, mbrenda caqeve të moralit dhe njerëzillëkut. Është gjithashtu edhe një moment për të harruar, të pakën për disa orë, natyrën e punës sfiduese që për nga natyra ekziston midis gazetarëve, krye-pushtetarit të vendit dhe politikanëve në përgjithësi.
Por, ekziston një ndryshim i madh midis darkës gala të Kryeministrit Rama me gazetarët në Tiranë dhe asaj që organizohet në Washington. Kjo e Tiranës nuk ishte një darkë “alla Obama” siç e cilësuan disa media. Darka me gazetarët në Washington nuk organizohet nga Presidenti dhe as nga Shtëpia e Bardhë, por nga Shoqata e Korrespondentëve të akredituar pranë Shtëpisë së Bardhë. Ajo i bën ftesat. Për më tepër, përveç gazetarëve dhe tipave të medias, në darkën e Washigtonit ftohen edhe politikanë kundërshtarë të dy partive kryesore të vendit si dhe personalitete të dalluara në fusha të ndryshme të Amerikës. Por siç duket, në Tiranë është pak ndryshe, pasi ftesat për gazetarët që marrin pjesë në darkën me Kryeministrin, thuhet se i lëshon vet Kryeministria ndërkohë që as nuk ftohen personalitete politike të partive opozitare ose përfqsues të tjerë të shoqërisë. Merre me mend që në një tavolinë të darkës së Kryeministrit Rama të ishin të ulur edhe udhëheqsit dhe përfaqsues të opozitës! Në këtë mënyrë, darka me gazetarët në Washington, të pakën në pamje e ka njëfarë lloj pavarësie dhe atmosfere tolerante e të relaksuar dhe nuk konsiderohet si një takim ku presidenti fton të preferuarit e vet nga media ose që si shpërblim, me pjesëmarrjen e tyre, të presë që të trajtohet më mirë nga media.

Nuk mund të them as për Kryeministrin Rama se mund të priste ndonjë favor nga gazetarët e ftuar shqiptarë në darkën e tij, ndonëse nuk di se cilët gazetarë ishin ata që morën pjesë dhe cilët jo dhe si u zgjodhën ata. Por, ajo që të bie në sy nga ai takim, e që fatkeqsisht ishte për të ardhur keq, sepse në përgjithësi, dukej se ishte një darkë tepër serioze, plot tensione, me pjesëmarrës të ulur në tavolina që dukeshin se mendonin se do ndoshta do të ishin më të kënaqur diku tjetër. Madje, kjo atmosferë e rëndë, shkaktoi që vet Kryeministri Rama në fjalën e tij, u përpoq ta thyente atë atmosferë të akullt që mbizotëronte në sallë, e të cilën ai në të vërtetë qqë në fillim e cilësoi si një “atmosferë ngushëllimesh”.

Nuk duhet të jetë kështu. Marrëdhëniet midis pushtetit dhe medias si dhe respekti reciprok janë të rëndësishme kur të dy palët me të vërtetë respektojnë lirinë e shtypit. Puna e gazetarit është tepër e rëndësishme gjtihashtu sepse media konsiderohet si pushteti i katërt! Andaj, në marrëdhëniet e tyre, si pushtetarët ashtu edhe gazetarët duhet të jenë të bindur se liria e shtypit, nuk është një shprehje akademike, por është një e drejtë themelore, ndër të drejtat bazë të njeriut. Dhe si e tillë, ashtu duhet të konsiderohet dhe të mbrohet jo vetëm nga pushtetarët, por edhe nga vet gazetarët. Gazetaria shqiptare përballet me sfida të mëdha. Si rrjedhim dhe në këtë kuptim, duhet të pranohet nga të gjitha palët se respekti i pushtetarëve ndaj përfaqsueve të medias dhe mbështetja pa kompromis e qeverisë dhe e partive politike ndaj lirisë së fjalës dhe lirisë së shtypit në përgjithësi, është një element kritik dhe i pazevëndsueshëm për zhvillimin e mirëfilltë të një shoqërie demokratike. Respekti reciprok për punën e njëri tjetrit, do të mundësonte që në raste siç ishte darka me gazetarët në Tiranë, të mbizotëronte një atmosferë paksa më e relaksuar dhe me më shumë të qeshur. Nuk e di nëse mungesa e një atmosfere më të butë dhe më miqësore në darkën e organizuar për gazetarët nga Kryeministri Rama ishte për arsye të mos respektit dhe mosbesimit ndaj njëri tjetrit, apo për arsye frike nga njëri tjetri.
Për të mirën e shoqërisë, të dy palët – pushtetarët dhe gazetarët — duhet të bëjnë më shumë drejtë një komunikimi më të mirë më të respektueshëm dhe më të frutshëm midis tyre, të dy palët të vetdijshëm se “Shtypi i lirë nuk është një privilegj, por është një nevojë organike e një shoqërie të madhërishme dhe të suksesshme”, ka thënë ish gazetari amerikan Walter Lipman .” Sepse në fund të fundit, vetëm një media e lirë mund t’i shërbejë një populli që dëshiron të jetë i lirë, sepse siç ka shkruar edhe Thomas Jeffersoni, nëqoftse të gjithë ia duan të mirën vendit – si pushtetarët ashtu edhe gazetarët — atëherë, në një vend, “Ku shtypi është i lirë dhe i pavarur dhe ku çdo njeri mund të lexojë, aty çdo gjë është e sigurt dhe në rregull.”

TË MOS PRISHET HARMONIA FETARE E SHQIPTARËVE

by

Nga Frank Shkreli/
Media të ndryshme botërore, përfshirë edhe ato shqiptare, kanë shpërndarë një lajm gjatë ditëve të fundit të pa konfirmuar nga Vatikani, se Papa Françesku do të vizitojë Kosovën gjatë vitit 2016. Natyrisht se një vizitë e tillë në Kosovë nga udhëheqsi shpirtëror i Kishës Katolike do të ishte një lajm i mirë për një vizitë që do të ishte historike për Republikën e Kosovës dhe për kombin shqiptar. Besoj se ky lajm për një vizitë të mundshme të Papës në Kosovë, gjatë vitit që posa filloi, është një lajm i mirëpritur nga të gjithë shqiptarët pa dallim feje, krahine ose aleancash dhe qendrimesh politike.
Mirëpo, lajmi i gëzueshëm mbi një vizitë të mundshme të Papa Françeskut në Kosovë, megjithëse i pa vërtetuar zytarisht, u pasua pothuaj menjëherë nga një lajm tjetër në mediat e Kosovës, një lajm që është njëkohësisht aq i keq sa ishte edhe i papritur kur të merret parasyshë harmonia fetare midis shqiptarëve gjatë shekujve, jo vetëm në Kosovë, por edhe anë e mbanë trojeve shqiptare në Ballkan dhe në diasporë. Nëse ky lajm i keq dhe i hidhur ka të bëjë me vizitën e mundshme të Papës në Kosovë ose jo këtë vit, kjo mbetet për tu parë. Por sido të ta merrësh, ky ishte një lajm që që nuk ishim mësuar të dëgjonim dhe i cili sipas shumë komenteve në portale të ndryshme, shikohet dhe po komentohet si një përpjekje për të goditur rëndë harmoninë fetare shekullore me të cilën shqiptarët janë treguar dhe tregohen edhe sot krenarë para botës. Konsiderohet si një lajm i keq ky i cili, sipas shumë reagimeve në portale të ndryshme, turbulloi shpirtërat dhe shkaktoi dhëmbje të madhe dhe tronditje shqetësuese në radhët e shqiptarëve vullnet mirë të të gjitha feve pa dallim dhe kudo.
Bëhet fjalë për një lajm të turbullt i ditës së shtunë nga Kosova, i cili sipas mediave është konfirmuar edhe nga Policia e Republikës së Kosovës në Prizren e cila njoftoi se ka filluar bërjen e hetimeve për kapjen e keqbërësit ose keqbërësve. Fjala është për prishjen e disa varrezave të komunitetit katolik shqiptar në fshatin Romajë të Hasit, Komunë e Prizrenit. Ndërsa kanë filluar hetimet, Policia e Kosovës nuk bëri ndonjë koment mbi arsyen e mundshme të prishjes së varrezave katolike, ndërkohë që deklaroi se deri tani nuk ka as të dyshuar.
Prifti katolik Don Ndue Ballabani, përgjegjës për ato varreza, është shprehur për gazetën Express se varrezat e banorëve Dedaj të Romajës kanë qenë objekt sulmesh edhe më parë, por sipas tij, nuk e kanë bërë të madhe këtë çështje, siç duket në përpjekje për të ruajtur harmoninë dhe marrëdhënjet ndërfetare të asaj zone. Don Ballabani ka deklaruar se “Çdo gjë që ka të bëjë me kryqin është demoluar” në varrezat e Romajës, të cilat sipas tij “janë 200 vjetë të vjetëra”, citohet t’i ketë thënë ai gazetës Express dhe shprehet se ka uzdajë se organet e drejtësisë do ta zbardhin këtë rast dhe që ata që kryen këtë vepër penale, të kapen dhe të marrin dënimin e meritueshëm nga drejtësia.
Autoritetet e Republikës së Kosovës e dënuan menjëherë dhe ashpër dëmtimin e varrezave. Në reagimin e qeverisë së Kosovssës thuhet se “thyerjet dhe dëmtimet e varrezave janë akte të ulëta kriminale, të cilat, përkundër përpjekjeve të izoluara, nuk do të arrijnë të cenojnë në asnjë mënyrë raportet vëllazërore dhe tolerancën ndërmjet qytetarëve të besimeve të ndryshme fetare në Republikën e Kosovës. Populli i Kosovës është shembull i harmonisë së mirëfilltë ndërmjet komuniteteve fetare, vlera të trashëguara brez pas brezi në vendin tonë”, thuhet ndër të tjera në deklaratën e Qeverisë së Kosovës.
Ndër reagimet e tjera të para ndaj prishjes së varrezave të shqiptarëve katolikë në fshatin Romajë, ishte edhe komenti që bëri Kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Z. Ramush Haradinaj në faqen e tij Facebook i cili e karakterizoi prishjen e varrezave katolike në Romajë si, “një akt qyqan dhe si një përpjekje dëshpëruese për të zbehur tolerancën fetare në Kosovë”. Ish-Kryeminsitri i Republikës së Kosovës e dënoi ashpër këtë akt dhe kërkoi nga “Organet e rendit dhe të gjithë ata që mund të ndihmojnë, të bëjnë të pamundurën që të zbardhet ky rast, i cili i qet hije të keqe, jo vetëm kësaj ane, por gjithë Kosovës”, shtoi ai. Ramush Haradinaj shkruan se, “Varrezat janë objekte të shënjta dhe kushdo ngre dorë mbi to, ka ngritur dorë mbi shenjtërinë e jetës së përbashkët shekullore të qytetarëve të të gjitha besimeve në Kosovë. Prandaj nuk do të lejojmë askend që të na i rrezikojë këto vlera”. Z. Haradinaj shprehet se dëshiron të besoj se ky është një akt kriminel dhe keqbërsish ordiner, por përfundoi ai reagimin e tij duke thënë se “Pavarësisht prej kësaj, zbardhja e këtij rasti, është me interes të jashtëzakonshëm për të gjithë ne”.
Në pritje të zbardhjes se këtij rasti të shëmtuar nga Policia e Republikës së Kosovës dhe pa dashur të arrijë në ndonjë konkluzion pa pasur fakte mbi motivin dhe mbi identitetin e personave që kanë kryer këtë akt të shëmtuar — akte të tilla si ky i javës që kaloi dhe herë të tjera më parë në fshatin Romajë të Hasit të Komunës së Prizrenit, janë shënja të këqia dhe përbëjnë sulme që godisin drejtë për drejtë mu në zemër të bashkjetës dhe harmonisë fetare ndër shqiptarët, të cilët deri më sot ishin shembëll për botën në këto marrëdhënje.
Në interesin e kujt është që të mbytet harmonia fetare shekullore midis shqiptarëve dhe të zhduket respekti që shqiptarët kanë gëzuar dhe kultivuar gjatë historisë me njëri tjetrin? Ata që me akte të tilla — siç është prishja e varrezave katolike në Romajë të Hasit — dëshirojnë dhe shpresojnë të mbjellin urrejtje midis shqiptarëve në baza fetare, nuk besoj se do t’ia dalin, por ata duhet të izolohen dhe të luftohen na shoqëria sa më parë që të jetë e mundur, para se të jetë tepër vonë.