Frank shkreli – Page 4 – Dielli

PAPA FRANÇESKU NË MONGOLI – PRITET NGA MOTRAT E SHËN NENË TEREZES

September 4, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Papa Françesku arrijti të premtën në Mongoli, vizita e parë në historinë e papëve të Romës në atë shtete të Azisë, një vend ky pa dalje në det që, gjeografikisht, shtrihet midis dy fqinjëve të mëdhej, Kinës dhe Rusisë – dy shtete këto me të cilat Vatikani ka pasur dhe vazhdon të ketë marrëdhënie të acaruara.

Papa Françesku u shpreh se po viziton Mongolinë – një shtet me një popullsi prej 3.5 milionë banorësh – për të inkurajuar komunitetin e vogël katolik në atë vend, prej jo më shumë se 1500 anëtarë të Kishës Katolike në Mongoli.

Duke folur me gazetarët për vizitën e tij në Mongoli, Papa Françesku u shpreh se është i kënaqur të vizitonte një vend si Mongolinë – ndonëse me një popullsi të vogël, por një popull me një kulturë të madhe, për të cilën “nevojiten ndjenjat që të kuptohet.” Mongolia kuptohet, shtoi ai, vetëm me ndjenjat tona.

Sipas itinerarit të vizitës në Mongoli, Papa Françesku do takohet me udhëheqsit më të lartë mongolezë, përfshirë Presidentin dhe Kryeministrin

e vendit dhe do të mbajë një fjalim para elitës qeveritare dhe kulturore të Mongolisë, para se të takohet me ipeshkvijt, priftërinjtë dhe murgeshat të cilët kujdesën për komunitetin e vogël katolik mongolez prej nja 1500-antarësh – në një popullsi prej 3.5 milonë banorë që ka Mongolia.

Kisha Katolike mongoleze ka një histori të re, jo më shumë se 25-vjet të themelimit të saj, pas shembjes së komunizmit në atë vend, dhe pasi liria e fesë u sanksionua në kushtetutën e re post-komuniste. Me shembjen e komunizmit në atë vend, Mongolia dhe Vatikani kanë vendosur marrëdhënie diplomatike midis tyre dhe disa grupe misionarësh katolikë, përfshirë edhe – kush tjetër, por edhe Motrat e Shën Nenë Terezës, e kanë mbajtur gjallë këtë komunitet të vogël katolik në Mongolinë e largët. Atje, motrat e Nënë Terezës, kujdesen për të moshuarit me aftësi të kufizuara, të pa strehët dhe persona të përjashtuar nga familjet e tyre dhe nga shoqëria. Njoftohet se gjatë vizitës në kryqytetin Ulaanbaatar të Mongolisë, Papa Françesku do të inaugurojë një qëndër të re të drejtuar nga misionarët, për tu kujdesur për më të varfërit e Mongolisë.

Françesku dhe motra Salvia Mary Vandanakara

Dëshmia e një murgeshe — Salvia Mary Vandanakara — Misionarët e Bamirësisë së Shën Terezës me Papa Françeskun, në Ulaanbaatar, Mongoli.

Kujdesi për fëmijët me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore, ndihma për të sëmurët dhe të moshuarit e braktisur nga familjet e tyre, kujdesi për të pastrehët, për ata që nuk kanë ushqim për të ngrënë dhe ndihma për familjet e varfra dhe të flakura në mes të katër rrugëve. Këto janë veprat, në shërbim të Ungjillit dhe të popullit mongol — sipas një lajmi nga Radio Vatikani — që kryejnë çdo ditë Misionarët e Bamirësisë së Shën Terezës, në Mongoli. Motra e kjëtij urdhëri, Salvia Mary Vandanakara, u shpreh mëtej se, “Nëpërmjet këtyre veprave bamirësie – përpiqemi t’i bëjmë njerëzit të kuptojnë sesa të çmuar janë para syve të Zotit, me dëshirën e thellë për t’u rikthyer dinjitetin dhe vlerën e tyre njerëzore”. Motra Salvia Mary, përfaqësuese e Urdhërit të Shën Nenë Terezës, citohet nga Radio Vatikani të ketë thenë se ajo kishte mbërritur në Mongoli në vitin 1998, atëherë, “kur Kisha sapo kishte filluar të lëshonte rrënjë” në atë vend. “Duke iu kushtuar shërbimit ndaj të më të varfërve ndër të varfër, ne ndjemë se duhej të jetonim mes tyre dhe të provonim disa nga vështirësitë me të cilat përballeshin ata, si mungesa e ujit dhe e nevojave të tjera elementare”.

Jehona në median ndërkombëtare të takimit të Papa Françeskut me motrat e Urdhërit të Nënë Terezës gjatë vizitës së tij në Ulaanbaattar, Mongoli, përkon me organizimin në trojet shqiptare të Akademisë Solemne – “Manifestimi kulturor-shkencor “Drita e Gonxhes” – që po shënon Ipeshkvia Prizren-Prishtinë, në bashkpunim me Institutin e Trashëgimisë Kulturore të Shqiptarëve (ITSHKSH) Shkup dhe drejtorin e saj, Skender Asani – manifestim ky që do të zgjasë deri më 5 shtator, në ditëfestën liturgjike të sajë. Në këtë manifestim morën pjesë udhëheqsit më të lartë të Republikës së Kosovës. Presidentja Osmani, pasi faleminderoi drejtorin Asani për këtë aksion domethënës, tha se Nënë Tereza mbetet hallka më e fortë që mund të bëjë integrimin e brendshëm shpirtëror e kulturor të shqiptarëve. Ajo tha se si përfaqësues i udhëheqësve shtetërorë, është gjithmonë e gatshme për të mbështetur dhe për të kontribuar në nderimin dhe ruajtjen e trashëgimisë së figurave të ndritura si ajo e Nënë Terezës. Sipas saj, dashuria për njëri tjetrin ishte mesazhi më i rëndësishëm i Nënës Terezë.

“Ky bredh, i mbjellë sot, simbolizon dëshminë e veprës së Nënë Terezës në shërbim të njerëzimit, vullnetin e saj për t’i shërbyer atij. Nënë Tereza gjeti gjithmonë forcë që dhimbjen e saj, të popullit të saj dhe të të gjithë të vuajturve t’a kthejë në dashuri për njerëzimin, në vepër të përvuajtur në shërbim të të varfërve, madje, sikur thoshte vetë, në shërbim të më të varfërve, ndër të varfërit”, ka thenë me këtë rast, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani

Manifestimi kulturor-shkencor, “Drita e Gonxhes”, udhëtoi këto ditë për në Prishtinë. Drejtori i ITSHKSH, Skender Asani, me këtë rast, ka takuar Presidenten e Republikës së Kosovës,Vjosa Osmani, me të cilën mbollën një bredh, me origjinë nga farat e bredhit të shkatërruar të Nënës Terezë në Shkup. “Bredhi dedikuar Nënë Terezes simbolizon lidhjen mes njerëzve, popujve e vendeve. Shembulli i saj në shërbim të njerëzimit është modeli më i vyer, të cilin ne mund ta njohim”, ka thenë Skender Asani.

May be an image of 3 people, statue and text

“26 gushti i sivjem na bashkoi sot në qendër të Prishtinës, në sheshin “Nënë Tereza”, pranë shtatores së Nënë Terezes, për të hapur manifestimin kulturor dhe shkencor “Drita e Gonxhes”. Personi Anjezë Gonxhe Bojaxhiu vdiq 87 vjeçare, më 5 shtator 1997, por figura e Nënë Terezës si Tereza e Kalkutës dhe si Shën Tereza, vazhdon të frymëzojë miliona njerëz në mbarë botën, teksa fjalët e saj tashmë janë kthyer në postulate të sjelljes së shpirtrave njerëzorë mes tyre.” (Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, 26, Gusht, 2023

“Nga Ipeshkvia e Prishtinës, kemi nderin të bashkëpunojmë me Presidencën për njohjen, parqitjen dhe transmetimin e shpirtit të paqes të Shën Terezës, për të cilin bota ka kaq shumë nevojë. Dashuria e saj për vendlindjen, shqiptarët dhe mbarë botën është model jete për mbarë njerëzimin i cili duhet mbajtur mend jovetëm për disa ditë, por çdo ditë të vitit”, tha Dom Lush Gjergji i Ipeshkvisë Prizren-Prishtinë.

May be an image of 2 people, people standing, statue and text

“Personi Anjeze Gonxhe Bojaxhiu vdiq 87 vjeçare, më 5 shtator 1997, por figura e Nënë Terezës si Tereza e Kalkutës dhe si Shën Tereza, vazhdon të frymëzojë miliona njerëz në mbarë botën, teksa fjalët e saj tashmë janë kthyer në postulate të sjelljes së shpirtrave njerëzorë mes tyre”. Kryeministri Albin Kurti, Pprishtinë, 26, Gusht, 2023

POETI JAKUP CERAJA PËR NËNË TEREZËN

August 21, 2023 by s p

Poezia e parë ndër shqiptarë kushtuar Nënë Terezës/

Nga Frank Shkreli

Sari bardheblu i Nënë Terezës, petku i Nënë Terezës dhe i Motrave Misionare të Dashurisë, është simbol i paqës, i bamirësisë, i thjeshtësisë në të gjithë botën. Kryqi, i qepur në shpatullën e majtë, simbolizon Jezusin në kryq si çelsi i zemrës së Misionareve të Dashurisë. Ngjyra e bardhë e sarit është simbol i së vërtetës dhe i pastërtisë, tre shiritat blu simbolizojnë tre kushtet e jetës rregulltare: varfërinë, bindjen dhe çiltërsinë e shërbimit të sinqertë, falas, për më të varfërit, kështu shpjegon faqja e internetit të Kongregatës së Motrave Misionare të Bamirësisë origjinën e veshjes rregulltare të Nënë Terezës dhe motrave të saja, thuhet në një njoftim të Radio Vatikanit, ndërsa thekson se ishte 17 gushti i vitit 1948 — 75-vjet më parë — kur Nënë Tereza veshi, për herë të parë, sarin e bardheblu me vijën e blu anash petkut të dallueshëm të njё jete tё re rregulltare, për të hyrë në botën e të varfërve.

Arsyen se pse Nënë Tereza kishte zgjedhur të veshte pikërisht këtë uniformë,e shpjegon motra Gertrude e “Misionarëve të Bamirësisë” të urdhërit të nenë Terezës: “Nëna jonë Tereze”, kujton motra Getrude – “zgjodhi veshjen e saj dhe të motrave të saj ngjyrat bardhë e blu, sepse ngjyra e bardhë është simbol i pastrisë dhe i së vërtetës, ndërsa tre shiritat blu, simbolizojnë tre kushtet, që bëjnë rregulltaret: kushtin e varfërisë, të pastrisë, të dëgjesës”. Për më tepër, ka shspjeguar ajo, Nenë tereza e zgjodhi këtë veshje 75-vite më parë, për t’u ngjarë grave që fshinin rrugët e që mbanin sari të ngjashme dhe përshtatshme edhe për klimën dhe atmosferën e varfërisë në Kalkutë.

Siç dihet tanimë, Shën Nënë Tereza është bërë një simbol universal, një figurë e dashur jo vetëm për besimtarët, por edhe për jobesimtarët dhe besimtarët e feve të ndryshme, anë e mbanë botës, sidomos në radhët e shqiptarëve, pa dallim feje a krahine. Është vështirë të thuhet numri i saktë, por dihet se për Nenë Terezën — fituesën e Çmimit Nobel dhe dekoratave të tjera ndërkombëtare, anë e mbanë botës — janë shkruar qindra libra, mijëra artikuj, filma dhe dokumentarë të llojllojshëm, në gjuhët kryesore të botës.

Unë nuk isha në dijeni të ndonjë poezie kushtuar Nenë Terezës, as në nivel kombëtar as ndërkombëtar, megjithse mund të ketë të tilla poezi në gjuhë të ndryshme – por ndërkohë, rastësisht ndesha në një poezi të poetit, shkrimtarit dhe atdhetarit nga Kosova, të ndjerit Jakup Ceraja – Poeti i sfidave të përherëshme dhe i atdhedashurisë — botuar me 18 gusht të vitit 1984, në revistën Drita, organ i Ipeshkvisë së Kosovës, dedikuar Nënë Terezës. Siç duket, i emocionuar dhe i frymëzuar shumë nga jeta e murgeshës shqiptare, poeti Jakup Ceraja ka përpiluar vjershën, e rrallë edhe për nga subjekti, me titull, thjeshtë: Nënë Tereza. Po e sjell për lexuesin e interesuar në këtë 75-vjetor të 17 gushtit të vitit 1948 — kur Nënë Tereza veshi, për herë të parë, sarin e bardheblu – petkun identifikues të saj dhe të motrave të Urdhrit fetar, themeluar prej saj.

“Nënë Tereza”

Nga Jakup Ceraja

Është një kengë e re shqiptare

që peshohet në një fjalë të madhe

e kënga quhet Nënë me germa të mëdha,

është një fjalë e vjetër shqiptare

që peshohet vetëm me këngë të madhe

e fjala quhet Nënë me germa të arta.

Nënë Terezë, o bijë e këtij trolli dëshmorësh

a matet largësia mes meje e Teje

nga këtu e në Indi

me kilometra e mile

kur me dashurinë e zemrës sate

thuret vargu im i ri

e me hirësinë e asaj fytyre

vargun vërtetë e bëj poezi

për njeriun, jo vetëm me emër

që beson në të vërtetën,

e kush beson në të vërtetën

beson në Dritë të patjetërsuashme

beson në ardhmëri të amshuashme,

ndaj dhe vargu për ty rrodhi vetë,

ndaj dhe kënga për ty s’mban ofshamë.

Ti Nëna jonë e madhe me dafinë në dorë,

vërtetë s’ke pushtet me polici e ushtri,

s’ke as banka me dollarë as arka me ar,

por atë që ke Ti në të gjakut damarë,

në gjuhën paqëtore e në sytë ngushëllues

nuk e ka asnjë pushtet i botës moderne

me ushtri e polici e teknollogji

se forca jote ushqehet prej Hyut

dhe i shërben njeriut që edhe buka i mungon.

Nënë Terezë, o Gonxhe e këtij populli të lashtë,

Ti motër me nënën time të ndjerë,

e cila kurrë nuk vuajti nga fanatizmi

pse e kuptoi me kohë ndasinë tragjike të njerëzve,

kishte dashuri më shumë se qumësht në gjinj

dhe me qumësht e dashuri më rriti mua

e u bëra njeri, më parë se poet,

-sa mirë,

dashurisë së saj sot i dhe krah Ti –

Ti që hyre e devotshme në çdo shtëpi! —

Nga Jakup Ceraja (18 gusht 1984)

e_bekuara_nene_tereza_shenjeto – Turismo Albania

Shën Nenë Tereza

Poeti e shkrimtari Jakup Ceraja

Në një tubim para disa viteve, me rastin e 80-vjetorit të lindjes dhe 13-vjetorit të kalimit në amshim të poetit Jakup Ceraja kishin marrë pjesë edhe një numër personalitetetesh kulturore e politike të Kosovës, si veprimtarët e çeshtjes kombëtare, Adem Demaçi dhe Dom Lush Gjergji, në përurimin e një pllake përkujtimore kushtuara poetit Jakup Cernaja në fshatin e tij të lindjes, Cerajë, të komunës së Mitrovicës, aty ku poeti ka kaluar pjesën më të madhe të jetës së tij. Dom Lushi, siç dihet është biografi zyrtar i jetës dhe veprimtarisë së Shën Nënë Terezës – me dhjetra libra e qindra artikuj – me atë rast, shpjegoi historinë e kësaj poezie të Jakup Cerajës, kushtuar Nënë Terezës. Duke vlerësuar shumë punën, veprat dhe figurën e poetit Jakup Ceraja, veprimtari i çeshtjes kombëtare dhe kleriku i lartë i Kosovës, në atë tubim, ka shprehur respektin e madh që ai ruante për Jakup Cerajën. Duke thenë se vjersha e poetit Jakup Ceraja ishte e para poezi shkruar në Kosovë, kushtuar Nënë Terezës dhe shpjegoi pak histori në lidhje me këtë: “Dikur moti më erdhi një zarf nga Mitrovica dhe kur e hapa, vërejta një vjershë kushtuar Nënës Tereze, shkruar nga poeti Jakup Ceraja. Ishte poeti i parë këtu ndër ne në Kosovë që kishte shkruar një poezi për Nënën Tereze. Ai ka shkruar me përkushtim dhe në shkrimet e tija ka vetëm vlera të mirëfillta. Tani kur erdha për herë të parë këtu në fshatin e Jakupit, kuptova pse shkrimet dhe poezitë e tij ishin me aq domethënie e kuptim dhe kishin kaq shumë vlerë”, ka thënë, ndër të tjera, Dom Lush Gjegji, në lidhje me poezinë e parë ndër shqiptarë, kushtuar Nënë Terezës, të poetit Jakup Ceraja nga Mitrovica e Dardanisë.

Frank Shkreli

KUR GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU TROKITI NË PORTAT E BASHKIMIT EVROPIAN NË BRUKSEL

August 18, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli/

Ishte fillimi i shtatorit 1968 — 55-vjetë më parë — kur diaspora anti-komuniste shqiptare nga Evropa Perëndimore dhe Amerika, ngriti përmendoren e Heroit Kombëtar të Shqiptarëve dhe “Shpëtimtarit të Evropës”, Gjergj Kastriotit – Skenderbeu në Bruksel të Belgjikës – kryeqytetin aktual të Bashkimit Evropian (BE). Ai vit, shënonte edhe 500-vjetorin e vdekjes së Heroit Kombëtar të Shqiptarëve, Gjergj Kastriotit-Skenderbe Frank Shkreli: Gjergj Kastriot Skënderbeu, i përgjithmonshmi i fisit shqiptar | Gazeta Telegraf – Vetëm një vit më heret, në 1967, (tre institucionet ekzistuese evropiane të dala nga Traktati i Romës, nënshkruar në 1957 (Traktati i Romës, Komuniteti Ekonomik Evropian dhe Komuniteti Evropian për Energjinë Atomike) u bashkuan, zyrtarisht, në entin e quajtur Komuniteti Evropian. Ishte fillimi i Bashkimit Evropian, siç njihet sot, themeluar në bazë të Traktatit të Maastricht-it, të vitit 1992.

Ishte një rast i volitshëm historik dhe një përpjekje strategjike nga ana e diasporës anti-komuniste shqiptare në Belgjikë dhe të emigrantëve të ardhur edhe nga shumë vende të tjera evropiane dhe Shtetet e Bashkuara, për të pasqyruar para Evropës meritat dhe konributet e Gjergj Kastriotit-Skenderbe, për shpëtimin e Evropës nga hordhitë osmane. Nuk mungonin as emigrantët nga Kosova shqiptare, për të kujtuar rëndësinë e asaj dite, jo vetëm për Kombin shqiptar por edhe për mbarë Evropën. Në Bruksel ishin mbledhur rreth 2500-veta, përfshir zyrtarë të lartë politikë dhe përfaqsues të enteve shtetërore belge, sipas përllogaritjeve në shtypin e emigracionit shqiptar të kohës, përfshir revistën prestigjoze “Shejzat” e Ernest Koliqit, e cila botonte një reportazh prej 5-6 faqesh kushtuar vendosjes së përemndores së Gjergj Kastriotit -Skenderbe në Bruksel me 2 shtator, 1968. Korrespondenti i saj nga Brukseli raportonte për atmosferën entuziaste dhe ndjenjat e fuqishme gëzimi dhe krenarie kombëtare të shqiptarëve jashtë Atdheut, të mbledhur pranë monumentit të Heroit të tyre kombëtar mu në kryeqendër të Evropës, në Bruksel. Sipas shtypit të kohës, ajo ditë karakterizohej nga një mot i kthjellët që i dha një shkëlqesim të këndshëm asaj ceremonie të përurimit të përmendores së Heroit të Shqiptarëve – ndoshta e para e këtij lloji në Evropën kontinentale deri atëherë, me përjashtim të përmendores së Kryetrimit Gjergj Kastriotit-Skenderbe, në Piazza Albania të Romës, që ishte ngritur dekada më heret.

Monumenti i Skënderbeut në Bruksel është ngritur në vitin 1968 me fondet e mbledhura nga mërgata shqiptare në Belgjikë dhe Amerikë. “Me vullnet të papërkulur dhe me zell të paprerë, kolonia shqiptare e Belgjikës ia doli, më në fund, qëllimit me ngreh midis Brukselit — një qytet ndër më të parët e Evropës – një përmendore të Gjergj Kastriotit – Skenderbeut. Fatosi, që është emblemë e virtyteve të Kombit shqiptar, u nderua në mënyrë të veçantë nga Shqiptarët e Belgjikës…duke lartësuar emrin e Atdheut, sepse çdo kalimtar vendas a i huaj, duke kaluar aty afër, detyrohet t’i hedh një sy Mbrojtsit arbënuer të Qytetërimit perendimor…”, shkruante korrespondenti i revistës Shëjzat nga Brukseli.

A group of people standing together

Description automatically generated

Me këtë rast janë mbajtur fjalime nga përfaqsues të autoriteteve politike dhe fetare belge si edhe nga përfaqsues të emigracionit anti-komunist shqiptar në botën e lirë. Fjalimin kryesor në përurimin e përmendores së Gjergj Kastriotit – Skenderbe në Bruksel (1968) e mbajti Monsinjor Emile Dejardin, një mik i përkushtuar i shqiptarëve, pa dallim feje e krahine. Pas Luftës së II Botërore, Monsinjori belg kishte mësuar për fatin e keq dhe vuajtjet e shqiptarëve anti-komunistë të përhapur nepër kampet e refugjatëve anë e mbanë Evropës. Në vitin 1956, ai themeloi një program përmasash të mëdha për t’i rivendosur këta refugjatë në Belgjikë. Përveç strehimit, Monsinjor Dejardin ndihmoi mijëra refugjatë shqiptarë të pas luftës të siguronin punësim, edukim për fëmijtë e tyre dhe mbulimin e të gjitha nevojave të jetës në vendin e tyre të ri. Shqiptarët, pa dallim, si myslimanë ashtu dhe të krishterë e respektonin shumë Monsinjorin Dejardin për ndihmën dhe kujdesin që ai kishte treguar për ta. Monsinjori belg, jo vetëm që përkujdesej për mirëqenjen materiale të refugjatëve shqiptarë, por kleriku katolik belg ishte një mbështetës i fortë i identitetit kombëtar, kulturor dhe fetar të tyre. Nga shumë përpjekje të shumta të tija në këto fushë, një ndër ndihmat e mëdha ishte organizimi për të vendosur monumentin e Heroit Kombëtar të shqiptarëve, Gjergj Kastriotit-Skenderbe në Bruskel, në vitin 1968.

Ceremonia e ianugurimit të përmendores është shoqëruar me një program të pasur artistik, muzikor dhe folkloristik. Janë recituar vjersha patriotike dhe është shfaqur akti i parë i dramës, “Skenderbeu” i Etëhem Haxhiademit —Frank Shkreli: Në kuadër të 550-vjetorit të Gjergj Kastriotit, kujtojmë Ethem Haxhiademin | Gazeta Telegraf – Ndërkaq, të pranishmit – shqiptarë dhe të huaj – kanë shijuar tingujt e këngëve kushtuar Skenderbeut e Bajram Currit, të grupit muzikor të ardhur enkas nga Kosova, të udhëhequr nga Qamili i Vogël, ndërsa janë kënaqur edhe me performancën e një orkestre belge.

Inaugurimi i përmendores së Gjergj Kastriotit -Skenderbe në Bruksel (1968) ka qenë një trokitje në portat e Evropës së asaj kohe — ishte një akt patriotik i emigrantve shqiptarë të shpërndarë nga komunizmi, anë e mbanë botës – kundërshtarë të regjimit komunist — për t’i treguar Evropës dhe botës se shqiptarët, megjithë regjimin e atëhershëm anti-perendimor në Tiranë – me vlerat e Gjergj Kastriotit Skenderbe, Kombi shqiptar, me të kaluarën e tij të lavdishme, është i denjë për një të ardhme më të mirë, si pjesë përbërse e pandarë e botës perëndimore demokratike euro-atlantike. Ky ishte edhe mesazhi që diaspora shqiptare anti-komuniste e vitit 1968 – pa dallime feje, krahine e ideologjie – megjithëse shpesh e ndarë dhe e përçarë politikisht – me këtë rast ishte e bashkuar rreth Gjergj Kastriotit – Skenderbe, shembullit dhe rolit të tij historik, përbashkues kombëtar.

Prandaj, sot 55-vite më vonë, ia vlen të kujtojmë duke u bashkuar me një koment mirënjohjeje, siç ishte shprehur, me atë rast, Redaksia e revistës “Shëjzat” e Ernest Koliqit për të kujtuar dhe “përgëzuar me ndiesi të gjallë mirënjohjeje, Shqiptarët e Belgjikës, që arrijtën me ngreh midis Evropës një shenjë Shqiptarizmi, i cili u tregon të huajve qenjen tonë si komb dhe fisnikinë e vlerave tona shqiptare…vendosja e nji shtatorje bronxi kushtuar Skenderbeut… nga nji grup me fuqi të kufizueme të nji rrethi mërgimtarësh, që kishin humbur Atdheun dhe çdo gja tjetër në ‘të – ashtë nji mrekulli që dëshmon gjallninë e palcit tonë etnik dhe përjetësinë e shqiptarizmit, të cilin as vargu ma dërmues i krajatave historike nuk arrijti t’a mposhti.”

Bashkimi dhe vëllazërimi kombëtar, mbi ndasitë dhe përçarjet e ndryshme politike, ideologjike dhe personale — ishte objektivi kryesor i Gjergj Kastriotit – Skenderbe. Me vlerat e veta të besës, bashkimit e vëllazërimit, Gjergj Kastrioti vazhdon të trokas në portat e Evropës, në emër të shqiptarëve, mu aty në Bruksel, në kryqendrën e Evropës së bashkuar. Fatkeqsisht, fjalët e tija bien në veshë të shurdhër dhe portat e Evropës nuk po hapen për shqiptarët. Po, për shqiptarët sot, a është Skenderbeu simbol bashkimi, bese e vëllazërimi? Çka po ndodhë sot me “gjallëninë e palcit tonë etnik dhe përjetësinë e shqiptarizmit”?

Frank Shkreli

Statuja e Heroit të Kombit Shqiptar, Gjergj Kastriotit –Skenderbe, 1968 Me mbishkrimin në tri gjuhë: shqip, frëngjisht dhe flamançe: “Gjergj Kastrioti – Skanderbeg, 1405-1468. Në Pesëqindvjetorin e vdekjes së Heroit Kombtar, Prijsit zamadh të Shqiptarëve, Mbrojtësit t’ Atdheut e të Qytetrimit Evropian, në shenjë mirënjohjeje, këtë përmendore, mërgata shqiqptare në botën e lirë, ia kushton, 17 Janar, 1968”.

A black and white photo of a building

Description automatically generated

Përmendorja e Gjergj Kastriotit Skenderbe në një shesh të Brukselit – kryeqëndrës së Bashkimit Evropian (BE) –

* Fotot nga revista Shëjzat, 1968, 7-12

A drawing of a person with a sword

Description automatically generated

Vizatim për një shtatore të Gjergj Kastriotit-Skenderbe nga artisti shqiptar në mërgim Ibrahim Kodra

PSE JO, REPUBLIKA E DARDANISË!?

August 16, 2023 by s p

Nga Frank Shkreli

“Një zbulim që formëson historinë, një dedikim i fuqishëm nga Perandori Justinian është zbuluar në Lokalitetin Arkeologjik Ulpiana”. Kështu e ka cilësuar Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, i Republikës së Kosovës, Hajrulla Çeku, njoftimin e ditëve të fundit të një ekipi të përbërë nga arkeologë të Kosovës dhe francezë, I cili po bën hulumtime arkelogjike në Ulpianë, nja 10-kilometra larg nga Prishtina.

Grupi i arkeologëve që përbëhet nga francezi Christophe Goddard, Arben Hajdari e Milot Berisha nga Kosova, gjatë hulumtimeve të kryera shkencore kanë zbuluar një mbishkrim monumental me rëndësi të jashtëzakonshme historike nga Perandori Justinian (527-565) i qytetit Justiniana Secunda. Ai e përshkruan këtë qytet si një qytet Dardan, në krahinën e Dardanisë. Qyteti dhe kisha, të themeluar nga paraardhësi i tij, Diokleciani në fillim të shekullit IV. Ekspertët thonë se mbishkrimi paraqet një dëshmi shumë të rrallë ndërsa dëshmon afërsinë e perandorit Justinian ndaj provincës së origjinës së tij. Kisha e atjeshme, paraqet një prej zbulimeve më të mëdha të Perandorisë së vonshme romake dhe perandorëve më të rëndësishëm të saj, thuhet në njoftimet për media.

Me të drejtë ky zbulim me rëndësi historike dhe identike për shqiptarët ka tërhequr vëmendjen dhe interesimin e autoriteteve më të larta të Republikës së Kosovës dhe disa përfaqsuesve ndërkombëtarë në Kosovë.

“Ulpiana është një udhëtim nëpër kohë që zbulon thesaret e fshehura të së kaluarës sonë. Çdo gërmim zbulon fragmente të qytetërimit tonë të lashtë”, është shprehur presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani. “Nga Mbretëria e Dardanisë e deri te Perandori Justinian janë shekuj të trashëgimisë sonë të prekshme, e cila ndërlidhë të tashmen tonë me të kaluarën e largët. Zbulimet e fundit në Ulpianë (Justiniana Secunda), paraqesin evidenca të rëndësishme për historinë e Dardanisë dhe dardanëve gjatë Antikitetit të vonë-Mesjetës së hershme”, është shprehur e para e shtetit të Kosovës, Zonja Osmani, në lidhje me zbulimet arkeologjike të ditëve të fundit në Ulpianë, pasi vizitoi hapësirat e hulumtimve arkeologjike jo shumë larg Prishtinës.

Ndërkaq, edhe kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti ka reaguar pas njoftimit për zbulimin e mbishkrimit monumental në qytetin Ulpianë, ndërsa ka thënë për media se ky zbulim dëshmon lidhjet e Perandorit Justinian me vendin e origjinës së tij — Dardaninë. Punën e sukseshme arkeogjike në Ulpianë të ekipit të lartë-përmendur, Kryeministri Kurti e lavdëroi këtë zbulim si një dëshmi e bashkpunimit të suksesshëm ndërkombëtar — midis arkeologëve nga Kosova dhe Franca, ka shkruar në portalin e tij, Kryeministri Kurti.

Jo se kjo histori nuk dihej. Dihej dhe mbrohej nga historian dhe eskpertëtë huaj dhe vendas gjatë dekadave të shekullit të kaluar e deri në ditët e sotëme. Për fat të mirë, zbulimet e këtyre ekspertëve në të kauarën si veprat dhe botimet historike të tyre – përfshir Profesor Dr. Zef Mirditën, babain e Dardanisë Antike — Frank Shkreli/ Ndërroi jetë Apostulli i Dardanisë | Gazeta Telegraf, tani po vërtetohen dhe po dokumentohen nga zbulimet e fundit, të ekspertëve shqiptarë të Kosovës në bashkpunim me ekspertët e huaj.

Ndonëse zbulimi arkeologjik i ditëve të fundit në Ulpianë është shumë i rëndësishëm, sipas ekspertëve, nuk besoj që ky të jetë më i rëndësishmi as më i fundit. Janë bërë dhe po bëhen hulumtime anë e mbanë trojeve dardane — Frank Shkreli: Këtu i thonë Dardani, o bir! | Gazeta Telegraf — të cilat, më në fund, po tregojnë dhe dëshmojnë para botës, se – megjithë propagandën serbo-greke dhe kundërshtimeve të tyre — më në fund po rpovohet historikisht dhe shkencërisht nga grupe eskepertësh me përvojë e reputacion, se trojet shqiptare kanë qenë dhe janë dardane dhe se ajo krahinë është quajtur Dardani. Prandaj, si përfundim, ashtu duhet të quhet edhe sot, me qëllim për t’a çuar në vend të VËRTETËN historike, njëherë e përgjithmonë: Republikën e Dardanisë me flamurin e saj shtetëror, propozuar nga i ndjeri President Dr. Ibrahim Rugova, në vitin 2001. Pse jo?

“Ajo është nje kërkesë e gjithë popullit dhe nuk mund ta injoroj askush”. (Ibrahim Rugova).

Frank Shkreli

“Oh moj Dardani antike, gjuje vellon e lashtësisë,
Rrok lahutën ti kreshnike, për babain e Pavarësisë!

DARDANIA

May be an image of 10 people, people standing, shovel and text

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani me ekipin e arkeologëve në Ulpianë

May be an image of 10 people and souvlakia

Perandori Justiniani i I-rë ose Justiniani i Madh i lindur në Dardani – Perandori gjigand ilir që drejtoi Romën e Bizantin, që rishkroi, Kodin Civil Romak dhe vuri gurëthemelin e ligjësisë moderne. Njëri prej perandorëve të historisë që cilësohet si një prej perandorëve më të mëdhenj të historisë romake e bizantine. Justiniani i I-rë, sipas historianëve, ka Ilirizuar kastën perandorake dhe i ka dhënë Ilirisë një status të veçantë dhe më të privilegjuar se rajonet e tjera, nën jurisdiksionin e tij administrative-perandorak.

URIM PËR DOM NDUE GJERGJIN, PËR DOM ALEKSANDËR KOLËN DHE DOM LUSH GJERGJIN – NË 50-VJETORIN E MESHTARISË

August 12, 2023 by s p

–150 vjetë në shërbim të Zotit dhe të Kombit —

Urim nga Frank Shkreli – Nju Jork

Të nderuar Dom Lush, Dom Ndue dhe Dom Aleksandër – ju falënderoj për ftesën për të marrë pjesë në meshën Shejte të Falënderimit me rastin e 50-vjetorit tuaj të madh jubilar, në shërbim të Madhit Zot, grigjës tuaj, dhe Kombit shqiptar. Për fat të keq, nuk do të kam mundësi të jem i pranishëm në këtë ceremoni të rëndësishme për ju personalisht, për Dom Ndoun dhe për Dom Alekandër Kolën – por edhe për Kishën Katolike Shqiptare në Kosovë dhe për mbarë Kombin shqiptar, anë e mbanë trojeve të veta shekullore, por edhe të përhapur anë e mbanë botës.

50-vjetë – një gjysëm shekulli në shërbim të Zotit e të Kombit, me fjalë e me vepra. Me shkrime, publistikë e me botime. Me ndërtime kishash e katedralesh në diasporë përfshir këtu në Amerikë, por sidomos në Dardaninë e vjetër, atje ku ishin hedhur themelet e para të Kishës katolike – me moton për “Për Fe, Atdhe e Përparim! U lumtë për veprimtarinë tuaj gjysëm shekullore – secilit prej jush — në shërbim të popullit tonë të vuajtur shqiptar në trojet e Dardanisë së vjetër, në Kosovën e re. Me urimin tonë nga Malësia e Madhe u them: Zoti ua rritët Pushteden të tre juve, përfaqësues të denjë të Kishës, të Kosovës e të Kombit mbarë, pa dallim feje a krahine. Qoftë me punën tuaj të pazëvendësueshme gjysëm shekullore në Kosovë, qoftë në diasporë, përfshirë komunitetin tonë të dashur shqiptaro-amerikan këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Gjithmonë veprimtaria juaj fetare këtu në Amerikë, në Kosovë dhe kudo tjetër, është, ka qenë dhe mbetet në dobinë shpirtërore të katolikëve shqiptarë, por jo vetëm. Sepse as veprimtaria juaj për Atdhe, traditë e vlerë e pandarë e punës së klerikëve shqiptarë gjatë shekujsh, nuk ka munguar kurrë gjatë rrugëtimit tuaj prej 50-vitesh në shërbim të Zotit dhe Kombit.

Përkundrazi, përballë goditjeve të rënda me të cilat përballen bashkatdhetarët tanë kudo në diasporë, ju përfaqësuesit e Kishës Katolike Shqiptare, me zell të flakët e pa pritesë, kini punuar në vendet e huaja kudo ku ka shqiptarë, përveç fesë — edhe për ruajtjen e pasurisë tonë etnike, identitetit kombëtar, gjuhës dhe kulturës, që kanë lenë trashëgimi të parët tanë – një pasuri kjo që falë punës tuaj na mundëson ta quajmë veten shqiptarë në këtë oqean të madh kombësh – siç e quajmë Amerikën tonë të dashur, që na ka dhënë lirinë dhe mundësitë për një jetë më të mirë dhe më të denjë, si shqiptaro-amerikanë.

Nga Amerika e largët, ju uroj të nderuar meshtarët tanë, këtë 50-vjetor të meshtarisë! Që Zoti i Madh t’u fali jetë e shëndet që të vazhdoni edhe ma gjatë në traditën shekullore të meshtarëve shqiptarë në mbrotje të vlerave Fetare dhe Kombëtare – duke predikuar fisnnikërinë e fesë dhe dashurinë për Atdhe. Vlera këto për të cilat shumë klerikë shqiptarë, për fatin e keq të tyre dhe të Kombit – u detyruan të jepnin edhe jetën në mbrojtje të këtyre vlerave – nga një regjim barbar komunist sllavo-aziatik, i cili ishte përbetuar të zhdukte fenë dhe të shpallte edhe Zotin jasht ligjit, por edhe nga ndjekjet barbare sllavo-serbe kundër klerikëve katolikë shqiptarë në Dardani dhe anë e mbanë trojeve shqiptare. Puna juaj këto 50-vite – së bashku 150-vjeçare – tregoi se sa mizorisht dështoi ai regjim anti-njerzor e anti-fetar i frymëzuar nga ideologjia komuniste sllavo-aziatike. Si një ish-seminarist, unë jam i vetdijshëm i sakrificave dhe mundimeve që kini hasur në rrugën e gjatë të veprimtarisë tuaj fetare e kombëtare, sidomos gjatë komunizmit, por edhe sot. Për këtë, kini falënderimet dhe mirënjohjen e të gjithëve.

Por me ndihmën e Zotit dhe me vullnetin e çelikt tuajin, ju ia dolët. Veprimtaria juaj këto 150-vjetë së bashku, kremtimi 50-vjeçar i meshtarisë për secilin prej jush – nuk mund të kishte ardhur në një moment më të bukur dhe më të rendësishëm historik për Kishën Katolike shqiptare në Kosovë. Por edhe për të gjithë popullin e Republikës së Kosovës dhe për mbarë Kombin shqiptar, pa dallim feje a krahine – e që është lajmi i ditëve të fundit shqiptuar nga goja e vet Papa Françeskut në intervistën me një revistë spanjolle pas vizitës së tij në Portogali javën që kaloi, se me ndihmë të Zotit ai po përgatitet të bëjë një vizitë në Kosovë – një vizitë historike. Kurorzim më të madh e më të bukur të veprimtarisë tuaj — së bashku, prej 150-vjetësh meshtari — nuk do të kishte për ju në këtë 50-vjetor të Meshtarisë, për secilin prej jush që festoni sot më 12 Gusht, 2023 në Kishën e Shën Jozefit në Stubëll të Kosovës!

Falënderoj Zotin që u kam njohur gjatë viteve. Personalisht, u jam mirënjohës për miqësinë dhe për lutjet tuaja duke ju falënderuar edhe njiherë për ftesën për të festuar me ju këtë moment të rëndësishëm për të gjithë ju, pore dhe për besimtarët katolikë dhe mbarë Kosovën.

Njëkohësisht, duke ju paraqitur edhe njëherë urimet e mia më të përzemërta — ashtuqë veprimtaria juaj e shenjtë të vazhdojë — me jetë e shnet — duke frymëzuar si gjithmonë grigjen tuaj në traditën shekullore më të mirë të klerikëve katolikë shqiptarë me binomim: Fe, Atdhe e Përparim!

Bekimet e Zotit dhe lutjet e Shën Nënë Terezës për të gjithë ju dhe për mbarë Kombin shqiptar në trojet e veta shekullore dhe të përhapur anë e mbanë botës! Ad multos Annos!

Përzemërsisht,

Frank Shkreli, Nju Jork