Nga Intervista e autorit të librit, Patrice Najbor/*

Ne foto: Autori I librit Patrice Najbor dhe Mbreti Leka/

Në këte vepër, jam perpjekur me vendos të vërtetën historikë duke paraqit me objektivitet ,vecanerisht në saj të burimëve të jashtme faktet dhe personat të cilët nuk jane njohur deri tani nga historiografia shqiptare. Kështu unë në mënyrë modeste jam munduar të sjellë një kontribut ne rishikimin e historisë së Shqipërisë.

VELLIMI I Në këtë vellim une jam përqendruar kryesisht në luften për pavarësi qe ze vendin kryesor dhe për këte une kam studjuar veprimet e Fuqive të Medha per të ruejt ose zgjeru sferat e tyne të influencës, si dhe rolin e tyre në zgjedhjen e princit te Wied (1914).

Njëkohësisht une kam analizu politikën e diskutushmë të Esat Pashë Toptanit, i cili eshtë konsideru nga shume shqiptar një tradhëtar kur pranoi dorezimin e qytetit të Shkodres (23.04.1913) në nji kohë kur nga ky veprim ai jo vetem shpetoi ushtrine e tij dhe armatimin nga një humbje e sigurtë (ushtria ishte e raskapitur pas disa muajve lufte) por edhe ndërkombetarizoi këte krizë midis Shqipërise dhe Malit te Zi.

Nga ky veprim i tij , ne madje mundemi me thënë se ai ka qenë largpames dhe i shkathët meqënëse disa ditë me vonë nën presionin e Fuqive te Medha, mbreti Nikolla i Malit te Zi, u detyru me e kthy qytetin (shif “Ne sherbim te Frances nente vjet kujtime”, vellimi III i Rajmond Puankare).

Me vonë me shpalljen e Luftes se parë botërore, Esat Pasha eshtë rrjeshtu menjihere në anen e Aleateve ne krah të te cileve ai luftoi dhe nga ana tjeter duke pranuar qe ushtria serbe e dermuar nga lufta të terhiqej duke kaluar nëpër Shqiperi ai shpetoi Frontin e lindjes si dhe vendosi Shqiperinë ne kampin e fitimtareve.

VELLIMI II Në vellimin e dytë une paraqes periudhen e vitëve njëzetë duke sjellë, sidomos, një veshtrim të ri persa i perket figurave të Fan Nolit dhe Ahmet Zogut. Ne kundërshtim me ate që për shume kohë eshtë folur, Fan Noli, ishte larg te qenurit demokrat mëqenëse qeveria e tij bolshevike eci drejt diktatures duke shpallur në të gjithe vendin gjendjen e shtetrrëthimit, duke vendosur gjykatat e jashtëzakonshme dhe duke mos mbajtur premtimin e tij per të organizu zgjedhjet. Fan Noli nga ana tjetër thoshte se “demokracia eshtë një komedi hipokrite, parlamenti një morg, dhe zgjedhjet e lira një komedi e vertete”. Logjikisht meqënëse Fan Noli ishte, si mbas “historise zyrtare”, demokrat, Ahmet Zogu duhej te ishte diktator ne nji kohe kur ai ishte një personalitet në ngjitje i kësaj periudhe meqënëse ka qenë më radhë minister i mbrendshem, kryeminister, dhe pastaj President i Republikës para se të behej mbret e që do të mund të fliste në emer të të gjithë shqiptarëve, teritori i të cileve kishte qenë cunguar me 2/3 nga Konferenca e Ambasadorëve mbledhur ne Londer (29.07.1913).

Studimi i periudhës zogiste tregon se mbreti Zog me realizimet e tij ne fushat institucionale, legjislative, edukative, shëndetësore, ushtarake, diplomatike, ekonomike dhe në drejtim te zhvillimit te ndërtimit të rrugëve dhe të infrastruktures se vendit ka vendosur bazat e një shteti modern, demokratik të tipit perendimor dhe duke zëvendësuar te drejtën e forces me forcen e te dejtës, ai paraqitet si njeriu më progresist i kohes (Shif punimet e konferencës shkencor ndërkombëtare organizuar nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë, Qëndra e Studimeve Albanologjike, Instituti i

Historisë dhe Muzeu Historik Kombetär me 01.09.2008 me teme : “Monarkia shqiptare 1928-1939” dhe sidomos ndërhyrjenë e Patrice Najbor : “Realizimet e Mbretit Zog”). “Ataturku shqiptar” i vëtetë shfuqizoi feudalizmin, dekretoi shtetin laik dhe kontribuoi ne zhvillimin e ligjit per vendin e gruas në shoqërine shqiptare.

VELLIMI III Në vellimin e tretë jam përpjekur me tregu udhëtimin e gjate e të veshtirë te familjes mbretërore në mërgim dhe luften e vazhdueshme te mbretit Leka I per çlirimin e Shipërise nga komunizmi dhe te Kosoves nga zgjedha Serbe.

Une sjell për këte problem në vellimin e V, dokumenta te shumtë , shpesh të panjohur, të veprimëve të ndryshme politikë te mbretit Leka. Mund të themi se pertej mosmarrëveshjeve të shqiptarëve të diasporës, mbreti Leka ka punuar per ribashkimin e kombit shqiptar.

Pastaj jam përpjekur me tregu gjithashtu se si Princi trashëgimtar Leka II eshtë përgatitur me i shërbye vendit të tij.

VELLIMI IV Në vellimin e katërt unë tregoj kthimin e familjes mbretërore në Shqipëri dhe rrethanat politike të viteve 2000 ne Shqipëri dhe ne rajon. Keto rrethana sollen pas nje rruge te gjate pavaresinë e Malit të Zi (03.06.2006) pastaj të Kosovës (17.02.2008), kthimin ne pushtet të Sali Berishes (03.09.2005) dhe tranzicionin e gjatë e vështirë të demokratik, marrjen të pandehur te Z. Ramush Haradinaj (07.03.2005), miratimin nga parlamenti të ligjit për familjen mbretërore (08.05.2003), kthimin e pallatit të princeshave(05.11.2005), nënshkrimin e Marreveshjes se Stabilizim Bashkimit (12.06.2006), si dhe vdekjen e presidentit Ibrahim Rugova (22.01.2006) dhe të mbretëreshave Geraldine (22.10.2002) dhe Suzan (17.07.2004).

VELLIMI V Vellimi i pestë permban dokumenta të arshivave, të traktatëve ndërkombetarë dhe të marrëveshjeve sekrete, të letrave dhe pemëve gjenealogjike. Duke botuar keto tekste origjinale në tersine e tyre, une kam dashur me tregu me shumë se permendjen e thjeshtë të tyre, me qellim që lexuesi të ketë mundësi vetë të shprehi mendimin e tij mbi faktet e treguara.

Libri perfundon me një bibliografi te pasur te veprave të shekullit të XV në ditet tona.

*Kush eshte Dr Patrice Najbor

 Dipllomuar në Institutin e Studimëve te Mardhënieve Ndërkombëtare (ILERI) të Parisit, titullarë i një dipllome të studimëve të larta të specializuara (DESS) të

diplomacisë dhe administrimit të organizatave ndërkombëtare (Paris XI), doktor i shkencave politikë, ka realizuar një tezë mbi “Dykrenarja e Shqipërise në maredhëniet ndërkombëtare bashkohore” (Paris XI – 1992) dhe shume shkrime në kuader te një dipllomë të studimëve të thelluara (DEA) të mbrojtjes dhe sigurimit europian (Lille II -1990) midis të cileve “Sistemi dhe politika e sigurimit të Shqiperisë” dhe “Ceshtja shqiptare e Kosovës”).

Ai eshtë autor i “Dinastisë së Zogut” 2002 dhe i “Historisë se Shqiperisë dhe i familjes së saj mbretërore 1443-2007)” në pesë vellime 2008.Ai nga ana tjeter ka organizue shoqëru disa ndihma humanitare ne Shqipëri, sidomos gjatë tranzicionit demokratik.

* E dergoi per Diellin z. Skender Zogu