Hope & Peace – Dielli

Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik

February 13, 2017 by dgreca

Nga Violeta Mirakaj/*

Mbresa nga Veprimtaria kushtuar Musine Kokalarit në 100 – vjetorin e Lindjes organizuar nga Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” në bashkëpunim me Federatates’VATRA”/

– Përsëri si gjithmonë dyert e sallës “ Vatra” këtu në New York janë të hapura për veprimtari, dhe aktivitete të ndryshme./

E shtunë 11 Shkurt 2017 u organizua sesion përkujtimor për nder të Heroinës Shqiptare Musine Kokalari, 100- vjetori i lindjes së shkrimtares së parë, së gruas fisnike që iu desh të përjetojë ferrin mbi tokë. Kjo përkujtimore u organizua nga Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” me kryetare Mimoza Dajçi, mbështetur nga Federata Panshqiptare “Vatra”, New York ; muzeu “Musine Kokalari” Gjirokastër: familjarët Kokalari, SHBA dhe realizimi -gazetari Dritan Haxhia. Moderator -Beqir Sina, mbështetur nga Dalip Greca-editor i “Vatrës”, TV – Albania Culter – Adem Belliu…

Prezenca e saj imponuese nëpër mjet fotove të më dha të vendosura në sallë duket sikur na thotë :- Po të dëshirosh të jesh diçka, mund të bëhesh. Duhet të zbulosh se je unik në botë, sepse Ti je një kombinim i veçantë me një qëllim të caktuar….. Ti je ai lloj kombinimi, sepse vetëm Ti mund të bësh atë që është thelbësore për të bërë. Nuk duhet të besosh asnjëherë se nuk ke një kontribut për të dhënë në jetë. Bota është si një qilim që s’ka përfunduar së enduri, dhe vetëm Ti mund të plotësosh figurën në hapësirën e vogël që të përket. Vetë thëniet e Musine Kokalarit për atdheun dhe krijimtarinë e saj e tregojnë më së miri.

“Besa , shpresa dhe dashuria ato pra na lartësojnë. Përçarja dhe marrëzia na poshtërojnë e na mjerojnë.” ( Shkup, 10 / 07/ 1943)/

“Prodhimi im letrar që në fillim, kur zura të hidhja çapat e para, është lidhur ngushtë me ndjenjën kombëtare. Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik.” ( Tiranë , 06/ 07/ 1944)

“ Të punojmë për të mbjellë farën e lirisë, ku respekti i çdo njeriu do të jetë gjëja e parë dhe individualiteti i mbrujtur mbi baza të shëndosha morale në çdo kryerje, është ideal. Një ideal që nuk i largohet realitetit, po që i vjen në ndihmë duke rrojtur me nder dhe me djersën e ballit. Një ideal me virtytet më të larta dhe me ndjenja njerëzore.” ( 18/ 02/ 1945)

Kujtimet e mbesës së heroinës për hallën e vet, Artemis Kokalari, si dhe dëshmitë konkrete me dokumente dhe fotografi në munitor, nga famijarët e tjerë krijuan një atmosferë sa emocionale dhe njohëse për auditorin.

Para syve tanë del diplomantja e Universitetit të Romës në degën e Letërsisë dhe Arteve të Bukura, që nuk pranon vendin në katedrën e atij universiteti, sepse ka bindjen që vetëm si shkrimtare, si intelektuale mund t’i shërbejë atdheut. Ajo kishte vizionin e saj për zhvillimin e historisë dhe kombit shqiptar. Heroina e kulturuar ishte aq shumë e apasionuar pas fjalës së bukur shqipe njëkohësisht mbante mbi supe tragjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

Kumtesë pas kumtese të mbajtur nga të pranishmit, si Kryetari i “Vatrës” Gj. Buçaj, nga Besa Kadare ambasadore në Kombet e Bashkuara në New York, poetja dhe humanitarja Rita Saliu, ish të perdjekurit politik D.Saraçi, Pëllumb Lamaj i cili e quan Musinenë, se ajo është Zhandarka e Shqipërisë; plotesohen nga Mimoza Dajçi, Remka Huruglica (kryetare e shoqatës së gruas shqiptare në Kanada, e cila vjen si e ftuar për këtë aktivitet) dhe shumë të tjerë; u krijua një tablo e plotë e figurës intelektuale martire Musine Kokalari.

Gjatë kohës së studimeve në Romë, Musineja shkruan një studim- “Ali Pascia di Janina” dhe e boton ne L’Albania më 1940. Shkruan novelën “Nënua Plakë” në Romë, dhe ditarin autobiografik “Jeta ime universitare”. Me tezën e doktoraturës “Letteratura Albanese – Naim Frashëri” laurohet në vitin 1941.Vendi i saj ishte Shqipëria, këtu ajo besonte dhe ëndërronte t’i vinte në ndihmë vendit të saj.Kthehet në Shqipëri e vendosur për të vijuar rrugën e zgjedhur si shkrimtare. Lexon shumë, përkthen Luixhi Pirandelon dhe mbledh mijëra e mijëra vargje nga folklori shqiptar, nga gjuha e popullit, fjalës artistike të mençurisë popullore. Ajo është e apasionuar dhe zhytet e tëra në botën e përrallave, gjë e gjëzave në folklorin shqiptar.

Skicat e ciklit “Këngë Varfërie”,(…botuar në rubrikën frymëzime në verën e vitit 1937) janë shumë domethënëse dhe për kohën e sotme. Ajo kërkonte me këmbëngulje të vërtetën e jetës, për të bërë të vërtetën e thelbit artistik të veprës së saj.

Ja si shprehet :- “Vizitova anembanë. Vura re kudo. Pashë të ligun, që quhet i mirë, pashë gënjeshtarin që kishte të drejtë, pashë katilin që nuk i skuqej faqja. Qesha se ky ishte brumi i shoqërisë, thelbi i njerëzisë.

Hodha hapat e para. Ktheva kokën prapa e një grusht më dhanë. E mbajta përpara e në perde e zezë më doli në sy. Duhej forcë që të çdukej. E ktheva majtas, një sy tallës më drejtohej, e kthej djathtas, në vajtim i thellë dëgjohej. Unë hesht, habitem. Pyes, se ku jam. “Në jetë”, më përgjigjen. Jam i varfër…më mirë. S’kam njeri – shoh më vonë. Më shtypin… Ktheju grushtin të luftoj, po, po. Atëhere kuptova se ku ndodhesha dhe ç’ishte jeta: Luftë!”

Dhe gjithë jeta e saj tregoi se Musineja mbarte vlera të mëdha, të denja ashtu si gjatë gjithë historisë gra, burra të guximshëm, kanë mbajtur qëndrime të kundërta me mendimet e zakonshme të kohës së tyre. Kanë përballuar tiraninë politike, fetare, raciale, duke i dhënë jetën për çështjen e tyre.

Krijimtaria e saj në tre librat e njohur, një enciklopedi e vogël e jetë së gruas gjirokastrite, si psh në romanin e parë të saj “ Sa u tund jeta”, në pasthënie shprehet “….pasqyrë e një bote të perënduar, shtegu i kapërcimit nga vajzëria në mes të këngëve, në një nusëri, për ta hedhur gruan prapë në vargonjtë e rëndë të robërisë së fanatizmit”. Përmbledhja me përralla të përpunuara për fëmijë e vënë M. Kokalarin edhe si themeluese e kësaj letërsie sjell mesazhin se ndër netët që kalojnë fëmijët , si të gjithë shqiptarët, “Rreth vatrës”, (simbol i atdheut dhe familjes) marrin nocionet e së mirës dhe së keqes, të bukurës dhe të shëmtuarës e ushtrimit të mendjes (gjë a gjëzat) dhe gjithçkaje, që trashëgohet aq natyrshëm e me aq dashuri e mirëkuptim për brezat.Vlerësimet e personaliteteve të shquara shqiptarë dhe të huaj tregojnë për mendjekthjelltësinë, mendjendritur të intelektuales së shquar M. Kokalari psh:-

Sotir Kolea : – “ Qëmtimet e tua me titull: “ Siç më thotë nënua plakë”, të cilat i prisja prej kohësh të gjatë, i mora ka ditë dhe të falemzemret që pate mirësinë të mos më harrosh. Pashë me gëzim që i shfaqe sakaq dhe mikut tim A. Xhuvani, duke i uruar se nuk i vajti dëm mundimi që derdhi në bibliotekë.Pas disa ditësh, i mora me nge prapë në dorë, i shfletova në fund e krye dhe thashë : “ I lumtë asaj dore”.

Maksimilian Lambertz :- “ Me dhuntinë e një talenti të gjithanshëm si ai i Kokalarit, është dhënë në tablo piktoreske e në gjuhe me ngyra të gjalla, të mrekullueshme, që kanë spikatur karakteret femërore.”

Lazgush Poradeci:- Admirimin tim nga zemra për veprën tuaj:- “Siç më thotë nënua plakë”.

…”Me sa vërejtje të përpiktë, plot gjallëri dhe plot freski, janë zënë këto miniatura të Musine Kokalarit. Të thuash si të kish këputur një copë të gjallë të jetës…

…Janë skica këto me një intuim psikologjik të madh.

…..Nuk i afrohen sipërfaqes vetëm për ta rilevuar me një ngjyrë të lehtë, me një efekt pamjeje të çastit. Nuk përdorim frymën as humorin as ironinë ose sarkazmën e tharbët të shkurtër të një lloji letrar me qëllim dhe ekspresivitet të përcipshëm siç janë skicat nga natyra e tyre.

Musine kokalari hyn në thellësi drejtpërdrejt në thelbin psikologjik. Menjëherë ajo bashkëjeto me atë që na rrëfen. Nuk tall, as qesh përciptaz, nuk vajton duke spiritizuar. Situacioni komik i saj përmban një tragjedi, një tragjizmë me të vërtet për të ardhur keq mbi karakterin ose fatin që është destina e njeriut, veçanërisht i njeriut Grua. Gruaja e lagjes, e dyerve dhe e portave, vizitonjësja e vatrës dhe oborrit, fjalamania tradicionale që përfaqëson tipin e përbashkët dhe të përditshëm të intrigonjëses, të intrigantes të asaj që bën intriga,…….përbën fondin e inspirimit të librit “ Siç më thotë nënua plakë”

Epigon, Mefistofel femëror, Meduzë me gjarpërinjtë gati, ajo e ka për gjakun, prandaj di dhe e përmbush mirë mjeshtërinë e saj. Dhe të gjitha këto me një stil origjinal, në një stil të sajin, të shfaqur për së pari me kaq përmbledhje në letrat tona!”

Vlerësime kemi dhe nga K.Taljavini, Dott. Prof. Anxhelo Loti, Karlo Mearini etj…

Intelektualja M. Kokalari vijoi luftën për dinjitetin njerëzor dhe kombëtar. U bashkua me rezistencën, që kërkonte zgjedhje të lira, duke i quajtur zgjedhjet e Djetorit 1945, antidemokratike. U bë pjesëtare e “Bashkimit Demokratik” që ishte zëri i vetëm demokracisë, kundër dhunës e diktaturës. Dënohet nga Gjykata e Lartë Ushtarake si sabotatore e pushtetit dhe armike e popullit me 20 vjet burgim e konfiskim të pasurisë….. Musineja e përballoi trimërisht fatin e saj. Gjashtëmbëdhjetë vite burg dhe pjesën tjetër të jetës deri në vdekje , internim me Luksin- një kafe dhe respekti për veten

Pra intelektualja shkrimtare aq e apasionuar pas fjalës shqipe, e apasionuar pas lirisë e cila mendonte se ligji të jetë njerëzia dhe e drejta të sundojë, mbajti mbi supe trgjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

Mësimi nga jeta e Musine Kokalarit, shkrimtare e parë e letrave shqipe, e burgosur dhe e groposur për së gjalli, që mbeti më e gjallë se shumë të gjallë për së vdekuri është se – Njeriu mund të jetë i lirë edhe pse i burgosur. Njeriu mund të jetë i burgosur dhe pse është lënë i lirë.Jeta e Musine Kokalarit është një thirrje për ne të gjithë, për të kuptuar se qemë “të lirë me tru të burgosur”, përderisa askush s’mundi të bëjë sado pak për Musinenë, e cila ishte një ndër mijëra fajtorët pa faj, apo për të vetmin faj të saj : Intelektin e rrallë.

*Korrespondencen e aktivitetit do ta lexoni ne Diellin e printuar. Per me shume fotografi shkoni ne fb(dielli Vatra)

Takim me Konsullen e Përgjithshme të Kosovës në New York

September 17, 2016 by dgreca

Gratë e “Hope & Peace” takohen me Ambasadoren Sahatqija, Konsulle e Përgjithshme e Kosovës në New York/

Nga Mimoza Dajçi/

Manhattan, New York, 2016. Pak kohë kanë kaluar nga takimi që u mbajt me Ambadasoren e Republikës së Kosovës në New York Znj. Teuta Sahatqija dhe anëtaret e organizatës së gruas shqiptare – amerikane “Hope & Peace” në SHBA. Në bisedat e zhvilluara u fol për veprimtarinë humanitare e bamirëse të kësaj organizate, si dhe rolin që ato luajnë për fuqizimin e femrës shqiptare, e asaj amerikane në tëresi në dobi të familjes e komuniteteve. U fol për dhunën në familje dhe mënyrat e daljes nga kriza në situata të tilla. Bashkëpunimi që kjo organizatë ka me punonjës të rendit kryesisht në zonën 49-të në Bronx ka sjellë edhe mbështetjen e duhur përsa i përket mbarëvajtjes së jetës në familjet tona. “Hope & Peace” ka bashkëpunim të mirë me Asamblyman Mark Gjonaj dhe politikanë të tjerë të Distriktit 80 në Bronx, dhe Liderin e Stacionit Policor 49-të në Bronx Z. Joseph Thompson, Avokatin Stiven Kaufman, Presidentin e Fondacionit Shqiptaro – Amerikan Z. Esad Rizai, Presidentin e Shoqatës “Duart e Hapura” Z. Aleks Nilaj, etj.

Vajzat dhe gratë e kësaj organizate janë tepër aktive dhe japin një kontribut jo të vogël në aspektin human, bamirës dhe jetën kulturore ndër shqiptarë. Veprimtaritë që ato kanë ndërmarë janë të shumta e të larmishme, si në ndihma humanitare, me ushqime, veshje, promovime librash, promovimin e shfaqen e Filmit “Skënderbeu” me regji të Vladimir Priftit në bashkëpunim me Federatën “Vatra” dhe skenografin e njohur Z. Astrit Tota, etj. Ndër promovime librash po përmendim së fundi krijimtarinë letrare të poetes dhe humanistes shqiptare Znj. Rita Saliu, dekoruar edhe nga Presidenti Bamir Topi me Medajlen “Nënë Tereza”, që u mbajt në Monroe College në Bronx, inisiativë e përbashkët mes Organizatës “Vatra” dhe Lidhjes së shkrimtarëve dhe artistëve shqiptaro – amerikan, Profesorit të Monroe College Z. Haxhi Berishës dhe piktorit Z. Astrit Tota.

Ambasadorja Tetuta Sahatqija si një nikoqire e mirë, u serviri kafe e çaj mysafireve, i dëgjoi dhe u dha fjalën se, do të kenë së bashku një fryt të mirë bashkëpunimi.

Gratë shqiptare anëtare të organizatës The Women’s Organization “Hope & Peace” vlerësuan takimin, dhe ndiheshin të privilegjuara që patën rast të takoheshin nga afër me një ish ligjvënëse të Parlamentit të Kosovës, me një zonjë të aftë, të kulturuar e të guximshme për tu përballur me situata jo të lehta nëpër seancat parlamentare të Kosovës. Sipas përcjelljes së lajmeve mbi Kosovën ato thanë se jemi sot këtu me një politikane dhe dipllomate të fuqishme që është ndeshur jo rrallë në momente kritike dhe të vështira për zgjidhjen e probleme shqiptare në Kosovë. Pasi si ajo ashtu edhe shumë femra të tjera atje mbartin me vete edhe mentalitetin femër mashkull që akoma mbizotëron në Shqipëri e Kosovë.

Znj. Sahatqija me mençurinë, zgjuarsinë, kurajon e forcën e saj të herë pas herëshme ka ngritur zërin për të drejtat e gruas e vajzave shqiptare në Kosovë, në të drejtën e pronës, pavarësisë ligjore ekonomike, energjinë elektrike etj.

Ambasadorja Teuta Sahatqija është njëherësh edhe një bashkëshorte dhe nënë e shkëlqyer, fëmijët e saj kanë përfunduar dhe po studjojnë me sukses studimet nëpër universitet më prestigjoze e me rezultate të larta. Ajo ndihej krenare për fëmijët e saj dhe arritjet e tyre.

Gjatë këtij takimi ato së bashku u ndalën gjatë edhe në situatën që ndodhen sot femrat e dhunuara nga lufta në Kosovë, ku u përmendën për punë të mirë disa qendra që meren me kujdesin dhe shëndetin mjekësor të tyre. Për këtë rast u fol me respekt për zonjat Flora Brovina, Veprore Shehu, Sevdije Ahmeti, Sevdije Rexhepi, etj, të cilat me vullnet e pasion vazhdojnë të ndjekin këto veprimtari humane për t’ju gjendur pranë motrave dhe femrës shqiptare që vuajti padrejtësisht vrasjet, dhunën e përdhunimet nga makineria serbe në Kosovë, ku qindra prej tyre akoma nuk u gjenden eshtrat.

Në takim me Znj. Sahatqija ishin të pranishme këngëtarja e njohur shqiptare Sebahate Berlajolli, ekonomistja shqiptare me banim në Qytetin Quenss New York Dita Leka, Nexhi Hoxha me të bijën Majlinda Hoxhën – studente e juridikut, aktivistja Drita Çarçani, infermjerja amerikane Synthia Arzu, arsimtaret Gazmenda Tapija e Ludmilla Skënderi, gazetarja Mimoza Dajçi, etj. Takimi kaloi miqësor dhe i përzemërt dhe u la i hapur për veprimtari të tjera.

„ HOPE & PEACE“ MBËSHTET LIGJIN E LUSTRACIONIT DODA & IDRIZI

January 5, 2015 by dgreca

Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane me Seli në New York – SHBA (The Women’s Organization “Hope& Peace”) ndjek vazhdimisht me vëmendje situatën politike, ekonomike e sociale në vend. Me anëtaret tona shpesh bisedojmë rreth ngjarjeve të ndryshme, kryesisht për të drejtat e gruas e fëmijëve në familje e shoqëri.
Në takimin tonë të rradhës në qendër të diskutimeve ishte hapja e dosjeve të ish sigurimit të shtetit shqiptar gjatë periudhës së regjimit komunist. Nga njoftimet e fundit jemi shumë të indinjuara që në Parlamentin Shqiptar anashkalohet Ligji për hapjen e dosjeve dhe lustracionin i sjelle nga shoqeria civile dhe mbeshtetur nga studentet e dhjetorit, të persekutuarit politike dhe dy deputetë të parlamentit të Shqipërisë, i cili megjithëse është depozituar në parlament nga deputetët prej më tepër se një muaji nuk merret në konsideratë, përkundrazi, qeveria miraton një ligj, që sipas deputetes Doda, është i përgatitur me qëllimin e pastër për të mbrojtur krimin politik të djeshëm dhe për të rënduar vetëm ata që dikur u shtrënguan nga sistemi.” Ligji i paraqitur nga shoqëria civile, ish të përndjekurit politikë, studentët e dhjetorit dhe deputetët Doda e Idrizi, ka gjetur mbështetjen e diasporës shqiptare. Z. Lek Mirakaj, Pellumb Lamaj, të dy ish të burgosur politikë, shpesh në media e kanë shprehur hapur qëndrimin e tyre për hapjen e dosjeve e zbatimin e ligjit të lustracionit, po ashtu qendrim të qartë dhe pa asnjë ekuivok ka mbajtur edhe Liga Qytetare Shqiptare Amerikane kryesuar nga Z. Joseph DioGuardi dhe Znj. DioGuardi të cilët janë prononcuar pro hapjes së dosjeve.
Edhe ne si organizatë gruaje në SHBA (disa nga ne ish anëtare të Shoqatës së Gruas ish të Persekutuar Politike të Shqipërisë) nëpërmjet kësaj deklarate paraqesim shqetësimin tonë ndaj makinacioneve të qeverisë shqiptare, e cila ndërsa deklaron se është për njohjen e së vërtetës, ashtu si thotë me të drejtë deputetja Dodaj, fut në Parlament një ligj paralel, ndërsa tregon arrogance dhe nuk do t’ja dijë fare ndaj ligjit që e kanë sjellë ata që i kanë provuar në kurriz vuajtjet e diktaturës.
Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane me Seli në New York “Hope& Peace” e mbështet ligjin për hapjen e dosjeve dhe lustracionin paraqitur në Parlament nga shoqeria civile dhe mbeshtetur nga studentet e dhjetorit dhe të persekutuarit politike. Organizata jonë i bashkohet të gjithë mbështetësve të kësaj kauze të rëndësishme për të ardhmen e vendit, ndërkohë ne i bëjmë thirrje qeverisë shqiptare dhe kryeministrit të Shqipërisë të mos bëhet pjesë e farsave që kanë qëllim anashkalimin e një procesi të hapur dhe fair.
Të mos harrojmë se nga akuzat fallco të ish sigurimit të shtetit u vranë mizorisht njerëz të pafajshëm. Burra, gra e fëmijë, nëna, motra, vëllezër, djem e vajza të reja nuk gëzuan moshën e tyre më të re e të bukur, sepse diktatura bashkë me viktimat e pafajshme do të dënonte edhe të gjitha familjet deri në shtatë breza.
Këto krime mostruoze duhen publikuar. Kemi pritur gati gjysmë shekulli ndërgjegjësim, pendesë, por askush nuk e ka deklaruar një të tillë. Priti populli shqiptar që vuajti diktaturën më e egër në Europë që dosjet të hapeshin. Por më kot, çdo shpresë ishte e humbur.
Nga individë të ndryshëm thuhet se dosjet janë zhdukur, janë hapur e janë ndryshuar. Ata individë që kanë guxuar e kanë vënë dorë tek këto dosje duhet të dalin përpara drejtësisë, sepse kjo tregon se kanë vijuar akoma manipulimet për të fshehur genocidin dhe masakrimin popullit tonë edhe gjatë tranzicionit.
Llogjika është e thjeshtë, përderisa ish të burgosurve, ish të pushkaturave e ish të internuarve politikë u është njohur botërisht e drejta e dëmshpërblimit politik ashtu duhen të bëhen publike edhe emrat e autorëve të krimeve.
Organizata jonë këtë deklaratë për shtyp njëherësh do ta dërgojë edhe pranë organizmave ndërkombëtarë, me shpresë që e drejta e këtij populli të vuajtur padrejtësisht të vihet në vend, jo për hakmarrje, por për dinjitet njerëzor.
Për Organizatën – The Women’s Organization “Hope & Peace”
Themeluese
Mimoza Dajçi