• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DR. SALI BERISHA I SHKRUAN BORDIT EKZEKUTIV TË VATRËS

June 29, 2021 by dgreca

Dr. Sali Berisha/

Ish President & ish Kryeministër i Republikës së Shqipërisë/

Rr. Mustafa Matohiti, P. 7, Tirana 1000/

Tel: +355 69 209 9410/

E-mail: profsberisha@albaniaonline.net/

Të dashur dhe të nderuar antarë të Bordit Ekzekutiv të Vatrës!/

Të dashur anëtarë të Vatrës!

Lexova me kënaqësi deklaratën e Bordit Ekzekutiv të Federatës Pan – Shqiptare të Amerikës, Vatra, në lidhje me shpalljen time, persona non grata, nga Sekretari i Shteteve të Bashkuara të Amerikës. 

Për këtë ju falenderoj të gjithëve emër për emër.

Një masë e tillë e aplikuar ndaj familjes time dhe ndaj meje përsonalisht, më ka lënduar shumë. Kjo përveç tjerash edhe se ndjehesha dhe ndjehem luftëtari më i paepur kundër komunizmit në Shqipëri, i asaj ideologjie dhe sistemi kriminal të cilin Ronald Regan e ka quajtur “Perandoria e të Keqes”. Po ashtu ndjehem edhe miku më i madh i Juaji dhe i atdheut tuaj të dytë – ShBA – së.

Jam ndjerë dhe ndihem edhe sot si promotori i hapjes së Shqipërisë ndaj perëndimit dhe veçanërisht ndaj Shteteve të Bashkuara të Amerikës, si mikja më e madhe e kombit shqiptar. 

Që në ditët e para të angazhimit tim politik – pro – amerikan dhe pro – perëndimor, kam ndjerë afërsinë e Vatrës, si organizata shqiptaro – amerikane më e njohur dhe më aktive në mbrojtjen e të drejtave të popullit shqiptar në Ballkan. Ju, si patriotë të vërtetë, keni influencuar me mjetet tuaja  legale, mbi politikën e jashtme të shtetit amerikan ndaj popullit tonë. Unë e ndjej se principet dhe qëndrimet e Vatrës janë edhe sot e kësaj dite të njëjta që në kohën e themelimit të saj.

Shpalljen time persona ‘non grata’ e konsideroj si një veprim aksidental, të ndërmarrë tërësisht pa bazë, pa fakte dhe pa prova. Nuk ka ekzistuar kurrë   dhe nuk ekziston asnjë  akuzë e adresuar ndaj meje, bashkeshortes dhe fëmijëve të mi prej ndonjë entiteti ligjor as në Shqipëri dhe as në botë. Gjithçka në atë vendim është bazuar në   trillime të sajuara prej atyre që në vitet 1990 flaknin flamurin amerikan si leckë ndërsa sot hiqen si dashnorët më të mëdhenj të vendit tuaj.

Ata që kanë trilluar fallcitete të tilla, çdo gjë mund të jenë por jo miq të Shqipërisë dhe shqiptarëve. Ata janë armiq të demokracisë dhe lirisë për të cilën ne luftuam së bashku me ju vatranë të dashur, që në ditët e fundit të dhjetorit 1990 e deri më sot. Kapja e shtetit sot shkon në drejtim krejt të kundërt me atë që Ju ëndërronit dhe ne punuam për Shqipërinë.

Bordit Ekzekutiv të Federatës Pan Shqiptare të Amerikës, Vatra

New York 

Fatkeqësisht, tërë ata që në atë kohë ishin kundërshtarët më të egër të Amerikës, e kanë ndërruar lëkurën e ujkut dhe në një mënyrë iluzicioniste dhe të paqartë për Amerikën e vërtetë, janë maskuar dhe shiten si miq të Amerikës. Ndërkohë, njerëzit tuaj, të persektuar për gjysëm shekulli vetëm se e donin Amerikën, dhe ju kishin juve atje, sot janë thjeshtë të shokuar, të tëhuajtur në vendin e tyre, të pashpresë dhe të paqartë me qëndrimet toleruese që mbahen nga ata që më kanë shpallur mua ‘non grata’ ndaj keqbërjeve të falangave post – komuniste, në Shqipërinë e sotme.

Dua t’ju siguroj, të dashur vatranë, patritotë, shqiptaro – amerikanë, se nuk do t’ju zhgënjej kurrë! Ju siguroj se shpallja ime persona ‘non grata’, nuk e zbeh besimin tim të patundur te miqësia që kam personalisht, familjarisht dhe politikisht me Amerikën dhe me Juve. Ndërkohë ju siguroj që nuk do t’ju zhgënjej në besimin që ju keni se asnjë nga hamendjet që janë dhënë në atë arësyetim të thatë dhe atë vendim absurd, nuk qëndrojnë.

Unë i sfidoj trilluesit e një vendimi të tillë me mbrojtjen ligjore, me nderin dhe dinjitetin tim dhe të familjes time, me krenarinë e një patrioti shqiptar, dhe të një dashamirësi të patundur ndaj Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

Duke ju falenderuar nga zemra, mbetem,

I Juaji,

Dr. Sali Berisha

    ***. 

Dr. Sali Berisha

Former President & Prime Minister of the Republic of Albania

Rr. Mustafa Matohiti, P. 7, Tirana 1000

Albania

Tel: +355 69 209 9410

E-mail: profsberisha@albaniaonline.net

Tirana, Albania, June 25, 2021

Dear and honored members of the Executive Board of Vatra!

Dear members of Vatra!

I read with satisfaction the statement of the Executive Board of the Pan-Albanians Federation of America, Vatra, regarding the designation of me, as a persona ‘non grata’, by the US Secretary of State.

I do thank you all, the name by name, for your understanding!

Such a measure has severely hurt my family and me, personally. 

Furthermore, among other things, such a decision did hurt me, as I did feel and still feel myself the fiercest and invincible fighter against communism in Albania, an ideology, and a criminal system which Ronald Reagan once called “The Evil Empire”. At the same time, I feel that I am a great friend to you and your second home – the United States.

Moreover, I have felt and still feel today as a promoter of Albania’s openness toward the west and further down to the United States of America, considering the latter the greatest friend of the Albanian nation.

From the very first days of my pro-American and pro-Western political involvement, I felt the proximity of Vatra, as one of the more active Albanian American organizations, in defending the rights of the Albanian people in the Balkans. You, as true patriots, have influenced with your legal means, the foreign policy of the American state towards our nation. I do assert that the principles of Vatra are still today the same as those of the days when it was founded. 

I do consider the decision to declare me and my family as persona ‘non grata’ as an accidental action, taken completely unfounded, without facts, and any evidence. There has never been and there is no accusation/indictment submitted towards me, to my wife, or my children by any legal entity, either in Albania or in the world. Everything in that decision is based on fabrications invented by those who in the 1990s did throw the American flag like a rag while today they show themselves, hypocritically, as the “biggest lovers” of your country, the USA.

Those who have fabricated such forgeries can be anything but friends of Albania and Albanians. They are the enemies of democracy and freedom for which we fought together with you dear members of Vatra, from the last days of December 1990 until today. The capture of the state today goes in the opposite direction to what you dreamed of and we worked for Albania.

To the Executive Board of the Pan – Albanian Federation of America, Vatra

New York

Unfortunately, all those who, at the time were America’s staunchest opponents have disguised their wolf’s skin and in an illusory and vague way about true America, sell themselves like the friends of America. Meantime, your people, who were persecuted for half a century only because they loved America and because you were there, in the USA, today they are simply shocked, alienated from their country, hopeless and ambiguous about the tolerant attitudes held by those who have declared me ‘non grata’ to the wrongdoings of the post-communist phalanx in power in today’s Albania.

I want to assure you, my dear members of Vatra, the patriots, the Albanian-Americans: I will never disappoint you!

I assure you that the designation of me as persona ‘non grata’ does not diminish my firm belief in the friendship that I have personally together with my family towards the United States.

In the meantime, I assure you that I will not disappoint you in the belief that none of the allegations given in that dry reasoning and in that absurd decision, do stand.

I challenge the fabricators of such a decision with legal protection, with the honor and dignity of myself and my family, with the pride of an Albanian patriot, and an unwavering benevolence towards the United States of America.

Thanking you from the bottom of my heart

Yours

Dr. Sali Berisha

Filed Under: Emigracion Tagged With: Bordit Ekzekutiv, Dr. Sali berisha, leter, Vatra

Presidenti Amerikan Joe Biden uron Presidenten e Kosovës Vjosa Osmani

April 20, 2021 by dgreca

-Presidentja Osmani pranon letër nga Presidenti Biden: Partneriteti ynë është i rrënjosur në vlera të përbashkëta/

 -Presidenti Biden ka theksuar se do të punojë me Presidenten Osmani në prioritetet që kanë të bëjnë me forcimin e sundimit të ligjit, luftën kundër korrupsionit, mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe bashkësive fetare, rimëkëmbjen nga pasojat e pandemisë Covid-19, zhvillimin ekonomik si dhe sigurimin e të ardhmes së qëndrueshme energjetike/

PRISHTINË, 20 Prill 2021-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/ Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pranuar letër urimi nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, i cili e ka uruar në emër të popullit amerikan për zgjedhjen në krye të shtetit.

Presidenti Biden ka përmendur marrëdhëniet e mira ndërmjet të dy shteteve dhe partneritetin e gjatë të rrënjosur në vlerat e përbashkëta, duke përmendur edhe raportin personal të familjes Biden me Kosovën. Në këtë kontekst, Presidenti amerikan ka përmendur të birin e tij Beau, i cili ka shërbyer në Kosovën në kuadër të forcave paqeruajtëse amerikane, siç thuhet në letër për “avancimin e paqes, si dhe sundimit të rendit e ligjit”.

Më tej në letër, Presidenti Biden ka theksuar se do të punojë me Presidenten Osmani në prioritetet që kanë të bëjnë me forcimin e sundimit të ligjit, luftën kundër korrupsionit, mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe bashkësive fetare, rimëkëmbjen nga pasojat e pandemisë Covid-19, zhvillimin ekonomik si dhe sigurimin e të ardhmes së qëndrueshme energjetike. Presidenti Biden i është përgjigjur edhe kërkesës së Presidentes Osmani që SHBA-të të ndihmojnë me vaksina, bazuar në letrën e saj të 19 marsit. Presidenti Biden ka potencuar se me shtimin e sasisë së vaksinave, SHBA-të do të punojnë me partnerët për shpërndarjen e tyre dhe se ekipi i tij do të jetë ne kontakt me Presidenten Osmani për realizimin e synimit të tillë.

Në letrën e Presidentit Biden theksohet, gjithashtu se ShBA-të, mbështet vazhdimin e dialogut me Serbinë. “ShBA-të do të vazhdojnë t`i mbështesin përpjekjet për sigurimin e paqes së qëndrueshme dhe dialogut produktiv ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe përfundimisht marrëveshjes gjithëpërfshirëse për normalizim, e cila besojmë se do të duhej të përqendrohej në njohjen reciproke”, thuhet në letrën e Presidentit Biden dërguar Presidentes Osmani.

Filed Under: Featured Tagged With: leter, Presidenti Bide

TELIVIZIONI I SHQIPTARËVE TË AMERIKËS, LETËR PRESIDENTIT BIDEN

March 2, 2021 by dgreca

– NDIHMONI SHQIPTARËT NW KOSOVË E SHQIPËRI ME VAKSINA KUNDËR COVID-19-

Letër e Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës drejtuar Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës:

 Joseph R. Biden Jr.

 1600 Pennsylvania Avenue NW, Uashington, DC 20500

SONY DSC

 I nderuar Z. President. Në emër të Televizizionit të Shqiptarëve të Amerikës, ne detyrohemi t’ju drejtohemi në mes të kësaj kohe shumë të vështirë për ju dhe vendin tonë. Qëllimi i letrës sonë është t’ju informojmë se vdekjet në lidhje me Covid-19 në Shqipëri dhe Kosovë janë jashtëzakonisht të larta. Ka afërsisht mbi një milion shqiptarë-amerikanë që jetojnë në Shtetet e Bashkuara dhe një numër i madh formon audiencën tonë. Shumica dërrmuese është shumë e shqetësuar dhe e tronditur nga situatat dramatike dhe të dëshpëruara me të cilat përballen familjet e tyre në Shqipëri dhe Kosovë, duke përfshirë humbjen e shumë anëtarëve të familjes nga Covid-19. Edhe pse autoritetet përgjegjëse po bëjnë çmos për të administruar situatën, kushtet janë përkeqësuar, për shkak të mungesës së vaksinave të disponueshme në treg. Të gjithë ne shqiptaro-amerikanët po kërkojmë ndihmën tuaj, në mënyrë që të sigurojmë vaksinat e nevojshme për popullatën shqiptare. Ne jemi të sigurt, duke pasur parasysh udhëheqjen dhe autoritetin tuaj, që ju mund të ndihmoni popullatën shqiptare gjatë kësaj periudhe shumë sfiduese, sepse kohërat e vështira zbulojnë gjithmonë miqtë e vërtetë. Ne jemi mëmëdheu i Nënë Terezës. Ju urojmë fatin më të mirë për detyrën tuaj fisnike. Zoti i bekoftë Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Sinqerisht,

 Gani Vila Drejtor i TV Shqiptar të Amerikës Marche,1,2021

***

Albanian American Television Letter

To: The President Of United States of America

Joseph R. Biden Jr.

Dear Mr. President.

On behalf of Albanian TV of America, we would like to address you in the midst of this very difficult time for you and our country. The purpose of our letter is to inform you that Covid-19 related deaths in Albania and Kosovo are extremely high.

There are approximately over one million Albanian-American people that live in the United States and a large number forms our audience. The vast majority is very worried and disturbed by the dramatic and desperate situations that their families face in Albania and Kosovo, including losing many family members to Covid-19.

Even though the responsible authorities are doing their best to address the situation, the conditions have worsened, due to a lack of available vaccines in the market.

All of us Albanian-Americans are asking for your help, so that we can procure the necessary vaccines for the Albanian population.

We are certain, given your leadership and authority, that you can help the Albanian population during this very challenging period of time, because hard times always reveal true friends. We are the motherland of Mother Theresa.

We wish you the best of luck on your noble duty.

God bless the United States of America.

Sincerely,

Gani Vila

Director of Albanian TV of America March 1, 2021

Filed Under: Featured Tagged With: Gani Vila, leter, Presidentit Biden, TV Shqiptarëve të Amerikës

KRYETARI I VATRËS URON PRESIDENTIN JOSEPH R.BIDEN,JR.

January 22, 2021 by dgreca

         Në vijim të traditës së Vatrës në 109 vitet e ekzistencës së saj, sot, e Premte 22 Janar 2021, Kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës”VATRA”, z.Elmi Berisha,i  nisi një letër uruese Presidentit të 46 të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, z. JOSEPH R.BIDEN,JR. Kryetari i Vatrës,doli sot në selinë e Vatrës enkas për të nënshkruar letrën, edhe pse ai ende nuk është shëruar plotësisht nga COVID-19.

           Në letrën e urimit z. Berisha, në emër të organizatës më të vjetër të Shqiptarëve të Amerikës,”VATRA”, e themeluar që më 1912(28 Prill),i përcjell urimet më të sinqerta Presidentit Biden dhe zëvendës/Presidentes Harris. Kryetari i Vatrës ka vlerësuar edhe një herë kontributin e veçantë të z. Biden për shqiptarët, veçanërisht për Kosovën. Ai ka shprehur besimin se edhe në të ardhmen, gjatë mandatit të Tij, Presidenti Biden dhe adminsitrata që drejton, do të forcojnë marrëdhëniet midis vendeve tona,do të avancojnë proceset Euro-Atlantike, Integrimin Europaian, finalizimin e njohjes reciproke midis Serbisë dhe Kosovës me kufijtë ekzistues, do të arrijnë ç’rrënjosjen e korrupsionit dhe rindërtimin e institucioneve të qëndrushme demokratike etj….

        Ja Letra e plotë e Kryetarit të Vatrës për presidentin e 46-të të Shteteve të Bashkuara të Amerikës:

***

 Dear Mr. President,

Allow me to offer sincere congratulations to you and Vice President Harris on behalf of the Pan-Albanian Federation of America VATRA. I wish to assure you that the community of Albanians in the US and all the Albanian lands appreciate this opportune moment represented by a leader like you who have demonstrated your support and advocacy for the Albanian people.

Today, as in the past, we pledge our commitment of friendship and immense gratitude to the United States whose role has been crucial to matters of most importance to Albanians who live in Kosova, Albania and all the Albanian lands. 

I am convinced that your administration will strengthen the relations between our countries and that Albanians have cause to celebrate and be hopeful for the future.

VATRA is a well-established organization going back 109 years. It is not affiliated with any political party and is dedicated to pursuing the national interests of all Albanians. You, Mr. President, are proficient in issues of concern to Albanians. From serving in the Senate to serving as Vice-President, Albanians have believed and relied on your informed expertise and diplomatic skills, driven by the pursuit of justice and faith. The present challenges are daunting and include carrying out of reforms, advancing the Euro Atlantic processes and European integration, finalizing mutual recognition between Serbia and Kosova with existing borders, rooting out corruption and rebuilding Albanian government institutions that are sustainable and trustworthy.

We recognize the difficult odds we face, but we also acknowledge the importance of having a trusted friend and ally on our side. That is You, Mr. President. You have been a proponent of Kosova’s freedom and independence. In the days ahead, there is no doubt that your administration will be a promoter of friendship and mutual cooperations with our countries.

Once again, The Pan-Albanian Federation of America VATRA extends its warmest wishes to you, Mr. President, and is confident in your support for Albanians and the Albanian national interests.

Respectfully,

Elmi Berisha

President

Pan-Albanian Federation of America VATRA

Filed Under: Featured Tagged With: Elmi Berisha, leter, President Biden

SHKRIMTARI VISAR ZHITI I SHKRUAN SHOQATËS SË SHKRIMTARËVE SHQIPTARO-AMERIKANË

November 24, 2020 by dgreca

-Që më bëtë anëtar nderi tuajin, e them me sinqeritet, ndjehem dhe i prekur, dua të flas hapur si mes miqsh, si me gotën e verës ndër duar, pra, me ngazëllimin që të jep ajo dhe ca si gjatë…     

Duke ju dëshiruar gjithë të mirat të gjithëve, juve dhe veprave tuaja, arritje të tjera dhe gëzime, dua t’ju falenderoj me zemër që më bêtë “Anëtar Nderi” të shoqatës tuaj, që, siç e thotë dhe vetë emërtimi, ky është një akt nderimi për mua dhe jo vetëm kaq, por dhe mikpritje, vlerësim, një si dhënie dore tjetër, asaj shpirtërore, dashuri…                                     

Që në SHBA është Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, ka rëndësi të shumëfishte, kulturore, kombëtare dhe ndërkombëtare, do të thosha, të një përkushtimi intelektual, të lartësisë së shekullit XXI, të ngritjes së një ure të gjallë mes dheut amë, Shqipërisë dhe atdheut të dytë, SHBA-së  dhe, edhe pse të shkruarit është veprimtari vetanake, e ka të nevojshme të qenit bashkë, për të njohur dhe shpalosur vlerat e përbashkëta, për t’i përuruar ato me bashkësinë, me lexuesin pa kufi, me kohën dhe për t’ia përcjellë atdheut dhe ardhmërisë.                                                                                                         

Unë i di emrat tuaj, di dhe nga veprat që keni nxjerrë, të botuara në të “dy atdhenjtë” e shumëkund, janë pasuri e letrave tona në “gjuhën e perëndive”, siç e quanin rilindasit shqipen tonë, por dhe në anglishten e madhe e të pasur, të fuqishme si vetë njerëzit e saj.

Që më bëtë anëtar nderi tuajin, e them me sinqeritet, ndjehem dhe i prekur, dua të flas hapur si mes miqsh, si me gotën e verës ndër duar, pra, me ngazëllimin që të jep ajo dhe ca si gjatë…                                                            

Qysh në fillim do desha të thosha se unë nuk kam qenë ndonjëherë anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, përkundrazi, jam dënuar prej tyre, kur ishte diktaturë dhe vendi ynë bënte pjesë në perandorinë komuniste, i ndarë dhe prej saj ndërkohë, i mbyllur si një bunker i madh, asfiksues. Kisha përfunduar studimet e larta, isha mësues i ri maleve të Veriut tonë, në kufi me Kosovën, në një fshat skajshmërisht të varfër, por me virtyte dhe më arrestuan për poezitë e mia. Nuk janë të realizmit socialist, thanë gjyqtarët, janë të trishtuara, hermetike, armiqësore. Poezia është vetëm poezi, sipas meje. Në gjyq shtuan dhe akuza të tjera, që pse kisha lexuar letërsi të ndaluar dhe dëgjoja “Zërin e Amerikës”, “Radio Vatikanin”, “Radio Prishtinën”. Më dënuan me 10 vjet burg.  Dhe në ferr shkruajta fshehurazi poezi, u besoja atyre si lutjeve Zotit, doja të dëshmoja, të shpëtoja ç’mundej nga vetja, të krijoja emocionin e poezisë edhe atje ku nuk lejohej. I nxora nga burgu krijimet e mia. Dola dhe unë, por më ishte hequr e drejta e botimit. Vazhdoja të shkruaja fshehurazi, deri sa erdhi dita, u shemb Muri i Berlinit, që ndante botën më dysh, por dhe njerëzimin, ra perandoria komuniste, jo vetëm prej vetvetes, por dhe nga përpjekjet e botës së përparuar kapitaliste, nga humanizmi aktiv i SHBA-së dhe Europës se Bashkuar. Dhe Shqipëria, vendi më i vogël me diktaturën më të egër, ndryshoi, u hap, u bë e lirë, aq sa mundej, mori udhën e drejtë, atë të lirisë dhe të përparimit, të aleancës Euro-Atlantike, siç themi tani.                          

Edhe unë u bëra pjesë e kësaj lëvizjeje, e ndryshimit të madh, aq shumë të vështirë, të domosdoshëm, me plot sakrifica. Isha si një dallgë në dallgët e pafund të popullit tim. Nisa të botoj poezitë e mia, shpika gjininë e “burgologjisë”, botova artikuj, ese, tregime, romane, tregova përndjekjen që na bëhej dhe qëndresën e kundërshtarëve, martirizimin e tyre, të vërtetat tona, që i bëmë dhe të vërteta letrare, kjo kishte shumë rëndësi, sipas meje, që të pasuronim jetët tona me sa më shumë jetë të tjera, dhe me ato që ishin shuar apo ndërprerë, të marrnim dhe të japnim, kujtesë dhe ndjesira, gjak dhe frymë, kohë të kaluar për kohët e ardhme, metafora të dhimbjes, pra libra…

 Kishim mall për botë dhe shumë shqiptarë nuk pritën të vinte Bota tek ne, por ikën te ajo, nëpër Europë dhe Amerikë. SHBA mbetej ëndrra. I iknin së kaluarës dhe takonin të ardhmen. Ne jemi populli që kemi diasporën më të madhe, jemi më shumë jashtë se brenda ashtu siç dhe jemi vendi i vetëm që kufizohet gjithkund me trojet e veta. ndërkaq tani jemi dhe dy shtete shqiptare në Ballkan, që gjithsesi na përfuqizon si komb.   Diasporën e kemi të përbashkët, shëmbëlltyrë dhe unikale. Të kujtojmë atë shekulloren, e arbëresheve në Itali, më magjepsjen që mund të gjendet, që na ka dhënë poemat, themele të letërsë tonë; janë dhe arbneshët ilirikë në bregun Dalmat, arvanitasit aq shumë dramatike në Greqi, arnautët në Turqi, shqiptarët në Rumani, ku u shtypën librat naimjanë të Rilindjes tonë dhe që po rilind prapë, etj, deri dhe në Rusi, por dhe për këndej, në Egjipt, etj. Janë dhe diasporat më të reja në Gjermani, Francë, Belgjikë, Zvicër, në Vendet Nordike, në Spanjë, nëpër Mesdhe, lulëzojnë kudo, sidomos  përtej oqeanit, në kontinentin e ri, në Amerikë. Diaspora shqiptare në SHBA është dhe ajo e superfuqishme, me rëndësi dhe veprimtare, që valëvit pa frikë dhe krenare dy flamujt, atë me shqiponjën me dy krerë, ndër më të vjetrit në botë, të dheut amë dhe atë me 50 yje, të atdheut të dytë, superfuqisë botërore, kampion i lirisë dhe demokracisë, potent dhe në kulturë e arte, patjetër dhe në letërsi… Shqiptarët e Amerikës mbi një shekull kanë qenë të përkushtuar ndaj fatit të Shqipërisë, të pavarësisë së saj, të moscopëtimit më pas, pra të ekzistencës dhe vazhdojnë dhe sot, bashkohen, manifestojnë për çështjen kombëtare duke qene qytetarë aktivë amerikanë, lobojnë, arrijnë deri në Kongres, në Senat, te Presidentët dhe kërkojnë, ndikojnë në mbështetje dhe zgjidhje të çështjeve kardinale kombëtare, që nga denoncimi i dhunës diktatoriale, shpërdorimi i demokracisë, genocidi në Kosovë, etj e te mbarëvajtja ekonomike, por dhe kuturore. Si ikona kemi imazhin e Shenjtes tone Nënë Tereza, “Qytetare Nderi” në SHBA dhe të Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastrioti – Skënderbeu, për të cilin është thënë se pa atë, mbase edhe Amerika do të ishte ndryshe.                                                                                 

Po e kujt ishte këmba e shqiptarit të parë që zbriti në brigjet këtej oqeanit? Të parët zbarkuan arbëreshët e Italisë, një mërgim tjetër nga mërgimi. Ata sollën me vete gjuhën, veshjet e bukura, këngët, krenarinë. E dëshmon shkrimtari i shkëlqyer argjentinas-arbëresh, Ernesto Sabato, të cilit, kur erdhi të vizitonte Shqipërinë, unë i dhashë një grusht me dhé nga Arbëria e ëndërrt e tij. U mallëngjyem të dy… Shqiptari i parë që shkeli Amerikën lidhet me poezinë, që sikur donte ta parandillte mbrothtësish dhe këtej për bashkatdhetarët që do të vinin. Ai ishte poet dhe i burgosur, abati nga Mirdita, Preng Doçi. Erdhi këtu gati një shekull e gjysmë më parë, shkoi dhe në Kanada dhe u kthye sërisht nga erdhi siç ia donte shërbimi kishtar. Por ai që mbeti është Kolë Kristofori nga Korça, erdhi në 1886. Duhej një monografi për të, e shkroi dikush dikur, një i gjithseciltë, e ndjeu për detyrë, kujtesa është urdhër, dhe fatmirësisht ai botim u parapri nga parathënia e njërës prej penave më të shkëlqyera e më të rëndësishme të letrave shqipe, Fan Noli, dhe u përkthye dhe në anglisht si zanafillë e integrimit. Pra shqiptarët e parë në SHBA e kuptuan se do t’u duhej libri, po aq, në mos më shumë se ç‘ju deshën anijet me të cilat ravguan.                                 

“Biblioteka që ecën”, siç e quajti poeti francez Apolineri, do të shkëlqente në krye këtu Faik Konica, shkrimtari dhe esteti mahnitës, kritiku i Doktrinës së Rilindjes Kombëtare e bashkë me të Imzot Fan Noli, shekspirologu më i madh i kohës së tij, që do të themelonte “Vatrën” e shqiptarëve ashtu si kishën autoqefale. Dihet, janë në kronikën e lavdishme të diasporës tonë në SHBA. Gjithmonë kam ëndërruar një shtatore të Faik Konicës me Fan Nolin krah për krah. Ku? Atje ku ata bashkëpunuan mes kundërshtive a ku ka shqiptarë më shumë a mbase para ambasadës së Shqipërisë në Washington si ambasadorët me të mëdhenj të historisë dhe të kulturës shqiptare, intelektualë të nivelit botëror.

Shqiptarët, por sidomos ata të letrave, me SHBA-në i ka lidhur po aq shumë liria e mençur, gjenin këtej atë që u kishte munguar, për të cilën do të luftonin. Erdhën ata që vendi ynë, kur u çlirua nga bisha nazifashiste, por u pushtua nga fitimtarët komunistë, i kishte dënuar me vdekje, kundershtarë, lidera, burra shteti, por dhe njerëz të letrave ndërkohë. Me t’u vendosur diktatura komuniste, i ikën përndjekjes biri i Frashërllinjve të mëdhenj, kryetari i nacionalistëve, shkrimtari Mit’hat Frashëri, albanalogu universitar Stavro Skëndi, shkrimtari dhe filozofi, laureati i Sorbonës, Isuf Luzaj. Po kështu dhe personalitetete të tjerë të historisë si Kolë Bibë Mirakaj e Kadri Cakrani që shpëtuan mijëra herbrenj nga përndjekja, por nuk shpëtuan dot nga vëllezërit e tyre, familja kryeministrore e Dinajve të Dibrës, e ministrit, historian dhe antropolog Ago Agaj, etj.                                                     

Kujtova nga ata që u kam parë libra, memoaristikë. Por s’mund të rrija pa kujtuar dhe shkrimtarin tjetër prijëtar, Ernest Koliqi, që vizitoi SHBA-në dhe romani i tij “Shija e Bukës së Mbrume”, që u botua jashtë Shqipërisë, kur atje po kërkohej të dilte romani i parë i realizmit socialist, tregonte jetën në mërgim në Itali dhe SHBA. Në Shtetet e Bekuara, siç e quanin Amerikën mërgimtarët e hershëm, dolën artistë të mëdhenj shqiptarë si vëllezërit Belushi apo fotografi i imazhit artistik, miku i Pikasos, Gjon Mili. Dhe nga këtej u kthyen në atdhe motrat Qiriazi, që të hapnin shkolla për shqiptarët, por fitimtarët i trajtuan si mos më keq, përfunduan burgjeve dhe çmendinave, të braktisur… 

Një bashkëvuajtës yni, mik dhe poet, Pano Taçi, u burgos, edhe pse kishte qenë partizan, se donte të vinte në Amerikë, ku kishte gjyshin e tij të mërguar.                                                                                                                   

Me të dalë nga burgu i diktaturës një tjetër poet, studiuesi i shquar Arshi Pipa, u arratis për në SHBA me poezitë e burgut me vete, të shkruara në letra të holla cigaresh. Një dëshmi e rrallë e letërsisë në botë. Ja, që dhe shqiptarët dinë ta shpëtojnë librin. Pas burgut u arratis dhe Dr. Sami Repishti, që tashmë është “Anëtar Nderi” i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptarë të Amerikës së bashku me poeten e njohur amerikane, Carrie Hooper, që e ka nxënë aq mirë gjuhën tonë.                                   

 Më vonë dhe shkrimtari çam, Bilal Xhaferri, me babanë të pushkatuar si kundërshtar, kur u arratis për këtej, mori me vete dorëshkrimin e romanit të tij për Skënderbeun.  Po sa e sa të rinj më pas, ah, u vranë pranë telava me gjëmba të kufirit, i zvarritën duke përgjakur borën në shpate malesh, i shëtitën kufomat e tyre mbi karroceri makinash nëpër fshatra e qytete për të tmerruar popullin.              

 Megjithatë dhe i riu Gjekë Marinaj ia doli të arratisej pa rënë diktatura. Shkak u bë poezia e tij e njohur tashmë, “Kuajt”. Siç dukej, mes tufës së tyre ishte dhe Pegasi i tij, që me flatrat mitike e mori dhe e solli në SHBA. Me nismën e tij u themelua shoqata e shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë, e mrekullueshme, do të thosha, si fakt dhe bëmë.                                                     

Dhe ju, President i saj i tanishëm, z. Adnan Mehmeti, keni botuar një libër, ku shpalosni veprimtari të Shoqatës që drejtoni dhe vepra. Është ditari i saj letrar.                                                                                                                    

Të shumtë janë librat tuaj. Mes shkrimtarëve shqiptarë në Amerikë janë mjaft emra të njohur, letërsi avangardiste e letrave shqipe sot.                         

 Në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ka shkolla shqip për fëmijët, por dhe institute e katedra të shqipes, shoqata, teatër, etj, është gazeta mbi një shekullore “Dielli”, me e vjetra e të gjitha gazetave të të gjitha diasporave në SHBA, por është dhe “Illyria”, ka media lokale, revista e tv, tempuj të besimit, kisha katolike, ortodokse, noliane së pari, mesha shqip, xhami e teqe, etj, ka studio shqiptare siç ka dhe restorante, konsullata dhe ambasadë, stress të tyre, uragane dhe suksese, tubimet dhe mall, etj. Biblioteka e Kongresit Amerikan, unë e kam vizituar, ka libra nga letërsia shqipe më shumë se sa të vendeve të tjera të rajonit dhe është më e pasura nga të gjitha bibliotekat kudo në botë, pas atyre Kombëtare në Tiranë e në Prishtinë. Mbi të gjitha është instutucioni i gjallë i bisedave shqip.Këtu ka shpirt Shqipërie. 

Shqiptarët, si të diasporës së hershme, dhe asaj të re, erdhën dhe për një jetë më mirë, për standartin e lartë ekonomik, mirëqenien dhe jo vetëm. Dhe i gjen kudo, në të gjitha punët, në ndërtime e biznese, në gastronomi, në biblioteka, aeroporte, banka, në përkthime, edhe nga anglishtja në shqip dhe nga shqipja në anglisht, madje dhe të poezive, i gjen në art, pikturë, sporte, patjetër në “Zërin e Amerikës”, që flet dhe shqip, në ushtri dhe mbrojtje, në burg e çmendina, në drejtësi dhe mjeksësi, etj, në kinematografi deri dhe në Hollivud, në administratën e lartë shtetërore, deri dhe në Shtëpinë e Bardhë, në shkencë, deri dhe te çmimi Nobël. Shqiptarët i gjen dhe skulptura…Dhe fat që ka dhe shkrimtarë e shkrimtare, poete e poetë. Që shkruajnë shqip. Por dhe anglisht. Që kanë shoqatën e tyre, konstitucion i brendshëm shpirtëror. Që mund të kërkosh librarive amerikane dhe të gjesh dhe libra të shqiptarëve.  

Gjuha shqipe është pasuri botërore. Ajo është e vjetër dhe bën pjesë në 10-11 gjuhët më të rëndësishme, do t’u thosha të rinjve këtu, është rrënjë në gjuhët indo-europiane. Dhe ajo duhet ruajtur dhe të parët që duhet të përkujdesen për të me dashuri dhe zell, jemi ne, shqiptarët. Prindërit dhe mësuesit, që t’ua përcjellin dhe t’ua mësojnë brezave dhe shkrimtarët që ta kultivojnë duke vazhduar të ngrenë Katedralen e Gjuhës Shqipe, hijerendë dhe këtu. Letërsia shqipe ndërkaq është letërsi martire, ndoshta ndër më heroiket e letërsive, ajo u lëvrua dhe atëhere, kur gjuha shqipe ishte e vetmja e ndaluar në perandorinë otomane. Dha vepra të mëdha dha dhe nën perandorinë komuniste dhe pas rënies së saj, doli një letërsi tjetër, e shkruar fshehurazi burgjeve dhe internimeve, që solli ato realitete, që mungonin, por dhe të vërtetat e moralin, në fund të fundit solli vetveten dhe është pjesë e vyer e letrave të përbashkëta shqipe.                                                                                             

Ndërkohë ndodhi dhe e kundërta e bukur, një si kundëremigrim, aq shumë i duhur, u kthye në dheun amë letërsia e diasporës, që vazhdon dhe jemi bërë bashkë, letërsia në Shqipëri, në Kosovë, në Ballkan, kudo në botë, më mirë se kurrë.

Më i voni, që vjen këtej oqeanit, jam dhe unë, natyrisht jo i fundit. i përkas atyre që dolën nga burgjet, nxora dhe unë poezitë mia, siç thashë, i ruaj ende ashtu siç i kam shkruar në ferr, në fletore me njolla dheu e gjaku. Ndoshta ia dhuroj ndonjë arkivi a muzeu.                                                                  

Kam gjetur këtu bashkëvuajtës të mi, shokë të burgjeve, që kanë botuar dhe libra, por dhe nga ata të burokracisë së persekutimit, që dhe ata kanë botuar libra. Të dy kahet mbartin përvojën e tyre, kujtimet, urrejtjet dhe nostalgjitë, por Amerika është e pa masë, e të gjitha lirive, e shëndetshme dhe na bën bashkë në mirëkuptim dhe paqe dhe shqiptarët këtu si të gjithë qytetarët amerikanë në e jetën sociale kanë dhe kundërshti mes tyre, festa të përbashkëta, paragjykime dhe përbashkime, shije dhe të drejtën e votës, si në atdheun që lanë dhe në atë që zgjodhën, ndërsa SHBA e do dhe mbështet njëlloj Shqipërinë, ndihma e saj mbetet jetike, e mbron si përherë dhe e shikon si aleatin e vet.                             

Shpesh e vogla merr vëmendjen më të madhe. Dhe e madhja na bën më realistë, më të natyrshëm. 

Kam ardhur bashkë me time shoqe këtu, ajo ka prindërit nënshtetas amerikanë, motrën dhe vëllanë dhe familjet e tyre dhe i pëlqen shumë puna këtej, që vlerësohet dhe të jep. Përkujdesi i saj ndaj meje është i bukur dhe prekës dhe unë dua t’ia kthej po ashtu. Na ka kapur prej duarsh engjëlli ynë, djali ynë, Atjoni, dhe shkojmë ku na prin ai, mundohemi të jemi ashtu siç do të donte ai të ishim. Jemi me atë. Më shumë se sa në tokë, në Qiell. Qielli është më njëlloj se sa trojet. Sa të madhërishëm janë qiejt e Amerikës!                                               

Erdhëm këtej pasi unë i kreva të gjitha detyrat e mia ndaj vendit, përkushtimet dhe misionin. U përpoqa të punoj me ndërshmëri, edhe me pasion, duke i dhënë rëndësi jo asaj çfarë më ndante me ata që fitonin qeverisjen, por çfarë na bashkonte, dashuria për atdheun dhe rimëkëmbja e tij. Unë që isha dënuar për poezi me burg, po botoja gati një libër në çdo vit, madje dhe libra të të tjerëve. Kam gëzuar dashurinë e lexuesve, edhe të atyre me të cilët kam punuar, të fqinjëve deri dhe të atyre që kanë drejtuar Shqipërinë. Më besuan deputetin, diplomatin, ministrin e kulturës. Gjithmonë jam ndjerë si njeri i letrave. Isha i dënuar me to. Ndërkaq, e them me dëshpërim, e kuptova se ne, ish të burgosurit në postdiktaturë, më shumë u duheshim se sa na donin. U duheshin vuajtjet tona, idealet, aleatët, atë që përfaqësonim, por jo ne. U jepja të drejtë atyre që iknin.                                                                     

Nuk e kam patur të lehtë, edhe më kanë sulmuar kur hovëzoheshin revanshet e së kaluarës, të atyre që lejuan oligarkët e rrezikshëm si shtet brenda shtetit, pra vetvetet. Goditjet mund të ishin dhe me zhurmë, p.sh. nga ndonjë televizon edhe modern, klan i ngritur mbi korrupsionet, megjithatë kombëtar, edhe nga sipër, nga ndonjë president i Republikës, që s’meriton t’ia them emrin, vinte nga ushtria e komunizmit dhe ashtu si kallashnikovi i tij dikur, nxirrte me breshërimë shpifje dhe përçarje. I durova dhe i tejkalova duke i mërmëritur vetes: po pse nuk po u ikën këtyre? Dua të them se në vendin tonë po përjetohet një demokraci e vështirë, e ashpër, nën diktaturën e varfërisë dhe tani nën rrethimin e pandemisë së Corona virusit, që ka pllakosur botën, kur ne ende s’jemi shëruar nga pandemia ideologjike e totalitarizmit si në romanin Orwellian. Pikërisht se fundmi, ja, institucionet përkatëse të kulturës në Shqipëri nuk na dhanë mbështetje për realizmin e një filmi artistik për revoltat e të burgosurve, të vetmet kryengritje politike në të gjithë burgjet e perandorisë komuniste, ku regjisori i atij filmi dhe skenaristi i tij do të ishin dy ish të burgosur politikë, ndoshta dhe një pjesë e aktorëve, që ishin pjesëmarrës në atë revoltë. Ne ende sulmohemi me filmat e dikurshëm, me librat e tyre, me qëndrimet dhe postet e tyre shtetërore. Natyrisht besoj që do të kalojë dhe kjo epidemi si luftrat dhe diktaturat, për t’u përballur me sfida të reja, që qofshin të gjitha nën emrin e së mirës! Vendi ynë ka njerëz të mrekullueshëm, një popull që di të qendrojë me dinjitet. Dhe me art.                                                                                                                

Kurse unë doja t’i ikja një makthi dhe erdha në SHBA si ai që kërkon t’i dorëzohet një ëndrre. Kemi me vete historinë tonë dhe tragjedinë tone. Më shumë se sa largësia, se sa qetësia dhe paqja këtu, më duhet një realitet tjetër, që nuk të plagos, as të mashtron. I pastër me të gjitha kuptimet. Biseda të tjera me miq po aq të mirë, si ata të gjithmontit. Erdhi dita që të më duhej më shumë vetvetja e mbetur, për ta mbrojtur dhe për të patur kohën dhe mundësinë sa më të plotë për të thënë atë që do të doja më në fund, jo se më kishte munguar liria, që e kisha siguruar vetë. I pasur jam dhe me humbjet e mia. Dhembjen time këtu më duket se e mbaj më mirë dhe ajo po ashtu. Ku nuk më njohin. Realiteti im i ri bashkon të tanishmen me më të bukurën, që na u ndërpre fatalisht, por, që me forcën e Krijuesit, mund ta përjetojmë dhe ta vazhdojmë ndryshe, pa vendet e dhimbjes pranë, nën dritën që na dërgon Biri ynë nga Qielli, që unë, nëse do të mund ta shkruaj, do të më duhej një shtëpi ndryshe, tjetër, edhe pse me qira si vetë jeta… Pra s’kam ikur. Atdheu është po ai. Thjeshtë jam futur te ëndrra. Më lejohet…

Me besë,                                                                                                              

 siç thoshin të parët tanë,                                                                                        

 dhe me dashuri,                                  

Visar Zhiti

Chicago,                                                                                            

Roselle, 22 nëntor 2020

Filed Under: ESSE Tagged With: leter, Shoqates se Shkrimtareve, Visar Zhiti

  • 1
  • 2
  • 3
  • …
  • 8
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • SHQIPTARËT NË ARIZONA FESTUAN 7-8 MARSIN
  • “24 Marsi, data e mirënjohjes Kombëtare ndaj USA dhe NATO-s” !
  • Diaspora Amerikane në Nju Jork proteston: “Save Drin River, Save Dibra”
  • Vatra jonë arsimore “Shkolla Shqipe” në Zvicër hapi edhe një klasë në Feuerthalen, në kantonin e Zyrihut
  • DUKAGJINI KËRKON RRUGËN!
  • Sot, kujtojmë 143- vjetorin e lindjes së Mit’hat Frashërit
  • KUR PRISHESHIN TEMPUJT, ME SHOKUN E KLASËS VISARIN…
  • Sot 126 vjet nga numri i parë i “Albania”-s me botuesin vetëm 22 vjeç
  • Guri i budallait dhe mendja e zgjuar
  • “Strategjia e Mbrojtjes dhe Zhvillimit të interesave Kombëtare”!
  • Kalendar: 24 Marsi 1999, Dita që i hapi shteg Lirisë e Pavarësisë së Kosovës
  • LIRIE (LYDIA) MEMETI, NJË HISTORI SHQIPTARE FRYMËZUESE
  • Vjena – Qytet i Requiemeve – Requiem për Musinenë!
  • Tregimi për zonjat e suksesit shqiptar- ideja që jeton pa kohë
  • Ish-diplomati Syla, ftesë qeverive tona t’i promovojnë shtetet në SHBA, Kanada dhe Izrael

Kategoritë

Arkiv

Tags

alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT