mbresa – Dielli

Mbresa për romanin “MALL I KALTËR” i Viktor Canosinaj

June 10, 2017 by dgreca

Nga Pirro Dollani/

Sapo përfundova së lexuari romanin “MALL i KALTËR, shkruar nga miku im, romancieri i talentuar, Viktor Canosinaj! Romani mbi motivet e jetës së piktorit të madh Ibrahim Kodra është një nga ato libra që lexuesi me padurim pret të mbarojë faqen për të kaluar te tjetra. Ajo që të bie menjëherë në sy është përgatitja paraprake që autori ka bërë për të shkruar këtë roman. Cilësi kjo e shkrimtarëve profesionistë e seriozë ndaj vetes dhe lexuesve të tyre. Romani “Mall i Kaltër” është një libër mjaft informues, është një histori poetike e rrugës së pikturës nga antikiteti deri në artin modern të kohës. Canosinaj tregohet mjeshtër në “ndërtimin e suspense-s”! Vepra ka një strukturë kompozicionale të veçantë. Dy janë elementet kryesorë: digresionet e shpeshta dhe rrëfimi është në vetë të dytë. Besoj se nuk është lehtë të shkruash një roman në vetë të dytë, ku personazhi Kodra rrëfen për fëmijën Kodra, një mënyrë që mendoj se i ka dhënë dorë autorit për të zhbiruar edhe më thellë në shpirtin e atij jetimi nga një fshat i vogël, i cili më vonë do të arrijë majat e artit të pikturës. I tërë romani, 343 faqëshe, është një këngë e bukur, prekëse për mallin, dashurinë e atë që të mungon. Malli, kujtimet, dashuria janë lajtmotivi që përshkon tërë elementët e kësaj vepre letrare. S’di pse m’u kujtuan këtu fjalët e poetit të madh anglez William Wordsworth, që thotë se “kujtimet e mbajnë gjallë njeriun”. Një rrëfim elegant, që rrjedh me një gjuhë sa e drejtpërdrejtë, aq edhe e figurshme e poetike. Leksiku i qëmtuar me aq kujdes, aq i pasur e me një erëmim shqipërie, saqë çdo shkrimtar duhet ta ketë zili. Fjalët në fjali janë si ato ngjyrat e fijeve të endura në ato qilima që përshkruan autori në roman. Të pashlyeshme nga mendja janë bisedat e Kodrës së ri me skulptorin Paskali në studion e tij. Sa i gjetur e domethënës është “detaji” që çdo herë kur i riu Kodra i hynte në studion e skulptorit Paskali, do ta gjente atë duke punuar mbi bustin e Ketit, gruas së tij, të asaj italiane të bukur, veprës “më të shkëlqyer që kishte nxjerrë nga duart”, që, si të thuash, ishte si një kompesim për atë kompromis që mjeshtri kishte qënë i detyruar të bënte në jetë duke “përjetësuar” me artin e tij ndonjë diktator. Por kjo ishte vetëm dukja: ajo që mbeti ishte busti i bukur i së shoqes! Një meritë e Canosinajt është skalitja e një mori figurësh, si të babait të Kodrës, të nënës së vdekur që i ngjasonte me shtojzavallen që Kodra fëmijë kishte takuar dikur në pyll, të njerkës, të zonjës Stefani, Norës, Karmelës, etj.

Ky roman, është një trillim letrar mbështetur në çaste nga jeta e mjeshtrit Ibrahim Kodra, e përfshin një periudhë kohore prej mëse gjysmë shekulli, por i tërë rrëfimi letrar ndodh brenda një caku kohor pak më shumë se dy orësh.

Pa dyshim, romani “Mall i Kaltër” është një vepër që do të pritet me shumë interes nga lexuesit.

LEJLAJA

March 16, 2017 by dgreca

Lejlaja/

Mbresa nga Avdulla Kënaçi/ Kanada/

As më kishte shkuar kurrë ndërmend se një ditë do të drejtoja një grup letrarësh të vegjël në Shtëpinë e Pionierit në Gjirokastër. Ahere isha 24 vjeç dhe sa kisha filluar punë në gazetën lokale, kur një miku im, shkrimtari Tasim Gjokutaj, më propozoi të jepja mësim mbasdite në një prej grupeve letrare të shkollave 8-vjeçare të qytetit. Pagesa ishte plus mbi rrogën e gazetarit dhe kjo gjë më leverdiste shumë, ama nuk e kisha fare haberin se çfarë do t’u mësoja atyre vogëlushëve. Gjithënjë godinën e Shtëpisë së Pionierit e kisha parë nga sipër prej kangjellave me gurë e dru të “Sheshit të Çerçizit”. Zakonisht aty rrinte i menduri Petro Dralo, i cili kishte qenë mësuses matematike, por, si thuhej, kishte ikur nga fiqiri për shkak të llogaritjeve të shumta që bënte se si duhej lëvizur nga vendi Kalaja e cila në gjysmën e ditës i bënte hije Sheshit të Çerçizit. Petrua, pasi lodhej me llogaritjet, ndiqte me sy fëmijët që luanin në oborr dhe kushdo që e pyeste, aty për aty përgjigjej me akcentin e minoritarit grek: “Janë edugjimet e vogla”. Donte të thoshte se ajo godinë shërben për edukimin e të vegjëlve.

Realisht godina dykatëshe stononte me ansamblin e shtëpive gjirokastrite sepse jo vetëm që ishte mbuluar me tjergulla, por edhe me muratura prej guri të papërpunuar, soleta e ndërkatit ishte betonarme monolite, e rregullt, e shëmtuar. Arkitrarët e dritareve ishin realizuar me rrasa guri vertikale, të shtërnguara me njera tjetrën e të pykëzuar në qendër, një imitim i dështuar i harkut karakteristik gjirokastrit. Për fat të mirë, kjo godinë e paekspozuar, aty ku nis përroi midis dy lagjeve, nuk i prishte shumë punë ansamblit elegant të shtëpive gjirokastrite.

Me përjashtim të drejtorit, asnjë nuk njihja nga punonjësit e Shtëpisë së Pionierit. Bëja mos të arrija në orar dhe me të mbaruar, kthehesha përsëri në redaksi ku punët nuk mbaronin kurrë. Në një prej ditëve të fillimit, u nisa drejt e nga ferma e Valaresë ku isha për të ndjekur një aksion të grumbullimit të misrit. Sa vura këmbën në korridor, u përshëndeta me një nga punonjëset.Ajo ma bëri me shenjë ta ndiqja në zyrën e saj. Me siguri mendova, ndonjë porosi nga drejtori. Por jo, ajo nxorri nga një sirtar një leckë dhe ma bëri me shenjë nga këpucët e mia. Ahere vura re që syprinat e tyre ishin mbuluar nga një tis i lehtë pluhuri.U skuqa gjer në rrëzë të veshëve. Mekanikisht i pastrova këpucët dhe falenderova punonjësen. Ama sa herë e kujtoja këtë çast, ndjeja se më digjnin mollëzat e faqeve. Në rastin më të parë, ia shpreha mikut tim, Tasimit, se çfarë me kishte ngjarë. Tasimi buzëqeshi dhe më tha se ajo është një grua e shkëlqyer, e edukuar dhe plot kulturë.

– Nuk më duket si gjirokastrite. – i thashë.

– Jo, ajo është e martuar me doktorin e syve, Adem Harxhin dhe ka ardhur nga Tirana. Eshtë me origjinë bejlereshë.

– Belejreshë? Po ndoshta prandaj e kanë transferuar dokor Ademin këtu.

Për regjimin komunist të asaj kohe bejlerët nuk shiheshin me sy të mirë. Madje shumë prej tyre , pasi i kishin xhveshur nga pasuria, i kishin burgosur, internuar apo dëbuar nga Tirana. Dëshiroja me shpirt që kjo punonjëse aq e edukuar, trupgjatë, e përzemërt e simpatike, të mos ishte nga ato zonja që ishte goditur nga diktatura. Quhej Lejla; me sy dhe flokë pis të zes, pak të dallgëzuar, të shndritshëm që bënin kontrast me fytrën e bardhë e të lëmuar. Nuk vishte rroba të shtrenjta, por aq bukur kombinonte, sa thua se disa rrobaqepës kishin punuar për veshjet e saj. Pas asaj ngjarjeje, m’u bë zakon, para se të nisja mësimin me fëmijët, kthehesha nga zyra e Lelës që gjithënjë e kishte derën hapur dhe e përshëndetja me përzemërsi. Në shumicën e herëve aty gjeja instruktoren e grupeve artistike, Melin. Ishte këngëtare e Estradës, vinte nga Berati, por e martuar me një inxhinier gjirokastrit. Meli ishte vazhdimisht e qeshur e gazmore, i pëlqenin shakatë dhe sa here vishte ndonjë rrobe të re, pyeste në se i shkonte. Unë nuk merrja vesh nga veshjet e grave, por e kisha gjetur si argëtim duke i thënë se ja kjo sot të rri shumë bukur. Në shumicën e rasteve përsëritja të njëjtat gjëra, por Meli hiqej sikur unë ia thoshja përshtypjet për herë të parë. Më në fund më tha: “Kot më thua, nuk të besoj, ti nuk merr vesh. E pse të pyes ty kur kam këtu Lelën”. Kështu u çlirova nga Meli, por jo nga kafja kur pas mësimit të tre e pinim një filxhan allaturka në zyrën e Lejlasë. Meli vazhdimisht pyeste se si quheshin lagjet e Gjirokastrës, rrugët e rrugicat, traditat dhe gatimet. Më në fund i jepte karar; “Jo, nuk ka shumë ndryshim nga Berati.” As burrat, i thoshja unë.

Një mbasdite, me afrimin e Vitit të ri, kur errësohet herët, orët i shkurtuam për të mos i zënë fëmijët shiu nëpër rrugë, ama ne instruktorët duhet ta bënim orarin të plotë. Soba me dru bubullonte dhe të tre, ia kishim shtruar bisedës për shtatë palë qejfe. E qeshura e Melit përplasej me tërsëllimë nga muret në korridor. Papritur Meli e ndërpreu të qeshurën dhe e lebetitur, duke vështruar me sy të shqyer nga dritarja, tha: “Burri, e zeza, Lelaaa ”. Nuk kuptoja se çfarë po ndodhte, por për Lejlanë nuk kishte asnjë enigmë. Ajo ma bëri me shënjë të largohesha dhe unë ashtu bëra, ama nuk ndjeja ndonjë faj, por thjesht se i besoja qorrazi Lejlasë. I përshëndeta dhe dola. Kështu i rrallova vizitat në zyrën e saj, por jo komunikimin aq të natyrshëm, aq të përzemërt. Meli, sa më shikonte, vinte buzën në gas, por kurrë nuk qeshte më me zë të lartë si dikur.

Ndërsa për të provuar fisnikërinë e Lejlasë, do më duhej të ndodhte një incident tjetër. Duke kontrolluar krijimet e secilit nxënës, vura re se një nga vajzat kishte kopjuar pikë për pikë një poezi të botuar në revistë dhe ma paraqiti si frymëzim të saj. U revoltova pa masë, e ngrita të shkretën vajzë para klasës dhe e pyeta se ku e kishte gjetur atë poezi sepse e saj jo se jo që nuk ishte. Ajo nuk deshi të tregonte, por një shoku i saj e denoncoi revistën nga e kishte marrë. “Kjo është vjedhje, si të gjitha vjedhjet, i thashë, quhet pronë intelektuale e dikujt tjetër dhe po qe se ti e publikon me emrin tënd, dënohesh me ligj”. Vajza u shkreh në vaj dhe fytyrën ia mbukuan flokët. Këmbëngula të spjegohej e të kërkonte ndjesë, por ajo nuk e zbërtheu gojën. E nxorra jashtë mësimit. Edhe kur ora letrare mbaroi, nervat i kisha ka urel. Mbylla regjistrin dhe po dilja me nxitim nga klasa. Lejlaja më priste në korridor. Më ftoi si zkonisht nga zyra e saj. Meli mungonte, ishte në provat e fundit të çfaqjes.

Duke përzier kafen, më tha se nxënëses që kisha dëbuar nga klasa desh i kishte rënë të fikët në korridor.

– Eshte kopjace,Lejla, plagjiaturë, nuk duhet të mësohet kështu nxënësi.

– Eshtë fëmjë, ka dashur ekspozohej sa më mirë para teje. Nuk e ka vlerësuar si gabim.

– E ndëshkova që të mësojnë edhe të tjerët, Lejla.

– Ti ke hallin e plagjiaturës, por këtu plagjiaturë bëjnë edhe të rriturit. Ah, sikur bota të ishte kaq e përsosur.

– Po si t’ia bëjmë?

– Vajzën e ke fyer aq shumë sa ka rrezik të mos vijë më në rrethin letrar. Në fund të fundit, kjo është pjesmarrje vullnetare, pavarësisht se ne paguhemi. – nga fjalët e saj, por edhe se vetë fillova t’i thërres mendjes, i thashë.

– Ka ikur, tani nuk bëhet gjë.

– Jo, tha Lejlaja, nuk e lashë unë të ikte, e kam mbajtur në klasën ngjitur. Ajo pret fjalën tënde. E kishte kuptuar gabimin.

Eh, mendova, ja çfarë do të thotë të jesh fisnike, aristokrate. Të falësh, të jesh zemërgjerë. Kjo mua më mungonte. Ndoshta edhe pse isha i ri e pa përvojë.

Pas pak vitesh u transferova në Tiranë dhe thuajse Lejlanë nuk e takoja fare. Sa për Melin, mora vesh se bashkëshorti i kishte dhënë divorcin.

Besoja se me ndryshimet demokratike edhe Lejlaja duhet të ishte kthyer në Tiranë. Rastësisht e takova përpara hotel “Tirana”, ose Pesëmbëdhjetë katëshi si i thoshnim në zhargon. Gjurmët e bukurisë së dikurshme shfaqeshin qartë, veçse dukej shumë e lodhur. Rreth syve të zinj që nuk i kishin ndryshuar, i lexohej një mërzi e lehtë. Ndoshta nga rruga e gjatë.

– Ku bëhesh Lejla, oh, sa kohë ka që kur nuk të kam parë?

– Jemi familjarisht në Filadelfia, së bashku me Ademin, kemi vite.

– Të lumtur?

– Lumturinë nuk e kishim në kohën kur duhej, tani është vonë.

Ahere nuk e dija se edhe unë pas disa vjetësh do të gjëndesha në të njëjtin kontinent dhe do të mendoja po në të njëjtën mënyrë si Lejlaja.

Kanada, mars 2017

Mbresa që nuk e mbaj dot për vete

June 29, 2016 by dgreca

Ish-koleges sime, Afërdita Bega (Xhokaxhiu)/

(skicë letrare)/

Nga Përparim Hysi/
Aty nga mesvitet ’70-të të shekullit që iku, në shkollën tonë, në Petovë të rrethit të Fierit, erdhi një mësuese e re.

E re në moshë; e re në profesion dhe, sa erdhi, ra në sy për punën e saj me pasion. Nëse thuhet që pema bie nën pemë, kjo duhej thënë dhe për mësuesen që erdhi: quhej Afrëdita Xhokaxhiu dhe vetëm mbiemri qe pak i veçantë: nuk qe as më pak dhe as më shumë, por një nga vajzat e profesorit të nderuar të gjeografisë, Petraq Xhokaxhiu. Mësuesja nga portreti qe me sharm dhe të kujtonte atë Afërditën aq të bukur, të cilën si model e solli, i pavdekshmi, Sterio Spasse.

Afërdita, çupa e profesorit tim dhe i sa të tjerëve si unë, qe e bukur dhe më të bukur e bënte puna pasionante me nxënësit. Ajo, veç biologjisë, për plotësim norme jepte dhe lëndën e muzikës dhe, tek e ndiqje në përgatitjet që bënte për koncertet që jepte me nxënësit në shkollë, në zonë apo deri në rreth, të binte në sy një intimitet timid me nxënësit.

E donin dhe i donte.

Ajo punoi disa vite në shkollën tonë dhe, kur qe bërë si e shtëpisë, befas u largua nga kolektivi ynë. Një djalë fierak, nga një familje fisnike në Fier, sado që me punë qe në Tiranë, tek bënte jak e ik nga Tirana në Fier, në ato shetitjet tradicionale që bëheshin në mbasditet e vona në të gjitha qytetet,kish parë mes tjerash dhe çupën e profesorit: të bukurën Afërditë. U pa, u bë. Afrëdita, kolegja jonë e bukur, u martua me zooteknikun fierak, Llazar Begon. Edhe në Tiranë Afrëdita punoi si mësuese deri sa doli në pension.

* * *

Natyrisht, pas martesës, me Afërditën shiheshim më rrallë dhe, ca nga ca, edhe më rrallë.Por ja, tani që kam ardhur në Tiranë, jemi parë pak si më dëndur,se, siç duket, na bashkon “psonisja” si pensionistë që jemi. Është bërë gjyshe nga djali e nga çupa, por, për çudi, është përsëri një zonjë sharmante. Unë xhëku e ngacmoi dhe i them:- Je si dikur, por, padyshim, është vetëm një kortezi që në fakt e meriton.
Por qëllimi im nuk është që të shkruaj për portretin aq sharmant të ish-koleges sime, por është i qëlimshëm.
Dje, në mëngjes heret, tek kisha dalë për të psonisur, e pashë miken time, të thyer dysh, që diç kërkonte. Unë sa e pashë në pozicion të tillë, sulmova:

-Afrëditë, në ke humbur lekë, lëri se t’i jap unë. Po të ketë rënë unaza, gjeje se do të lërë Llazari (bashkëshorti i nderuar i Afrëditës)… dhe ajo, tek u ngrit, erdhi drejt meje dhe më tregoi “unazën” e gjetur: ishte një flutur shumë e bukur.

-Pa shiko,- më tha,- a nuk është gjynah që kjo bukuroshe të shkelet nga këmba e dikujt? Dhe shkoi e vendosi “bukuroshen” e saj tek një pemë. U mbresova aq shumë sa nuk e mbajta për vete dhe, tek ua tregova dy miqëve të mi shkrimtarë, Meri Lalajt dhe Ilinden Spasse, që të dy mbetën të mbresuar.
Afrëdita, ajo mësuesja pasionante e biologjisë, e meriton një shkrim. Qe thirrja e fortë e profesionit që e shtyu të bëhej dysh, për të ngritur një flutur nga toka. Sa me vend është ajo thënia:” Sa më shumë i njoha njerëzit, aq më shumë i dua kafshët!”. Ia vlen ca më shumë ky gjestmadhor dashurie qoftë dhe për një flutur, kur shoqëria shqiptare është “plevitosur”. Me ftomë në të dy krahët. “Avropianizuar” shqiptarët aq shumë,sa dhe komshiun që ke përballë, tani as e njeh më. Të përshëndes, fisnkja Afërditë! Je pema e rënë në pemë: e profesorit tim të nderuar, të ndjerit Petraq Xhkoxhiu, që “ftomën” në biografi ia “thau” vetëm ardhja e demokracisë. Mjerisht, atëherë, ai s’rronte më, por, sidoqoftë, nderi iu vu në vend: ai është në PANTEONIN E MËSUESËVE-KRENARIA E ARSIMIT!
Tiranë, 29 qershor 2016

ME SHQIPTARËT NË NATËN E VITIT TË RI NË TORONTO

January 8, 2013 by dgreca

Nga: Avdulla Kënaçi/ Mbresa/

Si kurrë ndonjëherë gjatë muajit dhjetor të vitit që sapo lamë pas, pati shumë diskutime midis shqiptarëve të Torontos se ku do ta kalonin natën e Vitit të ri. Atmosfera e festimeve të 100-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë na bashkoi edhe më shumë me njeri- tjetrin. Secili dëshironte me zemër që të vazhdonte kjo afri e dashuri midis nesh. Sa më shumë që avitej nata e Vitit të Ri, aq më shumë u ndezën si zjarre reklamat e personave apo kompanive që merren me organizimin e eventeve të tilla. Natyrisht që ky është një biznes, megjithëse organizatorët çdo vit ankohen se dalin me humbje.

Por është një bashkësi që nuk bën fare reklamë, as njoftime. Midis nesh njihet si “Grupi i Fierit”. Kishim ca të njohur në atë grupim dhe qysh më parë ne, si familje, kishim hedhur fjalën se do të ishim aty po qe se do të kishte vënde të lira. Ishim me fat, tri ditë përpara natës së Vitit të Ri na lajmëruan se mund të ishim pjesë e mbrëmjes… Ata kishin krijuar një traditë prej tetë vjetësh, por si do ta kalonim ne midis tyre? Ashtu, të ndrojtur zumë vend në “krye të qoshesë” dhe prisnim të fillonim. Dy të njohurit tanë, Vojsava me Bekimin nuk dukeshin gjëkundi, por i harruam shpejt nga që na dolën miq e të njohur të tjerë, Zeqiri me Evën e mbi të gjithë Iliri me familjen e tij.

– Nga janë të ardhur gjithë këta lir? – e pyeta unë.

– Kryesisht nga Fieri e Lushnja, por ka edhe nga Vlora, Gjirokastra, Elbasani dhe Tirana, përgjithësisht kanë mbrritur këtu me aplikim dhe janë familje intelektualësh. Ne jemi të vëllazëruar midis njeri- tjetrit, por është kënaqësi t’u kemi midis nesh, ju jeni të mirëseardhur, e kalofshi gëzuar! Unë nuk jam i vetëm – vazhdoi ai – që e menaxhoj këtë mbrëmje. Bashkëpunëtorët e mi janë Faik Muca me origjinë nga Elbasani dhe Sokrat Ndoni nga Lushnja, të dy inxhinierë, edhe ata merren me organizimin, kontraktimin e sallës, etj,. Ndërsa gratë dhe femijët tanë kontribuojnë në drejtim të zbukurimit, dekorimit të sallës, përgatitjes së dhuratave dhe anëve të tjera administrative si njoftime e shpërndarje biletash, etj. Pjesëmarrësit janë kryesisht nga Shqipëria e jugut dhe ajo e mesme. Ky komunitet në shumicën e rasteve është stabël nga viti në vit, me përjashtim të rasteve të pakta, kur ka pjesëmarrës të rinj (sic ishit ju këtë vit). Profesionet e pjesëmarrësve janë nga më të ndryshmit (kryesisht të ardhur në Kanada me mënyrë aplikimi duke filluar nga mësues, mjekë, inxhinierë, menaxhues pronash, etj.

Nuk kaloi shumë dhe ne u ndjemë si në shtëpinë tonë duke bërë aty për aty plot miq të rinj. Promotori i mbrëmjes ishte Iliri dhe familja e tij. Ai vetë kishte vënë mbi krye një kapele të kuqe kaubojsi me një shqiponjë të zezë përpara, dykrerëshe. Kishte sajuar në mënyrën e vet flamurin kombëtar shqiptar. Dy vajzat e tij, Ilma, studente në Universitetin e Torontos për gjuhë frënge me aparat fotografik në dorë dhe Blinera, maturante, sistemonin të sapoardhurit duke iu drejtuar secilit me respekt e mirësjellje, ndersa e ëma, Majlinda, buzëgaz kujdesej për fëmijët duke u shpërndarë secilit lodra dhe ëmbëlsira. Pranë kompjuterit në rolin e DJ ishte djali i tyre, Erblini, edhe ai student. Jo vetëm kishte bërë një punë të kujdesëshme për zgjedhjen e repertorit, por edhe të montazhit e hedhjes në DVD të festimit të mbrëmjes së një viti më parë. Të ngjante se familja Karroqe kishte një sebep dhe ne ishim të ftuarit e saj. Ish mesuesin e gjuhes angleze dhe tani agjent i shitjes se pronave, Ilir Karroqe e njihja edhe më parë, por nuk e dija se ai kishte dhunti për shoumen sepse pas pak vura re se si mori mikrofonin dhe duke u ngritur mbi një podium të sajuar nisi të këndonte. Krejti i lirshëm, pa komplekse dhe kurdoherë i qeshur; në cdo tavolinë krijonte atmosferë të gëzuar e festive. Jo vetëm ne, të ardhurit rishtazi, por secili ndjhej si në shtëpinë e vet.

Muzika shqiptare përhapej valë-valë në cdo cep të sallës. Gati harruam doktoreshë Vojsavën dhe bashkëshortin e saj, Bekim Xhelilin, me profesion zooteknik, kur ja ata u dukën në hyrje.

– Po ku ishit, na bëtë merak, menduam se nuk do na vinit…

– Isha unë në punë – dëgjoj afër veshit zërin e Vojsavës – ta kam sjellë edhe librin.

THuajse më ishte fshirë nga kujtesa, ajo më kishte premtuar se do më sillte një libër interesant “Turqia midis dy botëve” të shkruar nga një gazetar amerikan. Vojsava e dashuron letrësinë dhe lexon lirshëm në anglisht. E kujtoj nga Tirana në vitet e trazirave’97-98 ku banonte në një shtëpi me qera me bashkëshortin pa punë dhe dy djemtë në shkollë. Ishte e stresuar në se do t’i aprovohej kërkesa për t’u vendosur familjarisht në Kanada, ose jo. E quante si të vetmin shpëtim. Para disa vjetësh e takova në qendër të Torontos, pyeta në se ishte e kënaqur me jetën këtu.

– Shumë e kënaqur…ta puth në ballë Kanadanë – më tha plot vendosmëri.

– Po si është e mundur, jeton përsëri me qera dhe nuk je në profesionin tënd?

Kam djemtë në shkollë, djali i madh po diplomohet për jurist, jemi të gjithë në punë dhe unë po hedh provime një pas një.

Ka të drejtë ta gëzojë më shumë se të tjërët këtë vit të ri, ajo ka siguruar punë në spital, ka blerë shtëpi të bollshme, djali i madh i është diplomuar dhe tjetri vazhdon studimet e larta per ekonomi. Nuk thonë kot që Amerika e Veriut është vendi i realizimi i ëndërrave për secilin.

Miku im Zeqir Cama, poet, u bë xheloz për librin dhe e mori ndër duar dhe nuk iu durua pa thënë se pse nuk ia solli atij. E shfletoi shpejt e shpejt dhe tha si nëpër dhëmbë:

– Qënka në anglisht.- duke ma lëshuar me indiferencë midis gjunjëve.

Atmosfera në sallë sapo vinte dhe elektrizohej nga vallet, kërcimet e të rinjve, dollive, lodrave dhe këngëve që porositeshin sipas shijeve të grupeve të vecanta. Mesnata na gjeti të gjithëve me fishekzjarre në duar. Majlinda ishte kujdesur që secili të kishte flakadanin e vet. Urimi i madh:”Gëzuar për të gjithë!” erdhi e u ngrit në qiell së bashku me harenë, të qeshurat dhe brohoritjet…

– Cdo vit qofshim kështu edhe më të bashkuar ne shqiptarët e Torontos….

Përmes urimeve në gjuhën shqip, u ndamë shumë vonë, gati afër mëngjesit kur gjithë qyteti i Torontos, i mbështjellë nga acari dhe mjergulla, kishte rënë në qetësi.

Isha i impresionuar nga edukata, dashamirësia dhe korrektesa e secilit, si nuk u dëgjua një grindje, një shamatë, një zë i lartë… e krahasova këtë mbrëmje me atë të vitit të kaluar në një sallë tjetër me një çmim bilete tre herë më të lartë, kur jashtë, në hyrje të sallës ishin vendosur tri makina policie dhe kur dola ishin bërë gjashtë. Dikush nga grupet e shqiptarëve ishte rrahur….

Kaloi një javë nga festa e Vitit te
ri dhe mbesa ime e vogël, gati tre vjece, Emma, pyeti:

– Kur do shkojmë prap në dasëm?

Po, ashtu ishte, si një dasëm familjare me 120 vetë të ftuar, të gjithë shqiptarë të mirë e të edukuar….Mirupafshim përsëri!