ZAGANJORI: Marrëveshja e detit me Greqinë,JO në Gjykatën e Arbitrazhit- Ish-kryetari i Gjykatës Kushtetuese, Xhezair Zaganjori thotë se, dërgimi i çështjes së kufirit detar me Greqinë në Gjykatën e Hagës do të ishte zgjidhja më e mirë për Shqipërinë. Z. Zaganjori në një reagim për Euronews Albania nuk rekomandon zgjidhje me palë të tretë apo Gjykatën e Arbitrazhit dhe sjell si shembull rastin e mosmarrëveshjeve mes Kroacisë dhe Sllovenisë.

“Zgjidhja me Gjykatë Ndërkombëtare është zgjidhja më e mirë. Aq më tepër që çështja është politizuar në mënyrë të tejskajshme. Mundësitë janë të shumta por për shumë arsye më e mira është Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë. Nuk do të rekomandoja as me palë të tretë e as me Gjykatë Arbitrazhi.

Përvoja e Kroacisë me Slloveninë është shumë e keqe. Kam shkruar mbi këtë temë disa herë tek “Gazeta Shqiptare”. Nuk do të rekomandoja gjithashtu as Gjykatën e Dr. Detit në Hamburg. Por duhet ditur gjithashtu që në Gjykatën e Hagës duhen të paktën 4-5 vjet. Por nga ana tjetër po bëhen 11 vjet nga vendimi i Gjykatës Kushtetuese dhe askush nuk ka menduar seriozisht për këtë çështje”, përfundon Zaganjori që ishte dhe relator i çështjes në vitin 2010.

Kryeministri shqiptar Edi Rama duke folur për Euronews Greece, tha se dy janë mundësitë për zgjidhjen e çështjes së detit mes Shqipërisë dhe Greqisë, ose ndërmjetësim nga një vend i tretë, ose në gjykatë. Kjo është zgjidhja më e mirë për kryeministrin që eliminon sipas tij edhe reagimet nacionaliste lokale.

***

Edi Rama për Euronews: Kjo qasje shmang kurthet e politikës

Kryeministri shqiptar Edi Rama theksoi për mikrofonin e Euronews Greece, se dy janë mundësitë për zgjidhjen e çështjes së detit mes Shqipërisë dhe Greqisë, ose ndërmjetësim nga një vend i tretë, ose në gjykatë. Kjo është zgjidhja më e mirë për kryeministrin që eliminon sipas tij edhe reagimet nacionaliste lokale.

“Është shumë e thjeshtë. Vende në këto rrethana kanë zgjedhur një vend tjetër miqësor dhe konsensual për ndihmë, të lehtësojë dialogun por nga ana tjetër kanë përdorur edhe Gjykatën Ndërkombëtare të së Drejtës. Kjo është një ide e vjetër dhe është një mundësi që gjithmonë e kam menduar si më të mirën për të shmangur kurthet e politikës vendore, ndezjen e qëllimeve nacionaliste dhe patriotizmit të rremë, thjesht duke na ndarë dhe duke krijuar keqkuptime mes popujve tanë”, tha ai.   

Sa për zgjerimin e Greqisë me 12 milje, Rama e cilësoi si një të drejtë që i vjen nga Konventa e Detit, por nuk aplikohet në rastin e Shqipërisë.

“Është e drejtë e Greqisë dhe është e bazuar në Konventën Ndërkombëtare të se Drejtës së Detit në të cilën shumë qartë thuhet se çdo vend mund të zgjerojë kufirin e tij brenda zonës detare aty ku është e mundur. Qartësisht ky nuk është rasti me Shqipërinë dhe për këtë na duhet marrëveshja, pra është legjitime për Greqinë që ta thotë këtë”, theksoi ai.

Shefi i qeverisë tha për Euronews Greece se Greqia dhe Turqia janë të afta ta zgjidhin vetë konfliktin mes tyre dhe si mik i presidentit Erdogan, siguroi se ky i fundit nuk ka ndjenja antigreke.

“Presidenti Erdogan nuk ka ndjenja anti-greke. Sigurisht që ka probleme dhe eksperienca tregon se mes Turqisë dhe Greqisë ka një mënyrë për t’i zgjidhur ato përmes dialogut dhe përmes mirëkuptimit pa patur nevojë që të tjerë të ndërhyjnë sepse nuk bëhet fjalë vetëm për Greqinë dhe Turqinë por bëhet fjalë për Europën, bëhet fjalë për Turqinë si instrumenti për sigurinë për Europën dhe Greqinë që është pararojë e Europës në kufirin me Turqinë dhe të tjerët”, theksoi Rama.

*** 

Juristi tregon “gabimet” që po bën Rama për çështjen e detit

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama deklaroi nga Athina se çështja e ndarjes së kufirit detar me Greqinë mund të zgjidhet përmes ndërmjetësimit të një pale të tretë ose duke e çuar çështjen në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Për këtë çështje të nxehtë, Euronews Albana zhvilloi një bisedë me juristin e njohur Jordan Daci. Duke folur në aspektin juridik, z. Daci u shpreh se çështja e “detit” mund të dërgohet edhe në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, por kur evidentohen disa specifika konkrete, të cilat sipas tij nuk përmbushen në rastin e Shqipërisë dhe Greqisë.

“Juridikisht mund të ndodhë, por nuk jemi në kushtet që duhet të ndodhë. Që në të shkojmë në gjykatë, ne duhet të kemi një mosmarrëveshje. Ne me Greqinë nuk kemi mosmarrëveshje në kuptimin formal të fjalës. Pse? Marrëveshja që ishte dakordësuar në 2009, që u shfuqizua nga Gjykata Kushtetuese, ishte dakordësuar nga të dyja palët. Kjonënkupton që jemi para nevojë për të rinegociuar, sepse Greqia nuk ka thënë se ne nuk do të rinegociojmë. Nëse ajo do të mbante këtë pozicion (ti qëndronte marrëveshjes së 2009), atëherë do të duhej të shkojmë në gjykatë. Greqia nuk thotë dhe nuk ka thënë asnjëherë të paktën publikisht se nuk është dakord për një rinegocim të dytë. Nëse rinegocimi nuk do pranohej, atëherë sigurisht zgjidhja do ishte Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë”, tha ai.

Teksa komentoi deklaratën e kryeministrit Rama në Athinë për caktimin e kufirit detar, juristi hodhi dyshime se mund të jenë shkëmbyer biseda sekrete mes të dyja palëve. Ai thotë se askush nuk ka të drejtë të flasë për detin, pa marrë më parë “bekimin” e Presidentit të Republikës së Shqipërisë.

“Kjo deklaratë për mua nënkupton një gjë që unë do doja që mos të ishte e vërtetë, që me siguri mund të jenë zhvilluar biseda sekrete mes dy vendeve. Edhe pse në rastin tonë në shkelje flagrante të kushtetutës, sepse nuk kanë plotfuqishmëri që askush të bisedojë pa autorizimin e presidentit. Kjo mund të jetë edhe sepse kryeministri do ta çojë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, edhe pse nuk ia di radhën punëve as ai as këshilltarët e tij. Çdo lloj bisede që bëhet për detin është e paligjshme. Askush në Shqipëri nuk ka të drejtë të diskutojë asnjë fjalë me askënd pa autorizimin e presidentit”, shtoi ai. 

***

Përplasje për detin, Rama e Bakoyannis replika për “ndërhyrjen” turke në vitin 2009

Çështja e kufirit detar me Greqinë ka përplasur kryeministrin Edi Ramën, i cili e paditi në Gjykatën Kushtetuese marrëveshjen e 2009 dhe Dora Bakoyannis ish-ministre e Jashtme dhe firmëtare në atë dokument.

Gjatë konferencës “Ballkani Perëndimor përtej 2020-s”, organizuar nga revista britanike “The Economist” në Athinë, Bakoyannis u shpreh e zhgënjyer që marrëveshja e 2009 u anulua duke e thënë publikisht se “gisht” në këtë punë kishte Turqia.

“U mërzita shumë kur dëgjova për vendimin e Gjykatës Kushtetuese dhe kjo nuk përbën një justifikim që 10-12 vite më pas nuk kemi një marrëveshje. Për të qenë e sinqertë, ndërhyrjet e vendeve të treta në këto lloj çështjes nuk ndihmojnë. Ne e dimë që Turqia ka qenë kundër kësaj marrëveshjeje”, tha ish-ministrja e Jashtme greke.

Por sinqeriteti i znj. Bakoyannis për Kryeministrin shqiptar ishte një e pavërtetë duke u shprehur se aso kohe, Presidentin Erdoan nuk e njihte.

“Më duhet të kundërshtoj Dorën për një pikë, Gjykata Kushtetuese e Shqipërisë ka marrë vendim për këtë marrëveshje në vitin 2009 dhe në atë kohë unë kurrë nuk e kisha takuar, e kurrë nuk kisha folur, e kurrë nuk kisha dëgjuar nga Presidenti Erdogan. Ideja që kjo është një marrëveshje e parandaluar nga ndërhyrja e Turqisë është absolutisht e pavërtetë”, deklaroi Rama.

Ndërsa debatet dhe replikat për këtë çështje vijojnë, Kryeministri Rama propozoi dy mënyra që do t’i jepnin zgjidhje kësaj çështjeje e do të çonin në një marrëveshjeje mes dy vendeve për kufirin detar.

Deklarata erdhi pas takimit që Rama zhvilloi mbrëmjen e djeshme me homologun e tij grek, Kiriakos Mitsotaqis. Për këtë takim qeveria greke në njoftimin për mediat theksoi se “u ra dakord që dy vendet të punojnë së bashku në mënyrë që të dy vendet të zgjidhin shpejt çështjet e mbetura pezull dhe të çlirojnë potencialin e madh që mund të krijojnë marrëdhëniet strategjike midis dy vendeve”.

***  

‘Deti’ në Gjykatën Ndërkombëtare, Rama: Marrëveshja me Greqinë mund të zgjidhet në Hagë 

Kryeministri Edi Rama deklaroi në Athinë se çështja e ndarjes së kufirit detar me Greqinë mund të zgjidhet përmes ndërmjetësimit të një pale të tretë ose duke e çuar në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë.

Sipas tij, kjo zgjidhje do të ishte më e gjithëpranuar nga të gjitha palët. 

“Është një marrëveshje që është hedhur poshtë nga Gjykata Kushtetuese. Jam besimplotë që jemi në rrugën e duhur. Kemi zhvilluar një dialog intensiv me qeverinë e shkuar për çështje që duhen shqyrtuar dhe zgjidhur, pasi herë as herë kthehen në çështje të nxehta, ndërkohë që janë vetëm çështje të thjeshta në marrëdhëniet mes dy vendeve.

Që kjo të çështje të mos përdoret nga forca të errëta kundër të dyja vendeve, kam një ide shumë të thjeshtë që e kam paraqitur më parë.

Kur bëhet fjalë për çështje detare të mund ta zgjidhim me ndihmën e të tjerëve, që do të thotë përmes një pale të tretë, ose akoma më mirë nëpërmjet gjykatave ndërkombëtare. Kjo do të jetë e drejtë, objektive dhe nuk mund të përdoret nga patriotët.

Imagjinoni, kryeministri i Greqisë fliste në parlament për një të drejtë legjitime të Greqisë, mbështetur në konventën ndërkombëtare për të shtritë kufijtë e vet detarë me 12 milje dhe shndërrohet në çështje në rrjetet sociale në Shqipëri dhe në qarqet politike në Shqipëri”, tha kryeministri shqiptar.

(Kortezi TV-Euronews Albania)