Nikolla – Dielli

Shqiptarët, mirënjohës studiuesve të huaj të shqipes

August 20, 2018 by dgreca

-Kryeministri Haradinaj: Gjuha shqipe meriton të njihet nga shumë studiues të botës/

-Ministrja Nikolla: Albanologjia, rol në konsolidimin e kombit shqiptar/

-Në Prishtinë nis Seminari XXXVII Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare. Historiku…/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

PRISHTINË, 20 Gusht 2018/ Në Prishtinë, në sallën e madhe të Fakultetit të Filologjisë të Universitetit Publik, u zhvillua sot ceremonia solemne e hapjes së punimeve të Seminarit XXXVII Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili vijon deri në 31 gusht, ndërsa që gjatë ditës së djeshme janë mirëpritur seminaristët. Kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj dhe Ministrja e Arsimit e Republikës së Shqipërisë, Lindita Nikolla, morën pjesë në hapjen e Seminarit. “Në kohërat e errëta të jetës tonë, një dritë e shqipes është shpërndarë nga këtu në botë, dhe atë jo nga ne, por nga ata që kanë ardhur të njohin më për së afërmi dhe të transmetojnë shqipen dhe shqiptarët te popujt tjerë”, tha kryeministri Haradinaj.

Para seminaristëve nga e mbarë bota, Kryeministri Haradinaj tha se shqiptarët kudo që janë çdoherë dhe gjithë jetën u janë mirënjohës studiuesve të huaj të shqipes, atyre që kanë ardhur dhe kanë qëndruar me ne, që janë njoftuar me shqipen e shqiptarët dhe i kanë njoftuar të tjerët me shqipen dhe shqiptarët.

“Nuk është kohë e lëvdatave të mëdha, meqenëse shqipja dhe shqiptarët kanë vështirësitë e zhvillimit të vet, qoftë si gjuhë, qoftë si kulturë, qoftë si komb, në rrethanat nëpër të cilat po kalojmë, por një gjë nuk ka ndryshuar, jemi vlerë universale, i takojmë këtij globi. Gjuha jona është prej më të hershmëve në botë dhe njëkohësisht është e pasur dhe si e tillë e meriton që ta njohin më shumë, meriton që sa më shumë studiues ta njohin për së afërmi”, tha kryeministri Haradinaj.

Kryeministri Haradinaj tha se Qeveria e Kosovës, jo vetëm tash, por çdoherë duhet t’i jep përkrahje seminarit të gjuhës shqipes dhe të gjithë atyre që e bëjnë të mundur që shqipja dhe shqiptarët të njihen për së afërmi nga studiuesit nga e mbarë bota.

Ministrja e Arsimit e Republikës së Shqipërisë, Lindita Nikolla, tha se në gjithë këtë rrugëtim përmes studimeve dhe hulumtimeve keni treguar se si një popull duhet të nxjerrë në pah dhe mbrojë gjithë shenjat dhe burimet e veta shpirtërore për atë çka jemi, për gjuhën, kulturën, historinë, letërsinë, folklorin, identitetin tonë.

Ajo tha se albanologjia ka luajtur një rol të vyer në konsolidimin e kombit shqiptar.

“Gjuha shqipe fatmirësisht nuk hynë në gjuhët e rrezikuara të Europës për të cilat BE ndanë fonde, por edhe pse kjo është e mirë, na takon qeverive të dy vendeve tona, Kosovës dhe Shqipërisë, që t’iu mbështesim juve, të jemi krahë jush, për të patur seminare të tilla të standardeve të larta. Unë jam shumë e lumtur që kësaj nisme të Fakultetit të Filologjisë i është bashkuar edhe Universiteti i Tiranës”, theksi Ministrja Nikolla.

Sipas saj, nga ky vit edhe Universiteti i Bolonjës mundëson që gjuhën shqipe ta ketë pjesë të ofertës akademike për shumë studentë dhe studiues.

Lindita Rugova, dekane e Fakultetit të Filologjisë në Prishtinë, tha se ka qenë një rrugëtim i vështirë me shumë peripeci, por gjithnjë në kërkim të ngritjes dhe avancimit të dijes, në kërkim të forcimit të bashkëpunimit ndërakademik dhe në kërkim të promovimit të vlerave tona në botë.

Ajo më tej, tha se falë miqve tanë seminaristë, albanologjia vazhdon të studiohet dhe të mësohet në Pragë, Kozencë, Shën Petërburg, Sofje, Mynhen, Napoli, e shumë qarqe të tjera botërore.

“Investimi në një seminar si ky i yni është investim në ardhmërinë e një shteti”, tha dekanja Rugova, duke theksuar se dyert e Fakultetit të Filologjisë të Universitetit të Prishtinës janë të hapura për të gjithë seminaristët ngado që vijnë.Drejtori i Seminarit të 37-të Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Rrahman Paqarizi, foli për punën dhe angazhimin e të gjithëve që është bërë në përgatitjen dhe mbajtjen e seminarit, duke thënë ju seminaristë të dashur jeni shtylla kurrizore e seminarit e arbëreshët tanë të dashur janë shpirti dhe emblema e tij.

Ai vlerësoi lartë punën që kanë bërë figurat e ndritura të albanologjisë Idriz Ajeti, Rexhep Ismajli, Besim Bokshi, Zejnullah Rrahmani, profesor Imri Badallaj, Sabri Hamiti dhe studiuesit e tjerë.
Para të pranishmëve një fjalë e mbajti edhe dekani i Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë të Universitetit të Tiranës, prof. Sabri Laçi, i cili uroi studentët dhe studiuesit e shqipes.

“Është rasti që në kuadër të këtij seminari, të gjithë pjesëmarrësit, të përfitojnë risi, të përfitojnë arritjet më të fundit të studimeve shkencore në këto fusha”, u shpreh prof. Laçi.

Programi bazë i Seminarit është: Kurse intensive të mësimit të shqipes (tre nivele); Ligjërata të veçanta të gjuhësisë; Ligjërata për letërsinë shqiptare; Ligjërata për kulturën shqiptare; Referime shkencore; Ligjërata të përgjithshme; Tryeza të rrumbullakëta; Tryeza e doktorantëve; Program kulturor plotësues për t’i njohur seminaristët me bukuritë natyrore, me veprimtaritë kulturore e të mira të tjera në qendra të Kosovës.

Ndërsa, temat bosht të Seminarit për sesionet shkencore që zhvillohen në 30 e 31 gusht janë:
1. Gjuhësi: Shqipja në diasporë – diasporat e shqipes – Përshkrimi gjuhësor i të folmeve të kolonive shqiptare; Rreziku i zhdukjes së të folmeve të shqipes; Kontekstet gjuhësore të të folmeve të kolonive; Shqipja në mërgatën e re; Bilinguizmi në të folmet e kolonive dhe mërgatës së re shqiptare; Vdekja e gjuhëve; Ndryshimi i statusit të gjuhës shqipe i kushtëzuar nga faktorë politike; Integrimet evropiane – sfidat dhe mundësitë e shqipes.
2. Letërsi: Topika e letërsisë shqipe –
Topika mitike në letërsinë shqipe; Topika e trashëgimisë retorike në letërsinë shqipe; Topika e heronjve arketiporë në letërsinë shqipe; Topika e rashëgimisë folkloristike; Topika e simbolizmit religjioz në letërsinë shqipe; Topika e vendeve dhe e hapësirave në letërsinë shqipe; Topika etnike e historike në letërsinë shqipe; Topika klasik, moderne e postmoderne në letërsin shqipe.
3. Kulturologji: Kultura në epokën digjitale –
Kultura e digjitalizuar; Ndikimi i internetit në “kulturimin” dhe akulturimin; Sfera publike në epokën digjitale; Shpërndarja e informatës dhe cilësia e saj përmes internetit; Kultura në rrjetet sociale dhe në medien online; Media në epokën e internetit – gjendja dhe sfidat; Ristrukturimi i medies dhe i skenës mediale.

Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare është themeluar pranë Fakultetit të Filologjisë (atëherë Fakulteti Filozofik) të Universitetit të Prishtinës, në vitin 1974. Ishte viti i Kushtetutës që avanconte të drejtat e shqiptarëve të Kosovës si element konstituiv me të drejtë vetoje, i federatës së atëhershme.

Seminarit në vitin 1991 është ndërprerë veprimtaria e tij nga organet e dhunshme serbe. Në vitet 1995 e 1996 sesionet e këtij seminari u mbajtën në Tiranë në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë e të Letërsisë të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.

Pas çlirimit të Kosovës në qershorin 1999, nga viti 2000 Seminari zhvillohet sërish në Prishtinë. Sesionet 19 dhe 20 (2000-2001) janë organizuar në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.

Ministrja Nikolla: Këtë vit futet lënda mbi “Historinë e besimeve fetare” në 10 shkolla

April 11, 2016 by dgreca

TIRANË, 11 Prill- Një lëndë e re mësimore fetare do të futet në 10 shkolla 9-vjeçare dhe të mesme për vitin akademik 2016-2017.Projekti do të diskutohet me akademikët dhe mësuesit, por sipas ministres së Arsimit Lindita Nikolla, lënda do të jepet nga mësues të trajnuar dhe jo nga klerikë.

Ministrja Nikolla iu përgjigj interesit të medias duke bërë me dije se “lënda hyn si projekt pilot në 5 shkolla 9 vjeçare dhe 5 të mesme”. “Projekti do të diskutohet me akademikët dhe mësuesit do të trajnohen. Do të jetë një lëndë e veçantë ‘Historia e besimeve fetare’ për klasën e gjashtë dhe viti i parë në gjimnaz, ku nuk do të predikohet feja. Kjo lëndë do të jepet nga mësues dhe jo nga klerikë”, deklaroi ajo.

Ndërkaq, në mungesë të opozitës, Ministrja se Arsimit, e pranishme në komisionin e medias, dha sqarime në lidhje me maturën shtetërore, duke nënvizuar se kandidatët që do të aplikojnë për universitet duhet të kenë mesatare mbi 6 dhe se aplikimi për universitet do të bëhet online.

Ajo vuri në dukje po ashtu se risia për maturën lidhen me maturantët të cilët do të zgjedhin lëndë me zgjedhje anglishten, kandidatët do të pajisen edhe me certifikatën e provimit TOEFL junior. Rëndësi sipas saj, ka mesatarja e nxënësve në 3 vite si dhe notat e provimeve të detyrueshme e me zgjedhje.

Një tjetër çështje që u diskutua në komision lidhej me akreditimin e IAL private e publike.

“E rëndësishme është që është dakortësuar një material mbi mënyrën sesi do të realizohet procesi i akreditimit të IAL-ve, si dhe ngritja e kapaciteteve për të vijuar punën në fund të muajit maj, ku do të fillohet me 6 universitetet e para. Do të kemi rankim të cilësisë së universiteve në tetor të 2017”, tha Nikolla.(Sipas ATSH)

Tespiet e Isa Boletinit në Cakran të Fierit

April 23, 2014 by dgreca

Nga Nikolla Lena-Një histori interesante dhe një kujtesë historike, e gjejmë në qytetin e Fierit.
Në lagjen “Kastriot” jeton 76-vjeçari Sali Krasniqi, një burrë trupmadh, i veshur thjeshtë, bukur, me një borsalinë në kokë, të cilën e mban në çdo stinë. Ai është një nga më të vjetrit e familjes së madhe dhe të nderuar Gërguri, e cila mban edhe një mbiemër të dytë, Krasniqi.
Të parët e tij erdhën në Shqipëri në vitin 1925, të dëbuar nga politika e mbrapshtë etnike e Jugosllavisë së Karagjorgjeviçëve. Gërgurët janë një prej atyre familjeve të shumta kosovare, të cilat derdhën gjak në luftërat e shumta kundër serbëve, për liri dhe pavarësi, duke vazhduar më tej traditën e rilindjes sonë Kombëtare.
Babai i Sali Krasniqit, Sherifi ka në vetvete një histori shumë interesante. Ai ishte pjesë e atyre burrave dhe djemve të Kosovës që shoqëruan në nëntor të vitit 1912 luftëtarin e shquar për liri dhe pavarësi kombëtare, burrin e Kosovës,Isa Boletinin, në udhëtimin e tij historik drejt Vlorës.
Ndërkohë Sherif Gërguri i Krasniqes dhe vëllezërit e tij Latifi dhe Xhema kanë luftuar vite më vonë krah për krah Azem dhe Shote Galicës në periudhën e viteve 1918-1924 kundër ripushtimit serb të Kosovës.
Pikërisht në Dubocv të Drenicës, në shtëpinë e Gërgurëve, Azem Galica zhvilloi luftën e tij të fundit në korrik të vitit 1924, ku u vra në përpjekje me forcat e ushtrisë dhe çetnikët serbë.
Për aktivitetin luftarak dhe patriotik në shërbim të kombit në 3 Qershor 1993 Presidenti i Republikës së Shqipërisë i dekoroi vëllezërit Sherif, Xhemë dhe Latif Gërguri me medaljen për veprimtari patriotike.
Në librin e autorit kosovar Mehmet Gërguri, botuar në Prishtinë në vitin 2007, i cili i kushtohet Ajet Gërgurit njërës prej figuravve të lëvizjes nacional- demokratike shqiptare në Kosovë në vitet 1945-1947, gjejmë një fakt interesant. Diku në një faqe të librit të tij, autori na citon këtë ngjarje që lidhet me trevën e Cakranit, e treguar nga Sali Krasniqi.
– Më 1912 babai im, Sherifi, ka qenë me Isa Boletinin kur kanë shkuar në Vlorë. Forcat turke ishin mobilizuar në Zhupan të Fierit dhe po niseshin për tërheqje përmes detit (Vlorës). Kur kanë hyrë forcat e Isa Boletinit në Vlorë, babai lidhur me këtë ngjarje më ka treguar: “Kur hymë në Vlorë, Isa Boletinit i është dhënë urdhri që forcat kosovare t’i niste për në Mifol, dhe një pjesë e tyre të shkonte në Korçë, ku pritej sulmi nga forcat e greke. Batalionit tim i kishte rënë të pozicionohej në Cakran. Aty ne kemi qëndruar te një familje patriotike, familja e Ferrik Demës, ku kemi (penguar) turqit të mos kalonin në Vlorë ku do bëhej shpallja e pamvarësisë”.
Shumë vite më vonë unë u ndodha në një vdekje në fshatin Çorrush të Mallakastrës,vazhdon rrëfimin e tij saliu. Nipi i Ferrikut, kur dëgjon mbiemrin Gërguri, i thotë të zotit të shtëpisë, Avni Aliut “të më njohësh me atë Gërgurin”. Kur u prezantua me mua më thotë: “Gjyshi im ma ka lënë amanet se kur ka qenë tek ne Sherif Gërguri dhe ka qëndruar gjashtë muaj në shtëpinë tonë në kohën e ngritjes së flamurit me batalionin e tij ka lënë një palë tespie”. Unë e pyes: -si e ke mbiemrin?, ai më thotë, -Llanaj. Babai im nuk ka ndenjur tek kjo familje, po tek Ferrik Demaj dhe unë jam djali i Sherif Gërgurit dhe quhem Salih Gërguri. Ai ma kthen përgjigjen: “Gjyshi im ishte Ferrik Dema, por tani kemi mbiemrin Llanaj”. Pastaj ai e mori shënim emrin tim dhe ia jep të atit të tij, i cili erdhi të më takonte në shtëpinë time në Fier. Gjatë bisedës, kur u sigurua se kush isha unë, nxorri një palë tespie qelibari dhe më thotë: -Këto i ka harruar babai yt në shtëpinë tonë dhe m’i dha ato tespie, të cilat tani gjenden në Qyqavicë, në fshatin Beçuk.
Kohë më vonë u ndodha për një vizitë në Kosovë. Kam shkuar me nipin tim, Xhamajl Abazin (Pantina), në një rast vdekjeje dhe aty gjetëm shumë njerëz nga Drenica. Ishim ulur pranë një patrioti nga Drenica. Pasi kishin kuptuar se unë isha kushëriri i parë i Ajet Gërgurit, të gjithë filluan të rrëfenin ndodhi nga luftërat dhe heroizmat e Ajet Gërgurit në Drenicë. Thua se bënin garë se kush të tregonte më shumë për Ajetin. Nga kënaqësia që ndjenin këta burra që ishin takuar me kushëririn më të afërt të Ajetit, kur po largohesha, ai plaku patriot i madh që ishte, pasi ishte i bidur nga biseda ime, nxjerr një palë tespi nga ato me 99 gurë dhe mi dhuron në shenjë respekti që kishte për Ajetin. Unë, papritmas u zura ngushtë dhe për t’ia kthyer respektin nxorra tespitë dhuratë e babait të kohës kur ishte rritur në Drenicë dhe ia dhurova këtij plaku patriot. Tashmë tespijet të cilat u ruajtën për 80 vjet në Cakran ndodhen në Kosovë, në vendin nga ku u nisën drejt Shqipërsië së bashku me babain- e përfundon rrëfimin Sali Krasniqi (Gërguri).