Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

UJGURËT, ASGJËSIMI I NJË POPULLI NË MOSPËRFILLJEN E PERËNDIMIT

by

Nga Pierluigi Battista-Perktheu:Eugjen Merlika/

Perëndimi, Evropa, demokracitë  nuk do të bëjnë asgjë e prandaj do të humbasin çdo besueshmëri të mbetur kur do të recitojnë madhështinë e vlerave të tyre, për të ndaluar përndjekjen e egër kineze kundrejt Ujgurëve, një popull (rreth njëmbëdhjetë milion njerëz), të etnisë turkofone e të besimit mysliman, të masakruar në krahinën e Sinkiangut tashmë të shpërngulur në masë në kampet e përqëndrimit. Lajmi i ri është që Huawei, kollosi kinez i telekomunikacionit, të cilit qeveritë perëndimore rrezikojnë t’i paguajnë një kambial në të bardhë, duket se ka vënë në punë një software për identifikimin fytyror të ujgurëve, me lejen pasuese të spiunimit për t’i a përcjellë xhelatëve të Pekinit. Të gjithë heshtin, me përjashtim të veprimit fisnik të kampionit francez Antoine Griezmann, që ka ndërprerë kontratën e tij me Huawei-n për të mos qënë bashkëpuntor i përndjekjes sistematike të një populli të tërë. Ajo që është e sigurtë është se në vitet e fundit janë asgjësuar qindra mijra Ujgurë. Është e sigurtë, tashmë ka një dokumentim të gjërë që e tregon se shpërngulja e Ujgurëve bëhet simbas formave që bëjnë t’i hyjnë të dridhurat të gjithë atyre që ruajnë sado pak kujtesën historike: njerëzit të grumbulluar një gjunjë pranë shinave me ushtarët që i mbikqyrin me pushkë të ngrehur, të gatshëm për të hipur në trena me vëndmbërritje të caktuar kampet e punës së detyruar; me shterpëzimin e detyrueshëm të grave; keqtrajtimin e të moshuarve; urinë; pushkatimin për atë që ngre krye. Sigurisht bëhet fjalë për një praktikë asgjësimi që do të duhej të fyente ndërgjegjet tona. Është e sigurtë se asnjë përfaqësues i qeverisë sonë nuk ka shqiptuar asnjë fjalë kundër Kinës, një fuqi kundrejt së cilës nivelet e nënështrimit ekonomik e pjesërisht gjeo-politik kanë arritur maja të turpëshme. Është e sigurtë se të mos shprehurit asgjë mbi përndjekjen kineze e kthen çdo fjalë e çdo veprim të të shenjtit dënim të Egjyptit e të dhunimit nga ana e tij të të drejtave njerëzore, një shfaqje të një hipokrizie të pakrahasueshme. Është e sigurtë se kur bëhet fjalë për një Vënd të pasur e të fuqishëm, nuk ka ngashërim për fatin e Ujgurëve që mund t’i japë jetë çdo shfaqjeje të guximit qytetar e politik. Nuk ka dyshim që Atoin Griezmann, që është një njeri serioz, nuk do të ketë shumë ndjekës e dëshmi solidariteti.

“Corriere della Sera”, 22 dhjetor 2020       Përktheu Eugjen Merlika  

KOSOVA NË QORRSOKAK – VETËM PERËNDIMI E NXJERR

by

Nga ELIDA BUÇPAPAJ/
Ajo që po ngjan këta katër muaj në Kosovë mund të ndodhë vetëm në vendin më të humbur të botës, shumë larg Europës, ku demokracia nuk ekziston as në letër e as në fjalë.
Është një precedent i paparë ndonjëherë, ku një ish-kryeministër që i ka humbur zgjedhjet, përmes kapjes të pushteteve që e kanë humbur pavarësinë institucionale, e diskriminon popullin e vet, të cilit i ndalon të drejtën e pushtetit të votës si Sovran.
Një popull që ka dalë viktimë e një konflikti mizor dhe prej 15 vitesh vazhdon t‘i jepet liria me pikatore, po përjeton një tranzicion të tmerrshëm. Popullit me moshën më të re dhe njëkohësisht më i varfri në Europë, ku vendi ka mbetur i paintegruar, duke mos përbërë asnjë atraksion për investitorët e huaj, për shkak të një qeverisje që i ka hapur rrugën korrupsionit dhe informalitetit, duke e lënë papunësinë në 70%, tani i duhet të përjetojë katër muaj tmerr pa fund, sepse Hashim Thaçi, i cili nuk arrin dot të ketë shumicën parlamentare, vazhdon dhe e mban peng vendin, duke përfituar nga heshtja e Faktorit Ndërkombëtar.
Po kalojnë katër muaj dhe po mbahet në mënyrë artificiale në këmbë një ngërç që mund të mos kishte ndodhur kurrë me përgjegjshmërinë minimale të kreut të shtetit.
Le të marrim si shembull krizën e Greqisë të vitit 2012.
Në zgjedhjet e 6 majit 2012 që u mbajtën në Greqi, Demokracia e Re(ND) fitoi 18.9 % të votave ose 108 vende nga 300 sa ka Parlamenti grek. Ajo ishte partia e parë fituese, por pa shumicë, si PD e Hashim Thaçit.
Si e tillë, duke mos patur shumicën, partia Demokracia e Re hyri në kërkim të aleancës postzgjedhore me PASOK. Por edhe pas kësaj aleance postzgjedhore, të dy partitë kryesore pro-Europiane, Demokracia e Re me 18.9% ose 108 vende dhe PASOK me 13.2% ose 41 vende, duke patur vetëm 149 vende, edhe pas tratativave të dështuara me partitë e tjera, nuk arritën dot që të kishin shumicën me 151 nga 300 vende sa ka parlamenti.
Në këto kushte, më 15 maj 2012, pas kësaj ngecje apo ngërçi që nuk zgjati më shumë se nëntë ditë nga dita e zgjedhjeve, Presidenti i Greqisë, Karlos Papulias deklaroi se, pasi nuk u arrit dot që të gjendej një akord midis partive për të krijuar një maxhorancë të qendrueshme, Greqisë i duhet të shkojë në zgjedhje në javën e dytë të qershorit.
Një ditë më vonë, më 16 maj 2012, Presidenti Papulias emëron Panagiotis Pikrammenos kryeministër « ad interim », të përkohshëm, duke caktuar njëkohësisht datën e mbajtjes të zgjedhjeve 17 qershorin 2012.
Tri ditë pas zgjedhjeve të 17 qershorit 2012, Demokracia e Re (ND) që fitoi 29.66% ose 129 vende për të krijuar qeverinë hyri në aleancë paszgjedhore me PASOK që fitoi 12.28% ose 33 vende dhe së bashku me partinë Demokracia e Majtë (DIMAR) me 6.26% ose 17 vende, krijuan një shumicë të qendrueshme. Dhe më 9 korrik 2012 qeveria e Samaras fitoi votëbesimin me 179 vota nga 300 sa ka parlamenti grek.
Pra brenda dy muajsh në Greqi u mbajtën dy palë zgjedhje, u tejkalua kriza dhe u formua qeveria. Ndërsa në Kosovë ka filluar muaji i pestë i krizës dhe të gjithë janë kthyer në shurdhmemecë.
Le të krijojmë paralelizëm me rezultatet e zgjedhjeve të 8 qershorit që u mbajtën në Kosovë. Hashim Thaçi me 30.38% të votave dhe me 37 deputetët e tij dështoi në përpjekjet për të krijuar shumicën me të cilën do të votohej kryekuvendari.
Në këtë kushte dhe sa më shpejt që të ishte e mundur, meqë Kosova nuk ka nevojë për zgjedhje të dyta sepse e ka maxhorancën, presidentes do t’i duhej të caktonte partinë e dytë më të madhe, në rastin tonë aleancën paszgjedhore VLAN ( ku LDK ka 25.24% me 30 vende, VV 13.59% me 16 vende AAK 9.54% me 11 vende, NISMA 5.15% me 6 vende) e cila me rreth 55% të votave ose ndryshe me 61 deputetë e pati mundësinë që të zgjidhte kryekuvendarin.
Ndërhyrja e presidentes për ta dërguar çështjen në Gjykatën Kushtetuese ishte nonsens. Sepse ajo i ka të gjitha kompetencat kushtetuese si NR.1 i Shtetit. Meqë u gjendëm përpara një fait a accompli, Presidentja duhej të insistonte që vendimi nga Gjykata Kushtetuese të ishte sa më i shpejtë me qëllim që Parlamenti të vijonte punën me konstituimin e institucioneve.
Ndërkaq Kosova ka nisur muajin e pestë të një ngërçi artificial me pasoja për vendin, ku Sovrani duket se nuk ka asnjë vlerë. Presidentja e Kosovës le ta krahasojë veten me një president të një vendi demokratik, në një republikë parlamentare, siç është Greqia, vend anëtar i BE dhe NATO-s. Dhe të na thotë pastaj se si ndihet kur Kosova dergjet në një qorrsokak.

ÇMIMI QE DUHET TE PAGUAJE PERENDIMI

by

Opinion Nga Ajet Delaj/ New York/
Perplasja e perendimit me Rusine eshte haraçi qe duhet te paguaje perendimi per lenjen ne mes te rruges te revolucioneve demokrate te fundit te viteve 80te si dhe ndihma e pakusyer dhe e pakushtezuar e perendimit per te rimkembur Rusine.
Miljona antikomuniste te pushkatuar per bindjet e tyre e aspiratat e tyre per liri e demokraci e deri edhe per nje fjale goje e po kaq te masakruar e shfrytezuar edhe pa buke pergjate tere sundimit te perendorise te se keqes te kaloje pa ndeshkimin me te vogel edhe pse krimet e komunizmit nuk kane qene me te vogla se te nazizimit nuk mendoj se ka gje ketu per te mos kuptuar nga lideret perendimore mbi ate qe po ndoll ne Ukrine e ne vet Rusine.
Ekonomite e lulezuara sipas komunisteve deri diten kure rane u grabiten dhe u vodhen nga komunistet dhe trashigimtaret e tyre deri ne centin e fundit qe ishte djersa dhe gjaku i miljona qytetareve te lindjes pasi ata vete per rreth gjysme shekulli kane qene vetem gjakpires e parazite e prape nuk u muar asnje veprim kunder tyre e nuk u ndeshkua askush.
Kesaj i thone pasi ta keshe plagosur ariun ta kurosh e sherosh e te ankohes se tani ariu po me ha.
E madhja Theçer ka thene se komunizmi dhe socializmi jane njelloj te rrezikshem per njerzimin. Perse perendimoret ne kohen e luftes se ftohte shoqerite e tyre mbajten ne pushtet te djathtet edhe per periulla 20 vjeçare e Presidenti Charles De Gaulle beri tre kushtetuta per te ndaluar komunistet te vinin ne pushtet ndersa ish-komunistet e pareformuar u lane te rikthehen ne pushtet me vota te vjedhura e manipuluara ne te tere Lindjen ishkomuniste e perendimi heshti.
Europianet dhe Amerikanet jo se nuk kane kuptuar por nuk kane dashur te kuptojne pasi shembujt i kane pasur te qarte e para syve.
Ish presidenti i njerit nga vendet Balltike ish emigrant ne USA kure e pyeten mbas mbarimit te mandatit si President i Lituanise rreth viteve 2000 nese nuk jam gabim se perse nuk u derdh gjak me rrezimin e komunizmit pergjigja e tije ishte e shkurter dhe e sakte “Komunizmi nuk eshte rrezuar” dhe me tej ka shtuar se kishte deshtuar ne demokratizimin e vendit pasi sa here kishte inicuar reforma domethense te dy krahet e parlamentit bashkoheshin kunder tij pasi te dy krahet ishin neokomuniste qe kishin ardhur aty me metoda jodemokratike.
Me tej akoma ne Rezoluten e Parlamentit te Europes mbas 2005 per te denuar krimet e komunizmit nga 720 parlamentare kane marre pjese ne seance 80 e kane votuar pro rezolutes diçka me shume se 50% pra 42 apo 43 parlamentare.
Çfare ka ketu per te mos kuptuar z Fyle Komisioner i Zgjerimit te BE e shume Fyle te tjere ne Europe e Amerike. Megjithate lavdi Zotit Krimea apo Ukraina nuk eshte fundi i botes apo i demokracise perendimore pasi jane thjesht kembane e forte alarmi per te perveshur krahet e rifilluar aty ku eshte lene ne 90ten. Thellesisht besoj se tashme perendimi eshte i qarte se ku ndollet ne raport me ish-komunistet qe nuk jane gje tjeter veç neokomuniste po aq antidemokrat , kriminel e antiperenimore sa the baballaret e tyre.
Zevendesimi i regjimeve kriminale komuniste me regjime kriminale te korruptua e oligarkike ne Europen e Lindjes eshte e papranueshme per popullesite e ketyre vendeve por ne te njejten kohe edhe e paqendrueshme.
Tregues me te mire te kesaj gjendje te vazhdimsise kriminale nuk mundet te kete sesa okupimi i Krimese e gjysmes se Ukraines pa shprazur nje pushke. Elitat kriminale te korruptuara te lindjes ish komuniste perveç se jane te korruptuara jane edhe filo-ruse qe ju kane hypur popujve te tyre ne qafe e natyrshem e konsiderojne demokracine e perendimin si armikun e tyre kryesor.
Demokracite perendimore perpara se te perballen me Rusine duhet te pastrojne shtepite dhe oborret e tyre pasi eshte e turpshme se si ish Kancelari Gjerman perqafohet me Putinin ne te njejten kohe qe vazhdon te derdhet gjaku i popullit ukrainas nga falangat ruse e shume qeveri kryesisht te majta te ish-lindjes komuniste heshtin e mundohen te flirtojne nen rrogoz me Putinin.
Histora ka treguar se armiku me i madh e shkaterrues per diktaturat dhe regjime kriminale eshte stuhia e lirise qe ben qe popujt e shtypur te ngrihen e ringrihen pa marre para syshe asnje rrezik.
Perendimi duhet te japi shenja te qarta per popujt e shtypur se me rrezimin e diktaturave nuk do pranojme regjime kriminale te korruptuara qe zakonisht diktaturat perpiqen qe te lene pas gje qe fatekeqesisht duhet thene ka ndollur gjer tani.
Perendimi i ka te tera mundesite njerzore , morale e financiare per te udhehequr si deri me tani nje bote paqesore e demokratike duke vendosur ne themel te rendit boteror lirite dhe te drejtat themelore te njeriut ashtu siç ka bere edhe gjer tani.
Nuk kerkohet gje tjeter ne organizimin e shtetit e shoqerise ne europen e lindjes veç ajo qe eshte funksionale ne perendim, ligj, drejtesi, mbeshtetje sociale e pagim taksash nga gjithe qytetaret e natyrshem te gjitha keto menazhuar e kontrolluar nga nje pushtet qe del nga vota e lire dhe e ndershme e qytetareve te ish-lindjes komuniste.
Flitet ne konferenca antikorrupsion ne Shqiperi e gjoja behen strategji per luftimin e tije e nuk thuhet nje fjale per grabitsin me te madh te pasurise se shqiptareve Qeverine e krimit te organizuar qe sundon vendin qe 24 vjet e askush nga perendimoret nuk prononcohet .
Si eshte e mundur te lejohet Kryeministri Shqiptar Edi Rama te shperndaje tapi mbi token e pronareve shqiptar si Enver Hoxha ne 1946 ku ne kundershtim me Kushtetuten e Shqiperise e tera aktet e konventat nderkombetare ku shteti shqiptar ka firmosur duke perfshire edhe Gjtkaten e Strasburgut dhe partneret perendimore te Shqiperise heshtin.
Nese perendimi do te japi suport per lirine e demokracine e popujve te shtypur te lindjes ish komuniste energjite dhe uniteti i lindjes me perendimit do te arrije nje nivele te papara me pare e rusve do filloje t’ju bjeri çatia e shtepise se tyre.
Koha ka treguar se ngritja e popullit per liri e demokraci ka rrezuar diktatura te fuqishme kriminale e te organizuara e furis se popullit nuk i ka rezistuar askush nga regjimet diktatoriale , as Rusia.
Ajet Delaj
New York