Rafaela Prifti – Dielli

Delegacioni i Qeverisë së Kosovës – Bashkëbisedim për Artin në Konsullatë

May 1, 2024 by s p

Rafaela Prifti/

Në Konsullatën e Përgjithshme të Kosovës në Nju Jork bashkëbisedimi midis anëtarëve të komunitetit dhe dy anëtarëve të qeverisë së Kosovës ishte pjesë e vizitës së Ministrit të Rinisë, Kulturës dhe Sportit z. Hajrullah Çeku dhe zv. Ministres së Punëve të Jashtme dhe Diasporës, zonja Liza Gashi. Delegacionin qeveritar e prezantoi Konsulli i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës, Ambasadori Blerim Reka, duke thënë se qëllimi i vizitës së tyre ishte një ngjarje në sferën e artit, pikërisht hapja mbrëmë në tarracën jashtë Metropolitan Museum të instalimeve nga artisti kosovar, 39 vjeçari me famë botërore, Petrit Halilaj, i cili shprehu falënderime të veçanta për mbështetjen që i është dhënë. “Mbrëmë ka qenë një nga ditët më të lumtura të jetës sime, “ tha ai me nënën pranë.

“Me anë të artit të tij, ai tregon historinë e Kosovës,” tha z. Çeku për të pranishmit. “Të tjerë shembuj të mirë në art dhe kulturë”, siç i quajti ai, “janë nderimi me mirënjohje të veçantë i instalacionit skulpturor nga Hana Halilaj dhe Doruntina Kastrati, përzgjedhja e filmit të shkurtër nga regjisori kosovar Saimir Karahoda në Festivalin e Filmit në Kanë, etj.”

Ministri Çeku foli për momentet kritike në kontekstin e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës dhe hapjes së rrugës drejt organizmave ndërkombëtare. Zgjedhjet në Parlamentin Evropian në qershor dhe ato presidenciale në nëntor në Amerikë do të kenë rëndësi të veçantë për komunitetin shqiptar dhe gjithë shqiptarët. Zëvendës Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, zonja Liza Gashi vuri në dukje se krahas komunikimit të institucioneve të Republikës së Kosovës me diasporën duhet të ketë “edhe njohje horizontale brenda bashkësisë për të mbërritur më shumë, sepse duke qenë bashkë, jemi më të fuqishëm.”

Për procesin e regjistrimit, znj. Gashi tha se “mund të kryhet për 5 minuta në pajisjet elektronike që keni.” Ajo shpjegoi se “numërimi është i lidhur jo vetëm me përcaktimin e buxhetit të Kosovës në 10 vitet e ardhshme por edhe me infrastrukturën në rrethin a qytetin ku banoni, pra lidhet drejtpërdrejt me adresimin më të efektshëm të kërkesave dhe planifikimit më të mirë të investimeve.”

Midis të pranishme ishin figura të artit dhe kulturës si fotografi Fadil Berisha, veprimtarë të komunitetit si botuesi i gazetës Illyria Vehbi Bajrami, Dr. Shpresa Xhakli, Drejtoreshë ekzekutive e Fondit Shqiptar për Fëmijë, çifti i mirënjohur i muzikës popullore Merita Halili dhe Raif Hyseni, Djellza Pulatani, Kryetare e shoqatës F’Oda, të cilët u përshëndetën me vizitorët dhe uruan artistin Petrit Halilaj për instalacionin skulpturor Abetare, ekspozita e parë e tij në Amerikë.

Buta Biberaj Discusses Motivations and Possible Options in Exit Interview with Ilir Zherka

January 17, 2024 by s p

Rafaela Prifti/

Former high-profile Democratic prosecutor in northern Virginia Buta Biberaj, a strong proponent of progressive justice reforms is open to running for a different office after her bid for a second term ended last November. In January, the first Albanian American female Attorney in the Loudoun County Commonwealth Office ensured a smooth transition to the current holder of the position, and is now considering her available options. With a decadeslong legal career in both private and public service, Buta is a supremely qualified candidate for a number of positions including the State Attorney General.

On Tuesday afternoon, during a 45 minute Zoom interview hosted and moderated by Ilir Zherka, Chair of the Democratic Council of Albanian Americans (DCAA), a volunteer-led organization, Buta affirmed her personal and professional convictions to the guests and media members online. Her story of coming in the US as a toddler with her Albanian family who first resided in the South Bronx and then choosing a profession with the most impact in the community starting with education and then law school offers plenty of evidence of an inquiring mind that invites challenges and seeks multiple perspectives.

Over thirty years ago, coming out of George Mason Law School, Buta Biberaj opened her own practice becoming a trailblazer for female lawyers in America. Shortly after, she also would serve as a substitute judge for over 11 years and a guardian ad litem for over 23 years. Buta said she appreciated seeing the criminal justice system from many sides, as a defense lawyer, prosecutor and judge. To question the standard formula of “This is how we apply the law”, she took on the challenging task of stepping out of the accustomed “comfort zone” by asking herself: “What are you going to do about it?”

She decided to shift from private law to public service. In 2019, Buta Biberaj ran for office and became the “first woman elected, the first immigrant (Albanian American) and the first Muslim to serve as the Commonwealth’s Attorney for Loudoun County.”

During her first term in office, she pursued reforms and started community supported programs aimed at reducing crime, promoting diversity and developing “a better, more humane approach to safety and justice.”

Buta Biberaj is part of a wave of reform prosecutors who won Virginia four years ago. She speaks out against the dehumanizing effect of the system that unfairly impacts the marginalized, color communities and those with lesser financial means.

Her advice to the younger generation of Albanian Americans? When it comes to actively engaging and supporting your community through your skills, “Don’t overthink it!”

The DCAA website lists Buta Biberaj as a member of its Board of Directors in 2023. Reporting on the campaign, the Loudoun Times-Mirror and national media has stated that her hard fought bid for a second term as County Commonwealth Attorney was narrowly lost by 300 votes. She and her team initiated programs such as Domestic Abuse Response Team, the Victim Witness Program that are aligned with progressive policies. Biberaj, 59, has defended her approach on crime that focuses in prosecuting violent criminals rather than low-level non violent offenders. She describes herself as part of the progressive prosecutor movement.

NY Concert for Simon Gjoni 100th Birth Year – Homage to his Music Legacy and Lasting Presence

December 14, 2023 by s p

Rafaela Prifti/

His musical accomplishments were remarkable, his popularity enormous, his presence among us forever linked to the song that has been a favorite through generations of Albanians. Widely recognized as the nation’s lyrical anthem, Luleborë is Simon Gjoni’s love song to his sweetheart, his hometown of Shkoder and eventually all of us. The Sunday concert at Symphony Space in New York was a tribute to Gjoni’s 100th birth year directed by Andis Gjoni, composer’s son, who is an artist and theater director in New York. To mark this important anniversary, roughly a month earlier, a musical homage was performed in Tirana, Albania, with renowned guest vocalists and musicians. That event coupled with a photo show, a book launch at Albania’s Academy of Science Muzika dhe Epoka (Music and Era) – a monography by Andis Gjoni, preceded the December 10th concert at Leonard Nimoy Thalia theater in New York.

Included in the program were recorded segments and footage of the composer stepping in the TV studio in Albania in 1986 that allowed the audience of different backgrounds and a wide range of age groups to have “a-first-impression-feel” of the artist before going into the world of music creations that span for decades. The opera singers and music artists that performed on stage featured talents and professionals with impressive repertoires such as Kreshnik Zhabjaku, Mira Konçi, Vedat Ademi, Ergin Oda, Fiorela Miria, Riad Ymeri, Deshira Ahmeti Kërliu, Redi Llupa, Estela Syla, Gjilberta Lucaj Kohen, Ariana Krasniqi Dupont.

Simon Gjoni belongs to the generation of Albanian artists whose names we know and whose work has laid the foundations of the music genre. The diversity of his works is hard to match. While folks are familiar with a few favorites among more than 200 songs written by him such as “Pash syt’ tu’ si drita” (Pure light of your eyes), “End o vashë” (Weaving girl), Simon Gjoni, as a composer and a founder of the Albanian Radio and Television Orchestra, has done a notable service to the art of music including composing, conducting, recording and teaching.

Invited at the concert as a distinguished guest Limos Dizdari, a renowned Albanian composer, spoke of the pioneer work and challenges faced by his friend and colleague in the time period that defined the standards for the music, under half a century of Albania’s communist rule.

Simon Gjoni passed away in 1991. His legacy as a composer and multidimentional artist is safely secured in songs and compositions such as Romances, Cantatas, Symphonic Suites, Ballads, seven Symphonic Dances, Symphonic Poems, Suites and more. His collaborations, too many to mention, are present in music, film productions and animations. On a personal note, two of the animated movies are with my father, Naum Prifti (1932-2023).

Hermina Gjoni, his wife and life partner, a career pianist and piano accompanist, attributes the success of Simon Gjoni’s opus from the early songs to orchestra and symphony compositions to its distinctive national properties. She says that he appreciated the musical Albanian individuality and employed his talents to advance it.

After graduating from Conservatory of Music in Prague and after having performed works of world classics like Beethoven, Mendelssohn, Bellini, Tchaikovsky, Dvorak, Liszt etc. there, Simon Gjoni returned to Albania and conducted at the Opera Theater in Tirana masterpieces and a few operas. He is one of the founders of Albania’s Radio and Television Orchestra. While there, he takes the initiative to professionally record music by Albanian composers like Çesk Zadeja, Pjeter Gaci, Tish Daija, Tonin Harapi, Pjeter Dungu, Abdulla Grimci, Nikolla Zoraqi, Kristo Kono, etc. and the soundtrack of some movies.

His focus on education includes text books on the foundations of music, including one that was published posthumously Instruments and the art of orchestration in 2001. Gjoni started teaching in 1958 at the Art Lycee – Music High School in Tirana and in 1961 was among the first professors and founders of the Tirana Conservatory of Music (today University of the Arts), educating future musicians in music polyphony, orchestration, conducting, intonation and chamber music.

“Every single detail was put in place thoughtfully and in great harmony with vocalists and opera singers that delivered impeccable executions,” said Adem Belliu, Founder and Director of Televizioni Kultura Shqiptare (Albanian Culture TV) who recorded the event. Having a musical background, Belliu experienced the performance as a fitting tribute to a distinguished artist that also satisfied the senses with perfect unison. “The community deserved to have such a high quality performance for the beloved composer,” he said. The “Albanian Excellence” supported the event, its Founder and Director, Flora Nikolla contributed with the program script.

The night confirmed that composer’s creations have long been embraced by the folks in Albania and diaspora. The homage concert on December 10th at Symphony Space in New York under the care of Andis Gjoni served as an acknowledgement of Simon Gjoni’s musical gifts and also a reminder of his lasting presence among Albanians far and wide.

Bio Data: Andis Gjoni

Photo Courtesy: Olsi Beci

Advocating for Change to Counter Gender Based Violence, F’Oda Holds NY Rally for Liridona Ademaj

December 11, 2023 by s p

Rafaela Prifti/

In the aftermath of the killing of Liridona Ademaj in Kosova in a case of domestic violence, a rally was called on Saturday at corner of 42nd Street and 2nd Ave by F’Oda, a Women’s Advocacy Group. As the public outrage has cut across demographics and geographic locations, organizers in New York aim to bring change to the entrenched issue of gender based violence. President of F’Oda, Djellza Pulatani addressed the crowd on Saturday by first talking about Liridona, an accomplished woman, mother of two small children, reportedly killed in an alleged murder-for hire-scheme by her husband, Naim Murseli. In her remarks at the rally, Djellza reflected on the gender social norms that result in “being treated as a secondary being” – a citizen of a lesser social status assigned to women in a patriarchy which consequently subjects them to violence. To drive the point further Dita Dreaj, F’Oda partner and podcast host of Vajza + Gra, recited a poem she dedicated to the fear associated with “just being a woman.”

Gender based violence is not an Albanian issue. Community activist Beti (Bedrije) Tola put it in the context of Albanian gender norms and the social stigma surrounding divorce. According to police and news reports, Liridona Ademaj had filed for divorce from her husband, Naim Murseli, currently in the custody of Kosova Police. From the time of the Albanian traditional Code of Ethics, Kanuni, Albanian men are perceived as protectors of the family. “The acts of violence suffered by Albanian women at the hands of their life partners and spouses are incomprehensible in that context,” said Gjek Gjonlekaj, former VOA correspondent, Albanian Language Service.

Kosova Police have been commended for acting swiftly in making four arrests in the case. Bringing the perpetrators to swift justice is seen as a measure that serves as a deterrence. Yet organizers believe the issue goes beyond justice in the strict legal sense. It links directly to gender equality and social justice. The case of Liridona Ademaj is not an isolated case of gender based violence but rather reinforces the importance of a global conversation, that speakers like Dora Nano, one of the F’Oda partners, believe is starting to gain some traction. “It is within our collective voice that we find the strength for change,” said Dora, NYU Film and Documentary senior student.

In June, UNDP published a report showing that gender biases remain entrenched in the last decade. The severe under-representation of women and “a broken link between women’s progres in education and economic empowerment,” are the causes of the stagnation cited in the agency’s report. Authors write that “Despite the continued prevalence of bias against women, the data shows change can happen.” Fordham students and United Student Government Representatives Fiona Shehu and Desara Murati expressed the view that “Liridona could have been any of the women in our lives” and “the way to address the issue is to focus on being advocates of change.”

A number of speakers pointed out at the stark contrast between Albanian women with incredible achievements in the music and tech/AI world, and the violent murders like Liridona Ademaj’s that has jolted the community. Harnessing public and personal outrage in order to encourage change in and around us was a view shared by protestors who joined the rally from all Albanian lands and all age groups. Lorik Berisha, Medical Student at New Jersey Medical School said that “we need to go from this senseless act to actively championing gender equality.”

Former NYC Council member and leading community activist, Mark Gjonaj energized the crowd with his remarks and chanting “We are few but speak for many.” “Today, we give voice to the voiceless and stand up for those who suffer in silence,” said Gjonaj.

“Advocacy work for all women and girls is the purpose of F’Oda – an initiative that was put in motion by six girls who came together last year,” said Djellza Pulatani. In the face of severe inequality, there are some encouraging sings “as the narrative is shifting and the conversation on gender based violence is gaining momentum,” she added.

F’Oda will host its second Summit for High School students in the summer of 2024. As the group continues to fight against all forms of gender inequality, its mission centers in empowering girls as well as equip them with resources and connections to empower others.

Photo Credit F’oda

Për Nolin në SHBA

December 9, 2023 by s p

Rafaela Prifti/

Bashkësia shqiptare amerikane ka mundësinë ta vlerësojë këtë vigan që pati fatin e madh ta ketë kombi shqiptar me një sërë projektesh që mund të nisin nga vendosja e një mbishkrimi pranë ish-banesës së tij në Boston, një dhomë studimi me emrin e tij në Universitetin e Harvard-it, një bust në bibliotekën e Bostonit, një pllakë përkujtimore në ish-shtëpinë e tij në Fort Lauderdale, një dedikim në sallonin e hyrjes të Konservatorit të Nju Ingland (The New England Conservatory of Music), një shkollë me emrin e tij dhe shumë të tjera. Një prej ideve mund të ishte kërkesa për ta përjetësuar në një pullë postare. Mund të mos jetë akt aq i pabujshëm sa kthimi i eshtrave, por ka domethënie dhe vlerësim të thellë njësoj me ndjesinë që përjetojmë kur shohim pullën me portretin e Nënë Terezës.

Filatelia e Shqipërisë e ka nderuar Fan Nolin me rastin e njëqind vjetorit të lindjes në vitin 1982. Ky është një shembull brenda vendit por edhe jashtë kufijve të Shqipërisë. Shtete si Maqedonia e Veriut i kanë dhënë vend në koleksionin e pullave të tyre për figura historike dhe personalitete të shquara. Komuniteti shqiptar në Nju Jork arriti të përuronte rrugën Fan Noli në Bronx vitin e kaluar, çka ishte një fillim i mbarë për ta pasur atë më të pranishëm në mesin tonë në Amerikë.

Propozimi për ta çuar Nolin në Shqipëri është i hershëm. Kërkesën e parë për kthimin e trupit të Nolit në Shqipëri e ka bërë qeveria shqiptare më 15 mars 1965, dy ditë pas njoftimit të vdekjes së Nolit, me anë të një telegrami drejtuar Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë. E njëjta ide ka qarkulluar herë pas here dhe u paraqit si kërkesë në periudhën e kthimit të eshtrave të Faik Konicës në Shqipëri. Argumentet e atëhershme vlejnë edhe sot.

Përkrahësit e propozimit thonë se riatdhesimi i Nolit është kundërvënie ndaj Kryepeshkopit Janullatos. Kjo nuk qëndron, sepse ata nuk kanë të njëjtin status në kontekstin kishtar. Veç të tjerave, të drejtat ekskluzive mbi eshtrat e Fan Nolit i përkasin Kryepeshkopatës Ortodokse Shqiptare në Amerikë. Dhe nëse keni kureshtje të dini se ku prehen kryepeshkopët e parë të Kishës Autoqefale në Shqipëri nuk do ta dëshironit kthimin e Nolit në Shqipëri.

Pse nuk qëndron argumenti “fetar” për kthimin e eshtrave të Nolit në Shqipëri për të eklipsuar Kryepeshkopin Anastas Janullatosin? Përpara njohjes së Autoqefalisë, Kryepeshkopi i parë ishte Visarion Xhuvani. Nga viti 1929 në 1937 ai ishte Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe të gjithë Shqipërisë, ose thjesht Kryepeshkopi i Shqipërisë, i cili është njëherit edhe Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, duke qenë gjithashtu kryetar i Sinodit të Shenjtë të kishës. Ndërsa Fan Noli ka status të veçantë. Si themelues i Kryepeshkopatës Ortodokse Shqiptare në Amerikë, të drejtat ekskluzive mbi trupin e tij i takojnë këtij institucioni.

Ku kanë përfunduar eshtrat e kryepeshkopëve të parë të Kishës Autoqefale në Shqipëri? Varri i Visarion Xhuvanit*, ish-Senator i Elbasanit, Kryepeshkop i Shqipërisë, Peshkop i Beratit dhe Dëshmor i Besimit dhe i Ndërgjegjjes, gjendet në fshatin Shijon, në Elbasan, në një rrëpirë rrethuar nga ferrat dhe balta. Pas njohjes së Autoqefalisë më 1937, Kryepeshkopi tjetër ishte Kristofor Kisi+ nga viti 1937 deri më 1948. Pas tij, ishte Paisi Vodica+ i cili shërbeu nga 1948 deri më 1966, dhe i fundit përpara mbylljes së Kishës ishte Damian Kokoneshi për periudhën 1966-1973.

Përse ka rëndësi? Autoqefalia, e cila është një nga sukseset e punës atdhetare të Nolit e ka gjenezën në Shtetet e Bashkuara, pikërisht në Ohio. “Krijimi i një juridiksioni të Ortodoksisë Shqiptare nuk mund të ndodhte gjatë periudhës së Luftës Ballkanike. Patriotët shqiptarë i përqëndruan përpjekjet në Amerikë. Theofan Noli nën udhëheqësinë e të cilit ishte krijuar “Vatra” në Boston arriti një fitore diplomatike duke ia paraqitur personalisht kërkesat e Shqipërisë Presidentit amerikan Udrou Uilson. Ai hartoi një memorandum të nënshkruar nga priftërinjtë ku kërkonte përkrahjen e Presidentit si dhe refuzimin e pretendimeve se shqiptarët ortodokse janë grekë.

Me synim që të krijonte fronin episkopal në atdhe, Noli dhe i Përndrituri Vagjel Çamçe shkuan në Kongresin e Metropolitanës Ruse në Ohio, në mars 1918. Ortodoksët shqiptarë dhe rumunë, të persekutuar nga kishat e tjera, kishin gjetur përkrahjen e Patrikanës së Moskës në kërkesën për të krijuar dioqezën e tyre. Kongresi e pranoi kërkesën por e vonoi vendimin duke pritur dhënien e lejes nga Patriarku i Moskës. Pavarësisht nga kjo pengesë, Kongresi mori vendim më 24 mars 1918 që të krijohej Misioni i Ortodoksisë Shqiptare në Amerikë nën drejtimin e Të Përndriturit Theofan Noli. (Fragment nga libri The Albanian Orthodox Church, A Political History, 1878-1945, Ardit Bido* p. 56) Dekreti shënon pikënisjen e Kishës Autoqefale Shqiptare.

Kush e ka kërkuar së pari kthimin e trupit të Fan Nolit në Shqipëri? Qeveria shqiptare më 15 mars 1965, dy ditë pas njoftimit të vdekjes së Nolit, kërkonte kthimin e trupit të tij në Shqipëri me anë të një telegrami drejtuar Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë. Tirana u shprehte ngushëllime “gjithë vëllezërve patriotë për humbjen e rëndë të atdhetarit të madh dhe luftëtarit të zjarrtë e të paepur për pavarësinë dhe lulëzimin e Shqipërisë…” dhe me këtë rast përçonte dëshirën në emër të popullit shqiptar, që trupi i Nolit “të sillet e të prehet përjetë në atdheun e tij të shtrenjtë…”

Autori Shefqet Salihu shkruan në librin “Mërgata legjendare e Amerikës” se “një kërkesë e tillë, sado e drejtë dhe legjitime që dukej, ndeshi në pengesa e kundërshtime dhe krijoi probleme. Vetë Noli nuk kishte shprehur ndonjë dëshirë të dokumentuar për vendvarrimin, aq më tepër për t’u varrosur në Shqipëri. Por më e rëndësishme ishte se, mes shqiptarëve të Bostonit, e sidomos në Këshillin e Peshkopatës dhe nga vetë “Vatra”, u shfaqën mendime dhe qëndrime të ndryshme, duke e kthyer këtë kërkesë në një problem të nxehtë politik. Një palë mendonte se Noli duhej të varrosej në Shqipëri, kurse pala kundërshtare, kërkesën zyrtare të Tiranës e konsideronte si shkelje dhe ndërhyrje në punët e brendshme të SHBA-së.”

Në datën 20 mars 1965 pas kryerjes së riteve fetare kushtuar një kleriku të lartë, u mbajt mitingu mortor me pjesëmarrjen e afro 2000 vetëve. Si në fjalën panegjerike të Ikonomit Sokrat Sotiri në gjuhën shqipe edhe në atë të Atit Sotir Dilogjika në anglisht, u përçua “dhembja e gjithë shqiptarëve për humbjen e prijësit të tyre të madh… popullariteti i të cilit vjen i dyti pas Skënderbeut”, thanë ata. Përcjellja në varrezat kryesore në anën jugore të Bostonit u përmbyll me fjalët lamtumirëse të ndarjes nga Imam Vehbi Ismaili dhe Baba Rexhepi që e quajtën Nolin “kalorës të fundit të epokës… që u shkëput prej gjirit tonë për t’u përkitur kohëve, për t’u bërë histori”.

A duhet të cënohet simbioza Noli dhe Kisha Ortodokse Shqiptare në Amerikë? Një mbishkrim që ruhet në këtë kishë, të cilën Noli e themeloi në 1908 dhe së cilës i shërbeu deri sa u nda nga kjo botë në 1965 shpreh në mënyrë të thukët simbiozën e tyre: “Nga të gjithë aktivitetet e mia, dashuria ime e parë është kisha. Hyrja ime e parë në lëvizjen shqiptare ish leximi i Dhjatës së Re të përkthyer nga Kostandin Kristoforidhi në shqip kur unë isha dhjetë vjeç’’.

A duhet të shkojë Fan Noli 7,000 kilometra larg Bostonit? Vendprehja e fundit e Nolit dallohet nga bazorelievi në varrezat Forest Hills, Boston. Në një pllajë të valëzuar ngjitur me Nolin është varri i Peshkop Stefan Laskos, pasardhësit të tij besnik, i cili gjithmonë i qëndroi pranë kryezotit të vet shpirtëror. Pranë tij prehet një tjetër mik i vjetër e bashkëkohës besnik që iu gjend në krah në ditë të vështira, At Arallam Dode.

Pse nuk është jetësuar ky propozim i paraqitur herë pas here? Një propozim i paraqitur në muajin nëntor 2015 për riatdhesimin e Nolit u botua në faqet e Gazetës “Dielli” të muajit dhjetor. Kryeeditori i gazetës Dielli, i ndjeri Dalip Greca shkruante se “situata e sotme në Shqipëri nuk është e përshtatshme për transferimin e eshtrave të Imzot Nolit.” Kryesia e atëhershme e “Vatrës” e ka marrë në konsideratë këtë ide fillimisht të përmendur me rastin e riatdhesimit të eshtrave të Faik Konicës në Shqipëri, sipas disa kujtimeve të ish-Sekretarit të Vatrës Naum Prifti. Siç është dokumentuar në shkëmbime dhe komunikime, procedura kërkon koordinim mes Kishës Ortodokse në Shqipëri, Kishës Ortodokse Shqiptare në Amerikë si edhe autoriteteve zyrtare.

Kryetari i atëhershëm i Vatrës, z. Gjon Buçaj, ka pasur konsultime me At Artur Liolinin dhe i ka shprehur mirënjohje për informimet dhe sqarimet me rëndësi rreth argumentit. Gjashtë vjet më pas propozimi për kthimin e eshtrave të Fan Nolit në Shqipëri filloi të qarkullonte përsëri. Në gusht 2021 unë kam biseduar me administratoren e Katedrales së Shën Gjergjit në Boston si edhe me Kancelarin e atëhershëm të Përndriturin At Artur Liolin. Për çështjen e riatdhësimit të Nolit, ai përsëriti se imzot Noli nuk e ka lënë këtë amanet dhe nuk ekziston dokumentacion ku të jetë shprehur kjo dëshirë nga ana e tij.

Pse riqarkullon edhe sot e kësaj dite ideja e riatdhesimit? Çështja e juridiksionit të eshtrave ka specifikat e veta të cilat duhet të kuptohen dhe shtrohen për diskutim. Tani ne kemi mundësi të bashkojmë forcat të arrijmë atë që kemi mundësi ta bëjmë. Një prej tyre mund të nis me kërkesën për një pullë postare amerikane.

* Ardit Bido – Autor, Drejtor në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivit, Tiranë dhe lektor në Universitetin Metropolitan të Tiranës

* +Kristofor (Kisi) Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare (1937-1949), Vendi i Prehjes në varrezat e fshatit Tufinë, Tiranë.

* +Paisi (Vodica) Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare (1949-1966), Vendi i Prehjes në varrezat e fshatit Sharrë, Tiranë.