Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Ramazan Këllezi:  “Vallja shqiptare është shprehje artistike e identitetit tonë” 

by

Rafaela Prifti/

Koreografi profesionit shqiptar me karrierë prej tri dekadave Ramazan Këllezi e ‘ka gjetur veten’ në Kanada. Pasi emigroi atje në fillim të viteve 2000, ai u kthye në Shqipëri në 2004, por në fund të asaj dekade erdhi përsëri në Ontario ku sot jeton me familjen. Në bisedë me Diellin, nismëtari dhe drejtuesi i grupit Shqiponjat e Vogla flet për emigracionin, balerinat soliste shqiptare, projektin për një qendër komunitare në Ontario, Ministrinë e Diasporës etj. Për një profil të zgjeruar lexoni intervistën.     

Kjo është biseda juaj e parë me Diellin por emri Ramazan Këllezi si edhe krijimtaria juaj si koreograf profesionist janë të njohura për adhuruesit e baletit dhe valles shqiptare brenda dhe jashtë Shqipërisë edhe pas emigrimit në Kanada.

E vërtetë, është e para bisedë dhe ndjehem i privilegjuar të bisedoj me Diellin. Ju falenderoj sinqerisht për përzgjedhjen. Si profesionist, kam një karrierë të gjatë në Shqipëri. Pas diplomimit me rezultate të shkëlqyera në Akademinë e Arteve të Bukura, në sajë të etikës së punës e disiplinës që më karakterizon u emërova Drejtor i Akademisë së Dancit e njohur si Shkolla e Baletit. Në sajë të këmbënguljes sime në shtator të vitit 1994 arrita të shkëpus Degën e Koreografisë e cila deri atëherë ishte pjesë e Liceut Artistik në Tiranë. Për të parën herë Dega u mëvetësua dhe arriti statusin e shkollës. Unë u emërova dhe isha Drejtori i parë zyrtar i saj deri në 1998, periudhë gjatë të cilës shkolla pati profil veçanërisht aktiv dhe të suksesshëm. Pas emigrimit në Kanada realizova kontaktet e para me Shoqatën e Bashkësisë Shqiptaro-Kanadeze dhe menjëherë ju përvesha punës për krijimin e grupit “Shqiponjat e Vogla” i cili tashmë shënon 12 vite pune e suksesi. 

Si emigrant në Kanada ju thoni se koreografia është profesion i rrallë aty por gjithashtu pohoni se e “keni gjetur veten”. Shumë profesionistë që largohen nga Shqipëria përjetojnë ‘humbjen’ e zanatit të tyre. Cila është përvoja dhe nisma juaj për grupin Shqiponjat e Vogla, me fëmi të moshave të reja.   

Po, e them pasi kjo është e vërteta. Ka profesione këtu në Kanada që edhe pse janë aq të kërkuara ose të rralla është e vështirë t’i arrish. Në rastin tim, unë vërtet i jam përkushtuar mësimit të valles popullore për komunitetin e Torontos vullnetarisht, por kjo nuk më siguron të ardhura për ta përballuar jetesën, vetëm më ngroh shpirtërisht dhe më mban gjallë artistikisht. “Shqiponjat e Vogla” janë pjesëmarrës në një sërë aktivitetesh në Kanada, SHBA por edhe në Europë. Vitin e kaluar në Festivalin Internacional në Stamboll të Turqisë u vlerësuam me medaljen e Festivalit nga juria. Pjesëmarrja në Festivalet e Komuniteteve shqiptare në Nju York, Florida, Miçigan, si edhe në Toronto, Hamilton, London, Montreal ka edhe vlera të shtuara emocionale.

Si Drejtues i grupit të valleve Shqiponjat e Vogla, ju jeni në vazhdën e përgatitjes së brezave të valltarëve. Shumë studentë shqiptarë të shkollës së atëhershme janë sot balerina dhe balerinë solistë shqiptarë në skenat botërore. Si e shpjegoni ju faktin se ndonëse shkolla në përgjithësi kishte kufizimet e imponuara të sistemit të kaluar dhe më pas vështirësitë e tjera, niveli dhe suksesi i diplomantëve të saj arriti kalibret botërore? 

Realisht gjatë asaj periudhe janë përgatitur shumë breza balerinesh. Disa prej tyre janë sot balerinë të respektuar e të vlerësuar në botë si Kledi Kadiu, Anbeta Toromani, Ilir Shaqiri, Eno Peçi, Danilo Zeka, Helga Sarçi, Enada Hoxha, Gentian Deda etj. Shkolla e Baletit mban statusin e shkollës Kombëtare pasi është e vetme në llojin e saj dhe programi mbi të cilin është ngritur ka qenë modeli i shkollës ruse mbështetur në metodën Vaganova, tepër i suksesshëm edhe në Rusi. Pedagogët tanë Docent Skënder Selimi, Artist i Popullit Panajot Kanaçi, Artist i Merituar Agron Aliaj, Ganimete Vendresha, Petrit Vorbsi, Zoica Haxho, Xhemil Simixhiu, Mukades Erebara, Luan Shtino etj i kryen studimet në Moskë dhe sollën prej andej këtë metodë profesionale. Nga periudha e gjatë e izolimit të gjithë brezat që kontribuan në këtë shkollë ruajtën me fanatizëm atë që u ofrua në vitet ’60. Kjo padyshim dha rezultatet e saj në formimin e balerinëve të talentuar e suksesshëm.

Familja Këllezi është nga familjet më të vjetra dhe të nderuara të Tiranës. Ju mbartni atë emër kudo ku jeni. Cila është dinamika midis vendlindjes dhe vendit të adoptuar?

Ju faleminderit për këtë pyetje për të cilin gjithmon ndihem krenar. Familja Këllezi është vërtet e madhe dhe një nga më autoktonet në Tiranë. Banorët tiranas sapo e dëgjojnë mbiemrin Këllezi nuk pyesin më gjatë. Ne punojmë dhe japim kontributin tonë në të gjitha sferat dhe profesionet kështu që njohja e familjes dhe kontaktet janë të gjithmonë të pranishme. Ajo që na bën të mbajmë kokën lart është qytetaria e trashëguar në breza si emërues i përbashkët për çdo anëtar të familjes sonë pavarësisht ku jeton apo punon. Kjo është dinamika që nuk ndryshon dhe na bën të jemi të suksesshëm kudo.

Nga përvoja juaj ju keni parë periudha të ndryshme të emigracionit shqiptar kanadez, duke qenë se keni shkuar nga Shqipëria në Kanada në fillim të viteve 2000, dhe jeni kthyer në Shqipëri në 2004. Por në fund të asaj dekade erdhët përsëri në Kanada dhe prej atëhere jetoni në Ontario me familjen tuaj, bashkëshorten dhe pesë fëmijët. Çfarë do të thotë kjo për emigrantët? 

Po, është e vërtetë, ne kemi ardhur në Montreal në maj 2000 dhe u kthyem në Shqipëri pas 4 viteve me idenë se gjërat ishin sistemuar, por ishte vetëm një iluzion që na kushtoi 6 vite larg Kanadasë. Kur u kthyem këtu gjetëm të njëjten situatë, të njëjtat kërkesa për çdo profesion ose shkollim për profesionin që përzgjedh që quhet “skills for change”. Natyrisht bashkëshortja ime dhe unë zgjodhëm shkollimin që na sigurojë shumë shpejt punën ku jam i angazhuar tani si Manaxher Pallati.

Ju keni qenë zëdhënës, zëvendëskryetar dhe pastaj kryetar i Shoqatës së Bashkësisë Shqiptare Kanadaze në Ontario, ku banon komuniteti më i madh i shqiptarëve. Miratimi nga Parlamenti i Ontarios i Nentorit si muaji i Trashegimise shqiptare ishte nisma juaj.

Sapo u riktheva në Kanada në vitin 2010 u bëra pjesë e Shoqatës së Bashkësisë Shqiptaro Kanadeze këtu në Toronto – një prej shoqatave më të vjetra që e vazhdon aktivitetin në shërbim të komunitetit shqiptar më të madh në Kanada. Tre vitet e fundit kam qene President i kësaj shoqate me aktivitete të shumta dhe cilësore. Gjatë vitit 2016 kemi këmbëngulur dhe realizuar edhe 5-6 aktivitete në muaj kryesisht në Parlamentin e Ontarios për të bërë të mundur miratimin me ligj të shpalljes së muajit Nëntor – Muaji i Trashëgimisë së Shqipëtarëve në të gjithë Ontarion. Dhe kjo u arrit në sajë të punës së madhe dhe mbështetjes nga bordi i Shoqatës, përkushtimit nga anëtarët, kontributit të pakufishëm të znj. Laura Albanese, ish-Ministre e Emigracionit për Ontarion si edhe efektin e trupës së valleve “Shqiponjat e Vogla” në prezantimin live të kostumeve popullore, në vallet e krahinave të ndryshme përpara deputetëve në Parlamentin e Ontarios. 

Qendra komunitare “Shtëpia e Shqiptarit”. A ka ecuri kjo nismë e shoqatës që nisi kur ju ishit Kryetar i saj?

Ideja e Shtëpisë së Shqiptarit u miratua edhe grupi i punës vendosi ta paraqiste projektin në komunitet. Në tetor 2017 u arrit një sukses i pamenduar në sigurimin e shumave të mëdha financiare nga bizneset shqiptare që u treguan të gatshëm të mbështesin këtë projekt kaq të rëndësishëm për komunitetin tonë. Kishte vështirësi pasi projekti dhe blerja e truallit kushtojnë shumë. Më kujtohet se në vitin 2018 në mos gabohem erdhi për një vizitë ish-Ministri i Diasporës së Shqipërisë Pandeli Majko. Ne shpresuam se shteti do na ndihmonte sadopak në realizimin e këtij projekti por ndodhi e kundërta. Jo ndihmë që nuk patëm por na krijojë një situate mosmarrveshje në shoqatë që kurrë më parë nuk e kishim eksperimentuar dhe mbi të gjitha mori idenë tonë dhe e shpërndau si të “tijën” në gjithë komunitetet shqiptare në Europë a Amerikë. Fatkeqësisht prej asaj kohe ideja për ndërtimin e saj filloi të zbehej dhe tashmë nuk flet asnjë për këtë projekt. 

Në karrierën tuaj shihet se keni aftësi të jeni nismëtar dhe realizues i disa nismave, si gjatë kohës kur ishit drejtues i Shkollës së baletit në Tiranë krijimi i Ansamblit “Të Rinjtë e Bashkësisë së Tiranës” me jetëgjatësi 15-16 vjeçare në Shqipëri, nisma për Muajin e Trashëgimisë Shqiptare në Ontario, grupi i valleve Shqiponjat e Vogla në 2011.  A është karakteristikë e trashëguar?

Duket një aftësi e lindur e trashëguar ndoshta nga ime më. Natyrisht fëmijët e mi e ruajnë trashëgiminë. Djali im Dion është tenor i shumë veprimtarive të Sh.B.Sh.K në hapjen me himnin kombëtar dhe vajzat Uarda, Artes dhe Amber, me pasion dhe talent, janë “Shqiponjat e Vogla” që prej vitit 2011. Pra besoj se shprehja “Dardha bie nën dardhë” mbart një të vërtetë.

Në kujtimet tuaja ju keni përmendur ceremoninë e çmimit Oscar për Ramadan Sokolin nga IGF në 2004.

International Group Folk (IGF) është një organizatë profesoniale ku aderojnë shtete nga gjithë bota, të përfaqësuara nga një anëtar me kualifikimet e kërkuara. Unë pata privilegjin ta përfaqësoja Shqipërinë në IGF ku kam patur pozicionin e Sekretarit të saj. Në një nga takimet tona vjetore u vendos të vlerësohej një personalitet i shquar i vendeve anëtare me çmimin Oscar për folklorin dhe kontribute të dalluara studimore. Pati shumë propozime nga vende të ndryshme por komisioni përzgjodhi propozimin tim për Prof. Ramadan Sokolin, i cili ka vlera të veçanta qytetare, studimore dhe ka lënë pas materiale me vlera të jashtëzakonshme. Çmimi ju dorëzua vajzës së tij Artes Sokoli në një ceremoni me plot emocione dhe vlerësime për Shqipërinë.

Si Konsull i Shqipërisë në Romë në vitin 2007 a keni menduar se çfarë kanë të përbashkët koreografia dhe diplomacia? 

Në këndvështrimin tim çdo profesion ka të përbashkëta me profesionet e tjera por ajo që lidh së tepërmi është puna mes njerëzve dhe komunikim me ta.  

Cili apo cila ka qenë modeli juaj në jetë dhe në artin tuaj? Si ju përgjegjeni atyre që thonë se diaspora ka vetëm folklor? 

Modeli i parë padyshim janë prindërit e mi, në profesion kam dy modele te tilla, i pari profesori im i valles në Pallatin e Pionerëve në Tiranë që më mësoi për 8 vite Prof. Abedin Metuli. Më pas pedagogu im i mrekullueshëm Dr. Sh. Skënder Selimi. Si në atdhe, edhe këtu në emigrim kam marrë vlerësime nga Shqipëria si Ambasador i Kombit nga qeveria Shqiptare në vitin 2019 si dhe Medaljen nga Presidenti i Shqipërisë me motivacionin “Për Merita të Veçanta Civile” në 2021 krahas shumë vlerësimeve nga shoqata e organizata këtu në Kanada. Ndihem i motivuar për të mbajtur gjallë artin tonë të mrekullueshëm në emigracion dhe për ta transmetuar atë tek brezat që vijnë. Çdo vend ka trupat e veta profesionsite dhe historikun e tyre por folklori është ai që na bën të dallueshëm prandaj artistët përpiqen ta ruajnë atë pjesë të kulturës sonë që është thellësisht shqiptare aq më tepër në një vend të huaj. Por ruajtja si edhe transmetimi duhet të jenë në nivel të lartë artistik. Kjo bën ndryshimin! 

Çfarë është vallja për ju? Çfarë ka të veçantë një valle e koreografuar nga ju?

Vallja flet vetëm nëpërmjet lëvizjes dhe plastikës. Në realizimin e valles unë kërkoj elementet dhe motivet e trevës përkatëse. Kur arrin t’i përcjellësh ato në formë artistike dhe si pjesë e identitetit shqiptar, atëherë siç thotë shprehja “e ke fituar davanë”. 

Falemnderit për bisedën dhe suksese!  

A Harvest For All 

by

Fable by Naum Prifti/

Watching Grandma plant in the home garden was second nature to Sparky. The pug liked to keep an eye on the potato plants that bloomed into five-lobbed flowers but more than the sight of the leaves, flowers and fruit above soil, he liked the plant that grows beneath the surface. When the foliage withered, it was harvest time. The spuds were dug up from the earth and everyone helped  to store them. After the work was done, they gathered around the table to celebrate. Sparky got the idea to do the planting himself. Carrying a potato, he started making his way out of the house. At the doorstep, he saw the Dappled Cat.

“Will you come with me?” asked Sparky.

“Where are you going?” inquired the Dappled Cat.

“I’m going in the garden to plant this potato. Come and help me.”

“I have no time,” responded the Cat.

“Why? What are your going to do?”

“I’m going to the rooftop to sunbathe.”

“That’s some job!” chuckled Sparky.

“Don’t come, but when I get enough potatoes to fill a big basket, you are not getting any!”

“I don’t care. And I don’t eat potatoes!” said the Cat.

“I have seen you dip in the cooking pot and gabble up potatoes!” said the pug.

The Cat walked away twirling her whiskers.

 Near the patio, Sparky noticed the White-feathered Chicken.

“Do you want to come help me?” asked he.

“What for?”

“To plant this potato.”

“If you were going to plant a bean or a corn, I would gladly join you, but a potato? I have no use for them.”

“You’d be sorry. And don’t tell me you don’t eat potatoes. I have seen you chip at potato bread.”

“Oh! By the time the new potatoes will be ready, it will be months. I got no time to wait, “ she said. 

Around the garden, the pug saw the Little Pig.

“Are you coming with me?”

“Where are you headed?” asked the Pig.

“To the garden,” answered Bubi.

“With pleasure,” said the Pig, “but to do what?”

“To help me to plant this potato. Do you know how to dig holes?” asked the pug.

“Oh course! I dig holes all the time because I like to eat roots.”

Both found a spot in the garden. The little Pig dug the hole and Sparky planted the potato. A few minutes later turned around and asked if he could eat it. 

“If you eat it, then how will it grow?”

“You mean it’s not ready yet?” – he asked.

“Not so fast!” said the pug. After planting comes the sowing, the fertilizing, the watering and then the harvesting. He explained that when the potato sprouts and grows oodles of spuds, the Little Pig would get all the spuds he could eat while the Dappled Cat and the Whitefeathered Chicken who didn’t help wouldn’t get anything.

In a few weeks, a little green stem started to burst through to the surface. Sparky knew that it was time to do some work to losen up the soil. With the hoe in his paw, he headed to the garden. The Cat was stretching by the gate.

“Hi Dappled Cat! The potato I planted with the Little Pig has sprouted. Are you coming with me to hoe it?”

“I’m going for a walk to find a shade. It’s getting too hot here,” said the Cat.

Around the corner Sparky ran into the White Chicken. “She won’t come anyway, so why bother aking her?” he thought and walked past her without saying a word.

“Where are you going?” asked the Whitefeathered Chicken.

“In the garden to hoe the potato that Little Pig and I planted.”

“Well, aren’t you going to ask me to join you? Look how strong my claws are. Better than the hoe”

“I can use some help,” said Sparky.

At first the chicken loosened up the soil then together they piled it up dirt around the potato stem.

Days started to get hot. Some plants in the garden began to dry up and their leaves began to wither.

The pug took the watering can to tend to the potato plant. It was too big and heavy. Right then the Dappled Cat rubbing his fur against the pug’s feet, said:

“I was wrong not to help at first but I’m ready now to make up for it. Let me carry the watering can with you.” The water help the feeble limp leaves to revive. When the time came for the harvest, all four friends took a basket with them and went in the garden to dig up the tubers. They were amazed to see so many potatoes come out of just one, but not very surprised. After they dug up all the spuds, they divided them into four pilës, one for eache. The Little Pig said; “I like raw potatoes, too.” And he ate all the potatoes in his pile right then and there. Rubbing his belly, he said: “They’re so tasty!”

The Dappled Cat said: “I like them boiled or fried!”

The White-feathered Chicken said: “I like them baked, and even more in potato bread.”

The pug said “No matter how you eat them, they are tasty. I will eat some of them boiled, some baked, some mashed, some fried. But I will save one to plant next season and to harvest with all of you.”

Translated from Albanian by Eri Tare

Rezoluta 648 e Kongresit riafirmon partneritetin e Amerikës dhe Kosovës – mbështet njohjen e saj

by

Rafaela Prifti/

Në Seancën e Parë të Kongresit 118 u paraqit Rezoluta 648 për Riafirmimin e Partneritetit të Ngushtë midis Shteteve të Bashkuara dhe Republikës së Kosovës.

Rezoluta e prezantuar nga Kongresisti i Nju Jorkut Torres, deputetet Slotkin dhe McClain të Miçiganit në katër shtator parashtron qëndrimet dhe arritjet në shumë fusha të bashkëpunimit midis dy vendeve dhe rrjedhimisht e quan “të arsyeshme vazhdimësinë e partneritetit të ngushtë të Shteteve të Bashkuara me Republikën e Kosovës dhe se edhe më tutje Shtetet e Bashkuara duhet të mbështesin njohjen e Kosovës si shtet sovran, të pavarur, demokratik, multietnik brenda kufijve të njohur të saj.”

Përmbajtja e rezolutës bën renditjen e arritjeve, bashkëpunimit dhe synimeve afatgjata dhe frytdhënëse për vendet tona në të mirë të interesave afatgjata kombëtare amerikane për paqe dhe siguri në Ballkanin Perëndimor dhe integrim të mëtejshëm të rajonit në bashkësinë e shteteve demokratike Euro-Atlantike. Rezoluta i referohet njohjes nga ana e Shteteve të Bashkuara e pavarësisë së Republikës së Kosovës në 18 shkurt 2008 dhe zotimit për të qenë edhe më tej një mik i afërt dhe partner i saj, duke cilësuar se “marrëdhënia e Amerikës me Kosovën mbështetet në të njëjtat vlera dhe institucione demokratike, raportet njerëzore, të drejtat e njeriut, dhe orientimi drejt paqes ndërkombëtare e sigurisë, dhe fuqizimit ekonomik. Në vazhdim, teksti vë në dukje se lidhja Amerikë Kosovë ka kultivuar bashkëpunime të vlefshme në shumë fusha përfshirë sigurinë, arsimin dhe zhvillimin ekonomik. Për sa i takon fushës ushtarake, aty thuhet se “Garda Kombëtare e Ajoa (Iowa) nëpërmjet Programit të Partneritetit Ndërshtetëror, koordinohet me Forcën e Sigurisë së Kosovës (KSF) veç forcave amerikane të inkuadruara në NATO si pjesë e KFOR-it në të mirë të sigurisë rajonale dhe bashkëveprimit. Në lidhje me investimet përmendet nënshkrimi i kontratës pesëvjeçare midis Korporatës Sfida Mijëvjeçare dhe Republika e Kosovës për $202 miljonë dollarë vitin e kaluar për të zgjeruar dhe përmirësuar sektorin e energjisë në Kosovë për ta bërë atë më të qëndrueshëm, më gjithëpërfshirës, dhe më ekonomik, “Shtetet e Bashkuara kanë investuar rreth 1 miliardë dollarë në ndihma për Kosovën që nga koha e pavarësisë,” shkruhet në Rezolutë. Nga ana e vet, Amerika vlerëson ndihmën e Kosovës me refugjatët afganë në vitin 2021. Kosova është vendi më pro amerikan në Evropë me 81 për qind të popullsisë në favor të Shteteve të Bashkuara. Amerika ka luajtur rol kyç në mbështetje të aspiratave të Kosovës për anëtarësim në institucione ndërkombëtare si Kombet e Bashkuara, Bashkimi Evropian, NATO etj. dhe “do të vazhdojë të jetë nxitëse për njohjen e Republikës së Kosovës si shtet i pavarur krahas me integrimin e Kosovës në institucione ndërkombëtare.

Rezoluta 648 e prezantuar nga anëtarët e Kongresit Torres, Slotkin dhe McClain i është përcjell Komisionit për Marrëdhënie të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve. https://www.congress.gov/…/house-resolution/648/text…

Birds or Planes? As case proceeds through Albania’s court, who are the early winners and losers of Vlora airport?

by

Rafaela Prifti/

The controversy surrounding Vlora airport has reached Albania’s court system as the efforts by the plaintiffs AOS and PPNEA intensify. Albanian Ornithological Society (AOS) and Protection and Preservation of Natural Environment in Albania (PPNEA) the two Albanian environmental agencies that have sued the government are expecting a ruling soon on the issue of permission to restrict the areas previously granted protective status by Albania’s legislature. Vlora International airport which was scheduled to open in April 2024 is now expected to be operative in 2025 as battle plans are taking shape at local communities, NGO boards and the upcoming EU Summit. There is no denying that the stakes are very high.

Who stands to gain from the Project? “Vlora airport will allow holidayers to fly directly to Albania’s coastline for resort holidays on the Adriatic Sea, potentially boosting development and tourism revenues,” Guardian reports on July 20, 2023. The supporters of the airport that will host direct international flights tout the economic benefits in tourism boon and expected gains in creating jobs along Albania’s coastline. The government and Prime Minister Edi Rama have been the driver of the Project hoping to deliver on promises made “for the region’s most important tourist gateway.” On the other hand, the critics have serious concerns in terms of its sustainability, aviation and public safety and particularly the government’s violation of Albania’s Protected Areas Legislation. Additionally, if the project moves ahead, it could potentially open the door to a long line of so called “strategic investments” on the Albanian seacoast, a prime tourist attraction, particularly the Adriatic corridor, severe harming the wildlife, the habitat and the coastal region at large.

Aside from the enormous importance of the conservation value of the Vjose Narte area, the move to allow an international airport in extreme proximity forebodes dangers and more threats. The construction of the airport, approximately 5 kilometers (3 miles) from the bird sanctuary, hints and invites further developments in the area. There is a lot of evidence and information on the bird species, endangered or in decline, in the Vjose-Narte lagoon, a key stop for birds in the annual migration between Europe and Africa. The mission of AOS (https://aos-alb.org/) and other environmental NGOs  is to protect and enhance Albania’s biodiversity, nature and environment while working closely with the stakeholders to ensure the sustainable use of natural resources.

Taulant Bino, Director of Albanian Ornithological Society (AOS), sees a pattern taking shape with regard to encroaching the state-owned protected areas. The AOS is one of the two national environmental NGOs that has filed a lawsuit against the government over the construction of the airport. Specifically, the airport borders the Narta lagoon renowned for its birdlife according to the AOS. Founded in 2015, AOS has complied data that will be presented to the government in a detailed report in support of the suit that aims to protect areas of importance for conservation, says Taulant Bino. In a Zoom interview with Ardian Murraj, Worcester based freelance reporter and UPAJD (Union of the Professional Albanian Journalists of Diaspora) member. Mr. Bino explains that safety issues concern not only the fauna but also the aviation industry prone to bird accidents. The data gathered clearly demonstrates that the international airport is unsustainable, he says. The Guardian report highlights the risk of creating another unsustainable resort bubble that fails to entice tourists to inland destinations. One example of it says Bino would be the ghost beach town of Durres and Golem area.

The irony is not lost on Bino that “protected areas need protection in Albanian” and that environmentalists are at the front of this fight.

Vjosa River was officially declared a national park by the Albanian government, a conservation victory in the Balkans. On those grounds, the Bern Convention – a European Council agency, objected to the construction of hydro-power plants on Vjosa. On its official posting, the agency states that “arguably one of the most important parts of the river, the delta, protected area of Vjosa-Narta, is excluded, allowing for the construction of Vlora airport, despite the Bern Convention Standing Committee calling in 2022 for the suspension of this project which will affect millions of birds and their habitats.” 

The government is walking away from previous promises of eco-tourism as evidenced in the current plans for an international airport instead of other alternatives, comments Bino.

Are there alternatives? Yes! Repairing the railway, ferry crossing or opening a local Vlora airfield would be environmentally responsible options in light of the fact that there is roughly a two-hour-long drive between Tirana, Albania’s capital, that hosts international flights, to Vlora. Bino understands and appreciates the benefits of tourism but advices to support local tourism rather than sprawling resorts that have proven to be disastrous for the national resources and communities. “Since the Protected Areas Act was passed about ten years ago, there has been a growing push by the stakeholders to reverse, reduce or restrict the protective status of the wetlands and lagoons that are of critical conservation value not only to Albania but the region at large.”

The increased pressure by the government and developers needs to be countered with similar concerted efforts by the national environmental agencies. “Our work is constant and never ends,” says Bino, who is not discouraged by the odds. To be sure the environmentalists “have gone to battle” previously and scored a victory in thwarting developments in the Divjake Karavasta Natural Park. No two projects are alike but the NGOs rely on their expertise, the law, education campaign, constant engagement with the community, international partners in the EU and media. Notably Bino says there isn’t much support and coverage by the local media.  Some projects get more attention than others, for example the hydro power projects are more in the public eye lending them more support from the community and diaspora than the conservation of bird species in the country’s western wetlands.  

While the flooding of villages and sites of historic importance as in the case of Skavica is easy to visualize and protest against, one doesn’t need to be a birdwatcher to know that birds are indicators of the environment, whose fate is intrinsically connected to humans. The Narta lagoon and its sorroundings comprise more than 19,000 hectares (47,000 acres) in Albania’s south represent one of the largest and most important wetland ecosystems in the Mediterranean – a crucial biodiversity area with more than 200 bird species including flamingos, pelicans, herons. Environmentalists like Bino are heartened by the engagement of the EU agencies and partners while preparing for the long odds ahead. 

As the case works its way through the court system in Albania, the Bern Convention known as the Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats takes place on September 12-13, 2023. The body has called for the suspension of the Vlora airport (https://www.coe.int/en/web/bern-convention/-/2nd-bureau-meeting-2023). The summit provides a stage for all the stakeholders allowing the government and the conservation professionals to make a case in the presence of the European Council agency, a powerful ally and advocate of national NGOs across Europe.

Labor Day – Its Economic and Civic Significance

by

Let’s celebrate and honor the labor movement on the holiday of Labor Day with work helmet, hammer, screw driver, screw and nut fastener

Rafaela Prifti/

Labor Day is an annual celebration of the social and economic achievements of American workers. It marks the unofficial end of summer. The holiday is rooted in late nineteenth century, at the time when labor activists pushed for a federal holiday to recognize the contributions of the working class towards America’s economic strength, prosperity, and well-being.

The US Department of Labor says that the day was commemorated by labor activists and in individual states. After municipal ordinances were passed in 1885 and 1886, a movement developed to secure state legislation.

New York was the first state to introduce a bill. “The first Labor Day holiday was celebrated on Tuesday, September 5, 1882, in New York City, in accordance with the plans of the Central Labor Union. The Central Labor Union held its second Labor Day holiday just a year later, on September 5, 1883.”

After two dozen more states adopted the holiday, on June 28, 1894, Congress passed an act making the first Monday in September of each year a legal holiday. President Grover Cleveland signed a law making the first Monday in September of each year a national holiday.

All across America communities from all backgrounds celebrate Labor Day with parties, gatherings and festivities very similar to those outlined by the first proposal for a holiday, which suggested that the day should be observed with – a street parade to exhibit “the strength and esprit de corps of the trade and labor organizations” of the community, followed by a festival for the recreation and amusement of the workers and their families. “This became the pattern for the celebrations of Labor Day,” states the US Department of Labor.

American labor is a major factor in raising the nation’s standard of living for the country and the biggest contributor to world economy. The official statement says that on Labor Day “the nation pays tribute to the creator of so much of the nation’s strength, freedom, and leadership – the American worker.”

As all communities, Albanian Americans, who have long been part of the American labor, honor today in the traditional festivities of Labor Day.