Nga FRANCO VENTURINI
“Corriere della Sera”, 3 gusht 2021 Përktheu Eugjen Merlika
Afganistani është I njohur për kartvizitat e tij vdekjeprurëse. Shumë e quajnë “Varri I perandorive”, sepse ka mundur anglezët, sovjetikët e tani amerikanët. Të tjerë kujtojnë Lojën e Madhe (The Great Game) që gjatë gjithë shekullit XIX vuri në kundërshtim Britaninë e Madhe me Rusinë cariste. Britanikët, që deshën të krijonin një Shtet-jastëk në Afganistan, pësuan humbje të mëdha e i u desh të braktisnin Kabulin më 1842. Po mirë, Loja e Madhe ka rifilluar. Protagonistë janë Rusia e Putinit dhe Amerika e Biden-it. Ky i fundit është në vështirësi më të mëdha. Jo sepse opinion public i ShBA është kundër tërheqjes, por më shumë sepse i duket e papranueshme një humbje shumë e bujëshme, shumë afër palosjes. Biden-i duhet të fitojë së paku një vit në të cilin talebanët të mos hyjnë ushtarakisht në Kabul dhe dhunimet e sigurta të të drejtave njerëzore (mbi të gjitha kundër grave) duhet të largohen sa më shumë të jetë e mundur.
Ndërsa talebanët përparojnë gjithandej dhe rrethojnë qytetet (edhe Heratin, ku ishin italianët), është e dukëshme që trupat afgane nuk janë në gjëndje të qëndrojnë për kohën që i duhet Biden-it. E vetmja zgjidhje, atëherë do të jetë sigurimi i një mbështetje të gjërë ajrore. Por nga do të nisej, mbasi është braktisur baza e stërmadhe e Bagramit? Ndoshta nga Emiratet. Ndoshta nga Katari. Por do të shërbente një bazë e re m’e afërt. Në Uzbekistan, në Kirgizi? SHBA janë në ndjekje të rrezikut të zemërimit të një tjetër lojtari. Putini don të përfitojë nga tërheqja amerikane, megjithë kujtimin e shëmtuar të tërheqjes sovjetike nga vetë Afganistani më 1989. Lëviz në të gjithë zonën për të fuqizuar ndikimin e tij, për të thënë se Rusia, jo Amerika në ikje, duhet të jetë garanti i sigurisë së rajonit. E ndërkaq miklon talebanët, për t’i përdorur kundër Islamit fondamentalist që kërcënoka Azinë Qëndrore të “tij”. Ne evropianët shohim nga larg.
“Corriere della Sera”, 3 gusht 2021 Përktheu Eugjen Merlika