Shi – Dielli | The Sun

Proze Poetike nga Xhemail Peci/
Sa shumë bie shi në Zërin tënd! Sa shumë shi ka Zëri yt. Sa shumë pika shiu në Zërin tënd! Sa shumë ka rrugëtuar etja për të gjetur tingujt e Zërit tënd! Sa shumë është kredhur nata për t’u dehur në magjinë e Zërit tënd, në butësinë dhe në bardhësinë e tij, në meloditë që u ngjajnë rrëkeve të ujëvarave, në tingujt që u ngjajnë Himneve të Përjetshme të Parajsës. Sa shumë ka shtegtuar Hëna për të pushuar në muzikën e Zërit si një Paqe e Përjetshme, si një marrëveshje e nënshkruar në heshtje: në mes të artit dhe natyrës. Po vallë, bekimi i kujt qe, kur erdhi e ra mbi Zërin tënd? Vallë, kush e ka bekuar kaq shumë Shiun e Shpirtit? Sa shumë kanë rrugëtuar yjet për ta shtruar shtegun e dritës, e rrezja e diellit sa shumë është djegur për ta zënë shpejtësinë e Zërit. E Zanat me Shtojzovallet, sa shumë kanë ecur miteve dhe legjendave, për ta shtruar rrugën me qerpikët e syrit e me gjak të zemrës: andej nga vie ai Zë me forcë prej magjije! Sa shumë kanë folur kanarinat, derisa humbën fjalët në përgjërimin e tyre të pafund! Pastaj, nga dhembja: nuk folën më kurrë. Dhembjen me Zë e thonë, gjithmonë pa fjalë, në një muzikë që flet përmes tingujve, muzikë që i falet Zërit tënd. Sa shumë u dogj kënga e zogjve për dashurinë e plagosur, derisa u poq me Zërin tënd. Sa shumë shi ra në honet e shekujve, e sa shumë pika shiu shkruan kronikat e thërmuara nëpër gurë, në shtegtimin e tyre të lashtë sa dhembja, sa malli. Kronikat e tyre nëpër kalldrëmet e kujtimeve. E vetëtimat e mëndafshta rënë përmbi tufët e trëndafilave të freskët, këpusin dhembjen nëpër meloditë dhe magjitë e tingujve të Zërit. Parajsa u takon engjëjve. E Zemra jote – më e shenjta e kësaj bote – Parajsë e Zërit: nga thellësitë e pafundshme të stendave të muzeut të përjetësisë në krahanorin tënd, dalin si Himne të Zjarrta: Flatrat e Zërit. E Flatrat e Zërit shkëlqimin e Flatrave të Engjëjve e kanë. Sa shumë e duan Engjëjt Zërin tënd, sepse me Zërin tënd si një Bekim i Bardhë Perëndie, e heqin vallen e universit, dhe nga shpirti i luleve e shpirti i shiut, shpirtit të dritës i falin veç amshim. Sa shumë shi ka Zëri yt, sa shumë melodi dehëse, sa shumë hire dhe flatra sa shumë, sa shumë lenta ylberi në shkëlqimin e atij Zëri. Sa shumë shekuj rendën për të folur me Zërin tënd, sa shumë engjëj veshur me të bardha në qiellin e kaltërt: shpalosën mesazhe dashurie në ata tinguj melodie! Sa shumë ranë pikat e shiut – si ca copëza kristali përmbi kujtimet e netëve mbështjellura me vetminë e heshtjes! Për ku rendin ato pika shiu, në butësinë dhe në pafajësinë e tyre, për ku bien ata yje që thërmon nata me hënën e varur si një zemër-klithje e Zërit tënd, për ku digjen ata qirinj të vockël në qiellin blu – si qielli i pafund i syve tu?! Dhe prapë engjëjt, si ca shtegtarë të rrallë nëpër mijëvjeçarë, që nuk duken sheshit por që me fletët e tyre të bardha hije u bëjnë pikave të shiut – tej 77 perdeve të dritës: Përgjërimet e Parajsës si ca poema të përjetshme thurin nëpër pika shiu. Pastaj e shkruajnë emrin tënd të bardhë si një trëndafil në gotë, nëpër xhamat e dritares sate. Pikat e shiut rendin me ritmin e Zërit tënd, e Zëri yt rend me ritmin e Zemrës sate (Zemra jote – më e shenjta e kësaj bote!). E pikat e shiut puthin tingujt e Zërit. Bien në ca melodi gjithë dashuri përmbi fletët e luleve, përmbi krahët e shkruar të fluturave. Me butësinë e Zërit tënd bien. Gjuha e pikave të shiut është më e lashta. Më e lashtë se dhembja e gurit. Me ritmin e tyre, pikat e shiut i flasin gurit me gjuhën që veç shiu e di! Në rrugëtimin e gjatë sa shtegu i dritës, shiu zbret prej shkallëve të qiellit. Engjëjt ngjiten lart përmes bardhësisë së Shpirtit. Gjeniu i Paqes tha se një Gur Hënor që ndrinte në Zyrën Ovale, kishte një moshë prej 3. 6 miliardë vjetësh. Gjuha e shiut është shumë më e lashtë. Sa vetë dhembja, sa vetë malli, sa vetë dashuria. E Zëri yt – si Shpirti yt i Bardhë. Zëri me të cilin Krye-Engjët u flasin botëve: Zëri si margaritarë i rrallë. Të lutem, mos më thuaj se Zëri të takon vetëm ty! Gjuha e shiut u flet gjithmonë gurëve: Është çmendur zë i dhembjes! Më shumë se Zëri yt: Mëshirës Hyjnore, kush do t’i lutet për të treturit dhe të pagjeturit?! Kush e solli Doruntinën? Në netët me shi, kur pelerinë e natës shtrihej mbi Tokën e Arbërit: Kush e solli Doruntinën? Konstantini?! Fjala e dhënë, apo malli? Kush ra mbi muranën e zezë si honet e shekujve tinzarë? Lotët e motrës apo troku i kuajve me krifët e tyre të bardha, të bardha si dallgët e detit shkumbëzuar…Ka kohë që është çmendur zë i dhimbjes!…TË LUTEM MOS MË THUAJ SE ZËRI TË TAKON VETËM TY!…Në agimet e trëndafilta e në muzgjet e portokallta…Më thuaj: Kush u nda (si nëpër mitet dhe legjendat) për herë të fundit nga Poeti i Plisave të Dherit, i Vargut të Gjakut rënë sipër Pragut? Shami e kujt ra e bardhë si një mermer monumental, në qëndismën e fjalëve gjithë shkëlqim filigrani? Kush e paraljmëroi zgjimin e perëndive ilire? Në Tempullin e Dodonës, Elikonën ilire kush e ngjalli? Etlevën dardane kush e nxorri nga kryevepra e Poetit të Përjetësisë: Shenjtëresha duke lexuar?.. Shpresat, kreshta e bardhë e fjalës, lajmëtari i dritës apo ritmi i pikave të shiut në gjuhën me të cilën shiu i flet vetmisë kozmike?! Si lulet zemrën e si shiun shpirtin! Zëri është vetë Shiu. E Shiu është vetë Shpirti. Sa Shpirt i Bardhë! Shpirt i Luleve e Shpirt i Dritës! Shpirti si e Mirushës Ujëvarë. E Engjëjt i flasin Parajsës me gjuhën e pikave të shiut: SHPIRT I BARDHË!…

Tregim nga Drita LUSHI/

Gjithmonë më ka pëlqyer shiu.

Nuk e di si më kish lindur kjo dashuri për të.

Ndoshta pse kisha lindur në pranverë, atëherë kur shirat kanë kohën e tyre.

Apo mbase atë ditë që kisha lindur unë, vesonte një shi i imët maji, a mbase ime më, më kish ngjizur në vjeshtën me shira.

Sot, tek ecja në shi, e mbylla çadrën. Doja vërtetë ta ndjeja në lëkurë shiun e ngrohtë të pranverës, një shi si vesë me diell.Po më pëlqente aq shumë kjo lojë mes pikëzave të shiut e mendimeve të mia të gëzuara.

-“Sa filozofike qenkam sot”, më vinte gati të qeshja me veten, ndërsa piklat e shiut po më ngjisnin pas trupi rrobat pranverore, fare të lehta, por që tani i ndjeja në trup.

“S’ka gjë”- mendoja “sa të arrij në shtëpi dhe ndërrohem”

Një afsh i ngrohtë po përshkonte gjithë qenien time tek kisha ngadalësuar hapat, sepse doja që të merrja mbi vete sa më shumë pikla shiu…

Do të kisha dashur ta kisha ende më larg shtëpinë, të rrija sa më gjatë me shiun tim…

Kur hyra në shtëpi, teksa po ndërroja rrobat e lagura, qeshja me vete. Kisha mbetur ashtu, si dikur, me mendje dhe shpirt fëmije, ëndërrimtare, e përkëdhelur, herë e qeshur e herë inatçore.

Po hapja sirtarët të merrja teshat për t’u ndërruar e në fund gjeta një letër.

Qesha me vete. E mora dhe pa u veshur ende, fillova ta lexoja përsëri…

E dija gati përmendësh përmbajtjen e saj, por përsëri e lexoja se mos ndoshta pas ndonjë shkronje fshihej diçka që unë s’kisha arritur ta kuptoja si duhet.

***

Ai më thoshte përherë: “Pse të pëlqen kaq shumë shiu? Shiu është për të trishtuarit, për melankolikët, e ti s’je e tillë”.

Unë qeshja fort e me gjithë shpirt kur ma thoshte këtë, e përqafoja dhe i thosha: “Shto dhe romantikët. E unë jam një romantike i dashur, ndryshe s’do të të doja ty”.

Ai më shikonte me vështrim dyshues e të qeshur e unë vazhdoja:

“Nuk e dua më shumë se ty, jo. Tani një çikë fare më shumë se ty e dua, po një çikë fare ama” – dhe qeshja aq fort, sa njerëzit kthenin kokën e më shihnin të habitur si rrija në shi pa ma bërë syri tërr.

Denisin e kisha takuar në bibliotekë, ku shkoja të studioja me shoqe, a të merrja ndonjë libër që s’mund ta gjenim nëpër librari.

Unë, si tip që të qeshurën e kisha gati, nuk mund të mbaja qetësi as në bibliotekë, duke tërhequr vështrimet qortuese të atyre që studionin aty.

Si e zënë në faj, skuqesha një moment, por sa ata kthenin kokat, qeshja përsëri, por me një ton pak më të ulët.

Ata zakonisht nuk i kthenin më kokat. Por një ditë, njëri u kthye drejt meje dhe qeshi edhe ai pa zë e me një veshtrim të butë, që dukej sikur më thoshte: “Mos e vrit mendjen, qesh kur të qeshet, rregullat ne i kemi vënë, ne i thyejmë”. Të paktën kështu e përktheva unë, se kështu më interesonte.

Në fakt e sot e kësaj dite nuk e kam pyetur për atë buzëqeshje, për domethënien e saj.

Denisi ishte një burrë i pashëm, diçka më shumë se një djalosh, i gjatë mbase rreth një metër e tetëdhjetë centimetra, me trup prej sportisti. Këto nuk mund të më shpëtonin pa i vënë re, megjithë shpërfilljen time, që ishte natyrë e imja e dytë.

Vajtjet tjera në bibliotekë qenë veç një pretekst për të parë atë, që çdo mbrëmje e gjeja aty, e që çdo herë më thoshte i pari “mirëmbrëma”

Shoqet, që e kishin kuptuar vajtjen time të qëllimshme atje, filluan të mos më shoqëronin më, duke më dhënë mua dhe atij mundësinë që të flisnim lirshëm.

Kur vajta një mbrëmje në bibliotekë, shiu sa kish nisur.

Si përherë, atë e gjeta aje, duke lexuar, dhe, ashtu i zhytur në lexim, diçka shkruante. U kollita lehtë, teksa kaloja bri tij dhe ai ktheu kokën e më buzëqeshi ngrohtë. Më ftoi të ulesha në karrigen bosh pranë tij. Në fillim ngurrova, pastaj u ula si qengj i urtë.

Unë që qeshja e s’lija njeri pa ngacmuar, isha bërë papritur serioze dhe mbaja hapur librin që kisha marrë në bibliotekë, pa e pasur mendjen fare aty.

Ai më ftoi të dilnim jashtë dhe unë, si ndonjë sonambul, e ndoqa pa ditur as vetë çfarë po ndodhte, që po bindesha kaq lehtë.

Shiu kish filluar të shtohej. Të dy ishim pa çadër e megjithatë ecnim në shi pa e ndjerë…

Ky qe “udhëtimi” im i parë me Denisin, që do më bëhej shumë shpejt njeriu më i dashur.

Mora vesh se ai shkruante, dhe kur dilte nga puna, (në një institucion) një pjesë të mirë të kohës e kalonte në bibliotekë.

Atëherë nuk kishte botuar ende ndonjë libër, po më thoshte se ëndërronte të botonte shpejt.

As vetë nuk e kuptoja si kishte ndodhur, po unë kisha rënë në dashuri me të. Dhe nuk kaloi shumë kohë që të jetonim ditët tona të lumtura, mbushur dashuri e gëzim.

Unë atëherë isha studente. Sapo kisha mbushur njëzet vjeç. Kurse ai nuk duhej të ishte fare i ri, dukej burrë i pjekur, i pamartuar, dhe goxha i bukur. Më llastonte, më përkëdhelte e unë veç qeshja. E qeshura ime atë kohë më ish bërë më e bukur. Të paktën kështu më thoshin shoqet, jo pa smirë, e me një vështrim shpotitës, qeshnin.

Isha vajza më e lumtur në botë. Nuk dija kur lindte dielli e kur perëndonte. Nuk kuptoja si iknin ditët e si vinin netët. Ditën ishim bashkë e natën përsëri bashkë në ëndrra.

Në atë kohë ende nuk kisha mundur të bisedoja me prindërit, që jetonin në një qytet tjetër, e kjo më kushtoi…

Një natë, në fillim të korrikut, im atë hyri në shtëpi me rrëmbim e na tha : “Bëhuni gati”! Ne fëmijët pamë njëri- tjetrin në sy e s’po kuptonim asgjë. Pasi ai pa hutimin tonë, sidomos timin, se vëllezërit i kisha më të vegjël, shtoi: “Do nisemi për në Tiranë. Atje po dyndet Shqipëria e kjo është mundësia më e mirë për të shpëtuar nga kjo jetë qeni”.

Kishim dëgjuar atë ditë që ishin hapur ambasadat e njerëzit qenë futur në to me shpresë të iknin në Perëndim. Por nuk më kishte shkuar as në mend’ se kjo mund të na ndodhte edhe ne. Mamaja kish qëndruar ne mes tonë e herë shihte tim atë, herë ne. Qe diçka aq e papritur për të gjithë. Po babai nxitonte: “Shpejt! Shpejt!” – thoshte, kemi makinën që na pret poshtë. U thashë: “Jo, unë nuk vij, kam shkollën, s’mund t’i lë studimet, ikni ju, unë do të qëndroj këtu”. Mendja më kishte shkuar fluturimthi tek Denisi, që nuk e dija ç’do të bënte dhe kisha frikë se njëri mund të ikte e tjetri të rrinte këtu. Nuk ishim parë prej ditësh, sepse unë isha kthyer në qytetin tim për të studiuar gjatë sezonit të provimeve. Por nga ana tjetër mendoja: Po sikur edhe Denisi, që jetonte dhjetë metër nga ambasada italiane, të jetë futur aty?

Im atë më shikoi vëngër, por brenda atij shikimi pashë edhe një lutje të heshtur. S’mund të ndahesha nga familja, këtë e dija edhe unë, por dhe kundërshtimi më doli vetiu e ata, nuk mund ta dinin përse kundërshtoja.

Po u bë ashtu si tha babai dhe familjarisht, vetëm pak orë më vonë, u futëm në Ambasadën italiane e pas një jave ishim në brigjet e Italisë.

Atje vazhdova e mbarova studimet.

Ndodhi pra, që jetët e rrugët tona morën papritur kahe të kundërta, pa dëshirën tonë.

Pas shumë vitesh që isha kthyer dhe punoja në qytetin tim, dëgjova për një roman të ri që po bënte bujë.

Gati sa nuk thirra, kur një shoqe me tha cili ishte autori. . .

U gëzova dhe u emocionova pa masë.

Disa ditë më vonë, më vjen në adresë të punës një pako. E hap me padurim dhe shoh librat e tij, librat e Denisit, të shkruara gjatë viteve. Mes tyre dhe një letër. Një letër e ngrohtë, me fjalë që veç ai dinte t’i zgjidhte e t’i thoshte. Një letër që s’përmendte asgjë të kaluar. Një letër e një miku të dashur. Të dy tashmë kishim familjet tona.

Hodha vështrimin nga dritarja. Shiu tashmë kishte pushuar.

E vura letrën në sirtar dhe vazhdova të vishesha.

Si të mos e dua shiun?!