• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MARRËDHËNIET NDËRETNIKE SHQIPTARO- SERBE

July 23, 2021 by s p

Nikë Gashaj, Politolog/

Shikuar historikisht, shqiptarët në bashkësinë shtetërore me Serbinë kanë kaluar periudha shumë të vështira në luftën e tyre për liri e drejtësi, për të drejtat njerëzore dhe kombëtare – kundër regjimeve borgjeze, diktaturave monarkiste, politikave nacionaliste, shoviniste dhe fashiste të Aleksadër Rankoviqit dhe Sllobodan Millosheviqit.

Pra, historia e shqiptarëve nuk është e varfër në ngjarje, por është e mbushur me luftë për mbijetesë, vuajtje të padëgjuara, ngjarje dramatike dhe tragjike. Prandaj, kur flitet për marrëdhëniet ndëretnike shqiptaro-Serbe në Jugosllavi, respektivisht në Serbin e Madhe, duhet të kihet parasysh tërë dramën, tërë udhtimin e shqiptarëve në bashkësinë me Serbinë.

Serbia si shtet okupues dhe agresor, ka kryer tre gjenocide mbi shqiptarët. Gjenocidi i parë u krye me 1878 në Kurshumli, Leskovac, Prokuple, Topllicë, Vranje dhe Nish. Gjenocidi i dytë u krye gjatë luftërave Ballkanike të viteve 1912-1913 dhe gjenocidi  i tret,  gjatë agresionit ushtarako-policor serb mbi popullin  shqiptar të pa mbrojtur, duar thatë, në vitet   1998/99, në Kosovë.

Ekziston një literaturë voluminoze dhe një material historik-politik për jetën e vështirë dhe të padurueshme, si dhe për pozicionin  e nënshtrimit e të shtypjes  së shqiptarëve nën sovranitetin dhe jurisprudencën serbe. Por me këtë rast do të citoj disa vlerësime dhe qendrime të një socialdemokrati, publicisti dhe humanisti të mirënjohur serb, Dimitrije Tucoviq, i cili thotë: ”Sot është berë shumë e rrezikshme të predikosh nevojën për të punuar së bashku me Arbanasit. Mendime të pavërteta dhe tendencioze, si dhe politka pushtuese e Serbisë me metodat e saj barbare duhej të mbushte Arbanasit me urrejtje të thedhë ndaj nesh…”

Gjithashtu, është i njohur rasti kur deputeti Kosta Novakoviq ngriti çështjen e terrorit dhe presionit fizik ndaj popullatës së pafajshme shqiptare nga regjimi serb në Mbretërinë e Jugosllavisë, por u sulmua fizikisht dhe u rrah nga deputetët pozicionar serbë në vetë Parlamentin.

Pikërisht për shkak të pozicionit skllav, një pjesë e madhe e shqiptarëve e mirëpriti ardhjen  e trupave Italiane, me 1941, në Jugosllavi të cilët i konsideruan  si çlirimtare. Njerëzit atëherë thoshin”Le të vijë edhe djalli i Zi, thjesht le të ndryshoj kjo qeveri, sepse nuk mund të jetë më e keqe për ne”. Dhe sigurisht, ata kishin të drejtë.

Shqiptarët nën regjimin italian në Jugosllavi gëzonin të drejta të konsiderueshme civile dhe kombëare, të cilat ishin të paimagjinueshme nën sundimin serb. Për shembull, shqiptarët ishin të lirë të përdorin gjuhën dhe alfabetin e tyre si gjuhë zyrtare, së bashku me italishten; lëjohej përdorimi i flamurit kombëtar shqiptar; ishte e lëjuar përdorimi Himnit shqiptar; janë hapur një numër i madh i shkollave fillore dhe të mesme në gjuhën shqipe; u krijuan mundësi që shqiptarët të punësohen në administratën shtetërore;  një numri të shqiptarëve iu kthye toka e uzurpuar nga pushteti serb, etj.

Për më tepër vendosjen e regjimit politik italian, shqiptarët e përjetuan atë si çlirim nga persekutimi, arrestimi, vrasja dhe dëbimi në botën e jashtme. Me një fjalë, si çlirim nga pozicioni kolonial, nga presioni, terrori dhe gjenocidi. Kjo është vetëm si sintezë e shkurt e historisë tragjike të shqiptarëve në ish-Jugosllavi, apo Serbi,  por gjithashtu më duket se është mjaftë bindëse në paraqitjen e marrëdhënieve ndëretnike shqiptaro-serbe.

Filed Under: Analiza Tagged With: marrdheniet nderetnike, Nike Grishaj, Shqiptaro-Serbe

MARRËVESHJA PAQËSORE SHQIPTARO-SERBE,MUNGON,KUR DO TË SHPALLET !?

August 21, 2016 by dgreca

Shkruan: Refik HASANI/

Paralajmërimi e një vizite të Kryeministrit të Republikës së Shqipëris në përurimin e Autostradës Nish-Prishtinë-Durrës është vizita e dytë e radhës që Kryeministri z.Edi RAMA,bëri në Beograd në vitin e 2014 dhe tani.    A do të jetë kjo një vizitë vetëm si përurim apo do të ndalen si të  zhblokohen,shkrihen, raportet shqiptaro-serbe, kjo do të mbetët të shihet. Do të jetë një vizitë  e hapjes së kutisë së pandorës ku Kryeministri i Republikës së Shqipërisë do të përmendë për herë të parë dëbimin masivë  dhe pastrimin etnik edhe  te molla e kuqe që ishtë kufiri  shqiptaro-serbe nga Pashallëku i Beogradit pastaj Sanxhaku i Nishit dhe  Toplica. Do të hapet diskutimi që nga kushtetuta e Republikës së Serbisë të mos cekët Republika e Kosovës, të ndalet diskriminimi në Medvegjë, Bujanoc dhe Preshevë që tu njihen të drejtat individuale dhe kolektive sipas referendumit të 1 e 2 marsit 1992 dhe luftës së UÇPMB-ës dhe marrëveshjes së Konçulit.Ky takim do të jetë fundi i një fillimi të ri të ku dy popujve më të mëdhenjë në këtë pjesë të Ballkani e që ende bartin nga e kaluara shumë çështje në këtë rast që Serbia gati ndër dy shekujt e fundit të bërë gjenocid edhe dëbim e pastrim etnik ndaj neve shiptarëve. Sa më parë aqës më mirë jo vetëem për  këta dy popuj por edhe më gjër  që të fillohet të krijhohet një klime e re, të fillimit të krijimi të një periudhe të paqës në mesë neve shqiptarëve dhe Serbëve

***

Me rastin përplasjes e ballafaqimit të fakteve e argumenteve faktike e historike në mesë të Prishtinës dhe Beogradit që lufta politike dhe diplomatike nuk ka përfunduar, prandja pas Pavarësisë së Kosovës, kjo verehet,në sesione të BE-se, të Këshillit të Sigurimit të OKB-ës, por edhe në forume e inastyanca tjera dhe në qarqe te ndryshme akademike.Një farom do të zgjat ndoshta sa edhe vetë lufta e shpallur dhe jo e e shapllur në mesë të shqipatrëve dhe Serbëve.

Lufta Shqiptaro-Serbe ,asnjëherë nuk është shpallur nga asnjëra instancë Nacionale, por edhe armëpushimi ende nuk është shpallur, prandaj duhet të shpallet ky armëpushim pasi deri sa mos të shpallet lufta shqiptaro-serbe e mbyllyr do të vazhdoj në forma e mënyra të kohës çoft edhe si po vazhdon me intenzitete e forma të ndrsyhme

Ja faza e parë zgjdhjes së çështjes të pazgjidhur në mesë të neve Shiptarëve dhe Serbëve: Së pari Beogradi ta njoh Kosovën si shtetë sovran, i pavarur duke respektuar integritetin territorial dhe në këto kufinjë sikur që jan dhe tek pastaj të fillojn bisedimet që jan të pashmangshme shqiptaro-serbe jo si dy popuj më të mdhenjë në këtë pjesë të ballkanit por për shkakë që ishim më shumë se një shekull në një luftë herë të shpallur, herë ta pa shpallur por që realisht ku këtë na vërtetojn fakte që ka egzistuar kjo luftë .Ne shqiptarët kemi bërë shumë aksione dhe kemi organizuar shumë beteja kundër mbretërive, carëve por edhe ushtarëve, xhandarëve serbë dhe aparatit shtetëror që ka ushtruar dhunë,spatrim etnik,diskriminim e gjenocid kundër neve shqiptarëve. Por dihen dhe dallohen botërisht që ne shqiptarët kemi bërë dy lufta nga dy ushtri të armatosura kundër forcave serbe. si:

– Lufta e Armatosur e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe
– Lufta e Armatosur e Ushtrisë për Çlirimin e Medvegjës, Bujanocit dhe Preshevës.
Deri më sot, dihen dhe pranohen këto bisedime të niveli më të lartë nën organizimin dhe monitorimin e ndërkombëtarëve, si
– Bisedimet në Rambuje, në dy runde,
– Bisedimet në Vjen, e .. . në disa runde për gjetjen e statusit përfundimtar të Kosovës dhe tani së fundi në Bruksel në disa runde,
– Marrëveshja e Konçulit,
– Kurse Marrëveshja ushtarako-Teknike e Kumanovës ishte mbajtur, por pa prezencën e shqiptarëve por ishte organizuar dhe lidhur për dhe në interes të neve shqiptarëve.
Por, marrëveshja e radhës duhet të quhet–marrëveshja miqësore shqiptaro–serbe. Mendojm se kjo marrëveshje nuk duhet të zgjatet edhe më tej , por të pregaditet dhe mbahet para vitit 2020. Kështu kemi pengesa serioze të shumta. Kështu ne shqiptarët dhe serbët në radhë të parë, se jemi duke e penguar njëri tjetrin. Serbia duhet të kushtëzohet që së pari të bëj marrëveshje paqësore me ne shqiptarët e pastaj të marrë ftesën për në Europ.
– Por pasi Beogradi ta njoh Kosovën shtetë dhe Republika e Kosovës të pranohen në OKB, mendojm që bisedimet të vazhdojn për arritjen e një marrëveshje historike në mesë të dy popujve më të mdhenjë. Por Beogradi, duhet: Të kërkoj falje publike dhe deklarim me shkrim, si:
– Nga Qeveria e Serbisë,
– Nga Parlamenti i Serbisë,
– Nga Shoqata e shkrimtarëve dhe organizmave tjer që nxitën dhe thurrën të pavërteta kundër neve shqiptarëve,
– Nga Akademia e shkencës dhe arteve dhe
– Nga Kisha Ortodokse Serbe. Po ashtu,
– Të paguaj dëmet e luftës dhe shkatrrimet dhe për gjenocidin dhe dëbimin që ka ushtruar kundër neve shqiptarëve për më shumë se një shekull,
– T’ua njohë të drejtat individuale dhe kolektive shqiptarëve në Medvegjë, Bujanoc, Preshevë
– Të mosë shtirret Serbia si shtet i dëmtuar por si shtet agresor dhe fajtor në ish-Federatën e Jugosllavisë
– Pronat e shqiptarëve që kan mbetur vakëf t’ua kthej pronarëve të ligjëshëm,
– Të ndalohet përvestimi dhe nacionalizimi i pronave, pasurisë së shqiptarëve pas luftës së dytë botërore
Beogradi të pranoj të ngriten dy memoraiale të larta, ai formë të pllakës përkujtimore një afër mollës së Kuqe dhe një në Vranjë kushtuar të gjithë të rënëve, të dëbuarve të dhunës si të shpërngulurt shqiptarë të detyruar nga këto pjesë Memoriali do të duhej  të ngritet në vende publiko-shtetërore që këto vende të jen të mbrojtura edhe nga institucione ndërkombëtare të monumenteve kulturoro-historike që mbrohen dhe jan nënë përkujdesje të tyre. Këtë do ta kërkonte me shkrim për momentin Tirana zyrtare pasi ka në Beograd ambasadorin fuqiplotë të akredituar .

Filed Under: Politike Tagged With: marreveshja, Refik Hasani, Shqiptaro-Serbe

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT