Zgjedhjet ne Mal te Zi – Dielli

FITUAN APO HUMBËN SHQIPTARËT NË MAL TË ZI?

August 31, 2020 by dgreca

LISTAT SHQIPTARE NË MAL TË ZI ME 2 DEPUTETË-

Shqiptarët në Mal të Zi nuk mundën që të realizonin bashkimin e plotë paraelektoral, por u paraqitën me 2 lista. Në pritshmëri, listat shqiptare pritet të përfaqësohen me dy deputetë në Parlament, nga një që kishin mandatin e kaluar, ndërkohë që rol kyç është konsideruar se do të luaj në formimin e Qeverisë së re në Mal të Zi koalicioni “E zeza në të bardhë”, që udhëhiqet nga politikani shqiptar Dritan Abazoviç, një grupim ky që mbështet opozitën pro serbe e pro ruse, që duket se do të ketë gjasa të formojë Qeverinë e re. PDS e Gjukanoviçit pas 30 vjetësh e sheh veten humbse për shkak se nuk ka shumicën dhe nuk ka hapsira për koalicione. Ajo fitoi 35.05 për qind të votave, e kthyer në mandate; 30 mandate, ndërsa koalicioni proserb ka marrë 32.55 për qind të votave ose 27 mandate, por asnjëra nuk ka fituar shumicën e e 81 vendeve te Parlamentit, për të formuar e vetme qeverinë.

Këto zgjedhje më shumë se gjithçka ishin sfidë për Perëndimin.

Synimi I shqiptareve per te fituar edhe një komunë tjetër në Mal të Zi, pas asaj të Tuzit në zgjedhjet e kaluara ka dështuar. DPS ka fituar komunën e Gucisë ndërsa shqiptarët nuk kanë marrë as vendin e dytë,ata kane siguruar vetem 469 vota, DPS 776 vota, Social Demokratët 500, boshnjaket 242.

Pyetja është:Fituan apo humbën shqiptarët në Mal të Zi? Le ta leme pyetjen retorike, pa pergjigje.

Opozita, që ka shanset për të formuar qeverinë, ka shfryrë shumë antishqiptarizëm në fushatë, – pas saj është Kisha, e cila ishte fitusja reale e ketyre zgjedhjeve.

MALI I ZI- ZGJEDHJET PARLAMENTARE,NË ATMOSFERË TË KRIZËS SHUMËDIMENSIONALE

August 20, 2020 by dgreca

Në sajë të gjendjes ekzistuese zgjedhjet parlamentare në Mal të Zi(30 gusht), do të mbahën në një krizë shumëdimensionale të pa parë deri më tash ku përveç asaj ekonomike e politike i është shtuar edhe ajo shëndetësore(Corona-19), që nuk ka dilemë së do të ndikojë në daljen e qytetarëve për të votuar, nga del se do të kemi rezultat të diskutueshëm deri në momentin e fundit për të përcaktuar shumicën e ardhshmë parlamentare.-

Shkruan: Nail Draga-

Në zgjedhjet parlamentare të cilat do të mbahën më 30 gusht, Komisioni Zgjedhor Shtetëror(KZSH) ka verifikuar listen e pjesëmarrësve, të cilët do të jenë 6 koalicione dhe 5 parti politike.Këto do të jenë zgjedhjet e njëmbedhjeta nga miratimi i pluralizmit dhe të pestat nga pavarësia e Malit të Zi në vitin 2006.

Ndonëse më herët ka pasur iniciativë që opozita të dalë me një listë zgjedhore, përpjekjet e tilla mbetën vetëm tentime dhe ata do të marrin pjesë në zgjedhje në dy kolona(DF dhe DCG), ndërsa PSD dhe URA do të marrin pjesë të vetme. Dhe janë këto subjekte politike që do të jenë konkurent të DPS-it por edhe partnerëve të saj që janë partitë e popujve pakicë. Nga numri I subjektëve politike për pjesëmarrje në zgjedhje dy koalicionet(DF dhe DCG) kanë ndikuar që partite e vogla të mos garojnë të vetme, që është një veprim pozitiv politik me mundësi të mëdha me rritë numrin e deputetëve të opozitës por edhe për të qenë pjesë e parlamentit të ardhshëm, më përfaqësuesit e tyre legjitim.

Në kuadër të pjesëtarëve të popujve pakicë,në këto zgjedhje nuk ka ndonjë risi, sepse pothuaj gjendja është identike si më parë, më përjashtim të kroatëve. Pjesëtarët e popullit boshnjak kësaj here marrin pjesë me një subjekt politik(BS), ndërsa shqiptarët marrin pjesë me dy lista zgjedhore(koalicione).

Risi në këto zgjedhje paraqesin kroatët të cilët deri më tash kanë pasur një subjekt politik(HGI), ndërsa kësaj here është paraqitur edhe një subjekt tjerët(HRS), që do të konkurojnë për një mandat të deputetit.

Fushata parazgjedhore pa dinamikën e mëparshme

Subjektët politike pjesëmarrëse në zgjedhjet e 30 gushtit 2020, këto ditë janë duke shpalosur programin e tyre, por jo me dinamikë siç jemi mësuar në zgjedhjet e mëhershme. Janë pikërisht rrethanat e reja shoqërore, që kanë ndikuar në një model të ri parazgjedhor të panjohur deri më tash.Madje edhe retorika e subjektëve politike është përcaktuar në tema të veçanta.

Kështu për dy konkurentët kryesor në këto zgjedhje për DPS-in dhe DF-in parësore janë temat identitetare, në anën tjetër SDP dhe Demokratët iu premtojnë qytetarëve paga dhe pensione më të mëdha, ndërsa URA ofron qeverisjën me eksperta. Çështje tjetër është se çka premtohet dhe sa realisht mund të realizohet në praktikë, sepse qytetarët janë ngopur me deklarata të tilla të cilat, nuk i degjojnë për herë të parë.

Katërmbëdhjetë vite pas pavarësisë dhe në zgjedhje te pesta parlamentare, për DPS-in, siç duket mbrojtja e shtetit është çështje kyçe. Më ndryshim nga zgjedhjet e deritashme, kësaj here siç duket kundërshtari kryesor nuk iu është opozita, por KOS-i, sepse të gjithë e kanë të qartë se ajo është opozita me e rrezikshme, edhe pse ata nuk marrin pjesë në zgjedhje si parti politike.

Për temat ekonomike nga qeveria nuk prononcohen në fushatë sepse kriza momentale do ti dekurajonte qytetarët, ndërsa analistët thesojnë se ajo do të jetë edhe ma e theksuar pas zgjedhjeve.

Nga ana tjetër partitë politike të popujve pakicë, nuk janë të zëshme në fushatë parazgjedhore, ku edhe pse janë pjesë e qeverisë, ka qenë e udhës për të ndryshuar retorikën, sepse votuesit e tyre, presin angazhime konkrete përmes projektëve të ndryshme në mjediset përkatëse, përkatësisht për barazi qytetare e nacionale në Mal të Zi, si vendi me multinacional e multikulturor në Europën Juglindore.

Nuk ka dilemë se kjo fushatë parazgjedhore ishte e veçantë por dhe shumë e shkurtër, andaj si e tillë është e pa parashikueshme.

Pensionistët faktor në zgjedhje(!?)

Në Mal të Zi në kuadrin e spektrit politik ka kohë që është në funksion Partia e pensionistëve, invalidëve dhe e restitucionit(PIR), të cilët kohë pas kohe deklarohen në lidhje me pozitën e pavolitshme sociale te kësaj kategorie të popullsisë. Dhe ndonëse një shqetësim i tillë është i vazhdueshëm, deklarimi publik është bërë dukuri sidomos në prag të zgjedhjeve parlamentare, sepse kemi të bëjmë me një kategori të qytetarëve të cilët kanë dhënë kontributin e tyre dekada me radhë në zhvillimin e përgjithshëm shoqëror.

Në sajë të dhënave që disponojmë, momentalisht në Mal të Zi në tërësi janë 130.300 pensionistë ku pensioni mesatar është 289,1 euro, ku këtë shumë e marrin 63.578 pensionistë.Nga ana tjetër pensioni minimal me rritje në vitin 2020 është 128,82 euro ku e marrin 11.700 pensionistë. Rreth 3.000 pensionistë e kanë pensionin nën 100 euro, por madje bëhët me dije se ka pensionistë që e kanë pensionin nën 50 euro(!?).

Duke marrë parasysh se pensionistët më vëshirësi e mbyllin muajin, për të mbijetuar, ndërsa një numër i tyre ushqehën nga kuzhinat popullore e madje edhe nga kontejnerat, dëshmon se kemi të bëjmë me një kategori të qytetarëve të rrezikuar në aspektin social. Pikërisht kemi të bëjmë me një moment të veçantë, andaj nuk duhet të nënçmohet kontigjenti i votave të pensionistëve, sepse, votat e tyre mund të jenë vendimtare për formimin e shumicës së re parlamentare.
Andaj duke marrë parasysh këtë gjendje të mjerueshme sociale, Qeveria, më 16 korrik 2020, miratoj vendimin për rritjen e pensionëve më të dobëta(128 euro) për 13 %, si dhe ndryshimin e Ligjit për dalje në pension.

Duhet theksuar së këtë ligj e ka propozuar më herët SDP dhe ka qenë gati nga viti 2018, por ka mbetur në sirtar, sepse nuk ka ekzistuar vullneti politik i DPS-it, ndërsa tash ndryshuan qendrim duke e mbeshtetur ate në parlament, nga del qartë së kemi të bëjmë me marketing parazgjedhor, për përfitime politike!

Më shumë votues se sa qytetarë të moshës madhore

Çështje të veçantë paraqet regjistri zgjedhor i qytetarëve të cilët do të marrin pjesë në ditën e votimit. Ne regjistrin zgjedhor janë gjithsej 541.232 qytetarë. Në krahasim me zgjedhjet presidenciale që janë mbajtur me 15 prill 2018, numri i votuesëve është rritur për rreth 8.6 mijë.

Në lidhje me këtë çështje ja vlen të cekim se nga zgjedhjet presidenciale në vitin 2013 deri ato në prill në vitin 2018, numri i votuesve është rritur për 21.194, gjegjësisht nga 511.405 në 532.599. Nga një e dhënë e tillë ku sipas MONSTAT-it në këtë periudhë kohore numri i banorëve është rritur për 1.844 persona, del se më shpejt rritet numri i votuesve se sa numri i qytetarëve të moshës madhore, që paraqet paradoks të llojit të vet, andaj mbetet çështje për hulumtim të veçantë, nga ana e KZSH, për të eliminuar dilemat dhe spekulimet në këtë kohë të fushatës parazgjedhore.

Shqiptarët me dy lista zgjedhore

Ndonëse janë bërë përpjekje në vend e në veçanti nga diaspora shqiptare në SHBA por edhe nga Shqipëria, që shqiptarët kësaj here të dalin në zgjedhje me një listë të përbashkët zgjedhore, angazhimi nuk solli sukses, sepse në rend të parë ishin ambiciet personale e ato lideriste. Kështu me 30 gusht shqiptarët do të dalin me dy lista zgjedhore: Lista Shqiptare”Koha është tani” e përbërë nga Forumi Shqiptar(AA,LDSH), Forca, Unioni i Tuzit dhe Lëvizja Perspektiva si dhe lista e dytë Koalicioni “Bashkë një za” i përbërë nga ”PD, UDSH dhe LDMZ.

Kujtojmë më këtë rast se në zgjedhjet e fundit(2016) shqiptarët u prezantuan me tre lista: Koalicioni “Shqiptarët e vendosur”(Forca. UDSH, AA) ku fitoi 4854 vota(1.27%) me 1 mandat të deputetit, Koalicioni shqiptarë “Me një qellim”PD, LDMZ, 3394 vota (0.89%)dhe lista e tretë LDSH 1542 vota(0.40%), pa mandate të deputetit.

Në vitin 2016 votuesit shqiptarë për subjektet politike nacionale votuan 9790 votues, nga del se po të ishin në një listë të përbashkët do të ishin fituar dy deputet. Por, në sajë të mos unifikimit në një listë zgjedhore dhe ligjit zgjedhor ekzistues, që është diskriminues për shqiptarët, nuk do të jetë çudi që shqiptarët të mbesin përseri me një deputet si në mandatin e kaluar, që do të ishte humbje e madhe jo vetëm politike.Sidoqoftë kësaj here votuesit shqiptar, kanë mundësi të zgjedhin në mes dy koalicionëve shqiptare, sepse në këtë mënyrë do të zgjedhin përfaqësuesit autentik në skenën politike në Mal të Zi.

Në zgjedhjet lokale në Guci, shqiptarët me listë të përbashkët

Ne këto zgjedhje megjithate kemi një lajm pozitiv, sepse në zgjedhjet lokale në Guci që do të mbahën të njëjtën ditë me ato parlamemntare shqiptarët do të dalin me listë të përbashkët”Shqiptarët e bashkuar për Guci”(LDSH, UDSH, ASH).Kujtojmë së në zgjedhjet e fundit lokale ata kishin gjithsej 7 këshilltarë në Kuvendin Komunal në Guci, ndërsa kësaj here të bashkuar ky numër sipas të gjitha gjasave duhet të jetë më i lartë, sepse të bashkuar mundësitë janë më të mëdha.

Enigma për shumicën parlamentare(!?)

Gjendjes së pavolitshme ekonomike e politike iu bashkangjit ajo epandemisë së Covid-19, që do të ndikojë në pjesëmarrjën e qytetarëve në ditën e votimit. Kemi të bëjmë pikërisht me kategorinë e qytetarëve të cilët jo vetëm në zgjedhjet e fundit kanë abstenuar, andaj motivimi i pjesëmarrjës së tyre në zgjedhje mbetet çështje e diskutueshme. Sepse pjesëmarrja në votime e kësaj kategorie të qytetarëve, do të vendosë rezultatin definitiv dhe përcaktimin e shumicës parlamentare.Madje, nëse pjesëmarrja do të jetë më e lartë së në vitin 2016(72.6%), ajo do të jetë në favor të opozitës. Pikërisht kjo kategori e votuesëve e bën të pa parishikueshëm dhe enigmatik rezultatin e tyre zgjedhjeve.

Duke marrë parasysh së asnjë subjekt politik vetë apo në koalicion nuk do të ketë shumicën parlamentare, nuk ka dilemë së këtu rol përcaktues do të kenë partitë politike të popujve pakicë, si deri më tash duke qenë pjesë e pushtetit. Ndërsa nuk përjashtohet mundësia që rol vendimtar për formimin e shumicës parlamentare ta kenë edhe dy partitë tjera opozitare promalazeze (PSD dhe URA), duke qenë alternativa të besueshme për formimin e shumicës parlamentare, përkatësisht të qeverisë së re.

(20 gusht 2020)

Xheladin Zeneli: Vota e shqiptarëve në Mal të Zi, 50 Euro

October 26, 2016 by dgreca

Interviste e posacme me ish deputetin në parlamentin e pare pluralist te Malit të Zi, Xheladine Zeneli/

Ish deputeti në parlamentin e pare pluralist te Malit të Zi, Xheladine Zeneli autori i librit” Diaspora dhe Vendlindja” , veprimtar i njohur komunitetit shqiptar ne SHBA, mori pjese ne zgjedhjet e fundit te pergjithshme parlamentare ne Mal te Zi, dhe nje jave pas atyre zgjedhjeve ai i dha gazetarit tone ne New York, Beqir Sina, ne interviste ldhur me eto zgjedhje.

Sipas të dhënave të zgjedhjeve parlamentare të së dielës së kaluar në Mal të Zi, Partia Demokratike Socialiste e kryeministrit Gjukanovic fitoi 36 mandate në parlamentin republikan, i cili numëron 81 vende.

Intervistoi : Beqir SINA/

Zoti Zeneli : Gjithmonë simbas jush : Përse partia në pushtet dhe kryeministri Gjukanoviç e kanë kaq të vështirë për të marrë mbi 50% të votave. Pavarësisht te asaj qe quhet suksesit të tij dhe kontributit që ka dhënë ai për pavarësinë e Malit të Zi, kemi akuzat e opozitës për nepotizëm dhe korrupsion, a mendoni ju se këto po ndikojnë në rezultatet e zgjedhjeve, duke dëmtuar partinë e Gjukanoviçit? dhe kush humbi dhe kush fitojë në këto zgjedhje ?

Zeneli : Në zgjedhjet parlamentare të 16 Tetorit nuk mund thuhet se pati ndonjë fitues në kuptimin e plotë të fjalës, sepse nga 16 listat zgjedhore që garuan asnjëra nga ato nuk fitoj shumicën absolute parlamentare. Partia Demokratike e Socialistëve ( DPS) me në krye Millo Gjukanoviq fitoj shumicën relative me 36 mandate, me ç’rast i duhet të bëjë kualicion me ndonjë subjekt (apo subjekte) tjetër me qëllim që arrijë shumicën minimale prej 41 nga gjithësejt 81 sa ka Kuvendi i Malit të Zi .Në krahasim me zgjedhjet e vitit 2012 PDS-ja pësoj një rënie prej rreth 5% të votave të përgjithëshme. Në zgjedhjet e vitit 2012 PDS-ja e Gjukanoviqit kishte 46.3% kurse në zgjedhjet e këtij viti muar 41.4%. Kjo rënie, në mes tjerash mund t’i atribohet faktit se qytetarët e Malit të Zi kanë filluar të “lodhën” me e pushtetin 26 vjeçar të PDS-së me në krye Millo Gjukanoviq.

S’ka dyshim se korrupcioni ekonomik dhe politik në nivel të qeverisjes shtetërore ka luajtur gjithashtu rol në rënien e përkrahësve të PDS-së,posaçërisht tek të rinjët. Me rastin e zgjedhjeve të fundit, vlen të përmendet se derisa PDS-ja pësoj një rënie, në anën tjetër një pjesë e opozitës ( pjesa e saj me program qytetar) pat një ngritje. Befasia e këtyre zgjedhjeve mund të konsiderohet arritja e 8 mandateve të një grupimi të ri politik ” Demokratët e Malit të Zi”, të cilët patën në qendër të vëmendjes së fushatës së tyre parazgjedhore, luftën kundër korrupcionit.

Prej se ju ishit një ndër anëtarët e parë të parlamentit pluralist në Mal të Zi, këmi një diagram vetëm tëtposhtë të deputetve shqiptarë, nga 4 ranë në 3, 2 dhe tani vetëm 1 . Pse ? Kësaj rradhe patëm edhe një risi, atë që u quajt bashkimin e disa partive e cila u trumbetua si “fitore” e Pirros, mendojë unë ngaqë suksesi ishte “0” Përse ?

Zeneli :Në zgjedhjet e para shumëpartiake të vitit 1990 nga radhët e Lidhjes Demokratike në Mal të Zi, si parti e parë shqiptare dhe e vetme e asaj kohe, ne fituam 4 vende deputetësh në parlament ( 125 anëtarësh), kurse sot pas 26 viteve, nga tre lista zgjedhore në formë kualicionesh, të përbëra nga 9 sukjekte politike , arritën të fitojnë vetëm një mandat !. Hera e dytë dhe e fundit kur partitë shqiptare fituan 4 deputetë ishin zgjedhjet parlamentare të vitit 1996. Që nga atëherë, niveli i përfaqësimit të shqiptarëve në nivelin më të lartë legjislativ të Malit të Zi ka ardhur duke u zvogëluar dhe si i tillë edhe forca e veprimit politik të tyre duke u dobësuar, dhe mbetja me një mandat në zgjedhjet e fundit është degradimi më i madh deri më tani i këtij neveli të përfaqësues të shqiptarëve në Mal të Zi.

Sa i përket bashkimit të partive nuk mund të bëhet fjalë për një bashkim të mirëfilltë të shqiptarëve , derisa ata u paraqitën në këto zgjedhje me tri lista dhe rezultati pas zgjedhjeve dëshmon më së miri se sa ishin të bashkuar.

Shumica e partive politike shqiptare në Mal të Zi, ka tashmë disa kohë që e kanë humbur busollën e orientimit të vet dhe secila prej tyre vazhdon rrugën në drejtim të ndryshëm,sipas interesave , përfitimeve dhe nevojave të veta momentale. Njëkohësisht, këto parti janë:

-Pa një platformë apo strategji të përbashkët politike;

-pa një vizion të qartë dhe të qendrueshëm për zgjidhjen e statusit të shqiptarëve në Mal të Zi;

-pa një politikë parimore ndaj pushtetit qendror;

-pa një bashkëpunim të mirëfilltë të përbashkët të faktorit politik shqiptar;

-pa një agjendë lidhur me ndërgjegjësimin e faktorit të jashtëm ( ndërkombëtar) për pozitën e pavolitshme të shqiptarëve në Mal të

Një thënie e njohur thotë:”Nëse nuk e di se për ku je nisur, ke kujdes se mund të mos mbërish dot atje “!

Simbas jush çfarë duhet të kërkojnë tani shqiptarët – a janë në pozitën për të “kushtëzuar” formimin e qeverisë ? apo do të jenë sërish lojal brenda ndonjë partie parlamentare ? Kur dihet se Partia Demokratike Socialiste e kryeministrit Gjukanovic fitoi 36 mandate në parlamentin republikan, i cili numëron 81 vende.

Zeneli :Nuk jam shumë i sigurtë se a do jenë shqiptarët në pozitë të kushtëzojnë tani pasi që tani ata janë të përfaqësuar në minimum. Ata ishin në pozitë më të mirë që të kushtëzojnë në mandatin e kaluar kur patën dy vende deputetësh. Por edhe pse ishin disa herë në pozitë që të kushtëzojnë pushtetin qendror , ata nuk e kanë shfrytëzuar këtë mundësi. Nëse gjykojmë nga e kaluara subjektet parlementare shqiptare (apo kualicionet e tyre) i kanë dhënë përkrahjen partisë në pushtet,pra PDS-së, çka pritet që t’a bëjnë edhe në vazhdim, edhe përkundër faktit se shqiptarët në përgjithësi nuk kanë përfituar asgjë nga një bashkëpunim i tillë në të kaluarën ,kurse pozita e shqiptarëve,jo vetëm që nuk ka ndryshuar por ka pësuar përkeqësim gjatë kohës kur subjektet politike të tyre kanë përkrahur apo kanë qenë në kualicion me PDS-në e Gjukanoviqit. Parashikohet se përfaqësuesi i vetëm i shqiptarëve në parlamentin malazez, bashkë me përfaqësusit e tjerë të partive të pakicës boshnjake ( 2 deputetë) dhe asaj kroate( 1 deputetë) të jenë pjesë e formimit të qeverisë së re me PDS-së, e cila ka 36 mandate dhe së bashku do të kenë 40 , çka përsëri nuk mjafton,kështu që do të kërkohet përkrahje e ndonjë partie opozitare me qëllim që të arrihet numri i nevojshëm i shumicës parlamentare.

Përse mendon se “Vota e shqiptarëve pati vlerën e një bankonote 50 euro”?

Zeneli :Kjo nuk është diçka që unë mendoj, por blerja e votës është një realitet që e pohojnë shumë dëshmitarë okular, një dukuri kjo e cila ndodh vazhdimisht si pjesë e fushatës parazgjedhore dhe e procesit zgjedhor në Mal të Zi. A është kjo blerje e votës në formën e €50 eurove apo në ndonjë formë tjetër materiale, kjo ka pak rëndësi. Me rëndësi është që të dihet se bëhet tregti me votën. Gjithashtu, është evidente se me qëllim të përfitimit të votës, iu ofrohet apo premtohet votuesve vende të punës ( shpeshëherë fiktive) nga ana e partisë në pushtet.Pra, bëhet fjalë për tentimin e korruptimit të votuesve.

Shqiptarët arritën të marrin më pak mandate, se kurr, po të ishin të bashkuar ashtu si ju e keni komentuar gjithmonë para zgjedhjeve a mendon se mund të merrnin 4 mandate si në kohën tuaj ?

Zeneli : Më lejoni që në pika të shkurta të sqaroj se pse ishte e pamundur që në këto zgjedhje subjektet politike shqiptare të fitojnë disa mandate:

-Subjektet politike shqiptare garuan me tre lista ;

-Fushata negative ndërmjet listave shqiptare dhe retorika e ashpër kundër njëra tjetrës ,në vend që të përqendrohet fushata e tyre ndaj partisë së pushtetit qendror (DPS-it) ;

-Ligji zgjedhor i cili nuk i favorizon shqiptarët si popull i veçantë . Përndryshe si shpjegohet fakti se Iniciativa Qytetare Kroate ( HGI), subjekti i pakicës kroate në Mal të Zi, me 0.50% të apo me 1500 vota, fitoj një mandat (deputet) kurse njëri ndër Kualicionet Shqiptare merr 0.90% apo 3500 vota dhe mbet pa mandat ( deputet) ?!

-Zhgënjimi i elektoratit shqiptar në udhëheqësit e vet politik të cilët, tashmë me vite të tëra shfrytëzojnë votën e tyre për realizimin dhe arritjen e interesave të tyre pesonale apo grupore. Gjithashtu,elektorati shqiptar e ndien vehten se manipulohet me votën e tyre në at mënyrë se kur është koha të kërkohet përkrahja e tyre, ( pra, para zgjedhjeve) partitë politike paraqiten para tyre si ” mbrojtësit” më të mëdhenj të të drejtave të tyre dhe të çështjes kombëtare shqiptare, por pas zgjedhjeve, ata, pra subjektet politike shqiptare vihen në garë se cili prej tyre do arrijë më parë në krahët e partisë në pushtet (PDS-së), partisë e cila ka përgjegjësinë kryesore për pozitën e disfavorshëme të shqiptarëve në 26 vitet e fundit dhe mos realizimin e të njëjtave drejta kombëtare të tyre.

–Cili ishte roli dhe kontributi i shqiptarëve të Amerikës, pra ju që jetoni në SHBA, në këto zgjedhje ?

Zeneli :Shqiptarët në diasporë, përkatësisht shoqatat dhe organizatat me prejardhje nga trojet e veta etnike nën Mal të Zi që veprojnë në SHBA, vazhdimisht kanë bërë thirrje për unitetin e faktorit politik shqiptar, jo vetëm me rastin e këtyre zgjedhjeve por gjithëherë edhe në të kaluarën, por siç shihet thirjet e diasporës kanë hasur në vesh të shurdhër. Kam informata të drejtëpërdrejta se edhe me rastin e këtyre zgjedhjeve ka pasur tentim dhe angazhim ,së paku nga një udhëheqës i një shoqate në diasporë për dalje me një listë shqiptare në zgjedhjet e 16 tetorit,por fatëkeqësisht pa sukses.

Kurse në anën tjetër diaspora dhe shoqatat e lartpërmendura janë angazhuar dhe gjithnjë angazhohen në ndërgjegjësimin e çështjes shqiptare në Mal të Zi, përmes formave të ndryshme demokratike siç janë protestat paqësore në mbrojtje të të drejtave të bashkëvendasve dhe bashkëkombasve të tyre, lobim përmes ligjëvënësve amerikam etj. Mirpo, shpeshëherë ne në diasporë e ndijejmë vehten se jemi të vetmuar në këtë drejtim, duke pasur parasysh mungesën e përkrahjes së faktorit politik shqiptar në vendlidje ndaj aktivitetit tonë i cili ka të bëjë me realizimin e të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi. Dhe kjo mungesë e përkrahjes nganjëherë kalon në të kundërtën e asaj se për çfarë angazhohemi ne. Për shembull, kur shoqatat dhe organizatat shqiptare në SHBA organizuan protestën masovike, dy vite para Shtëpisë së Bardhë me rastin e vizitës së kryeminstrit malazez, për të protestuar politikën e tij diskriminuese ndaj shqiptarëve, një pjesë e faktorit politik shqiptar bën kualicion ,mbështet apo i jep votëbesim të njëjtit person( pra Gukanoviqit dhe partisë së tij), ndaj të cilit ne protestojmë në Washington DC !.

-Çfarë mund të bëjë diaspora për të luajtur një rol tjetër në mesin e partive shqiptare në Mal të Zi ?

Zeneli : Në rend të parë diaspora duhet të përqendrohet në ndërkombëtarizimin e çështjes shqiptare dhe lobizmit të kërkesave të tyre pranë qendrave vendimmarrëse dhe me influencë,rol ky që diaspora e luajtur gjatë gjithë historisë së vet,posaçërisht me rastin e lirisë dhe pavarësisë së Kosovës.

Pra, edhe në rastin e shqiptarëve në Mal të Zi , inkuadrimi i diasporës së Amerikës në rrjedhat politike në vendlindje, kryesisht duhet të bëhet pranë Kongresit, Senatit, apo Administratës amerikane dhe përmes tyre,të bëjë presion tek qeveria e Malit të Zi për realizimin e të drejtave të plota të shqiptarëve.

Mendoj se diaspora duhet të udhëheqë gjithmonë një politikë me karakter afatgjatë kombëtar dhe në asnjë mënyrë të bëhet vegël e politikave ditore partiake në vendlindje, aq më tepër kur këto parti nuk po gjejnë gjuhën e perbashkët lidhur me realizimin e kërkesave jetike të shqiptarëve në Mal të Zi. Pra,unë jam kundër politizimit të diasporës në aspektin e mosngjyrosjes së saj me njollat e partive politike në vendlindje .Egzistimi i partive të shumta politike shqiptare në Mal të Zi e vështirëson në mënyrë të skajshme veprimtarinë e diasporës . Mendoj që shpeshëherë ndasit politike në vendlindje reflektohen edhe në diasporë dhe ne si pjesëtarë të saj duhet të bëjmë çmos që këto ndasi ,përçarje dhe polarizimet e tyre të mos barten edhe këtu.

Në raport me faktorin politik në vendlindje , diaspora duhet të mbajë qendrim parimor, në at mënyrë që të jetë kritik ndaj aktivitetit të tyre kur këto aktivitete nuk japin rezultate apo janë anti kombëtare dhe duke bërë trysni të vazhdueshme ndaj tyre për unifikimin e këtij faktori, megjithëse kjo është dëshmuar një sfidë tepër e madhe për diasporën.

ZGJEDHJET NË MAL TË ZI DHE SHQIPTARËT E PLAVË-GUCISË

October 6, 2016 by dgreca

Nga Esad Gjonbalaj/Nju Jork/ shoqatat-e-malesise Në Plavë dhe Guci janë përafërsisht rreth 1000 votues shqiptarë. Ky është një elektorat i ndjeshëm jo vetëm në atë zonë, që në vazhdimësi po manipulohet. Ky manipulim bëhet duke shfrytëzuar lidhjet personale e familjare si dhe populizmin të shprehur me terma dhe retorika te mirënjohura “A doni qe kështu te dukej mirëqenia e juaj….!!!???” Dhe këtu një rol te madh po luan edhe diaspora.

Në fakt, ne Plave-Guci unë nuk shoh elektorat të mirëfilltë dhe të organizuar ideologjikisht. Ajo që shoh janë vetëm “simpatizantë” të personaliteteve të caktuara. E them këtë sepse nga asnjë subjekt politik nuk kam parë asnjë platformë apo një vizion te qartë. Nuk kam parë asgjë të shkruar qe do të mund ta cilësoja si kontratë me votuesin. Ajo që kam parë janë vetëm fjalë të “THATA”. Dëgjoj fjalime të mbushura me terminologji kinse patriotike, dhe të mbushura me një terminologji që përdoret që njëzet e ma shume vite nga figura të shpenzuara kombëtarisht dhe moralisht.

E çka është ma e keqja, bëhuni gati të dëgjoni edhe për blerje te votave te pleqve dhe te plakave shqiptare në Plavë e Guci me parat e misionarëve të kafeneve të diasporës. Sepse ai është niveli i atdhedashurisë dhe kombëtarizimit te e te ashtuquajturave subjekte të veshura me emrin parti politike që duan thjesht të rrinë në pushtet pa bërë atë që duhet e pa sjellë ndryshimin që duhet.

Mungesa e perspektivës ekonomike dhe e punësimit e rinisë tonë në Plavë e Guci i shtyn ata qe te rreshtohen ne këtë formë organizmi. Kjo ndodh sepse rina e jone për një vend pune fatkeqësisht rreshtohen dhe kinse bahet militant te partive te hallave, të dajave dhe të tezeve. Kështu partitë bëhen klane familjare e nuk punojnë për interesin kombëtar. Dhe, natyrisht, koha kalon dhe armiku ia arrin qëllimit të vet. E ndërkohë, ne merremi me vetveten, mbesim të përçarë dhe mbeturinat hidhen sërish në fushën e shqiptarëve.

Një rol të madh po luan diaspora që po ndikon në vazhdimin e këtyre strukturave familjare.

Vlerësoj se Diaspora nuk duhet te jete dekor i subjekteve politike apo i grupeve te interesit, jo pse me këtë tentoj t’ja mohoj ndokujt te drejtën bazë të shprehjes së vullnetit të lirë. Këmbëngul në këtë pikë sepse vlerësoj që specifikat e Plavë-Gucisë nuk mund te na dhurojnë një luks të tillë për t’u bërë edhe ne në mërgim pjesë e ndarjeve apo e dobësimit të faktorit shqiptar në vendlindje e në atë trevë. Plaga e rëndë e mërgimit e ka sjellë qënien dhe ekzistencën e qënies shqiptare në rrezik në ato treva. Andaj diaspora që vjen nga Plavë Guci duhet të ndihmojë vendlindjen me projekte dhe me investime e jo me rreshtime klanore dhe partiake që vetëm ndikojnë në vazhdimin e gjendjes. Nuk është e shëndetshme kjo situatë sepse kjo qasje e futjes së Diasporës në rreshta partiakë e ka efektin e kundërt e negativ edhe këtu në SHBA. Sepse ndasitë që lindin në Plavë e Guci reflektohen mbrapsht dhe kjo dobëson dhe përçan edhe vetë diasporën tonë shumë të fuqishme numerikisht e materialisht.

Financimi i subjekteve të ashtuquajtura politike nga diaspora pa marrë parasysh shumën e dhuruar për blerjen e votave nuk behet për çështjen kombëtarë. Kjo bëhet për t’ua zgjatur jetën klaneve dhe grupeve lokale të interesit dhe njëkohësisht është edhe përulje e subjektit ne fjalë para interesit te individit të caktuar.

Prandaj duhet që edhe në këto zgjedhje të shkojmë të bashkuar, me mendësi tjetër, me program te qarte, dhe duke mbajtur parasysh interesat kombëtare në këtë trevë të rëndësishme dhe jetike për kombin.