Prof.as.dr. Hasan Bello/
Në fillim të shekullit XX, telegrafi i Morsit ishte një nga mjetet kryesore të komunikimit zyrtar nëpër kancelaritë dhe administratat shtetërore. Pajisje të tilla, me leva metalike, bobina dhe tinguj të shkurtër e të gjatë, bënin të mundur dërgimin e mesazheve në distanca të mëdha brenda pak minutash.
Për shtete të vogla e të sapokrijuara, telegrafi përfaqësonte një armë diplomatike.
Pas aktit historik, Ismail Qemali dërgoi një notë telegrafike drejtuar Fuqive të Mëdha (Britanisë, Francës, Austro-Hungarisë, Italisë, Gjermanisë dhe Rusisë), ku shpallte mëvetësinë e Shqipërisë dhe kërkonte njohjen ndërkombëtare.
Kështu, aparati i thjeshtë i Morsit u bë një instrument i heshtur, por i fuqishëm, në lindjen e shtetit shqiptar. Ai e shndërroi aktin e shpalljes së Pavarësisë nga një ngjarje lokale në një lajm ndërkombëtar. Nëse flamuri në Vlorë i dha ngjyrë simbolit të kombit, telat e telegrafit e shndërruan atë në fakt politik të njohur në kancelaritë e Europës.
Ky është telegrafi me të cilin shqiptarët, për kushtet dhe rrethanat që ndodheshin kanë bërë “shakanë” më serioze në histori…