Archives for February 2013

SHEN VALENTINI: HISTORIA , DASHURIA, MARTIRET DHE KURIOZITETE

February 14, 2013 by dgreca

Rreth 110 milionë trëndafila të kuq dhe një miliard çokollata shiten dhe dërgohen gjatë tri ditëve para festimit të Shën Valentinit/

Shën Valentini është një shenjtor gjerësisht i njohur, që ka jetuar në shekullin e tretë në Romë, i cili përkujtohet në datën 14 shkurt. Ai është lidhur që nga mesjeta me simbolin e dashurisë së sinqertë. Asgjë nuk dihet me siguri për të, përveç faktit që quhej Shën Valentin dhe se vdiq më 14 shkurt në rrugën “Flaminia” në veri të Romës. Sot, Dita e Shën Valentinit është një ditë feste në komunitetin e besimit anglikan dhe në atë protestant. Kisha Ortodokse e feston ditën e priftit Shën Valentin më 6 korrik, ndërsa ditën e martirit Shën Valentin më 30 korrik. Dita e Shën Valentinit festohet në shumë vende të botës edhe pse është një ditë pune. Kjo ditë u lidh fillimisht me dashurinë nga vargjet e Xhefri Kaucer në mesjetë, kohë kur lulëzoi tradita e romancës. Simbolet e ditëve të sotme për Shën Valentinin janë zemrat, pëllumbat dhe engjëlli Kupid. Në shekullin e 19, dedikimet për Shën Valentinin jepeshin përmes kartolinave, të cilat u bënë shumë popullore.

Fakte historike

Shumë martirë të krishterë quheshin Valentin. Valentinët e martirizuar më 14 shkurt janë Valentini i Romës dhe Valentini i Ternit. I pari ishte një prift në Romë, i cili u martirizua në vitin 269 pas Krishtit dhe u varros në rrugën “Flaminia”. Në bazilikën “Santa Maria in Cosmedin” gjendet e ekspozuar kafka e Shën Valentinit së bashku me një kurorë me lule. Relike të tjera të tij gjenden në bazilikën “Santa Prassede” dhe në kishën “Carmelite” në Dublin të Irlandës. Valentini i Ternit u bë peshkop në Interamna (Terni i sotëm), në vitin 197 pas Krishtit dhe thuhet se është martirizuar gjatë persekutimeve të perandorit Aurelian. Ai është varrosur gjithashtu në rrugën “Flaminia”, por në një vend të ndryshëm nga ai i Valentinit të Romës. Reliket e tij gjenden në bazilikën “Saint Valentine” në Terni. Enciklopedia katolike përmend gjithashtu një shenjtor tjetër të quajtur Valentin, i cili përmendet në martirizimet e hershme të datës 14 shkurt. Ai u bë martir në Afrikë bashkë me disa të tjerë, por nuk dihen më shumë fakte rreth tij.

Legjenda e Shën Valentinit të Ternit. Peshkopi Dimitri i Institutit Ortodoks të Kërkimeve shprehet se Shën Valentini ishte një prift në Romën e viteve 270, një kohë kur kisha ishte duke pësuar persekutime të mëdha. Detyra e tij ishte të ndihmonte të krishterët t’i shpëtonin persekutimit dhe t’u siguronte atyre rite si martesat, të cilat ishin të ndaluara nga Perandoria Romake. Të dhënat mbi Shën Valentinin ka mundësi të jenë shkatërruar në fillim të shekullit IV nga persekutimi i fundit dhe më i rëndi i të krishterëve. Në shekullin V dhe VI u publikua një vepër e quajtur “Passio Marii et Marthae”. Në të pasqyroheshin histori të trilluara rreth martirizimit të Shën Valentinit dhe të shenjtorëve të tjerë. Kjo vepër deklaronte se Shën Valentini ishte persekutuar për shkak se ishte i krishterë dhe se ishte marrë në pyetje nga vetë Perandori Klaudi II. Ky i fundit ishte impresionuar nga Valentini dhe se kishte diskutuar gjatë me të, madje ishte përpjekur edhe ta bindte të kthehej në pagan, që në këtë mënyrë t’i shpëtonte jetën. Valentini kishte refuzuar dhe përkundrazi ishte përpjekur që ta kthente Klaudin në të krishterë dhe për këtë shkak ai ishte ekzekutuar. Përpara se të ekzekutohej, ai kishte shëruar vajzën e verbër të rojës së burgut Asterius. Që prej kësaj mrekullie, vajza dhe dyzetekatër anëtarët e familjes së saj, kishin filluar të besonin tek Jezusi dhe ishin pagëzuar. Veç kësaj, Shën Valentini shquhej edhe për martesat e paligjshme që u bënte ushtarëve, të cilët e kishin të ndaluar të martoheshin. Perandori Klaudi II e kishte ndaluar këtë, në mënyrë që të rriste ushtrinë e tij, duke i bërë të mendonin se burrat e martuar nuk ishin ushtarë të mirë. Sipas legjendës, në mënyrë që t’i kujtonte ata për dashurinë e Zotit dhe për t’i nxitur të mbeteshin të krishterë të devotshëm, Shën Valentini kishte prerë nga pergamenët zemra dhe ua kishte dhënë ushtarëve dhe të persekutuarve. Kjo e dhënë cilësohet si origjina e zemrave të përhapura aq shumë në ditën e Shën Valentinit. Një vepër e mëvonshme shtonte një detaj, sipas të cilit Papa Julius I ndërtoi një kishë mbi varrin e tij, por ky detaj ngatërrohet me një tribun të quajtur Valentino, i cili dhuroi tokë për të ndërtuar një kishë mbi të. Pavarësisht pavërtetësisë së këtij versioni, ai u huazua si i vërtetë dhe qarkulloi nëpër shekuj duke iu shtuar legjendës së Shën Valentinit. Në mbrëmjen para ekzekutimit, Valentini shkoi kartolinën e parë të Shën Valentinit për vajzën e rojës së burgut, e cila nuk ishte më e verbër. Shprehja “Nga Valentini yt” e përdorur në atë letër, është e njohur ende dhe sot. Historia u bë e njohur në ditët e sotme nga publikimi prej kompanisë më të madhe të kartolinave amerikane dhe nga kanali televiziv i historisë. Xhon Foks, një historian anglez, shprehet se Shën Valentini është varrosur në Kishën Praxedes, në Romë, pranë varrezës së Shën Hippolytus. Ky version thotë se, sipas legjendës, Xhulia mbolli një filiz rozë bajameje në varrin e Shën Valentinit. Në ditët e sotme pemët rozë të bajames janë simbol i dashurisë dhe miqësisë së vërtetë.

Ritet tradicionale romake, Lupercalia. Nuk ka prova që të lidhin Ditën e Shën Valentinit dhe festivalet tradicionale të Romës së lashtë, pavarësisht pretendimeve të disa autorëve. Burime bashkëkohore pretendojnë për një lidhje mes festave të shkurtit greko-romake, të cilat, sipas tyre, kremtonin pjellorinë dhe dashurinë. Nga ana tjetër, dita e Shën Valentinit nuk kishte ndonjë kuptim romantik derisa Xhefri Kaucer, një shkrimtar anglez, shkroi një poezi rreth Valentinit në shekullin 14. Lidhje të mëparshme përqendroheshin tek sakrifica, më tepër sesa tek dashuria dhe romanca. Në kalendarët e Athinës së lashtë, periudha e mesit të janarit dhe mesit të shkurtit ishte muaji i luanit, dedikuar martesës së shenjtë të Zeusit dhe Herës. Në Romën e lashtë, Lupercalia ishte një festival vendas, që kremtohej nga data 13-15 shkurt dhe ishte një rit i lashtë i lidhur me pjellorinë. Alban Butler në veprën e tij “Jeta e shenjtorëve kryesorë” pretendon pa asnjë provë se në festën Lupercalia, burrat dhe gratë për t’u bërë çift shkruanin emrat e tyre dhe i fusnin në një enë qelqi, nga ku e kanë origjinën edhe letrat e sotme të dashurisë. Në të vërtetë, kjo praktikë u has në mesjetë dhe nuk ka lidhje as me Lupercalian dhe as me ditën e Shën Valentinit.

Shën Valentini në poezi. Lidhja e parë e Shën Valentinit me dashurinë ishte poezia “Parlement of Foules”, e shkruar në vitin 1382 nga Xhefri Kaucer. Vargu që e bëri këtë ditë të njohur ishte:

“Për këtë ishte Dita e Shën Valentinit,

kur çdo zog fluturonte për të zgjedhur partnerin e tij…”.

Kjo poezi u shkrua për nder të përvjetorit të parë të martesës së Mbretit Rikardi II i Anglisë me Anën e Bohemisë. Kontrata martesore ishte firmosur më 2 maj 1381, por martesa e tyre u bë tetë muaj më vonë pasi ishin vetëm 15 vjeç. Lexuesit mendojnë se Kucer i referohej 14 shkurtit, Ditës së Shën Valentinit. Nga ana tjetër, polemikat vazhdojnë me faktin se mesi i shkurtit nuk është koha e përshtatshme për çiftëzimin e zogjve. Ndaj studiues të tjerë mendojnë se Kraus po i referohej 3 majit, ditës së Valentinit nga Xhenova, prift i cili vdiq rreth vitit 307. Xhek Orç hedh hipotezën se Kaucer mund të jetë duke iu referuar periudhës së 23 shkurtit me kalendarin gregorian, kohë në të cilën disa lloje zogjsh fillonin çiftëzimin në Angli. Janë edhe dy autorë të tjerë, të cilët krijuan poezi rreth zogjve që zgjidhnin partnerët e tyre Ditën e Shën Valentinit, Xhon Gouer nga Britania dhe një luftëtar i quajtur Pardo nga Valencia. Deri më sot, nuk dihet me siguri se cili e bëri lidhjen e parë të Shën Valentinit me dashurinë dhe romancën.

Shën Valentini në periudhën mesjetare dhe Rilindjen Angleze

Duke përdorur gjuhën e ligjit, Princesha Izabel e Bavarisë kishte ngritur një “gjykatë të dashurisë” në Parisin e viteve 1400. Festivali Bavarez i Shën Valentinit u themelua më 6 janar, në bazë të “Kartës së gjykatës së dashurisë”. Gjykata trajtonte kontrata dashurie, tradhti dhe dhunën kundër gruas. Gjyqtarët ishin të përzgjedhur nga femrat në bazë të leximit të një poezie. Nuk ka fakte të mjaftueshme historike për të vërtetuar këtë festival, ndaj shumë studiues mendojnë se ka mundësi të jetë një histori e trilluar nga princesha. Provat më të hershme të Shën Valentinit janë në shekullin XV me një poezi të shkruar nga Çarli, Duka e Orleansit për gruan e tij. Në atë kohë Duka po mbahej i mbyllur në Kullën e Londrës, i zënë rob në betejën e Agincourt, të vitit 1415. Një tjetër rast ku përmendet Valentini është në letrat e Margarit Breus për burrin e saj të ardhshëm Xhon Paston. Ajo i shkruan “Valentini im i dashur dhe i mirë”. Shën Valentini përmendet me trishtim edhe nga Ofelia në veprën “Hamleti” (1600-1601).

“Nesër është Dita e Shën Valentinit,

Shumë herët në mëngjes…

Do të vij në dritaren tënde të të lutem,

Të më bësh Valentinin tënd”.

— Uilliam Shekspir, Hamleti, Akti IV, Skena 5

Xhon Don përdori legjendën e martesës së zogjve, si hapje të fjalimit për nder të martesës së Elizabetës, vajzës së Xhejmsit I të Anglisë me Frederikun V në Ditën e Shën Valentinit. Poema moderne që përmend Shën Valentinin janë vargjet e Geimër Xhurton.

“Trëndafilat janë të kuq, vjollcat blu,

Mjalti është i ëmbël dhe ti gjithashtu.

Ti je e imja dashuri dhe unë i yti jam;

Kërkova Valentinin tim

Dhe fati më solli tek ti”.

Shën Valentini në periudhën moderne

Në 1797-n, një botues britanik nxori në treg librin “Manuali i Shën Valentinit për djemtë”. Në të kishte vargje romantike për djemtë, që s’mund t’i krijonin vetë ato. Botuesi vazhdoi më tej duke prodhuar kartolina të gatshme për Shën Valentinin. Në këtë mënyrë u bë e mundur dërgimi për herë të parë i kartolinave anonime, ku u shfaqën edhe vargje të lira, ndryshe nga epoka Viktoriane. Letrat e Shën Valentinit u bënë të famshme në Angli në fillim të shekullit XIX, kur filluan të prodhoheshin në fabrika. Letra në atë kohë mbështillej me shirita dhe dantellë.

Rizbulimi i Shën Valentinit u bë në vitin 1840 nga një shkrimtar amerikan i revistës së përmuajshme “Grahm”, ku përmendej se Shën Valentini ishte bërë një festë kombëtare. Në Shtetet e Bashkuara prodhimet e para masive të kartolinave të Shën Valentinit u bënë në vitin 1847, nga Ester Howland. Babai i saj drejtonte një librari të madhe, vajza e tij, e nxitur nga festa angleze e Shën Valentinit, mendoi që të bënte të njëjtën gjë edhe në Amerikë. Kështu nisi të merrte materialin e nevojshëm të letrës së përdorur dhe shiritat zbukurues. Që prej vitit 2001, Shoqata e Kartolinave ka vendosur të akordojë çmimin “Ester Howland” për personin që shquhet si vizionar në fushën e krijimit të kartolinave.

Ëmbëlsirat e Shën Valentinit

Në Britani është llogaritur se çdo vit, pothuajse gjysma e popullsisë shpenzon 1.3 miliard paund për Ditën e Shën Valentinit duke blerë kartolina, lule, çokollata apo dhurata të tjera. Numri i kartolinave të dërguara mendohet se arrin deri në 25 milionë. Në gjysmën e dytë të shekullit XX, praktika e dërgimit të kartolinave ndryshoi rrënjësisht mënyrën e të bërit dhurata. Nisën të dhuroheshin trëndafila dhe çokollata të paketuara në kuti në formë zemre. Në vitin 1980, industria e diamanteve filloi të reklamonte Shën Valentinin si ditën e duhur për të dhuruar stoli të çmuara. Në ShBA u vlerësua se rreth 190 milionë kartolina dërgoheshin çdo vit. Gjysma e tyre u dhurohej pjesëtarëve të familjes, duke përfshirë edhe dërgimin e kartolinave shokëve dhe shoqeve të shkollës apo edhe mësueseve, të cilat llogariten të jenë personat që marrin më shumë urime, duke e çuar kështu numrin e kartolinave të dhuruara deri në 1 miliard.

Me fillimin e mijëvjeçarit të ri dhe me përhapjen e jashtëzakonshme të internetit, po krijohen tradita të reja. Miliona njerëz tashmë përdorin mjetet dixhitale si kartolinat elektronike, ftesat e dashurisë apo kartolinat e printueshme. Në vitin 2010, është vlerësuar se janë dërguar rreth 15 milionë kartolina elektronike.

Shën Valentini nëpër botë.

Në Europë, Shën Valentini festohet duke dërguar kartolina, lule, çokollata dhe dhurata të tjera. Në Danimarkë dhe Norvegji, Shën Valentini nuk festohet me përmasa të mëdha, por ka nga ata që e festojnë thjesht duke ngrënë një darkë me partnerin e tyre. Në Suedi, Shën Valentini quhet “Dita e Zemrave” dhe ka filluar në vitin 1960 e nxitur nga kompanitë e luleve. Nuk është një festë zyrtare, por njihet për shitjet e mëdha të kozmetikës dhe luleve. Në Finlandë dhe Estoni, Dita e Shën Valentinit quhet “Dita e miqve” dhe festohet më tepër në aspektin miqësor dhe jo në atë të romancës. Në Amerikën Latine, Shën Valentini njihet si “Dita e dashurisë dhe miqësisë” dhe festohet duke shprehur mirënjohje te personat e dashur.

Në Korenë Jugore dhe Japoni, femrat i dhurojnë çokollata meshkujve më 14 shkurt dhe meshkujt u dhurojnë atyre ëmbëlsira pa çokollatë më 14 mars, një ditë feste e quajtur “Dita e Bardhë”. Në “Ditën e Zezë”, e cila festohet më 15 prill, personat që nuk kanë marrë asnjë dhuratë, festojnë ditën e beqarëve, duke ngrënë një pjatë me makarona të zeza. Në Kinë, burrat u dhurojnë çokollata dhe lule grave që dashurojnë. Dita e Shën Valentinit nuk festohet më 14 shkurt, pasi është shumë pranë Vitit të Ri Kinez. Shën Valentini në Kinë festohet ditën e shtatë të muajit të shtatë, në festivalin “Qixi”. Sipas legjendës, në këtë ditë u lejua një bari të martohej me një shërbëtore. Në Indinë e lashtë, kjo festë bëhej në përmbajtje të një tradite të vjetër të adhurimit të perëndisë së dashurisë Kamadeva, duke gdhendur monumente me skena dashurie apo duke shkruar librin e famshëm të artit të dashurisë “Kamasutra”. Në ditët e sotme, besimi islamik dhe ai hindu propagandon të shmangen festa të tilla si Shën Valentini, pasi cilësohen si tradita të huaja që ndikojnë në humbjen e kulturës vendase. Në Iran, ekziston një festival dashurie i quajtur “Esfandegan”, i cili vjen si traditë e kulturës perse dhe që duket se nuk ka të bëjë me Shën Valentinin e sotëm. Në Izrael, tradita e lashtë e Tu B’Av është kthyer në ekuivalentin e Shën Valentinit. Festohet në ditën e 15 të muajit gusht. Mesa duket, në vendin çifut ka lindur një festë e re e ngjashme me Shën Valentinin, ku festohet dashuria dhe propozohet për martesë. Në Arabinë Saudite, në vitin 2011, u ndaluan shitjet e dhuratave të Shën Valentinit, duke e cilësuar atë si një festë kristiane. E njëjta gjë ndodh edhe me Pakistanin, Iranin dhe Malajzinë, ku komuniteti mysliman e nxit shoqërinë të mos e pranojë dhe festojë Shën Valentinin, sepse sipas tyre është e papërshtatshme për myslimanët.

Kuriozitete

Femrat blejnë rreth 85 për qind të dhuratave për Shën Valentin.

Mësuesit marrin më shumë kartolina për Shën Valentinin, ndjekur nga fëmijët, nënat, gratë, të dashurat dhe kafshët.

Dhurata më e bukur e Shën Valentinit është Taxh Mahali, e ndërtuar prej perandorit mysliman Shah Xhahan, për nder të gruas së tij të vdekur.

Çdo Shën Valentin, në Verona të Italisë, në ballkonin e Zhulietës dërgohen një mijë letra dashurie.

220.000 mijë propozime për martesë bëhen zakonisht çdo Shën Valentin.

Në Amerikë, 64 për qind e meshkujve nuk bëjnë plane për Shën Valentin me të dashurat e tyre jashtë martesës.

Rreth 110 milionë trëndafila të kuq dhe një miliard çokollata shiten dhe dërgohen gjatë tri ditëve para festimit të Shën Valentinit.(Kortezi Shqip)

JA E VËRTETA E VARREZAVE GREKE TË 1940-1941

February 14, 2013 by dgreca

NGA ARBEN LLALLA*/

Në zbatim të marrëveshjes së bashkëpunimit, ndërmjet Shqipërisë dhe Greqisë për “kërkimin, zhvarrimin, identifikimin dhe rivarrimin e ushtarëve të rënë në luftën italo-greke t; 1940-1941, në Shqipëri filluan punimet për gjetjen e kockave.Kërkime do fillojnë në Prefektuat e Korçës e Gjirokastrës, respektivisht në Kalivaç të Pogradecit, Hormovë e Peshtani në Tepelenë si edhe në Peshkëpi e Poshtme të Gjirokastrës. Gjatë luftës italo-greke janë vrarë saktësisht 7.948, por nuk dihet sa janë vrarë në territorin e Republikës së Shqipërisë.

Sipas disa të dhënave vetëm ushtar grek që ishin nga ishulli i Kretës janë vrarë në Shqipëri 1.141 vetë. Një problem tjetër është se shumë ushtar u plagosën në Shqipëri gjatë luftimeve, por vdiqën nëpër spitalet ushtarake greke, besoj se edhe kockat e tyre Greqia do i kërkoj në tokën shqiptare.

Nga shënimet e ushtarëve grek që shpëtuan shkruajnë për tmerret e luftës dhe varfërinë e fshatrave shqiptar, shtëpi të rrënuar nga bombardimet. Ushtarët grek endeshin nëpër fshatrat shqiptar me të holla në dorë për të blerë diçka, por dyqanet ishin bosh. Ushtari grek Stadhis Goçina do të shkruante në shënimet e tij Paraja nuk ka asnjë vlerë në fshatrat shqiptar, dua të blej cigare, çaj, por asgjë smund të blej. Kërkova një pulë ta blej, pa e menduar se ku do e ziej, shqiptarët nuk mi morën të hollat pasi ma dhanë pulën.

Taqis Sisko shkruan: Ushtria greke në shumë raste kërkonte ndihmën e fshatarëve shqiptar për të prerë dru natën në pyje, me marrëveshje ose me kërcënime shqiptarët nga mosha 12-60 vjeç mblidheshin në mbrëmje në kampet e ushtrisë greke dhe nisesh në mal për të bërë dru. Nëse dikush largohej ai dënohej, Korça ishte larg dhe ishte i vetmi qytet afër këtyre fshatrave.

Nga shënimet e ushtarëve grek mësojmë se përball tyre ishte një armik i padukshëm, ai i urisë, i qindra fshatrave të braktisur, shtëpi me llamba vajguri. Për tu ngrohur ushtarët grek prishnin gardhet prej druri të shtëpive dhe prisnin pemët rreth tyre, shkruan ushtari Thanasis Caros.

Ushtarët grek nga shënimet e tyre thonë se nuk kanë patur problem për tu kuptuar me vendasit shqiptar sepse në ushtrinë greke kishte ushtar që vinin nga familjet arvanitase të cilët e dini gjuhën shqipe më mirë se greqishten. Leonidha Papadhima shkruan se në ushtrinë e tij kishte grek nga Greqia Jugore, ata vini nga familjet arvanitase, kështu nuk kishim probleme kur trokisnin në shtëpitë e shqiptarëve.

Dhimosthenis Zadhes shkruan se kishte një shok Tason i cili ishte nga fshatrat e krahinës së Sulit dhe ai gjithnjë e vinim përpara për të biseduar me shqiptarët. Shpeshherë shqiptarët habiteshin që Tasos e fliste aq pastër gjuhën shqipe.

Dhimitrios Lukatos shkruan për dy shqiptar që kishin dezertuar nga ushtria italiane dhe dëshironin të ktheheshin në shtëpitë e tyre. Atëherë thirrëm dy ushtar grek që dinin gjuhën shqipe sepse ishin arvanitas.

Sipas shënimeve të ushtarëve grek ata në përgjithësi janë pritur mirë nga vendasit, komunikimi i tyre ka qenë miqësor dhe siç del nga shënimet e tyre nuk kanë patur vështirësi në bisedimi sepse kishte ushtar grek që dinin shqip, vllahe dhe turqisht.

Lufta italo-greko e vitit 1940-1941 është një luftë e veçantë, ajo ka disa karakteristika unike të cilat këto karakteristika janë shfrytëzuar qëllimisht për të nxitur urrejtje dhe pengesa jo midis dy ushtrive luftuesve greke dhe italiane, por midis luftuesve grek dhe shqiptarëve të cilët ishin pothuajse indiferentë në fushëbetejat midis dy ushtrive. Ajo luftë ka veçantinë e saj sepse zhvillohej në një territor asnjanës, në vendin e një populli tjetër. Për çudi grekët ende e nxjerrin kartonin e kuq të ligjit të luftës fantazmë e cila nuk është zhvilluar asnjëherë midis grekëve dhe shqiptarëve. Ndërsa nga ana tjetër dy kundërshtarët Italia dhe Greqia kanë mbi 50 vite marrëdhënie të shkëlqyera, sikur nuk ka ndodhur asnjëherë ajo luftë midis tyre.

Për fat të keq lufta e vitit 1940-1941 midis Italisë dhe Greqisë është shfrytëzuar nga të gjithë qeveritë greke për të nxitur organizatat ekstremiste greke për aneksimin e jugut të Shqipërisë. Në vend që grekët të këndojnë këngët e mikpritjes të popullit shqiptar në atë luftë, ata këndojnë këngën e Motrës së Vogël Vorio – Epiriote që italianët ja dhuruan Shqipërisë. Por ushtarët grek të asaj lufte kanë lënë shënime të vyera ku tregojnë të vërtetën, mikpritjen e shqiptarëve të cilët u dhuruar ujë e bukë në dimrin e ftohtë.

Ndërtimi i varrezave kushtëzim dhe nënshtrim i Shqipërisë.

Nënshkrimi i marrëveshjes mes Shqipërisë dhe Greqisë për ndërtimin e dy varrezave të ushtarëve grekë në vendin tonë tregoji edhe njëherë se politikanët, ministrat, deputetët shqiptar u gjunjëzuan përpara presioneve greke për disa varre. Sot ndërtimi i këtyre varrezave na duket si diçka normale dhe e shenjtë, por grekët kanë arritur të ngrenë tezën për edukimin e brezave të ardhshëm grek se Shqipëria ka pushtuar Voriepirin(jugu i Shqipërisë) në luftën italo-greke. Të gjithë e dimë që po realizohen skenarë të tillë dhe heshtim, heshtim përpara tragjedisë që po na troket në derë. Nënshkrimi i marrëveshjes mes Shqipërisë dhe Greqisë për ndërtimin e dy varrezave të ushtarëve grekë në vendin tonë ishte vënë si kusht për ratifikimit nga ana e Kuvendit të Republikës Greke të MSA-së mes Shqipërisë dhe Bashkimit Evropian. Kushtin për bllokimin e MSA-së për shkak të ndërtimit të varrezave e ka deklaruar atë kohë ish-nënkryetari i Kuvendit të Greqisë Jorgos Surlas.

Lind pyetja: Çfarë kushti do të verë Greqia për pranimin e Shqipërisë në BE?

Mos po përgatitet terreni për shpalljen e autonomisë së Vorioepirit?

Përse Greqia nuk kërkon ndërtimin e varrezave të Ushtrisë Demokratike Greke (DSE) që udhëhiqeshin nga komunistët të vrarë në luftën qytetare 1946-1949 në territorin e Shqipërisë, në Malin Gramoz?

Rreth 10 mijë komunistë grek mund të jenë vrarë në Malin Gramoz

Në vitin 1946-1949 u zhvillua lufta qytetare në Greqi për pushtet midis forcave të djathta (IDEA) që ndihmoheshin pa rezerva nga Britania e Madhe, Sh.B.A. dhe forcave të majtat të njohura Ushtria Demokratike Greke(DSE) Në përfundim të kësaj luftës qytetare (1946-1949), u vranë 41.970 ushtarë të Ushtrisë Demokratike Greke që udhëhiqej nga komunistët, u dorëzuan 24.300, u kapën rob 23.950. U larguan nga Greqia për në vendet e Evropës, 70 mijë njerëz , pleq, gra dhe fëmijë.

Edhe pse të përçarë nga grindjet e brendshme, ushtarët e Ushtrisë Demokratike Greke(DSE) bënë një qëndresë heroike, por pa rezultat në malet e Vicit e të Gramosit, pak më në jug të kufirit me Shqipërinë. Edhe sot e kësaj dite, Gramosi ka një ngastër pa bimësi në terrenin e tij të pyllëzuar, ku ushtria mbretërore(IDEA) pati përdorur napalm, e para herë që ushtarët amerikanë mundën të vlerësonin efektet e kësaj lënde djegëse.

Ushtrija e majtë DSE e izoluar kishte përfituar ndihmë nga Shqipëria dhe vendet e tjera komuniste disa mushka me pushkë dhe dhjetëra topa. Strategjija e izolimit te forcave te Ushtrise Demokratike Greke në male ishte e gabuar dhe fatale. Ndërhyrja e aviacionit amerikan për asgjesimin e forcave të qëndresës ishte vendimtare. Forcat e djathta(IDEA) të mbretërisë greke kishin marrë nga aleatët e tyre Anglia dhe Sh.B.A ndihma ushtarake me vlerë 353, 6 milionë dollarë, ku hynin 159.922 armë të vogla dhe 4.130 mortaja e topa…

Pra, duke parë që gjatë luftës qytetare greke 1946-1949 janë vrarë në tokën shqiptare qindra apo mijëra ushtarë grek, atëhere pse qeveria greke nuk kërkon të ndërtohen varreza edhe për këta ushtarë që u vranë për ideologji dhe luftë për pushtet?!

Varrezat shqiptare të zhdukura në Selanik

Në shekuj Selaniku ka qenë i banuar nga shumë raca njerëzish si grekë, shqiptar, turq, çifut, sllavë etj. Të cilët kishin edhe varrezat e tyre në këtë qytet. Ligji grek përcakton që të vdekurit duhet të kenë varr të paguar nga familjarët e tyre. Kështu bashkësia shqiptare që për shekuj kishte jetuar dhe punuar në qytetin e Selanikut kishin varrezat e tyre në një kodër. Por në vitet 1974-1976 qeveria e asaj kohe greke urdhëroi që të zhdukeshin varrezat shqiptare dhe mbi ato varre të ndërtohej një lagje me banorë të gjallë. Sot ajo lagje quhet “TRIANDRIA”. Për çudi ende sot e kësaj dite nuk ka interesim nga qeveria shqiptare se ç’u bë me eshtrat e të vdekurve. Gjatë kërkimeve të mia historike në Selanik nuk gjeta asnjë dokumentacion që lagja Triandria kishte qenë varrezë e shqiptarëve. Në vitin 2003 ndesha në librin e Artë të Adresave të Selanikut një hartë ku si varrezë të shqiptarëve përcaktohej qendra Maqedoniko në lagjen e Neapolit. Por nga dëshmitë e njerëzve mësova se përpara kjo qendër kishte qenë varrezë e rumunëve dhe jo të shqiptarëve. E cila edhe kjo varrezë e rumunëve ishte prishur në vitet 1974-1976, me urdhër të qeveris greke. Për përcaktimin e saktë të varrezave të shqiptarëve në Selanik më ndihmoi djali i motrës së atdhetarit Avni Rustemit i cili në ato varreza kishte pasur varrin e prindërve. Në varrezat shqiptare në Selanik ka patur varrin edhe ish-kryeministri i Shqipërisë Hasan Bej Prishtina, eshtrat e të cilit u kthyen në Shqipëri në vitin 1976. Janë të vetme eshtra që nuk i zhdukën grekët gjatë prishjes së varrezës shqiptare. Po kështu një dokument për ekzistimin dikur varrezë e shqiptarëve në lagjen Triandria është botuar në Gazeta e Athinës në shtator të vitit 2002. Ku Shahin Qenan Mesareja nipi i gjeneralit turk me kombësi shqiptare Hasan Tahsin Pasha deklaron se varri i Hasan Tahsin Pashës ka qenë në varrezat shqiptare në Triandria në Selanik të cilat janë zhdukur. Gjenerali Hasan Tahsin Pasha ka shërbyer komandat i ushtrisë turke në Greqinë e Veriut. I cili më 26 tetor të vitit 1912 u dhuroi grekëve qytetin e Selanikut midis pretendimeve edhe të ushtrisë bullgari. Shteti grek mund të zhduki varrezat e çdo kombi jogrek, ndërsa Shqipëria duhet të nderojë ushtarët grek që janë vrarë në Shqipëri si pushtues në luftën italo-greke të vitit 1941.

*Historian

NJË VENDIM HISTORIK

February 14, 2013 by dgreca

Nga Eugjen Merlika/

Data 11 shkurt 2013 do të mbetet një nga ditët më të shënuara në historinë e Kishës katolike, të institucioneve të saj, të gjithë besimtarëve të krishterë, madje të gjithë njerëzimit. N’atë ditë të mvrenjtur dimri me shi një rrufe u shkarkua mbi minaren e lartë të katedrales së Shën Pjetrit, në Vatikan. Krahas saj, “si një rrufe në qiell të kthjellët”, n’orën 11 e 46′, nga valët e agjensisë Ansa, një lajm do të përhapej, brënda pak minutash, në të gjitha kanalet televizive, stacionet radiofonike, sitot internet. Bota mësoi lajmin që vinte nga “qyteti i përjetshëm” : Papa Benedikti XVI largohet nga detyra e tij më 28 shkurt 2013, n’orën 20.00. Mbas kësaj ore vendi i Atit të Shenjtë është vakant.

Ishte një nga ata lajme që shtangin këdo, që venë në mendim, që ngjallin hamëndje, biseda, shqetësim, ankth. Shumica e njerëzve çoroditen, nuk e marrin dot me mënd se si mund të japë dorëheqjen Papa. Ka gjashtëqind vjet që nuk ndodhte një gjë e tillë, që më 1415, kur Gregori XII dha dorëheqjen, “i braktisur nga sunduesit dhe të fuqishmit e kohës, në përpjekjet reformuese të kishës”, simbas enciklopedisë.

“…Në botën e sotme, subjekt ndryshimesh të shpejta dhe të trazuar nga çështje të një rëndësie të madhe për jetën e fesë, për të drejtuar varkën e Shën Pjetrit e për të bërë të njohur Ungjillin, është e domosdoshme edhe fuqia, si e trupit, ashtu dhe e shpirtit, fuqi që, në muajt e fundit, tek un është pakësuar në mënyrë të tillë, sa që të njoh paaftësinë time për të mbarështuar mirë detyrën që më është besuar. Prandaj, i vetëdijshëm për rëndësinë e këtij veprimi, në liri të plotë, deklaroj se heq dorë nga detyra e Ipeshkvit të Romës, Pasardhës i Shën Pjetrit…..”

Kjo qe një pjesë e fjalës së Benediktit XVI para kardinalëve, të mbledhur në një conçistor për lavdërimin e 500 martirëve të Otrantos, të cilët pesë shekuj më parë kishin humbur jetën në det, për të mos bjerrë fenë e Krishtit nën pushtimin turk. Ati i Shenjtë, tashmë 86-vjeçar, i hap zemrën vartësve të tij, princërve të Kishës, por edhe qindra miliona besimtarëve në të gjithë botën, duke kërkuar mirëkuptimin në një çast të vështirë. Zbret nga froni, sepse ka kuptuar se fuqitë fizike e shpirtërore janë pakësuar e nuk i premtojnë më të përballojë detyrën e drejtuesit më të lartë të Kishës katolike botërore. Askush nuk i kërkon një gjë të tillë, por Ai nuk kënaqet me aureolën që i jep posti i tij. Ne vetëvete ka një tjetër gjykatës, ndërgjegjen e tij, që, ndryshe nga ajo e vdekëtarëve të thjeshtë, ballafaqohet përherë me Krijuesin dhe Birin e Tij. Ajo ndërgjegje i urdhëron të lerë detyrën “duke i besuar Kishën e shenjtë kujdesit të Bariut të saj më të shquar, Zotit tonë Jezu Krisht, e duke lutur Nënën e tij të shenjtë Maria që, me mirësinë e saj amtare të ndihmojë Etërit kardinalë për të zgjedhur Papën e ri…”

Ka një sinqeritet të skajshëm në mesazhin e Atit të Shenjtë, një sinqeritet që buron nga një ndershmëri e shkallës më të lartë. Ndershmëria, e shprehur në shfaqjen e saj më sublime, pasqyrë e një ndërgjegjeje, më shumë hyjnore se njerëzore, e një vetëdije që ka kaluar të gjitha provat e saj në një jetë të gjatë studimi e pune në shërbim të fesë e të mësimeve të Ungjillit, mendoj se është kryefjala e asaj dukurie, që është e paracaktuar të hapë një epokë të re në historinë e Kishës së krishterë. Ajo ndershmëri trupëzohet në ndjenjën e detyrës, në një mendësi që nuk pranon sendërtimin e saj jashtë përsosmërisë, që e quan të papranueshme idenë e livadhisjes, të mungesës së rezultateve, të brishtësisë së qëllimeve, të dobësisë së synimeve. Është jeta njerëzore që i avitet mendësisë hyjnore, është parimi i përjetshëm i ecjes përpara, i zhvillimit, i lëvizjes së një shoqërie njerëzore, të cilën biri i Zotit, nëpërmjet mësimeve të Tij, u a la si amanet dishepujve e, në rradhë të parë, peshkatarit Simon, që me emrin Pjetër do t’a quante “gurin themeltar” të ndërtesës së Tij në tokë.

Papa Ratzinger është marrësi dhe shpërndarësi i atij mesazhi, përcjellësi i asaj mendësie, ruajtësi besnik i parimevet të tij. Si i tillë Ai, që jeton çdo ditë me shqetësimet e grigjës që ka në ngarkim, me problemet e shumta të një bote të “trazuar”, e kupton se fuqitë e tij fizike e shpirtërore nuk i premtojnë më një rendiment shumë të lartë në misionin e tij, gjë që ve në rrezik plotësimin e tij. Atëherë mendohet gjatë e, në përsiatjet e tij të thella, ndjen edhe dorën e Jezuit që e inkurajon, kësaj here për të përcjellë misionin tek një tjetër, që do të ketë më shumë fuqi, që do të jetë më i ri, që do të përballojë me të njëjtën përkushtim sendërtimin e tij.

Vendimin e marrë në vetminë misterioze të njimendësimit me Hyjin e shpall në latinisht, para gjithë bashkëpuntorëve të Kishës Nanë në një ditë të shënuar, më 11 shkurt, në ditën e të sëmurëve, të shpallur nga paraardhësi i tij, i madhi Gjon Pali II, në kujtim t’atij 11 shkurti 1858, kur Zoja e Bekueme u shfaq para një fëmije me emrin Bernadette në Lourd të Francës. Ai komunikim është një mësim i madh jo vetëm për Kishën dhe institucionet e saj, por për të gjithë njerëzimin, sepse pohon një parim që duhet të zbatohet nga kushdo që, në shoqërinë njerëzore, merr përsipër një detyrë : në çastin kur ajo detyrë nuk kryhet, duhet liruar vendi, nuk duhet humbur koha me vëndqëndrime, me mashtrime, me papërgjegjësi. Duhet të jetë një rregull i artë, më shumë se kudo, në fushën e politikës ky parim që është dhe thelbi i moralit që del nga vendimi historik i Papës Ratzinger.

Shumë vëzhgues e shpjegojnë atë edhe me vështirësitë e hasura në vitet e fundit në vetë gjirin e Kishës, me probleme të mëdha e të shumta si rivalitete e intriga, skandale pedofilie e financiare, ballafaqime me kërkesa të shoqërisë bashkëkohore. Argumentat janë të diskutueshme, por nuk ndryshojnë asgjë në madhështinë morale të vendimit, e përforcojnë atë. Madje nuk është një “zbritje nga kryqi”, siç e përkufizon kardinali Dziwisz i Krakovias, në ton polemik, mbasi prej kohësh Benedikti i XVI ka pohuar : “Zemra e Kishës nuk është aty ku projektohet, ku administrohet, ku qeveriset, por është aty ku bëhen lutjet”.

Ai vendim meriton një mirëkuptim të thellë e një vlerësim të lartë, jo vetëm sepse është frut i një përsiatjeje të gjatë të njërës nga mëndjet më të ndritura të kohës sonë, por edhe shprehje e një mendësie që mund të përmirësojë konceptet, jo vetëm në Kishën katolike, por në gjithë botën e sotme.

Shkurt 2013

ARTISTËT SHQIPTARË NË BOTË- FLET NGA ZVICRA GJON KARRICA: PERFORMOJ KUDO KU KA SHQIPTARË!

February 14, 2013 by dgreca

Artisti Gjon Karrica është një këngëtar nga Gjakova. Në 1998 largohet nga vendlindja për në Zvicër ku jeton dhe sot. Pasionin e tij, muzikën e bëri karrierë në vitin 2008 dhe e mori seriozisht hobin e tij. Në 2010 Gjoni përfundoi shkollën private të muzikës dhe këndimit. Gjatë karrierës së tij të sukseshme ka bashkëpunuar me artistë shqiptarë dhe të huaj. Krijimet e tij të para janë “Qësht Dashuria” dhe “Një Kosovare virgjëreshë”, me producentin Anton Nuo (Videoklipi: http://www.youtube.com/watch?v=VM-w2W-lasc)

Në performancat e tij i talentuari Gjon Karrica di si të emocionojë publikën me entuziasmin dhe interpretimin e bukur të muzikës shqiptare, si në këngët tradicionale dhe në zhanra të tjera.

“Dua të falenderoj miqtë dhe fansat e mi për përkrahjen. Kam kënaqësinë që t’ju them se ju jeni adrenalina e karrierës sime. Kam akoma shumë punë për të bërë. E dua pa fund muzikën dhe çdo gjë të bukur që quhet ART. Ndoshta dashuria shumë e madhe për këngën ka bërë që të këndoja gjithë kohën duke kënaqur veten. Nga dita në ditë pres të sjell krijime të reja, gjithmonë për t’ju argëtuar juve që më dëgjoni dhe duke u mbështetur te ju miqtë e mi,” tha artisti Gjon Karrica.
Intervista me Artistin Gjon Karrica

Bisedoi Ermira Babamusta, New York

Gjon, keni kohë që merreni me muzikë. Cili zhanër përshkruan më mirë stilin e muzikës tuaj nëpër vite?

Gjon Karrica: Asht një Mix, Pop, House, R`n`B.

Cila është kënga e parë që keni kënduar?

Gjon Karrica: Kënga e parë që kam kënduar është “Unë do t’jam i joti”. Këtë kang e këndoj për një person shumë të vecantë. Videoklip juaj “Qësht Dashuria” është mirëpritur dhe pëlqyer shumë nga fansat tuaj. Na trego më tepër për krijimin e videoklipit.

Gjon Karrica: Videoklipi është filmua në Winterthur të Zvicrës, në nëntor 2009. Mbaj mend që ka qenë një ditë shumë e ftohtë edhe ishte shumë vështirë që të realizohet. Madje, ka në shumë vene që vërehet që kam nirth shumë. Regjizori turk Uğur Gültekin ka kryer projektin. Jam shumë i kënaqur me realizimin e kësaj video. Video është lançuar në shumë televisione të Kosovës dhe Maqedonisë. (Videklipi: http://www.youtube.com/watch?v=xav9qPd0lk4 )

Cila ka qenë performanca live më e preferuar për ju?

Gjon Karrica: Performanca më e pëlqyra ka qenë në finalen e programit famoz pasioni im, Finalen e Zürich.

Ku dëshironi të performoni në të ardhme?

Gjon Karrica: Ku do që ka Shqiptar.

Cilat janë synimet dhe ëndrra juaj në jetë?

Gjon Karrica: Ëndrra ime ma e madhe kishte me qenë nje këngë në gjuhën shqipe ta bënim të njohur në shkallë ndërkombëtare.

Me çfarë projekti po merreni tani?

Gjon Karrica: Tani po merrem me një projekt të ri i cili quhet, Shqiptar, a jeni gati se po vjen Lugati. Tekstin e kam shkruar unë dhe Anton Nue. Muzika nga Anton Nue. Është një kang shumë e mirë edhe mendoj që ka një stil të veqant, është party song. Kurse kangët e tjera që janë në realizim kanë të bëjnë me mua, sepse nëpërmjet muzikës time mund t’i shprehi të gjitha idetë dhe talentin tim. (https://www.facebook.com/GjonKarricaFanpage).

Puthja që zgjat 50 orë për Shën Valentin

February 14, 2013 by dgreca

Maratonës në puthje i ishte bashkuar edhe një çift i të moshuarve, përkatësisht 74 dhe 72 vjeç. Një garë jo e zakonshme është zhvilluar në Tajlanë, jo për të hyrë në librin botëror të rekordeve „Guinness“, por për të shënuar ditën e të dashuruarve Shën Valentin.Ngjarja ka ndodhur në Tajlandë. 9 çifte kanë garuar për puthjen më të gjatë që duhet të zgjaste më shumë se 50 orë e 25 minuta.Maratonës në puthje i ishte bashkuar edhe një çift i të moshuarve, përkatësisht 74 dhe 72 vjeç.Gjithashtu puthjen e gjatë e kishte provuar dhe një një çift homoseksualësh.(Albinfo.ch)