Archives for June 2013

Thaçi e Daçiq zotohen para OKB-se për zbatimin e marrëveshjes

June 14, 2013 by dgreca

Në seancën për Kosovën të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, që u zhvillua të premten me 14 prill në Nju Jork, është vlerësuar lart marrëveshja e 19 prillit, e arritur ndërmjet kryeministrit të Kosovës, Hashim Thaçi, dhe atij të Serbisë, Ivica Daçiq në Bruksel.
Ajo është cilësuar si historike nga të dy kryeministrat, derisa sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Ban ki-Moon, por edhe ambasadorët e vendeve anëtare të KS-së, kanë bërë thirrje për zbatimin sa më të shpejtë të saj.
Kryeministri Hashim Thaçi ka thënë se marrëveshja konfirmon dhe ruan sistemin unik dhe legal të Kosovës, si autoritet të vetëm legal në vend.
Ai, gjithashtu, ka potencuar se marrëveshja mbron të gjitha komunitetet, duke iu ofruar atyre siguri fizike dhe humane.
Ndërkaq, kryeministri serb, Ivica Daçiq, në këtë seancë ka thënë se Serbia është e vendosur që t’i vërë pikë së kaluarës, e cila siç është shprehur ai, nuk mund të ndryshohet.
Daçiq ka theksuar se marrëveshja e prillit, është e para e këtij lloji e arritur ndërmjet dy palëve dhe se në të ardhmen, sipas tij, do të bisedohet për kthimin e personave të zhvendosur dhe pronës.
Kryeministri serb është shprehur se të gjitha raundet e negociatave janë zhvilluar pa paragjykim ndaj çështjes së statusit të Kosovës, duke shtuar se Serbia ka treguar gatishmërinë e saj për të shkuar përtej gjendjes së tanishme.
Ndërkohë, pasi e ka vlerësuar si sukses historik marrëveshjen ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, Ban Ki-Moon ka ftuar të dy palët që të hapin kanalet e komunikimit dhe të bëjnë përpjekje për zbatimin e marrëveshjes.
“Ajo është arritje historike. Si rezultat i saj, perspektivat për të kapërcyer trashëgiminë e konfliktit të kaluar dhe për të arritur pajtim, stabilitet dhe prosperitet janë më të mëdha se kurrë”, ka deklaruar Ban Ki Moon.

Kryeministri i Serbisë Ivica Daçiç e hapi fjalimin duke thënë se gjendja e sigurisë në veriun e Kosovës është sipas tij mjaft e brishtë. Ai foli për incidente të shpeshta, për të cilat tha se janë shtuar në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Duke folur për dialogun me Kosovën, zoti Daçiç tha se vendi i tij ka investuar përpjekje të konsiderueshme dhe ka treguar elasticitet të madh. Ai tha se Serbia do të vazhdojë të udhëhiqet nga besimi i fortë se negociatat mund të sjellin një zgjidhje pranueshme për të gjithë.

Kryeministri Daçiç tha se Serbia ka shpresa të mëdha nga takimet e ardhshme të ekipeve për zbatimin e marrëveshjes së arritur në Bruksel. Serbia, tha ai, e shikon shumë të rëndësishme që, ajo që është arritur, të vihet në praktikë duke pasqyruar vullnetin dhe synimet e negociatorëve. Statusi i serbëve në Kosovë, tha zoti Daçiç, duhet të përcaktohet qartë.

Kryeministri i Serbisë tha se procesi i kthimit të personave të zhvendosur në Kosovë ka qenë shumë i ngadaltë dhe i vështirë. Të kthyerit po mbështeten më shumë me fjalë sesa me vepra, tha ai.

Procesi i kthimeve, tha zoti Daçiç, është bërë më i vështirë nga fakti se sistemi i sundimit të ligjit në Kosovë ka mangësi serioze dhe nuk ka qenë në gjendje të sigurojë mbrojtjen e duhur në veçanti të pakicave.

Zoti Daçiç bëri thirrje që mandati i UNMIK-ut në Kosovë të mbetet i pandryshuar. Roli i UNMIK-ut në stabilizimin e situatës në rajon është i pazëvendësueshëm, tha zoti Daçiç.

Kryeministri serb u ankua se zyrtarëve dhe figurave të njohura publike të Republikës së Serbisë vazhdohet t’u mohohet hyrja dhe qëndrimi në Kosovë.

Zoti Daçiç tha në mbyllje se megjithë këto probleme, nuk ka dyshim se në marrëdhëniet mes Beogradit dhe Prishtinës është arritur përparim historik. Serbia, tha ai, është e vendosur t’ia lërë të kaluarën së kaluarës. Ajo që mund të bëjmë ne, theksoi Kryeministri Daçiç, është t’i japim formë të tashmes dhe të ardhmes.

Në fjalimin e tij, Kryeministri Hashim Thaçi i bëri një paraqitje të hollësishme marrëveshjes së 19 prillit mes Kosovës dhe Serbisë, të arritur në Bruksel, të cilën ai e quajti një moment vendimtar dhe historik.

Ai tha se vendi i tij vazhdimisht ka treguar mbështetje për dialogun politik me Serbinë. Edhe qytetarët, tha kryeministri Thaçi, kanë shprehur shpresën se marrëveshja do t’i shërbejë paqes dhe qëndrueshmërisë.

Zoti Thaçi përgëzoi edhe homologun e tij, kryeministrin serb, Daçiç për angazhimin e tij në arritjen e marrëveshjes.

Kryeministri Thaçi tha se marrëveshja Kosovë-Serbi ka një rëndësi përtej Ballkanit Perëndimor. Kyç për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, tha ai, është zbatimi në praktikë i marrëveshjes.Kryeministri i Kosovës tha se qeveria e tij do të jetë e angazhuar për zbatimin por kërkoi nga Serbia që të jetë gjithashtu e angazhuar dhe të bindë serbët në veriun e Kosovës ta pranojnë marrëveshjen. Ai tha se zbatimi është thelbësor sidomos për serbët në veri të Kosovës. Zoti Thaçi tha se zbatimi në kohë i marrëveshjes ka rëndësi të madhe për të eliminuar aktivitetin kriminal në veri.Duke folur për çështjet e sigurisë, zoti Thaçi tha se policia e Kosovës ka bërë përpjekjet për të shtuar sigurinë për kishat serbe dhe objektet e tjera fetare dhe kulturore.Kryeministri Thaçi tha se integrimi në Bashkimin Evropian është përparësi shtetërore e vendit të tij. Ai tha se Kosova është në rrugën e duhur për të hapur negiociatat e marrëveshjes së asocim – stabilizimit me BE-në këtë vit dhe për të nënshkruar marrëveshjen e liberalizimit të vizave.Në fund, kryeministri Thaçi theksoi se marrëveshja e arritur në Bruksel duhet ta shtyjë Këshillin e Sigurimit të shqyrtojë miratimin e një rezolute të re për t’i dhënë fund misionit të Kombeve të Bashkuara (UNMIK) në Kosovë.
Në emër të Shteteve të Bashkuara, Ambasadorja amerikane në Kombet e Bashkuara, Susan Rice i inkurajoi të dyja palët që të zbatojnë marrëveshjen e arritur dhe që t’ua shpjegojnë qytetarëve të të dyja vendeve.
Zonja Rice tha se me këtë marrëveshje Kosova dhe Serbia po japin një shembull bashkëpunimi në rajon. Ajo vlerësoi përparimin e Kosovës në vendosjen e shtetit ligjor.(Kortezi RFL & VOA)

LEDIANA STILLO, E FTUAR NE SOFREN POETIKE TE DIELLIT

June 14, 2013 by dgreca

Lediana Stillo lindi në qytetin e Korçës më 25.11.1980. Në mars të 2003 ndërpreu studimet universitare për të emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Nga shkurti i vitit 2005 punon si analiste ne Departamentin e Thesarit te Massachusetts. Ajo vazhdon studimet ne Harvard University, ku shpreson të kopletojë studimet për kontabilitet financiar dhe artet e bukura.
Pasioni i Lediana Stillos për letërsinë ka filluar që në moshë të re, por ajo nuk botoi deri më 2008. Eshtë autore e vëllimeve poetike “Lotët e nimfës” (2008); “Pax Deorum” (2011); vëllimit me drama “Mëkati i heshtjes” (2011) si dhe autorja e antologjisë me poezi amerikane të përkthyera në shqip “Tingujt e erës”, botuar nga Lidhja e Shkrimtarëve të Kosovës më 2012. Lediana ka fituar çmimin e parë për poetet e rinj më 2010 nga shoqata e shkrimtarëve “Pegasi” dhe ishte finaliste e konkursit austriak për dramat më të mira shqipe ne vitin 2009. Së shpejti, vëllimi tjeter me poezi, “Kulpra e Katedrales së Heshtur” do t’i paraqitet publikut shqiptar.

Paqe ballkanase

Të pikturosh paqen ballkanike

është si të hijëzosh fytyrat e të humburve,

me laps të kuq

Të rikthesh klepsidrën deri në kokrrën e fundit

dhe te presësh heshtjen e Athinës

përmbi Trojë.

Të flasësh për paqen në Ballkan

do të thotë të kesh në duar dhjetë sy

të përulur e me veti përthithje

në pritje për të fjetur përfundimisht.

Të kerkosh paqen ballkanike

do të thotë t’i biesh në gjunjë sfinksit.

të shohësh me trimëri një sy meduze

e të dehesh me një gotë pelini.

Dhe nuk e dime se për sa kohë koha do të kercënojë me kohë?

Dhe nuk e dimë se për sa kohë shtëpitë do braktisen e heshten?

Dhe nuk e dime se për sa kohë ënjgjëjt do flenë tok me djajtë?

Kërcënimi ballkan është i lashtë.. i lashtë… një lashtë universale…

Atdheu im, kërthizë antike.

Forcën gravitacionale nuk e kuptoja dot

kur në lirinë time kridhesha shfrenuar

nga dega e braktisur.

Në këmbët e pemës mëmë, rrija indiferente

fshihja identitetin tim të mohuar.

Ajo, pema e sherrit.

Unë fruti i mbujtur në mite.

Shkëlqimit tim të llustruar iu përgjigjën krimbat

Atëherë, u ndieva dyfish e huaj

mashtruar nga inekzistenca amfibe.

Forcën e tërheqjes nuk e shihja dot

kur në palcë më derdhej shkujdesshëm

uji I kroit të ftohtë.

Trefish e njoha dëborën e Marsit atë vit,

ciklonit oqeanik trefish ia njoha peshën

në dimensionin e një neuroni.

Po trefish u përplas koha në format e saj.

Atëherë u njelmën kanalet e syve të mi.

Gravitacioni i mitit të braktisjes

gropë të zezë formoi

në prehër të kraharorit…

Atëherë pashë hijen e Njutonit të më fanitej.

Ndieva dhimbjen e krimbit dhëmbgërryes.

Kuptova ekzistencen “e huaj” në dhe.

O Atdhe! Nuk të drejtohem dot me emrin e Gaia’s.

dhe pse Nënë të gjithë të kanë quajtur.

Ti je kërthizë,

Kërthizë,…

e një mitre mbarsur me mite.

Ne, barbarët

Kush tha se më barbarë nuk ka?

Kush tha se s’kanë qënë ndonjëherë?

Sot heshtja është prova moderne

e barbarëve, e jona, e shkrirë me ta

që kur Eva e hëngri frutin çuditbërës.

Dhe ende nuk e kuptojmë

rritjen tonë në kafaz;

si vendosim të mirën dhe të keqen

në peshoren Anubiane

dhe besojmë se jemi me të lehtë

se pupla e një struci afrikan.

Thua se Zoti na dha shpirtin dhe na bekoi

shtegtimin mbi botën e humbur,

për t’i ndier valsin në brendinë tonë,

në ngjitjen tonë të ajërt drejt askushit?

Sa të varfër jemi. Sa varfërisht besojmë

Cavafy priti kaq shumë t’i shihte barbarët,

por ata nuk erdhën në qytetin e shtangur

Si do të mundeshin, kur ata aty ishin

në senat, asamble, në pallatet “teatrale”?

Sa të varfër që jemi. Sa varfërisht mendojmë.

Gjithçka bëjmë, është të lënit poshtë të penës

dhe të imagjinuarit se sa engjëj ne jemi

në këtë botë mizorish.

Dialog me një të panjohur

-Si ju quajnë?

– Nuk më kujtohet. Ndoshta nuk kam emër..

Ndoshta jam një numër i panumërueshëm

në bashkësinë e zerove.

– Pse keni ardhur?

– Më patët thirrur ju ose ndoshta më kanë bërë veshët…

– Si ndiheni?

– Bosh në plotësinë time, sigurisht!

– Çfarë shije kanë bajamet?

– Të athët.. të kripur…

– Çfarë shije kanë bajamet ju pyeta!

– Nuk e di. Di se më velin.

– Pse dridheni?

– Kam frikë. Dielli më drithëron gjithmonë.

– Pse shkruani?

– Se s’kam si ta shtyj kohën..

– Pse shkruani ju pyeta?

– Sepse kam tëmtha që ndinë të rrahin…

– Pse shkruani, po ju ripyes!?

– Sepse jam gjithmonë në pritjë të një dite ngjyrë karafili

– Përsëriteni c’thate-

– Sepse kam nevojë ta pulsoj ditën,

Ta ringjall e ta bëj të ecë mbi marshe

të panjohura. Ta rradhit në kronologjinë

e ngjarjeve pa autor. Ta hiperbolizoj

paralizen e heshtjes. Ta mardh

ngrohtesine e qeshjes.

Ta godas me shuplakën time – …

– Ah po, kaloni tashmë ne dhomen e të marrëve!

Histori guralecësh

Dallgët e detit në Dhërmi duken gojëhapur

si grumbull grash ulur pragjeve të shtëpive

në thurrje të trikove me fjalë sokakesh.

Shtëpitë kalojnë gojës së tyre

si syçkat e trikos përmbi shtizë

e degdisen në breg –

midhje të shqyera, pa histori.

Duhet të bëhem sy që të flas gjuhën e heshtur të guralecave

e në retinë të më kalojë historia e errët, pa të tashme

sepse e tashmja është klithmë e pazëshme,

vrasëse, pa kujtime, pa ankthet e së nesërmes

pa alibi mbijetese. Një gjume letargjik

që përkund në djep mallkimin e peshqve.

6.21.2011 Winthrop, MA

Mjeshtër

Si munde të hyje në labirinthin tim?

Këtu nuk ka as dyer, as dritare jo.

Është terr së jashtmi.

Ashte të njoma trokasin lehtë mbrëmjen.

Kërkojnë t’i strehoj në ngrehinën time të ngurosjes.

Siç e sheh, sfondi është i thjeshtë. Mure të ndrydhura

si shpirti im i varur mbi mur. Mbi fotografi të paemra

vuloset krenaria martire sipër avullit të xhamtë.

Gishtërinjtë mardhin. Flokët nuk i tregojnë thinjat. Buzëqeshja

di t’i buzëqeshë aparatit fotografik me dhëmbët që sforcojnë mbylljen.

Pak marshe çajkovskiane do të na ngrohin shpirtin. Ti e di –

Violinat e shpirtit do të tundojnë timberin e rrahjes së amshimit.

Mjeshtër,

afromi këpucët e njomura pellgut të shpirtit tënd.

Unë do të përpiqem tua dëshifroj kodin e tyre të veshjes,

me erën e kaluar që ia ngulfatën rritmin.

Erën e njoh. Por jo trokthin e tyre. Flokët e mia

janë amfibe. Ato asgjë s’dinë të fshijnë, veçse të shkulin kujtimet

e t’i rradhitin si mollë të pjekura në kosh.

Mjeshter,

shoh lodhjen si të ka ndalur mbi ballë, ku stolat e pritjes janë rradhitur.

E ndiej në palcën time fshikullimin e tyre

tek gjerb me gllënjka të vogla pakënaqësinë tënde.

Kam dashur të luftoj në emrin tënd, për ty.

Pa shpatë, pa duar invalidësh. Flaka që ke mbjellë ti

është më e fuqishme. Ajo mbijeton në timen frymë.

Mos e beso po deshe se mëngjesi im kalon nga një rrjetë merrimange.

dhe fillit të saj end si pëlhurë Penelope trillet e së nesërmes.

(Tetor 2010)

Panoramë kuartike

Si gjethe fluturake që bie në bulevardin Shanzelize

dashurohem me shpejtësinë e erës.

Përballë, Harku i Triumfit

godet me shkëndija zjarresh të huaja

shikimin tim magjepsur nëpër mure

Sytë e mi vishen me mite të panjohura.

Ekoja e fatit mban fjalën në majë të gjuhës

dhe kohërat i bashkon në një byzylyk

rrahur me shufra mëkatesh të parrëfyera

Si gjethe fluturake që bie në bulevardin Shanzelize

thërmohem mbi tëmthin e kohës, mbi terr.

4/19/11

Tiranë

Iowa binjakëzohet me Republikën e Kosovës

June 13, 2013 by dgreca

Në kryeqytetin e Iowa-s, Des Moines, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi u prit me nderime të larta në selinë e qeverisë, State Capitol, nga guvernatori i Iowa-s, Terry E. Branstad, nga senatorët e Iowa-s, Daryl Beall, Rita Hart, nga përfaqësues të shtetit: Dan Kelley, Deborah Berry dhe Mark Lofgren, si dhe nga përfaqësues të kulturës e të biznesit./

Nga Beqir Sina/
Fillimisht kryeministrin Thaçi e pritën senatorët dhe përfaqësuesit e shtetit të Iowa-s, duke e njoftuar me të arriturat e këtij shteti dhe lidhur me bashkëpunimin midis Iowa-s dhe Kosovës. Kryeministri Thaçi u prit më pasë nga guvernatori Terry Branstad, i cili shprehu kënaqësinë për praninë e kryeministrit të Kosovës në shtetin e Iowa-s.

Governatori i Iowas Terry Branstad dhe E. Lt Governator Kim Reynolds, i kane uruar mirëseardhjen sot të nderuarit Hashim Thaçi, Kryeministri i Kosovës, në Iowa gjatë një takimi formal në zyrën e guvernatorit në Kapitolit të Iowas, thuhet në deklaratën që ka lëshuar sot për shtypin amerikan kjo zyrë.
Gjatë takimit, qeveritari numër një i Iowas, nën/guvernatori dhe Kryeministri Thaçi diskutuan bashkëpunimin dhe partneritetin mes Iowas dhe Kosovës, e cila thanë ata e filloi lidhjen e saj në mënyrë joformale nëpërmjet dërgimit në Kosovë të më shumë se 700 ushtarëve të Gardës Kombëtare të Iowas, të cilët kanë shërbyer në misionet paqeruajtëse atje që nga viti 2003. Më pasë lidhjet e mira mes dy shteteve, u tha se kan evoluar duke u kthyer në marrëdhënie formale nëpërmjet Programit të Partneritetit Shtetëror (SPP), duke filluar në mars të vitit 2011.
SPP, nëpërmjetë bashkëpunimit të saj në mes të Departamentit Amerikan të Shtetit, Byrosë së Gardës Kombëtare, dhe forcat kombëtare të shteteve të veçanta ‘Gardës Kombëtare në SHBA, mundëson shtete partnere të përjetojnë gjerësinë e plotë të aftësive të SHBA, të tilla si duke ndihmuar në zhvillimin e institucioneve demokratike dhe ekonomitë e tregut të hapur , përmirësoin ndërveprimet ushtarake, si dhe nxit stabilitetin politik dhe ekonomik, ne ato vende.
Garda Kombëtare e Iowas dhe shteti i Iowas, janë duke sjellë në Kosovë nëpërmjet parimit “Whole of Iowa, Whole of Kosovo”, qasjen e saj në Kosovë, për të forcuar këtë demokraci të re dhe për të krijuar një Kosovë të përparuar dhe të sigurt duke ndarë idetë, strategjitë, dhe burimet për zhvillimin ekonomik, arsimin, shëndetin publik, dhe të sigurisë, thuhet në deklartë.
Guvernatori i Iowas dhe dhe Kryeministri i Kosovës gjithashtu ranë dakord për të rregulluar për një marrëdhënie formale shtetërore, duke nënshkruar binjakëzimin midis shtetit të Iowas dhe Republikës së Kosovës.
Goverantori Branstad, ka deklaruar se ai do të udhëtojë për në Kosovë në fillim të korrikut për të nënshkruar zyrtarisht marrëveshjen shtetërore të binjakëzimit, Republikën e Kosovës. e cila thuhet në dekleratë se është e nënta për shtetin Iowas. Përveç takimeve të tij në Republikën e Kosovës, guvernatori i Iowas, zoti Branstand, gjithashtu do të marri pjesë në ngjarje dhe takime afariste në rajonin Veneto e Italisë, e cila është një si motër aktuale e shtetit Iowa. Ndërsa në rajon, guvernatori gjithashtu do të ndjekë disa forume të biznesit organizuar nga Autoriteti i Zhvillimit Ekonomik të Iowas në Gjermani dhe Zvicër.
Governatori i Iowas Terry Branstad thotë në dekleratën zyrtare e cila është publikuar në faqen e internetiti të qeverisë s Iowas, se: ” Shumë prej Iowasve, kanë shërbyer me përpjekjet paqeruajtëse në Kosovë dhe është shumë e përshtatshëm për Iowan për të bërë një marrveshje zyrtare të binjakëzimit me një shtet si Kosova për të rritur partneritetin tonë në fushat e bujqësisë, zhvillimit ekonomik, shëndeti publik dhe arsimi”, tha Branstad. Andaj shoti ai “Fokusi i udhëtimit tonë në Kosovë dhe në rajon Evropian do të jetë për të nxitur Iowan dhe shtetet që jemi binjakëzuar në partneritet dhe për të promovuar eksportet tona, ndërsa kemi për të eksploruar opsionet për kompanitë e interesuara në ndërtimin e objekteve, këtu në shtetin tonë.”
Ndërsa, në dekleratë mësohet se E. Lt Governator Kim Reynolds,numëri 2 i qeverisë së Iowas, është shprehur mjaft i kënaqur me këto takime me personalitetet e larta nga Republika e Kosovës. “Ky është një nder, thotë Reynolds, të pranojmë vizita nga udhëheqësit e Kosovës, si ai me Presidenten e Kosovës, znj. Atifete Jahjaga vitin e kaluar dhe tani Kryeministri Thaçi. Ne jemi po aq krenar për të punuar me secilat nga këto shtete (187 vende) nga të cilat Iowa aktualisht eksporton prodhimet e saj dhe është rritur vlera e shtuar e produkteve të Agro-industrisë. Kjo është një mundësi e madhe që ndihmojm për të rritur eksportet e Iowas dhe të krijojë më shumë vende pune këtu në Iowa, “tha Reynolds.

Kryeministri Thaçi falënderoi Shtetet e Bashkuara të Amerikës, që Kosovën e mbështetën në mënyrë të veçantë që nga procesi i rënies së komunizmit, duke çmuar kontributin e të gjithë presidentëve amerikanë.
Kosova është vend me fat që ka një shtet mik siç janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës, tha mes tjerash kryeministri Thaçi, dhe vlerësoi lart kontributin e shtetit të Iowa-s që në mënyrë të veçantë po ndihmon Kosovën, veçanërisht Forcën e Sigurisë së Kosovës.
Kryeministri Thaçi kërkoi që fusha e bashkëpunimit të thellohet edhe në edukim, siguri agrikulturë dhe sektorë të tjerë. \”Kosova ka nevojë për përvojën tuaj\”, tha kryeministri Thaçi.

Kryeministri Thaçi bëri një rikapitulim të marrëdhënieve midis SHBA-ve dhe Kosovës, duke theksuar faktin që SHBA-të e kanë përkrahur Kosovën në momentet më të vështira historike, në të gjitha proceset që çuan në çlirimin dhe pavarësinë e Kosovës.
Guvernatori Branstad e siguroi kryeministrin Thaçi për thellim të bashkëpunimit edhe në fusha të tjera. Partneriteti dhe bashkëpunimi midis Kosovës dhe Iowa- do të thellohet me rastin e vizitës së guvernatorit Branstad brenda një periudhe të shkurtër në Kosovë.
Kryeministri Thaçi vizitoi edhe kompaninë e fuqishme të industrisë ushqimore KEMIN dhe nga drejtuesit e saj u njoh me kapacitetet dhe cilësinë e punës së saj.
Në fund të vizitës, kryeministri Thaçi vizitoi bazën e forcave ajrore të Des Moines

Historia e shkollës shqipe në Çamëri

June 13, 2013 by dgreca

Nga Blerina SADIKU*/

Më 23 korrik 1908, si pasojë e kryengritjes së turqve të rinj kundër regjimit tiranik të Sulltan Hamidit, në Perandorinë Osmane u shpall kushtetuta. Turqit e rinj bënë premtime të bujshme për vendosjen e lirive politike, kulturore, njohjen e barazisë dhe të drejtave të gjithë kombësive të Perandorisë. Atdhetarët shqiptarë nga Çamëria duke përfituar nga situata e krijuar filluan të hapnin shkolla shqipe dhe klube patriotike nëpër fshatrat dhe qytetet e Çamërisë. Zgjerimi dhe forcimi i lëvizjes për gjuhën, shkollën shqipe, si pjesë përbërëse e lëvizjes kombëtare, ndeshi përsëri në reagimin e kishës e klerit grek e të qarqeve nacionaliste greke Për të penguar lëvizjen kulturore shqiptare, Athina vuri në lëvizje të gjitha mjetet e saj propagandistike. Në këtë fushatë të egër të parët që u aktivizuan ishin krerët e kishës.

Kështu, për shembull, Mitropoliti i Paramithisë, Neofiti, nxiste të krishterët e fshatrave të Çamërisë të ngriheshin kundër shkollave shqipe të sapohapura dhe veprimtarëve shqiptarë që ishin dalluar për përhapjen e kulturës kombëtare e të shkollave shqipe. Hapjen e shkollave shqipe në Çamëri, Greqia e shihte si një tradhti të madhe ndaj shtetit helen dhe krishterimit. Në një letër që i dërgonte Patriarkut Ikumenik në Stamboll dhe mitropolitit të Athinës, në vitin 1909, vihej në dukje se “shkollat shqipe kishin tronditur bashkëjetesën mes të krishterëve dhe myslimanëve”.

Në këtë betejë kundër shkollave shqipe në Çamëri dhe shqiptarëve myslimanë u angazhua edhe shtypi grek. Gazeta “Agon” që dilte në Athinë e më pas në Janinë do të shkruante pas disa vjetësh për rolin që kishin marrë përsipër mitropolitët grekë dhe bandat greke për ta shuar me zjarr e hekur çdo përpjekje të shqiptarëve në përpjekjet e tyre për hapjen e shkollave shqipe: “Në vitet 1909-1912 Mitropoliti Spiridhon i Konicës dhe Jetotheu i Paramithisë kishin shkuar në krahinën e Çamërisë të shoqëruar me banda të armatosura”.

Pushtimi i Çamërisë nga forcat greke më 1913 dhe vendimi i Konferencës së Ambasadorëve në Londër për aneksimin e asaj krahine shqiptare Greqisë, shënoi një dramë të madhe për popullsinë shqiptare të kësaj krahine nën sundimin grek. Pakicës shqiptare në Greqi iu mohuan të gjitha të drejtat: politike, kulturore, madje iu mohua dhe e drejta e pronësisë. Ajo popullsi, së bashku dhe me komunitetin e hebrenjve, konsideroheshin nga qeveria greke si shtetas të padëshiruar të Greqisë.

Shqipëria më 27 dhjetor 1920 u bë anëtare e Lidhjes së Kombeve. Pas kësaj fati i Shqipërisë ishte në duart e Lidhjes së Kombeve. Në shtator 1921, përfaqësuesi i Britanisë parashtroi para Lidhjes së Kombeve problemin e mbrojtjes së minoriteteve. Deklarata siguronte mbrojtjen e plotë të gjithë banorëve pa dallime fetare, kombësie, race apo vendlindjeje. Pakicave, sipas kësaj deklarate që u aprovua, u garantohej lejimi i gjuhës amtare, të kishin institucionet arsimore, në të cilat të përdornin lirshëm gjuhën e tyre amtare. Të gjitha këto detyrime që shtronte deklarata e Lidhjes së Kombeve për minoritetet në shtetet kishte pakica të kombësive të huaja i firmosi sikryeministri i Greqisë ashtu edhe ai shqiptar dhe u angazhuan për mbrojtjen e pakicave. Qeveria shqiptare i përmbushi të gjitha angazhimet që shtronte Lidhja e Kombeve për pakicat greke që ishin në Shqipëri.

Në ndryshim nga Tirana, qeveria greke vazhdoi të njëjtat qëndrime ndaj pakicave shqiptare duke penguar si hapjen e shkollave shqipe, ashtu edhe të lirive të tjera për shqiptarët në Çamëri. Fëmijët shqiptarë vazhdonin të arsimoheshin vetëm në shkollat greke. Përfaqësuesit e Çamërisë në këtë kohë iu drejtuan Josef Avenollit, sekretarit të përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve në Gjenevë, me ankesën se qeveria greke nuk i respektonte angazhimet që kishte marrë. Po në këtë periudhë edhe përfaqësuesi i qeverisë shqiptare, Z. Mehdi Frashëri në Lidhjen e Kombeve ngriti zërin në atë forum të lartë ndërkombëtar duke deklaruar që shqiptarëve çamë të Çamërisë u mohoheshin të gjitha të drejtat nga qeveria greke dhe përballeshin me presione të dhunshme të bandave greke dhe administratës lokale greke.

Në atë kohë, megjithëse minoriteti grek në Shqipëri kishte më shumë se 70 shkolla greke, ajo insistonte pranë qeverisë shqiptare të hapte një shkollë greke në Himarë dhe rrethinat e saj. Athina paralajmëronte: nëse Tirana e plotëson këtë kërkesë, atëherë do të hapeshin shkollat shqipe në Çamëri. Qeveria shqiptare e miratoi kërkesën greke për hapjen e shkollës greke në Himarë në 12 qershor 1936. Fill pas këtij vendimi që mori qeveria shqiptare, Athina lejoi formalisht hapjen e shkollave shqipe në Çamëri. Por me pengesat që krijoi në administratën greke ato shkolla shqipe nuk u hapën asnjëherë.

Në këtë kohë, diktatura e Metaksait ushtronte një presion të madh mbi popullsinë shqiptare në Çamëri për t’i detyruar ata të largoheshin nga trojet e tyre: ai nxori një urdhëresë sipas së cilës të gjithë shtetasit greke nuk duhet të flisnin asnjë gjuhë tjetër, përveç greqishtes. Dhe në të njëjtën kohë u bëhej presion çamëve që kërkonin hapjen e shkollave shqipe: sipas autoriteteve, nëse donin mësim shqip, të shkonin diku tjetër, sepse nuk kishin vend në Greqi.

*Kumtesa e mbajtur në Universitetin e Millersville,në Pensilvani në prill 2011.

DEKLARATE SHTYPI E SHOQATES PRONESI ME DREJTESI

June 13, 2013 by dgreca

Rezoluta e Këshillit të Europës i referohet moszbatimit të vendimeve të Strasburgut mbi kthimin e pronave të shtetëzuara nga komunizmi dhe shënon fillimin e denoncimit të Shqipërisë për shkelje të Konventës./

Nga Rrapo Hajredin Danushi/Kryetar i Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi/

Informojmë opinionin publik se Rezoluta e Këshillit të Europës e datës 6 Qershor 2013 mbi kthim/kompensimin e pronave të shtetëzuara nga regjimi komunist, tregon se Europa e ka kuptuar dështimin PD/PS dhe se Shqipëria është në prag të denoncimit për shkelje të Konventës Europjane mbi të Drejtat e Njeriut.

Në mbledhjen e tij të fundit më 6 qershor 2013, Këshilli i Ministrave i Këshillit të Evropës – instanca politike që ndjek ekzekutimin e vendimeve të Gjykatës Europjane mbi të drejtat e njeriut (Gjykatës së Strasburgut) – adoptoi një rezolutë mbi Shqipërinë: Interim Resolution CM/ResDH(2013)115 . Rezoluta i referohet moszbatimit të vendimeve të Strasburgut mbi kthimin e pronave të shtetëzuara nga komunizmi dhe shënon fillimin e denoncimit të Shqipërisë për shkelje të Konventës. Rezoluta shënon një shkallëzim të ri pas adoptimit të gjykimit pilot në korrik 2012 (rasti Manushaqe Puto etj. kundër Shqipërisë) dhe fillimin e procedurës që parashikon dënimin e Shtetit që refuzon të aplikojë (ekzekutojë) vendimet e Gjykatës (neni 46 i Konventës).

Ky paralajmërim për Shtetin, merr shkak nga 11 vendime te GJEDNJ të pa ekzekutuara dhe nga mungesa e vullnetit nga ana e shtetit shqiptar për të zgjidhur njëherë e mirë problemin e kthim/kompensimit të pronave. Këshilli i Ministrave konstaton me preokupim të thellë se megjithë ndihmën dhe propozimet që Këshilli i Ministrave i ka dhënë Qeverisë shqiptare për zgjidhjen e çështjes së kthim/kompensimit e cila po zvarritet për një kohë shumë të gjatë, Shteti Shqiptar nuk ka paraqitur deri më sot asnjë plan të qartë dhe efikas për të zgjidhur këtë problem brenda afatit të përcaktuar. Duke u shprehur në termat më të ashpra të gjuhës diplomatike, Këshilli i Ministrave nënvizon se moszbatimi i vendimeve të marra në vitet ’90 për kthim/kompensim dhe i vendimeve të Strasburgut paraqet një rrezik madhor për shtetin ligjor dhe ve në pikpyetje kredibilitetin e shtetit Shqiptar. Rezoluta apelon instancat më të larta shtetërore shqiptare t’i kushtojnë rendësinë më të madhe adoptimit të një plan veprimi që mundëson krijimin e një mekanizmi kthim/kompensimi efikas brenda 17 qershorit 2014 – afat ky i caktuar nga Gjykata. Ky mekanizëm duhet të përfshijë masat e identifikuara nga Gjykata dhe Këshilli i Ministrave.

Gjykata e Strasburgut ka konstatuar që në 2007 se moskthimi dhe moskompensimi ose kompensimi i pamjaftueshëm i pronarëve të shpronësuar nga regjimi komunist është një problem sistemik që prek një numër të madh njerëzish në Shqipëri. Shumë raste të ngjashme janë dërguar në Gjykatën e Strasburgut. Një duzinë prej tyre janë gjykuar (grupi i rasteve Driza dhe Manushaqe Puto) dhe Shteti shqiptar është dënuar me kthim fizik dhe/ose kompensim financjar prej qindra-mijë eurosh. Duke parë mungesën e vullnetit nga ana e shtetit shqiptar për të zbatuar këto vendime si dhe për të zgjidhur njëherë e mirë problemin e kthim/kompensimit të pronave, Gjykata Evropjane adoptoi në korrik të 2012 një hap të dytë – proceduren e “gjykimit pilot”.Rezoluta e fundit është një hap i tretë. Strasburgu kërkon masa urgjente për të garantuar zgjidhjen e problemit të pronës për të gjithë vendin dhe këtë politikanët duhet jo vetëm ta lexojnë por dhe ta kuptojnë dhe ta zbatojnë . Zbatimi nuk bëhet me mendime dhe vendime personale por në përputhje me Kushtetutëm. Në faqenwww.defendingproperty.com shoqata jonë dhe ajo “Bregdeti” kanë ofruar projektligjin dhe platformën që plotëson të gjitha kërkesat e Strasburgut dhe e zgjidh përfundimisht problemin e pronës. Ajo forcë politike që do ta kuptojë më mirë këtë situatë me siguri do të marri vota me shumicë të cilësuar.

Për Kryesinë e Shoqatës Kombëtare “Pronësi me Drejtësi

Kryetar Rrapo Hajredin Danushi