• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for November 2013

IDAJET JAHAJ I FTUAR NE SOFREN E “DIELLIT”

November 21, 2013 by dgreca

PATI EDHE NJE KOMB TE VOOOGEL,TE VOGEL/

Cikel poetik nga Idajet JAHAJ/

Pati  edhe  kombe/

të mëdhenj, të mëdhenj/

plot diej e kaltërsi,/

plot rreze e stuhi,/

plot…shpirtësi./

Rreth e rreth planetit

në vijë.

Dhëmbi  i peshkut të madh

i çau më dy!

Pati edhe një komb

të voooogël,të vogël,

në një pikëz të planetit,

në një cep  të  tij,

si zemër e  tij,

thërrime, qiri,

dritë,pellazgji,…

 

E ndanë më katërsh,

e ndanë më tri !

Kaq gjak,

kaq  gjak të ëmbël

paske patur, Shqipëri ?!

 

SE  ESHTE METAFORA…

…Se është metafora-mbretëresha  e tropeve,

Se është poezia – princesha e letërsisë,

Se është Homeri – mbreti  i  poetëve,

 

Se është  zhgaba – mbretëresha e zogjve,

Se është luani – mbreti  i kafshëve,

Se është balena-mbretëresha e peshqve…

Se është  Amerika –mbretëresha e shteteve,

Se është njeriu-mbreti i planetit,

Se është dielli-mbreti i sistemit…

Se është Toka – diamanti i qiellit,

Se është shqipja-diamanti i gjuhëve,

Se është arësyeja – diamanti  i gjithësisë…

Se është metafora –mbretëresha e tropeve…

 

REXHEP QOSES

 

Fare rrallë

Për Naimët e gjallë.

Perëndia

s’e vdiq Naimin,

e hodhi farë

nën  dhe.

 

E prej tij

mbitë  Ju,-

o Rexhep Qose,

besnik-Naim.

O fjalë-lotuari

bubullim,

O mjekër -treturi

i vendit tim,

 

Që hedh firmën

yll-pranverë:

 

-Ti,Shqipëri

më jep nder,

 

Që skuq firmën

Zjarr  e valë:

 

-Shqipëri,

të qofsha falë !…

 

JETE E FLAKTE

 

Avduli  rrojti-

53 vjet,

Naimi  rrojti

54 vjet,

Samiu rrojti

54 vjet.

 

Nga një gjysmë jete,

nga një jetë e paktë,

etje-flaktë,

 

si ujët e paktë,

por i bekuar,

pi  i përrallës,

 

por që  i çeli sytë kombit…

 

F E N I K S …

 

…Copë dheu

ku,edhe eshtrat e tij

besojnë ende

nëringjallje.

 

Veshur me zjarre

shekujsh të  përzhitur.

 

Dhe lis

çarë nga vetëtimat

e qiellit ëgërsuar

 

Ku

nga kopaçi i kalbur

harbohet një filiz…

PERPARA PORTRETIT TE DE RADES

 

Sytë-të tretur

nga malli i Arbërisë,

 

Nofullat- të   futura

nga meraku i largësë,

 

Buzët-të mekura

nga loti i dashurisë,

 

Mishrat –të holluara

nga  erozioni i pleqërisë.

 

Dhe tani

duket sikur thotë:

-Sikur  edhe vetëm

kockat të më mbeten,

do  t’i zvarrit ato

drejt  Shqipërisë !…

 

VITI  -QEN

 

1913-ta  -qen!

Kafshoi kombin

në mes

Ndau :

Gjysmën e dheut,

gjysmën e gjuhës,

gjysmën e gjakut,

gjysmën e qiellit.

Prej  njëqind vjetësh-

borë urrejtjeje,

stuhi  vullkanesh,

stinë  tërmetesh.

Gjaku pikoi

nga thelbi i  qiellit,

loti valoi

nga syri i diellit,

Po shpresa ndriti

në kupë të qiellit,

E, pas 100 vjetësh

u ul  mes  nesh

në sofrën e diellit…

 

 

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: cikel poetik, Idajet Jahaj, Pati dhe nej Komb te voogel

Ç’bën more, nuk jam prift unë!

November 21, 2013 by dgreca

Në 40-vjetorin e Vdekjes te Gjin Luarasi, pionierit të VATRWS/

 Bisedë e Z. Afërdita Bocka, punonjëse pranë Foreign Service Institut në Arlington, VA, me Z. Petro Luarasi, i biri i Z. Gjin Luarasit, pionierit të “Vatrës” dhe të gazetës “Dielli” në pervjetorin e 40-te vdekjes se tij./

 Kam lexuar shpesh në shtyp për punën dhe jetën e babait tuaj. Mund të na bëni një prezantim të jetës e të punës së tij? Do të ishte me interes, vecanërisht për ne, komunitetin shqiptar të Amerikës.

Babai im, Gjini Rrapo Luarasi, lindi e u shkollua në fshatin  Luaras të Kolonjës. Pikërisht aty  mori arsimin fillor duke qënë  nxënës i mësuesit të madh Petro Nini Luarasi e më vonë do të bëhej edhe vazhdues i  punës e i veprës së tij. Në Kolonjë njihet për punën e tij të palodhur në fushën e arsimit, për të cilën, pas vdekjes, i është dhënë titulli “Mësues i Popullit”.

Shkrimtari i shquar Naum Prifti shkruan: “ E kam njohur Gjini Luarasin që në vitet e para të pasluftës kur ishte Përgjegjësi i Arsimit në Kolonjë. Ka qënë burrë shumë i mirë, i sjellshëm, i urtë e i drejtë. Kam edhe dëftesën e shkollës te firmosur prej tij.”

Niko Ligori, ish nxënës i Gjinit e më vonë kolegme të, në përvjetorin e vdekjes shkruan: “Pishtari i arsimit, atdhetari e veterani, “Mësuesi i Popullit” Gjini Luarasi u nda nga jeta, por ai rron e do të rrojë përtej jetës se la emër të mirë dhe veprën në shërbim të popullit. Në çdo  7 Mars a përvjetor, ne përulemi me respekt para kujtimit të ndritur të Xhako Gjinit, siç e thërrisnim në Kolonjë, Korcë e Durrës.”

Si i lindi ideja  babait tuaj për të ardhur në Amerikë?

Kolonjarët e kanë ndjekur vazhdimisht kurbetin, jo vetëm në zonën Gjirokastër – Sarandë, por edhe  në Greqi e Turqi dhe më vonë deri ne Amerikën e largët. Fillimisht u nis i ati, Anastasi, në vitin 1904, por ai vdiq pas tre vjetëve në Boston duke  lenë gruan me dy jetimë, Gjinin tetë vjeç  dhe Pandin gjashtë. Për rritjen dhe edukimin e tyre u kujdes xhaxhai i fëmijëve i cili në 1916 niset për në Amerikë duke marrë me vete edhe Gjinin 16 vjeçar e pas tre vjetësh edhe të vellanë e tij. U vendosën në Springfield, MA, së bashku edhe me bashkëpatriotë të tjerë. (Te plote lexoje ne Diellin e printuar)

 

Filed Under: Featured

MOS E PRANO KETE NATE!

November 21, 2013 by dgreca

Poezi nga JULIA GJIKA/

Nena ime, e mira ime,/

mos e prano kete nate,/

te te vere poshte!/

Kete nate te erret me shi te dendur/

qe si mijra gjelpera te çpon ne gjoks./

Te hidheroi shikimin,. kaq papritur te qorroi./

Nene, mos e prano kete nate/

qe  drejt e ne zemer te pickoi./

te mbuloi dhimbja,

dhe tu hap plaga,

e neteve me psheretima

ne  udhen tone te mundimeve.

Ne imagjinaten time

ne çastin fatal me erdhi ajo, feminia

kur m’u mbyll rruga

te kujtohet nene?

kur endrrat  e mija s’kishin vend per te vrapuar?

kur na kish rethuar harrimi?

Kur brenda nesh frymemarja ishte mekur?

Buka perzihej me lotet tane te nxehte pelini?

Mos e prano kete nate e shtrenjta ime!

jam diku , po te pres, e di qe nuk do te vonohesh

Ky shi qe me verboi shikimin nuk do te jete.

Miqte po thurrin kurora lulesh

ne kete vjeshte perfekte

jam dehur ne parfumin dhe engjej me kane rethuar.

Mos e prano kete  vajtim

bashkohu ne korin e zogjve qe po fillojne shtegetimin.

 

 

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: Julia Gjika, kete nate, Mos e prano

Paul Kurti and Amina Zhaman win AFW Top Prize for “Right to Love” movie

November 21, 2013 by dgreca

By: Ermira Babamusta/

New York – Albanian-Canadian director Paul Kurti and writer, producer, actor Amina Zhaman won this year’s top prize at the official competition of Albanian Film Week International Film Festival (AFW), taking away the Best Feature Film Prize Audience Award for “Right to Love” film. Pavlina Mani, who also starred in this film walked off with the biggest prize “Lifetime Achievement Award”. The prizes were presented by the honorable Bekim Sejdiu, Consul from the Consulate General of the Republic of Kosovo in New York at the popular Producers Club Theatres on the final Awards Night, Thursday, November 14, 2013.

“I’d like to congratulate the organizers of the Albanian Film Week, especially Mrika Krasniqi and Ariot Myrtaj, for successfully braining the festival to New York City for yet another year. It is an important event that encourages and showcases the work of Albanian artists from all around the world.

We are thrilled that “Right to Love” received the Audience Award for Best Feature Film. We thank the New York audiences for supporting the film.

I’d like to congratulate all the cast and crew of the film, starting with the lead actors Amina Zhaman and Shpend Xani. Also, thank you to the producer Marina Bolotokova of Oriental Pearl LLC for making the film possible.

I am glad that, among other things, this film gave the opportunity to many Albanian American actors to work together and showcase their talents. Hopefully this is only the stepping stone for this kind of collaboration and that we will see much more successful work from this community in the future,” said award-winning director Paul Kurti.

Right to Love is written and produced by the multi-talented Amina Zhaman, who also starred as lead female. The film is directed by the great Paul Kurti, produced by the visionary Marina Bolotokova of Oriental Pearl LLC with the talented Gunthar Ross as director of photography. The film features a superb talented cast, Shpend Xani, lead actor as Tony, Luan Bexheti as Eduarto, Omar Chaparro as Henry and Pavlina Mani as Maviola. Other incredible actors who also appeared in Right to Love are: Karina Ivanova, Theodore Bouloukos, Ariot Myrtaj, Praq Rado, Dilon Uruci, Roza Kalaj, Maria Angelica, Damien Bosco, Nereida Isufi, Bukurije Navon, with special guest appearances of Russian superstar Le Truk. (http://righttolovemovie.com)

“I would like to thank the audience for awarding us with the audience award for “The best feature film”. I would like to thank and congratulate the film producers Marina and Amina for doing a wonderful job and the talented director Paul Kurti who did an amazing work. I want to congratulate the hardworking and talented cast and crew. Finally I would like to thank the organizers of the Albanian Film Week for hosting such a great event and The Producers Club. Thank you all!,” said the leader actor of Right to Love, Shpend Xani.

“It’s a blessing, an honor, a dream come true to win an Audience Award for Best Feature Film. It is a success of the “Right to Love” team and director Paul Kurti and I am so happy viewers of Albanian Film Week in New York loved our movie so much!,” said award-winning Amina Zhaman, screenwriter, lead actress and producer of Right to Love.

During the Award Ceremony, Amina Zhaman said that this was a team success and thanked Paul Kurti for saying yes to the script and stated that “the success of this film is based on a great script, great cast, great cameraman work, great director and of course best producer Marina Bolotokova”. Amina Zhaman also thanked the sponsors of the film, Kanshobi Azhakhov and Sergey Doev, for believing in her and “gave a chance to show Albanian and Circassian cultures to the world and make it an international story and an internationally acclaimed film”.

Luan Bexheti, Praq Rado  and Bukurije Navon walked the Red Capet Gala Premiere as Celebrity Guest of Honor at the Albanian Film Week that took place on Friday, November 8, 2013 at the SVA Theatres. Shpend Xani, Luan Bexheti, Pavlina Mani, Ariot Myrtaj and Nereida Isufi were present at the final Awards Ceremony night that took place at Producers Club Theatres on November 14, 2013 and accepted the award along with Amina Zhaman for Right to Love movie, as winner of Audience Award for Best Feature Film at Albanian Film Week. The cast received a second honor for the legendary Pavlina Mani, awarded with the Lifetime Achievement Award.

Amina Zhaman also thanked Alfred Tollja, owner of Producers Club Theatres who introduced her to most of cast of Right to Love and showed great support and help during the movie production. Alfred Tollja said that he was very impressed with Amina and was happy to help and recommend talented Albanian actors for this film. Alfred wished Amina and the cast further success. Andrew Thomas, a great supporter of the film and friend of producer Amina Zhaman was also present and acknowledged by Amina at the final night of AFW for his continued support. Amina Zhaman also thanked Halil Mula, Qazim Doda for their immense support and Ermira Babamusta for “being a good will ambassador” for Albanian culture and bringing international awareness to the film from Canada, US, Kosovo, Macedonia, Prague, etc.

To watch Acceptance speeches of Amina Zhaman and Pavlina Mani visit AA Vision: http://vimeo.com/79842494 . For the latest on the film visit http://righttolovemovie.com.

 

Filed Under: Kulture Tagged With: and Amina Zhaman, Ermira Babamusta, Paul Kurti

Pëllumbi pellazg në Kulturën e Vinçës

November 21, 2013 by dgreca

Nga FAHRI XHARRA/

Garat me pëllumba janë një traditë e jona mijëra vjeçare . Që pëllumbat garues të ngjiten lartë në qiell (800-1500m)  duhet pasur edhe kushtet klimatike që e mundësojnë atë flturim të lartë ; temperatura e ajrit ndërmjet 18 dhe 20 shkallë ,erërat e lehta veri-perëndimore. Pëllumbi garues duhet ta mbërrij lartësinë  mbrenda 30 minutash , dhe atje lartë në qiell t´i tregon  aftësitë e tija të fluturimit dhe lazdrimit  me qëndrim deri në 5 orë. Edhe  për të prekur tokën nga ajo lartësi ,mvaret prej  guximit dhe krenarisë së pëllumbit , e kjo zbritje plot sharm zgjatë nga 15 minuta e deri në dy orë.

Sa është i vjetër pëllumbi në anët tona ,këte nuk mund ta thot askush , janë mijëra vjeçarët në pyetje.

Por ,pse pëllumbi i ynë nga Romakët u quajt Columba illyrica – pëllumbi ilir? ai sigurisht e kishte ndonjë veti , pamje apo aftësi më shumë se të tjerët .

” Shteti Ilirik shtrihej nga Adriatiku në perëndim e në veri e përfishtinte Slloveninë dhe Kroacinë e sotme , në lindje  deri te lumi Danub  në jug Kosova dhe Shqipëria. Ilirët e sollën  me vete rasën e vjetër Babilonase  të pëllumbave. Pëllumbi shihej si shpezë e shenjt se pse disa nga ata fluturonin lartë në qiell dhe priftërinjt e kohës mendonin që pëllumbat janë në kontakt të vazhdueshëm me Zotërat dhe  të tillët janë kumtues dhe sjellin edhe kumte.”(Joca Naumovic , Serbian Highflyers) “

“ Kur sllavët erdhën këndej pari pas shek.VI-të  e panë dhe e takuan për herë të parë pëllumbin e shenjt ,me puplat e tija plotë shkëlqim  dhe vijëzëllimë (Joca Naumoviç) ”

Dhe  si zakonisht  serbët të aftë për përvehtësim e quajtën Pëllumbi Arkangjel, ku pas shekujve të 13 dhe 14 Pëllumbi ilirik rritej në manastiret ” serbe ”.Gjëja se  sipas historiografëve serb ,edhe kur paskan pas “ ikur “ serbët nga turqit  ( pas 1389) e paskan pasë marrë me vhte edhe këtë shpezë të bekuar.

Arkeologu anglez A.J.Evans , e kishte vizituar Pejën në vitin 1884. Ai i kishte vërejtur sistemet e ujitjes në këto anë që i ngjanin atyre të gjetura në Babiloni. Ai shkruan se në Kosovë ju mund të gjeni Delen Ilirike, Buallicat, Gomerët si dhe kuajt e vegjël.Ai i thoshte një miku të tij serb adhurues i pëllumbave nga Beogradi (Djoka Djordjevic): ” Në se e kërkoni paraardhësin e pëllumbave të juaj atëherë Pëllumbat e shenjt që nga koha e Ilirëve mund ti gjeni ende në qytetin e Pejës ( Viti 1884 ,pra)

Kultura e Vinçës ngërthen në vete të kaluarën tonë pellazge dhe pellazge­-ilire : Në vendin e quajtur Vuqjedol është gjetur një shembull i shkëlqyer i frymëzimit artistik ,  dhe simbol fetar i kuturës dhe  qytetërimit të herëshëm pellazg (Europian)- Pëllumbi i Vuqjedolit. Ky pëllumb i lartë 53 cm është i bër nga balta e pjekur. Në qafë i ka të gdhendura tri simbole të dyfishta të një sopateje; modelet  jo të zakonshme i mbulojnë krihet dhe gjoksin kurse kreshtat e larta ia zbukurojnë kokën Shenjat e gdhendur pikërisht në krihë dhe pikat e gjoksit dëshmojnë për një racë vendore të pëllumbit ,4500 vjet më parë . Ngritja dhe kultivimi i pëllumbave ,me këtë gjetje dëshmon kohën shumë më të largët të lashtësisë ,dhe ky është pëllumbi më i vjetë që është zbuluar ndonjë herë në Europë

Ngriten shumë pyetje me këtë zbulim ,  a ka ndonjë lidhshmëri  me gjetjet e pëllumbave të shpellave, a ka  ndonjë llidhje me pëllumbat sumerian të Babilonisë e që mendohet të jenë stër-stërgjyshi i pëllumbit ilir. Por matjet dhe krahasimet tregojnë se ngjashmëria është shumë e madhe

Për shumë specialist , ky zbulim i pëllumbit të famshëm të Vuqjedolit në fakt tregon se është një thëllënzë ( simboli Hephaestus) simbol  cili lidhet   me kohën në metalurgjinë e kohës , e që është  një epokë e lavdishme e kuturës së Vinçës.

Ilrëve iu  kisha  mbetur shumë ”borgj” sikur edhe në këtë rast nuk e kisha përmendur birrën Ilire ”Sabaja ” . Por ç´ka lidhje birra me pëllumbin? Shumë ,bile.

Columba illyrica  dhe Birra Sabaja  , dy detale të vogla që kanë lënë gjurmë në të kaluarën tonë  antike të harruar  .Po  sistemi i ujitjes ne rrethin e Pejës i ngjajshëm me atë të Babilonisë ?

E kemi ditur që Ilirët ishin të njohur edhe për birrën e tyre Sabaja ?

Hocataeusi , një historian grek  i cili shkrunte që në shek. e 5-të prK, kishte cekur se Pajonët , banorët e vjetër t Maqedonisë së Aleksandrit të Madh e pinin një pije të bër nga elbi , kurse një tjetër historian Hellanleus (466 prK) flet pë disa njerzë që e pinin një birrë të bër nga rrënjët. Aristoteli shkruante se birra me emrin piuon kishin dhimbje kreje dhe fytyrat e tyre rrinin të varura .(The Montreal Daily Herald 1892).

Pra  Ilirët e lashtë e  prodhonin dhe pinin   birrën nga  elbi.. Por me ardhjen e romakëve  birra konsiderohet si një pije e klasit të ultë , pije barbarësh (Ilirët ,barbar?)

Birra e lashtë ishte një lëng elbi me origjinë nga Iliria,dhe që sabaja dhe sabaium ishte fjalë ilire e kohës (H. Krahe , Die schprache der Illyrer , Wiesbaden 1955 ),kurse sabaiarius mund të quheshin fermentuesit e birrës së elbit.

Romakët ishin të mësuar me verën ilire me mjaltë dhe kur e pushtuan Ilirinë , birren Sabaia e quajtën pije barbare

Pra gëzuar me një gotë birrë Sabaia , duke  i pritur pëllumbat ilirik të zbresin nga qielli !

 

Fahri Xharra

20.11.13 Gjakovë

 

 

Filed Under: Kulture Tagged With: Fahri Xharra, garat me pellumba, Pellumbi pellazg

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 24
  • …
  • 68
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”
  • 18 dhjetori është Dita Ndërkombëtare e Emigrantëve
  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT