Archives for December 2013

NJERËZIT E EGËR

December 24, 2013 by dgreca

Vullnet Mato/

NJERËZIT E EGËR/

Njerëzit e egër/

s’ishin aq të egër,/

sa modernët e sotëm./

Bukuroshet epshndjellëse,/

pas shfrimit, nuk i vrisnin./

Rivalit egërshan,/

nuk ia hiqnin nga trupi kokën/

dhe nuk përdhunonin/

vogëlushët e egër të fisit./

Nuk u vinin zjarr shpellave,

as kasolleve të tjetrit.

Grave u linin punët e lehta

përqark lëkurëve.

Nuk i linin pa fruta

dhe pa mish gjahu të vjetrit.

Nënat nuk hidhnin

foshnjat e gjirit shkurreve.

Femrat e reja linin ç’kishin,

në sytë e lakuriqësisë,

por nuk i tërbonin meshkujt

me kureshtje formale,

me dy gisht reçipeta

te sumbullat mbi sisë

dhe me një rrip të hollë

mbi foletë gjenitale.

Njerëzit e egër

nuk i shkatërronin

sendet e bashkësisë,

për të pohuar tek i pari

besnikërinë e verbër.

Ata u faleshin kafshëve

vizatuar mbi shkëmbinj,

por nuk figuronin prijësin

në çdo perimetër.

Ata kishin në tru botëkuptimin

primitiv të një turme.

Por nuk lakmonin të kishin

shumë shpella me dritë.

Nuk laheshin e lyheshin,

me kremra e parfume,

trupin e linin si kafshët, pis,

por binin erë njeriu në shpirt…

NË SHTATË VJETORIN E THEMELIMIT TË LSHAKSH NË GJERMANI …!

December 24, 2013 by dgreca

Intervistë me shkas me Kryetarin e Lidhjes se Krijuesve ne Mergate, Z. Hasan QYQALLA/
Gjeografia e artistëve të diasporës së re shqiptare përfshinë shumë vende të botës dhe me krijimtarinë e tyre mund të përmbledhim shumë vepra të shkruara me vepra të bukura arti.Në këtë tablo,sot po flasim për Lidhjen e Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve shqiptarë në Gjermani,e cila në këtë ndërrim motmotesh është stolisur me një gjerdan të ndritshëm aktivitetesh kulturore dhe kombëtare.Krijuesit tanë jetën e tyre në mërgatë e nisën atyre viteve të nëntëdhjeta,ku më shumë se çdo gjë iu mungonte liria,atdheu, e në ato kohë stuhirash dhe ëndrrash të mëdha e nisën artin e tyre,i cili shpërtheu fuqishëm,në te shkëlqeu arti i atdhe -dashurisë i përkushtimit kombëtar, u bë këmbanë e lirisë që zgjoi ngritëjen e vetëdijes tek mërgimtarët për një qëllim të shenjtë. Këta njerëz të talentuar në art,zhvilluan prirëjet e veta në vendet ku u vendosën,ku përmes artit me përkushtim kombëtar,fjala e tyre e shkruar mori brum të fortë artistik,këmbanë e lirisë për të bashkuar veprimtarët mërgimtarë.Krijuesit tanë në Gjermani u organizuan në format që iu dha mundësia,në shoqata,klube,bashkësi,por shtatë vjet më parë aktivitetin e tyre e bashkuan duke themeluar Lidhjen e Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve shqiptarë në Gjermani(LSHAKSH)
Lidhja e Shkrimtarëve Aristëve dhe Krijuesve Shqiptar në Gjermani(LSHAKSH),daton nga dhjetori i vitit 2006.Shumë nga ne mendojnë se iu është dhënë një emërtim sa i gjatë,por ajo u themelua si një dritaree kulturës shqiptare,në vatrat e Europës dhe më gjërë.U emërtua Lidhja e Shkrimtarëve Artistëve dhe Krijuesve Shqiptar,nga se angazhohet të i tuboi rreth një sofre të përbashkët:Shkrimtarët,poetët,artistët, krijuesit e të gjitha zhanreve,piktorë,aktorë,gazetarë,këngëtarë,ku secili do të ketë mundësinë,të jep kontributin e vet,në afirmimin e krijimtarisë së tij,para sofrës së madhe të Europës dhe më gjërë,ku padrejt- ësisht nga dhuna e pushtetit sërb,u shpërndanë shumë shqiptarë në Europë dhe botë.Ne kemi ndier këtë përgjegjësi dhe nevojë për prezantimin e denjë të kulturës sonë,e cila duhet të jetë urë lidhëse me atdheun:Kontribut në themelimin e kësaj Lidhje kanë dhënë një varg krijuesish të njohur si:Martin Çuni,Hasan Qyqalla,Pal Sokoli,Avni Bellaina,Gonxhe Letmi-Begisholli,Seveme Fetiqi,Mentor Thaçi, Muhamet Luma,Liman Zogaj,Fran Tanushi,Neki Lulaj,Asllan Dibrani,e shumë,shumë krijues tjerë,të cilët nuk mund të i përmendim të gjithë në këtë shkrim të shkurtër.Në këtë fundviti të përvjetorit të shtatë të themelimit të LSH AKSH në Gjermani,do të bisedojmë për punën madhore të LSHAKSH në këta përvjetor me ish kryetarin e kësaj lidhje,si dhe kryetarin e Lidhjes së Krijuesve Shqiptar në Mërgim,zotëriun Hasan Qyqalla.Hasan Qyqalla shquhet ndër krijuesit aktivi cili veq intelegjencës që ka,ka dëshmuar me vepër në organizimet e LSHAKSH,se është gjithmonë aty ku e kërkon gjuha,kultura,arsimi,miqësia,ku e kërkon nderi i kombit dhe atdheut,andaj u zgjodh me pëlqimin njëzëri të mbarë LSHAKSH.LSHAKSH,përveq që ka shtruar sofrën kombëtare të dijes,kulturës,traditës e artit,në mes trojeve të Europës,ka mbajtur gjallë dhe sukseshëm bashkëpunimin edhe me krijuesit e hapësirës mbarëshqiptare në Kosovë,Shqipëri e gjetiu.Para se të nisim bisedën me këtë veprimtarë të madh,të ju njohim me një biografi të shkurtër të tij:

Hasan QYQALLA u lind më 8 janar 1961 në Bardh të Madh, komuna e Fushë Kosovës. Shkollën fillore e mbaroi në vendlindje, të mesmen në Prishtinë, ndërsa studimet në degën Letërsi dhe Gjuhë Shqipe i mbaroi në Fakultetin e Filologjisë në Prishtinë. Me shkrime merret që nga viti 1976, kur botoi poezin e parë në revistën “Shëndeti”! Ka botuar në shumë gazeta e revista të kohës. Herë pas here ka bashkëpunuar edhe me mediat vizuale. Që nga viti 1993 jeton dhe vepron në Brol, afër Bonit në Gjermani. Gjer më tani ka botuar dhjetëra vepra, si: ”Dua të vdes shqip” botuar nga “Spektri” , Prishtinë 2004; “Robi i Lirisë” botuar nga “Mërgimi A&B”, Biblioteka “Salloni poetik” Tiranë-Prishtinë-Gjenevë 2007,; “Prekja e ëndrrës” botuar në “Globus R”, Tiranë 2009, “Arkeologji e shpirtit” botuar nga “Shkëndija”, Prishtinë, “Meshari modern”, “Buzëqeshje e trishtë” të dyja botuar nga “ADA”, Tiranë, Antologjinë 100 poet, 100 poezi, “Një shekull dritë”, etj…, si dhe ka dy përmbledhje në shtyp, dhe një roman. Veprimtaria e Lidhjes së Shkrimtarëve, Artistëve e Krijuesve Shqiptarë në Gjermani është mjaft e ngjeshur dhe e begatë. Organizuam shumë promovime titujsh e autorë të rinjë letrar, pastaj organizuam hapje ekspozitash nëpër qytete të ndryshme. Manifestime poetike që u bënë tradicionale, si p.sh. Takimet ”Azem Shkreli”, ”Pavarësia e Kosovës”, pa harruar ”100-vjetorin e lindjes së Nënë Terezës”, nxjerrjen në dritë të revistës ”Muza Shqiptare”, botime të përbashkëta me krijues, etj… gjer tek Antologjia ”Trinom i Lirisë”, që botuam në 30-vjetorin e rënies së Jusuf e Bardhosh Gervallës dhe Kadri Zekës… Projekti ynë për t’ardhmen është bërë, ndërkaq e para është Regjistrimi i Shtëpisë sonë botuese, karshi kërkesave të nevojshme dhe ristrukturimi i krijuesve në nivel të mërgatës shqiptare për Europë…

Z. Qyqalla,shtatë vite punë me artistët në mërgim, kurorëzim i shumë sukseseve, ka kohë që ju jeni në ballë të këtyre nismave, padyshim se ka mund dhe sakrifica,vështërsi që kërkojnë punë me përkushtim, ju i keni përjetuar gjitha këto nën lëkurën tuaj dhe ia keni dalur me shumë sukses: Çfarë mund të na thoni për këtë,ku e gjetët tërë atë vullnet dhe energji?

H. Qyqalla: Fillimisht më lejoni t’ju FALENDEROJ që jam i përzgjedhuri juaj pikërisht në vigjjiljen e Festave të këtij fundviti. Tani, më kujtuat një thënje nga Robert F. Kendi i cili thot: “vetëm ata që kanë guxim të humbasin shumë nga vetja e tyre, të tillët, padyshim edhe fitojnë shumë”! Me këtë moto, nuk dua t’i atribuoj vetes sime, por kryekëput artit, si kryefjalë, si bërthamë e ne krijuesve në mërgatën tonë gjithandej. Kjo nënkupton se kemi të bëjmë me një strukturë sentimentale e të kristaltë të shoqërisë tonë, gjë që rezulton me ndihmesën dhe kontributin e çdo njërit veç e veç. Prandaj, edhe hapërimi ishte i përbashkët, drejt shtrirjes gjeografike, drejt parametrave të rinjë në horizont ishte vërtet sfid, por ngazëllyese karshi suksesit gjithësesi.
LSHAKSH,shënoi kthesa në zgjërimin e kulturës sonë.Tubimet e krijuesëve tanë,qëllimin e vet më fisnik e kishin afrimin e të rinjëve tanë të mërguar në këtë sofër të përbashkët artistike, stërvitjen e tyre për njohuri më të gjëra rreth kulturës, letërsisë, artit, traditës. Ky ishte dhe mbetët qëllimi më i shenjtë, të rinjët tanë të mërguar nëpër vende Europiane,të ndihen të pajisur me gjitha njohuritë shqiptare,të artit,traditës dhe kulturës tonë kombëtare. Organizimet e aktiviteteve, tubonin rreth vetës dashamirë të të gjitha zhanreve tö artit, të fjalës së shkruar, recitatorëve të rinjë, këngëtarëve e valltarëve, shkrimtarëve e poetöve të njohur, ju keni bashkëpunuar edhe me krijuesit tanë nëpër Europë: A keni vërejtur edhe në vendet tjera praninë e të rinjëve në masë,sikur në LSHAKSH?
H. Qyqalla: Parimisht arti ëshëe pjesë e jetës së çdo njeriu, pa dallim moshe a gjinie. Sipas retrovizualitetit të përditshmërisë dominon muzika si më e preferuara nga gjinitë tjera të artit, por që fare pak ngel prapa veçmas poezia. Segmenti ynë i dëshirueshëm është, që rinia jonë, pra brezi i tret siç njihet ndryshe, veç muzikës moderne, t’i qaset edhe vlerave të kulturës sonë, mendoj në muzikën, vallen, letërsinë,…etj. Këtë përballje me këtë armatë të tërë, besoj e kemi sfiduar dukshëm ne favor të kombëtares. Mbase, masovizimi i kësaj gjenerate reflekton jo vetem përcjellje pasive të vlerave tona të ndritshme kombëtare por janë edhe kultivues, gjithnjë kundruall prirjeve dhe pasionit të tyre. Padyshim edhe në vendet tjera duket një intensifikim më i theksuar por këtu në shtetin Gjerman, besoj se jemi për mburrje nëse shtrojmë paralelizmat. Megjithatë, kujtoj forma më e preferuar dhe më e frytëdhënëse, do ishte të vazhdojë bashkërendimi i aktiviteteve mes LSHAKSH dhe shkollave me mësim plotësues në gjuhën shqipe. Të organizohen aktivitete të nduarndurta, pse jo edhe të bollshme, që statistikat të jenë ende më të favorshme e të dobishme për gjeneratat e reja. Të rritesh paralelisht me dy gjuhë, me dy kultura besoj, do të thot shtohen frekuencat e intelegjecisë apo më konkretisht dyfishohet ajo.
-Atë botë kur u themelua LSHAKSH, sikur tek krijuesit dukej pak dritë në horizont, llogariteshin kushtet e vështira të punës, pa ndonjë qendër ku LSHAKSH do të zhvillonte aktivitetin e kësaj Lidhje Krijuesish të njihet edhe hapësira jonë kombëtare dhe mërgimtarët tanë nëpër botë, si ia dolët të arrini të gjitha këto?
H. Qyqalla: Çdo fillim është i vështirë dhe përcjell me peripeti të vazhdueshme, kur kihen parasysh kushtet e rrethanat në të cilat veprojmë. Është vetem vullneti i çeliktë e i pathyeshëm i krijuesit, që nuk heziton të çaj shtigjet apo të trasoj trotuare te reja. Apo t’i referohem këtu fjalës së urtë kineze, se “betejën e fillon vetëm Ai që është këmbngulës ta fitoj ate”! Nisë nga sipërfaqja e shtetit Gjerman që ka shtrirje shumë të gjërë, vërtet kemi vështërsi, pastaj nuk kemi një lokacion të adresuar, pa harruar edhe ate se arti mund të krijohet edhe nga banesa…etj., ne ia dolëm që jo vetëm të organizohemi, por aktivitet tona kanë kanë pasë intenzitet të shtuar, volum (pjesëmarrës) por edhe vlera artistike. Mos të harrojmë se “çelësi” i aktiviteteve është Leku…! Sa për ilustrim do përmend Manifestimin tradicional poetik “Pavarësia e Kosovës” në Koblenz, me krijues të mërgatës sonë, pesë vite me rradhë, të gjitha shpenzimet i kemi bartë privatisht, kuptohet me disa sponzorime, si Z. Gani Krasniqi, Z. Ramiz Muharremi, Ilir Krasniqi, Sami Hyseni, Shoqatës “Stublla”, përkatësisht Z. Nikollë Xhoni,…etj. Takimet tradicionale “Azem Shkreli”, që organizohen me përkrahjen e mbështetjen e vet Familjes Shkreli, Takimet përkujtimore për vllëzërit Gërvalla e Kadri Zeka, në Heidelberg e Ludwigsburg, pastaj edhe promovimet e titujve e autorëve të rinjë, me mjete vetanake, me shtrirje në tërë Gjermanin. Ndërkaq vitet e fundit, kemi një bashkëpunim të knaqshëm me Ministrinë e Diasporës, e cila edhe na ka përkrahur e subvencionuar disa nga projektet tona dhe ato të përbashkëta.Këtu do Falenderoja publikisht Ministrin e Diasporës Z. Ibrahim Makolli, për mbështetjen dhe përkrahjen që na ofron. Megjithatë prioritet i prioriteteve do t’ishte sikur të siguronim një lokacion për ngritjen e një Qendre Kulturore Shqiptare, kuptohet me subvencione nga tre Qeveritë tona (Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë).
-Krijuesit e Lidhjes suaj kanë bërë një veprimtari të vrullshme, kanë begatuar letërsinë tonë me tituj të ndryshëm, keni organizuar promovime në mërgatë e atdhe, a do të na i përshkruani disa sosh?
H. Qyqalla: E kam thënë edhe më parë se çdo mërgimtar është një kapitull më vete, gjersa krijuesi (mërgimtar) është një roman i pambarim. Prandaj, pajtohem plotësisht me konstatimin tuaj kur thoni se krijimtaria në mërgim është begati e letërsisë sonë, apo vazhdimësi e periudhës së lulëzimit të Rilindjes sonë kombëtare. Narracioni shtjellohet nga shumë prizma, të shtyrë nga rrethana e faktor ku jetojnë e veprojnë, pastaj përshkruhet nga emocionaliteti i shprehjes, thellësia e burimit komunikativ, herë herë kontraverziv brenda vet – vetes, varësisht nga situatat e trajtimit, nga këndvështrimi i përkushtimit të ndjenjës së mallit e krenarisë, dhembjes e mrekullisë, të bukurës dhe të shëmtuarës,…etj. E apostrofuara është sinqeriteti i shprehjes, pa glorifikime dhe hiperbolizime të stërmadhuara, veç mishërimit me Lirinë, Heroin, Etninë, Dheun përkatsisht Tokën At – Mëmë. Kujtoj se, jo vetëm ka nevojë të shpalosen këto vlera të krijuesve të mërgatës sonë, por është imperativ i kohës lidhja shpirtërore, komunikimi magjik perms vargjeve, këmbimi i ndërsjellë kreativ me krijuesit nga trojet etnike. Prandaj erdhëm deri te kjo ide e organizimit të Takimeve poetike – letrare ku gjetëm gjuhën e përbashkët institucionale me M.D. e cila bëri përgatitjet teknike. Këtu, shfrytëzoj nga rasti të përshëndes, veç Ministrit Z. Makolli (i cili na mbështeti dhe kontribuoj në mbarëvajtjen), edhe Shefen e Kabinetit të Ministris së Diasporës, Z. Ardita Kika, Këshilltaren Z. Shukrie Ramadani, Prof. Dr. Zejnepe Alili – Rexhepi, ligjëruese në USHT si dhe poete nga Maqedonia,…etj. Nga ky Takim (më 5 gusht 2013, në Hotelin “Sirius” në Prishtinë), bazuar në vullnetin e shumë Shoqatave simotra dhe krijuesve individual ardhë jo vetëm nga Europa por nga Amerika, Kanadaja e Zelanda e Re, nxorrëm një DEKLARATË të përbashkët, drejt organizimit e intensifikimit të përbashkët nën një kulm. Më pastaj vazhduam aktivitetin me prezantimet tona në Prishtinë, Deçan, Junik, Rrëshen e Vushtrri ku u pritëm ngohtësisht, që shfrytëzoj nga rasti të përshëndes organizatorët dhe koordinatorët përzemërsisht.
Padyshim se letërsia është në shërbim të kombit, këtë e keni dëshmuar edhe në shënimet kombëtare ku janë vërejtur kryevepra të mëdha: _A do të na i numëronit disa nga këto shënime dhe përshtypëjet tuaja?
H. Qyqalla: Unë e kam thënë dhe qëndroj pranë thënjes se “Arti i prinë politikës (ndërkombëtarisht qëndron kjo që them)”, apo “aty ku flet Arti, politika heshtë”. Prandaj kulminative është afrimi dhe kooperimi me strukturat simotra të artit në përgjithësi, gjersa politikat aktuale kombëtare ende nuk kanë një platformë të qart. Bile, më vjen keq ta them publikisht, por edhe kombëtarja shitet për interesa të ngushta përsonale, klanore e partiake. Ndërkaq krijuesi (artisti) e sfidon të ultën, të shëmtuarën, antikombëtaren; politika përpiqet edhe ta nxjerrë si heroizëm. Derisa sa arti shkrinë çdo gjë nga vetja për interesa kombëtare të jet në shërbim të Atdheut, politika (e politikajë të pandërgjegjshëm) përpiqen të përfitojnë edhe nga fatkeqësia e Atdheut. Fundja, a ke dëgjuar ndonjëherë se një Krijues arti, ka trathëtuar Atdheun apo interesat kombëtare…!? E shihini ndryshimin ku është mes artit dhe politikës e theksuar veçanërisht tek mentalitetit i bashkëkombasëve tanë, që reflektim i hapur duket edhe klasa e sotme aktuale politike, jo vetëm politikat aktuale udhëheqëse Institucionale, por edhe ato opozitare! Model të njejtë por në rrethana më specifike është Shteti amë i Shqipërisë, pastaj mos të flasim për katandisjen kombëtare në Iliridë (Maqedoni)! Gjersa gjuha është shpirti i kombit, Krijuesi është brumi i kombit…!

Zotëri Qyqalla, ju jeni ndër veprimtarët më të dëshmuar të organizimeve, keni lidhur ura miqësie me aktivitetet e përbashkëta me mërgimtarët tanë në mbarë botën, si dhe krijues nga hapësira kombëtare, por edhe me kulturat e popujve ku mërgimtarët tanë janë të vendosur: Sa ishte e vështirë kjo?
H. Qyqalla: Nuk thuhet kot se “uji që nuk lëvizë edhe nuk pihet”! Kushtimisht e them, përkundër arritjeve moderne teknologjike të njohjes dhe komunikimit masiv me njrzë është e domosdoshme edhe lëvizja, afriaa, këmbimi i përvojave dhe mundësive si e ulja në bisedime sy më sy. Me këtë dua të them se çdo takim me krijuesit e mërgatës në mjediset ku isha, si p.sh. në Suedi, Austri, etj., ka qenë një përjetim i veçantë. Të jesh mesin e bashkëkombasëve krijues, intelektual, pedagog, do të thotë të jesh në vatrën e ngrohtë e të përzemërt kombetare vëllazërore. Dhe, kështu lindi edhe ideja e afrisë e bashkëpunimit e intensifikimit të aktiviteteve të përbashkëta, mbase pse jo edhe nën një pullaz të përbashkët. Ju bindëm filozofisë së përvojës nga më të ndriturit e letrave shqipe të kohës, Fan Nolit dhe Faik Konicës, pa pretendime identifikimi të përsonaliteteve të tyre, por të (mos)përvojës së tyre. Nuk thuhet së koti se “të urtët mësojnë nga gabimet e tjerëve”, apo jo!?
Muajin që lam pas, në Koblenz të Gjermanisë, u themelua Kuvendi i krijuesve të mërgatës mbarëshqiptare nga i cili doli Lidhja e Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë (LKSHM), ku kryetar u zgjodhët ju, për çka ju përgëzojmë; Ne mendojmë se inicues kryesor ishit ju dhe LSHAKSH, që bashkëpunuat me gjithë krijuesit në mbarë mërgatën. Keni përpiluar programin dhe statusin e saj dhe e keni miratuar. Tani po hyjmë për në vitin 2014, :A do të na shpjegoni pak për misionin që ka LKSHM, për këtë vit, pra vitin 2014?
H. Qyqalla: Atëher më lejoni edhe mua që në fillim t’ju Falenderoj për urimin tuaj. Dëshiroj edhe njëherë publikisht që përmes kësaj interviste (të parë si Kryetar i LKSHM), të falenderoj nga zemra gjithë delegatët, përfaqësuesit, krijuesit individual, si dhe Përsonalitet tona Qeveritare e Diplomatike si MeD, Z. Ibrahim Makolli, Diplomatët e Konsulatës në Frankfurt, Z. Fatmire Musliu, Z. Milazim Vllasaliu, Z. Besnik Miftaraj,… pastaj veprimtarin e çështjes kombëtare Z. Adem Demaçi, Deputeten në Parlamentin e Kosovës dhe Kryetaren e Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës, Z. Flora Brovina, Pedagogen në Universitaetin e Tetovës dhe poeten e nderuar Z. Dr. Zejnepe Alili – Rexhepi, Z. Dr. Murat Gecaj nga Tirana (i cili për shkaqe shëndetësore nuk mundi fizikisht të jet mesin tonë),…etj! Gjithnjë falë bashkëpunimit dhe kontributit të çdo njërit veç e veç, do apostrofoja gadishmërinë e Z. Hysen Ibrahimi, Z. Osman Ahmetgjekaj (Suedi), Z. Anton Marku e Z. Besim Xhelili (Austri), Z. Besnik Camaj (Zvicër), Z. Arqile Gjata (Greqi), dhe ndihmën e këshillimet e Z. Musa Jupolli e Z. Fakete Rexha (Francë), Z. Rita Saliu (ShBA), Z. Silva Terrnava (Zeland e Re), Z. Drita Nikoliqi – Binaj (Vojvodinë), Z. Shenida Bilalli (Kroaci), Z. Imri Trena e Z. Ismet Jonuzi (Norvegji), Z. Sadie Bejtullahu – Kryeziu (Britani e Madhe), Z. Valdete Berisha (Benelux), si edhe Dan Kosumi, Ragip Dragusha, Hazir Mehmeti, Martin Çuni, Seveme Fetiqi, Fran Tanushi, Mentor Thaqi, Muhamet Luma, Gonxhe Letmi – Begisholli, Shaban Cakolli, Pal Sokoli, Saranda Iseni, Sylë Bajrami, Avni Bellaina, Neki Lulaj, Sadete Zhitia, Hamza Halabaku,…etj.
Falë bashkëveprimit të frytshëm arritëm të përpilojmë STATUTIN dhe RREGULLOREN E PUNËS të Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në mërgatë. Gjithashtu, planifikuam që Takimi i rradhes të mbahet prap në Koblenz, në Mitingun poetik pranveror, pastaj në Suedi në Sesionin e tret shkencor, gjatë pushimeve verore në trojet tona etnike (ende nuk jemi përcaktuar për daten e saktë dhe vendin), dhe në vigjilje të Festave të Nëntorit do të takohemi në Austri ose Zvicër. Prioritet i veçantë do të jet regjistrimi dhe zyrtarizimi i Asociacionit tonë, pastaj nxjerrja e një Reviste 3 – 4 mujore,…etj! Shpresojmë në vazhdimësinë e bashkëpunimit institusional dhe mbështetjen e tyre padyshim. Dëshhira e vullneti egziston, por materja dikton!
Kohë më parë është emërua Ministria e Diasporës, prej atëhere ministri Z. Ibrahim Makolli, iu është përgjigjur gjitha aktiviteteve të LSHAKSH, gjithnjë i pranishëm, na ka përkrahur moralisht e materialisht, çka për krijuesit tanë është shumë domethënëse. Duke llogaritur sukseset e krijuesve, në kushtet e vështira të punës që bëjnë me forcat vetanake; A ka shenja se Ministria e Diasporës mund të hedh ndonjë hap, në mbështetje materiale?
H. Qyqalla: Tani, me sa kujtoj unë e përmendëm edhe më lartë përkrahjen dhe mbështetjen institucionale nga ana e MD, dhe përsonalisht Z. Ibrahim Makolli. E veçanta do ishte sikur të arrinim sa më parë të siguronim një lokacion, ku veç hapsirës për kultur, art e letërsi, pse mos të shfrytëzohej edhe ndonjë aneks i saj për perfaqësi Diplomatike apo Konsulore, mbase kërkesat për rregullimin e dokumentacionit të mërgitarëve dita ditës po shtohet. Prandaj, kujtoj hapja e një Qendre Kulturore diku në Dyseldorf (apo rrethinë), do kishte interes e funkcion të shumfishtë. Padyshim republika Nordrheinwestfalen është më numrin më të madh të të banorëve dhe ndër më të zhvilluarat gjithnjë edhe falë konfiguracionit që ka. Gjithashtu, sipas statistikave vendore këtu është edhe përqendrimi i mërgatës shqiptare. Natyrisht, nga kjoj Republikë bashkëkombasit tonë duhet të udhëtojnë për një dokument gjer në Frankfurt apo Berlin. Ndaj, kujtoj se është imperativ funkcional hapja e një Qendre të tillë në këtë mjedis, më tepër se vetëm dëshirë. Kërkesën tonë ia kemi drejtuar edhe Ministrit Z. Makolli, i cili e ka përkrahë dhe besoj në realizimin e shpejtë të synimeve tona.Këto dëshmi kujtoj mjaftojnë për bashkëpunimin e ndersjellë që kemi, me gjasa që të ketë shtrirje edhe më tej.
Pas zgjedhëjes suaj kryetar në LKSHM, si dhe disa ndihmësve tuaj nga kryesia, në LSHAKSH, është bërë zëvendsimi me kryesues të rinjë: Çfarë është mendimi juaj; keni bërë zgjedhje të cilat mund të ndjekin hapin, që LSHAKSH, të mos zbehë aktivitetin e saj, kur dihet se LSHKSH dhe LKSHM, duhet të jenë mishërisht të lidhura në mbarëvajtejen e aktiviteteve?
H. Qyqalla: Tani nuk dua të paragjykoj e parafrazoj. Më parë dua të shpresoj e besoj në angazhimin vetmohues, siç pretendojmë edhe në fushën e krijimtarisë sonë. Kujtoj që çdo freskim sjell energji të reja, kreativitet të ri, punë të frytshme, e cila mund të jetë shumë efektive në formën ekipore. Këto aftësi ogranizative e afirmative, sikur edhe pararendësi ynë Z. Martin Çuni, i posedon edhe i sapozgjedhuri Kryetar i LSHAKSH në Gjermani Z. Pal Sokoli (ndryshe edhe bashkëthemelues i LSHAKSH). Është një krijues, veprimtarë shumë dinamik dhe plot energji. E përgëzoj dhe uroj Z. Pal Sokoli, me dëshirën të qëndrojmë, siç thoni edhe ju, të mishëruar në binarët e artit, të koordinuar e akorduar mirë drejt artikulimit tonë më të zëshëm.Kjo është dhe mbetet motoja jonë e suksesit dhe modalitetit edhe për segmentet tjera të organizmave jo vetëm në mërgatë por edhe në trojet etnike.
Jemi në prag të festave, ku edhe pak ditë po nisim vitin e ri 2014, ne ju urojmë festën dhe ju dëshirojmë shëndet e shumë suksese: Cila do të ishte porosia juaj për krijuesit për vitin që po hyjmë?
H. Qyqalla: Krejt për fund krijuesve ju dëshiroj frymëzime e krijime të begata shpirtërore, letrare e artistike, të arrijnë suksese deri në piedestal. Të ruajmë kontinuitetin prej krijuesi, me porosinë e Piktorit tonë të mirënjohur me përmasa ndërkombëtare, Z. Gjelosh Gjokaj, kur thot se në pikturë nuk gjen (ka) hapsirë “ngjyra e zezë”!
Andaj n’emër të Lidhjes së Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë, n’emër të Kryesisë dhe n’emrin tim përsonal uroj gjithë bashkëkombasit, krijuesit në mërgatë FESTEN E KRISHTLINDJES DHE VITI I RI…1 GËZUAR 2014…! Shpirtëbardhësi e gjaku = Identiteti ynë kombëtar…!
Z.Hasan Qyqalla, ju falemnderojmë shumë për gatishmërinë dhe kohën që ndatë me ne,për të na njohur me punën e madhe të LSHAKSH në Gjermani,si dhe ju dëshirojmë shëndet e shumë të mbara.
H. Qyqalla: Ishta knaqësi për mua…! Ju lutem shumë.
Intrvistoi:Shaban Cakolli

ME DASHURI TË PAMATË PËR VISIN E MALZIUT

December 24, 2013 by dgreca

Nga Ramiz LUSHAJ/

Kombi nis tek dera e jote, tek kufijtë bio-pronësor të tokës tande, tek visi yt. Kjo aksiomë e përjetshme është leitmotiv edhe i morinasit e bregdrinasit, Kadri Morina. E dëshmoi publikisht, si përherë, edhe në këtë fundviti me kryerjen e sipërmarrjes shpirtërore e financimin tërësor të botimit të veprës së mirëfilltë shkencore “MALZIU bubrrime historike-etnologjike-folklorike-gjuhësore” (GEER, Tiranë, 2013). Është një vepër tejet e çmuar për vendlindjen e Kadri Morinës, i cili ka lind e rritë shtat dhe profil në Shikaj, dikur qënder bajraku dhe një nga 12 fshatrat e komunës së sotme Malziu në brigjet e Drinit të Bashkuar apo, tashti, edhe të liqenit artificial të Fierzës së dritës. Kjo vepër shkencore i kap nivelet e botimeve euro-atlantike për nga brendia e luksi i saj saqë hyn në standarte të një libri dhuratëedhe për ente zyrtare e mjedise familjare elitare.

Autori (njëherash edhe redaktor e korektor) i kësaj vepre shkencore është prof. as. dr. Shefqet Hoxha, Mësues i Popullit, euriditi lumjan, ish pedagog universitar, bashkëpunëtori shkencor i instituteve shkencore të Tiranës, ish deputet demokrat në Kuvendin e Shqipërisë (1992-1996),me qindra shkrime e dhjetra libra të botuar, tashti pensionist në metropolin shqiptar, në Tiranë. Prof. Shefqet Hoxha është legjendë e gjallë e shkrimtarisë shkencore e kulturologjike për Kukësin me rrethina. Ndoshta përbën rast unikal në botën e sotme që një shkenctar e kulturolog i kushton krahinës së tij etno-historike e administrative 50 vepra të mirëfillta e me laryshi zhanresh si monografi historike, etnologji, dialektologji, folklor, leksikologji, etj. Shkenctari Shefqet Hoxha, siç faktohet edhe në kit’ veprën e tij, paska mbi një gjysëm shekulli që hulumton ngultas e zdrit shpeshtas për Malziun me disa botime në faqe të shtypit lokal e qëndror, parë në këndvështrime historike, etnologjike, folklorike,gjuhësore, etj. Emri emblematik bashkëkohor dhe vepra madhore akademike e derisotme e prof. Shefqet Hoxhës, i ban nder çdo krahine e rrethi të Shqipërisë Londineze dhe gjithkah shqipnojnë trojet etnike në Ballkan, po tani këto merita në rritje, ky thesar me prodhimtari visarore, i takojnë vendlindjes së tij, Kukësit. Ai është, si të thuash, “akademi” e/për Kukësin.

Kjo vepër shkencore në stafin e saj akademik ka vetëm një recensent. Sigurisht, mjafton vetëm një i tillë si Mustafa Hoxha, pasi ky është një personalitet dijetar e veprimtar vendali – nga fshati Dukagjin i Malziut, i shkolluar pesë vjet në Leningrad të BRSS, ish deputet në dy legjislatura në Kuvendin Popullor të RPSSH, ish zyrtar profesionist i arsimit e kulturës në Kukës, mbi një gjysëm shekulli (1965-1991) ka mirëdrejtue dy masmedia: radion lokale Kukësi, e cila kishte veprimtari të çmuar kombëtare si zëri shqiptar për Kosovën dardane nën Jugosllavi e, mbasandejna, edhe kryeredaktor i gazetës lokale “Kukësi i Ri”, autor i disa veprave të përkthyera nga rusishtja në shqip, etj. E kam njohur nga afër Mustafa Hoxhën qyshse në fundvitet ’80 e fillimvitet ’90, asokohe kur botohej në Kukës gazeta lokale “Shkëlzeni” e Tropojës, ndaj dua të them se është një burrë i fismë, dalzotas i detyrave të veta, të cilit zgjuarsia e thellë e urtia e hapur kurrë nuk i munguan e as nuk i tepruan, ndaj eci me hapa të qetë e me sy të qeshur. I tillë, njeri i nderuar, mbetet edhe sot, 78 vjeçar, teksa bulevardon në Tiranë e kie kënaqësi me i folë me të dy fjalë në ecje apo me u ul diku e me e pi një kafe të rrallë me i burrë të tillë të rrallë.

Këta tre burra të sojshëm, secili ma i mirë se shoqi, prof. Shefqet Hoxha i Lumës, Mustafa Hoxha i Dukagjinit (Malziu) e Kadri Morina i Shikajve (Malziu) morën vendim në bashkari dhe i hynë sipërmarrjes fisnike mbi trevjeçare për botimin e veprës “Malziu…”. Secili në detyrën e vet, në profilin e vet, me rolin e kontributin e vet. Pati edhe të tjerë ndihmatarë si kordinator, konsulent apo prurës me shenime e kujtime si i mirënjohuri etnologu pukjan, Xhemal Meçi; i përkushtuari malzias, Rexhep Tahiri; të paharruemit malzias, Ali Hasani, Ejup Hoxha, Ferit Hoxha, të cilët i faleminderon veçmas edhe autori i monografisë, prof. Shefqet Hoxha. (shih fq. 8). Vepra shkencore “Malziu…” e penës së artë të prof. as. dr. Shefqet Hoxhës, doli në dritë si një arritje e mirëpritur, të cilën autori ua kushtimon “malazezëve të urtë e të vnjeshëm” duke ua shpalos “vlerat njerëzore dhe të kaluarën e harruar të visit të tyre” (fq.3). Kjo vepër shkencore i kapërceu kufijtë e një krahine, të një rrethi, të një qarku; po hyn në fondin e pasurisë kombëtare, po zenë vend në biblioteka kombëtare në Europë e deri në Amerikë.

Amerikanët e kanë një shprehje për vetveten: Mëso të respektosh një biznesmen që ka mbi një milionë dollarë se po të ishe i zoti do i baje edhe ti kaq pasuri valutore me mendjen e djersën tande. Në vende euro-lindore ballkanike,si kjo e jona Shqipëri Londineze, e cila ka përjetue disa sisteme e rregjime ma tepër se problematike, gjithato luftëra botërore e ballkanike shkatrrimtare, kryengritje të shumta e të pafundme kundër vetvetes e të tjerëve, e cila po e provon aktualisht edhe tranzicionin galopant e galiç, kuptohet se është disi e vështirë me i vnue në vend e me rend, sipas Traditës apo Protokollit, biznesmenët e kohës së tanishme tue iu marrë në konsideratë pasurinë valutore, humanitare e intelektuale të tyre. Sot, jo veç në laminë e biznesit, shumkush ia ngjet vetes “flatrat” e dragoit dhe gjithkush po don me t’i mbathë “patkojtë”. Kena kalue jo pak kohna revolucionare me ç’shenjtërim të pronës private e të bio-poseduesve të saj. As kjo koha e sodit nuk po i jep shenjtërinë meritore pronës e, përndryshe, ma e pakta: me i lanë në shenjtërinë e vet biznesmenët e meritës.

Kadri Morina është nga ato personalitete shumëdimensionale publike që ban përjashtim jo rastësor në kohë e hapësirë, në vlera e virtyte. Ia ka mbrri të jetë i përveçëm, me emër e mbiemër, me fytyrën e tij, në librin e madh të biznesit kombëtar shqiptar e të shoqërisë kombëtare shqiptare. Nuk është i vetmi, po i përnget vetëvetes. Ndjek edhe shembullin ma të mirë të të tjerëve. Kadri Morina është vet Kadri Morina.

ADN e Kadri Morinës në vena e inde dhe në palcën e ashtin genetik ndër breza e ka të skalitur fort e mirë traditën e biznesit. Është “i lindur” si biznesmen e, si i tillë, punon në bizneset e veta me të gjitha shqisat e tij. Përndryshe: Ai ka çka sjell e çka përcjell. Si shumëkush. Mbi të gjitha: është Dikush. I rrinë kohës në kambë. I prin jetës në ballë.

Gjyshi i tij morinas e bregdrinas, Niman Ali Morina, qyshse para dy shekujve kalendarik e ka marrë fatin në krah e botën në sy dhe i ndali hapat në Anadoll, bash në kryeqytetin portual të Stambollit, në kryeqytetin e tri perandorive nga ma të mëdhatë e botës: asaj Romake, Bizantine e Otomane; një nga kryeqytetet e kulturës, arsimit e zhvillimit ekonomik botëror të asaj kohe. Ky njeri i ditun dhe i shetitun u rikthye tek ama e tij, në truallin e tij, duke i dhanë ma tepër fuqi e risi kullës së vet, e cila ishte një ndër ma gjallniket nga pasunia e veprimtaria në trevën e Malziut. Kësokohe, Niman Morina solli me veti kulturë të madhe, monedha osmane, mjete relike (si një mulli kafeje që dikur e përdorte krejt krahina për dasma e morte), etj.

Ashtu sikurse të shquarit e botës në fusha të ndryshme të jetës e të shkencës marrin Çmimin “Nobel” në Stokholmin skandinav të Suedisë, edhe Tahir Morina, i ati i Kadri Morinës, e ka marrë në rang lokal një të tillë “çmim” të pashoq për virtytetet, vlerat e veprat e tij në vendlindjen e vet, pasi në krahinën Malziu e jo vetëm malziasit e thërrasin masivisht e mirësisht: “Baba Tahiri”. Shpesh ka qëllue që as profetët mos me u vlerësue në vendlindjen e vet, ashtu sikurse edhe shumë fëmijë modernë harrojnë me i thirrë prindit të vet me emnin hyjnor: “Babë”! Pra, një çmim i tillë: “Babë Tahiri”, nuk është i pakët me e fitue moralisht dhe jo aq i lehtë me e mbajtë atë jetëgjatësisht e dinjitarisht, pasi vet njeriu duhet të jetë “nobel”, të jetë njeri i mbrrimë, të jetë vet Tahir Morina.

I thjeshti, punëtori, besimtari, Tahir Morina, burrë i besës e i ndershëm, për nga profesioni edhe guzhinier i shumkërkuar, njeri vendimmarrës, shquhej edhe si administrator i pasurive të tij të (pa)luajtshme saqë edhe pikën e ujit mund ta ndante më dysh, i zgjonte mëngjeset në krye të punëve të ditës, stinës e kohës; luftonte me plot sakrifica përmes vështirësive të (pa)qëllimta për t’i rritë të mirë e me të mira të pesë fëmijët e tij, me ua dhanë me zotësi e mbarësi shkollën, punën e rrugët e jetës.

Tashti ky burrë malësie, bregdrinas e morinas, i ditur e i shetitur, misionar bajenderës, ky Tahir Morina, shtatmbajtun, ecën krenar brigjeve të Drinit, bulevardeve të Tiranës, bregdetit të Sarandës, Udhës së Kombit deri në Prishtinë, nga plazhi i Ulqinit në kalanë e Shkupit, pasi ia ka mbrri asaj që ia don zemra e mendja çdo prindi mbi tokë: iu kanë ngrit fëmijët e tij, nipërit e mbesat e tij, në lartësi dinjitare që tashma kanë imazhin, frymën e suksesin e tyre me emnin e nderit e të progresit: “Kadri Morina”.

Vendlindja e Kadri Morinës, krahinë/za e Malziut, në brigje të epërme të Drinit të Mesëm, është një trevë e qytetërimit të lashtë pellazgo-ilir, që daton të paktën dhjetë mijë vjet ma herët, tue nistue prej sodit. Në antikitetetin e lashtë vendasit e atyshëm jetnonin në banesa mbi tokë e ta ndara në dhoma, kishin enë me dekoracione për gatim e hijeshim, etj., njësoj si edhe në Maliq të Korçës, etj., ndërkohë që sipas HPSH, Tiranë, 2002, fq. 44-46) edhe në ultina bregdetare banonin në gropa nëndhese. Aty, lidhtas me Fushën e Dukagjinit (Malziu), gjendej Kolshi i vjetër prehistorik, vendbanim i neolitit të hershëm të zhvilluar, që në historinë shqiptare, ballkanike e europiane njihet si “Kultura Kolshi I”, kulturë përfaqësuese e krejt Shqipërisë Verilindore. Kolshi I ka si tregues themelor qeramikën barbotine në reliev të ngritur, qeramikën e pikturuar me bojë kafe mbi sfond të kuq dhe qeramikën impreso, të cilat vendosen mjaft qartë në raporte kulturore e kronologjike me Rudniku III në Kosovë dhe me gjithë kulturat e fazës Starçevo II b të Ballkanit Qendror, etj.

Në këtë truall të Malziut të sotëm thuhet se ka jetnue fisi ilir i Siculotae (fq. 112), prej të cilit e mori emrin edhe vendlindja e Kadri Morinës, fshati Shikaj (Shikla-Shikje-Shike), ashtu sikurse edhe në brigjet e Valbonës, prej ku bigohet me Drinin e deri në Gryka, popullohej nga fisi ilir i Skirtonëve, paraardhësit e fisit të hershëm të “Ponarit të Lekës” me vendbanim trojenik në Malësinë e Gjakovës dhe në Ultinën e Podgoricës së sotme. Për herë të parë, sipas gurrave dokumentare të vrellta, emni i fshatit Shikaj (në trajtën Shikla) përmendet në krisobulën e car Stefan Dushanit në vitin 1348.

Malziu ka pasë qytetërim edhe në kohna të Mesjetës së hershme, të mesme e të vonë. Aty ende gjenden gjurmë historike e rrënoja të kalave (kështjellave). Ma e njoftuna është “Kalaja e Lekës”, e Lekë Dukagjinit, sundimtar i këtyne anëve e ligjbërës i Kanunit me emnin e tij. Kjo kala, të cilën e ka shkel me kambë shpeshherë edhe Kadri Morina, ngrihet mbi një kodrinë, në një vend të kyçtë, mbi një shkëmb të thiktë “Qafa e Gjytetit” e, teposhtë, shtrihet një fushë e vogël, “Qyteti”. E gjitha kjo formon një farë gadishulli tek bashkimi i lumit të Krumës me Drinin e, kulla e saj katërkandshe, lartohet në 259 metra lartësi mbidetare. Mbi një kodër në formë konike me lartësi 323 metra mbi nivelin e detit ngrihet “Kështjella e Shëmrisë”, për të cilën historiani Shefqet Hoxha hedh idenë se duhet të jetë vendosur “në kufirin mes provincave Praevalis dhe Dardania”, e cila ishte edhe një tjetër pikë nyje në kahendarjet e rrugëve drejt Vaspasit e Dardanisë.

Malziu ishte një vend gjeo-strategjik i kryqtimit të udhëve qyshse në kohë të lashta, pasi trupohej nga “Rruga e vjetër”, ndryshe: Publica Via apo ma plotërisht: Rruga Lissus-Nissus (Rruga Lezhë-Nish). Në Vaspas (Va-Spas), tek kalimi mbi lumin Drin, rruga e madhe ndahej në tre drejtime, drejt kryeqëndrave të mëdha ndër kohëra: drejt Prizrenit, drejt Gjakovës me rrethina, drejt Shkodrës. Nga fshatra të Malziut, siç shpjegohet në këtë vepër shkencore, niseshin disa udhë drejt krahinave (rretheve) përqark: drejt Mirditës, Hasit, Malësisë së Gjakovës (Tropojë), Pukës, Kukësit. Këto rrugë kanë sjellë qytetërim, zhvillim të mirë ekonomik e kulturor, pasi aty kishte doganë, hanet e Vaspasit e Shikaj, dyqane zejtarie e shitore, etj. Në gjysmën e dytë të shek. XVIII u ndërtue “Ura e Vezirit” (sipërmarrje nga Veziri i Shkodrës) me 18 harqe të madhësive të ndryshme, një nga monumentet ma të mëdha të Perandorisë Otomane në gadishullin e Ballkanit.

Malziu ishte një vend që kohëpaskohe i bante njerëzit e vet biznesmenë të mirë, iu ngjallte atyne humanizmin njerëzor, iu ushqente ndjenjën e punës, kursimit e fitimit.

Ndaj nuk është e rastit, që në vise përgjatë brigjeve të Drinit, në të tilla udhëkryqe të shkëmbimeve tregtare e të kulturave, si fjala vjen prej nga bashkimi i Dy Drinave deri në bigimin e Valbonës me Drinin, kemi gjithata biznesmenë të njohur në këtë shekull të ri: Avni Ponari, Basri Ruka, Hajri Elezi, Kadri Morina, Ramë Geci, Shyqyri Duraku, e dhjetra të tjerë.

Ndryshe nga gjithato treva në Shqipërinë e Veriut, Vaspasi e krejt krahina etno-historike e administrative e Malziut, falë edhe pozicionit gjeo-strategjik, është fjalashkrue nga shumë autoritete të shkencave, politikës, letrave e diplomacisë, shumë sish edhe udhëpërshkrues, si: Llazar Soranzo (shek. XV), Frang Bardhi (1638), Evlia Çelebia (1670), Stefan Gaspri (1671), Vincenzo Zmajevich (1703), J.G. von Hahn (1867), Giusepe Celcich (1899), Jastrebovi (1904), Theodor Ipen (1908), A. Baldacci (1929), E. Armao (1933), Kahreman Ulqini (1973), Kolë Luka (1981), Xhemal Meçi (1997), Jaho Brahaj (2005). Sigurisht, historiani i njohur Shefqet Hoxha e ka mirëmendue përzgjedhjen e publikimin e fragmenteve të shkruara (fq. 100-112) nga këto personalitete duke ia rritë kështu ma tej e ma mirë vlerat e mirëfillta dokumentare kësaj vepre shkencore për Malziun.

Prof. as. dr. Shefqet Hoxha qyshse në parathënie të kësaj vepre shkencore pohon edhe një tjetër randësi etno-historike të Malziut: “Traditat e ruajtura të banorëve të Malziut dëshmojnë origjinalitetin, por edhe ndikime të krahinave përrreth: Mirditës, Lumës, Hasit dhe Malësisë në të djathtë të Drinit. Madje, më duket se ky vis është një kapërcere midis Gegërisë së mesme dhe Malësisë, tiparet kulturore të të cilave i ndesh në çdo lëmi: në folklor, në etnokulturë, në të folme, etj.” (fq. 7).

Kadri Morina mban mbiemnin e fisit të vet Morina, një nga 12 fiset e njohura në Shqipërinë e Veriut. Emrin Morina e gjejmë tek Qafë Morini në kufi me Gjakovën e Tropojën (Malësinë e Gjakovës). Aty, në hershmëri pagane, ka qënë një Tempull Diellor. Aty njerëzit luteshin. Aty janë ba edhe luftëra të mëdha. Njerëzit ishin qëndrestarë, luftëtarë. Vdisnin në kambë. Pra, ishin morina. Nuk dihet: vendi ua dha emrin e fisit apo fisi i dha emrin vendit. Sidoqoftë, në mes të Kukësit e Prizrenit kemi edhe doganën e Morinës. Nga fisi Morina, siç thuhet edhe në këtë vepër, ka edhe në Shikaj, Petkaj, Shpataj, Mgullë të Malziut. Një prej tyre është Kadri Morina i Shikajt. Më vno disi në mendime një rrëfim i vitit 1982 i Fejzë Dobrushit, 83 vjeç, në Shëmri: flet për një festë të veçantë në Malzi: “Darka e Diellit” (fq. 259) e cila festohej sikurse Dita e Verës, Novruzi, Zhgjergji, Runa, Shmitri, Mejdisi i Dimnit. Ndaj baj një farë lidhjeje jo krejt rastësore traditore në mes Tempullit Diellor në Qafën e Morinit e Darkës së Diellit në Malziun në breg të Drinit të Bashkuar.

Kadri Morina është njeri besimtar. Beson në Zot jo veç kur i duhet, jo veç për rrëfim, jo veç kur ka hall, por beson në Zot se duhet besuar, beson si misionar, beson për veprim. Njësoj sikurse edhe baba e nana e tij besimtarë e misionarë, bamirës, bajenderës.

Përndryshe: Kadri Morina nuk është shenjt, po ka shenjtëritë e tij. Një prej tyre është edhe bamirësia në kohën, vendin dhe mënyrën e duhur. Ai ka marrë përsipër me sukses ndërtimin apo restaurimin e kulteve fetare në Peshkopi, në qytetin e Tiranës, në Marikaj të Durrësit, në Zall-Bastar të Tiranës, etj. Mijëra dollarë i akordoi për restaurimin e Xhamisë së Et’hem Beut bash në qendër të Tiranës, këtij kulti monument kombëtar, fetar, kulturor e historik. Ka financue edhe në përkthimin e Kur’anit. Ai nuk t’i përmend shembuj të tillë bamirësie. Duhet me i mësue prej të tjerëve. Këto fakte i gjeta tek një portret për biznesmenin e humanistin Kadri Morina të shkruar nga gazetarja e shkrimtarja shqiptaro-amerikane, Raimonda Moisiu, e botuar tek “Tirana Observer” në vitin 2009. Kadri Morina ka me dhjetra raste ndihme bamirësie si për jetimët e Shtëpisë së Fëmijës “Zyber Hallulli” në Tiranë; për një fëmijë trevjeçar për transplant mëlçie në Spitalin Amerikan në Tiranë, etj. etj. Gjithashtu ka financue për Festivalin e Filmit në Durrës, shumë libra historik e letrar, ekspozita pikture, veprimtari nga ma të ndryshmet.

Ndihma e Kadri Morinës për Kosovën është e madhe, e çmuar, e përhershme, e cila shprehet edhe në një deklaratë të tij të kahershme: “Për Çështjen Kombëtare shkrij pasurinë, jap edhe jetën”.

Dinjitari Kadri Morina e ka nusen e tij, Kozetën, nga dera e njohur e Madanëve të Gashit të Gurit.Është çika e nderuar e një burri të mirë, Din Madanit, shtegtar i hidrocentraleve në dy dekada nga Fierza në Koman (1971-1989). Ai ka disa vite që ka ndrrue jetë, po mbetet kujtimi e nderimi për emrin, virtytet e sakrificat e tij, mbetet shembulli i tij si kryezyrtar model i sektorit të burimeve njerëzore në 15 vitet e fundit të paradaljes në pension.. Kam pasë rastin ta njoh qyshse në hidrocentralin e Fierzës, kah fundviti 1975. Pikërisht, asokohe kur fillova punë në ma pak se një vit kohë në sekretari-arkiv në kantierin e prodhimit nr. 2 të H/C të Fierzës. Ndonjëherë, ndër vite, më ka qëllue që kur kisha mëdyshje për ndonjë shkrim për Fierzën për ta çue në shtypin e Tiranës shkoja e konsultohesha edhe me Din Madanin, barometrin e të drejtës e të vërtetës. Edhe sot e kësaj dite i çmoj sjelljet e tij si ndaj disave që ishin me “biografi të keqe”, ndaj atyre që donin të kualifikoheshin në profesione të ndryshme, etj. Ishte njeri fistar. Mbi të gjitha njerëzor. Djalin e tij, intelektualin e kohës, ing. Skënder Madanin, e kam mik, një mik që të ban të nderuar ecja në krah të tij. Ai ka krye dy universitete, ka dy shtetësi – shqiptare e kanadeze, zotëron dy gjuhë të huaja. Ma së parit e pata takue këtë djalosh të Dhjetorit ’90 teksa interesohej tek ministri i Kulturës, Bujar Leskaj, për t’i kërkue miqësisht ndihmë për Tropojën e tij. Kësokohe, më 2007, ai punonte zv/drejtor i Përgjithshëm i Shërbimeve të Transportit Rrugor.

Në vitin 2009, teksa pinim kafe me mikun tim Skënder Madani tek “Piazza” në qendër të Tiranës, e pata njohur biznesmenin Kadri Morina, pronarin e ri të këtij bar-restoranti modern, të frekuentuar nga personalitete (ndër)kombëtare. Ky bar-restorant, edhe pse janë ndertue të tjerë me emna të mëdhenj botëror si “Sheraton”, “Rogner”, etj. ende mbetet në nivele të larta si vatër e bukurisë, kënaqësisë e mirësisë. Më la mbresa e më ngjalli respekt kultura e Kadri Morinës. Ai kishte njohuri të mira për letërsinë e artin, për figura të njohura të tij. Ai fliste me admirim e kompetencë për Kosovën, etj. Ai e mbante bisedën në lartësi edhe kur fliste për Amerikën e personalitete të saj, disa prej të cilëve i kishte miq, si artistin e madh me origjinë shqiptare, Sten Dragoti, kumbara i djalit të tij të vogël, Wesliklarkut, etj. Atë ditë m’u duk se ishte një anglo-sakson. Mbi të gjitha, Kadri Morina, është një shqiptar kombëtar.

Fëmijët e Kadri Morinës janë në rrugën e të mbarës, në ecje drejt lartësive të suksesit. Ma i madhi ndër fëmijët, Kreshniku, është i dhanun pas matematikës, talent qyshse herët kur fitonte Olimpiadat e Matematikës. Tjetri, Klajdi, i përkushtuar edhe pas sportit, pjesmarrës në veprimtari ndërkombëtare si në Samitin Botëror të Ujit në Stamboll, etj. Klara, vajza e vetme, talent në piano, çka e ka dëshmue edhe në koncertin e Selin Dion në Las Vegas të Amerikës, etj. Një nga katër fëmijët e tij, ma i vogli, mban emnin Wesliklark, në nderim mirënjohjeje për gjeneralin amerikan, Wesli Klark, komandant Suprem i Forcave të Bashkuara të NATO-s për Europën, që ishte një nga strategët e Luftës së Kosovës në vitin 1999, ndihmëtar i lirisë së saj së Kosovës. Pra, një familje e mirë në lartësi të kohës, me vizione e pasione për jetën e të nesërmen, me tradita e arritje. Njerëz të mirë në këtë kohë të vështirë.

Vepra “Malziu…” është një enciklopedi shkencore, një vepër fletëhapur për brezat, një metodologji për të tjerët se si duhet shkrue një monografi për një krahinë shqiptare.

Një vend të veçantë në këtë vepër (fq. 219-240) zenë disa prej figurave të njohura të krahinës së Malziut, si: Andrea Kalimashi (1643-1687), Demë Simoni (mesi i shek. XIX), Rrustem Ukë Bajrami i Pistës (gjysma e dytë e shek. XIX), Tahir Sinani i Kalimashit (gjysma e dytë e shek. XIX), Hasan Rrahmani i Mëgullës (gjysma e dytë e shek. XIX), Ismail Arifi (…1912), Osman Ibrahim Hoxha i Dukagjinit (fundi i shek. XIX – fillimi i shek. XIX); Halil Mustafë Hasani i Pistës (1884-1912), Sali Aga (1854 – 1953), Tahir Aga e motra e tij, Lajle , Ramë Hoxha i Dukagjinit (fundi i shek. XIX e gjysma e parë e shek. XX), Ismail H. Muçaj, Mustafa Hoxha, etj.

Kadri Morina e ka provue vetveten si biznesmenë qyshse në kohën që punonte në vendlindjen e tij, me menaxhimin e prodhimit e tregtimit të esencës të rrëshirës së pishës, duke u arritë pesëfishimi i vlerës të ditëpunës në kooperativën bujqësore. Kësokohe, edhe pasi kërkoi të drejta të mohuara të babës së tij, Tahir Morinës, për qëndrimet e zgjuara e të prera në kohëprishjen e marrëdhanieve me Bashkimin Sovjetik, ndodhi ajo që (s)pritej: djaloshit Kadri Morinaiu vërsulën njerëz të vegjël në karrike të mëdha për ta implikue në gjyqin e jehonshëm të Kukësit për esencën e rrëshirës së pishës, prej nga doli me pafajësi. Në kohën kur punonte me rininë në ushtri në Tiranë, në vitin 1990, iu kërkue të sillte patate nga Kukësi, ku me shtimin e numrit të kamionave iu shtuan edhe të ardhurat. Në kohën e Lëvizjes Studentore të Dhjetorit ’90, në ditën e rrëzimit të shtatores së Enverit, vetheq zyrtarisht uniformën e zyrtarit ushtarak dhe ia fillon biznesit: I bleu katër fabrika buke nga Turqia. Nis edhe transportin e çimentos. Fillon të merret me ndërtimtari. Tevona, më 1998, ngre një zdrukdhtari për mobilje për firma ndërtuese. Para disa vitesh kreu dy blerje të mëdha: bleu Shoqërinë e Sigurimeve “EUROSIG” në Tiranë e me filiale në disa rrethe, bleu edhe bar-restorant “Piazza” në qënder të Tiranës (ish lokalin e shqiptaro-amerikanit të njohur, Ekrem Bardha). Merret edhe me ndërtime deri në Sarandë. Pra, Kadri Morina, nuk është nga ata “biznesmenët e klonuar” apo “biznesmenët në inkubator” që punojnë me lekët “e tepërta” apo “të fshehta” të të tjerëve e për të tjerët, që i kemi jo të pakët në këtë kohë tranzicioni postkomunist. Nuk është as nga ata biznesmenë që u banë të fuqishëm me forcë apo mbi lotë. Kadri Morina është biznesmen i themeltë, i suksesshëm, i pathyeshëm, i pakthyeshëm, biznesmen i të djeshmes, i të sotmes dhe i së nesërmes.

Prof. as. dr. Shefqet Hoxha, Mësues i Popullit, tek vepra e tij shkencore “Malziu…”, në kryefalenderimin e tij për biznesmenin Kadri Morina (fq. 2) na i përcjell tri të veçanta të këtij biznesmeni sipërmarrës misionar: “Zemërgjerësia. Njeri me shpirt të ndjeshëm. Me dashuri të pamatë për visin e vet, Malziun”.

Kur ecën Kadri Morina hapin e ka të lehtë. Duket sikur Toka e mban peshë. Mëse realitet, pasi është nga të shumtit bij të kësaj Toke që nuk i bajnë randë Asaj, nuk i nxanë vend kot. Përkundrazi: me biznesin e humanizmin e tij, gjallnon e hijeshon në Tokën e vet etnike. Ai kontribuon që kjo Tokë të jetë një vend edhe ma i jetueshëm, edhe ma i lumnueshëm për rrënjët e degët e tij, për shoqërinë shqiptare bashkudhtare, për breza në vargni kohe. Ai mbetet i motivuar për vete dhe motiv për të tjerët. Njeri i Besimit, i Mendimit dhe i Veprimit. Në këtë Tokë të begatë edhe Kadri Morina e ka hisen e vet të meritueme me dije natyrale e të kultivueme dhe me sakrifica bohemike e praktike, e ka emrin e vet të mirë me punë të vyeshme e virtyte genetike.Në këtë Tokë të bekueme edhe Kadri Morina e ka hisen e vet të diellit natyror e atij hyjnor, i ka hapësirat vendore e kohore rrezatuese të veprimtarisë së vet në shërbim mirësor për familjen e njerëzit e tij, shoqërinë tonë, kombin shqiptar.

Tiranë, dhjetor, 2013

Leter nga Engel dhe Aderholt:Ja pse emeruam Ashton, Dacic dhe Thaqin për çmimin Nobel 2014

December 24, 2013 by dgreca

*Komiteti i Kongresit për Çështjet Shqiptare , bashkë- kryetarët të Komisionit të Kongresit të Serbisë nominojnë baroneshën Ashton, Thaçin dhe Daqiçin për çmimin Nobel 2014 /

*” Në krijimin e çmimin e tij , Alfred Nobel kërkuar të njohin individë që kapërceu pengesa të konsiderueshme për të ndërtuar miqësi mes kombeve . Marrëveshja Serbi -Kosovë , në të cilën kundërshtarët e parë të hidhur të lënë mënjanë mosmarrëveshjet e tyre për hir të paqes dhe një të ardhme më të mirë për vendet e tyre , ilustron vizionin Alfred Nobel -së . “/

*Foto nga faqja e internetit e Komisionit Evropian: Kryeministri Hashim Thaçi, Catherine Ashton dhe Kryeministri, Ivica Daçiq/

Nga BEQIR SINA, New York/

Washington , DC – Sot Kongresistët Eliot L. Engel dhe Robert Aderholt , bashkë kryetar të Komitetit të Kongresit për Çështjet Shqiptare , dhe kongresisti Ted Poe dhe Emanuel Ceaver, bashkë- kryetarë të Komisionit të Kongresit të Serbisë , i dërguan një letër Komitetit të Oslos – Norvegji, për emërimet e Çmimit Nobel për Paqe : Baronesha Catherine Ashton , Përfaqësuese e Lartë e Bashkimit Evropian, për Politikë të Jashtme dhe Siguri , Ivica Daçiç , Kryeministër i Serbisë dhe Hashim Thaçi Kryeministëri i Kosovës , për Çmimin Nobel të Paqes 2014 për rolet e tyre kritike për normalizimin e marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosova .

Në letrën e tyre kogresistet amerikan thonë

Të nderuar nderuar Anëtarët e Komitetit Norvegjez për Çmimin Nobel :
Ne jemi duke ju shkruar Ju se Baroneshën Catherine Ashton , Bashkimi Evropian (BE) Përfaqësuese e Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri , Ivica Daçiç , Kryeministër i Serbisë dhe Hashim Thaçi Kryeministëri Kosovës, janë emëruar nga ne për Çmimin Nobel të Paqes 2014 – për rolet e tyre kritike në normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës .
Marrëveshja Prill 2013 mes kryeministrave Daçiq dhe Thaçin , e ndërmjetësuar nga baronesha Ashton pas muajsh të negociatave të zellshme , shënon një pikë dramatike dhe historike kthese për Serbin dhe Kosovën – dhe për rajonin e trazuar të Ballkanit në tërësi . Duke u kthyer ashpër me të kaluarën dhe për të gjetur një rrugë për një të ardhme të ndritshme , të dy kryeministrat treguan angazhim të shquar , guxim dhe vizion . Në të njëjtën kohë , Baronesha Ashton ka treguar lidership të shquar , përkushtimin, dhe këmbëngulje për të ndihmuar për të ndërtuar konsensus midis të dy palëve .
Konfliktet etnike janë më të hidhur dhe të vështirë për të zgjidhur , dhe konflikti Serbi-Kosovë ka provuar të jetë përjashtim. Tensionet ndërmjet serbëve dhe shqiptarëve të Kosovës në Ballkan kanë ekzistuar për dekada të tëra , dhe përkeqësuar ndjeshëm në vitet e fundit prej shpërbërjes së federatës jugosllave . Në vitet 1990 ,armiqësia mes dy grupeve rezultoi në një tragjedi humanitare në një shkallë masive . Me mijëra u vranë , pati të zhvendosur , apo të viktimizuar ndryshe para se luftimet u ndalën më në fund me ndërhyrjen ndërkombëtare .
Në vitet e mëvonshme , si shtetet e tjera evropiane të integruar politikisht dhe ekonomikisht , në realizimin e një paqe në begati dhe siguri, ftoi “dorën” e bashkëpunimit dhe mirëkuptimit të përbashkët . Administrata Ndërkombëtare e OKB-së, pas luftës e Kosovës vetëm ngriu mosmarrëveshjet , duke mos lejuar që, plagët e vjetëra dhe të pazgjidhura dhe pakënaqësitë etnike të mos acaroheshin . Armiqësia e vazhdueshme gjatë kësaj kohe i kontribuoi jostabilitetit politik , gjendjes jo të mirë , ekonomike dhe korrupsionit në të dy vendet si dhe në rajon më të gjerë , frustruese për Serbinë dhe Kosovën në realizimin e një ëndrre për në Europë, dhe të jetojnë të lirë , dhe në paqe .
Në këtë sfond , Kryeministrat Daçiç dhe Thaçi meritojnë kredi të madhe për të marrë rrezikun e kërkuar nga një zgjidhje – përpara me prirje ndaj konfliktit . Udhëheqja e tyre ishte edhe më e angazhuar për të treguar rolin e shquar ku çdo gjë luhet në mes dy kundërshtarve në konfliktin gjatë viteve 1990 – Kryeministri Daçiç ishte një zyrtar i lartë në qeverinë serbe në atë kohë , dhe kryeministri Thaçi ishte kreu i krahut politik të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës . Të dy udhëheqësit u përballën gjithashtu në një “përplasje” të fortë të brendshme, dhe shpeshherë patë kundërshtime të thella për marrëdhënie më të ngushta . Megjithatë , Daçiç dhe Thaçi, secili e kan të njohur se armiqësia e vazhdueshme për të përfaqësuara ka edhe një fund dhe se pajtimi i ofruar ishte e vetëmja rrugë për një të ardhme më të mirë për vendet e tyre .
Në fund të vitit 2012, me mbështetjen e vazhdueshme të Bashkimit Evropian dhe baroneshës Ashton , të dy udhëheqësit filluan negociatat në të cilat ata vendosën një lidhje të besimit dhe folën së bashku nëpërmjet një gamë të gjerë të çështjeve të diskutueshme . Më 19 prill 2013, pas gjashtë muaj u mbajtën dhjetë raunde bisedimesh “rraskapitëse” , Daçiç dhe Thaçi më në fund i dhnë “krye” duke sigluar një marrëveshje historike nga e cila ata kan përcaktuar parimet për normalizimin e marrëdhënieve . Baronesha Ashton , e cila kishte ndërmjetësuar me shkathtësi çdo seancë , ishte i pranishëm si dëshmitare .

Çdo udhëheqës ka bërë koncesione të rëndësishme dhe politikisht të vështira . Serbia ka pranuar se Kosova do të jetë përgjegjës për të gjithë territorin e saj , duke përfshirë edhe komunat veriore me shumicë serbe , të cilat do të veprojnë nën kornizën ligjore të Kosovës . Nga ana tjetër, Kosova ka rënë dakord që të japë një pjesë të madhe të autonomisë të këtyre komunave gjithmon brenda Kushtetutës së Kosovës.
Përveç këtyre arritjeve , të dy palët ranë dakord që të mos bllokojnë , ose të inkurajojnë të tjerët për të bllokuar , përpjekjet e tyre përkatëse të integrimit me Bashkimin Evropian . Si rezultat i drejtpërdrejtë i guximit të të dy kryeministrave dhe Baroneshës Ashton , më 22 prill , Komisioni Evropian rekomandoi që BE-ja të japë Serbisë një datë për bisedimet e saj të anëtarësimit në BE , dhe që BE të fillojë bisedimet e afërta politike dhe lidhjet ekonomike me Kosovën .
Serbia dhe Kosova ende nuk pajtohen në shumë gjëra . Ekstremistët në të dy anët mbeten implacably dhe e kundërshtojn pajtimin . Dhe puna e madhe në zbatimin e marrëveshjes mbetet përpara . Por marrëveshja ndërmjet Serbisë dhe Kosovës , pa dyshim paraqet një arritje me të vërtetë historike . Ajo mbylli kështu një kapitull mbi luftërat hidhura ballkanike të viteve 1990 dhe siguron qytetarët e Serbisë dhe Kosovës se janë në një rrugë përpara për të ndërtuar një jetë më të mirë për veten dhe fëmijët e tyre Marrëveshja gjithashtu dërgon një mesazh të fuqishëm shprese dhe frymëzimi për të tjerët në rajon , dhe në të vërtetë në të gjithë botën . Ajo tregon se efektet më të mëdha negative të urrejtjes etnike mund të tejkalohen , dhe se individë të përkushtuar dhe të guximshëm mund të vijnë së bashku , përmes ushtrimit të vullnetit të mirë dhe kompromisit , dhe zgjidhjen e problemeve në dukje të vështira.
Në krijimin e çmimin e tij , Alfred Nobel ka kërkuar që këtë çmimim ta marrin vetëm ata individë që mposhtin pengesa të konsiderueshme për të ndërtuar miqësi mes kombeve . Marrëveshja Serbi -Kosovë , në të cilën kundërshtarët e parë dhe të hidhur të lënë mënjanë mosmarrëveshjet e tyre për hir të paqes dhe një të ardhme më të mirë për vendet e tyre , duke ilustruar dhe vizionin e Çmimit Alfred Nobel . Prandaj, ne i kërkojmë Komitetit të Ndarjes së Çmimit Nobel për Paqe, për të nderuar kurajën e madhe , vizionin largpamës , dhe përpjekjet e palodhshme të Përfaqësueses të Lartë të BE-së Ashton , Kryeministrin Daçiq , dhe kryeministrin Thaçi me Çmimin Nobel të Paqes për vitin 2014.

Laureta Meci Ylli që suprizon – këngëtaria e “Suprizave të Festave të Fundvitit”

December 24, 2013 by dgreca

Nga Beqir Sina – New York/

NEW YORK CITY : Laureta Meçi, e cila për herë të fundit para publikut shqiptarë qe paraqitur me këngën e saj (videoclip) “Set your soul free”, më seksi se kurrë, sot në një programet më të shikuara në Amerikë ka suprizuar edhe një herë, pikërishtë në mëgjesin e sotëm – vetëm 5 ditë para Krishtëlindjes në Fox- News, programin e saj “Fox and Friends today!” moderuar me katërshen simpatike Brian Kilmeade, Elisabeth Hasselbeck, Steve Doocy, dhe Cheryl Casone, e cila i mori edhe një intervistë eskluzive me Yllin shqiptar të skenës në Amerikë, Laureta Meçi.

Kështuqë, talenti i dalluar shqiptar në Amerikë, Laureta Meçi gjithmonë suprizat e “ruan” për në fund-vitin Krishtëlindjet dhe Vitin e Ri, po të kujtojmë dhe befasinë e saj të fund-vitit( 13 Dhjetor 2008) ku ajo u paraqit me “Santa Baby”, video-clip të cilën Kuçovarja në Amerikë e publikoi duke na befasur me rastin e festave të fundvitit 2008.

Mirëpo, përveç këtyre projekteve, si (videoclipi) “Set your soul free”, dhe kohën – kur Laureta ishte në një udhëtim në Greqi, dhe pati realizuar edhe klipin e këngës “Turn around”, por edhe prezenca e saj në një segment të programit “Fox and Friends today!” mund të quhet se Laureta, është këngëtaria e “Suprizave të Festave të Fundvitit”

Ajo kohëve të fundit është edhe inspiruese, edhe në revistën tabloide Amerikane “Golf Luxury”.

Kjo ndodh në ndërkohë, që të gjithë artistët kërkojnë hapësia mediatike për të prezantuar projektet e reja dhe për të pasur më shumë marketing, Laureta përsëri na befason me paraqitjen e saj në revistën e famshmë të golfit “Golf Luxury and Destinations Magazine”, që del në shitje në gjithë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Meksikë. Në këtë revistë, Lauretës, i janë rezervuar jo pak por tri faqe me një përshkrim dhe intervistë në dy gjuhë, anglisht dhe spanjisht. Një pjesë të shkurtër të intervistës përshtatur në shqip, po ju sjellim edhe ne, së bashku me disa foto hot të Lauretës, të cilat Laureta i solli eskluzivisht për gazetën Bota Sot në New York, gjatë një bisede me gazetarin tonë Beqir Sina.

Laureta i tha gazetarit tonë, në një bised në Nju Jork, se kjo sipas saj është “Kultura e të bërit dhurata për Festat e Vitit të Ri nëpërmjet kolëgeve” pra si një kartolinë për lexuesin e Bota sot .

“Unë, thotë ajo aktroj në një pjesë sa humoristike aq edhe realiste. Mund të ndodh që me një dhuratë mund të ofendosh dikë në vend që t’a gëzosh! Por, jo çdoherë dhuratat i gëzojnë ata që u bëhen dhuratat. Festat përtej gëzimit tek njerëzit i bën edhe më sentimental dhe shpesh edhe të prekshëm, kështu që duhet kujdes i veçantë, që të mos të ndodh që pa dashje t’i bëjmë njerëzit të ndjehen keq.”

Më tej shtoi Laureta për gazetën Bota sot, për më tepër po të nisë revistën revistën e famshmë të golfit “Golf Luxury and Destinations Magazine”, që sapo ka dalë në shitje në gjithë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Meksikë, me një birografi timen e përshrkuar në dy gjuhë spanjisht dhe anglisht dhe një pyetsor i lezetshëm, thotë ajo të cilin e transmetuan sot në mëngjes edhe në bisedën me Cheryl Casone, në programin e mëngjesit “Fox and Friends today!” dhe që u trasmetua po sot në mëngjes në kanalin televiizvë FoxNews 5 në New York. Në blogun e saj Cheryl Casone, tregojë Laureta me faleminderojë përzemërsisht për paraqitjen time në programin e mëngjesit “Fox and Friends today!”

Njeriu më i famshëm prej nga inspirohesh?

Johny Depp.

Gënjeshtra e fundit që keni thënë?

Nëse do ta kisha thënë nuk më kujtohet, atëherë kjo do të ishte gënjeshtra ime e fundit.

Trego këngën e fundit që të kujtohet?

“Not afraid” nga Eminem!

Përshkruaje veten me tri fjalë?

Dinamike, inteligjente dhe sexy!

Nëse do të kishit dashur të hani diçka pikërisht tani, çfarë do të kishte qenë?

Ushqim japonez! Sushi.

Na thuaj diçka që të tjerët nuk dinë për ju?

Jam një notare e dobët.

Libri i fundit që keni lexuar?

The Twilight Saga.

Ëndërra juaj e parealizuar?

Të pushtoj botën!

Do ta vizitoni së shpejti Meksikën?

Do të kisha dashur shumë shpejt, është në listën e preferencave të mia.

Pas këtyre çka sipërcituam – duhet theksuar se edhe këngët e Laureta Meçit janë paraqitur në një librin që është botur në Shqipëri, kushtuar artistëve shqiptarë në mbarë botën. Librin e titulluar “Shqiptarët në kinematografinë botërore” , pasi Laureta, njëherësh është dhe aktore që ka fituar një rol edhe tek filmi “Shadow Kill” .

Përveç këtyre projekteve, ajo kohëve të fundit është aktuale me këngën dhe klipin më të ri të titulluar “Set your soul free”, këngë kjo e punuar në shqip dhe në anglisht, gjithashtu, dhe së shpejti pritet të bëjë xhiron nëpër radio, ndërsa për më vonë Laureta, e cila na befason çdo fund viti ka menduar që të punojë dhe klipin e kësaj kënge dhe ndoshta ndonjë videoclip të ri që ajo e mban sekret.