Archives for December 2013

A jemi popull metanastatik?

December 9, 2013 by dgreca

“ Një shtëpi e ndarë mes vetes nuk qëndron dot në këmbë.Një kombi copëtuar nuk mund të jetojë, ai duhet të luftojë për bashkim ose të vdesë “ (Nicola Guy “ Lindja e Shqipërisë,fq 294)/

Shkruan:Fahri XHARRA/

Më kujtohet shumë mirë, në vitët e fundit të Apart-heidit në shtetin e Afrikës Jugore ,të bardhët shkonin aq largë sa që bëhëshin edhe qesharak kur thonin që ata janë vendas në jugun e Afrikës dhe të zinjtë ardhacak..Por pushtuesi nuk gjenë mjete për të arsyetuar pushtimin e vet.Është për tu brengosur që serbët edhe pse i morrën më shumë se gjysmën e tokave tona (1860, 1878, 1913) gjatë një periudh shumë të shkurtër historike “teritë” e tyre arsyetuese që janë vendas në këto anë nuk kanë të ndalur gati që 200 vjet. Me tonelata rrenë historike janë të shkruara në librat e tyre dhe me anë të cilave e kishin ,bile edhe sot po e “bindin” bot*n se janë popull autokton dhe se janë të parët në këto toka së paku pas diellit dhe hënës. Duke lozur në teknikën psikologjike :”T´a them sa s ´ma ki thënë “ apo “T´ia them dikujt se shqiptari s`di ta thot” ,at e vërshuna botën me trillime nga më të ndryshmet e të cilat s ´kishin e edhe sot nuk kanë të bëjnë asgjë me të vërtetën.

Studiuesi i shquar i Mesjetës, Alen Dyselje, ka thënë më 1981: “Historia na mëson se lidhur me Kosovën, serbët janë pushtues të ardhur mjaft vonë”…

Por , a me të vërtetë kemi heshtur si thot Zonja Mary Wortley: : Besoj se nuk ka asnjë racë tjetër të njerëzimit që të ketë një mendim kaq modest për aftësinë e vet “ apo ishte diçka tjetë që nuk na lejonte të themi botërisht të vërtetën tonë ?

Kah fundi i shekullit XII sllavët turko-avarë (bullgaro-serbët) filluan të dëpërtojnë në Kosovë, pas një lufte që me 1190 e bënë kundër Bizantit, që atëherë e sundonte Kosovën, të banuar gjithmonë me popullsi shqiptare[17]). Që me 1180 serbët avarë sulmuan për herë të parë Mitrovicën dhe Vushtinë, të banuar me popullsinë autoktone shqiptare; më 1224 sulmuan Prizrenin ndërsa më 1285 Shkupin[18]). Më parë nuk kishte asnjë serbë në këto anë. Stefan Dushani (1331-1355) ishte mbret i Rrasisë dhe mbret i Shqipërisë (rex Albaniae). Nuk ishte mbret i Serbisë, sepse nuk ekzistonte fare Serbia. Në atë kohë Albania quhej Kosova, Rrasia, Shqipëria dhe Maqedonia deri në Selanik. Shteti Rrasia vinte nga emri Rrasë, i kryeqendrës së atij shteti, te Jeni Pazari.(Aleks Lusha: Ishin vetë shqiptarët)

Jovan Cvijiçi në librin e tij Lëvizjet matanastatike në Gadishullin Ballkanik ( Les mouvements métanastasiques dans la Péninsule des Balkans : avec une carte / Jovan Cvijic,1917) ndër të tjera shkruan .” Në të fundit u formua rrjedha metanastatike e Kosovës e cila ishte më e vjetra në Gadishull. Migrimet në Kosovë filluan nga fundi i shek.16-të dhe nuk ndalën as në ditët tona.”

Por çka janë rrjedhat ,lëvizjet metanastatike? Kur një popull lëvizë dhe shpërngulet në një vend tjetër duke iu zënë vendin vendasve e duke i përzënë ata ,ajo është lëvizje metanastatike. Dhe sipa serbëve e Cvijiçit , ne erdhëm në Kosovë e iu zumë vendi atyre , e ata paskan pasë ikur.

” Ate që ne e quajmë rrjedhë metanastatike të Kosovës ”, vazhdon Jovan Cvijiç në librin e përmendur ” i përfshinë të gjitha migrimet në mes Skutarit ( Shkodrës) dhe Kopaonikut , dmth migrimet e popullatës së vjetër serbe që nga Zeta e poshtme , nga Metohija (Dukagjini fxh) ,nga rrethinat e Prizrenit dhe nga Kosova ” E kuptuam që këtu paska pasë pasur vetëm serb . ” Kjo rrjedhë (metanastatike fxh) shkonte deri në Luginën e lumit Morava që i ndjekte vetëm vetëm rrugët transversale , sidomos rrugën e Zetës. Ajo rrjedhë futet në Serbinë – pjesën e Moravës ,me shumë zgjatje ( shumë jaka fxh) të shtrira në mes të Luginës së Ibrit dhe asaj të Moravës Jugore sidomos asja të Plitovicës dhe të Blazhevës në Kopaonik , të Prepolacit dhe të Merdares të cilat ngërthehen në Luginën e Llabit dh të Toplicë , jaka e vendit të quajtur Lisica. Emigrantët të një pjese të Metohisë shkojnë në drejtimin e Mokragorës duke u ndalur në vendet e Kolashinit ( Ibri i Epërm) ,; një regjion malor i banuar nga një popull energjik dinarik (serbët pra,fxh).

Viti 1917 , viti i shkrimit të këtij libri , koha në mes Konferencës së Ambasadorëve në Londër dhe Konferencës së Paqës në Paris , kohë që duhej arsyetuar pushtimet serbe të tokave shqiptare dhe dëbimit të tyre ( shqiptarëve ) . E patë nga përshkrimi se se Cvijiçi , në mënyrë indirekte e spjegon shtrirjen e shqiptarëve nëpër Serbinë e sotit .

”Tek Serbët e vërejme një lëvizje të madhe dhe shumë të madhe. Mund të dallojmë migrimet (e serbëve )të mëdha me dhjetra mijëra emigrant si dhe ato migrime të vogla të familjeve. Këto të fundit ishin në vazhdimësi. Zëvendësimin me dhunë i popullatës që ikte ( Serbëve fxh) behej me një popullatë të posa ardhurish të një gjuhe tjetër dhe një kombi tjetër (shqiptarët fxh) (.(Les mouvements métanastasiques dans la Péninsule des Balkans : avec une carte / Jovan Cvijic,1917”)

A jemi ne , popull metanastatik? Jo . Më 1882 u gjet në Arkivin e Napolit dhe u botua një letër e dijetarit Gjergj Kastriotit-Skënderbeut (1405-1468), poliglotit që dinte pesë gjuhë të huaja bashkë me letërsitë e tyre përkatëse: heroi ynë kombëtar, më 31 tetor 1406 ia dërgonte princit të Tarenit Xhovani-Antonio Orsinit, duke thënë se po t’u besojmë kronikave tona kombëtare, ata na tregojnë se sovranët epirotë e molosë, Aleksandri dhe Pirroja, kanë qenë stërgjyshët e shqiptarëve; këta dy dinastë u shquan me ekspeditat e njohura që ndërmorën përtej Adriatikut. Tërësia e rrethanave domethënëse na tregon se vula zyrtare dhe e fshehtë e Skënderbeut, që u bë e njohur më 1962, ka emblema tërësisht dodonase; përkrenarja e tij, që ruhet në Vjenë, është e njëjtë me helmetën e Pirros, të përshkruar prej Plutarkut; për më tepër, në drurin gjenealogjik të pasardhësve të tij, jo rastësisht janë shquar Pirroja I, Kastrioti-Skënderbe, si dhe Pirroja II Kastrioti-Skënderbe. Si përfundim, duhet të saktësojmë se vija: Aleksandri dhe Pirroja i Epirit – shqiptarët e sotëm, deri më sot, nuk është kundërshtuar nga asnjë dokument historik i vlefshëm.(Dhimitri Pilika)

08.12.13, Gjakovë

Lidhja e Krijuesve Shqiptarë në Mërgatë, një sihariq viti

December 9, 2013 by dgreca

Hazir MEHMETI/ VJENE/ Rrethanat e reja drejt progresit në vendlindje krijuan hapësirë tani për shqetësime tjera, mes tyre edhe forma e organizimit dhe veprimit të krijuesve në mërgatë. Fatbardhësisht krijuesit tanë në vendet jashtë atdheut janë të shumtë dhe paraqesin vlera prezantuese para të tjerëve krahas kombeve tjera. Nuk është e sotme fuqia e fjalës artistike, dhe jo vetëm artistike, në shërbim të atdheut. U fillua shekuj më parë, kulmor ishin Rilindësit e mëdhenj të cilët e krijuan bërthamën kombëtare e shtetërore me pendën e tyre në zemër të shqiptarëve të etur për liri. Nga kjo lindi alfabeti si elementi themelor i kombit e shtetit. Tani në rrethana të reja në mërgatë, ku teknologjia e bëri botën e vogël, mundësitë afirmative të vlerave janë shumë herë më të fuqishme. Kjo kërkon organizim përkatës si formë efikase në lidhjet dhe njohjet reciproke mes individëve, shoqatave e lidhje shoqatash të krijuesve anë e kënd globit. Njohja me njëri tjetrin, ndihma e ndërsjellë, informatat e mundësive të ofertave të përbashkëta, është hapi i parë drejtë lidhjeve me të tjerët. Ne si popull i lashtë, me një histori e kulturë shekullore kemi çka të ofrojmë me krenari krahas të tjerëve. Nga historia e kultura jonë, e njeriut tonë, u grabitën pa mëshirë nga popujt për rreth, të cilët e mohojnë kombin shqiptar. Këtu ne duhet të bashkojmë forcat në hulumtime shkencore në gjithë globin që ta shpalosim të vërtetën shekullore të historisë e kulturës kombëtare.

Në këtë rrugë, si një yll shkëlqen Prof.Arif Mati (Aref Matheus), nga Parisi, i cili shkriu vetën në arkivat e bibliotekat botërore, dha çdo gjë në luftën për të vërtetën mbi shqiptarët, ilirët e pellazgët përballë vërsuljeve barbare agresive në Gadishullin Ilirik. Është ky një shembull i veprimit individual, të vetmuar dhe shumë të tjerë që presin hapjen e rrugëve për lehtësira në ofertat shkencore, të botimeve, promovimeve etj. Nisur nga kjo Koblenzi në Gjermaninë e begatë, do jetë një dritare e re në ndriçimin e hapave tanë në krijimtarinë artistike, hulumtuese shkencore, një trasim për gjeneratat e reja drejtë prosperitetit kombëtar.
Koblenzi ka edhe një simbolikë madhore, Simbolin e Rezistencës Kombëtare, me fjalë e porosi. Vlera e tyre do shtohet në çdo minutë, dhe nesër nuk do ketë kandar që t’i peshon. Dhe çuditërisht, Qëndresa Femërore e Kombit Shqiptar, po aty, me fjalë e porosi. Porosi e dyfishtë, kombi dhe emancipimi i tij. Dhe tani vetëtimë rrjedh kujtimi në malet shqiptare ku shkëlqeu plisi i Nusës së Maleve, krahas Kryetrimit me Shtatë Zemra, dhe sakrifica e tyre për liri, me mjetet e vetme të mundshme kur robëria mbyste.
Madhështitë nuk krijohet vetëm, por në grupe, ato përzgjedhin ngjashmëritë dhe nxisin energji kolektive e cila na duhet në shërbim të njerëzores e kombit. “Ne shqiptarët jemi popull i befasive të këndshme”-tha personazhi i befasive. Le të jetë kjo kështu edhe në Koblenz. Një ngrohje shprese mbi dhembjet e hidhura të kombit tonë të vogël në rrugën e mbijetesës. Sot do jemi të hapët dhe nuk do mbyllim derë. Mysafiri i heshtur, lugën e gjeti shtruar në sofrën mërgimtare. Gota cingëroi, tani me verën kosovare në zemër të Nemcit. Kush tha se ëndrrat nuk janë reale!
Secili krijues një copëz historie, një copëz dhembje. Atdheu ishte gjithkund i plagosur dhe rritja e fryteve ishte me plotë plagë e vrragë. Gurpragu i Kullës i plagosur nga lotët e pritjes së mërgimtarit, shpresës së ringjalljes, do shërohet. Një hap edhe Koblenzi drejt atdheut me shpirt e veprim.

Legjitimiteti i Intervenimit Humanitar Ushtarak ne Kosove

December 9, 2013 by dgreca

Nga Astrit ZEMAJ*/

Ne foto:Autori duke dhuruar libra me autograf pas promovimit ne Monroe College/

Kam nderin dhe kanqesine qe sot te jem ne mesin Tuaj, dhe njekohesisht eshte nje privilegj i vecante qe se bashku me Ju, te nderuar bashkeatedhetare, dhe miq te vendit tone, qe me keni dhene mundesisne per te realizuar promovimin e librit tim te ri, Legjitimiteti i Intervenimit Humanitar Ushtarak ne Kosove, pikerisht ne vendin e themeleve te demokarcise dhe te lirise, SHBA-ve.

Prandaj qe ne fillim perfitoj nga rasti te ju falenderoje te gjithe ju per pjesmarrjen, dhe vecanerisht per oraginizatoret e ketije promovimi, Federaten Panshqiptare te Amerikes “Vatra” dhe Konsullaten e Pergjithshme te RKS/se ne New York, nen drejtimin e Ambasadorit Sejdiu.

Sot, pothuajse 15 vite prapa , kur NATO nen drejtimin e SHBA-ve, mori vendim dhe veproi me force ushtarake per te ndaluar dhunen dhe gjenocidin tmerrues ne Evrope, i cili nuk kishte ndodhur ne permasa te tilla qe nga perfundimi i LDB-re, per popullin e Kosoves dhe Shqiptaret ne pergjithesi nenkuptonte shpetimin Biblik apo lindjen perseri ne themelet e ekgzistimit te tije si komb.

Duke pasur parasyshë që edhe sot e kesaje dite, një ndër temat më te perfolura në 10-15 vitet e fundit në qarqe të ndryshme politke, shkencore dhe sidomos në aspektin moral dhe juridik të qasjes së perëndimit (Evropes dhe SHBA), ka qënë- rasti i Kosovës dhe nderhyrja ushtarake humanitare e forcave të NATO-s, i ndermarrë me qëllim për të ndalur regjimin e Millosheviqit në politikat e vazhdueshme represive e cila kulmoi me luften e egër policore dhe ushtarake kundër popullsisë së pambrojtur shqiptare në Kosove.

E njohur si LUFTA e KOSOVËS, 1998/99, për Aleancën Veri-Atlantike, NATO, ne vehte përbën edhe nje rast tjeter të veqantë, atë të përdorimnit të forces ushtarake për herë të parë në historinë e krijimit të sajë. Si e tillë ajo ka tërhjequr si asnjë rast më pare, vëmendjen e opinonit ndërkombtar, jo vetëm në Evropë por edhe në gjithë botën.

Në luftën e Kosovës në vitin 1999, ishin vënë në provë parimet kardinale të së drejtës ndërkombëtare por edhe një sprovë e madhe për vlerat njerzore dhe morale të fundshekullit të kaluar.

Debatet intensive në gjithë botën kishin bërë qe jo vetëm të margjinalizohët kjo qeshtje dhe të ketë diskutime kotraverse, por edhe të ngrisin pikëpyetje që ndërhyerja humanitare nga ana e forcave të Aleancës së NATO-s, e kishte cënuar apo jo të drejten ndërkombtare në qeshtjen e përdorimit të forcës ushtarake.

Qëllimet kyresore të këtij libri jane te orientuara për të gjetur shkasin, por edhe për të zotëruar problemin e ndërhyrjes ushtarake, e cila kishte për synim kryesorë parandalimin e një katastorfe me përmasa të jashtëzakonshme humanitare siq është rasti i Kosoves, si i tillë kishte ndikuar që diskutimet te jenë prezente edhe deri në ditët e sotme dhe të debatohet vazhdimisht në ketë qeshtje.

Punimi i paraqitur merret me ofrimin e fakteve dhe të dhënave si dhe studimin e bazave ligjore të intervenimit ushtarak humanitar, si dhe me pyetjen se a ka qenë legjitim dhe në përputhje me të drejtën ndërkombëtare intervenimi humanitar i NATO-s në Kosovë.

Padyshim që me intervenimin ushtarak humanitar të NATO-s në Kosovë, perpos tjerash, është hapur një kapitull i ri pas Luftës së Ftohtë , ku janë ndeshur edhe interesat e fuqive botrore, sidomos në mës të Lindjes( Rusia, Kina)në njeren anë dhe të Përendimit në anen tjetër( SHBA, NATO dhe Bashkimi Evropian).

Me faktet dhe dëshmitë e paraqitura, besojmë se ështe bërë e mundur dhënja e një përgjigjeje të saktë dhe përfundimtare në qështjen e legjitimitetit dhe përputhshmërise më të drejten ndërkombtare në rastin e Kosovës, sidomos pas dështimit të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, për të parandaluar konfliktin në Kosovë që në fillim të vitit 1997, i cili fakeqësisht kishte eskaluar më luftë të tmërrshme dhe më pasoja të rënda për popullsinë civile në Kosovë..

Edhe pse ka disa mendime që flasin kundër legjitimitetit të një intervenimi ndërkombëtar pa autorizimin e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, në anën tjetër është e domosdoshme që edhe skeptikët të pranojnë, se ka arsye tjera të shumta, të cilat mund të parashtrohen si raste të pakontestueshme dhe që flasin në favor të një intervenimi të tillë humanitar.

E drejta ndërkombëtare, sidomos pas hyrjes në fuqi të Kartës së Kombeve të Bashkuara është zhvilluar në atë masë, sa të ndikojë se cënimi i normave detyruese( Ius Cogens),paraqet ndikim erga omnes, që do të thotë që të gjitha shtetet e bashkësisë ndërkombtare të jenë të cënuar në të drejtat e tyre.

Nëse shkelja e të drejtave të njeriut nga ana e një regjimi përbën një shkelje të së drejtës ndërkombëtare të natyrës së rëndë, atëherë pengimi i kësaj shkeljeje nuk mund të jetë shkelje ligjore ose cënim i të drejtës ndërkombtare.

Duke pasur parsyshë argumentet e sipër përmendura si dhe dukë marrë për bazë edhe parimet themelore të OKB-së, atëhërë vijmë në përfundim se nuk mund të jetë synim i vet Kartës së Organizatës se Kombeve të Bashkuara, pranimi dhe tolerimi i shkeljeve të rënda të të drejtave themelore të njeriut, në rastet kur bashkësia ndërkombtare nuk mund të ndërmarrë masa të nevojshme parandaluese.

Mbrojtja efektive e të drejtave të njeriut në rastet e katastrofave humanitare dhe të shkeljeve të rënda të të drejtave të njeriut është e mundur vetëm atëherë kur nuk mbështetet vetëm në rregullat procedurale të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Prandaj intervenimi ushtarak humanitar i NATO-s në Kosovë, mund të konsiderohët legjitim duke u bazuar në faktin se KS i OKB-së nuk kishte ndërmarrë masat e nevojshme apo kishte dështuar në parandalimin e dhunës, krimeve, pastrimit etnik deri ne shkallë gjenocidi kundër popullsisë civile shqiptare në Kosovë.

Në ketë aspekt me qëllim të menjanimit të dilemave dhe koncepteve jofavorizuese të cilat kanë të bejë me intervenimin humanitar ushtarak, nje veshtrim i veqantë i ështe berë edhe doktrinës së luftës së drejtë, i cili në rastin e Kosovës, ka qenë i plotësuar në të gjitha fazat dhe parametrat e zhvillimit të sajë duke u bazuar në të drejten e tanishme ndërkombëtare.

Poashtu edhe përgjegjsia për mbrojtjen e popullsisë civile (Responsibility to Protect) ka gjetur një trajtim të posaqëm. Ne ketë rast, në bazë edhe të raporteve është vlerësuar se nese shteti nuk ka vullnet pozitiv ose mundësi të mbrojë qytetarët që jetojnë brenda territorit të vet nga shkeljet e rënda të të drejtave të njeriut, atëherë sipas konceptit të përgjegjsië për mbrojtjen e popullsisë civile, lind përgjegjësia tjetër mbrojtëse e cila i kalon Bashkësisë Ndërkombëtare.

Jo rastësisht institucionet shtetrore politike, ushtarake dhe të sigurise së ish Jugosllavisë dhe të Serbisë, shpesh hërë kishin bashkëvëpruar në ko-ordinim të plotë për dhunë dhe terror. Përpos në luftën e Bosnjës, është dëshmuar se edhe në Kosovë, autoritetet më të larta shtetrore, sidomos ato të ushtrisë ishin përgaditëse kryesore të terrenit dhe vënin në posedim një pjesë domethënese të infrastrukturës për të jetësuar projektët shfarosese/eleminuese, e cila ndikonte drejtëpërdrejtë në kyrerjen e akteve të dhunës dhe te krimeve të sipërpërmendura, të cilat në masën më të madhe janë produkt i forcave të rregullta dhe speciale të policisë, si dhe të njësiteve paramilitare.

Aplikimi i metodës së tokës se djegur, djegja dhe shkatërrimi i monumenteve historike, atyre të kulturës dhe objekteve fetare, fushatat sistematike dhe të ko-ordinuara për dëbimet masive të popullsisë shqiptare, plaqkitja e pasurisë private dhe përvetësimi i shtëpive për banim, plaqkitja e pronave të ndryshme dhe të mirave ekonomike – materiale, përbën një fakt tjetër i cili është tregues për veprimet dhe mizoritë më ç´njerzore të aplikuara në Kosovë, të cilat më mbeshtetje te institucioneve kryesore të Serbisë, kishin për qëllim, pastrimin etnik dhe përfundimin e kolonizimit të Kosovës të filluar gjatë viteve të luftrave në ish Jugosllavi dhe në fund serbizimin e Kosovës.

Veqanërisht vlen të theksohët se me intervenimin e NATO-s në Kosovë, nuk bëhët fjalë për nje agresion apo sulm për luftë ndaj një shteti në kohë paqe, por për intervenim me qëllim për të parandaluar një konflikt i cili kishte eskaluar më luftë me pasoja gjithnjë e në rritje për popullatën civile dhe pengimin e zgjerimit të një katastrofe humanitare me tendencë për shtrirje edhe ne vende të tjera në regjion. Duhët vlerësuar faktet e paraqitura sidomos në rezolutat e KS të OKB-së gjatë vitit 1998 (1160 dhe 1199), në të cilat NATO e ka mbështur vendimin e sajë për gjendejn alarmante, dhe ka justifikuar ndërhyrjen/intervenimin ushtarak humantar në konfliktin e Kosovës, i cili ka qenë në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Poashtu, pamvarsisht kesajë edhe shtetet anëtare të Alenacës nuk kanë vepruar njëanëshëm por në ko-ordinim të ligjshëm në aspektin politik dhe të drejtes ndërkombtare pasi qe së bashku me partnerët e tyre brenda aleancës, në vazhdimsi kanë berë apo kanë qenë pjese e përpjekjeve dhe iniciativave të shumta për të shmangur shtypjen e te drejtave dhe lirive themelore të njeriut, arritjen e paqes, sigurisë dhe stabilitetit dhe për të penguar dëbimin e paligjshëm të shqiptarëve të Kosovës nga vendi i tyre.

Aleanca Veri-Atlantike se bashku me Grupin e Kontaktit, por edhe me iniciativa vetanake politiko-diplomatike të shteteve me influencë(SHBA-të, Britania e Madhe, Gjermania), “…nuk kanë lënë asgjë, absolutisht asgjë pa provuar gjate javeve dhe në muajt e fundit pra intervenimit, për të arritur një zgjidhje paqësore të konfliktit në Kosovë”. Ish Jugosllavia dhe Serbia në krye më Millosheviçin, në vazhdimsi kishte vepruar kundër zotimeve të dhëna para palës ndërkombtare, dhe nuk kishte pushuar në anën tjeter me fushtaën e dhunës dhe terrorit ndaj shumices shqiptare në Kosovë. Pra, vazhdimisht gjatë gjithë procesit të negociatave dhe perpjekjeve paqësore bashkësia ndërkombëtare ishte tradhtuar.

Për muaj të tërë, përfaqësuesi special i BE-së, Ambasadori, Volfgang Petriç dhe ai i SHBA-ve, Ambasadori, Kristofor Hill, përmes të ashtuquajturës” Shuttle Diplomacy” kishin bërë përpjekje përmes bisedimeve intensive me të dy palët e përfshira në konflikt, për të gjetur një kompromis dhe për të përgatitur terrenin për një marrëveshje të drejtë e cila do të garantonte nje zgjidhje të qëndrueshme. E tërë bota kishte qenë dëshmitarë për negociatat disa javore në Rambuje dhe në Paris, ku përpos vendeve të përëndimit kishte qenë bashkëkryesuese edhe Federata Ruse. Vet fakti se ishte sjellur një përfundim i cili kishte një marrëveshje që garantonte të drejtat e njeriut të shumicës shqiptare në Kosovë, por edhe integritetin territorial i Republikës së Jugosllavisë, kishte lenë shumë shpresë qe palët do të dakordohëshin.

Por, edhe ketu faji bije pikërisht mbi delegacionin Jugosllav dhe Serb, pasi qe kishte refuzuar ta nënshkruante marrëveshjen ne Rambuje, perderisa pala shqiptare ishte pajtuar dhe kishte nenshkruar atë.

Përveq kesajë, nga regjimi i Millosheviqit dhe forcat ushtarako-policore Jugosllavo-Serbe në Kosove, nuk ishte ndalur por ishte intensifikuar dhuna dhe terrori i cili kishte kaluar të gjithë parametrat e deri atëhërshëm të cilët kishin ndodhur gjatë mujave të parë të konfliktit në Kosovë. Megjithatë deri në momentin e fundit, përpjekjet për ta bindur Millosheviçin që të ndërpresë dhunën dhe terrorin si dhe për ta pranuar marrëveshjen e Rambujesë kishin vazhduar deri në orët e fundit para intrvenimit të NATO-s, të cilat ishin bërë nga ana e personalitetve të politikës dhe diplomacisë ndërkombtare të cilët i kishin bërë thirrje publike apo ishin takuar drejtëpërdrejtë me atë.

Në mesin e ketyre përsonaliteteve të larta veqojmë: Ministrin e Jashtëm të Gjermanisë, J.Fisher, në cilësinë e Presidentit të Këshillit të BE-së, pastaj Ministri i Punëve të Jashtme të Federatës Ruse, Ivanov, Kryetari i OSBE –së, K.Vollebek dhe i fundit në cilësinë e të dërguarit të posaçëm të SHBA-ve i cili e kishte takuar Millosheviçin kishte qenë, Ambasadori, Riçard Holbruk.

Prandaj si përfundim, duke u bazuar tek dëshmitë e ofruara dhe përpjekjet e vazhdueshme deri në momentin e fundit nga ana e komunitetit ndërkombtarë si dhe duke qenë i përfshirë edhe vet KS të OKB-së, me qëllim për të siguruar paqën dhe sigurinë në Kosovë dhe në rajon;

-poashtu duke u bazuar në raportet e vazhdueshme nga brenda dhe jashtë për shkelje të drejtave dhe lirive themelore të njëriut në Kosovë;

– duke u bazuar në te dhënat për konfliktin i cili kishte eskaluar në një luftë më përmasa të paparashikueshme në vitin 1998/99;

– duke u bazuar në dhunën sistematike dhe terrorin e organizuar nga autoritetet më të larta politiko-ushtarake nga regjimi në Beograd si dhe esklaimi i tyre me dëbim të dhunshëm masiv i cili kishte për qëllim pastrimin etnik të Kosovës nga Shqiptarët;

– si dhe duke u bazuar nga leksionët e mëprashme nga luftat në ish-jugosllavi ( sidomos lufta në Bosnje), mund të vijmë në përfundim se Operacionet e NATO-s në Kosovë të cilat kanë pasur qëllim të pëngimit të mëtutjeshëm të akteve të dhunës dhe terrorit ndaj popullsisë civile si dhe të pengimit të një katastrofe humanitare, janë të justifikueshme dhe legjitime, pasi që ato kishin kryekëput të bëjnë më një intervenim ushtarak të karakterit të pastër humanitar.

Përfundimisht, duke analizuar faktet e paraqitura rreth situatës dhe zhvillimeve gjatë gjithë procesit si dhe duke marrë në konsideratë edhe aspektet juridike dhe të drejtës ndërkombtare vlersojmë se përgjegjsia për dështimin final për të arritur paqën dhe sigurinë në Kosovë, i atribohet pikërisht udhëheqjes jugosllave-serbe për mungesë vullneti për bashkëpunim, dhe jo tolerance ndaj qdo propozimi të ofruar, perderisa në anen tjetër intervenimi humanitar ushtarak i NATO-s, ka pasur për qëllim rivendosjen e paqes dhe sigurisë në rajonin e trazuar, sidomos i fuqizuar pas dështimit të të gjitha përpjekjeve të mëparshme politiko-diplomatike në ketë aspekt.

Ligjerata qe uatori i librit”Intervenimi i NATOS ne Kosove”, konsull i Kosoves ne Frankfurt mbajti me 6 dhjetor ne Monroe College gjat promovimit te librit nga Federata VATRA dhe Konsullata e Kosoves ne Nju Jork

Kërkohet “nivel monetar”… jo artistik…

December 9, 2013 by dgreca

“Shkrimtari kur shkruan tradhton veten”, -ka thënë Gëtja/

.Esse-nga-Raimonda MOISIU/

Shkrimtarin e vërtetë e shohim në reflektimin dhe mishërimin midis ndjeshmërisë së vetvetes dhe ndjeshmërisë kolektive, në unitetin e shpirtit të tyre të trazuar, me madhështinë dhe egoisten njerëzore, mes marrëzisë e të bukurës në jetën e përditshme. Në kuptimin se; shkrimtari gjatë procesit të të shkruarit nuk është vetvetja, por është dikush tjetër. Shkrimtari ngjyen penën në thellësitë e shpirtit, kujtesës, mendimit dhe përvojave jetësore të tij, çlirimin nga ngërçet e shoqërisë dhe ngre kasollen e shpirtit në kufijtë e filozofikes e artistikes. Pjesa më e vështira në artin e të shkruarit për një shkrimtar është kur dhimbjen dhe dashurinë, harenë e gëzimin ta kthejë në fenomen shoqëror apo historik, me eksperiencat e veta në katrahurën e jetës. Është ura lidhëse midis kulturës popullore dhe artit, konceptit intelektual, qytetar dhe mençurisë për të bërë grintën e fuqishme shpirtërore. Sigurisht gjetjet inteligjente dhe idetë origjinale, në përafrimin e tematikës, e bëjnë më të lehtë për të qenë më pranë botës shpirtërore, mes përjetimeve konkrete, mes realistes e pragmatistes.Por ajo ç’ka shqetëson sot letërsinë shqiptare është mungesa e theksuar e shkrimeve të kritikës letrare, për të njohur vlerat e vërteta të shkrimtarëve të vjetër e të rinj, të përfshira në gamën e gjerë në të treja gjinitë; prozë, poezi dhe publicistikë. Ka një masivitet të madh të njerëzve që shkruajnë, sepse janë shtuar edhe njerëzit me strese. Disa shkruajnë fjali e paragrafë “të mrekullueshëm”, por nuk kanë asnjë ide si t’i renditin ato së bashku në një rrëfim apo si t’i bëjnë personazhet e veprës të vijnë realë e jetësorë. Të shkruara mjaft cekët nën nivelin e mesatares letrare e artistike, jepen më shumë pas sasisë së faqeve se sa pas cilësisë artistike e letrare, vetëm e vetëm për të fituar imagjinaren-“shpërblime letrare”.Shumica vuajnë nga sindroma e përfitimit të parasë dhe nëpërmjet saj blejnë reputacionin dhe karrierën si shkrimtarë. Kjo racë shkrimtarësh që janë fenomene groteske paralajmërojnë vulgaritetin dhe mediokritetin në letërsi, injorancën dhe paditurinë, vetëgjymtimin dhe vetëvrasjen intelektuale të shoqërisë, skllavërinë e talenteve që bindin për të ripërcaktuar karakterin e dyfishtë të udhës së artit dhe letërsisë artificiale, realitetin mjeran të kësaj lloj letërsie. Shkrimtarë, – që nuk kanë asgjë të freskët apo të reja për të rrëfyer.

Disa prej tyre mund ta argumentojnë vetveten ”gjeni” dhe nuk janë të qartë e të sigurtë se vepra që ata shkruajnë është komerciale apo thjesht një trillim letrar se është shumë i lexueshëm për një shumëllojshmëri të gjerë të lexuesve. Apo mos ndoshta ata janë të vetëdijshëm në mediokritetin e tyre që mund të përfaqësohen si dy dimensionale: shkrimtarë amatorë apo profesionistë!? Unë mendoj se janë nga ata shkrimtarë që kanë bërë para me shkrime dhe kjo mendojnë se i ka bërë profesionistë! Por “niveli monetar” nuk do të thotë asgjë në lidhje me nivelin letrar, artistik dhe standardin e krijimtarisë së tyre, por që gjithsesi për të fituar “shpërblime letrare” dhe “monetare”, që unë do i konsideroja të një niveli poshtë mesatares, libra absolutisht mediokër. Pra jemi në një antitezë të freskët në këtë periudhë të antitezave dhe absurditetit më të madh, në planin e vlerësimit dhe kritikës letrare të kohës, në evidentimin e vlerave të vërteta letraro-artistike për mrekullitë, letërsinë, artin e të shkruarit dhe atë në përgjithësi.

Po kërkohet më shumë “nivel monetar”..dhe jo artistik! Kemi parë gjithë dukurinë e një libri duke u bërë edhe “best-seller” apo fituar edhe cmim të madh. Shumë pak prej tyre kanë pika të vërteta artistike dhe vlera letrare, por kjo nuk ka rëndësi për ta sepse kenaqin oreksin e tyre vulgar “shpërblim letrar”, dhe ushqejnë krijimin në nivel monetar.Si gjithmonë krijime gjen mjaft-por kokëboshësinë, –justifikimet përpiqen ta bëjnë atë që nuk është asgjë më shumë se një koncept intelektual, se nuk gjenin mënyra më delikate e të mëncura për ta bërë atë një krijim të vërtetë në nivel cilësor, letrar e artistik. Para do kohësh në një intervistën time shpreha një mendimin tim të lirë në lidhje me jetën letrare në Shqipëri. Mes të tjerave u shpreha edhe për të ashtuquajturin “Kongres Ndërkombëtar “Muza Poetike Pegasi- 2012”, me objekt “Universaliteti i Vlerave në Letërsi dhe në artin Bashkëkohor”, tekstualisht: “Kongresi pati një shtrirje të gjerë në Shqipëri, në trojet shqiptare deri në Kosovë. Pjesëmarrja në të ishte shumë e madhe, kishte krijimtari të mirëfilltë letraro-artistike, por kishte dhe binte në sy ajo- jo cilësorja e jo artistike, mediokre, biles pa e arritur nivelin mesatar. Gjithsesi kjo iniciativë duhet përshëndetur, është guximi për të sjellë në vëmendjen e shoqërisë alternativa në jetën letrare”. Kaq!

Mendimi im nuk ishte aspak tendencioz për të lënduar ndjenjat krijuese të pjesëmarrësve të atij Kongresi, të anëtarëve të LNPSHA “PEGASI” ALBANIA, megjithëse edhe për këtë kam rezervat e mija. Por ishte një mendim pozitiv që kishte brenda kritikën letrare dhe kërkesën për një nivel të mirëfilltë letraro-artistik. Sot për sot është majft e lehtë për të shkruar vepra, poezi d.m.th të krijosh me kushtin që kërkohet “shpërblim letrar” me çmime në nivel monetar- e aspak cilësor e artistik! Por fakti më tronditës është se former president i kësaj Lidhjeje z. Kristaq Shabani filloi një fushatë stigmatizuese dhe terror psikologjik ndaj meje duke më kërcënuar, fyer e persekutuar jo vetëm privatisht por edhe në rrjetin social Faceboook, kërkonte me insistim që unë t’i kërkoja të falur për”shpifjen”, të tërhiqja mendimin nga gazetat, që unë sipas tij kisha bërë për Pegasin, etj, etj. Të falur?! Për çfarë? Shpifje??!Kush ishte shpifja e faji im?! Kam duruar shumë vetëm për hir se nuk dëshiroja të bija në nivelin e tij, nuk dëshiroja të infektohesha nga egoja e tij e sëmurë me delirin e madhështisë, krekosjen dhe pompozitetin se kishte shumë grada shkencore –që nuk e kuptoja ç’kanë të bëjnë gradat shkencore me letërsinë?! –a thua se bota letrare, letërsia, Nobeli rrotullohen vetëm rreth z.Kristaq Shabani –a thua se ky është për Nobel, a thua se ky është shpëtimtari i letërsisë shqiptare!

Shkon edhe më tej komenton te gazeta “ime” TIRANA OBSERVER, gjë që mua vërtet më gëzoi, sepse jo vetëm ngriti vlerat e mija, por më saktë tregoi profilin e tij të vërtetë. Në lidhje me krijimtarinë, nivelin cilësor e artistik të tyre është popullarizimi dhe tendenca që z. Shabani përpiqet të bëjë se; të gjithë besojnë se veprat e tij, të tyre janë kryevepra dhe se ato kanë vlerë të thella krijuese e cilësore në nivel artistik e letrar. Unë nuk nguroj ta përsëris mendimin tim, se në atë Kongres kishte e ka krijimtari të mirëfilltë letraro-artistike, por ka e bie në sy ajo jo cilësorja, jo artistikja, mediokre. I pëlqejnë apo nuk i pëlqejnë z. Shabani kjo është mëse e vërtetë, dhe po qe se ai e argumenton veten “gjeni” në fushën e letërsisë, duhet të bëhet më konciz, koshient e konfident të pranojë kritikën letrare dashamirëse aspak tendencioze. Në fakt disa shembuj të tij janë mjaft të habitshëm! Vlerësoj shumë realitetin e jetës kur shikoj shembuj të tillë dritëshkurtër duke trumbetuar krijimet e tyre dhe arrijnë deri aty sa të rrëmbejnë edhe çmime. Me duken të neveritshëm dhe ndjej keqardhje se sa poshtë kanë rënë dhe dyshoj shumë në ndershmërinë e tyre. Vëmë re se prurjet në letërsi janë të shumta, shtëpitë botuese të shumta, të cilat tashmë janë bërë në modë, duke e trajtuar literaturën, sikur të jenë mallra me shumicë, në një mjet përfitimi material,financiar dhe më shumë gjasa për përfitim moral e intelektual. Mendimi im është për një lloj të caktuar të botimit të veprave, pra ngritja e një bordi letrar, ku kritika letrare të jetë parësore apo ngritjen e shtëpive botuese të organizuara. Po “vdesin” poetët!!

Asnjë librari nuk pranon libra me poezi. Shkrimtarët e rinj duhet të jenë të durueshëm, sepse praktika i bën të përsosur. Nuk duhet të mendojnë se gjithçka që shkruajnë është mjaft e mirë për botim. Botuesit janë biznesmenë njëlloj si bizneset në profesione të tjera. Nga ata kërkohet “nivel monetar,…”jo artistik, sepse ata nuk janë filantropistë, ata janë aty për të fituar para. Pra, kur them se shkrimtarët e rinj duhet të jenë të durueshëm, nënkuptoj që ata të botojnë veprat e tyre kur ato të vlerësohen nga një bord letrar apo kritika e kohës për cilësinë dhe nivelin letrar e artistik, dhe botuesit do të konkurrojnë pas tyre. Nëse shkrimtarët e rinj kanë pasionin dhe talentin e lindur në to, nuk ka rëndësi sa kohë merr, libri do ta shohë dritën e botimit, fundi e justifikon mjetin. Shkrimtari, poeti e artisti i shërben një periudhe të caktuar historike, një populli e një kombi të caktuar. Vërej që ka tre kategori opinionesh për njerëzit që shkruajnë e bëjnë art. Një kategori përbëhet nga lajkatarë,një tjetër nga smirëzinj e njerëz të rënë në dashuri me krijimet e veta, të dyja janë ego vetëgjymtuese e vetëvrasje intelektuale. Kategoria e tretë është ajo e njerëzve të ndershëm, të pakët në numër e që sa vjen e po pakësohen. Asnjë shoqëri nuk është statike. Krijimtaria letrare, artistike dhe arti nuk duhen paragjykuar. Duhet kuptuar në kohën e kushtet kur është shkruar, ajo ka një emër të shenjtë; arti i të shkruarit. Ndërsa shkrimtarët e vjetër shpalosën ide të mëdha që bota duhet të ndryshonte, për një kohë të re e me koncepte të reja, do t’ia kalojnë të rinjve stafetën, të marrin përsipër luftën për ndryshim që është një luftë e vazhdueshme. Dhe shpresoj se kjo do të vijë. Ndonjëherë ajo merr gjenerata, por ndryshimi vërehet.

Shkrimtari Stefan King i ndante shkrimtarët në katër kategori biles shkoi e më tej, ai vuri fotot e tyre në një piramidë: ku binte në sy që shumica e tyre ishin në kategorinë e fundit. Ai thoshte se askush nuk mund të bëhet nga një shkrimtar i keq në një shkrimtar i aftë dhe nuk mund të bëhet nga një shkrimtar i mirë në një gjeni! Por vetëm me përpjekje dhe përkushtim, bëhet nga një shkrimtar i zoti në një i mirë. Shkrimtari kurrë nuk duhet të jetë i kënaqur me atë që shkruan, por ai duhet ta respektojë atë si ai fetari që respekton fenë e tij. Të jesh krijues sot i çfarë do lloj gjinie nuk është luks, është mëse njerëzore. Edhe diçka tjetër; shkrimtari i vërtetë bën kompromis vetëm me artin e për artin, përpiqet të qëndrojë sa më shumë larg politikës. Shkrimtari, artisti, poeti nuk është partizan i politikës dhe synimi i letërsisë nuk është kritikë apo reformim shoqëror. Një shkrimtar,artist apo poet mund të ketë pikëpamjet e tij politike, por këto pikëpamje kurrsesi domosdomërisht nuk duhet t’i manifestojë në krijimin e tij letrar e artistik. Shkrimtari, artisti e poeti duhet të jetë vetvetja, brenda brishtësisë së individualitetit të tij.

Gjithkush prej tyre përballet me kufizime të shumta në shoqëri dhe është zhytur ose në kakofoninë e turmës ose mbizotërohet nga ligjërimi i pushtetit. Kjo është sfidë e frikshme për të shprehur pikëpamjet e dikujt në rrethana të tilla, një individ konfirmon ekzistencën e tij nëpërmjet një sfide të tillë nga mjedisi i tij. Duke e shikuar nga ky këndvështrim shkrimtari,artisti e poeti e dinë se letërsia nuk është armë për kritikë, por një dëshmi për ekzistencën. Një shkrimtar apo artist është dëshmitar për kohën e tij, dhe letërsia përbën një dëshmi të gjallë për njerëzimin. Shkrimtari, artisti e poeti e di se letërsia, vargjet poetike, peneli i piktorit janë më reale se historia, e cila është shkruar e shkruhet nën ndikimin e pushtetit politik.Dhe pena e peneli i botës së artit bën kompromis vetëm me idealin e lirisë, patriotizmit e dashurisë njerëzore. Dhe po e mbyll me një mesazh shumë domethënës e simbolik të publicistit Vasil Qesari, i cili shprehet: “Artistët, janë kalorës të lirisë, “marothonomakë” vizionesh humaniste, pararendës të emancipimit dhe progresit njerëzor, rrëfyes të shpirtit njerëzor që lufton të Keqen. Shkrimtarët dhe artistët, në çdo kohë, kanë luftuar kundër tiranisë, mashtrimit, shfrytëzimit të njeriut, padrejtësisë, gënjeshtrës, dhunës dhe shkatërrimit. Ky është edhe një apel, për krijuesit dhe artistët e vërtetë të vendit tonë, të cilët kanë ç’të flasin e të mos heshtin rreth dramës shqiptare, duke u shkundur nga gjumi nën “kurorat e lavdisë”

Gjakova- aty ku thyhen lindja e perëndimi

December 9, 2013 by dgreca

Sipas Willimsit, është tragjedi tej çdo përfytyrimi që kjo racë e madhe dhe shumë e lashtë të katandiset në këtë gjendje, e cila meriton të quhet skandali i qytetërimit europian. “Nuk është për t’u çuditur që pushtuesi otoman ndalonte çfarëdolloj gërmimesh në tokën shqiptare, që të mund t’i kujtonin popullit lavdinë e tij të dikurshme”. (Xhorxh Fred Uilliams)

Shkruan: Fahir XHARRA/ Gjakove/

“O zot,mos lejo që në kohë të sprovave të mëdha dhe të jashtëzakonshme ta humb durimin dhe guximin, e mbi të gjitha mos lejo ta humb drejtpeshimin”- i thoshte vetes At Gjon Nikollë Kazazi (1702-1752) i Gjakovës, në shënimet e tij.

Jemi në Gjakovën e vitit 1747, ishte muaji mars, një mars i bukur por që paralajmëronte diçka të kobshme. ”Lëvizjet e shpeshtuara të ushtrisë turke që bëheshin atyre ditëve dhe netëve nga Gjakova, e drejt nga Qafa e Prushit i kishin ra në sy gjithkujt, por që të gjithë ia kishin dronë ndonjë të ligeje që mund të përgatitej. E sigurt ishte që Porta lart, qëllimisht kishte zgjedhur hapësirën e Gjakovës, Malësinë së saj, Shkodrën e deri në det për të treguar qëllimet e saj dhe sajimin e një “tampon zoneje” të tmerrit, ngase përherë aty ishin thyer lindja dhe perëndimi në paraqitjen e fuqisë së tyre”… shkruante Gjon Nikollë Kazazi në fletorët e tij të asaj kohe, të cilat na i zbardhi Jusuf Buxhovi më 1982.

“ … Druaj, vëlla, se sërish do të na bjerë mbi kokë fatkeqësia e kufirit të ndarjes së dy botërave… O zot, mos lejo që në kohë të sprovave të mëdha dhe të jashtëzakonshme ta humb durimin dhe guximin, e mbi të gjitha mos lejo ta humb drejtpeshimin…”- i thoshte vetes At Gjon Nikollë Kazazi (1702-1752) i Gjakovës, në shënimet e tij.

“Me keqardhje“ të thellë – thoshte Kajmekami i Gjakovës, ju lajmëroj se në Gjakovë ka shpërthyer sëmundja e rrezikshme e murtajës. Ishte, më 28 mars 1747… ( Murtaja anglisht plague, turqisht veba. Forma më e shpeshtë nga Xenopsylla cheopsis e murtajës, vjen pas një pickimi të morrit të minjve. Ajo së pari i sulmon dhe i zhduk minjtë, dhe me mbytjen e tyre, e vazhdon te njeriu. Pas një inkubacioni njëjavor sëmundja shfaqet ashpër dhe mbjell vdekje. Kjo është murtaja Bubonike.) …Dhe qyteti i Gjakovës, që nga Pashtriku, deri te brenda Drinit, nga Nënshkëlzeni e deri te Lumbardhi i Deçanit, shpallej karantinë.

“…Unë, Gjon Nikollë Kazazi i biri i Pjetrit, dëshmoj për mënxyrën që na ka rënë mbi kokë dhe rrezikun të mbesim të shkëputur nga bota… Ky kërcënim lidhet me shfaqjen e murtajës për të cilën thuhet se është midis nesh, sado që ajo ende nuk është dëshmuar…(inkubacioni i pritur vazhdon f.xh.)… por shumëçka që këtu lidhet me sëmundjen, lë për të dyshuar se ajo është pjellë e ligësisë së robit….”

Pra, sëmundja ishte sjellë kastile që nga viset e largëta të Lindjes me të sëmurë, të shoqëruar me përcjellje po nga ata që e kanë derdhur sëmundjen. Kjo ishte pjesë e një loje të rrezikshme që bëhej me qëllime të caktuara nga zyrat që merreshin me shkatërrimin apo zhvendosjen e popujve, aty ku binte kufiri në mes të dy botërave.

“Çudë, për besë – fliste populli, çudë e madhe.

Flitet e përflitet për këtë të zezë sëmundje e kurrkund nuk hetohet”.. Kurse në të njëjtën kohë Kajmekami kërcënohej: ”Ata që dyshojnë në sëmundjen, janë armiq të Perandorisë dhe të gjithë ata që e hapin fjalën se nuk ka sëmundje dënohen pamëshirshëm” (?) Pritej me padurim dhe me imtësi të planifikuar të shfaqej sëmundja.

“Otomanët, meqenëse nuk arritën të krijojnë ‘njeriun e ri’ në këtë anë, i cili do të ishte i së ardhmes dhe si i tillë nuk do të kishte mendim të vetin, nuk do të kishte të kaluar, me një energji të pashtershme një ditë sjelljet e tij të mos shfaqeshin si pjesë e veprimit dhe e të menduarit sipas urdhërave”, Murtaja ishte pjellë e strategjisë. “Tek e fundit, sëmundje ka pasur dhe gjithmonë do të ketë, pse t`ua vejmë veshin gjithaq kur ato vijnë nga i madhi që mendon për të gjitha?“ e qetësonte Kajmekami parinë e Gjakovës, në marsin e vitit 1747.

“Por, koha e duhur eci dhe sëmundja u shfaq, sëmundja nuk erdhi nga zoti por nga robi, sëmundja u shfaq sipas rendit të paraparë dhe e dinin mirë ata rrjedhën e saj”- vazhdon tutje Gjon Nikollë Kazazi në shënimet e tij. Pastaj Gjakova do të bëhej varri më i madhi në botë ku dhjetëra e mijëra të dënuar me vdekje të futeshin në të.

Qytetarët habiteshin që sëmundja paraqitej në mënyrë të përzgjedhur (selektive) nëpër mëhallë të qytetit. Kishte, vallë hile edhe aty?… Sigurisht që po,hile edhe hile të mëdha

Sëmundja përhapej dhe fikej, falë gjeturisë së kundërveprimit të qetë që në të vërtetë ngërthente kundërvënien më të ashpër, jo me infrastrukturë ushtarake por me mospërfillje të urdhërave të pushtuesit.

Prurja e plakava nga Malësia që i përdornin dregëzat e nxjerra nga hunda e të sëmurit që pastaj me anë të grrithjes në lëkurën e dorës dhe fërkimit me gjakun që shfaqet, i futnin të sëmurit kundërmikrobin në trup dhe kështu i bëhej ballë sëmundjes. Plakat grrithëse ishin shpërndarë në katundet e Malësisë dhe Rekës dhe kudo i kishin grithur të sëmurët.

“Pushtuesit e dinin mirë që krahas shkombëtarizimit, asimilimit dhe shuarjes së popujve të padëgjueshëm të prekin edhe qendrat nervore ku rrënohej intelekti i tyre dhe shkaktohen çrregullime mendore dhe shpirtërore që barten brez pas brezi…”,

“Ndodhi të së djeshmes që kanë ndodhur në të nesërmen e sotme…”

Variola në Gjakovë! “Ndodhi të së djeshmes që kanë ndodhur në të nesërmen e sotme…”

Viti 1972,kur Kosova dhe posaqërisht Gjakova e pësuan një izolim të madh. Një izolim të imponuar nga një sëmundje ngjitëse vdekje prurëse Lija ( Variola Vera) .Nga një sëmundje e cila (ishte pjesë e një loje të rrezikshme që bëhej me qëllime të caktuara nga zyrat që merreshin me shkatërrimin apo zhvendosjen e popujve, aty ku binte kufiri në mes të dy botërave)

Epidemija počela u Đakovici ( Epidemia filloi në Gjakovë) ,. Pse mu në Gjakovë ?

E tëra filloi në Kosovë, kur shqiptari , Ibrahim Hoti nga Gjakova, kthehej nga haxhillëku prej Mekës- i kujtohet prof.dr. Svetomir Samargjiçit, atëherë mjek i ri ( S media ,10.03.2012) ,sot profeso i epidemiologjisë ne Fakultetin e Mjeksisë në Mitrovicë)…

. Eksperti më i madh në botë i Variola Veres , Donald Henderson vjen në vizitë.

Maj 1972- Mbaron epidemia, të infektuar 175 vetë dhe 35 të vdekur. ( Telegraf,18.03,12)

”Ibrahim Hoti dhe 12 haxhinj të tjerë ishin edhe 5 ditë tjera në Irak . Edhepse e dinin që atje ka raste të Varioles.Kur u kthye nga Qabja i kishte do shenja të sëmundjes , edhe pse dy muaj më herët ishte vakcinuar. Nuk dihe se sa njerëz janë infektuar nga ai (S Media)”

Profesori Samargjiç thoshte se në muaj e ardhshëm u zvoglua ndjeshëm numri i të sëmurëve,dhe shteti e dha urdhërin që të ndërprite shtetrrethimi për Gjakovën për shkak se afrohej sezoni turistik. Kroacija bënte presion të madh ,që të mos përhapej lajmi në Europë, për shkak të turizmit bregdetar kroat. Ne nuk e dinim kanë përfunduar me komplikime ,por pastaj filloi dyshimi se mos po luanin me ne.( ”meqenëse nuk arritën të krijojnë ‘njeriun e ri’ në këtë anë, i cili do të ishte i së ardhmes dhe si i tillë nuk do të kishte mendim të vetin, nuk do të kishte të kaluar, me një energji të pashtershme një ditë sjelljet e tij të mos shfaqeshin si pjesë e veprimit dhe e të menduarit sipas urdhërave” fxh)

Si filloj sulmi i tretë? . (“Por, koha e duhur eci dhe sëmundja u shfaq, sëmundja nuk erdhi nga zoti por nga robi, sëmundja u shfaq sipas rendit të paraparë dhe e dinin mirë ata rrjedhën e saj” fxh).Prezantimi i rasteve të helmimit të foshnjave 3 vjeçare nga entet parashkollore në qytetin e Gjakovës, e detyroi atë të ndërroj qëndrimin duke deklaruar: “Më duhet të sajoj diçka”!.“

Helmimet nëGjakovë me gazra toksike nga ana e qeverisë Jugosllave, doktrinës serbe, ndodhën në pranverën e vitit 1990 ku u helmuan me mijëra të rinj, kryesisht nxënës e në mesin e tyre kishte edhe foshnje në entët parashkollore. Fillimisht në Gjakovë.Qeveria jugosllave asokohe doli me kumtesë zyrtare se në Kosovë nuk pati helmim, por e gjithë kjo ishte: “Një inskenim i përgatitur nga separatistët shqiptarë”. Të helmuarit u quajtën aktorë të Kanës! Mjekët serb thyen rëndë kodeksin dhe Betimin e Hipokratit, duke refuzuar mjekimin e të helmuarve shqiptarë. Si reagim ndaj këtijë raporti, në Zagreb, në muajin qershor të vitit 1990, u mbajt simpoziumi me emër: “Kosova sprovë e ndërgjegjes mjekësore” Organiztor Dr. Besnik Bardhi ,Gjakovë). Në atë simpozium morën pjesë shumë ekspertë të mjekësisë nga mbarë Jugosllavia. Gjatë punimeve të këtij simpoziumi dolën në pah shumë fakte që tregonin se në fakt në Kosovë është kryer një helmim masiv i rinisë shkollore.

Argumenti më bindës në këtë simpozium padyshim, ishte publikimi i substancës kimike Dimetil phosphoditionat, e izoluar në mostrat e urinës nga të helmuarit e Kosovës, nga ana e Franjo Pllavshiqit, toksikolog dhe biokimist nga Zagrebi. Këtyre zbulimeve duhet shtuar edhe deklarimin e mjekut francez Benedetti, i cili tha: “Në Kosovë pati helmime. Në Kosovë, gjatë pranverës, me qëllim janë helmuar 3000 nxënës me gaz deri tani të pa identifikuar”[citim i duhur]. Ky mjek gjatë qëndrimit në Kosovë kishte pohuar se ka zbuluar molekula klororganike gjatë analizave që i bëri në dy laborator të Parisit nga mostrat e gjakut të fëmijëve të helmuar nga Kosova. Sipas tij, “ky krim është bërë nga agjentët e Beogradit, me siguri agjentët ushtarak “ (,Floart,2000)… Druaj, vëlla, se sërish do të na bjerë mbi kokë fatkeqësia e kufirit të ndarjes së dy botërave…

Gjakova Themelimi dhe zhvillimi i qytetit

Gjakova shtrihet në arterien kryesore të Dukagjinit, ndërmjet qyteteve Prizren – Pejë, e që nga të cilat ka një largësi 37,3 km, përkatësisht 36 km. Qysh në kohën e lashtë nëpër këtë venbanim kalonte pjesët e rrugës Via de Zenta, që ishte një ndër rrugët kryesore të Ballaknit. Kjo rrugë filllon nga Shën Gjini në Detin Adriatik, vazhdon nëpër luginën e Drinit të Bardhë në drejtim të Prizrenit dhe shkon në lindje nëpër Kosovë, Nish, Sofje për të përfunduar në Konstandinopojë. Gjakova shtrihet në bregun e majtë të Erenikut, në platonë neogjene, në të anët e përroit Krena dhe në lindje të pllajës së Çabratit, me një lartësi mesatare detare prej 365 metra. Ajo gjendet ndërmjet gjerësisë gjeografike 42,22 shkallë dhe gjatësisë gjeografike 20.26 shkallë. Në drejtim të këtij qyteti gravitojnë katundet e afërta të fushë-gropës së Gjakovës dhe të rrëzës së saj.

Gjakova me rrethinën e saj në kohën që e kemi në shqyrtim, përfshinte një territor shumë më të gjërë sesa ka sot. Kështu, në pjesën veriore shkonte deri te fshati Isniq, duke i përfshirë edhe Rekën e Madhe dhe Rekën e Keqe, në lindje kapte Dushkajën, në jug një pjesë të mirë të Hasit dhe në perëndim tërë Malësinë e Gjakovës deri te Malësia e Shkodrës. Kjo sipërfaqe kaq e gjërë ishte jo vetëm e pasur, por edhe e banuar dendur me popullsi e cila sipas shumë udhëpërshkruesve, diplomatëve dhe shkencëtarëve të kohës, ishte e shëndoshë, e pashme, e zhdërvjellët, trime dhe liridashëse. Këto elemente ia kanë shtuar rëndësinë qytetit dhe e kanë bërë atë një qendër me rëndësi ekonomike e politike, të njohur jo vetëm në Kosovë, por edhe në tërë Perandërinë Osmane. Në këtë hapësirë, sipas të dhënave që dalin – nga hulumtimet tona, përfshihen vetë qyteti me këto tërësi rajonale: Gjakova me fshatrat e afërta përreth, Reka e Madhe dhe Reka e Keqe, Malësia e Gjakovës, Hasi dhe Dushkaja. Secili nga këto rajone kishte një numër të caktuar fshatrash.

Edhe pse në Gjakovë dhe rrethinën e saj deri më sot nuk janë bërë gjurmime arkeologjike, megjithatë, janë gjetur mbeturina të kulturës materiale antike. Në anën e majtë të Drinit të Bardhë, te Gradisha, ndodhen gjurmët e një vendbanimi nga periudha ilire.Të dhënat e pakta flasin se kjo trevë ka qenë e banuar në kohën e vjetër, natyrisht me ilirë (dardanë), ndërsa elementi romak ka qenë i vendosur në postkomanda. Gjakova si vendbanim me këtë emër (edhe pse besohet se ka egzistuar edhe më herët) përmendet për herë të parë në vitit 1348 dhe bënte pjesë në ziametin e Deçanit së bashku me Rugovën.