Archives for January 2014

Shtatorja e Mitrovicës

January 20, 2014 by dgreca

Nga LEK GOJCAJ*/

Në Foto:Lekë Gojcaj duke zbuluar projektin e shtatores se Nënë Terezës ne EastWood Manor para komunitetit shqiptar/

Kisha mendura prej kohësh se një shtatore e Nënë Terezës në itrovicën e trazuar do të shërbente për uljen e tensioneve mes qytetarëve, që janë të etnive të ndryshme. Edhe vëlla Pashku ishte në një mendje me mua. Erdhi dita që kjo shtatore të bëhej pjesë e qytetit, që ka provuar mbi vete shumë ngjarje tragjike. Që nga 4 shtatori i vitit 2004, Nënë Tereza është atje, falë një projekti të diasporës shqiptare të Amerikës. Ky projekt kishte nisur paralelisht me shtatoren e Strugës dhe të Klinës. Kjo e fundit, pra e Klinës, iu dha biznesmenit shqiptaro-amerikan me origjinë nga Kosova, Elmi Berisha, të cilit iu njoh e drejta e kopjes. Shpenzimet i ka bërë vetë ai. Ka qenë ditë e shënuar edhe vendosja e shtatores në Klinë, ku kanë marrë pjesë shumë personalitete politike e shtetërore, madje edhe presidenti i Kosovës, dr.Ibrahim Rugova.

Shtatorja e Mitrovicës pati të njëjtin komision, që realizoi shtatoren e Strugës. Ditën që u vendos shtatorja në Mitrovicë ishte vërtetë një ditë feste, edhe pse do të doja që të ishte më shumë një ditë bashkimi. Kush më mirë se sa Nënë Tereza do ta bashkonte Mitrovicën? Por duket se pushteti vendor nuk mundi që ta realizonte atë llojë bashkimi, qoftë edhe simbolik. Gjithësesi mendoj se ishte kujdesur Beogradi që Mitrovica të mos bashkohej dhe tensionet të mbeteshin gjithmonë të ngritura.

Gjithsesi, pjesëmarrja e autoriteteve tregonte vlerësim për vendosjen e simbolit të paqes dhe humanizmit në Mitrovicën shqiptare. Kishte ardhur në përurim Ministri i Kulturës, Sportit e Rinisë, i asaj kohe, Behxhet Brajshori, Ipeshkëvi i Kosovës, Imzot Mark Sopi, këshilltari i presidentit Rugova, Sali Cacaj, deputeti Tom Hajdari, poeti Visar Zhiti, nga Shqipëria, Jashar Pollozhani, nga Struga, zv/ Kryetari i komunës së Mitrovicës, Mursel Ibrahimi (kryetari i ndjerë, Faruk Spahiu, sapo ishte ndarë nga jeta, për shkak të një sëmundjeje të rëndë) etj..Unë kisha shkuar bashkë me Pashkun në Mitrovicë, si dhe me Marjan Cubin, Simon Simonlacajn dhe zonjën e tij, si dhe kishte ardhe me ne edhe kushëriri im, Doda.Gjithëçka shkoi mirë në Mitrovicë, me përjashtim të pjesëmarrjes, që nuk ishte ajo që prisnim. Mendoj se mungesa e informimit dhe gjendja e tensionuar mes komunitetit serb dhe atij shqiptar, do të kenë qenë një nga shkaqet e pjesëmarrjes jo aq të mjaftueshme. Dr. Rugova na kishte paralajmëruar që njerëzit ende nuk ishin të çliruar nga një lloj frike.

Si shkoi Nënë Tereza në Mitrovicë?

Shtatorja e Mitrovicës erdhi si kërkesë e drejtorit të Radios në Mitrovicë, profesorit dhe publicistit Nexhmedin Spahiu, i cili, gjatë një telefonate, më shfaqi dëshirën që shtatorja duhej të ishte në Mitrovicë. Sipas drejtorit të radios, prania e shtatores së Nënë Terezës, do t’i bënte mirë Mitrovicës me tensione ndëretnike. Prania e Nënë Terezës do t’i zbuste shpirtrat e trazuar. Kërkesa për atë shtatore kishte ardhur paralelisht me kërkesën e Jashar Pollozhanit për Strugën. Nuk refuzuam as njërën e as tjetrën dhe i pranuam të dyja.

Kurorëzimi i projektit të Mitrovicës më dha një qetësi shpirëtrore. Edhe sot gjykoj se Mitrovicës i duhej Nënë Tereza më shumë se kujtdo tjetër.

Në përurimin e Mitrovicës, Gjovalin Lumaj kishte shkruar një poezi, të cilën e solli atë ditë Marjan Cubi. Po i sjell këtu vargjet e kësaj poezie:

Në Mitrovicë erdhi shtatorja

Nga Gjovalin Lumaj

Historia sa të jetë jeta,

I shënon ngjarjet e veta.

Në kalendar kjo ditë e artë,

Do të shpërndajë dritën e kjartë.

Në Mitrovicë erdhi shtatore,

Nanë Tereza, nanë botnore¼

Mirë se vjen Nanë e Lumnueme,

Mirë se vjen dritë e pashueme.

Mitrovica sot të pret,

Don me të pasë në zemër të vet.

Me ta ruejt emrin në breza,

Mirë se erdhe Nanë Tereza!

Drita jote do vegojë,

Për kët’ dritë kemi nevojë.

Ti në zemra mbjell dashninë,

Thërret paqen e qetësinë.

Ti thërret vlerat njerëzore,

Nanë Tereza, bijë arbnore¼

Bota e madhe gjatë e gjanë,

Të nderon e të thërret nanë,

Prej në troje të Shqipërisë,

Në Kalkutën e Indisë.

Dritë shpirtnore, mesazh shprese

Bije shqiptare, Nanë Tereza¼

Vjet për vjet shtatoret rriten,

Në troje të shqipes hapin dritën.

Kjo vepër ka bekim prej Zotit,

Për vëllezërit Gojçaj prej Hotit.

Djersën e derdhun në mërgim,

E dhurojnë me përkushtim.

Vepra e sotme na nderon,

Jep mesazh e na bashkon,

Kosovarë e gjithë shqiptarë,

Kjo është nder për nismëtar.

Dy figura që njeh Kosova,

President Ibrahim Rugova,

Dom Lush Gjergji që s’u kursye,

Vepra e Nanës me shkëlqye¼

Nismëtarët bashkuan vullnetin,

Se e duan prosperitetin,

Duan bashkimin përmbi ndarje,

Duan Kosovën pa përçarje.

Janë përkrah nanës botnore,

Misionarë vlerash njerëzore¼

Nana e madhe jep bekimin,

Për mëshirën për durimin,

Për marrëveshjen për pajtimin,

Për urtësinë e gjakftohtësinë,

Humanizmin e Bamirësinë¼

Vepra e Nanës plot fryëmzim,

N’ Mitrovicë thërret bashkim.

Drita e saj po kthjellon motin,

Bashkon njerëz, me shpresë në Zotin.

Bekon Kombin Nanë Tereza.

Paqe, qetësi pa pas ngatërresa.

Vitet shkojnë, kohnat do rrjedhin,

Vepra shenjtë do shndrisë qiellin,

Bashkë me yjet, Hanën e Diellin,

Brezat kangën do përcjellin.

Trojet tona të Ilirisë,

Nderojnë veprën e pavdekësisë

Ka qenë e mrekullueshme paraqitja artistike e krijimtarisë që i përkushtohej Nënë Terezës në tubimin e Mitrovicës. Visar Zhiti, një poet disident, që komunizmi nuk arriti ta thyente as në qelitë e torturave dhe as në ferrin e burgjeve, përcolli atë ditë poezitë e shpirtit për Nënën Terezë. Është duartrokitur gjatë poeti i talentuar. Edhe aktori i shumënjohur i Kosovës, Çun Lajçi, na ka emocionuar me vargjet kushtuar Nënës së madhe.

Pas atij përurimi kemi shëtitur edhe nëpër pjesë të tjera të Kosovës, duke qenë pjesëmarrës në disa nga veprimtaritë përkujtimore, kushtuar Nënë Terezës. Me shumë emocione i përkujtuam edhe veprimtaritë e organizuara në Gjakovë. Të dielën, me 5 shtator 2004, isha në Letnicë, tek Kisha “Zonja Cernegore”, ku Nënë Tereza kishte marrë mëshirën e parë, kur ishte vajzë e re. Na ka shoqëruar biografi i saj, dom Lush Gjergji. Të gjitha veprimtaritë na kanë pëlqyer dhe na kanë mbushur me emocione.

*Marre nga libri”Shtatoret e perjetesise” I autorit Lek Gojcaj me redaktor Dalip Greca

Don Lush Gjergji: Të mos krijohen përçarje për bustin e Nënës Terezë

January 20, 2014 by dgreca

Me keqardhje kemi marrë lajmin për rënien e bustit të madhështores sonë, Nënë Terezes, në Mitrovicë. Dhashtë Zoti të mos jetë nga dora e njeriut, ka thënë Don Lush Gjergji.

“Ne po presim konstatimet e policisë dhe ekspertëve”, thekson Gjergji, për Presheva Jonë. Ai ka apeluar që ky rast të merret me rezerva dhe të mos shfrytëzohet nga askush për spekulime e as për përçarje.

“Ne jemi vëllezër dhe Nëna Tereze ishte e të gjithëve neve. Vepra, shëmbëlltyra dhe misioni i saj ishte i qartë dhe universal”, ka pohuar ai, duke shtuar se Kosova dhe gjithë shqiptarët Nënën Tereze e kanë në zemër dhe mendje.

Albanian Roots to Fordham: Anastas Janullatos not worthy of your honors

January 20, 2014 by dgreca

Albanian Roots open letter to President McShane S. J of Fordham University/

Dear President Joseph M. McShane, S.J,/

We, the Albanian community, both in Albania and diaspora, are appalled at decision to honor a man such as Anastas Janullatos with above all a “Peace Honor”. Janullatos has done everything else but brought peace to the region. In fact, ever since he was appointed ahead of the Albanian Church the gap between the Albanians and the Greeks has widened. He was appointed to restore the Albanian Church and improve the relations between Albanians and the Greeks but what he has done is restore Albanian churches to resemble Greek Orthodox architecture while Hellenizing the Albanian people in an effort to colonize Southern Albania. He has conducted sermons in Greek and not in Albanian while the Albanian churches bare Greek lettering on their walls. If you consider stripping Albanian Orthodox of their identity and assimilating naïve and starved masses of the Albanian population to serve the chauvinistic agenda of the malevolent Greek Government while taking advantage of the weak and corrupt Albanian Government a “peaceful” act, then the Archbishop deserves the Noble Peace Price. This man serves not as man of Christ to the people whom he has been appointed to represent nor his birth country for that matters.

In terms of improving relations among the two countries, Albania and Greece, while they share a common history, are more apart today than ever. The Cham Albanians, even though they were Greek citizens, have been stripped of personal property, slaughtered like sheep and banned from Greece to never return, while no resolution for this injustice was ever discussed. The remaining Albanian minority is Greece have no civil rights while Albanian immigrants, even though legal, suffer discrimination on the daily bases. The past between countries has a bloody trail leading to the doorsteps of Athens. All the while, Greek government denies acts of genocide against its Albanian minority with the “Law of War” still in existence from 1944 as Janullatos demands memorials to be built in Albania for the fallen Greek soldiers who died in WWII; who ravished villages of Albanians while fighting the German occupants under the alleged term “Liberation of Northern Epirus”. You are asking, what does the Geo-political issue have to do with a priest? You are forgetting that Greece is a non-Secular State where the Church and Country are one. So even though Albania, unlike Greece, has separation of Church and State the Archbishop in a sense serve an ambassador to its people, thus he needs to have the best interest of the Albanian people in mind and not just those of the Greek minority. In addition, we must draw a clear distinction between Albanian Orthodox and Greek minority as the two are no synonyms! This is something that our present Church often confuses for the sake of political leverage in the benefit of the Greek Church.

Let us be absolutely clear, that this is not to be taken as an attack again the good people of Greece. Truth be told, we have blood relations and what separates us is our religious views and no more is this testimony than in Albania where intermarriages are very common. We simple want to emphasis that even though Janullatos may be a good person and a great priest, we feel that he has not addressed the Albanian issues mentions above. For this, and this alone, we feel he is undeserving of your honors and the fact that he is Greek has little to do with it.

Let this written statement hold self-evident of the Albanian testimony that we, the Albanian people, will stand in protest to any malevolent and chauvinistic intentions that cause separation among the Albanian people; Of any ill intent to cause any distress between the Albanian people and their neighbors in the Balkans, being that Christian or otherwise. That we love, respect, and accept all people of the different faiths or lack thereof, as we bind ourselves under the honorable code of the Albanian Besa. May this written letter stand testimony that our Father of the Church and Father of our country, Fan S Noli, intended the Albanian Orthodox Church to be the symbol of unity of all Albanians, indiscriminative of neither creed nor region, and that it may stand proud and autocephalous of any other entirety, being that neither another Church nor State, as we, the Albanian people, are perfectly able of governing ourselves!

Janullatos is the “horse of Troy” in Albania today.

Best regards,

Marko Kepi

President – Albanian Roots NGO

Malli për Korçën…

January 20, 2014 by dgreca

Esse nga Raimonda MOISIU/

Gjithmonë kam pasur optimizmin dhe besimin se përvojat jetësore indikojnë në mënyrën se si gjithkush nga ne mendon e vepron me cilësitë e virtytet që mbartim në vetvete. Situatat, ngjarjet, njerëzit e thjeshtë, qytetarët, intelektualët, njerëzit e letrave shqipe, elita e shquar e botës hyjnore të artit e kulturës, përballen e kontribuojnë gjatë jetës së tyre në forma e përmbajtje të ndryshme.

Ashtu si edhe unë, ata kanë qënë e janë optimistë, besojnë në ndryshimin dhe progresin duke dhënë nga forca e inteligjencës e qytetarisë, forcën e talentit të mëndjes së shëndoshë dhe krahëve të fortë, më të bukurën e të mundëshmen që mendimet dhe idetë e tyre të ndryshojnë zemrën e identitetit të vendlindjes, identitetit tonë. Ambiciozë për të kaluarën e të tashmen, cdo ditë që vjen na gjen më të rritur e të pjekur dhe ngadalë kuptojmë se duhet të punojmë e jetojmë për të njëjtat obligime e qëllime, për hir të gjeneratave që vijnë, të pergatisim rrugën e përjetësimit të veprës e qytetarisë, të njerëzve të shquar të cilët kanë lënë gjurmët e arta të progresit qytetar, social dhe krijues. Jo vetëm gjatë fëmijërisë e rinisë sime por edhe tani, unë kam qënë gjithmonë dhe e kam konsideruar veten time me “fat” që jam lindur, rritur dhe edukuar në një mjedis mondan e historik, me “fat” që jam qytetare pasardhëse e elitës së shquar qytetare korcare , simboleve të eposit shpirtëror, sfidës që kapërcen kufijtë etnikë të sublimes dhe aspiratës nëpër vite, në kohë e hapësirë, dlirësisë të kontributit njerëzor, talentit krijues, midis dy botëve; botës ku ne ndjehemi se i përkasim vazhdimisht në nivele të reja, momenteve të jetës së përditëshme dhe dimensionit të ri, ku pena ime bëhet analogji për të prezantuar imazhin e gjallë të njerëzve të shquar dhe subjektet në shumicën e tyre janë në dijeni të pavdekësisë. Sa herë vij në vendlindje, Korça më duket më e bukur, malli për të më shtohet akoma më shumë, dua të prek me dorë, mendje e shpirt gjithçka që mban brenda zemra e saj, të eci e shkujdesur në sokakët me gurë dhe pastërtinë e tyre, ashtu si dikur kur hodha hapat e para, apo belbëzova për herë të parë emrin e vendlindjes sime, që më bën të ndjehem krenare, që me themelimin e saj është mbartëse e bukurisë natyrore dhe mondane, traditës, historisë, dijes, kulturës, dashurisë, njerëzve të shquar që kanë bërë e bëjnë historinë e saj. Dua të prek e shijoj aromën e blireve, të ndjej melodinë fëshfëritëse të gjetheve e përzierë me melodinë e serenatave, të më puthë krahët, fytyrën, buzët, era e freskët e mëngjesit, ashtu sikundër “puth” shpatullat e Korçës sime mbështetur përjetësisht në malin e Moravës. Të prek e ndjej nga afër idealizmin e qytetarisë korçare për zhvillim, për ta pasuruar e zhvilluar Korçën në çdo aspekt. Çdo gjë që shoh, kudo që unë hedh sytë, shoh mendjet krijuese në forma të ndryshme; ndërtesa, libra, piktura, skulptura, monumente, lulishte me barin e blertë e aromën e luleve shumëngjyrëshe, qetësinë e qytetit, ecjen e njerëzve me kohën e për kohën, ndërtesat antike qindravjeçare mondane dhe historike, shtëpitë karakteristike, trashëgiminë kulturore, qytetare dhe intelektuale korçare, që në përfytyrimin tim janë si ato pikturat që kanë ardhur e të tjera presin të vijnë në jetë, piktura që komunikojnë mesazhe të thjeshtë e komplekse, një dialogim i së kaluarës, qartësi e së tashmes, udhë e së ardhmes, pa njohur moshë dhe flasin gjuhën e çdo kulture. Këto ndjenja të shpallura në forma të ndryshme janë shprehje e festës së jetës e përjetësisë. Ato mbartin në vetvete pasurimin me kulturë, art, bukuri, dinjitet dhe sigurojnë identitetin e qytetarisë korçare, sfidës, sepse ato kërkojnë kohë për të kuptuar dritën dhe bërë të njohur emrin e qytetit tim Korçës.Unë si bijë e lindur dhe e rritur në Korcë, i besoj shumë qytetarisë dhe inteligjencës së shpirtit korçar, që gjithmonë më frymëzon mua dhe që është gjithmonë në ecje, gjithmonë në ndryshim, kontributi i saj është kompleks, i gjallëruar, sepse edhe vetë dashuria për vendlindjen vjen nëpërmjet promovimit të vlerave të kësaj qytetarie, ndikimit të zhvillimit, progresit e begatisë të qytetit, si premisa bazë për enticitetin e botës të artit,kulturës e dijes, që e pasurojnë të tashmen tonë mes të bukurës e të përditshmes njerëzore.

Hartford CT USA

Ilirët, 300 vjet në krye të një perandorie

January 20, 2014 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/

Kjo ndodhi me 20 janar te vitit 250 – Perandori Trajan Decius fillon një fushatë për të ndjekur të krishterët nga Roma. Gjatë përndjekjes, Papa Fabian bie martir dhe shumë të krishterë u dëbuan nga qyteti. Decius (Gaius Messius Quintus Decius Augustus) ishte Perandor nga 249 – 251.

Në vitin e fundit të mbretërimit, ai bashkëqeverisi me djalin e tij, Herenius Etruskus; të dy u vranë në betejën e Abritus (sot Razgrad, Bullgari) kundër gotëve. Decius, lindi në vitin 201 në Budalia (Mitrovicë, Kosovë). Ai është i pari në listen e gjatë të Perandorëve romakë që do të dilnin nga Iliria. Këta quhen zakonisht perandorë ilirë sepse të gjithë kishin lindur në Iliri dhe u ngjitën në shkallën më të lartë të pushtetit, duke e filluar karrierën si ushtarë në legjionet romake të stacionuar në vendlindjen e tyre.
Para se të bëhej perandor, Decius kishte qenë senator, para kësaj, prefekt i qytetit të Romës, dhe radhazi guvernator në Mezi, Gjermanikë, Spanjë. Gjatë mbretërimit të tij, Decius ndërmorri disa projekte ndërtimi, si për shembull: banjat termale në Aventine (Itali), të cilat mbetën funksionale deri në shekullin XVI: historikisht, Decius njihet për kujdesin ndaj Koloseut të Romës; gjatë periudhës së tij si perandor, Koloseu, i dëmtuar rëndë nga goditjet e rrufeve, u restaurua plotësisht.
Për rreth 3 shekuj (251 – 565), Roma u mbizotërua nga perandorë ilirë; ishte pikërisht kjo periudhë kur fiset vandale e sllave u mbajten larg kufijve të rajonit, i cili më pas do të quhej Ballkan. Pas shekullit VI, në listën e perandorëve romake rrallë gjendet ndonjë ilir; me sa duket ilirët, nuk ishin më të favorizuarit e Romës ose e humbën fuqinë a ndikimin e tyre; kjo gjendje e krijuar përkon me vërshimin e sllavëve në trojet ilire. A ishte ky mënjanim i ilirëve nga pushteti rastësi a konspiracion, këtë vetëm studimet mund ta tregojnë.
Më poshtë; Listë e përzgjedhur me emrat e Perandorëve romakë me prejardhje nga Iliria.
Decius – 249-251
Hostilianus – ?251
Claudius II “Gothicus” 268-270
Quintillus – 270
Aurelian – 270-275
Probus – 276-282
Diokleciani – 284-305
Maximianus “Herculius” – 286-305
Galeriusi – 305-311
Konstandini I – 306-337
Maximinus Daia – 308-313
Jovian – 363-364
Valentinianus I – 364-375
Valens – 364-378
Gratian – \ 375-383
Valentinianus II – 375-392
Marcianus – 450-457
Anastasius I – 491-518
Justin I – 518-527
Justinian I – 527-565