Archives for July 2014

Presioni ndaj institucioneve të pavarura dëshmon nivelin e liderëve politik

July 27, 2014 by dgreca

*Sikur është shkruar që Isa Mustafa të mos arrijë të ulët në ndonjë nga vendet udhëheqëse të vendit.- Deklaratat e Haradinajt tregojnë qartë se në cfarë niveli është kap[aciteti i tij intelektual si ” jurist” i pasluftës, sidomos kur thotë se Gjykata Kushtetuese po vendos me dy kute/
Opinion nga XHAVIT CITAKU/
Blloku opozitar i inatit po vazhdon lojërat dhe cirkun pas zgjedhor që pa dyshim se do të jetë njëri ndër shfrenimet më të paskrupullta të të eturit për pushtet që njeh aktualiteti i jonë politik nga fillimi i demokracisë në gjithë hapësiren shqiptare. C^është edhe më keq, në vend që liderët e këtij blloku të jenë shembull se si duhet të respektohen, normat, ligjet e posacërisht Kushtetuta, ata e bëjnë të kundërten duke paralajmëruar anarki që nuk do t^i dihet fundi. Thënë konkretisht, Gjykata Kushtetuese pezulloj vendimet e marra të 17 korrikut në Parlamentin e Kosovës dhe lideri i LDK-së Isa Mustafa u detyrua që t^i baj ” qaklat” e të shkoj në shtëpi pa pikë turpi. Në cdo demokraci të zhvilluar po të ndodhte një pezullim i tillë për shkak të shkeljeve të rregullorës së organit më të lartë legjislativ edhe atë me vetëdije të plot, liderët do të jepnin dorëheqje. Ndërkaq, udhëheqësit e këtyre subjekteve politike jo vetëm që nuk e kanë ndërmend të largohen nga këto poste, por nga lakmia e madhe për pushtet po bëjnë presion të pandërprerë në Gjykatën Kushtetuese si një institucion i pavarur e kredibil me të vetmin qëllim që të nxjerret vendim në favor të tyre.
Haradinaj në mënyrë paushalle vlerëson vendimin e Kushtetueses
Se sa të vërbuar pë pushtet janë disa nga këta liderë dëshmon edhe deklarata dhe vlerësimi paushal i Ramush Haradinajt rreth vendimeve të nxjerra të Kushtetueses duke e treguar kapacitetin e tij të ulët të dijes si një ” jurist” i pasluftës. Me një fjalë, ai dëshiron të barazoj vendimin e pezullimit të të gjithë asaj që ndodhi me 17 korrik në Parlamentin e Kosovës me atë të rastit të Behxhet Pacollit. Asnjë organ i drejtësisë në asnjë rast nuk nxjerr vendim të njëjtë, por gjithëcka bazohet sipas ngjarjeve dhe proceseve të zhvilluara si dhe të peshës që ka në momentin aktual. Edhe Gjykata Kushtetuese duke u nisur nga parimi se janë vërejtur shkelje të rregullorës së Kuvendit dhe nga bindja e lirë se mund të prodhohen pasoja të dëmshme nga ndonjë vendim i marrë nga ato vendime ” ilegale” që eventualisht do të merreshin, mori atë vendim që për momentin ishte më i drejti. Së këndejmi, Haradinaj jo që nuk ka të drejtë të deklaron se ky institucion i pavarur po punon me dy kute, por nuk do të duhej ta këtë guximin që të dalë para opinionit me thënie kuturru aq më parë kur ai po synon të bëhet ” Kryeminister”. Dhe me të drejt mund të themi se në mozaikun e filozofisë së ndërtimit të demokracisë dhe të shtetit njërez të tillë me veprime e deklarata të tilla i sjellin dëme të pariparueshme të të gjitha proceseve dhe të stabilitetit afatgjatë në vendin tonë. Ndërkaq, në anën tjetër lideri i AAK-së aq ndihet krenar që nga blloku opozitar i inatit është propozuar pë të parin e Qeverisë sa që ka harruar se këtë nuk e deshi elektorati, i cili e ndëshkoi rëndë duke e renditur partinë e tij në vendin e katërt.

Isa Mustafa po e shkatërron LDK-në

Nga humbja që pësoi në zgjedhjet lokale, pastaj në këto të fundit nacionale dhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese për pezullimin e vendimeve të marra në Mbledhjen Konstituive të Parlamentit të Kosovës sikur na qenka e shkruar që Isa Mustafa të mos arrijë të zgjidhet në postin që ia ka mësye, post ky që nuk i ishte premtuar elektoratit. Me dukët e cuditshme që anëtarësia e LDK-së rri duarkryq dhe nuk reagon karshi këtyre veprimeve të liderit të saj që janë në kundërshtim të plot me ato që u janë premtuar gjatë fushatës zgjedhore. Ndoshta elektorati, anëtarësia dhe simpatizuesit e këtij subjekti politik janë lodhur me këto lojra e lakmi për pushtet, por, megjithatë, një gjë e tillë nuk mund të tolerohet e të shkatërrohet ky organizem politik që dikur ishte emër i përvecem në skenen tonë politike. Anëresisë së gjerë do të duhej ti kujtohet se Isa Mustafa kishte deklaruar me pompozitet se kishte lidhur marrëveshje me elektoratin se pos tjerash posti i Kryeministrit është i panegociushem, marrëveshje kjo që u shkel njëanshëm nga ai. Nga grupe të caktuara mund të dëgjosh se LDK nuk ishte fituese në zgjedhjet nacionale, që është e vërtetë, por në bllokun opozitar paszgjedhor ky subjekt ka 30 deputet apo dy herë më shumë se AAK dhe Nisma ndaj si parti e parë do të duhej të mbante postin e Kryeministrit. Fjala e dhënë para opinionit sidomos e një akademiku do të duhej të realizohej në praktik parasegjithash dorëheqja në rast të humbjes së LDK-së, por kjo gjë në asnjë moment nuk po i lë përshtypje këtij lideri dhe tash me duar në xhepa ” larickohet” dhe vazhdon së bashku me mbështetësit e tij të hartoj skenar të ndryshem pas cdo dështimi që po pëson.

VV-ja është lënë pak anash

Nga momenti kur blloku opozitar i inatit pati përkrahje nga minoritet sic po duket në të parë VV-ja disi është lënë anash me faktin se sic po deklarojnë përfaqësuesit e saj ky subjekt politik ende nuk është ftuar nga inatcoret pë të vazhduar dialogun e filluar. Megjithatë, do theksuar se nëse eventualisht nuk do të dialogohet me VV-në as Parlamenti e as Qeveria nuk do të kenë jetë të gjatë sidomos kur të kihet parasysh pozicioni i deputetëve të listës ” srpska”. Apo ndoshta blloku opozitar po pret që VV-ja ta lut bllokun opozitar që ta thërras në takimet që i organizon, gjë që nuk do të ndodh kurrë. Kur po flasim rreth këtij subjekti politik disi me ka lënë përshtypje mos reagimi i Rexhep Selimit në këtë skenar politik që po zhvillohet pas zgjedhjeve. Në të vërtetë, pas kalimit të tij nga PDK në AAK këtë të fundit e lëshoi me arsyen se nuk dëshiron të jetë ” aleat” i LDK-së, ndëkaq tash nuk i dëgjohet zëri. Ndoshta, më më shumë dëshirë e sfidon bashkëvendasin dhe bashkëluftetarin se sa të tjerët. Kështu e kemi ne.

Mocioni nuk parashihet me rregulloren e Kuvendit

Pa futur në detajet e ecurisë se punimeve të Mbledhjes Konstituive të Parlamentit të Kosovës, deputetët do të duhej ta dinin se rregullorja e këtij organi legjislativ nuk parasheh mocion për shkarkimin e Kryesueses se Kuvendit. Është tjetër cështje që shpesh po dëgjohet se ishin numrat që vendosen në përfundimin asisoj të asaj mbledhjeje inauguruese, mirëpo pavarësisht nga kjo rregullorja nuk bënë të shkelet nga askush e aq më pak nga zgjedhësit e popullit. Po ashtu as Kryesia e vjetër e Kuvendit të Kosovës nuk kanë kompetencë që të marrin vendim për përaktimin e grupit më të madh parlamentar, por vetëm të pëgadisë rendin e ditës sipas reziultateve të zgjedhjeve.

UDHËTIMI I HEROIT KOMBËTAR ADEM JASHARI NGA TORONTO NË PREKAZ

July 27, 2014 by dgreca

Nga Bashkim KADIU/
Busti i heroit legjendar Adem Jashari po udhëton që nga Toronto në
Kanadanë e largët, për t`u vendosur në Prekaz, në Kosovë. Është një skulpturë rreth një metër e lartë, punuar nga Hytbi Tarelli, piktor e skulptor, që banon familjarisht prej disa vitesh në Kanada. Një dhuratë kushtuar pasardhësve të familjes Jashari, në nderim të veprës madhore të Adem Jasharit, këtij heroi me përmasa të jashtëzakonëshme për Kosovën e kombin shqiptar. Është për t`u përgëzuar nisma e Hytbiut, këtij mërgimtari atdhetar, që ndërmerr një udhëtim të tillë, duke pasur parasysh vështirësitë e rrugës së gjatë; me avion deri në Rinas, më pas me mjete të rastit drejt Kosovës. Pyetja e parë që i bëj vetes, tani që po njihem me një ndodhi të tillë, është: Ç`e shtyn këtë bir të Devollit, rritur në Lushnjë dhe më pas transferuar familjarisht në Shkodër, tani banor i Kanadasë, që si fillim krijoi këtë vepër arti, e më pas të niset që nga larg e të sjellë në Kosovë Adem Jasharin, bustin e të cilit e ka punuar me aq frymëzim e dashuri? A nuk duket si një aventurë çmendurie, që nuk pyet as për mundim e as për shpenzim, kur dihet sa të rënda e të mëdha janë, vetëm e vetëm të përmbushë një thirrje të shpirtit e tij atdhetar, duke i shërbyer sado pak kombit!? Sado pyetje të bëjmë dhe çfardo përgjigje të marrim apo t`i japim vetes, një gjë duhet pranuar: bota shqiptare bëhet e bukur e madhërishme, kur ka njerëz të tillë idealist, që s`kursehen kur është fjala për të lartësuar simbole të heroizmit , të cilëve u përulemi me shumë nderim.
Duke biseduar me z. Hydbi, lidhur me krijimtarinë artistike, mësojmë:
Kam një jetë që merrem me pikturë e skulpturë, duke filluar që nga vizatimet me thëngjij zjarri e figurina balte, deri tek vepra arti nëpër ekspozita e konkurse kombtare e ndërkombtare. Më tërheq më shumë skulptura. Ka një ndjesi magjike të vendosësh një pjesë të shpirtit tënd në portretin apo shtatoren e dikujt, akoma më shumë të heronjëve e personaliteteve që kanë bërë histori, ku mund të përmend Skënderbeun, Nënë Terezën, Ismail Qemalin, Ded Gjon Lulin, Isa boltinin dhe Adem Jasharin, për të cilin do të jem këto dit në Kosovë. Në fakt janë tema të mëdha, ku secili shperh atë që ndjen. Në krijimtarinë time të gjithë këtyre viteve, janë me dhjetra punë të ndryshme të shpërndara nëpër institucione dhe galeri arti, një pjesë edhe nëpër mjedise familjare, si në Shkodër, Lezhë, Tuz (Mali i Zi), Tiranë, Durrës, Lushnjë, Korçë e Bilisht, pjesa më e madhe në Kanada. Para dy vjetësh, erdha në Tiranë me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë dhe mora pjesë në konkursin ndërkombëtar për Monumentin e Pavarësisë. Ishte një bashkëpunim artistik me artitektin Hungarez Laszio Kerekes, i cili jeton e punon po në Kanada. Të gjitha punimet i kam paraqitur në Websaid-in tim.
E di që do më pyesni, ndaj po ju kursej duke u përgjigjur: S`besoj se jam unë i vetmi që, duke qënë në dhe të huaj, më rëmben frymëzimi për t`i`u kushtuar figurave kombëtare. Është një ndjenjë e çuditëshme që mban ndezur zjarrin e atdhedashurisë. Mbase është shtysa për të treguar identitetin tonë kombëtar: kush jemi e nga vijmë. Si puna ime, besoj se mendojnë edhe të tjerët. Udha dhe forma më e mirë që është gjetur, është të mbështetemi tek simbolet dhe heronjtë tanë që i kemi me bollëk. Në fund të fundit, edhe kombet e tjerë po me heronjtë mburren. Disa edhe i krijojnë kur nuk i kanë, madje u ngrenë edhe përmendore. S`jam as i pari e as i fundit që përjetsoj figurën dhe veprën e Adem Jasharit. Sa më tepër kohë të kalojë, aq më e madhe do të jetë shtysa për vepra kushtuar këtij heroi që krijoi legjendë e do mbetet në legjendë.
Unë e krijova këtë shtatore në Kanada, por një zë i brendshëm më thërret; vendi i tij është pranë familjes në Prekaz në Kosovë, ndaj po e çoj si dhuratë familjarëve që mbijetuan. Kjo që po bëj, mendoj se është shumë pak ndaj asaj, që ai dhe famija e tij dhanë e bënë për Kosovën shqiptare, që të jetë e lirë. Shprehja, “Liria i ka rrënjët në gjakun e dëshmorëve”, besoj se u përket të gjithë popujve që luftojnë për liri. Ca më shumë për ne shqiptarët që s`kemi reshtur së luftuari s`dihet qysh kur dhe që s`po ka të sosur edhe në kohët tona. Në çdo rast, secili bën aq sa ndjen dhe aq sa ka mundësi e fuqi. Mendoj se kur bëhet fjalë për tema të tilla lidhur me mallin dhe detyrën ndaj vendit dhe kombit, më pëlqen të përsëris një thënie të bukur: “Sa më larg vendlindjes shkojmë, aq më të fortë bëhen litarët që na lidhin me të”.
Duke i uruar Hytbiut rrugë të mbarë drejt Kosovës, e përgëzoj për veprën dhe veprimin atdhetar. Dashuria për kombin nuk ka kufi e nuk mbaron kurrë. Trashëgohet e përcillet ndër breza.

Përgatiti :Bashkim Kadiu
Durrës më 25. 07. 2014

Damir Fazlic: Controversial Deal Broker

July 27, 2014 by dgreca

In his first interview since October 2008, Bosnian businessman Damir Fazlic tackled the rumours and criminal allegations which have beset his career, reveals how he became an influential figure in the Balkans and beyond, and speaks of his grandiose plans for the future.
By Lindita Cela, Semir Mujkic, Eronida Mataj, Ana Novakovic, Gordana Andric, Lawrence Marzouk/
Nothing is quite as it seems in the spy-thriller world of Damir Fazlic.
The Bosnian has been called a CIA agent, atomic waste smuggler, money launderer and shady businessman; allegations, often with little substance, which have never been proved.
Simultaneously, he has the ear of some of the most powerful politicians and businessmen in the Balkans and Washington DC, has worked on scores of major election campaigns and has even been touted as a future Bosnian Prime Minister.
“I’m exactly who you think I am,” the Bosnian fixer claims enigmatically on his Twitter profile, but the identity of the 38-year-old is very much in the eye of the beholder.
Lounging in the sumptuous setting of a five-star London hotel, Fazlic appeared comfortable flaunting his jet-set lifestyle – an existence he likes to contrast to his Bosnian refugee status.
Except Fazlic’s story is a world away from those of his fleeing countrymen, seeking refuge from murder and rape.
The Bosnian, the product of a mixed Serb-Muslim marriage, left his homeland before the war to take up a place in one of the world’s most expensive and prestigious schools, not a life of dishwashing penury.
With his ‘Hollywood smile’ and Martha’s Vineyard chic, he looked every bit the powerbroker who wheels and deals across hotel lobbies as he settled into our two-hour conversation at Mayfair’s Connaught Hotel.
But while confident and brash, his interview with Balkan Investigative Reporting Network was his first since October 2008, when a money-laundering probe in Albania was launched. He also refused to be photographed, claiming he was “camera shy”.
He flits between DC – where he owns a multimillion dollar serviced apartment in the Ritz; Virginia, from where his well-connected Bosnian-American wife, Amra, hails and Aspen, where until recently he owned a share in one of the ski resort’s most prestigious condominiums.
But he emphasises that he is still “based in Europe”, where he earns most of the bucks to pay for the lavish lifestyle, using, and some have claimed abusing, his gilt-edged contacts book to open Balkan doors for Western investors. He calls it access.
Documents obtained by BIRN, however, show he took 50 private jets to and from Albania alone between 2005 and 2008, as a cost of at least 500,000 euro. A former business colleague revealed he was also happy to rent a private jet for $20,000 to take his family on holiday.
Fazlic boasts of his 15 worldwide companies, but he is also fond of obscuring his business dealings in the secrecy offered by offshore tax havens. Of those BIRN was able to track down in the UK, Albania, Cyprus and the US, many appeared inactive and none was generating large profits.
While working with former Albanian Prime Minister Sali Berisha and building his business in Tirana, he spent months living in the city’s most exclusive hotel, the Sheraton.
But at the same time, his family home, which he used as his official address for his UK-based holding company, Virtu Capital International Limited, was an unremarkable house in a dead-end-road outside the unremarkable Midlands city of Northampton.
His holding firm, owned in turn by a British Virgin Islands firm, went bust earlier this year, leaving the UK taxman 80,000 euro out of pocket.
He also lost his Aspen penthouse in 2011 when it was repossessed after he failed to keep up with the repayments, according to documents obtained by BIRN. Fazlic says he decided to sell the property.
Prime ministers, senators, top US lobbyists, UK foreign secretaries, Bundesliga coaches, NATO generals – Fazlic has many friends in high places. But he has also faced a money-laundering probe in Albania, remains under investigation for fraud and tax evasion in Bosnia and has faced a slew of lurid allegations in the press.
Fazlic remains a riddle wrapped in an enigma.
“Greed is good”

Fazlic told BIRN that at the age of eight he had an unusual role model – Gordon Gekko, the lead in the film ‘Wall Street’, whose signature line is “greed is good”, although the film wasn’t released until the Bosnian’s twelth birthday.
A rich British visitor, who frequented the Bosnian hotel managed by Fazlic’s father, was intrigued by this “really weird kid” and his ability to cite the notorious stockbroker.
Without a son of his own, the rich traveller, who Fazlic did not name, decided to help Fazlic secure a place at Harrow School for Boys, one of Britain’s most prestigious private schools.
From there, armed with a string of top exam results, he went on to the London School of Economics, among the world’s best universities, where, Fazlic claims, he was handpicked by Lord Desai, a leading member of the UK’s Labour Party and economics professor, to be his tutee.
His first big break in business came during a summer internship with NatWest Markets, the investment arm of one of Britain’s biggest banks, which had been brought in by the Milosevic regime to help privatise Serbia Telecom and boost the country’s faltering economy.

A secretary to Douglas Hurd, who had just moved to NatWest after working as UK Foreign Secretary, discovered Fazlic’s Bosnian roots and asked him to meet her illustrious boss.
“Ten days later, I’m on a private jet with Douglas Hurd flying to Serbia,” said Falic, who provided translations and context for his superiors at the bank.
“We land, and Milosevic, whose politics basically ripped my country apart, who is the main reason I am a refuge, whose family is a refugee, is waiting for me on the tarmac, with all the pomp of a ceremonial visit.”
Tobacco factories and fraud allegations

Fazlic then joined AC European Finance, a London boutique financial firm set up by his former boss at NatWest, Alby Cator.
The firm’s main business, according to company records analysed by BIRN, was advising the Bosnian government on privatisation. AC European Finance’s man in Bosnia was Fazlic.
He claims the deal came after he met the then Bosnian President Alija Izetbegovic after a speech at Oxford University.
“He said, ‘Why don’t you come and see me? Maybe we could find something for you to do.’”
Business started well for Fazlic and AC European Finance, and between 1999 and 2001, the Bosnian operations raked in almost 400,000 euro, the lion’s share of the firm’s turnover.
But in July 2001, the Sarajevo office was closed with 50,000 euro of bad debt amid allegations of fraud.
An audit by the OSCE revealed a 12,500 dollar loan to AC European Finance to help “create 100 jobs” as part of the construction of a five-star Rogner hotel, which was never built.
The transaction was uncovered as OSCE auditors investigated a public agency set up by the then Prime Minister Edhem Bicakcic, a friend of Fazlic’s. Bicakcic was eventually barred from office because of irregularities with the agency’s fund, but was later pardoned.
AC European Finance had also been involved in the privatisation of Sarajevo’s tobacco factory.
When the government blocked the deal, Fazlic switched to working with another company, Capital Investment Management Corporation (CIMC), owned by Palestinian-American businessman Hani Masri.

Masri is a major donor to Hillary Clinton and managed a $60 million dollar, US-backed investment plan in Gaza and the West Bank.
The privatisation through CIMC also fell through, leading to a lawsuit from the tobacco factory, alleging that it paid 250,000 dollars to CIMC for nothing.
The case was listed against the Federation of Bosnia and Herzegovina, CIMC and GTZ Representative, the German development agency charged with helping with the privatisation, which, the tobacco factory argued, had forced it to take on CIMC as advisors.
When asked about the investigation into Damir Fazlic related to the privatisation of Sarajevo’s tobacco factory and the AC European Finance loan, a spokesman for the prosecution said: “We inform you that the Cantonal Prosecutor’s office in Sarajevo is investigating D.F. for criminal charges of fraud and tax evasion.”
The prosecutor went on to explain that the investigation had not progressed due to difficulties collecting evidence against Fazlic, CIMC and AC European Finance.
Fazlic told BIRN he had attended the prosecutor’s office in person in order to resolve the issue, but the file was deliberately being left open in order to damage his reputation.
He claimed the allegations were part of a plot from the “Taliban wing” of the Party of Democratic Action, SDA, one of the country’s main parties representing Bosnian Muslims.
Fazlic said: “They are the cancer – that part of their wing – of Bosnian politics.”

Fazlic retains strong contacts in his native country, however, and the political outlook improved significantly when his wife’s uncle, Zlatko Lagumdzija, was appointed Foreign Minister in 2010.
The businessman is also friends with the head of Bosnian Federation’s public electricity firm, Elektropriveda BiH, Elvedin Grabovica. They were snapped in a dimly-lit Sarajevo bar, sparking controversy.
When asked about meetings with Lagumdzija and Grabovica and his plans in Bosnia, Fazlic said he was looking at “six or seven” government projects worth hundreds of millions of euros.
“I am actively looking at bringing, mostly American [investors]. Bosnia has huge energy potential in building new plants.”

“At least say that I’m a big crook”

Fazlic is an inveterate namedropper, furnishing conversations with mentions of his “dear friends”.
Among them are three US Presidents and one contender – two Bushes, two Clintons – as well as NATO supreme commander Wesley Clark, the first director of US Homeland Security, Tom Ridge, and Republican presidential candidate Mitt Romney’s election chief Stuart Stevens.
The Bosnian’s extraordinary contacts book has been built up, he claims, partly by being in the right place at the right time, but also because of his ability to bridge cultures.
“If I can now not be falsely modest, you do now see the pattern here: I do somehow, always, end up working with these big influential people and you don’t get to do that if you are a little crook, like they always write that I am,” he joked.
“So I always say to them when they ask me: ‘At least say that I’m a big crook, because I can’t be a little crook and get to do this, at least say that.’”
He boasts of having worked on 11 election campaigns, in Montenegro, Croatia, Congo, Romania, Serbia and, most controversially, Albania.

He grafted alongside Stuart Stevens, Mitt Romney’s chief strategist in the 2012 campaign against Obama, and helped secure election success for Joseph Kabila in Congo and Sali Berisha in Albania.
He helped BGR Group, formerly Barbour Griffith & Roger, one of DC’s top lobbyists, land a lucrative contract with Berisha, negotiated a deal between the firm and former Kosovo president Ibrahim Rugova, which was never signed, and worked with the company in Serbia.
Mero Baze, a former Berisha advisor who became an outspoken critic of the former PM and Fazlic, travelled with Berisha to Washington DC in order to sign the BGR deal. He claims Fazlic was the “middleman” in the negotiations and that Berisha’s Democratic Party paid $500,000 to the lobbyists for help in securing victory.
Fazlic later introduced Tom Ridge, the US’s first director of Homeland Security and senior Republican, to Berisha, after which the American was brought in by Tirana as a lobbyist.
Earning $500,000 in a year, Ridge smoothed relations between the White House and Tirana, helped Albania in its bid for NATO membership and was a key advisor on economic issues, such as the signing of a controversial road-building contract with US firm Bechtel.
Fazlic claims he received nothing for his work alongside BGR and Ridge in Albania. The Bosnian says he still “does business” with Ridge, who he describes as a “very dear friend”.

Centre of the storm

Former Bosnian PM Edhem Bicakcic, formerly a close associate of Fazlic, makes the unsupported claim that his ex-colleague works for the US and British intelligence agencies – a suggestion that Fazlic laughs off, alongside the other far-fetched allegations of being involved in atomic waste and gun smuggling.
Bicakcic also said: “He appears in no document and has no companies, at least for a long time, but he is using his friendships to get deals.”
Fazlic’s business dealings are shrouded in layers of secrecy, often using offshore companies to hide ownership.
He uses luxury hotels as his offices and prefers to avoid publicity.
But one set of business transactions in Albania brought him into the eye of a media storm.
Following Berisha’s successful election campaign 2005, his advisor Fazlic set up at least five companies with Erion Isufi, brother-in-law of the Minister of Transport, as his administrator, and the daughter of the PM as his lawyer.
Among his co-owners was a Jurgen Rober, former football manager with Hertha Berlin and Partizan Belgrade, and the controversial football agent Fali Ramadani.

On October 2, 2008, Fazlic was hauled from a small cafe in Bosnia by balaclava-clad police, setting off political tremors 400 kilometres away in Tirana and unleashing an extraordinary sequence of events.
The businessman claimed to have been in the wrong place at the wrong time – an innocent witness to the arrest of Fazlic’s acquaintance Naser Oric, a war crimes and extortion suspect, who was sitting at the only other table in the eatery.
Fazlic was freed without charge, but this did nothing to quell the media frenzy linking the Bosnian to Albania’s political elite and a host of Balkan criminals.
Questions emerged about his purchase of land near Porto Romano, on the outskirts of Durres, and links to the Albanian PM Berisha.
A browbeaten Berisha decided to fly Fazlic back to Tirana for an interview with the friendly Klan TV in a bid to clear his and his friend’s name.
But unknown to Berisha, the prosecution had opened a money-laundering investigation into Fazlic a few days earlier.
When prosecutors heard their target had arrived by private jet, they issued a summons for Fazlic to appear for questioning but the Bosnian managed to leave the country without being stopped with the help of Berisha.

“There’s access. Then there’s corruption.”

Fazlic believes the allegations were part of a plot to destabilise the Berisha regime, led by the Prosecutor General Ina Rama and the then US Ambassador John Withers.
The investigation was dropped when requests for documents from Cyprus and Bosnia went unanswered and the evidence collected was never tested in court, something Fazlic regrets, as he was unable to fully clear his name.
He said: “Ina Rama, with clear help from John Withers has used anything and everything to try and conjure up and make up […] to connect me to Berisha to accuse him of corruption.”
Fazlic and Berisha have maintained that he had no business with the Albanian state and did not benefit from his political connections.
But new emails obtained between Fazlic and his US business partner, Meridian Telecommunications LLC, reveal he was actively working with state-owned Albania Telecom as well as quietly pitching for other state business.
“Do I daily use my contacts to open some doors? Yes. There’s access. Then there’s corruption.”
Fazlic, with his past and present brushes with criminal investigations, appears to have built his business on walking this fine line.
This article was produced as part of a programme titled “A Paper Trail to Better Governance”, with funding from the Austrian Development Cooperation (ADC) and implemented by BIRN Kosovo and BIRN HUB. The content does not reflect views and opinions of ADC.
My role in Fazlic’s Extraordinary Interview
By Desada Metaj – Editor at TV Klan

I have known Damir Fazlic since the electoral campaign in 2005, but was just somebody I knew. When the media began to trumpet his cooperation with the government and Berisha’s family, I was reminded of him.
For the first time he appeared in an interview in London with my colleague, Muhamet Veliu, who at the time was a correspondent there. While discussing the story with a few friends, one of them, at the time a recently resigned adviser to Berisha, told me that Damir was ready to speak to the press. They [the adviser and Fazlic] were in continuous contact and remained friends since the time they were together in the campaign.
I phoned him from his number [the adviser’s number] and strangely he me that he could come in Albania within two days. To be honest I did not believe it until the last minute that he would come.
I travelled with my personal car to Rinas [airport] and met Fazlic, who had arrived with a private jet and was well known in the [airport’s] VIP lounge.
He was in good humor and was even joking with his picture in newspapers he saw in the kiosks. We stopped only for a few minutes in the entrance of Tirana, where he met with a former adviser of Berisha, who was not in a high [governmental] position, but was given a high post immediately after.
Then we arrived in TV Klan, where his entrance and make-up did not draw any attention because no one recognized him. Only when we started recording the interview, journalists and cameras appeared in front of the building of TV Klan.
The heads of the TV station arranged for another car to take him out [of the building], so he could leave without drawing attention to himself.
Someone had informed them that the prosecutor’s office had started a probe and his exiting of the Klan [building] could put him in danger. He insisted that I accompany him to the airport although the flight was not scheduled for two more hours.
We jumped in the car and drove toward Rinas airport. During the way there he made sure that the plane was ready to fly and that he would not pass through the VIP lounge. Someone called me and presented himself as a prosecutor.
He asked me to stop the car and drop off the person in my backseat. I replied that I was driving and if he had a problem with me could find me in Rinas. The person [on the phone] did not insist and I continued driving. In Rinas we entered through the main entrance. There someone I did not know tried to escort Fazlic toward passport control. Fazlic refused, because as it is seen also from TV footage, he was scared.
I escorted him up to the security check and after he was on his way.
Caption: Fazlic used the Sheraton in Tirana as a base for his business.
(Kortezi: BalkanInsight)

MYSAFIR TEK FENIKSIT E RILINDUR

July 27, 2014 by dgreca

Nga Dalip Greca/
Udhëtimi im këtë herë në Atdhe, ishte fare”blic”. Vetëm pak ditë. Një ndër ditët ma kishte kërkuar miku im Esat Çoku, i cili ka kohë që e ka lënë Amerikën dhe jeton në vendlindje, në fshatin Muçias të komunës Remas, pranë bukurive të Karavastasë.
Ish deputeti demokrat erdhi vetë në qytet dhe pas një kafeje pranë Qendrës Kulturore”Vaçe Zela”, morëm rrugën drejt Remasit. Rrugët janë të asfaltura, çka i jep mundësi Esatit që krahas timonit,e mbanë të ndezur bisedën, duke më dhënë spjegime për ndryshimet, për rrugët, për ndërtimet përgjatë fushës;flet për hallet e pazgjidhura të fshatarëve, flet për pushimet, për shëndetin, për udhëtimet në jug të Shqipërisë.
Kisha pesë vjet pa shkelur këtyre anëve. Ndryshimet janë të dukshme; ndërtime të reja, rrugë të gjëra dhe të asfaltura, restorante, klube-cafe, dikur nëj fabrikë për përpunimin e qumështit. Kur arrijmë në Gradishtë, Esati e ndali makinën:
– A e di se sa histori mbart ky sektor internimi? Ja, këtu e thirrën bashkëshorten e Lek Mirakës dhe i bënë shantazh për ta bërë bashkëpunëtore të Sigurimit.Ajo ulëriu e lebetitur:-Të vdekur me gjithë fëmijë, tek shinat e trenit, më gjeni! Dhe thirri fort, që ta dëgjonte e kunata që e shoqëronte: Këta duan t’më bëjnë spiune! Dhe i sfidojë operativët…!
…Komuna e Remasit është shpallë park Kombëtar. Rreth orës 10 të mëngjesit jemi në hyrje të fshatit Muçias. Ndërtimet edhe këtu janë të shumta dhe të bukura. Një fshat i tjetërsuar.
Kur i afrohemi varrezave të fshatit, Esati, e ndal makinën.
-Sa herë kaloj këtu i bie bories në shenjë nderime për njerëzit e mi të dashur që prehen përjetësisht këtu. Ai ndal makinën në anë të rrugës dhe çapitet me hap të ngadaltë drejt varreve. Qëndron pranë nënë Esmasë dhe i përkëdhel butë fotografinë mbi mermer, e lëmon lehtazi më pëllëmbë sikur i friket zgjimit të saj.
Ashtu pa vëmendjen e tij, pa u diktuar, unë e shkrep kamerën.
– Nuk e di se si i qëndroi vuajtjeve tona nëna jonë e mirë, flet Esati me sy përdhe, ia nis bisedës me nënën: Fillimisht, kur u burgos babai ynë, Azemi i shpallur “kulak”, ajo na mblodhi si klloçka zogjtë, dhe na e kumtoi dhimbshëm, se që nga ai çast jeta jonë do të ishte e vështirë, do të ishim nën vëzhgim, në përndjekje.Duhej të mateshim para se të flisnim. Duhej të ishim të kujdesshëm, duhej të mësonim shumë në shkollë, duhej të punonim fort…Jetë e vështirë…Esati psherëtinë dhimbshëm.
Në një shkrim kushtuar kësaj familjeje qëndrestare përballë diktaturës, kam sjelle nje fragment nga libri i dy vellezerve-letrar te lidhur ne nje prange, Bedriu dhe Caushi.Ende e kam ne kujtese jehonen tragjike: Nënë Esmaja nuk e la të shoqin të vdiste i vetmuar në qeli, së paku nuk e la të uritur, me torbën në shpinë i çonte ushqime.Fatkeqja, guximshëm përpiqej që të rriste djemtë, që t’i bëheshin të mbarë, pa shtyllën e shtëpisë. Ajo nuk ishte thyer; as atëhëhere kur familjen e deklasuar Çoku e internuan nga qyteti i Fierit në Tokën e Vdekur të Myzeqesë, as kur i arrestuan djalin e vogël, Caushin, as kur i prangosën të dytin, Bedriun,(të dy ushtarë pa pushkë, në xhenjo) as kur e lanë të vetmuar, kur i morën Esatin, sikur ia shkulën zemrën nga gjoksi.Do të mbetej vetëm me Zyhranë, bashkshorten e Esatit, e cila iu kthye si vajzë, si shoqe dhe motër në ditët e vështira të vetmisë së përvujtur. Bashkë e merrnin rrugën për t’u takuar me të tre djemtë që njëkohësisht vuanin burgjeve të Spaçit, Burrelit, Qafë-Barit….Udhëtonin dy-tre ditë për të shkuar tek djemtë-armiq të pushtetit… Rrugë pa rrugë, qëllonte që të flinin edhe jashtë, kur nuk ua hapnin dyert nga frika se ishte nëna e djemëve të dënuar politikë, ndërsa e reja, nusja e armikut. …Ja kështu me atë torbën në krah e mira nënë baritej maleve të Shqipërisë, duke fjetur dhe jashtë netëve të ftohta, për të mbajtur gjallë shpirtrat e djemëve që vuanin absurdin.Ajo vërtetë nuk ishte e burogosur, por shpirti i saj qe njëqind herë më i prangosur se sa duart e të shoqit dhe bijëve të saj të ënjtura nga prangat.Ata u planifikuan nga ai sistem si kundërshtarë të vijës së parë dhe qenë ndër të fundit që lanë qelitë e ferrit në vitin 1990…
Nënë Esmaja ndërroi jetë në gusht të vitit 2001, pasi i pa të lirë djemtë e saj…
Esati psherëtinë tek lëmon lehtazi dhe tek fshinë me pëllëmbë fotografinë e vëllait, Rrapit, që u nda nga jeta në maj 2013. Bisedon zëshëm me vëllanë e vdekur:
– Edhe ti nuk e pate të lehtë vëlla. Kishe tre vëllezër në burg. Ti ishe i burgosur jashtë burgut… Tek kalojmë përmes varreve ndalet tek njëri prej vdekurëve:- Ishte një nga dëshmitarët kundër nesh…Po, Zoti e faltë…!
Hipim në makinë dhe ecim përmes fshatit. Rruga kryesore mbanë emrin e Azem Çokut, ndërsa Këshilli i komunës Remas i ka dhënë familjes së Azem Çokut titullin “Nderi i Komunës” për kontributin e çmuar që ka dhënë në luftën kundër diktaturës komuniste, për vlera të larta morale e shoqërore në komunitet.”
Kur u zhvillua ceremonia e nderimit të familjes, u bë festë në fshat. Familja Çoku i kishte ftuar të gjithë, të majtë dhe të djathtë. Madje kishte edhe nga ata që patën dalë deshmitarë…
Familja Çoku është ndër më të goditurat nga diktatura komuniste në të gjithë Myzeqenë dhe e meriton, jo vetëm nder i komunës. Kush vuajti më shumë se kjo familje?
Azem Çoku-babai- 11 vjet burg
– Caush Çoku-djali i vogël- 22 Vjet burg
– Bedri Çoku – djali i dytë, 23 vjet burg
– Esat Çoku, djali i madh, 8 vjet burg dhe internim…
– Esma Çoku-E internuar me dekada… bashkëshortja e Azemit, nëna e djemve të burgosur; më shumë se gjashtë dekada e gjysëm- dyerve të burgjeve, duke ndjekur fatin e të shoqit dhe bijëve…
Vëllai tjetër, nipër e mbesa- të internuar…
Po të bashkosh vitet e e burgut dhe ato të internimit për familjen Çoku, të del më shumë se një shekull dënime.. Poeti,publicisti dhe shkrimtari Visar Zhiti,për të cilin poezia qe prostituta që e futi në burg dhe njëkohësisht Shën Mëria, që ia ruajti shpirtin në vuajtjet e ferrit komunist;tek ka paraqitur dy vëllezërit Çoku në parathënien e librit të tyre”Caush Çoku& Bedri Çoku; dy vëllezër në një prangë” shkruan kështu në përcjelljen parathënse:”Si personazhet e një drame duken dhe ashtu janë,të një drame tepër të rëndë, të gjallë, që s’u luajt dot në skena, po në jetë; aktet e së cilës u zhvilluan në Purgatorin e mërzitshëm të socializmit dhe brenda në ferrin e diktaturës së tij.”
…Duket se në pak rreshta janë thënë shumë gjëra….
Vëllezërit Çoku kanë ndërtuar shtëpitë e tyre në Muçias. Janë shtëpi të bukura-vila, të rrethuara nga gjelbërimi.Në shtëpinë e Esatit na pret Francesku, i biri, që ka ardhë për pushime nga Nju Jorku.
– Është mrekulli këtu. Desha të shtyjë biletën e kthimit për në Nju Jork, por babi më thotë se duhet të kthehem. Bashkë me babin brodhëm në të gjithë jugun e Shqipërisë, në Gjirokastër e Sarandë. Pushuam në Ksamil. Po më pëlqen shumë Shqipëria.
Nga shtëpia e Esatit duke e gjithë fusha, sa të ha syri. Këneta përballë të afron një pamje të magjishme. Pas shtëpisë gjelbëron një vreshtë i begatë i krijuar nga Esati, që e ka pasion vrashtarinë. Tutje, buzë kënetës shfaqet”Feniksi”, pronë e nipërve të Esatit.
Pas provojmë rakinë-pikë e parë, e prodhuar nga vreshti i Esatit, shkojmë tek Feniksi. Kisha parë në TV Kultura shqiptare në Nju Jork pamjet e mrekullueshme të këtij restoranti modern, por tani kanë ndodhë shumë ndryshime. Restoranti është mobiluar në të dy katet, sallat e dasmave të ngjajnë me ato të restoranteve enkas për dasma këtu në SHBA apo në vendet Europiane. Miri, pronari i restorantit, vjen dhe na uron mirëseardhjen. Nuk ka nevojë të na informojë-gjithçka flet vetë. Nipi tjetër i Esatit, Arbeni, që dikur provoi emigrimin edhe në Amerikë, tash i punësuar tek Feniksi, thotë se i gëzohet punës dhe kompleksit, që kanë ndërtuar me aq mund. Beni është prototipi i të rinjëve shqiptarë që morën rrugët e Europës për një jetë më të mirë. Ai e kujton si sot atë ditë marsi të vitit 1991, kur me anijen panameze së bashku me xhaxhanë u endën nëpër det deri sa dolën matanë. Provoi punë të ndryshme për t’i ardhjë në ndihmë familjes.Atje mësoi zanatin e kuzhinierit dhe të pizzamenit. Në vitin ’97 kaloi oqeanin dhe u vendos në Nju jork, ku e përsosi më tej mjeshtrinë e gatimit, por emigrimi po ia gërrynte shpirtin. U kthye në Shqipëri dhe së bashku me vëllanë punuan fort derisa ia hynë ndërtimit të këtij kompleksi të madhe,Restorant, Pizza e Bar-Cafe, e ndërtuar me formën e anijes. Pse në formën e një anijeje? Ndoshta për të kujtuar ikjet masive me anije? Beni tregon se forma dëshmon edhe traditat e të parëve që e siguronin jetën me varkat e tyre si punëtorë të kënetës…Ania-ndërtesë është vendosur horizontalisht, me bash drejt kodrave, ndërsa kici drejt Bedatit, vend-internimit më të ri të kohës së shkuar.
Mjedisi jashtë restorantit është në rregullim e sipër. Është zgjeruar shumë sheshi i parkimit, diku është edhe një kafaz me tre arushë të vegjël që tërheq vëmendjen e vizitorëve, një pasarelë lidh restorantin me kënetën e Karavastasë, ndërkohë që aty pranë zihet edhe peshku e ngjala e freskët që përdoren për restorantin.
Miri na fton që ta vizitojmë katin e sipërm të restorantit. Habia, është fjala më e zbutur për të treguar mrekullinë e investimit perëndimor.
Zbresim në katin e poshtëm ku serviret dreka. Mysafirët që e kanë frekuentuar Feniksin atë ditë, ishin nga qyteti, zona për rreth, por edhe nga Tirana. Një sup peshku, si fillim, të hap oreksin, ndërsa levreku dhe ngjala, të gatuara me shije nga kuzhinjieri, që e ka përsosur mjeshtrinë e gatimit në Gjermani, janë fare të veçanta.
Në dalje, sytë më mbeten emërtesa “Restorant “Feniks”! Përse ky emër?
A ka të bëjë ky emërtim me Feniksin e mitologjisë, me zogun e cuditshëm jetëgjatë, të rilindur përmes riciklimit? Të atij zogu të çuditshëm lindur me diellin dhe që digjet e merr jetë të re nga hiri i paardhësit të tij? A nuk ngjajnë dhe këta, të mbijetuarit e ferrit të vuajtjeve dhe që e ndërtuan këtë Feniks si të rilindur nga paraardhësit e tyre, të stërmunduar e të sakrifikuar?…Po vetë Esati me vëllezërit, Bedri dhe Caush Coku, a nuk janë feniksë, të rilindur nga vetsakrifikimi?! Në mendje më shkoi një esse e Reshat Kripës botuar në Dielli një vit më parë, ku pat bërë një përqasje të tillë dhe thashë: Ai ka të drejtë! Këta janë feniksit e rilindur!

SKENDERBEU MIDIS SHQIPTAREVE NE TORONTO

July 27, 2014 by dgreca

Reportazh nga Avdulla Kënaçi/
Të njëqindepesëdhjetë shqiptarët që kishin mbushur sallen “Kaboto”në një nga blloqet e banimit në Toronto, sa nisi melodia e Hymnit te Flamurit, u ngritën vrik më këmbë duke kënduar me mallëngjim të patreguar. Larg Atdheut, një oqean kapërcyer, Hymni Kombëtar mbart një emocion tjetër, një përqasje ndryshe. Në kumbimin dhe bashkimin e aq shumë zërave, pas tenorit të ri, Dion Këllezi, ka mall, ka dhimbje, ka shumë kujtime dhe lot:
Rreth flamurit të përbashkuar,
Me një dëshirë dhe një qëllim,
……………………………..
Eshtë një rast unikal në gjithë botën që Hymni Kombëtar njësohet me “Hymnin e Flamurit” sepse me atë flamur lidhen shume sakrifica, shumë gjak i derdhur për liri e pavarësi, për atdhe. Ky flamur vjen sot tek ne nga epoka e Skënderbeut, vjen ahere kur europianët nuk e dinin se ekzistonte kontinenti amerikan. Por ne kishim në krye një prijës, një hero që Perëndimi e adhuronte sepse kishte krijuar një mur të pathyeshëm ndaj pushtimit osman. Përpara, në krye të çdo beteje ishte flamuri kuq e zi me shqiponjën dykrenore. Pikërisht Flamurin e Skënderbeut që ne e trashëgojmë sot e na bën krenarë kudo që ndodhemi. Hymni I Flamurit dhe Hymni Kombëtar, janë një.
Libri më i ri i gazetari dhe skenaristit Virgjil Kule na bëri edhe një herë së bashku, ne emigrantëve shqiptarë në sallën “Kaboto” në Toronto. Midis nesh është edhe autori. Kanadaja është treguar e vëmendëshme ndaj përzgjedhjes dhe pranimit të emigrantëve të huaj, sidomos atyre shqiptarë, pjesa më e madhe e të cilëve janë intelektualë të mirëfilltë. Ja ku bie në sy , ulur në podium, më i moshuari, profesor Kristian Bukuroshi, ai që hodhi bazat e informatikës në Universitetin e Tiranës, por nuk mungojnë artistë, top modele, muzikantë, piktorë, shkrimtarë dhe gazetarë, disa ish kolegë të autorit. Një dorë nikoqire është kujdesur për dekorin, podiumin, këndin e publikimit të librave, projeksionin, muzikën, posterat, fjalimet e deri fotografitë e autorit. E hymni vazhdon:
Se Zoti vet e tha me gojë,
Që kombe shuhen përmbi dhé,
Po Shqipëria do të rrojë,
Për të, për të luftojmë ne.
Kur i erdhi radha kësaj strofe për ta kënduar, ndjeva se adrenalina ime u rrit, ktheva kryet anash për të parë se çfarë bëhej me të tjerët, por disa ndjeheshin edhe më likësht, lotonin. Me cep të syrit pashë një grua të moshuar që mbahej pas karriges, tek kjo strofë ajo mori drejtqëndrim, por lotët nuk i ndali dot.
Jeta ka treguar se shumë kombe kanë hyrë e dalë në histori, pastaj kanë heshtur, janë shuar, por Shqipëria e vogël, me kurbën e saj, gjuhën dhe kulturën e veçantë, ka mbijetuar. Eshtë kjo arësyeja që autori Virgjil Kule nderohet në Toronto me kaq shumë respekt për veprën e tij “Gjergj Kastrioti Skenderbeu, kryqtari i fundit”.
Presidentja e Shoqatës së Bashkësisë Shqiptaro- Kanadeze, Dr. Ruki Kondaj, nisur nga libri historik i zotit Virgjil, vuri në dukje se Skënderbeu zotëronte qetësinë për t’i pranuar gjërat që nuk i ndryshonte dot, kurajon për t’i ndyshuar gjërat që mund t’i ndyshonte dhe mbi të gjitha për të bërë dallimin midis tyre. Autori rieksploron në gjerësi e në thellësi në fondin e madh të Skënderbeut. Autori sjell ngjarjen në një radhitje kronologjike tepër strikte duke filluar nga 1444 e deri në trokitjen e vitit të ri 1468, tha midis të tjerave ajo.
Rrëfimi i autorit mbështet materjalin në kapituj për çdo vit të drejtimit 25 vjeçar të Skënderbeut duke formësuar një konstruksion rezistent. Ky konstruksion nuk lejon asnjë defekt, apo gjymtime, apo shmangie, as radhitje arbitrare jashtë kontekstit të rrethanave ku është prodhuar. Nuk lejon kompromise me faktet historike, por të krijon hapësirën e nevojshme për të llogjikuar ftohët mbi arësyet e veprimeve të heroit në rrethana të caktuara dhe përfundimisht për të dalluar qartë strategjitë e tij afatgjata dhe taktikat afatshkurtëra, etj. – vuri në dukje ajo.
Vlerësimet për librin nuk munguan as nga Prof. Kristian Bukuroshi, shkrimtari Kristaq Turtulli, piktori Bujar Aslani, prof. Jani Papadhimitri, gazetari dhe skenaristi Avdulla Kenaçi, etj. , ndërsa regjisori me origjinë nga Kosova, Xhemi Agaj, lexoi një përshëndetje të dërguar me mesazh nga nga prof. Nustret Pllana prej Kosove. Mesazhe kishin dërguar edhe miq kanadezë të autorit.
Ajo që ra më shumë në sy në këtë event, ishte organizimi dhe pjesëmarrja e të rinjve në mënyrë aktive. (Meritë e stafit organizues me në krye dr. Ruki Kondaj). E theksoj këtë sepse shpesh të rinjtë, sidomos ata të lindur këtu, shmangen nga takimet e bashkëatdhetarëve të tyre. Kështu, kandidate për Miss Univers – Canada 2014, Zerina Derveni, edhe pse atë mbrëmje duhet të udhëtonte për New York, jo vetëm mori pjesë në takim, por edhe përshëndeti me një diskutim të ngrohët në anglisht. Miss teanage GTA 2014, Odeta Kasa, ishte krejt origjinale në fjalën e saj të cilën e ka postuar edhe në FB. Ndërsa studentja Uarda Këllezi në fjalën e saj plot emocion vuri në dukje se rrëfimi për jetën e Skënderbeut është krenari për gjithë të rinjtë shqiptarë kudo në botë të cilët kanë me çfarë të lëvdohen nga historia e kombit shqiptar. Arbërorët, siç del në librin historik të zotit Virgjil, ishin një perde e hekurt ndaj pushtimit osman duke i kthyer malet në kështjella të rezistencës nën udhëheqjen e të lavdishmit Skënderbe që trashëgonte virtytet e Aleksandrit të Maqedonisë, tha midis të tjerave ajo.
Ish folësja e Televizionit të parë shqiptar, Antigoni Papastathi, jo vetëm lexoi pasazhe nga vepra historike, por edhe solli kujtimet e saj kur punonte në RTSH duke vlerësuar tolerancën e zotit Virgjil Kule, si drejtues, në ato kushte të vështira të krijimtarisë.
Gjatë këtij eventi, nuk munguan të marrin pjesë edhe autoritetet e kishave shqiptare si episkop Ilia Katre dhe Don Xhiovani Kokona, por nuk u pa ndonjë nga përfaqësuesit e fesë islame.
Vetë autori në fjalën e tij, pasi falenderoi Shoqatën dhe në veçanti drejuesen, dr. Ruki Kondaj, vuri në dukje se fillimisht u nis nga dëshira për të realizuar një film dokumentar për Skënderbeun, por duke studjuar dokumentet dhe arkivat, vuri re se kishte mjaft fakte dhe analiza të pathëna të cilat vetëm nëpërmjet një libri mund të shtjelloheshin gjerësisht.
Qëllimi im, tha ai, ka qenë që lexuesi jo vetëm “të dijë që” ndodhi kështu e ashtu, por edhe “të dijë pse dhe si” ka ndodhur kështu e ashtu. Duke u futur thellë në “pse-të” dhe “si-të” (fakte + arsyetim), lexuesi sigurisht që nuk mund të ndjehet i ngopur vetëm me analizat e mia. Tek ai është vënë në veprim mekanizmi i vet analitik dhe është absurde që autori i një libri të mendojë të mbajë nën kontroll mekanizmat analitikë të lexuesve të vet. Ai duhet të kënaqet vetëm me faktin që ka mundur t’i ngacmojë ato.
Unë jam nisur nga vetë burimi kryesor historik, Barleti. Megjithëse nuk para jep data, ai i ka dhënë biografisë një karakter kronologjik, madje të ndarë në disa libra. Edhe “Kryqtari i fundit” ka brenda rreth 25 libra të tillë, ku, secili vit është një kapitull më vete. Kuptohet qartë vështirësia e kësaj pune. I kam qëmtuar dokumentet një më një duke i radhitur sipas kohës kur janë prodhuar. Por jo vetëm kaq. Kjo rradhitje dhe analiza e kufizuar vit pas viti vetëm mbi segmente vjetore dokumentesh, kanë mundur të më japin një dinamikë të re të veprimtarisë së Skënderbeut, e cila shpesh ngacmon për trajtime tematike të reja, shpesh të ndryshme nga ato tradicionalet. Ja disa prej tyre: Si e kaloi Skënderbeu krizën e gjithpërfaqësimit kombëtar e ndërkombëtar? Si e ndërkombëtarizoi problemin e mbrojtjes së Krujës? Çfarë raportesh kishte me Krujën? Si i vendosi lidhjet me kryqëzatën? Si mundi të dalë si palë arbërore në aspektin juridik? Pse ndërtoi raporte vasaliteti me mbretërinë aragoneze? Për çfarë arsyesh ndërmori fushatë luftarake në Italinë e Jugut? Çfarë fitoi prej saj? Pse mund të quhet mjeshtër i diplomacisë së shfrytëzimit të konflikteve? Mbi ç’baza juridike bëri paqe me Portën e Lartë? Cilat ishin tiparet e marrëdhënieve me Papët, etj. Në libër trajtohen kryesisht zonat e mbetura gri midis ngjarjeve kryesore, mënyra se si mbruhen ngjarjet, roli i Skënderbeut në to, roli i faktorëve dhe aktorëve të tjerë dhe bashkëveprimi i tyre në shkallë lokale rajonale e globale. Jam përpjekur të jap logjikën e procesit historik duke ngritur ndërkohë disa teza të paartikuluara me parë që dalin nga vetë studimi i dokumenteve sipas një metodologjie të caktuar.
Stili dhe metoda janë ndryshe. Të shkruash histori mbi bazën e radhitjes lineare të ngjarjeve dhe dëshmive të kohës është një gjë, kurse të shkruash historinë duke shpjeguar pse-të e këtyre ngjarjeve është një gjë tjetër. Të marrim aspektin e luftës kundër osmanëve: Skënderbeu nuk i luftoi ata për hir të të bërit luftë se për shkak të ndonjë urrejtjeje patologjike. Ai u radhit kundër tyre me dëshirën dhe objektivin që Arbëria të bënte një kërcim spektakolar në histori e të mos humbiste në anonimitetin e rajave të Rumelisë. Sa ishte gjallë, ai ia arriti qëllimit me sukses të plotë duke përballuar goditje të fuqishme të makinës ushtarake osmane. Por ai krijoi kushtet që edhe pas vdekjes së tij Arbëria të vazhdonte ekzistencën e saj derisa erdhi shkulmi i pandalshëm osman, të cilit nuk i rezistoi dot as Venediku. Duke u nisur nga ky aspekt, jo rrallë heroizimi i Skënderbeut është bërë në mënyrë të mangët, duke u bazuar kryesisht vetëm në konfrontimin e tij me osmanët. Kjo s’është e drejtë. Lufta kundër Perandorisë Osmane, ndonëse zë një vend të rëndësishëm, nuk është e mjaftueshme për të ezauruar rolin historik të Skënderbeut. Nuk duhet ta shohim atë të ngurtësuar në një front të vetëm. Madje kjo nuk qëndron as nga pikëpamja thjesht ushtarake. Skënderbeu luftoi me sukses edhe kundër Venedikut më 1448, edhe kundër koalicionit të forcave anzhuine në Itali më 1462, ashtu sikundër ndonjëherë e shohim edhe në luftë kundër Dukagjinëve. Aq më shumë mund të theksohet kjo në aspektin diplomatik ku ai pati më shumë telashe me “të vetët” se sa me Perandorinë Osmane. Në këtë libër Skënderbeu nuk shikohet asnjëherë i vetmuar, i izoluar dhe i margjinalizuar. Ai është kurdoherë në qendër të ngjarjeve, i angazhuar në plane lokale e rajonale. Ai bëhet faktor shumë i rëndësishëm, të cilin gjithsecili përpiqet ta tërheqë në anën e tij. Nga një ish ofiqar ikanak i Perandorisë Osmane ai shndërrohet në palë juridike arbërore, së cilës kjo Perandori i bën oferta për paqe mbi baza nga më të të privilegjuarat e kohës. Libri përshkruan një epope marramendëse të arritjeve të Skënderbeut në fushën juridike dhe në përfaqësimin e tij ndërkombëtar diplomatik. Është një thriller i vërtetë, por ama një thriller i dokumentuar plotësisht, tha ai midis të tjeravave duke iu përgjigjur pyetjeve të pranishmëve në sallë.

Figura e Skënderbeut ka tërhequr shumë albanologë, historianë, shkrimtarë romantikë, studius shqiptarë e të huaj, etj. Deri tani janë shkruar rreth 600 vepra, disa edhe dashakeqëse duke e minimizuar rolin e tij. Skënderbeu, si një nga figurat më të mëdha të kombit shqiptar, është bërë një subjekt i gjithfarë gjinive letrare, i monografive serioze, i historive lokale dhe kombëtare dhe i miteve e legjendave popullore.
Pikërisht për këto arësye, shkrimi i një biografie apo studimi të ri për të në formën e një monografie , është një guxim i madh që kërkon dituri, pasion dhe vullnet për të hyrë në skutat e arkivave, historisë, diplomacisë, konjukturave të kohës, etj. Nuk janë pak gjashtë shekuj të shkuar, por mbi të gjitha kjo ndërmarrje kërkon seriozitet dhe skrupuluzitet shkencor për të ditur të gjesh të rejat që do të sjellësh. Edhe pse Virgjil Kule provon për herë të parë në këtë fushë, ai ia ka dalë me sukses duke na dhuruar një vepër origjinale historike të shkruar me një stil narrativ, e përtypëshme për çdo shtresë e lexues.

Koncerti që pasoi ishte me të vërtetë befasues nga ngjyrat e kostumeve popullorë dhe vallet që kërcyen artistët e grupit të udhëhequr nga koreografi i njohur Ramazan Këllezi, i cili nuk ishte vetëm moderator i kësaj mbrëmjeje, por në vite ka bërë një punë shumë të mirë duke e ngritur dhe ushtruar këtë grup që nuk mungon në çdo event të shqiptarëve te Kanadasw. Dhe motua:

For the Lord Himself has said,
That nations vanish from the earth,
But Albania shall live on,
Because for her, it is for her that we fight.

Toronto, 20 qershor 2014