Archives for October 2014

Udhë e mbarë z/Kryeministër.. Ndihmoje SERBINE!

October 19, 2014 by dgreca

Nga Ilir Levonja/Florida/
Udhë e mbarë z/Kryeministër!
Vetëm vendet e Ballkanit dhe ato pas tij, nuk kanë kuptuar akoma asgjë se çfarë është demokracia. Dhe jo rastësisht problemet më të mëdha pluskojnë gjithmonë nga kjo anë. Çfarë ndodhi gjithë këto ditë, qoftë në Shqipëri apo Serbi, dëshmon qartë këtë. Por edhe një fakt tjetër, ne jemi entuziast më shumë se sa duhet. Diçka që I përket absurdit kolektiv nga koha e për zgjimin e ndërgjegjes së masave. Vigjilent dhe të pamëshirmësh në luftën e klasave. ndërkohë kur ai poeti provincial pëshpëriste me zë të ulët vargjet tashmë të famshme ”ku e dija unë I varfri/ se armiku ishim ne”. Pra vetvetja.
Gjithë këto ditë I kam pare me trishtimin më të madh. Si unë edhe serbët me të cilët jetoj e punojë. Njëri nga ata, trupkaba, më tha midis të tjerave se, nuk vumë dhe zor se vëmë mend ne.
Në kor beteja e studiove televizive. Nuk e di se sa patriot është, sa luftëtar në front, aty ku digjet baruti, fjala vjen, Reis Çiço. Nuk kam asgjë me ‘të, e solla thjesht si shembull. Pasi kam pare kaq shumë patriotë këto ditë, sa sikur vërtet të fitoheshin betejat me entuziazëm. Ne do të kishim ngjallur perandorinë Ilire, ose Epirin e Pirros, brenda pesëmbëdhjetë ditëve.
Sinqerisht është një vënie në dukje, e mire, jo për tu fyer. Unë jam pjesë e juaj. Nuk mund të fyej. Do fyeja veten.
Një tubim në heshtje do I bënte më shumë efekt vendeve tona. Do I jepte frymëmarrje realitetit. Mendoj se në këtë aspekt, ai pak nacionalizëm I mbrapsht, I pretenduar, tërë këto ditë rifitoi territor më shumë se demokracia e Amerikës. Nuk ngeli miss, showgirl pa u armatosur. Ndërkohë kur një vajzë, një gazetare profesioniste me emrin Erisa Zyka, vetëm me tre pyetje bëri më shumë se milionat e korit nacionalizëm.
Diçka për Kryeministrin. Në të njëjtën kohë për suferinën e brohoritjeve.
Duhet të shkosh zoti Kryeministër. Ndihmoje Serbinë. Këtë e kam theksuar disa kohë më pare, kur në burgjet e Greqisë, masakrohej një shqiptar. Atëhere u drejtohesha njerëzve, ndihmojeni Greqinë. Ndofta duket vërtet me rrugën e Krishtit, por edhe nënë Tereza, që e deshi aq shumë Jezusin, bija e jonë ishte. Me rrugën e Jezusit eci. Derisa mburremi me ‘Të. Eshtë e udhës të bëjnë si ajo.
Ndihmoje Serbinë zoti Kryeministër. Sidomos nga makthi i prezencës së Shqipërisë së Madhe. Po ta mbyllën derën, prapë, je ti Fitimtari.

JA PËRSE NJË PJESË KANË NOSTALGJI PËR ATË KOHË

October 19, 2014 by dgreca

NGA HASAN KOSTRECI/New York/
Debatet që po zhvillohen këto muajt e fundit në lidhje me ditën e 29 Nëntorit, po krijojnë edhe njëherë ndasira, prej të cilës ne shqiptarët kemi vuajtur aq shumë dhe na ka kushtuar. Përça e sundo është një fenomen i njohur dhe i aplikuar tek ne qysh nga pushtimi Otaman, por duke u itensifikuar edhe më shumë gjatë diktaturës, na mbeti i trashëguar dhe herë pas here e kur duhet, përdoret edhe sot. Nxjerrja nëpër ekranet televizive, përshëmbull, e disa figurave të diskutueshme, të cilat, me hallet dhe problemet që shoqëria jonë aktualisht ka ,veçse e iritojnë edhe më shumë. Tentimi gjithashtu për të rrëzuar ndonjë bust apo monument dhe sidomos ballafaqimi me portretin e duktatorit në disa manifestime, janë veprime flagrante, të cilat të lenë te dyshosh se më njëzet e nëntë, do avancohet edhe më tepër e do bëhen aventura.
Dihet që nazizmi gjatë luftës së dytë botërore, pushtoi pothuajse krejt Europën dhe pavarësisht rezistencës së disa vëndeve, si Franca, Greqia, Jugosllavia, sidomos Polonia, përfshirë këtu edhe angazhimin modest të Shqipërisë, pa pjesmarrjen dhe aleancën e tri fuqive të mëdha; Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Britanisë së Madhe dhe ish Bashkimit Sovjetik, ai regjim do qe përhapur dhe do kishte përfshirë gjithë botën.
Pra, vetëm këto tri shtete me potenciale të fuqishime arritën që ta gjunjëzojnë dhe më
9 Maj të dyzet e pesës, të shpallin edhe kapitullimi pa kushte të tij.
Kjo datë festohet në të gjithë Europën dhe quhet si dita e fitores mbi nazizmin, por deri sa në koalicion, siç thuhet, me anglo – amerikanët paskemi qënë dhe jo me lindorët, pse të festojmë vetem 29 Nëntorin, të cilën gjatë diktaturës e frymë me aq shumë ngjarje e historira, një pjesë të pa qëna, sa dolëm edhe jashtë realitetit.
Në përvjetorët që çdo vit me këtë rast organizoheshin, bëhej gjithashtu mjaft bujë e pompozitet dhe topat e tanket që nxirreshin nga hangarët vetëm për atë ditë, ishin vetëm një çfaqje teatrale, që ashtu si ato shtatë qind mijë bunkerët e ndërtuar në të katër anët e vëndit, kishin për qëllim t’i mbushnin mëndjen popullit shqiptar të pa informuar dhe të izoluar nga bota, se qemë një forcë e madhe dhe e pa thyeshme, që nuk i trëmbeshim çdo lloj armiku, të brëndëshëm apo të jashtëm. Sot ky lloj donkishotizmi, sigurisht nuk shkon dhe është një detyrë e historianëve, jo vetëm profesionale, por edhe patriotike që të rishikojnë edhe njëherë ç’ka është thënë dhe të thonë të vërtetën, ndryshe sa herë që do diskutohen Kongresi i Përmetit, i Beratit, i Pezës, i Labinotit e kështu me radhë, gjithmonë e më shumë do krijohen debate e sherre dhe gjithmonë e më shumë përpara gjeneratave të reja, do bëhemi qesharakë.
Komunizmin nuk e shpikëm ne, por na u importua dhe Jugosllavët, për të realizuar qëllimet e tyre, zgjodhën pikërisht Enverin, i cili karierën e tij e nisi, e ndërtoi dhe e mbylli vetëm me mashtrime, vrasje dhe eliminime jo vetëm ndaj kundërshtarëve të tij politikë, por edhe ndaj bashkëpuntorëve, që ai supozonte se mund t’i zinin karriken, prandaj, nëqoftëse për pesëdhjet vjet e kemi pranuar si komandant, udhëheqës dhe strateg të madh, sipas fakteve, por edhe nga të thënat e ish kolegëve të tij, del një dinak, vrasës e kriminrl, epitete me të cilat e cilësoi gjatë një interviste në kanalin televiziv “Shqip”edhe vetë zoti Rahman Perllaku. Atëhere a do vazhdojmë akoma me të tilla iluzione, apo do thënë realiteti, që edhe shqiptarët si brënda dhe jashtë atëdheut, të qetësohen shpirtërisht, të lenë euforitë dhe të nisim rrugën e pajtimit.
Me të drejtë zoti P. Milo, thotë, se periudhën mbas luftës e kemi dënuar dhe vazhdojmë ta dënojmë. Fjalën e ka, sigurisht për krimet dhe diktaturën që u instalua mbas vitit dyzet e katër, atëhere nëqoftëse vetëm dyzet e treshi, paska qënë një vit i mbrapshtë i cili na përçau dhe po na shkakton akoma andralla, e lemë në harresë dhe të merremi e të nderojmë ata që u vranë, nga të dyja krahët, të cilët u flijuan për idealizëm dhe pa ditur se ç’do ndodhte më pas.
Nëqoftëse nismëtarët e komunizmit, përfshirë edhe ato pak femra, pjesmarjen e të cilave, zoti P. Xhufi e cilësoi si emancipim, diktatori i vrau dhe i masakroi; Nacionalistët dhe kundërshtarët politikë, gjithashtu po, atëherë kush pjesë e shoqërisë janë këta që paskan aq shumë nostalgji për atë periudhë dhe duan ta kujtojnë. Mos ndofta brezi i dytë apo edhe ndonjë i tretë i atyre që sistemi diktatorial, për të mbushur vakumin, i zgjodhi nga baza dhe nga që për karriken e tij, nuk paraqisnin rrezik, u lanë të lirë që të xhvasin dhe të shpërdoronin sa mundën pasurinë e popullit. Këta me siguri që ndjejnë nostalgji, sepse kanë ç’të kujtojnë, por në parakalimin që me rastin e kësaj date mendojnë të bëjnë, do t’u rrëfejnë gjeneratave të reja, se jemi ne ata që e shkatërruam këtë vënd dhe e sollëm në këtë gjëndje. Jemi ne që i detyruam ata mijra të rinj, gra, pleq apo fëmijë, të braktisën vëndin dhe të marrin arratinë; Jemi përsëri ne fajtorë për ata qindra të tjerë që në kërkim të lirisë, përfunduan në ujrat e Jonit apo të Adriatikut. Nëqoftëse për këto e të tjera, s’u nxihet faqja dhe nuk u vjen zor, le të parakalojnë, sepse ndofta atë ditë në tribunë del edhe e veja e diktatorit dhe u përshëndet.

KOSOVA ËSHTË ATY KU KA QENË GJITHËKOHËS,SEPSE KA GJURMË JETE – ASGJKUNDI ARDHACAKËT

October 19, 2014 by dgreca

Dhjetëra lokalitet arkeologjike nga rreth 400 gjithsej të evidentuara në territorin e Kosovës/
NGA GËZIM LLOJDIA*/
1.Njerëzit sllavë, serbët u shfaqën në Ballkan mes shek 6 dhe të 7,(shkruan Enciclopedie on line Treccani duke cituar kapitullin të plotë për të moslënë shteg dyshimi,)të shtyrë dhe e dominuarnga Avari. La,trashëgimtar dhe vazhdimi i Rascia, u shfaq në shekullin e 12, kur shteti i vogël i Stephen Nemanjës (1151-1195) u zgjerua dhe paralel në Venecia kundër Bizantit. Pas një periudhë krize për luftërat e shpeshta dinastike, Stephen Dušhan (1331-1355) hodhën themelet e Serbisë Madhe; vijosi dhe u kurorëzua “Perandor i serbëve dhe grekëve” (1346),pasi pushtoi Epirin dheThesalisë. Në vitin 1389, në Kosovë turqit mundën serbët, që kanë humbur autonominë e tyre 1459. Prej atëherë e deri në formimin e Principatës së Serbisë (1830), vendi mbeti subjekt i turqve.Megjithatë, shoqëria serbe mbajtur individualitetin e tyre kombëtar, fenë ortodokse dhe, së bashku, një strukturë arkaike me survivals vazhdueshme të rendit të vjetër fisnore. Pastajrindërtimin e Patriarkanës serbe e Pejës (Kosovë, 1557), një punë e veziri i madh Mohammed Soqolli (Serbia Sokoloviç) kishte një domethënie të thellë të ruajtjes kombëtare.Nga fillim të shekullit të nëntëmbëdhjetë serbët ngrenë krye kundër autoritetit të Sulltanit, nën drejtimin e familjeve të zëvendësit Karagjorgjeviq dhe Obrenoviq. Në 1830 vendi fitoi një shkallë të autonomisë në kuadër të Perandorisë Osmane, dhe në vitin 1878 Milan Obrenović u bë plotësisht i pavarur, duke fituar rritur fuqinë në rajon midis shekujve nëntëmbëdhjetë dhe njëzet. Pasluftërave ballkanike të 1912-13 (të cilat lejohet Serbia për të aneksuar një pjesë të madhe të Maqedonisë dhe Kosovës dhe Sanxhak), Lufta e Parë Botërore krijoi kushte të favorshme në lindje(1918) të Mbretërisë së Serbëve, Kroatëve dhe Sllovenët të cilët, në bazë të dinastisë Karagjorgjeviç më 1929 mori emrin e Mbretërisë së Jugosllavisë. Kjo, megjithatë, u shpërbë gjatë Luftës sëDytë Botërore, pushtimi gjerman-italian (1941), i cili vendosi në Serbi një qeveri kolaboracioniste. Në këtë kuadër u zhvillua lëvizja komuniste e rezistencës, e udhëhequr nga Tito. Pas rrëzimitnazistët (fundi i vitit 1944) kanë fituar zgjedhjet (1945), komunistët erdhën në pushtet dhe ia kaloi mbretërinë në një Republikës Socialiste Federative.Shkurt kjo është një store e një shteti të krijuar artificialisht nga ardhacakë të ardhur diku nga Uralet. Nëse zbresim dhe shtresojmë gërmimet për periudhat më të hershme kohore,rezulton që serbet dhe sllavët në tërësi ngelen pa asnjë gjurmë nga historia e tyre .Manipulimi i historisë, që ka ngjarë në dëm të shqiptarëve të Kosovës është fakt, mirëpo toka, mbi të cilën ata ushtrojnë sot veprimtarin e tyre të cilën Zoti i gjithësisë u dha shqiptarëve, ka ruajtur gjurmët e jetës së shqiptarëve traditat,zakonet,besimet dhe gjithçka mbi të cilat ngrihet një civilizim. Këto gjurmë nuk arritën dot ti shuajnë gjithsesi në harresë i lanë, akademitë famëkeqe sllave.
2.Kosova është një vend ku potenciali arkeologjik është i pambarimtë. Kjo tregon gjurmët e jetës të këtij rajoni shqiptarë.
Dhjetëra lokalitet arkeologjike nga rreth 400 gjithsej të evidentuara në territorin e Kosovës deri më tani dhe të regjistruara në Listën e Trashëgimisë Kulturore për Mbrojtje të Përkohshme të Republikës së Kosovës janë të fokusuara në një guit të Kosovës cila tregon edhe seriozitetin e punës duke bërë jo vetëm identifikimin por edhe përcaktimin e vendodhjes si dhe të dhëna të tjera shkencore për zbulimet e territoreve arkeologjike, që ruan brendia dhe krejt toka e Kosovës.
Dr. Jusuf Osmani shkruan:”Gjurmët e para të banimit në Kosovë datojnë nga neoliti i hershëm (6000 vjet para e.r.). Këto gjurmë janë verifikuar dhe dokumentuar me gjetje nga hulumtimet sistematike arkeologjike. Rezultatet e fituara dëshmojnë për një civilizim të lartë të periudhës së neolitit.
Koha e neolitit sipas studiuesve të kësaj kohe: përfaqëson etapën e fundit dhe njëkohësisht më të zhvilluarën të epokës së gurit. Ai përfshin një kohë që fillon nga mijëvjeçari i shtatë dhe mbaron nga fundi i mijëvjeçarit të katërt p.e.sonë. Arkeologjikisht neoliti ndahet në tri periudha të mëdha: e hershme, e mesme dhe e vonë. Edi Shukriu duke folur në një intervistë për pasurit arkeologjike, që ka Kosova ajo shprehet se: Një varg i lokaliteteve dhe i objekteve arkeologjike e meritojnë të përmenden me këtë rast, sepse Kosova ka thesar të vlefshëm arkeologjik dhe mjaft atraktiv, madje edhe për syrin e një vizitori. Sot dimë për shumë qendra dhe zona arkeologjike, peizazhe arkeologjike dhe monumente të luajtshme, për disa prej të cilave duhen jo shumë investime për t’i bërë atraktive për vizitorë. I tillë është kompleksi trashëgimor i Artanës,Novo Bërdës, Ulpianës, Vendenisit te Gllamniku, Municipiumit DD te Soçanica, Gradina e Llapushnikut, e Vlashnjës e shumë të tjera, përfshirë dhe komplekset e trashëgimisë ortodokse, që sot, mjerisht, mbahen të izoluara dhe që, pos që janë trashëgimi arkitektonike mesjetare, përmbajnë edhe trashëgimi arkeologjike. Nga objektet e luajtshme arkeologjike që kanë vlera shumëdimensionale shkencore e kulturore do të veçoja Monumentin epigrafik të Hyjneshës dardane nga Smira me labyrinthin rrethor unik, pikturimin shkëmbor parahistorik të Vlashnjës me drerin dhe shumësinë e spiraleve, hyjneshat neolitike që nga ato të Tjerrtores së Prishtinës, Bardhoshit, Varoshit, Mitrovicës e të tjera, si dhe Monumentin mortor nga Dardana/Kamenica, si monument guror unik dhe i rrallë, që i takon kohës së ekzistimit të shtetit dardan dhe që përmban tradita etnologjike para pushtimeve romake.
3.Trualli i banuar sot nga shqiptarët, ku bën pjesë edhe territori i sotëm i Kosovës, shkruan guida turistike , filloi të popullohej shumë herët, që në epokën e paleolitit (gurit të vjetër), mbi 100 000 vjet më parë. Janë të njohura një numër i madh vendbanimesh të tilla në territorin e sotëm të Kosovës, siç janë shpellat e Radacit dhe Karamakazit, si dhe shpella të tjera më të vogla.
Popullimi i territorit të sotëm të Kosovës u rrit shumë në periudhën neolitike. Njerëzit filluan të braktisin shpellat dhe të përqendroheshin në vende të hapura. Banorët neolitike pëlqenin më shumë të ndërtonin kasollet e tyre në fusha dhe në tarraca lumore qëndrueshme, me ekonomi kryesisht bujqësore.
4.Duke analizuar gjetjet dhe vendet arkeologjike të kësaj periudhe të rëndësishme thuhet se Territori i Vlashnjes gjendet në sipërfaqen e sheshtë të një tarrace shkëmbore (335 metra lartësi mbidetare) në krahun e djathtë të rrugës Prizren-Zhur, rreth 6 km në perëndim të Prizrenit. Në po këtë material theksohet se edhe vazhdimësia e jetës gjatë disa periudhave kohore si neolit i hershëm (kultura e Starçevës), neolit i vonë dhe i mesëm (kultura e Vinçës), eneolit (periudha e bakrit), periudha e bronzit, epoka e hekurit, periudha helenistike si dhe periudhat e antikitetit të vonë dhe të mesjetës së hershme. Materiali arkeologjik i zbuluar në këtë lokalitet hulumtuar në disa sezone që pas viteve dy mijë të mileniumit tonë, nxori në pah fragmente të shumta të enëve nga argjila e pjekur, vegla pune nga guri, stralli dhe kocka, si dhe zbutu Vlashnje. Fragmente të ndryshme të qeramikës me pikturim me vija gjeometrike janë dëshmuar këtu. Po ashtu edhe thika stralli, këto të epokës së neolitit, gjegjësisht të Kulturës së Starçevës, mileniumi i gjashtë, p.e.s.Figurina të ndryshme antropomorfe janë zbuluara gjatë gërmimeve të dekadës së parë të mijëvjeçarit të dytë (2002-2010), nga të cilat spikatet një figurinë antropomorfe, një ekzemplarë tipik për Kulturën e Starçevës. Periudha e Neolitit të Hershëm. Mileniumi i gjashtë p.e.s.
Prof Dr Muzafer Korkuti :Piktura shkëmbore e Vlashnjes, Në kuadrin e projektit të përbashkët midis Institutit Arkeologjik Tiranë e Institutit Arkeologjik Prishtinë, gjatë tri viteve të fundit po bëhen gërmime me karakter shpëtimi në vendbanimin prehistorik të Vlashnjës, që ndodhet 6 km në perëndim të Prizrenit (Kosovë). Drejtuesit e projektit, A.Bunguri e Sh.Gashi, më krijuan mundësinë për të parë pikturën dhe më vunë në dispozicion dokumentacionin e nevojshëm grafik e fotografik për pikturën shkëmboretë Vlashnjës.Piktura e Vlashnjës ndodhet 1,5 km në perëndim të vendbanimit, pranë vendit ku lumi i Prizrenit bashkohet me Drinin e Bardhë. Në një lartësi rreth 30 metra nga niveli i lumit, mbaron pyllime shkurre e lartësohen tri masive shkëmbore, të cilat me kontrastin që krijojnë me ambientin kanë një bukuri të veçantë. Pikërisht në strehën që formon njëri nga masivet shkëmbore, mendja dhe dora e njeriut neolitik ka ngulitur në faqen e shkëmbit pjesë të botës mistiko-religjioze të jetës së tyre. Piktura është realizuar në tri plane, dy plane vertikale dhe një plan horizontal (në tavan). Faqja e shkëmbit është nëformë brezash-pllakash, gjë që ka kushtëzuar edhe realizimin e pikturës në tri pjesë në një sipërfaqe prej 16 mÂ². Në tavanin e strehës janë vizatuar 8 spirale të bëra me vija të trasha me bojë të kuqe okër. Katër spiralet e para janë vendosur në grup në një distancë 20-40 cm larg nga njëra tjetra. Spiralet që janë ruajtur të plota e kanë diametrin maksimal 34 cm. Në të djathtë të grupit të parë, me largësi 70 cm është vizatuar një spirale dyshe, me diametrin e madh 80 cm dhe të voglin 37 cm. Në planin e parë (vertikal), në një sipërfaqe prej2,10m x 0,50m, janë vizatuar një kaproll dhe dy spirale. Kaprolli është dhënë në profil, në gjendje qetësie me bojë uniforme që mbulon gjithë trupin. Figura ka përmasat 30 x 28 cm. Në planin e tretë, pjesa më e poshtme e faqes së shkëmbit, në një sipërfaqe prej 2mÂ², është vizatuar
me një spirale dyshe që nga përmasat është më e madhja, me diametër
maksimal 78cm dhe diametër minimal 38cm.Trashësia e vijave të spirales
është 2,5-3cm.Piktura e Vlashnjës ka në qendër simbolin e spirales të bërë në tërë sipërfaqen e përshtatshme për pikturim, e të përsëritur në 12 raste. Spiralet janë teke dhe në dy raste janë spirale të tipit gjyslykore.. Në pikturën e Vlashnjës kemi të realizuar edhe figurën e një dreri, kulti i të cilitështë i pranishëm edhe në pikturën e Trenit (Korçë) dhe në pikturën e Zhlijebit (Bosnjë).Piktura e Vlashnjës është vepër e banorëve prehistorikë të këtij vendbanimi.
5. Për Guvën e Mrrizit me simbolin e pikturuar të spirales thuhet se: paraqet një vepër të botës artistike shpirtërore të banorëve prehistorikë të këtij lokaliteti (vend kulti). Guva shkëmbore e këtij pikturimi ndodhet rreth 1,5 km në perëndim të vendbanimit të Vlashnjes në fshatin fqinj Kobaj.
Nga shumë gjetje të periudhave të ndryshme historike zbuluar në Vlashnje, spikat një monedhë argjendi e emetuar në vitin 55 p.e.s. Monedha ka një peshë prej 3.72 gramë dhe ishte vënë në qarkullim për nder të edilit të Kretës, Gnaeus Plancius.
6.Lokaliteti neolitik i Runikut ndodhet në komunën e Skenderajt, në fshatin Runik, e pozicionuar në pllajën e Drenicës, rreth 25 km në jugperëndim të Mitrovicës dhe rreth 10 km në veriperëndim të Skenderajt dhe gjendet në aksin rrugor që lidh Skenderajn me Istogun. Këtuështë dëshmuar një nga vendbanimet më të hershme neolitike të Kosovës,që i takon Kulturës së Starçevës, përkatësisht mileniumit të gjashtë p.e.s. dhe pasqyron një qytetërim të zhvilluar të kohës së gurit të ri..Ky lokalitet arkeologjik është hulumtuar gjatë viteve 1966-68,dhe sërish në vitin 1984. Hulumtime këto me karakter sondazhi të shtrira në rreth 35 parcela private të lagjes Dardania, me ç’rast u zbuluan mbetje dhe fragmente të shumta qeramike të periudhës neolitike (6500-3500 p.e.s.) gjegjësisht u dëshmuan kultura e Starçevës dhe ajo e Vinçës
7.
Lokaliteti neolitik i identifikuar i Varoshit ndodhet në komunën e Ferizajt, gjegjësisht vetëm 2 km në jug, juglindje të këtij qyteti, në fshatin me po të njëjtin emër. Lokaliteti neolitik i Zhitkocit ndodhet në komunën e Zveçanit, gjegjësisht rreth 3 km në veri të qytezës së Zveçanit, në një rrafshinë afër
stacionit të trenit të Zhitkocit. Këtu gjatë disa sondazheve të zhvilluara arkeologjike të vitit 1958, fare pranë brigjeve të lumit Ibër, janë dëshmuar gjurmët e një vendbanimi tipik neolitik të të dy kulturave, si asaj më të hershme të Starçevës dhe më të vonshme të Vinçës.Fshati Vallaç gjendet në veri të Zhitkocit- Karagaçit dhe fare pranë grykë rrjedhjes së lumit Ibër, e pozicionuar mbi një ngritje të njohur si Kërshi i Vallaçit. Është hulumtuar pjesërisht në vitet 1955 dhe1957. Në shtresën kulturore të trashë 1.8 metër janë zbuluar gjurmë të vendbanimit me kasolle banimi të thurura dhe të mbrojtura me hendeqe përreth. Nga materiali i shumëllojtë arkeologjik zbuluar këtu, veçohen një sasi e konsiderueshme e figurinave antropomorfe dhe zoomorfe, tëpunuara dhe te formësuar me aftësi dhe imagjinatë të bujshme, këtokarakteristike për periudhën e vonë të Kulturës së Vinçës, e njohur si
Vinça C. Reshtani është një vendbanim neolitik i pozicionuar në prapatokën e Suharekës.
Lokaliteti neolitik i Barilevës gjendet në fshatin me po të njëjtin emër, e pozicionuar në arealin e njohur si Arat Kovaçe, tokë punuese e cilësisë së lartë. Bardhoshi gjendet në veri, në dalje të Prishtinës, në krahun e majtë të rrugës për Podujevë. Lokaliteti neolitik (Koha e Vinçës) i Bardhoshit është identifikuar rastësisht në vitin 2002, me rastin e hapjes së themeleve për ndërtimin e një shtëpie banimi dhe anekseve shoqëruese. Lokaliteti neolitik i njohur me emrin: Tjerrtorja është zbuluar rastësisht, me rastin e ndërtimit të fabrikës së përpunimit dhe të produkteve tekstile tjerrtorja,gjatë viteve ’50, andaj dhe është emërtuar me këtë emërtim, pra në bazë të vendgjetjes. Ky lokalitet gjendet brenda arealit të qytetit të Prishtinës, në lagjen Kalabria (Emshir). Gjurmët e vendbanimit neolitik të evidentuar këtu, materiali i pasur dhe i shumëllojtë neolitik si dhe duke u bazuar nga disa nga gjetjet e figurinave,statujave dhe kokave antropomorfe të terrakotave (të punuara nga argjila e pjekur), të zbuluar në këtë areal të Prishtinës, e që i takojnë periudhës së neolitit të vonë gjegjësisht kultura e Vinçës, prezantojnë dy tipare të mrekullueshme: atë të artit dhe simbolizmit parahistorik. Lokaliteti arkeologjik i njohur me emrin Fafos gjendet në periferi të Mitrovicës, në arealin e fabrikës së dikurshme të fosfateve. Lokaliteti i identifikuar neolitik i Surkishit gjendet e pozicionuar vetëm pak kilometra në jug-jugperëndim të qytezës së Podujevës(Besianës), në fshatin me po të njëjtin emër, në parcelën e njohur me toponimin Gumurishtë.I gjithë ky potencial arkeologjik gjendet në tokën e Kosovës duke sjell dëshmi nga kohët e largëta dhe të humbura të njerëzimit është një dëshmi konkrete për ekzistencën e banorëve autoktonë por edhe për shkallën e kulturës. Piktura e Vlashnjës shquhet për një vazhdimësi të gjatë banimi, që fillon nga neoliti i hershëm deri në periudhën e vonë antike dhe atë te hershme mesjetare cituan burimet nga autorët e gërmimit në prill të 2007 në vendbanimin prehistorik të Vlashnjes. Vlashnja ndodhet buze autostradës ne ndërtim Durrës-Prishtine. Ajo plotëson kompleksin arkeologjik te qytetit te Prizrenit dhe harmonizohet me monumentet e tjera te këtij qyteti, si kalanë e tij, hamamin, kompleksin e Lidhjes së Prizrenit.
*Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

Cili është faji shqiptar, sportiv apo zyrtar?

October 19, 2014 by dgreca

Nga Saimir LOLJA/
Më 14 Tetor 2014 filloi në Beograd të Serbisë ndeshja e futbollit midis skuadrave serbe dhe shqiptare, e vlefshme për hapat për të shkuar në kampionatin europian të futbollit që do të luhet në Francë pas dy vjetësh. Afër fundit të pjesës së parë ndeshja e futbollit u ndërpre përfundimisht për shkak të dhunës që së vazhdueshme në stadium kundër lojtarëve shqiptarë e cila arriti pikën e shpërthimit kur një zog me një flamur me përmbajtje shqiptare fluturoi mbi stadium.
Ana shqiptare
Edhe në rastin se ai që e bëri zogun të fluturonte qe shqiptar, edhe sikur ai të ketë qenë aq tepër i aftë me kaluar fshehtas materialet dhe shmangur kontrollet e imta të policisë serbe për në stadium, ai ishte një tifoz, një individ.
Ana sllave
Në anën tjetër, pa filluar ndeshja, gjatë ndeshjes dhe mbas saj në stadium tërë tifozat serbë kishin me mijra flamurë e parrulla kundra shqiptare, brohorisnin në kor “vrsini shqiptarët” dhe duke gjuajtur me shishe e fishekzjare lojtarët shqiptarë. Biles, albitri e ndërpreu ndeshjen pak për ato goditje pa dalë zogu me flamur.
Kur fluturoi, fluturoi, fluturoi zogu me flamur, atë e kapi një lojtar serb, ia mori një lojtar shqiptar, ia dha përfaqsuesit të UEFAs – mëse normale. Duhej të mbaronte këtu dhe me kaq dhe ndeshja të vazhdonte.
Të tjerat mëpastaj ishin fillim e mbarim rrugaçëri kriminele bandisteske nga ana e serbëve: lojtarë, tifoza, roje, policë, shërbim i fshehtë, të gjithë bashkë. Të tërë këta u sollën kundra sportistëve shqiptarë ashtu si sillej ushtria serbe 100 vjet më parë kundër popullsisë shqiptare të pambrojtur gjatë luftrave ballkanike. Nenet 14, 15 te rregullave disiplinore të UEFA-s (Articles 14 and 15 of UEFA Disciplinary Regulations) e bëjnë të qartë se si veprohet ndaj sjelljeve të tilla në stadiumet e futbollit.
Cili është atëhere faji shqiptar, sportiv apo zyrtar?
Dikush mund të thonte se ndoshta shqiptarët kanë faj se nuk dijnë të urrejnë.
Serbët edhe me këtë rast treguan se nuk janë Europianë, se krenohen duke qenë bisha të egra stepash sllave, se mburren se janë janë sllavë të egër dhe barbarë, se kryerja e krimit është e mira e tyre, se genocidi, përzëniet e popullsive janë vetë egzistenca e tyre. Kjo është një sjellje e tyre të cilën e shfaqin të gjithë: injorantet, të pashkolluarit, të paedukuarit, profesorët, studentët, ushtarët, mbretnorët, artistët, sportistët, politikanët; nuk ka serb që te ketë pranuar dhe jo më të ketë kërkuar falje për krimet e kryera në Kroaci, Bosnje, Kosovë.
Pse? – vazhdon të përsëritet kjo pyetje e pyetur edhe më 1878 kur kryhej genocidi masiv dhe përzënës ndaj shqiptarëve në Sanxhak, Njish e më sipër. A mos edukohen dhe urdhërohen ato prej një kishe sllave apo bizantine e cila nuk nuk ka në bosht paqen e Jezusit por idhuj luftëtarësh që kanë kryer krime e genocide ndaj popujve te tjerë?
Pse urrejtja e tyre, sidomos kundër shqiptarëve, është e pakufijshme dhe e vazhdueshme? Ashtu si grekërit, pse serbët t’i friksohen pamasë egzistencës shqiptare-arbërore dhe rrjedhimisht t’i urrejnë pa kufi shqiptarët? Çfar shkaku apo emocioni i shtyn ato të kenë këtë urrjetje?
Meqenëse krijimi i tyre si grup shoqëror është i lidhur vetëm me një histori kishtarë disa qindra vjeçare, a mos lindja dhe egiztenca e tyre lidhet drejtpërsëdrejti me mohimin e kombësisë shqiptare-arbërore?
Në Konferencën e Ambasadorëve më 1913 në Londër, më shumë se gjysma e popullsisë dhe tokave shqiptare u lanë jasht shtetit foshnjor shqiptar mbi bazën e “të drejtave historike” imagjinare të serbëve dhe grekërve. Para më shumë se 100 vjetësh serbët krijuan Jugosllavinë Nr. 1 dhe para rreth 20 vjetësh i sulmuan të tërë në Jugosllavinë Nr. 3 të shtyrë prej “të drejtave historike” të tyre imagjinare. E njëjta sjellje i përket edhe grekërve: pasi fuqitë europiane krijuan shtetin grek rreth 190 vjet më parë, Greqia zmadhoi sipërfaqen e saj të tokave dhe popullsinë gjashtë herë duke u mbështetur në “të drejtat historike” të saja imagjinare; natyrisht jo të grekërve të sotëm.
Serbët dhe grekërit i hynë rrugës së masakrave, përzënieve, genocideve ose përndryshe shndërrimeve të arbërorëve-arbanasve -ilirëve-shqiptarëve pasi u krijuan si njësi feudale dhe fetare për të ndjekur “të drejtat historike” e tyre imagjinare. Pra ata e bëjnë veten të besojnë në “të drejta historike”, në rrëfime historike imagjinare për periudha që nuk iu përkasin atyre. Sepse, për shembull, një hartë e vitit 395 e.s. e cila paraqet Europën Juglindore të sotmen Prefekturë të Ilirisë (Prefecture of Illyricum), çfar të drejte historike do krijonte kjo sot dhe për kë?
http://en.wikipedia.org/wiki/Stridon#mediaviewer/File:Roman_Empire_about_395.jpg
Ç’domethënë e drejtë apo rrëfenjë historike? Ç’kuptim mund të ketë ajo? Mbi të gjitha dhe në përgjithësi, nëse “të drejtat apo rrëfenjat historike” do merreshin parasysh, atëhere të gjithë kanë të drejtë t’i kërkojnë të gjitha; në mënyrë të veçantë nëfillimët e Biblës (Genesis 6:4).

ÇAMERI…..DIKTATURA , DEMOKRACIA APO…?

October 19, 2014 by dgreca

Së pari dua të jem I qartë, nuk kam asnjë pretendim se njoh teoritë përkatëse se çfarë janë praktikisht diktaturatë ose demokracitë e sotme në botën që po jetojmë. Por nga rruga e gjate e jetes sime, ende nuk e kam shume te qarte se si duhet te zgjidhet e Drejta e Çamerise Shqiptare, atje ku kam lindur; e cila prej vitit 1913, në sajë të politikave filogreke të fuqive Europiane, vazhdon e pushtuar nga Greqia.
Faktikisht, kur isha ende 7 vjeç, shovinistat grekë, në Greqinë e sotme, mbasi masakruan dhe vranë 7 njerës të pafajshëm të families time,(I vetmi faj I tyre se ishin Shqiptare të besimit musulman lindur në shtëpijat e tyre); pa kryer asnjë shkelje të legjislacionit grek; nga mosha 2 deri në 82 vjeçarë. Vlen për tu theksuar se Shqiptarët e krishterë Çamë nuk pësuan asnjë vrasje, as u dëbuan, por edhe atyre ju është mohuar gjuha Shqipe dhe vazhdon mohimi për tu quajtur Shqiptarë. Mbas mbajtjes si të burgosur në kampin e përqëndrimit në qytetin tonë të lindjes Paramithi, në nëntor 1944, na dëbuan në Shqipërinë Nënë.
Dhe per çudi, me vone lexova se në Greqinë e lashtë paska lindur demokracia??!
U pritëm shumë ngrohtë nga vëllezërit tanë të një gjaku; megjithëse edhe në Shqipëri në ato kohëra ishin shumë shkatërime dhe mungesa nga lufta që porsa kishte mbaruar.
Ndersa qeveria komuniste nuk na trajtonte mirë sepse më 1949, dështoi në realizimin e tentativave të saj per të dërguar djemtë Çamë si ushtarë të ushtrisë komuniste greke.Faktikisht gjatë luftës djemt edhe vajza Çame u rreshtuan në batalionet Çamëria dhe Ali Demi, dhe luftuan kundër pushtuesave nazifashistë në bashkëpunim me njësitet e EAM-it të PK Greke; por kur ushtarët grekë nën komandën e gjeneralit famëkeq Zerva filluan masakrat e vrasjet ndaj popullësisë Çame, ato njësi “mike” të komunistave grekë nuk deshen te ndihmojne Camet qe po masakroheshin. Kështu edhe djemtë Çamë nuk pranuan të luftojnë atje me flamurin grek; deklaruan me ndershmëri dhe Atdhetarizëm se do shkonin të luftonin në Çamëri vetëm me Flamurin tonë Kombëtar
Qeveritarët komunista të Tiranës, si “shperblim”, të refuzimit të internacionalizmit ndaj “vëllezërve komunistë grekë”, dënoi me punë të detyruar, dhe internoi 900 burra e djem Çamë në ndërtimin e rrugës Gramsh-Lozhan. Ay keq trajtim vazhdoi duke e”mbyllur” Problemin Çam, pavarësisht se mbi 5000 Shqiptarë Çamë ishin vrarë e mbi 30.000 Çamë të tjerë, mbas dëbimit me dhunë nga trojet e tyre Shqiptare mijëravjecare, vuanin nga uria dhe sëmundjet si refugjatë në Shqipëri
Më 1971, në një kohë që në Greqi sundonte e ashtuquajtura Diktatura e kolonelëve të zinj përçudi, u lidhën marëdhanie diplomatike midis Shqipërisë komuniste dhe Greqisë diktaktoriale. Filluan shkëmbime grupesh artistike që lenin mbresa shumë mallëngjyese tek Shqiptarët Çamë të krishterë që vazhdonin të jetonin në vatrat e tyre në Çamëri. Por ajo që të le përshtypje shumë domethënëse ishte vizita e Ambasadorit Shqiptar L.Seiti në krahinën e Çamërisë. Aty, I shoqëruar edhe nga Ministri përkates Grek, bisedoi Shqip në Bashkinë e Gumenicës . Vetë kryetari I shprehte ambasadorit Shqiptar faktin se atje ka shumë fshatra që flasin Shqip, bile shumë plaka as nuk dinë të flasin greqisht; në Prevezë janë mbi 40 fshatra që flasin Shqip, ndërsa në Kastrizë me 1800 banorë flasin të gjithè vetëm shqip dhe ndigjojnë përditë me gëzim e mall Radio Tiranën!!
Këtu dua të nënvizoj se me këto të dhëna jam njohur vetëm në vitin 2002, këtu në New York gjatë promovimit të librit të Prof. Beqir Metës “Tensioni Greko Shqiptar“. Pra megjithëse njiheshin nga qeveria shqiptare, nuk i bëheshin popullit të njohura ato të dhëna. U deshën mbi 30 vjetë që Intelektuali Atdhetar Prof. B.Meta, ti nxirte nga arshivat shtetërore dhe tu bëheshin të njohura publikut të gjërë .
Megjithëse Diktatura fashiste I lejonte Ambasadës Shqiptare të Athinës të vizitonte Shqiptarët e Çamërisë, diktatura komuniste nuk I lejonte Shqiptarët e Shqipërisë të dinin se Çamëria vazhdonte të banohej nga Shqiptarë Çamë?!.
Pra diktaturat I lejonin njera tjetrës vizita në Çamëri, por në Shqipëri populli nuk kishte të drejtë të njihte realitetin e Camërisë së atëhershme
　
Tashti jetojmë në një kohë demokracie në të dyja vendet fqinje. Jo vetëm që vazhdojmë të kemi marëdhanie diplomatike, por jemi së bashku edhe antarë të NATO-s, bile kohët e fundit Shqipëria është dhe kandidate për në BE(ku Greqia është antare). Kemi nënshkruar edhe një Pakt Miqësie që nga viti 1996. Ne fjalimet e qeveritarëve të Tiranës, si në Athinë ashtu edhe në Tiranë, ndëgjojmë shpesh herë se kemi “mar♣dhanie të shkëlqyera” duke “harruar” se Greqia mban ende në fuqi Ligjin e luftës të 1940 midis dy vendeve tona fqinje.
Vecse kjo “demokraci reciproke” në shumë raste nuk vepron si democraci e vërtetë Përkundrazi ! Qeveria greke megjthëse lavdërohet se në Greqi paska lindur demokracia, nuk e njeh ate ?!.
Pavarësisht se janë pajisur me visa Shengen si shtetas Shqiptarë, me të drejtë shetitje në Të gjitha vendet e BE, Shqiptarët e lindur në Çamëri, të dëbuar prej andej kur ishin ende fëmijë, sot kur janë në mosha mbi 70 vjeçare, nuk u lejohet të vizitojnë shtëpijat dhe vatrat ku kanë lindur. Justifikim nuk japin grekët, vetëm se nuk të lejojnë të hysh atje
Megjithëse I kanë shkatërruar të gjitha varezat qindra vjecare dhe mbuluar varezat e përbashkëta të Çamëve të pushkatuar me fusha të betonuara, asnjë Çam nuk paska të drejtë simbas grekëve “demokratë” të vendosin një tufë me lule në vendet ku ishin varezat aqë më pakë të takohen e të çmallen me Çamët e krishterë që kishin bashkëjetuar ata dhe prindërit e tyre?! Tamam “demokraci greke”! Dhe qeveritarët e Tiranës vazhdojnë me shprehjen “maredhanie te shke….iera”. Si mund të kuptohen këto lloj marëdhaniesh?
A mund të shpjegohen ulërimat djallezore të ushtarëve,në parakalim para udhëheqësave grekë, kundër shqiptarëve ? A mund të shpjegohen thirrjet e neo Nazistave grekë në parlamentin e Athines? Qeveritaret e Athines thone se “nuk ekziston Problemi Çam”, por kur Parlamenti Grek ju miraton, Hebrejëve të përzën në kampet e përqëndrimit të Nazi stave, shtetësine greke më 2011, disa deputete pyesin: “Po sikur të kerkojne shtetesin Çamët, çfarë do bëhet me ta?!” Edhe atëhere kur del në qarkullim një libër për Çamërinë e Masakruar, qoftë në Kanadanë e largët, menjëherë, pa mbushur mirë java, Drejtoria e shtypit pranë qeverisë greke, nxjerr njoftimin për qarkullimin e atij libri?! Kur Presidentit të Greqisë z.Papulasit I bëhet pritje në Tiranë dhe I kujtohet se ai është ushqyer me qumështin e një nëne Çame, ai bën sikur nuk ndëgjon se ka Çamëri?! Por ditët e fundit ai “kujtohet” në zyrën e tij për gjasme “Himarën e vorioepirit?!”
Në rastin konkret, padrejtësisht, del se Diktatura qenka më e mire se “demokracia e sotme greke”
Tashti del pyetja se si do zgjidhet Problemi I Çamërisë Shqiptare. Në Programin e qeverise se z.Rama, përfshihet Problemi Çam, veçse me qenë se Kryeministrit, duke shtetitur shpesh nëper botën mbarë, nuk I tepron koha për tu ulur dhe diskutuar e zgjidhur deklaratën e tij :”zero probleme me fqinjët”
Analisti e studjuesi anglez, Prof.James Pettifer dhe njohës I historisë se Ballkanit, në studimin e publikuar nga Qendra e Studimeve dhe Kërkimeve të Konflikteve pranë Ministrisë së Mbrojtjes se Britanisë së Madhe, midis te tjerave nënvizon :
Marrëdhëniet greko-shqiptare rrezikohen seriozisht nga dështimi për të zgjidhur Çështjen Çame“ Greqia deri më sot refuzon njohjen se ky problem është për tu diskutuar.Një aspekt I rëndësishëm I këtij qëndrimi nuk janë pretendimet e Çamëve, ato janë shumë të qarta në përputhje me legjislacionin ndërkombëtar. Kjo temë më se e qartë duhet të zgjidhet përfundimisht jo vetëm për të ndihmuar zgjidhjen e Çështjes Çame, por edhe në interes të marrëdhënieve shqiptaro-greke dhe anëtarësimit të ardhshëm të Shqipërisë në BE
Zgjidhja e duhur e këtij problemi do të krijoi mundësit e nevojshme për ngritjen e urave të Miqësisë midis dy vendeve fqinje mijëra vjeçare.
S.Bollati New York, Tetor 2014.