Archives for December 2014

MUNGESA E GRUPIT TË PDsë NË KUVEND NUK ËSHTË NDIER – AS PRANIA E TIJ NUK DO TË NDIHET

December 14, 2014 by dgreca

Nga SKËNDER BUÇPAPAJ/
Le të më lejojë lexuesi që, para se të kem cekur temën e përmendur në titull, të bëj këto paranteza:
1. Në Shqipëri nuk është konsoliduar kultura e opozitarizmit, nuk e ka lejuar kultura e antiopozitarizmit
Kultura e opozitarizmit është një faktor përparimtar që ndikon vendosmërisht në zhvillimin cilësor të demokracisë së një vendi dhe në edukatën demokratike të shoqërisë përkatëse. Kësisoj ajo mbarështrohet (kultivohet) njëherësh nga krejt spektri partiak, nga krejt institucionet dhe nga e gjithë shoqëria.
Në Shqipëri këto 24 vite kemi parë se si një kulturë antiopozitare dhe një frymë antiopozitarizmi e ka karakterizuar përherë e më shumë jetën e partive, jetën e politikës dhe atë të shoqërisë. Partitë pak ose aspak i kanë lejuar zërat e brendshëm të ndryshëm nga ai i udhëheqjes apo i udhëheqësit. Faktorët shoqërorë, mediat e tjerë rrallë i kanë përkrahur ata. Rrallë, pothuaj hiç, kemi parë që projektligje, në fazën e konsultimeve apo miratimeve, të shtyhen për rishqyrtime. Po ashtu, rrallë a hiç, kemi parë që të shtohen nene, të ndryshohen nene, të redaktohen ato gjatë seancave plenare të miratimit të paketave ligjore.

2. Në Shqipëri pozitën dhe opozitën, kryesisht PD-në dhe PS-në i karakterizojnë marrëdhëniet klienteliste
Disa herë që forcat politike kanë kaluar nga pozita në opozitë e anasjelltas, nuk kemi parë që të bëhet opozitë për hir të interesave të elektoratit apo për hir të interesave të gjera të shoqërisë, qoftë edhe me qëllim që opozitat ta zgjerojnë elektoratin e tyre apo ta rimarrin elektoratin e tyre.

Opozitë, në Kuvend apo në rrugë, është bërë në mbrojtje të tenderave, në mbrojtje të figurave kryesore të opozitës përballë kërcënimeve për vënie të tyre përballë drejtësisë, për të mos lejuar që reformat e mundshme të cënojnë interesa biznesi të grupeve të ngushta pranë kreut të partive.
Lëshimet e bëra nga pozita ndaj opozitës kanë ndikuar në përmirësimin e klimës brenda politikës, por nuk kanë ndikuar në përmirësimin e klimës së përgjithshme të vendit as të sektorëve të ndryshëm të jetës.

3. Opozita në Kuvendin e Shqipërisë është thjesht dekor
Pavarësisht se e zhurmshëm apo e heshtur, statike apo e lëvizshme, opozita në këto 24 vite ka pasur rolin e dekorit. Edhe faktorët perëndimorë kur kanë kërkuar rol të opozitës, e kanë reduktuar kërkesën e tyre vetëm në praninë fizike të opozitës në Kuvend. Bojkotet, si rrjedhim, kanë ndikuar në imazhin e demokracisë, por nuk kanë sjellë ndonjë dëm apo dobi tjetër.
Prej këtu, të cekim tash shkurtimisht shqetësimin e ngritur në titull:
Opozita aktuale, me në krye PD-në, është ndër më të pamotivuarat për të bërë opozitarizëm. Deputetët, kur janë listuar për në Kuvend, nuk janë parashikuar për të pasur një rol të tillë, për të qenë debatues të fortë, për të qenë krijues në idetë dhe vizionet e tyre brenda grupit kuvendor, në komisione apo në sallën e Kuvendit. Ata janë parashikuar si votëmarrës, si të besuar të udhëheqësit, si të shpërblyer për shërbimet e tyre, por jo si opozitarë.
Pjesa dërmuese e deputetëve të PD-së nuk kanë përvojë opozitare, kanë ardhur drejtpërdrejt në karrike ministrash apo zëvendësministrash. Dhe kanë kaluar në opozitë drejtpërdrejt nga këto karrike.
Pothuaj asnjëri prej tyre nuk shikon ndonjë të ardhme në politikë. Interesat e tyre më të ngutshme dhe më të mëdha janë të natyrës së binznesit, të përfitimeve të ngushta.
Gjatë pranisë së grupit të PD-së në Kuvend kemi parë aktivizimin e jashtëzakonshëm të ish kryetarit të partisë, por kjo e ka vënë atë më se në pozitë të vështirë. Kjo vetëm sa e ka nxjerrë më tepër në pah mungesën e figurave të PD-së në Kuvend, sidomos e ka nxjerrë në pah paaftësinë e tyre, mosmotivimin e tyre, mosdëshirën e tyre për të marrë pjesë në debatet. Kjo nuk e ka ndihmuar klimën e Kuvendit, nuk e ka ndihmuar klimën e politikës në përgjithësi as klimën e jetës së vendit në përgjithësi.
Kjo çon natyrshëm, edhe pa pretekste, në daljet nga Kuvendi për të kërkuar hapësirë drejtpërdrejt në publik apo nëpërmjet mediave, sidomos atyre sociale.
Roli i opozitës është për ta vënë në punë me kapacitet sa më të plotë dhe me transparencë sa më të thellë qeverinë. Nëpërmjet pjesëmarrjes së saj, opozita nxit ide në vetë qeverinë dhe në faktorët e shoqërisë. Ajo është dimension kryesor i kreativitetit në politikën dhe në jetën e një vendi apo shoqërie.
Mungesa e opozitës reale, e rolit të saj konstruktiv është burimi më i shpeshtë i krizave politike në shoqëritë demokratike, si rezultat i shterrimit të shpejtë, shterpësimit të parakohshëm të pushtetit. Më shpesh se dobësitë e qeverisë, në zgjedhje të parakohshme apo në situata të pazakonshme kanë çuar dobësitë e opozitës. Këtë e kemi parë edhe pranë nesh, në Evropë.
Ekipet që e bazojnë suksesin e tyre thjesht në prishjen e aksioneve të kundërshtarit, e lënë pa rezultat veten dhe kundërshtarin, ndërkohë e bëjnë edhe publikun të tepërt.
Edhe pse Kuvendi, gjatë sesioneve, mblidhet vetëm të enjteve, ai duket se e mbingarkon shoqërinë psikologjikisht. Edhe sikur mbledhjet do të ishin më të rralla kjo nuk do të ndihej për keq.
Prandaj mendoj se kërkohet një reformim rrënjësor i marrëdhënieve të politikës në Shqipëri.
Unë kam shpresuar se PS-ja e Edi Ramës do të jetë e para që do të heqë dorë nga marrëdhëniet klienteliste me PD-në, duke krijuar ashtu bazat për një politikë vërtet të re në Shqipëri.
Ndoshta është ende herët me heqë dorë nga kjo shpresë, por viti i parë i qeverisjes socialiste nuk ka dhënë shenja domethënëse ndryshimesh cilësore.

KËSHILLI MINISTROR XXI I OSBE-SË – BAZELI – TRE GAZETARË SHQIPTARË

December 14, 2014 by dgreca

nga ELIDA BUÇPAPAJ/
Prej dates 4-5 Dhjetor në Qendrën e Kongresit të Bazelit u mbajt Këshilli i 21 Ministror i OSBE-së. Zvicra ishte mikpritësja dhe drejtimin e rradhës për vitin 2014 e kishte Ministri i Jashtem dhe njëkohësisht Presidenti i Konfederates Helvetike zoti Didier Burhalter.
OSBE, Organizata për Sigurinë dhe Bashkëpunimin në Europë, ku janë të anëtarësuara 57 vende nga Europa, Amerika e Veriut dhe Azia është organizata më e madhe e sigurisë rajonale në botë që vepron për garantimin e paqes, demokracisë dhe stabilitetin për gati 1 miliardë banorë.
Këshilli Ministror është trupi vendimmarres dhe qeverisës i OSBE-së. Ky Këshill mblidhet një herë në vit, me pjesmarrjen e ministrave të jashtem dhe rreth 70 delegacioneve, që vijnë nga vendet anëtare dhe organizma të ndryshme interesi i të cilave lidhen me problemet e sigurisë.
Është e dyta herë qe Zvicra ka udhëheqjen e rradhës të OSBE-së.Për herë të parë e ka patur në vitin 1996. Atë kohë drejtohej nga Këshilltari i Departamentit të Punëve të Jashtëme Flavio Cotti dhe atë vit OSBE ishte shumë kritike ndaj Shqipërisë pas zgjedhjeve të 1996. Zvicra është anëtare e OSBE që prej 1975 kur është krijuar ky organizëm. Shqipëria është anëtarësuar në OSBE-së në qershorin e 1991.
Presidenca e Zvicrës për vitin 2014 është udhëhequr nga motoja “Krijo sigurinë e komunitetit për të mirën e te gjithëve” duke u fokusuar “në tre objektiva supreme që përqendrohen në vlerat themelore të sigurisë, lirisë dhe përgjegjshmërisë”.
Gjatë gjithë 2014 në qendër të vemendjes të OSBE-së ka qenë kriza në Ukrainë e tani në bilancet e fundvitit mund të themi se pak ose aspak është bërë në zgjidhjen e kësaj krize. Po përmend këtu Ministrin e Jashtem ukrainas Pavlo Klimkin, i cili në fjalën e tij gjatë takimit të 21-të të Këshillit Ministror deklaroi se vendi i tij ka nevojë për një armëpushim të vërtetë e jo për deklarata boshe.
Po aq e fuqishme është edhe deklarata e kryesuesit të rradhës i OSBE-së, Didier Burhalter i cili që në fjalën e hapjes të punimeve të KM të OSBE-së e përshkroi në mënyrë alarmante situatën në Ukrainë. Z.Burkhalter permendi Donjeckun, qytetin me një skuader të famshme futbolli që në vitin 2012 mikpriti pesë ndeshje të finaleve të kampionatit evropian, prej të cilit tani kanë mbetur vetëm gërmadhat që mbahen nën kontrollin e paramilitareve. Këto ngjarje përfshirë aneksimin e Krimesë nga Rusia, i kanë vënë në dyshim parimet që në kontinentin tonë dukej se kishin triumfuar në mbarim të Luftës së Ftohtë, nënvizoi Burkhalter, duke “vendosur pikpyetjen nëse objektivi për të krijuar një bashkësi të sigurtë nga Vankuveri në Vladivostok a do të jetë më aktual”.
Qendrimi skeptik i kryesuesit të rradhës të OSBE-së zotit Didier Burhalter, do t’i bashkohej skepticizmit të përgjithshëm, duke mos harruar të vinim re edhe kryesuesen e rradhës të OSBE-së që për vitin 2015 do të jetë Serbia, e njohur për marrëdhëniet speciale që ka me Rusinë.
“B” SI BAZEL – QYTETI KU U MBAJT KËSHILLI MINISTROR I 21-TË I OSBE-SË
Bazeli shtrihet buzë lumit Rhin, burimi kryesor i të cilit gjendet në akullnajat paradiziake të Graubündenit, kantonit më lindor i Zvicrës, por degë të tij vijnë edhe nga Liqeni i Konstancës duke përshkuar Zvicrën, Francën, Belgjikën, Hollandën, Gjermaninë, Austrinë, Liechtensteinin, Italinë.
Rhini vëzhgohet mrekullisht nga Urat e që e kalërojnë duke i dhënë magjinë qytetit dhe Konfederatës Helvetike lidhjen me Detin e Veriut, aty ku derdhet në Rotterdam.
Toponimia e “Dreiländereck” – “Trekëndëshi ku bashkohen tre shtetet – Zvicra-Gjermania-Franca, si një gadishull në miniaturë i rrethuar nga Lumi Rhin i takon Bazelit. Edhe Universiteti më i lashtë i Konfederatës, që daton vitin 1460 dhe që lidhet me emrin e humanistit të madh Erasmus von Rotterdam duke kujtuar thëniet e tij se “njeriu për njeriun është ose Zot ose ujk” apo “Ndriço dhe errësira do të zhduket vetëvetiu”. A nuk përkon deduksioni i tij filozofal me binomin fjalësor “Mehr Licht!”, dy fjalët e fundit shqiptuar në frymën e fundit nga Johann Wolfgang von Goethe! Në Bazel ka jetuar po ashtu Friedrich Nietzsche, krijuesi i Übermensch-it, Supernjeriut – në veprën e tij fondalendale Kështu foli Zarathustra – Also Sprach Zarathustra.
Zvicra i jep rëndësi të madhe imazhit të shtetit. Këshilli Federal i Konfederatë Helvetike e zgjodhi Bazelin, ai qytetin mikritpritës të Këshillit Ministror të 21-të të OSBE-së që në shtatorin e 2012.
Duke qenë si pike takimi midis tre shteteve Zvicër-Gjermani-Francë pranë një aeroporti ndërkombëtar, si të thuash qyteti ndodhet në zemër të Europës. Me TGV Parisi është vetëm tre orë larg. Amstardami vetëm rreth 600 km, Brukseli rreth 500 e sa, Frankfurti rreth 250 km, pastaj me tren aeroporti i Zürichut- Kloten nga Bazeli mban vetëm një orë. E kështu me rradhë.
Congress Center me kapacitet deri 4000 mijë vetë ka infrastrukturën ideale për një event të tillë, për të treguar se Zvicra është një vend ideal për organizimin e Konferencave Ndërkombëtare.
Bazeli ka një traditë të gjatë si Qytet i Paqes. Përmendim këtu Asamblenë Ekumenike me temën “Paqja në Drejtësi” mbajtur më 1989 («Frieden und Gerechtigkeit in der Bewahrung der Schöpfung») apo njëqindvjetorin e Kongresit Sionist mbajtur më 1997 etj.etj.
Të mos flasim pastaj për Art Basel, Baselworld, Messe Basel,Karnavalet e Bazelit, Fasnacht Basel, që festohet pas të Mërkurës të Hirit, si e ka titullin Ash Wednesday poema e T.S.Eliot. Të mos përmendim pastaj panairet e përvitshme ndërkombëtare, ku Bazeli krenohet se ka traditë fantastike në organizimin e eventeve botërore. Të mos harrojmë edhe Kampionatin Europian të Futbollit, ku Bazeli demonstroi se ishte qyteti ideal për të mikpritur miq nga e gjithë bota.
Këshilli Ministror i 21-të i OSBE-së do të ndikojë për t’i dhënë Bazelit një qendërvemendje të re, si qytet që organizon ngjarje të kalibrit botëror. Bazeli po ashtu jep një kontribut aktiv në promovimin ndërkombëtar të demokracisë dhe të drejtave të njeriut, të shtetit të së drejtës, sigurisë dhe paqes. Qendra e Kongresit e Bazelit është e veçantë sepse duke mbizotëruar qelqi, të kujton “pallatin e xhamtë” të OKB-së në New York.
Bazeli gjithmonë është i interesuar për “Return on Investment”, për investime. Prandaj mikpritja e Bazelit ndaj rreth 2000 miqve pjesmarrës në Këshillin Ministror të 21-të të OSBE-së ku përfshiheshin edhe gazetarët padyshim që do të ishte e shkëlqyer.
TRE GAZETARË SHQIPTARË NË KËSHILLIN MINISTROR TË 21-TË OSBE-SË
Në mesin e 2000 të ftuarve, midis të cilëve Sekretari i Shtetit të SHBA John Kerry, ministri i jashtëm i Gjermanisë Frank Walter Steinmeier dhe Ministrat e jashtëm nga 50 vende të OSBE-së përfshi Ministrin e jashtëm të Shqipërisë, ishim edhe rreth 230 gazetarë të akredituar nga e gjithë bota.
Akreditimi i gazetarëve kishte nisur të paktën një muaj më parë dhe gazetarët e akredituar mbaheshin të përditësuar permes internetit vazhdimisht në lidhje me aktivitetin që do të vinte. Me mbërritjen në Bazel, bashkë me çantën e gazetarëve si dhuratë në pikën e akreditimit, aty do të ndaheshin distinktivat që gazetarët duhet t’i mbajnë në raste të tilla në mënyrë dalluese, ku nuk mungonte as një Tobleronte zvicerane dhe sidoms Media Handbook, një lloj libërxhepi – ku faqja e parë hapej me urimin e mirëseardhjes nga mikpritësi, Ministri i jashtëm zviceran dhe kryesuesi i rradhës i OSBE, Didier Burhalter dhe pastaj aty jepej i gjithë programi i hollësishëm nga mbërritja e deri tek largimi i tyre nga Bazeli.
Në raste të tilla ndihesh krenar për profesionin që ke, por kjo e rrit dozën e përgjshmërisë. Qendrimi i gazetarëve në Bazel niste nga 1 deri më 5 dhjetor. Qendra e mediave ku ishim të vendosur zinte një hapësirë shumë të madhe. Në tavolinat e gjata ishin të vendosur laptope, telefona fix dhe pjesa më e madhe e aktiviteve ndiqej live përmes ekranëve gjigandë që ishin të instaluar në sallën gjigande.
Gazetarët nëpër qytet udhëtonin gratis, mjafton që të tregonin distinktivin. Po ashtu në sallën e mediave ishin snackbaret për të konsumuar ushqimin e njohur të gazetarëve, siç janë sandwiches, snacks-et, kafetë, çaji, coca-cola dhe fruta. Dreka po ashtu konsumohej brënda qendrës të Kongresit ku gazetarët i priste menyja e një restauranti japonez.
Të gjithë qytetarët e Bazelit dhe Basel-Landit mirëinformoheshin që në autobuzë dhe trama, se gjatë ditëve që do të mbahej Këshilli Ministror i 21-të i OSBE-së, prej 3-5 dhjetor, në Qendrën e Kongresit do të ishte i bllokuar qarkullimi. Kush e njeh Bazelin e di se në Qendrën e Kongresit gërshetohen shumë trama. Nga ajo anë e qytetit që vinim ne, linjat e tramave e përfundonin rrugën tek stacioni i Klarastrasse dhe aty ishin të detyruar të zbrisnin të gjithë. Pikërisht aty prisnin forcat e sigurisë dhe lejohej kalimi i vetëm ne gazetarëve duke treguar distinktivat tona.
Që ditën e parë, posa mbërritëm në mëngjes herët në sallën e madiave, të parën gjë që bëmë, u interesuam nëse kishte gazetarë shqiptarë. Përveç ne të dyve që ndihemi shumë mirë si shtetas të Zvicrës, por që nuk i harrojmë kurrë rrënjët nga vimë, mësuam se aktivitetin nga Shqipëria do ta mbulonte edhe Rezar Balla nga RTSH bashkë me operatorin.
U takuam me Rezarin dhe i kujtuam se me vëllain e tij Sokol Ballën, që nga samiti i Strasbourgut kur Shqipëria u anëtarësua në NATO, e kemi lënë të takohemi përsëri në Strasbourg, kur Shqipëria do të bëhet anëtare e BE-së!
Pyetja është se kur do të bëhet Shqipëria anëtare e BE-së?
E veçanta e takimit të 21-të të Këshillit Ministror të OSBE-së ishte kur Ministri i Jashtëm i Shqipërisë Ditmir Bushati në fjalën e tij u ndal në rolin që duhet te luajë OSBE-ja në respektimin dhe nxitjen e të drejtave të bashkëkombësve tanë në rajon si dhe në afrimin e Kosovës me organizatën.
“Ne besojmë fuqimisht se Kosova duhet të ketë vendin e saj në OSBE, si pjesë e rëndësishme e përfaqësimit të saj në organizmat rajonal dhe ndërkombëtar, pasi kjo do të rriste efikasitetin e vet Misionit të OSBE-së në Kosovë”. tha Bushati.
Kosova është pjesë e përhershme e axhendës diplomatike të Shqipërisë, por pa arritje të prekëshme. Kosova nuk është e anëtarësuar ende as në Këshillin e Europës dhe rezulton që të jetë ishull i izoluar, si i vetmi vend që nuk gëzon as të drejtën nga liberalizimi i vizave. Viti 2014 ka qenë një vit dështimi për diplomacinë shqiptare në përgjithësi edhe Prishtinën, pasi gjatë 2014 kanë qenë vetëm katër shtete të reja e kanë njohur pavarësinë e Kosovës. Pra faktet flasin vetë.

SHUARJA E ROZIT, LAJM QE PIKELLOI KOMUNITETIN SHQIPTAR

December 14, 2014 by dgreca

Nga Frank Shkreli/
Të shtunën më 13 dhjetor ndërroi jetë në Boston të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Rozi Theohari e njohur si shkrimtare, publiciste, poete, përkëthyese dhe autore e dhjetëra veprave në prozë dhe poezi – veprat e së cilës njihen jo vetëm në radhët e komunitetit shqiptaro-amerikan, por edhe anë e mbanë trojeve shqiptare në Ballkan.
Unë e kujtoj Rozin nga komunikimet që shkëmbenim nga hera në herë me e-mail ndërkohë që i ruaj të gjitha librat e saja që ajo pati mirësinë të m’i dërgonte gjatë viteve. Lajmi i papritur se Rozi — e njohur në Shqipëri dhe në diasporën shqiptare në Amerikë si shkrimtare dhe publicist e dalluar, ndërroi jetë në Boston –pikëlloi dhe varfëroi komunitetin shqiptaro-amerikan, miq e dashamirë dhe të gjithë ata që e njohën atë për së afërmi dhe për së largu. Rozi ishte e dashur me të gjithë dhe puna e saj çmohet dhe respektohet nga të gjithë. Ajo mbante lidhje edhe prej së largu me njerzë — siç ishte rasti me mua, ndonëse nuk ishim takuar ndonjëherë — nga ajo njohuri edhe unë e ndjejë zbrasëtinë që ajo la në komunitetin shqiptaro-amerikan. Komunikimi im i fundit me Rozin ishte në tetor, kur ajo pati mirësinë të më postonte librin e saj botuar kohët e fundit në Tiranë, me titull, “Potpuri Dardhare, Kujtime nga Fëmijëria dhe Jeta e Shkollës”. Sikurë paska dashur të linte pas jo vetëm amanetet e saja, por edhe një pëmbledhje të drejtë për drejtë të kujtimeve të saja, të cilat përbëjnë bazën e këtij libri. Aty, ajo shkruan për jetën dhe veprimtarinë atdhetare të dardharëve që kishin emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës andej nga fillimi i shekullit të kaluar, e për të cilët shprehet Rozi, “Nënat dhe gjyshet tona dardhare u thinjën duke pritur tërë jetën që t’u këtheheshin shëndosh e mirë bashkshortët nga Amerika”.
Në Librin e fundit që më dërgoi Rozi me dedikimin e saj, ajo përshkruan hollësi mbi emigrimin e dardharëve, të cilat thotë ajo për ‘të përbëjnë edhe një “sfond historik tepër domethënës dhe mbështetës për ngjarjet e përjetuara prej meje e të pasqyruara në këto faqe kujtimesh”. Duke iu drejtuar lexuesit, në librin e saj të fundit, ajo e konsideron këtë “sfond historik” si “një fill real i pashmangshëm qytetërimi e fisnikërie që lidhë brezat e ndryshëm dardharë, ashtu siç është edhe plaga e dhimbshme e kurbetit, që ka përcaktuar në një masë të madhe jetën e atij fshati.” Nën efektin e kësaj klime, shkruan Rozi Theohari, ka rrjedhur edhe ai vrag ngjarjesh , “ku kam qenë e përfshirë edhe unë në kohën time, e të cilat në mënyrë figurative i kam emërtuar, “potpuri dardhare”, paqyrimi i të cilave mëton të tregojë jo thjesht jetën e një vajze dardhare, por edhe vlerat e gjithanshme natyrore, atdhetare, morale e njerëzore të Dardhës, fshtatit tonë të dashur. Ato vlera që përbejnë magjinë e papërsëritshme të atij këndi të bekuar në prehër të Moravës”, shkruan Rozi në paraqitjen e veprës së saj të fundit, të cilën ma kishte postuar, siç duke pak kohë para se të sëmuhej.

Veprat dhe puna e autores Rozi Theohari janë vlerësuar nga lexues të thjeshtë dhe nga personalitete shqiptare dhe amerikane. At Artur Liolini, Kancelari i Katedralës Orthodokse Shën Gjergji në Boston është shprehur në një mesazh drejtuar Rozit se, “Vërtetë, jeni shkrimtare jo vetëm me laps, por me zemër, sytë e mendje të pastër e të thellë… Shkrimet tuaja përmbeldhin jo vetëm faktet, por edhe frymën. Të gjithë duhet tu jemi mirënjohës”, shkruan udhëheqsi i Kishës Orthodokse Shqiptare në Amerikë. Ndërsa ambasadori i parë i Shteteve të Bashkuara në Shqipëri, William Ryerson falenderon Rozin për prezantimin e historisë së shqiptarëve mërgimtarë, sidomos atyre që kanë emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke u shprehur se, “Ardhësit e parë shqiptarë këtu në Amerikë kanë ndikuar në lidhjet mes dy vendeve tona dhe mendoj se ata duhet të jenë krenarë për rritjen e miqësisë mes Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë deri në atë nivel që ka arritur sot”, është shprehur ish-ambasadori i parë amerikan në Tiranë. Ndërkohë, i ndjeri Peter Prifti e ka vlerësuar punën e Rozit Theoharit duke thënë se, “Me shkrimet tua, z. Theohari, jo vetëm që e informoni dhe e edukoni lexuesin, por ato në përgjithësi janë shkruar me fantazi poetike dhe vende vende me metaforë të gjetur…Mund të them”, shkruan Profesor Prifti se, “në fushën e shkrimeve për shqiptarët e Massachussetsit — të gjallë e të vdekur — ti ke arritur të bëhesh dhe të njihesh si “Zëri i Shqitarizmit”. Ndërsa përkthyesja Donika Omari e ka vlerësuar më së miri punën dhe personin e Rozi Theoharit duke u shprehur se kontributi i saj paraqitet me “Shumë fisnikëri, me shpirt plot dashuri për gjyshër e prindër, për të afërm e për të largët, për të huaj e për bashkatdhetarë, qofshin ata nga Dardha e origjinës a po nga Kosova e jashtë kufijve.” Donika Omari thotë në një letër drejtuar Rozit e botuar në librin “Potpuri Dradhare” se Rozit nuk i mungonte energjia, kureshtja, dhe as përgatitja por mbi të gjitha këto cilësi, ajo thotë se Rozi dallohej për ndjeshmëri dhe talent.

Anëtare dhe pjesëmarrëse e denjë në aktivitetet e komunitetit shqiptar në Shtetet e Bashkuara, përveçse kontriboi me shkrimet e saja në fushën e publicistikës në shqip dhe anglisht, Rozi ishte përveç tjerash edhe anëtare aktive e Shoqatës se Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe e Organizatës Pan-Shqiptare Vatra. Raimonda Moisiu, Kryetare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, në njoftimin për vdekjen e anëtares Rozi Theoharit, e cilësoi atë si një “transmetuese e përhapjes së humanizmit”, duke shtuar se “Pena e saj publicistike mjaft e njohur me editoriale, reportazhe, ese, opinione e kolumnat e saj në shtypin shqiptar në Shqipëri, në gazetën Dielli, Illyria, revista Kuvendi dhe Fjala e Lirë në Londër, paraqesin Amerikën në dy plane, si Vendi i Lirisë e i demokracisë, i mbështetur në ligje të palëkundshme dhe vendi i mijëra emigrantëve shqiptarë.” Aktive dhe e palodhur deri në ditët e fundit të jetës së saj, në reagimin e saj, Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, me rastin e vdekjes së Rozit, shprehet se, “Në vazhdën e traditës Rozi Theohari, në raport me vitet dhe me epokën, nuk rresht së shkruari, sjell të gjalla ëndrrat, shpresat, kontributin, veprat, idetë e shqiptarëve të parë të vendosur në Boston – e quajtur ndryshe Rilindja Kombëtare e Nolit, Konicës, Qerim Panaritit e Sotir Pecit, Josif e Vasil Panit, Goni Katundit, Kol Tromarës, Anthony Athanas, Kristaq Trebicka e At Arthur Liolini, Kosovës e Çamërisë, e shqiptarëve të vjetër e të rinj, që jetojnë e punojnë në Boston. Ajo manifestoi talent, energji, vullnet dhe ndjenja thellësisht humane”, përfundon njoftimin Shoqata e Shqkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, me rastin e vdekjes së Rozi Theoharit (Çeku).

Ndërsa, ndër reagimet e para ishte edhe reagimi në emër të Organizatës së Gruas Shqiptaro – Amerikane “Hope & Peace” (Shpresë dhe Paqë), nga themeluesja Mimoza Dajçi e cila shprehet për vdekjen e Rozi Theoharit duke thënë se, “Me shumë hidhërim po e përjetojmë humbjen e të ndjerës Rozi! Ajo nuk do t’i mungojë vetëm familjes, shqiptarëve por dhe popullit amerikan, e cila me penën e saj të ndritur bëri të njohur në botë intelektin, guximin, butësinë e ngrohtësinë e femrës shqiptare”, shkruan Mimoza Dajçi, në emër të Organizatës së Gruas Shqiptaro-Amerikane.
Lajmi i vdekjes së Rozit u prit me pikllim të sinqert prej të gjithë atyre që e njihshin atë në komunitetin shqiptaro-amerikan dhe më gjërë. Rozi kishte një rreth të gjërë simpatizuesish për natyrën e saj fisnike dhe ishte shumë e shoqërueshme. Ajo la gjurmë në historinë e jo vetëm të komunitetit shqiptaro-amerikan por edhe në Dardhën e saj të dashur dhe mbarë shqiptarizmin. Familjes, farefisit, dardharëve kudo në mërgim dhe në Shqipëri, dhe të gjithë përkrahsve të veprimtarisë tone kulturore, për humbjen e bijës tuaj fisnike dhe të gjithë atyre që e njohën Rozi Theoharin — nga afër dhe nga larg — ngushëllimet dhe përdhimtimet më të sinqerta.
***
KUSH ËSHTË ROZI THEOHARI – Marrë nga libri I fundit “Potpuri Dardhare”.
Rozi Theohari vjershat dhe prozat e veta i botoi qysh në vitet’ 60 në gazeta e revista të ndryshme si “Drita”, “Hosteni”, “Shqiptarja e re”, “Fatosi” etj. Ka lëvruar vjershat humoristike e tregimin humoristik, si për të rriturit, ashtu dhe për fëmijet. Për lexuesin e rritur ka botuar disa libra: “Telashe nga emancipimi” (1969), “Në mungesë të gruas sime” (1973), “Shoku Ndricim hapi kasafortën” (1977), “Pa diagnozë” (1978), “Teto Kalina” (1990). Në vitin 1987 ka shkruar skenarin e filmit artistik “Familja ime.” Për lexuesit e vegjël ka botuar dy përmbledhje me tregime.
Rozi emigroi ne Amerikë në vitin 1994 me familjen e saj. Përvec dy fakulteteve, atij Ekonomik dhe të Historisë e të Filologjisë, të kryera në Universitetin e Tiranës, në vitin 2000 ajo perfundoi me sukses e u diplomua nga North Shore Community College në Lynn, Mass, USA, në degën “Artet Liberale.” Emri i Rozi Theoharit u vendos në Librin e Nderit “The National Dean’s List”, 1997-1998, si studente e dalluar dhe e nderuar e kolegjeve amerikane. Që prej 13 vjetësh në Amerikë vazhdon të jetë anëtare e shoqërisë së nderit “Phi Theta Kappa”.
Në vitin 2002 ajo botoi në anglisht vellimin me poezi “Two Halves”, në vitin 2003 botoi në anglisht e shqip poemën “Rozafat”, në vitin 2004 romanin “Lajthitje Dimërore”, në vitin 2005 librin “Mbi thinja fryn erë”, ne vitin 2006 librin publicistik “Jehona Skënderbegiane”; në vitin 2007 vëllimin poetik “Rozafa’s Tears On The River Drina” në tri gjuhë, anglisht, rumanisht dhe shqip.
Rozi vazhdon një aktivitet të mirë letrar në USA. Ajo është anëtare e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë dhe boton rregullisht në revistën “Pena” të kësaj shoqate. Po ashtu, boton vazhdimisht në gazetën shqiptaro-amerikane “Illyria”, si dhe në gazetat lokale te Massachusettsit, përfshirë edhe gazetën Dielli etj. Ka vite që ajo ishte edhe anëtare e disa klubeve të shkrimtarëve amerikanë dhe boton poezi në anglisht në gazetat lokale të Bostonit dhe merr pjesë aktive në aktivitetet kulturore dhe shoqërore të Bostonit dhe shtetit Masaçusets.
Për vitin 2005 Rozi Theohari është nderuar nga Shoqata e shkrimtarëve shqiptaro-amerikanë me çmimin “Pena e Artë” për librin “Mbi thinja fryn erë”.
Rozi Theohari në vitin 2006 fitoi Honour Prize në Konkursin Letrar Ndërkombëtar të “Maison Naaman Pour la Culture”, duke u bërë dhe Anëtare Nderi e kësaj shoqate. Në vitin 2011 u nderua me çmimin “Mirënjohje” nga Shoqata “Kosova” e Bostonit. Në vitin 2012, Rozi u nderua me Çmimin “Service Award” nga North Shore Community College, Massaçusets. Po në vitin 2012 ajo u nderua me çmimin “Fan S. Noli”, nga Klubi i Shkrimtarëve Shqiptarë në botë, “Drita” për librin e saj “Kur çelin magnoliet në Boston”.

Dr. Berisha ndjesë që të sulmuam, shqiptarë ndjesë që lejuam Ramën

December 14, 2014 by dgreca

Nga Dr.Alban DACI/
TIRANE: Ky shkrim eshte pjese e nje reflektimi personal, për më tepër që tashmë ka kaluar pak kohë e keshtu nuk jemi shumë të ngarkuar me emocione, qofte edhe negative apo aludive. Çdo njeri që ka impenjime duhet te kete edhe nje shenje pergjegjesie, nese nuk e ka kete te fundit ai nuk ben per veten e as per misionet qe ja besojne te tjeret. Gjithashtu, reflektimi dhe ndjesia kur gabojme eshte pjese e cilesive njerezore, pa te cilat nuk do te dallonim shume me kafshet.
Nuk dua te flas per Aleancën KuqeZi si subjekt politik pasi ajo ka vlera kombëtare dhe është shpresa e së djathtës, nuk duhet te flas per koleget e tjere qe ishin apo jane pjese e ketij projekti politik. Gjithkush perfaqeson veten, por nese ne impenjohemi per te perfaqesuar gjithe te tjeret, sic eshte politika kemi pergjegjesi me te medha e duhet te jemi me te gatshem per te kerkuar ndjese.
Luftuam tre vjet rresht politikisht. Ishim nje grup, kryesisht te rinjsh qe kishim shume enderra, mbi te gjitha enderronim nje Shqiperi me te mire. Ndoshta, mosha dhe mungesea e eksperiences na bene te gabojme, por per nje gje ju garantoj se qellimi ka qene gjithmone ne te mire te vendit e te qytetareve. Ndoshta, nuk merituam nje sulm aq te ashper, ndoshta nuk meritonim nje ndeshkim te tille. Po, ky eshte realiteti politik shqiptar, qe njeh vetem vleren absolute, kush fiton, fiton gjithcka e kush humb, humb po gjithcka.
Kjo maxhorance nuk erdhi vetem ne Pushtet. Sigurisht erdhi fale betejave tona, qe ne ate kohe dukeshin te pamundura. Ne thyem mitet e perjetesise e rritem shpresen per te ndryshuar. Megjithate, ne ishim te rinj, kurse ata, ishin trashgimtaret e nje pushteti 70 vjecar, kishin fituar gjithcka mbi kurrizin e shqiptareve, kishin mediat ne dore, ekonomine e shqiptareve ne xhep.
Kurr nuk kam besuar ne kete maxhorance dhe kete kam shprehur sapo ishte shpallur rezultati i zgjedhjeve. Madje, kam qene i pari qe kam deklaruar se rezultati i zgjedhjeve nuk duhet te pranohej, sepse nuk shprehte deshiren e shqiptareve per ndryshim.
Megjithate, une ne rolin tim, ne kontributin tim, pa bere komentet e askujt u kerkoje ndjese shqiptareve qe e sollen ne pushtet Ramen. Dikush mund te thote si e sollet ju? Aleanca KuqeZi ne ate kohe ishte realiteti me popullor dhe me i guxinshem ne politiken shqiptare. Theu tabune e frikes e ringjalli deshiren e shqiptareve per pak patriotizem dhe per ndryshim. Une, personalisht i kerkoje ndjese ne menyre te vecante z. Berisha, te cilin e kishim sulmuar kot duke pasur parasysh modelin qe erdhi pas 23 Qershorit, ku padyshim per ardhjen e tij kontribuam edhe ne me naivitetin tone.
Gjithashtu, me date 23 qershor u shu enderra e mijera te rinjve qe e kishin zgjedhur politiken per pasion e mbi te gjitha per patriotizem e per sherbim ndaj Atdheut. Une, ketyre mijera te rinjve u kerkoj ndjese qe sot ata jane degdisur ne rruget e Botes ose jane te persekutuar per se gjalli ne rruget e Shqiperise, te pa shprese, Une, personalisht u kerkoje ndejse te gjithe ketyre dhe me vjen keq qe naiviteti yne u shfrytezua nga mjeshtrat e pushtetit te vjeter dhe që tradhëtuan duke u larguar.
Sot eshte prag festash, do te kisha deshire qe te gjithe ne qe u angazhuam dhe luftuam per nje Shqiperi me te mire te ishim te gjithe ne nje tavoline duke festuar. Per nje gje jam i sigurt, jam krenar per secilin prej jush dhe per perkushtimin tuaj.
Ne jemi te rinj, ajo ishte prova jone e pare. Nuk duhet te dorezohemi e te ndjehemi te zhgenjyer para te ardhmes tone. Sulmi qe na u be pas 23 qershorit sikur te ishim fajtoret e nje regjimi 70 vjecar; nuk duhet te harrohet nga ne, mbi te gjitha, duhet te jete nje motiv me shume per te vazhduar ate enderr qe te gjithe e lame per gjysme, por jo per te hequr dore. (Kortezi:Kercova.info)

Our Mother Teresa

December 13, 2014 by dgreca

Nga Rozi Theohari/
After I found out the dentist’s office was not far from our house, I ran quickly holding a handkerchief to my cheek. Besides feeling fear and uncertainty, I was confused by another thing: How could I explain my symptoms correctly to the doctor in my broken English? Luckily, everything went smoothly because there was a Russian nurse present. “Decide,” she said to me in her language, after I told her that I knew Russian. “There are two doctors here. One is an American doctor, the other, Dr. Raj, is an Indian, and he is very careful.” This name reminded me of Raj Kapour, a famous Indian artist and his movies. I decided. Of course I will be treated by the Indian. I would tell him how people broke down the cinema doors in Albania to watch Indian movies. I will tell him…Bur I didn’t say a word because a harsher person than doctor Raj you have never met. A more serious and more taciturn person you never will see.
I didn’t talk. When he took off his mask and explained the treatment to me, I saw white and regular teeth which shone brighter because of the contrast with his dark-skinned face. I tried to begin a conversation, but his dismal visage dampened my naturally gregarious nature. Only when the appointment ended and he was calling another patient, did I stay before him and spoke unexpectedly: “ We both have in common Mother Teresa!”
“Why?” he asked raising his brows.
“Because Albania is her birthplace,” I insisted.
“Mother Teresa is an Indian. She is our Mother,” he stated and with a nearly contemptuous gesture he gave me to understand that our conversation was over.
I left. It goes without saying that I was offended by him. After two weeks, on another appointment, I went back to the same dentist with issues of the Albanian-American newspaper “Illyria.” I had selected all the English articles about Mother Teresa. After reading some of them, Dr. Raj took off the mask and said: “Alright, she was born in Albania. I had not known this. I have been away from India since I was four.”
“But you should have known it by now,” I was able to say before he filled up my mouth with cotton.
It is difficult to have a dialogue at the dentist’s clinic.
“Mother Teresa could have been born anywhere in the world. This is not important,” he continued with a decisive tone, “She is an Indian; she is ours. This is what matters!”
I was enraged by his answer but I was not able to speak. “My God, why is that people from small countries have so little voice?” I thought at that moment.
I was still angry when I left the clinic. I was glad that my next appointment was after two months, in late autumn.
As time passed, I almost forgot the Indian doctor. However, I remembered him a few days after Mother Teresa’s death. I made up my mind to call him. How much he loved her, and how passionate he was when he spoke about the saintly Mother. I dialed his telephone and introduced myself to the nurse.
“ Do you want an appointment?” she asked.
“ No, I want to speak with Dr. Raj.”
After a while I heard his voice in the receiver.
“ My sympathy for Mother Teresa,” I said in a very controlled voice.
“ Oh, thank you, thank you very much,” he answered in a low and vibrating voice. Then, after a short pause, as if he was just remembering something, he added, “And you, certainly…accept my condolence!”
“Thank you,” I answered and thought how death-pain unites and connects people.
Two months later, at my next appointment, I was sitting in the waiting room, together with other patients.
“How will the discussion go today?” I thought. In earnest, I recollected that I had published a poem in English dedicated to our Mother Teresa. Naturally, I needed this poem today. In a few minutes I hurried back home, took the newspaper and walking over the frozen snow, I whispered, “At last, I wrote a poem for the Mother, and…you doctor, what did you do?” But when I entered, the room’s warmth, the sweet music, and the indifferent glance of fishes from the aquarium melted my grudge little by little. It seemed too small a matter to resume the argument. On the other side of the window, the nurse was watching with attention the belligerence in my face. No, I didn’t want to show him my poem. I left the newspaper on the table and went into the dentist’s room.
Before being attended to, the Russian nurse entered, “ You have forgotten the newspaper…I was touched by your verses!” she said in Russian…Later she spoke in English: “I didn’t know that Mother Teresa was Albanian!”
The doctor, who knew about the Albanian-American newspaper, took it from her hand. Quietly he started to read the poem. It was a short one, but he focused intently on it for some minutes.
He raised his head and our eyes met. Calmness…No need for speech. Only calmness…
Boston, December 1997